• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 淺深妝駁落,高下火參差。

    “淺深妝駁落,高下火參差。”詩句出處:《玩半開花贈皇甫郎中》;是唐朝詩人白居易的作品。

    勿訝春來晚,無嫌花發遲。
    人憐全盛日,我愛半開時。
    紫蠟粘為蒂,紅蘇點作蕤。
    成都新夾纈,梁漢碎胭脂。
    樹杪真珠顆,墻頭小女兒。
    淺深妝駁落,高下火參差。
    蝶戲爭香朵,鶯啼選穩枝。
    好教郎作伴,合共酒相隨。
    醉玩無勝此,狂嘲更讓誰?
    猶殘少年興,未似老人詩。
    西日憑輕照,東風莫殺吹。
    明朝應爛熳,後夜更離披。
    林下遙相憶,樽前暗有期。
    銜杯嚼蕊思,唯我與君知。

    【註釋】:

    淺:

    (一)①水淺。與“深”相對。王安石《蒲葉》:“蒲葉清淺水,杏花和暖風。”②從上到下或從外到內距離小(跟“深”相對)。王周《過武寧縣》:“岸回驚水急,山淺見天多。”③膚淺;淺薄。《左傳·昭公十二年》:“深思而淺謀。”④淺顯;明白易懂。《論衡·超奇》:“若夫陸賈、董仲舒,論說世事……然而淺露易見,觀讀之者,猶曰傳記。”⑤歷時短暫。司馬遷《報任安書》:“又迫賤事,相見日淺。”⑥感情薄;不深厚。杜甫《病馬》:“物微意不淺,感動一沉吟。”⑦顏色淡。劉禹錫《楊枝詞二首》之一:“迎得春光先到來,淺黃輕綠映樓臺。”⑧狹;少;微小。《呂氏春秋·先己》:“吾地不淺,吾民不寡。” (二)jiàn [淺淺]1.水流得疾的樣子。王維《輞(wǎng)川集·欒傢瀨》:“颯颯秋雨中,淺淺石溜瀉。”2. 流水聲。

    深:

    ①水深。與“淺”相對。《詩經·小雅·小旻(mín)》:“如臨深淵,如履薄冰。”②從上到下或從外到裡距離遠。《左傳·襄公二十一年》:“深山大澤,實生龍蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“請為父老歌,艱難愧深情。”④深入;深刻。《戰國策·趙策四》:“父母之愛子,則為之計深遠。”又精到。⑤精深;深奧。《論衡· 自紀》:“何以為辯? 喻深以淺。”⑥厲害;深重。《韓非子·喻老》:“君之病在肌膚,不治將益深。”⑦刻毒;殘酷。《戰國策·燕策三》:“秦之遇將軍,可謂深矣:父母宗族皆為戮沒。”(將軍:指樊於[wū]期。遇:對待。)⑧色彩濃重。白居易《買花》:“一叢深色花,十戶中人賦。”⑨時間久。陸遊《入蜀記》:“是日風靜,舟行頗遲,又深秋潦(lǎo)縮。”(潦縮:積水下降。)⑩副詞。表示程度較高,相當於“很”、“非常”。《史記·汲黯鄭當時列傳》:“然至其輔少主,守城深堅,招之不來。”

    妝:

    ①打扮;裝飾。秦韜玉《貧女》詩:“共憐時世儉梳妝。”②打扮的樣式。白居易《時世妝》:“時世妝,時世妝,出自城中傳四方。”③婦女用的脂粉及飾物。《木蘭辭》:“阿姐聞妹來,當戶理紅妝。”

    駁:

    ①馬毛色不純。《莊子· 田子方》:“乘駁馬。”②混雜;雜亂。劉禹錫《天論上》:“法小弛則是非駁。”(弛:松弛。)③駁斥;批駁。《舊唐書·王世充傳》:“或有駁難之者,世充利口飾非,辭議鋒起。”(難:非難。鋒起:指滔滔不絕。)④論辯文體名。

    落:

    ①花葉脫落。《詩經·衛風·氓》:“桑之未落,其葉沃若。”(沃若:潤澤貌。)②落下;降下。韓愈《詠雪贈張籍》:“隻見縱橫落,寧知遠近來。”(寧:豈。)《十五從軍征》:“淚落沾我衣。”③凋落;衰謝。路蕩《拔茅賦》:“榮落惟運。”(榮:榮耀。運:命運。)又衰敗。《管子·宙合》:“盛而不落者,未之有也。”④流落;淪落。韓愈《祭河南張員外文》:“我落陽山。”⑤停留;停止。李子卿《府試授衣賦》:“山靜風落。”⑥村落。杜甫《兵車行》:“千村萬落生荊杞。”⑦宮室剛建成時舉行的慶祝祭禮。《左傳·昭公七年》:“楚子成章華之臺,願與諸侯落之。”⑧開始。《詩經·周頌·訪落》:“訪予落止,率時昭考。”⑨新鐘等重要器物鑄成時以公豬血塗抹。《左傳·昭公四年》:“(叔孫為孟鐘)饗(xiǎng)大夫以落之。”(饗:款待。)

    高:

    ①高。與“低”相對。《荀子·勸學》:“故不登高山,不知天之厚也。”杜荀鶴《春宮怨》:“風暖鳥聲碎,日高花影重。”(重:重疊。)②指高度。杜甫《將赴成都草堂途中有作五首》之四:“新松恨不高千尺,惡竹應須斬萬竿。”③高級;上等;優良。《對楚王問》:“是其曲彌高,其和彌寡。”④歲數大。《左傳·昭公十五年》:“且昔而高祖孫伯黶,司晉之典籍。”⑤高超;高明的。《漢書·晁錯傳》:“對策者百餘人,唯錯為高第。”(對策:對答寫在簡策上的考題。)⑥尊崇。《莊子· 盜蹠》:“世之所高,莫若黃帝。”⑦高尚。《韓非子·五蠹》:“輕辭天子,非高也,勢薄也。”

    下:

    ①位置在低處的。與“上”相對。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓死於此樹之下。”②等級低的。《戰國策·齊策一》:“能謗議於市朝,聞寡人之耳者,受下賞。”③謙詞。《水滸全傳》第六十三回:“蔡福聽瞭,心中暗喜:如此發放,正中下懷。”④質量低的。陸羽《茶經·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤時間在後的。《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上,百世之下,聞者莫不興起也。”⑥次序靠後的。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下道齊桓。”⑦低於;少於。《呂氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示屬於一定的范圍、情況、條件等。⑨當某個時間或時節;時下。⑩由高處往低處。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言。”(11)去;往。常指由西往東,由北往南,由上遊往下遊。彭端淑《為學一首示子侄》:“吾數年來欲買舟而下。”(12)攻克。《呂氏春秋·慎大》:“一朝而兩城下。”(13)退讓。(14)頒佈;下達。《韓非子·內儲說上》:“令下而人皆疾習射,日夜不休。”(15)用;施行。蘇軾《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年幾變,個中下語千難。”(16)動作的次數。林嗣環《口技》:“但聞屏障中撫尺一下。”

    火:

    ①物體燃燒時發出的光和焰。《周易· 乾》:“水流濕,火就燥。”(濕:低濕處。燥:幹燥物。)②焚燒;燒毀。韓愈《原道》:“人其人,火其書,廬其居。”(使其人成為編戶齊民,焚燒其經書,並將其居所改為民房。)特指火災。《元史·文宗本紀一》:“杭州火,命江浙行省賑被災之傢。”(賑:救濟。被:遭受。)《左傳·宣公十六年》:“凡火,人火曰火,天火曰災。”③古代兵制單位,十人為一火。《新唐書·兵志》:“十人為火,火有長。”《木蘭詩》:“出門看火伴。”④五行之一。《尚書·洪范》:“五行,一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑤星名。1. 大火,即心宿二。李白《酬張卿夜宿南陵見贈》:“當君相思夜,火落金風高。”(金風:指秋風。)2. 行星之一,即火星。《史記·天官書》:“火犯守角,則有戰。”

    參:

    (一)can ①[動]參加,參 與。《荀子·強國》:“與之~國政,正是非。”②通“驂”。[參乘]1. [動]在車子右邊陪乘。《史記·文帝本紀》:“乃命宋昌~~。”2. [名]在車子右邊陪乘的人。《鴻門宴》:“沛公之~~樊噲者也。”③[動]檢驗。《韓非子·顯學》:“無~驗而必之者,愚也。”④[動]下級謁見上級。《戰國策·秦策四》:“臣之義不~拜。”⑤[動]並排站著。《論語·衛靈公》:“丘則見其~於前也。”(二) san ①[數]通“三”。三分。《左傳·隱公元年》:“先王之制,大都不過~國之一。”②[數][參伍]三與五。表示錯綜復雜。《周易·系辭上》:“~伍以變,錯綜其數。”(三) shen ①[名]星名。二十八宿之一。《詩經·召南·小星》:“維~與昴。”②[名][參商]參星與商星。因兩者不會同時出現於天空,故借以比喻彼此分離,不能相會。曹植《與吳季重書》:“別有~~之闊。”

    差:

    (一)①錯;失當。《抱樸子·清鑒》:“終如其言,一無差錯。”②差別;不同。《史記·蕭相國世傢》:“攻城略地,大小各有差。”③副詞。相當於“頗”、“稍微”。《漢書·匈奴傳下》:“從塞以南,徑深山谷,往來差難。”《後漢書·光武帝紀》:“今軍士屯田,糧儲差積。”(二)chà①錯;錯誤。②奇怪;奇。韓愈《瀧吏》詩:“颶風有時作,掀簸真差事。”(三)chāi ①選擇;挑選。《詩經·小雅·吉日》:“吉日庚午,既差我馬。”②派遣。《舊唐書·職官志》:“凡衛士,各立名簿,其三年已來,征防差遣……”③被派遣做某事的人。《儒林外史》第五回:“知縣準瞭狀子,發房出瞭差,來到嚴傢,嚴貢生已是不在傢瞭。”④被派遣做的事。睢景臣《[般涉調]哨遍·高祖還鄉》:“但有的差使無推故。” (四)chài 病愈。後作“瘥”。《三國志·魏書·張遼傳》:“疾小差。” (五)cī①次第;等級。《漢書·遊俠傳序》:“古者天子建國,諸侯立傢,自卿大夫以至庶人,各有等差。”②不整齊。《詩經·邶風·燕燕》:“燕燕於飛,差池其羽。”


  • 浅深妆驳落,高下火参差。

    “浅深妆驳落,高下火参差。”诗句出处:《玩半开花赠皇甫郎中》;是唐朝诗人白居易的作品。

    勿讶春来晚,无嫌花发迟。
    人怜全盛日,我爱半开时。
    紫蜡粘为蒂,红苏点作蕤。
    成都新夹缬,梁汉碎胭脂。
    树杪真珠颗,墙头小女儿。
    浅深妆驳落,高下火参差。
    蝶戏争香朵,莺啼选稳枝。
    好教郎作伴,合共酒相随。
    醉玩无胜此,狂嘲更让谁?
    犹残少年兴,未似老人诗。
    西日凭轻照,东风莫杀吹。
    明朝应烂熳,后夜更离披。
    林下遥相忆,樽前暗有期。
    衔杯嚼蕊思,唯我与君知。

    【注释】:

    浅:

    (一)①水浅。与“深”相对。王安石《蒲叶》:“蒲叶清浅水,杏花和暖风。”②从上到下或从外到内距离小(跟“深”相对)。王周《过武宁县》:“岸回惊水急,山浅见天多。”③肤浅;浅薄。《左传·昭公十二年》:“深思而浅谋。”④浅显;明白易懂。《论衡·超奇》:“若夫陆贾、董仲舒,论说世事……然而浅露易见,观读之者,犹曰传记。”⑤历时短暂。司马迁《报任安书》:“又迫贱事,相见日浅。”⑥感情薄;不深厚。杜甫《病马》:“物微意不浅,感动一沉吟。”⑦颜色淡。刘禹锡《杨枝词二首》之一:“迎得春光先到来,浅黄轻绿映楼台。”⑧狭;少;微小。《吕氏春秋·先己》:“吾地不浅,吾民不寡。” (二)jiàn [浅浅]1.水流得疾的样子。王维《辋(wǎng)川集·栾家濑》:“飒飒秋雨中,浅浅石溜泻。”2. 流水声。

    深:

    ①水深。与“浅”相对。《诗经·小雅·小旻(mín)》:“如临深渊,如履薄冰。”②从上到下或从外到里距离远。《左传·襄公二十一年》:“深山大泽,实生龙蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“请为父老歌,艰难愧深情。”④深入;深刻。《战国策·赵策四》:“父母之爱子,则为之计深远。”又精到。⑤精深;深奥。《论衡· 自纪》:“何以为辩? 喻深以浅。”⑥厉害;深重。《韩非子·喻老》:“君之病在肌肤,不治将益深。”⑦刻毒;残酷。《战国策·燕策三》:“秦之遇将军,可谓深矣:父母宗族皆为戮没。”(将军:指樊於[wū]期。遇:对待。)⑧色彩浓重。白居易《买花》:“一丛深色花,十户中人赋。”⑨时间久。陆游《入蜀记》:“是日风静,舟行颇迟,又深秋潦(lǎo)缩。”(潦缩:积水下降。)⑩副词。表示程度较高,相当于“很”、“非常”。《史记·汲黯郑当时列传》:“然至其辅少主,守城深坚,招之不来。”

    妆:

    ①打扮;装饰。秦韬玉《贫女》诗:“共怜时世俭梳妆。”②打扮的样式。白居易《时世妆》:“时世妆,时世妆,出自城中传四方。”③妇女用的脂粉及饰物。《木兰辞》:“阿姐闻妹来,当户理红妆。”

    驳:

    ①马毛色不纯。《庄子· 田子方》:“乘驳马。”②混杂;杂乱。刘禹锡《天论上》:“法小弛则是非驳。”(弛:松弛。)③驳斥;批驳。《旧唐书·王世充传》:“或有驳难之者,世充利口饰非,辞议锋起。”(难:非难。锋起:指滔滔不绝。)④论辩文体名。

    落:

    ①花叶脱落。《诗经·卫风·氓》:“桑之未落,其叶沃若。”(沃若:润泽貌。)②落下;降下。韩愈《咏雪赠张籍》:“只见纵横落,宁知远近来。”(宁:岂。)《十五从军征》:“泪落沾我衣。”③凋落;衰谢。路荡《拔茅赋》:“荣落惟运。”(荣:荣耀。运:命运。)又衰败。《管子·宙合》:“盛而不落者,未之有也。”④流落;沦落。韩愈《祭河南张员外文》:“我落阳山。”⑤停留;停止。李子卿《府试授衣赋》:“山静风落。”⑥村落。杜甫《兵车行》:“千村万落生荆杞。”⑦宫室刚建成时举行的庆祝祭礼。《左传·昭公七年》:“楚子成章华之台,愿与诸侯落之。”⑧开始。《诗经·周颂·访落》:“访予落止,率时昭考。”⑨新钟等重要器物铸成时以公猪血涂抹。《左传·昭公四年》:“(叔孙为孟钟)飨(xiǎng)大夫以落之。”(飨:款待。)

    高:

    ①高。与“低”相对。《荀子·劝学》:“故不登高山,不知天之厚也。”杜荀鹤《春宫怨》:“风暖鸟声碎,日高花影重。”(重:重叠。)②指高度。杜甫《将赴成都草堂途中有作五首》之四:“新松恨不高千尺,恶竹应须斩万竿。”③高级;上等;优良。《对楚王问》:“是其曲弥高,其和弥寡。”④岁数大。《左传·昭公十五年》:“且昔而高祖孙伯黶,司晋之典籍。”⑤高超;高明的。《汉书·晁错传》:“对策者百余人,唯错为高第。”(对策:对答写在简策上的考题。)⑥尊崇。《庄子· 盗跖》:“世之所高,莫若黄帝。”⑦高尚。《韩非子·五蠹》:“轻辞天子,非高也,势薄也。”

    下:

    ①位置在低处的。与“上”相对。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓死于此树之下。”②等级低的。《战国策·齐策一》:“能谤议于市朝,闻寡人之耳者,受下赏。”③谦词。《水浒全传》第六十三回:“蔡福听了,心中暗喜:如此发放,正中下怀。”④质量低的。陆羽《茶经·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤时间在后的。《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上,百世之下,闻者莫不兴起也。”⑥次序靠后的。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下道齐桓。”⑦低于;少于。《吕氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示属于一定的范围、情况、条件等。⑨当某个时间或时节;时下。⑩由高处往低处。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言。”(11)去;往。常指由西往东,由北往南,由上游往下游。彭端淑《为学一首示子侄》:“吾数年来欲买舟而下。”(12)攻克。《吕氏春秋·慎大》:“一朝而两城下。”(13)退让。(14)颁布;下达。《韩非子·内储说上》:“令下而人皆疾习射,日夜不休。”(15)用;施行。苏轼《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年几变,个中下语千难。”(16)动作的次数。林嗣环《口技》:“但闻屏障中抚尺一下。”

    火:

    ①物体燃烧时发出的光和焰。《周易· 乾》:“水流湿,火就燥。”(湿:低湿处。燥:干燥物。)②焚烧;烧毁。韩愈《原道》:“人其人,火其书,庐其居。”(使其人成为编户齐民,焚烧其经书,并将其居所改为民房。)特指火灾。《元史·文宗本纪一》:“杭州火,命江浙行省赈被灾之家。”(赈:救济。被:遭受。)《左传·宣公十六年》:“凡火,人火曰火,天火曰灾。”③古代兵制单位,十人为一火。《新唐书·兵志》:“十人为火,火有长。”《木兰诗》:“出门看火伴。”④五行之一。《尚书·洪范》:“五行,一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑤星名。1. 大火,即心宿二。李白《酬张卿夜宿南陵见赠》:“当君相思夜,火落金风高。”(金风:指秋风。)2. 行星之一,即火星。《史记·天官书》:“火犯守角,则有战。”

    参:

    (一)can ①[动]参加,参 与。《荀子·强国》:“与之~国政,正是非。”②通“骖”。[参乘]1. [动]在车子右边陪乘。《史记·文帝本纪》:“乃命宋昌~~。”2. [名]在车子右边陪乘的人。《鸿门宴》:“沛公之~~樊哙者也。”③[动]检验。《韩非子·显学》:“无~验而必之者,愚也。”④[动]下级谒见上级。《战国策·秦策四》:“臣之义不~拜。”⑤[动]并排站着。《论语·卫灵公》:“丘则见其~于前也。”(二) san ①[数]通“三”。三分。《左传·隐公元年》:“先王之制,大都不过~国之一。”②[数][参伍]三与五。表示错综复杂。《周易·系辞上》:“~伍以变,错综其数。”(三) shen ①[名]星名。二十八宿之一。《诗经·召南·小星》:“维~与昴。”②[名][参商]参星与商星。因两者不会同时出现于天空,故借以比喻彼此分离,不能相会。曹植《与吴季重书》:“别有~~之阔。”

    差:

    (一)①错;失当。《抱朴子·清鉴》:“终如其言,一无差错。”②差别;不同。《史记·萧相国世家》:“攻城略地,大小各有差。”③副词。相当于“颇”、“稍微”。《汉书·匈奴传下》:“从塞以南,径深山谷,往来差难。”《后汉书·光武帝纪》:“今军士屯田,粮储差积。”(二)chà①错;错误。②奇怪;奇。韩愈《泷吏》诗:“飓风有时作,掀簸真差事。”(三)chāi ①选择;挑选。《诗经·小雅·吉日》:“吉日庚午,既差我马。”②派遣。《旧唐书·职官志》:“凡卫士,各立名簿,其三年已来,征防差遣……”③被派遣做某事的人。《儒林外史》第五回:“知县准了状子,发房出了差,来到严家,严贡生已是不在家了。”④被派遣做的事。睢景臣《[般涉调]哨遍·高祖还乡》:“但有的差使无推故。” (四)chài 病愈。后作“瘥”。《三国志·魏书·张辽传》:“疾小差。” (五)cī①次第;等级。《汉书·游侠传序》:“古者天子建国,诸侯立家,自卿大夫以至庶人,各有等差。”②不整齐。《诗经·邶风·燕燕》:“燕燕于飞,差池其羽。”


  • jian shen zhuang bo la ,gao xia huo can cha 。

    “jian shen zhuang bo la ,gao xia huo can cha 。”shi gou chu chu :《wan ban kai hua zeng huang fu lang zhong 》;shi tang chao shi ren bai ju yi de zuo pin 。

    wu ya chun lai wan ,mo xian hua fa chi 。
    ren lian quan cheng ri ,wo ai ban kai shi 。
    zi la nian wei di ,gong su dian zuo rui 。
    cheng dou xin ga xie ,liang han sui yan zhi 。
    shu miao zhen zhu ke ,qiang tou xiao nv er 。
    jian shen zhuang bo la ,gao xia huo can cha 。
    die hu zheng xiang duo ,ying ti shua wen zhi 。
    hao jiao lang zuo ban ,ge gong jiu xiang sui 。
    zui wan mo sheng ci ,kuang chao geng rang shei ?
    you can shao nian xing ,wei shi lao ren shi 。
    xi ri ping qing zhao ,dong feng mo sha chui 。
    ming chao ying lan man ,hou ye geng li pi 。
    lin xia yao xiang yi ,zun qian an you ji 。
    xian bei jiao rui sai ,wei wo yu jun zhi 。

    【zhu shi 】:

    jian :

    (yi )①shui jian 。yu “shen ”xiang dui 。wang an dan 《pu xie 》:“pu xie qing jian shui ,xing hua he nuan feng 。”②cong shang dao xia huo cong wai dao nei ju li xiao (gen “shen ”xiang dui )。wang zhou 《guo wu ning xian 》:“an hui jing shui ji ,shan jian jian tian duo 。”③fu jian ;jian bao 。《zuo chuan ·zhao gong shi er nian 》:“shen sai er jian mou 。”④jian xian ;ming bai yi dong 。《lun heng ·chao ji 》:“re fu liu gu 、dong zhong shu ,lun shui shi shi ……ran er jian lou yi jian ,guan dou zhi zhe ,you yue chuan ji 。”⑤li shi duan zan 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“you pai jian shi ,xiang jian ri jian 。”⑥gan qing bao ;bu shen hou 。du fu 《bing ma 》:“wu wei yi bu jian ,gan dong yi chen yin 。”⑦yan se dan 。liu yu xi 《yang zhi ci er shou 》zhi yi :“ying de chun guang xian dao lai ,jian huang qing lu ying lou tai 。”⑧xia ;shao ;wei xiao 。《lv shi chun qiu ·xian ji 》:“wu de bu jian ,wu min bu gua 。” (er )jiàn [jian jian ]1.shui liu de ji de yang zi 。wang wei 《wang (wǎng)chuan ji ·luan jia lai 》:“sa sa qiu yu zhong ,jian jian dan liu xie 。”2. liu shui sheng 。

    shen :

    ①shui shen 。yu “jian ”xiang dui 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min (mín)》:“ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”②cong shang dao xia huo cong wai dao li ju li yuan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi yi nian 》:“shen shan da ze ,shi sheng long she 。”③shen hou ;mi qie 。du fu 《qiang cun san shou 》zhi san :“qing wei fu lao ge ,jian nan kui shen qing 。”④shen ru ;shen ke 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“fu mu zhi ai zi ,ze wei zhi ji shen yuan 。”you jing dao 。⑤jing shen ;shen ao 。《lun heng · zi ji 》:“he yi wei bian ? yu shen yi jian 。”⑥li hai ;shen chong 。《han fei zi ·yu lao 》:“jun zhi bing zai ji fu ,bu zhi jiang yi shen 。”⑦ke du ;can ku 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“qin zhi yu jiang jun ,ke wei shen yi :fu mu zong zu jie wei lu mei 。”(jiang jun :zhi fan wu [wū]ji 。yu :dui dai 。)⑧se cai nong chong 。bai ju yi 《mai hua 》:“yi cong shen se hua ,shi hu zhong ren fu 。”⑨shi jian jiu 。liu you 《ru shu ji 》:“shi ri feng jing ,zhou hang po chi ,you shen qiu lao (lǎo)su 。”(lao su :ji shui xia jiang 。)⑩fu ci 。biao shi cheng du jiao gao ,xiang dang yu “hen ”、“fei chang ”。《shi ji ·ji an zheng dang shi lie chuan 》:“ran zhi ji fu shao zhu ,shou cheng shen jian ,qiao zhi bu lai 。”

    zhuang :

    ①da ban ;zhuang shi 。qin tao yu 《pin nv 》shi :“gong lian shi shi jian shu zhuang 。”②da ban de yang shi 。bai ju yi 《shi shi zhuang 》:“shi shi zhuang ,shi shi zhuang ,chu zi cheng zhong chuan si fang 。”③fu nv yong de zhi fen ji shi wu 。《mu lan ci 》:“a jie wen mei lai ,dang hu li gong zhuang 。”

    bo :

    ①ma mao se bu chun 。《zhuang zi · tian zi fang 》:“cheng bo ma 。”②hun za ;za luan 。liu yu xi 《tian lun shang 》:“fa xiao chi ze shi fei bo 。”(chi :song chi 。)③bo chi ;pi bo 。《jiu tang shu ·wang shi chong chuan 》:“huo you bo nan zhi zhe ,shi chong li kou shi fei ,ci yi feng qi 。”(nan :fei nan 。feng qi :zhi tao tao bu jue 。)④lun bian wen ti ming 。

    la :

    ①hua xie tuo la 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“sang zhi wei la ,ji xie wo re 。”(wo re :run ze mao 。)②la xia ;jiang xia 。han yu 《yong xue zeng zhang ji 》:“zhi jian zong heng la ,ning zhi yuan jin lai 。”(ning :qi 。)《shi wu cong jun zheng 》:“lei la zhan wo yi 。”③diao la ;cui xie 。lu dang 《ba mao fu 》:“rong la wei yun 。”(rong :rong yao 。yun :ming yun 。)you cui bai 。《guan zi ·zhou ge 》:“cheng er bu la zhe ,wei zhi you ye 。”④liu la ;lun la 。han yu 《ji he na zhang yuan wai wen 》:“wo la yang shan 。”⑤ting liu ;ting zhi 。li zi qing 《fu shi shou yi fu 》:“shan jing feng la 。”⑥cun la 。du fu 《bing che hang 》:“qian cun mo la sheng jing qi 。”⑦gong shi gang jian cheng shi ju hang de qing zhu ji li 。《zuo chuan ·zhao gong qi nian 》:“chu zi cheng zhang hua zhi tai ,yuan yu zhu hou la zhi 。”⑧kai shi 。《shi jing ·zhou song ·fang la 》:“fang yu la zhi ,lv shi zhao kao 。”⑨xin zhong deng chong yao qi wu zhu cheng shi yi gong zhu xie tu ma 。《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“(shu sun wei meng zhong )xiang (xiǎng)da fu yi la zhi 。”(xiang :kuan dai 。)

    gao :

    ①gao 。yu “di ”xiang dui 。《xun zi ·quan xue 》:“gu bu deng gao shan ,bu zhi tian zhi hou ye 。”du xun he 《chun gong yuan 》:“feng nuan diao sheng sui ,ri gao hua ying chong 。”(chong :chong die 。)②zhi gao du 。du fu 《jiang fu cheng dou cao tang tu zhong you zuo wu shou 》zhi si :“xin song hen bu gao qian che ,e zhu ying xu zhan mo gan 。”③gao ji ;shang deng ;you liang 。《dui chu wang wen 》:“shi ji qu mi gao ,ji he mi gua 。”④sui shu da 。《zuo chuan ·zhao gong shi wu nian 》:“ju xi er gao zu sun bai yan ,si jin zhi dian ji 。”⑤gao chao ;gao ming de 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“dui ce zhe bai yu ren ,wei cuo wei gao di 。”(dui ce :dui da xie zai jian ce shang de kao ti 。)⑥zun chong 。《zhuang zi · dao zhi 》:“shi zhi suo gao ,mo re huang di 。”⑦gao shang 。《han fei zi ·wu du 》:“qing ci tian zi ,fei gao ye ,shi bao ye 。”

    xia :

    ①wei zhi zai di chu de 。yu “shang ”xiang dui 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan si yu ci shu zhi xia 。”②deng ji di de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng bang yi yu shi chao ,wen gua ren zhi er zhe ,shou xia shang 。”③qian ci 。《shui hu quan chuan 》di liu shi san hui :“cai fu ting le ,xin zhong an xi :ru ci fa fang ,zheng zhong xia huai 。”④zhi liang di de 。liu yu 《cha jing ·wu zhi zhu 》:“ji shui yong shan shui ,shang ;jiang shui ,zhong ;jing shui ,xia 。”⑤shi jian zai hou de 。《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang ,bai shi zhi xia ,wen zhe mo bu xing qi ye 。”⑥ci xu kao hou de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia dao ji huan 。”⑦di yu ;shao yu 。《lv shi chun qiu ·yong sai 》:“ci bu xia jiu dan 。”⑧biao shi shu yu yi ding de fan wei 、qing kuang 、tiao jian deng 。⑨dang mou ge shi jian huo shi jie ;shi xia 。⑩you gao chu wang di chu 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan 。”(11)qu ;wang 。chang zhi you xi wang dong ,you bei wang na ,you shang you wang xia you 。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“wu shu nian lai yu mai zhou er xia 。”(12)gong ke 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“yi chao er liang cheng xia 。”(13)tui rang 。(14)ban bu ;xia da 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“ling xia er ren jie ji xi she ,ri ye bu xiu 。”(15)yong ;shi hang 。su shi 《xi jiang yue ·zuo ye bian zhou jing kou 》:“ci jing bai nian ji bian ,ge zhong xia yu qian nan 。”(16)dong zuo de ci shu 。lin si huan 《kou ji 》:“dan wen bing zhang zhong fu che yi xia 。”

    huo :

    ①wu ti ran shao shi fa chu de guang he yan 。《zhou yi · gan 》:“shui liu shi ,huo jiu zao 。”(shi :di shi chu 。zao :gan zao wu 。)②fen shao ;shao hui 。han yu 《yuan dao 》:“ren ji ren ,huo ji shu ,lu ji ju 。”(shi ji ren cheng wei bian hu ji min ,fen shao ji jing shu ,bing jiang ji ju suo gai wei min fang 。)te zhi huo zai 。《yuan shi ·wen zong ben ji yi 》:“hang zhou huo ,ming jiang zhe hang sheng zhen bei zai zhi jia 。”(zhen :jiu ji 。bei :zao shou 。)《zuo chuan ·xuan gong shi liu nian 》:“fan huo ,ren huo yue huo ,tian huo yue zai 。”③gu dai bing zhi chan wei ,shi ren wei yi huo 。《xin tang shu ·bing zhi 》:“shi ren wei huo ,huo you chang 。”《mu lan shi 》:“chu men kan huo ban 。”④wu hang zhi yi 。《shang shu ·hong fan 》:“wu hang ,yi yue shui ,er yue huo ,san yue mu ,si yue jin ,wu yue tu 。”⑤xing ming 。1. da huo ,ji xin su er 。li bai 《chou zhang qing ye su na ling jian zeng 》:“dang jun xiang sai ye ,huo la jin feng gao 。”(jin feng :zhi qiu feng 。)2. hang xing zhi yi ,ji huo xing 。《shi ji ·tian guan shu 》:“huo fan shou jiao ,ze you zhan 。”

    can :

    (yi )can ①[dong ]can jia ,can yu 。《xun zi ·jiang guo 》:“yu zhi ~guo zheng ,zheng shi fei 。”②tong “can ”。[can cheng ]1. [dong ]zai che zi you bian pei cheng 。《shi ji ·wen di ben ji 》:“nai ming song chang ~~。”2. [ming ]zai che zi you bian pei cheng de ren 。《hong men yan 》:“pei gong zhi ~~fan kuai zhe ye 。”③[dong ]jian yan 。《han fei zi ·xian xue 》:“mo ~yan er bi zhi zhe ,yu ye 。”④[dong ]xia ji ye jian shang ji 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“chen zhi yi bu ~bai 。”⑤[dong ]bing pai zhan zhao 。《lun yu ·wei ling gong 》:“qiu ze jian ji ~yu qian ye 。”(er ) san ①[shu ]tong “san ”。san fen 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“xian wang zhi zhi ,da dou bu guo ~guo zhi yi 。”②[shu ][can wu ]san yu wu 。biao shi cuo zeng fu za 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“~wu yi bian ,cuo zeng ji shu 。”(san ) shen ①[ming ]xing ming 。er shi ba su zhi yi 。《shi jing ·shao na ·xiao xing 》:“wei ~yu mao 。”②[ming ][can shang ]can xing yu shang xing 。yin liang zhe bu hui tong shi chu xian yu tian kong ,gu jie yi bi yu bi ci fen li ,bu neng xiang hui 。cao zhi 《yu wu ji chong shu 》:“bie you ~~zhi kuo 。”

    cha :

    (yi )①cuo ;shi dang 。《bao piao zi ·qing jian 》:“zhong ru ji yan ,yi mo cha cuo 。”②cha bie ;bu tong 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gong cheng lve de ,da xiao ge you cha 。”③fu ci 。xiang dang yu “po ”、“shao wei ”。《han shu ·xiong nu chuan xia 》:“cong sai yi na ,jing shen shan gu ,wang lai cha nan 。”《hou han shu ·guang wu di ji 》:“jin jun shi tun tian ,liang chu cha ji 。”(er )chà①cuo ;cuo wu 。②ji guai ;ji 。han yu 《long li 》shi :“ju feng you shi zuo ,xian bo zhen cha shi 。”(san )chāi ①shua ze ;tiao shua 。《shi jing ·xiao ya ·ji ri 》:“ji ri geng wu ,ji cha wo ma 。”②pa qian 。《jiu tang shu ·zhi guan zhi 》:“fan wei shi ,ge li ming bu ,ji san nian yi lai ,zheng fang cha qian ……”③bei pa qian zuo mou shi de ren 。《ru lin wai shi 》di wu hui :“zhi xian zhun le zhuang zi ,fa fang chu le cha ,lai dao yan jia ,yan gong sheng yi shi bu zai jia le 。”④bei pa qian zuo de shi 。sui jing chen 《[ban she diao ]shao bian ·gao zu hai xiang 》:“dan you de cha shi mo tui gu 。” (si )chài bing yu 。hou zuo “chai ”。《san guo zhi ·wei shu ·zhang liao chuan 》:“ji xiao cha 。” (wu )cī①ci di ;deng ji 。《han shu ·you xia chuan xu 》:“gu zhe tian zi jian guo ,zhu hou li jia ,zi qing da fu yi zhi shu ren ,ge you deng cha 。”②bu zheng ji 。《shi jing ·bei feng ·yan yan 》:“yan yan yu fei ,cha chi ji yu 。”