• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 雲樹共晦明,井邑相逶迤。

    “雲樹共晦明,井邑相逶迤。”詩句出處:《同敬八、盧五泛河間清河》;是唐朝詩人高適的作品。

    清川在城下,沿泛多所宜。同濟愜數公,玩物欣良時。
    飄颻波上興,燕婉舟中詞。昔陟乃平原,今來忽漣漪。
    東流達滄海,西流延滹池。雲樹共晦明,井邑相逶迤。
    稍隨歸月帆,若與沙鷗期。漁父更留我,前潭水未滋。

    【註釋】:

    雲:

    ①同“雲2”。②說。《論語·子罕》:“牢曰:‘子雲:吾不試,故藝。’”(牢:人名。試:見用於朝廷。藝:多才藝。)③有。《荀子 ·法行》:“其雲益乎?”④代詞。如此。《史記·汲鄭列傳》:“汲、鄭亦雲,悲夫!”(汲、鄭:指汲黯、鄭當時二人。)⑤助詞。1. 用於句首。《詩經·鄭風·風雨》:“既見君子,雲胡不喜?”2. 用於句中。《後漢書·陳龜傳》:“雖歿(mò)軀體,無所雲補。”(歿:死。補:彌補。)⑥語氣詞。用於句末,表陳述語氣。《史記·伯夷列傳》:“餘登箕山,其上蓋有許由塚雲。”[雲雲]通“蕓蕓”。眾多貌。《莊子·在宥》:“萬物雲雲。”

    樹:

    ①樹木。《禮記·祭義》:“樹木以時伐焉。”(以時:按時,適時。)②種植。《詩經·鄭風·將仲子》:“無折我樹杞。”(杞:一種樹。)③培養人才。《韓非子·外儲說左下》:“吾聞子善樹人。”④豎立;建立。《後漢書·桓彬傳》:“乃共樹碑而頌焉。”⑤量詞。《齊民要術·序》:“種柑橘千樹。”⑥門屏風。《禮記·郊特牲》:“臺門而旅樹。”

    共:

    (一)①拱璧。古代象征法權、法、法度。後作“珙”。《詩經·商頌·長發》:“受小共大共。”②拱手。兩手在胸前相合,表示恭敬。《論語· 鄉黨》:“子路共之。”③環繞。後作“拱”。《論語·為政》:“譬如北辰,居其所而眾星共之。” (二)gòng ①共同享有或使用。《史記·越世傢》:“可與共患難,不可與共樂。”②共計;總共。魏學洢《核舟記》:“旁開小窗,左右為四,共八扇。”③副詞。全;皆。《史記·高祖本紀》:“沛今共誅令,擇子弟可立者立之。”④介詞。引進動作涉及;和;跟;與;同。王勃《滕王閣序》:“落霞與孤鶩齊飛,秋水共長天一色。”⑤連詞,表示並列關系。林逋《山園小梅》:“不須檀板共金尊。” (三)gōng ①供給;供應。後作“供”。《左傳·僖公四年》:“貢之不入,寡君之罪也;敢不共給。”②通“恭”。恭敬。《孟子·萬章上》:“我竭力耕田,共為子職而已矣。”

    晦:

    ①陰歷每月的最後一天。《莊子·逍遙遊》:“朝菌不知晦朔。”(朔:陰歷每月的最初一天。)姚鼐《登泰山記》:“戊申晦,五鼓,與子潁坐目觀亭。”②日暮;天黑。陳黯《詰鳳》:“(雞)晦曉而不昧其候。”(昧:迷亂。)③昏暗。屈原《九章·涉江》:“下幽晦以多雨。”④隱晦;隱藏。《左傳·成公十四年》:“《春秋》之稱微而顯,志而晦,婉而成章。”(稱:指措辭造句。志:記載。)⑤(草木)凋零。江淹《雜體·效王微〈養疾〉》:“寂歷百草晦。”(寂歷:空曠。)

    明:

    ①明亮;光明。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“子興視夜,明星有爛。”②照亮。王安石《遊褒禪山記》:“火尚足以明也。”③明顯;明白。《戰國策·齊策一》:“則秦不能害齊,亦已明矣。”④公開。《戰國策·趙策四》:“太後明謂左右。”又顯露。柳宗元《小石潭記》:“明滅可見。”⑤說明;表明。張溥《五人墓碑記》:“亦以明死生之大。”⑥賢明;英明。諸葛亮《前出師表》:“恐托付不效,以傷先帝之明。”⑦聰明;智慧。《老子》:“知人者智,自知者明。”韓愈《師說》:“小學而大遺,吾未見其明也。”(遺:放棄。)⑧視力;眼力。又視力好。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”⑨白天。張煌言《擬古》之二:“晦明本如轂(gǔ),日日相推移。”(晦:黑夜。轂:車輪的中心。)⑩舊指陽世間。顏延之《和謝監靈運一首》:“人神幽明絕。”(幽:指陰間。絕:指時亂不得祭祀。)(11)次(日或年)。彭端淑《為學一首示子侄》:“越明年,貧者自南海還,以告富者。”(南海:指浙江佛教勝地普陀山。)(12)朝代名。朱元璋建於公元1368年,1661年為清王朝所代替。[明堂]古代天子舉行朝會、祭祀、慶賞等大典的地方。古樂府《木蘭詩》:“歸來見天子,天子坐明堂。”[明器]即“冥器”。古代殉葬用的器物。石德玉《曲江池》第二折:“今日有個大人傢出殯,擺設明器,好生齊整。”(大人傢:大戶人傢。)

    井:

    ①水井。《擊壤歌》:“鑿井而飲,耕田而食。”《漢書· 貨殖列傳》:“擅鹽井之利。”(擅:專有。)②井田。《天工開物·作咸·井鹽》:“鹽井周圍不過數寸,其上口一小盂覆之有餘。”③星宿名。二十八宿之一。李白《蜀道難》:“捫參歷井仰脅息,以手撫膺坐長嘆。”④人口聚居地;鄉裡。《孟子·萬章下》:“在國曰市井之臣,在野曰草莽之臣。”《史記·刺客列傳》:“臣所以降志辱身,居市井屠者,徒幸以養老母。”[井田]相傳我國殷周時代的一種土地制度。《孟子·滕文公上》:“方裡而井,井九百畝,其中為公田。八傢皆私百畝,同養公田,公事畢,然後敢治私事。”(方裡:縱橫各一裡。)

    邑:

    ①國。《左傳·桓公十一年》:“鄖人軍其郊,必不誡,且日虞四邑之至也。”(誡:警戒。虞:料度。四邑:指與鄖相約攻楚的隨、絞、州、蓼四國。)②國都。《左傳·隱公十一年》:“吾先君新邑於此。”(邑:這裡用作動詞。建立國都。)③人聚居的地方。《荀子·大略》:“(禹)過十室之邑必下。”④城鎮。蘇洵《六國論》:“小則獲邑,大則得城。”⑤縣的別稱。柳宗元《封建論》:“裂都會而為之郡邑。”⑥通“悒”。愁悶不安。《荀子·解蔽》:“不慕往,不閔來,無憐邑之心。”(閔:憐憫。憐:吝惜。)[邑邑]1.愁悶不安的樣子。《史記·商君列傳》:“安能邑邑待數十百年以成帝王乎?”2.微弱的樣子。劉向《九嘆·遠遊》:“風邑邑而蔽之。”(蔽:遮蔽。)

    相:

    (一)①互相;相互。《左傳·隱公元年》:“不及黃泉,無相見也。”②遞相;一方對另一方有所動作。《呂氏春秋·疑似》:“為高葆禱於璐,置鼓其上,遠近相聞。”③質地;實質。劉峻《辯命論》:“昔之玉質金相,英髦秀達,皆擯斥於當年,韞(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊傑。韞:藏。)[相對]相向。元稹《與李十二夜飲》:“寒夜燈前賴酒壺,與君相對興(xìng)猶孤。”(二)xiàng ①察看;仔細看。《詩經·大雅·公劉》:“相其陰陽,觀其流泉。”②占視。迷信者看外形而斷定人與事的吉兇禍福。《荀子·非相》:“相人之形狀顏色,而知其吉兇妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相雖善而心術惡。”④輔佐;扶助。《論語·季氏》:“今由與求也,相夫子。”⑤官名。1. 輔佐君主掌管國事的最高官吏。《史記·魏世傢》:“傢貧則思良妻,國亂則思賢相。”2.漢代另指諸侯國的實際執政者,地位相當於郡太守。《後漢書·張衡傳》:“永和初,出為河間相。”又使為相。《續資治通鑒長編·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彥博、富弼,意甚自得。”⑥司儀贊禮者。《淮南子·主術》:“口能言而行人稱辭,足能行而相者先導。”(行人:古時的外交官。)⑦選擇。王實甫《西廂記》第五本第四折:“自古相女配夫,新狀元花生滿路。”

    逶:

    [逶迤(yí)]也作“逶蛇”、“委蛇”、“逶迆”、“委移”、“逶遲”等。1. 曲折綿長的樣子。王粲《登樓賦》:“路逶迤而修迥(jiǒng)兮,川既漾(yàng)而濟深。”(修:長。迥:遠。漾:水流久。濟:渡口。)2. 曲折行進。《洛陽伽藍記·法蘭寺》:“逶迤復道。”3. 遊移徘徊。徐凝《浙東故孟尚書種柳》:“孟傢種柳東城去,臨水逶迤思故人。”4. 自得從容的樣子。《後漢書·楊秉傳》:“然逶迤退食,足抑茍進之風。”(退食:減膳。)5. 依順的樣子。李康《運命論》:“俛仰尊貴之顏,逶迆勢利之間。”(俛:同“俯”。)

    迤:

    ①斜延;斜行。《世說新語·言語》:“支公見東陽長山,曰:‘何其坦迤!’”(支公:支道林。人名。)②斜倚。張衡《東京賦》:“立戈迤戛(jiá)。”(戛:長矛。)③介詞。往;向。《徐霞客遊記·滇遊日記二》:“以此中淹留日久,迤西之行不可遲。”[迤邐(lǐ)]1.曲折連綿的樣子。竇泉《述書賦》:“登泰山之崇高,知群阜之迤邐。”2.緩慢行走的樣子。《古今小說·眾名姬春風吊柳七》:“扮作遊學秀士,迤邐上路。”3. 漸次;漸漸。白居易《長恨歌》:“攬衣推枕起徘徊,珠箔(bó)銀屏迤邐開。”(箔:金屬制成的薄片。)庾天錫《定風波·思情》:“迤邐秋來到,正露冷風寒,微雨初收。”


  • 云树共晦明,井邑相逶迤。

    “云树共晦明,井邑相逶迤。”诗句出处:《同敬八、卢五泛河间清河》;是唐朝诗人高适的作品。

    清川在城下,沿泛多所宜。同济惬数公,玩物欣良时。
    飘飖波上兴,燕婉舟中词。昔陟乃平原,今来忽涟漪。
    东流达沧海,西流延滹池。云树共晦明,井邑相逶迤。
    稍随归月帆,若与沙鸥期。渔父更留我,前潭水未滋。

    【注释】:

    云:

    ①同“云2”。②说。《论语·子罕》:“牢曰:‘子云:吾不试,故艺。’”(牢:人名。试:见用于朝廷。艺:多才艺。)③有。《荀子 ·法行》:“其云益乎?”④代词。如此。《史记·汲郑列传》:“汲、郑亦云,悲夫!”(汲、郑:指汲黯、郑当时二人。)⑤助词。1. 用于句首。《诗经·郑风·风雨》:“既见君子,云胡不喜?”2. 用于句中。《后汉书·陈龟传》:“虽殁(mò)躯体,无所云补。”(殁:死。补:弥补。)⑥语气词。用于句末,表陈述语气。《史记·伯夷列传》:“余登箕山,其上盖有许由冢云。”[云云]通“芸芸”。众多貌。《庄子·在宥》:“万物云云。”

    树:

    ①树木。《礼记·祭义》:“树木以时伐焉。”(以时:按时,适时。)②种植。《诗经·郑风·将仲子》:“无折我树杞。”(杞:一种树。)③培养人才。《韩非子·外储说左下》:“吾闻子善树人。”④竖立;建立。《后汉书·桓彬传》:“乃共树碑而颂焉。”⑤量词。《齐民要术·序》:“种柑橘千树。”⑥门屏风。《礼记·郊特牲》:“台门而旅树。”

    共:

    (一)①拱璧。古代象征法权、法、法度。后作“珙”。《诗经·商颂·长发》:“受小共大共。”②拱手。两手在胸前相合,表示恭敬。《论语· 乡党》:“子路共之。”③环绕。后作“拱”。《论语·为政》:“譬如北辰,居其所而众星共之。” (二)gòng ①共同享有或使用。《史记·越世家》:“可与共患难,不可与共乐。”②共计;总共。魏学洢《核舟记》:“旁开小窗,左右为四,共八扇。”③副词。全;皆。《史记·高祖本纪》:“沛今共诛令,择子弟可立者立之。”④介词。引进动作涉及;和;跟;与;同。王勃《滕王阁序》:“落霞与孤鹜齐飞,秋水共长天一色。”⑤连词,表示并列关系。林逋《山园小梅》:“不须檀板共金尊。” (三)gōng ①供给;供应。后作“供”。《左传·僖公四年》:“贡之不入,寡君之罪也;敢不共给。”②通“恭”。恭敬。《孟子·万章上》:“我竭力耕田,共为子职而已矣。”

    晦:

    ①阴历每月的最后一天。《庄子·逍遥游》:“朝菌不知晦朔。”(朔:阴历每月的最初一天。)姚鼐《登泰山记》:“戊申晦,五鼓,与子颍坐目观亭。”②日暮;天黑。陈黯《诘凤》:“(鸡)晦晓而不昧其候。”(昧:迷乱。)③昏暗。屈原《九章·涉江》:“下幽晦以多雨。”④隐晦;隐藏。《左传·成公十四年》:“《春秋》之称微而显,志而晦,婉而成章。”(称:指措辞造句。志:记载。)⑤(草木)凋零。江淹《杂体·效王微〈养疾〉》:“寂历百草晦。”(寂历:空旷。)

    明:

    ①明亮;光明。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“子兴视夜,明星有烂。”②照亮。王安石《游褒禅山记》:“火尚足以明也。”③明显;明白。《战国策·齐策一》:“则秦不能害齐,亦已明矣。”④公开。《战国策·赵策四》:“太后明谓左右。”又显露。柳宗元《小石潭记》:“明灭可见。”⑤说明;表明。张溥《五人墓碑记》:“亦以明死生之大。”⑥贤明;英明。诸葛亮《前出师表》:“恐托付不效,以伤先帝之明。”⑦聪明;智慧。《老子》:“知人者智,自知者明。”韩愈《师说》:“小学而大遗,吾未见其明也。”(遗:放弃。)⑧视力;眼力。又视力好。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”⑨白天。张煌言《拟古》之二:“晦明本如毂(gǔ),日日相推移。”(晦:黑夜。毂:车轮的中心。)⑩旧指阳世间。颜延之《和谢监灵运一首》:“人神幽明绝。”(幽:指阴间。绝:指时乱不得祭祀。)(11)次(日或年)。彭端淑《为学一首示子侄》:“越明年,贫者自南海还,以告富者。”(南海:指浙江佛教胜地普陀山。)(12)朝代名。朱元璋建于公元1368年,1661年为清王朝所代替。[明堂]古代天子举行朝会、祭祀、庆赏等大典的地方。古乐府《木兰诗》:“归来见天子,天子坐明堂。”[明器]即“冥器”。古代殉葬用的器物。石德玉《曲江池》第二折:“今日有个大人家出殡,摆设明器,好生齐整。”(大人家:大户人家。)

    井:

    ①水井。《击壤歌》:“凿井而饮,耕田而食。”《汉书· 货殖列传》:“擅盐井之利。”(擅:专有。)②井田。《天工开物·作咸·井盐》:“盐井周围不过数寸,其上口一小盂覆之有余。”③星宿名。二十八宿之一。李白《蜀道难》:“扪参历井仰胁息,以手抚膺坐长叹。”④人口聚居地;乡里。《孟子·万章下》:“在国曰市井之臣,在野曰草莽之臣。”《史记·刺客列传》:“臣所以降志辱身,居市井屠者,徒幸以养老母。”[井田]相传我国殷周时代的一种土地制度。《孟子·滕文公上》:“方里而井,井九百亩,其中为公田。八家皆私百亩,同养公田,公事毕,然后敢治私事。”(方里:纵横各一里。)

    邑:

    ①国。《左传·桓公十一年》:“郧人军其郊,必不诫,且日虞四邑之至也。”(诫:警戒。虞:料度。四邑:指与郧相约攻楚的随、绞、州、蓼四国。)②国都。《左传·隐公十一年》:“吾先君新邑于此。”(邑:这里用作动词。建立国都。)③人聚居的地方。《荀子·大略》:“(禹)过十室之邑必下。”④城镇。苏洵《六国论》:“小则获邑,大则得城。”⑤县的别称。柳宗元《封建论》:“裂都会而为之郡邑。”⑥通“悒”。愁闷不安。《荀子·解蔽》:“不慕往,不闵来,无怜邑之心。”(闵:怜悯。怜:吝惜。)[邑邑]1.愁闷不安的样子。《史记·商君列传》:“安能邑邑待数十百年以成帝王乎?”2.微弱的样子。刘向《九叹·远游》:“风邑邑而蔽之。”(蔽:遮蔽。)

    相:

    (一)①互相;相互。《左传·隐公元年》:“不及黄泉,无相见也。”②递相;一方对另一方有所动作。《吕氏春秋·疑似》:“为高葆祷于璐,置鼓其上,远近相闻。”③质地;实质。刘峻《辩命论》:“昔之玉质金相,英髦秀达,皆摈斥于当年,韫(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊杰。韫:藏。)[相对]相向。元稹《与李十二夜饮》:“寒夜灯前赖酒壶,与君相对兴(xìng)犹孤。”(二)xiàng ①察看;仔细看。《诗经·大雅·公刘》:“相其阴阳,观其流泉。”②占视。迷信者看外形而断定人与事的吉凶祸福。《荀子·非相》:“相人之形状颜色,而知其吉凶妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相虽善而心术恶。”④辅佐;扶助。《论语·季氏》:“今由与求也,相夫子。”⑤官名。1. 辅佐君主掌管国事的最高官吏。《史记·魏世家》:“家贫则思良妻,国乱则思贤相。”2.汉代另指诸侯国的实际执政者,地位相当于郡太守。《后汉书·张衡传》:“永和初,出为河间相。”又使为相。《续资治通鉴长编·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彦博、富弼,意甚自得。”⑥司仪赞礼者。《淮南子·主术》:“口能言而行人称辞,足能行而相者先导。”(行人:古时的外交官。)⑦选择。王实甫《西厢记》第五本第四折:“自古相女配夫,新状元花生满路。”

    逶:

    [逶迤(yí)]也作“逶蛇”、“委蛇”、“逶迆”、“委移”、“逶迟”等。1. 曲折绵长的样子。王粲《登楼赋》:“路逶迤而修迥(jiǒng)兮,川既漾(yàng)而济深。”(修:长。迥:远。漾:水流久。济:渡口。)2. 曲折行进。《洛阳伽蓝记·法兰寺》:“逶迤复道。”3. 游移徘徊。徐凝《浙东故孟尚书种柳》:“孟家种柳东城去,临水逶迤思故人。”4. 自得从容的样子。《后汉书·杨秉传》:“然逶迤退食,足抑苟进之风。”(退食:减膳。)5. 依顺的样子。李康《运命论》:“俛仰尊贵之颜,逶迆势利之间。”(俛:同“俯”。)

    迤:

    ①斜延;斜行。《世说新语·言语》:“支公见东阳长山,曰:‘何其坦迤!’”(支公:支道林。人名。)②斜倚。张衡《东京赋》:“立戈迤戛(jiá)。”(戛:长矛。)③介词。往;向。《徐霞客游记·滇游日记二》:“以此中淹留日久,迤西之行不可迟。”[迤逦(lǐ)]1.曲折连绵的样子。窦泉《述书赋》:“登泰山之崇高,知群阜之迤逦。”2.缓慢行走的样子。《古今小说·众名姬春风吊柳七》:“扮作游学秀士,迤逦上路。”3. 渐次;渐渐。白居易《长恨歌》:“揽衣推枕起徘徊,珠箔(bó)银屏迤逦开。”(箔:金属制成的薄片。)庾天锡《定风波·思情》:“迤逦秋来到,正露冷风寒,微雨初收。”


  • yun shu gong hui ming ,jing yi xiang wei yi 。

    “yun shu gong hui ming ,jing yi xiang wei yi 。”shi gou chu chu :《tong jing ba 、lu wu fan he jian qing he 》;shi tang chao shi ren gao kuo de zuo pin 。

    qing chuan zai cheng xia ,yan fan duo suo yi 。tong ji qie shu gong ,wan wu xin liang shi 。
    piao yao bo shang xing ,yan wan zhou zhong ci 。xi zhi nai ping yuan ,jin lai hu lian yi 。
    dong liu da cang hai ,xi liu yan hu chi 。yun shu gong hui ming ,jing yi xiang wei yi 。
    shao sui gui yue fan ,re yu sha ou ji 。yu fu geng liu wo ,qian tan shui wei zi 。

    【zhu shi 】:

    yun :

    ①tong “yun 2”。②shui 。《lun yu ·zi han 》:“lao yue :‘zi yun :wu bu shi ,gu yi 。’”(lao :ren ming 。shi :jian yong yu chao ting 。yi :duo cai yi 。)③you 。《xun zi ·fa hang 》:“ji yun yi hu ?”④dai ci 。ru ci 。《shi ji ·ji zheng lie chuan 》:“ji 、zheng yi yun ,bei fu !”(ji 、zheng :zhi ji an 、zheng dang shi er ren 。)⑤zhu ci 。1. yong yu gou shou 。《shi jing ·zheng feng ·feng yu 》:“ji jian jun zi ,yun hu bu xi ?”2. yong yu gou zhong 。《hou han shu ·chen gui chuan 》:“sui mo (mò)qu ti ,mo suo yun bu 。”(mo :si 。bu :mi bu 。)⑥yu qi ci 。yong yu gou mo ,biao chen shu yu qi 。《shi ji ·bai yi lie chuan 》:“yu deng ji shan ,ji shang gai you hu you zhong yun 。”[yun yun ]tong “yun yun ”。zhong duo mao 。《zhuang zi ·zai you 》:“mo wu yun yun 。”

    shu :

    ①shu mu 。《li ji ·ji yi 》:“shu mu yi shi fa yan 。”(yi shi :an shi ,kuo shi 。)②chong zhi 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“mo she wo shu qi 。”(qi :yi chong shu 。)③pei yang ren cai 。《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“wu wen zi shan shu ren 。”④shu li ;jian li 。《hou han shu ·huan bin chuan 》:“nai gong shu bei er song yan 。”⑤liang ci 。《ji min yao shu ·xu 》:“chong gan ju qian shu 。”⑥men bing feng 。《li ji ·jiao te sheng 》:“tai men er lv shu 。”

    gong :

    (yi )①gong bi 。gu dai xiang zheng fa quan 、fa 、fa du 。hou zuo “gong ”。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“shou xiao gong da gong 。”②gong shou 。liang shou zai xiong qian xiang ge ,biao shi gong jing 。《lun yu · xiang dang 》:“zi lu gong zhi 。”③huan rao 。hou zuo “gong ”。《lun yu ·wei zheng 》:“pi ru bei chen ,ju ji suo er zhong xing gong zhi 。” (er )gòng ①gong tong xiang you huo shi yong 。《shi ji ·yue shi jia 》:“ke yu gong huan nan ,bu ke yu gong le 。”②gong ji ;zong gong 。wei xue yi 《he zhou ji 》:“pang kai xiao chuang ,zuo you wei si ,gong ba shan 。”③fu ci 。quan ;jie 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“pei jin gong zhu ling ,ze zi di ke li zhe li zhi 。”④jie ci 。yin jin dong zuo she ji ;he ;gen ;yu ;tong 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“la xia yu gu wu ji fei ,qiu shui gong chang tian yi se 。”⑤lian ci ,biao shi bing lie guan ji 。lin bu 《shan yuan xiao mei 》:“bu xu tan ban gong jin zun 。” (san )gōng ①gong gei ;gong ying 。hou zuo “gong ”。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“gong zhi bu ru ,gua jun zhi zui ye ;gan bu gong gei 。”②tong “gong ”。gong jing 。《meng zi ·mo zhang shang 》:“wo jie li geng tian ,gong wei zi zhi er yi yi 。”

    hui :

    ①yin li mei yue de zui hou yi tian 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“chao jun bu zhi hui shuo 。”(shuo :yin li mei yue de zui chu yi tian 。)yao nai 《deng tai shan ji 》:“wu shen hui ,wu gu ,yu zi ying zuo mu guan ting 。”②ri mu ;tian hei 。chen an 《jie feng 》:“(ji )hui xiao er bu mei ji hou 。”(mei :mi luan 。)③hun an 。qu yuan 《jiu zhang ·she jiang 》:“xia you hui yi duo yu 。”④yin hui ;yin cang 。《zuo chuan ·cheng gong shi si nian 》:“《chun qiu 》zhi chen wei er xian ,zhi er hui ,wan er cheng zhang 。”(chen :zhi cuo ci zao gou 。zhi :ji zai 。)⑤(cao mu )diao ling 。jiang yan 《za ti ·xiao wang wei 〈yang ji 〉》:“ji li bai cao hui 。”(ji li :kong kuang 。)

    ming :

    ①ming liang ;guang ming 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“zi xing shi ye ,ming xing you lan 。”②zhao liang 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“huo shang zu yi ming ye 。”③ming xian ;ming bai 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“ze qin bu neng hai ji ,yi yi ming yi 。”④gong kai 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou ming wei zuo you 。”you xian lou 。liu zong yuan 《xiao dan tan ji 》:“ming mie ke jian 。”⑤shui ming ;biao ming 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“yi yi ming si sheng zhi da 。”⑥xian ming ;ying ming 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“kong tuo fu bu xiao ,yi shang xian di zhi ming 。”⑦cong ming ;zhi hui 。《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”han yu 《shi shui 》:“xiao xue er da wei ,wu wei jian ji ming ye 。”(wei :fang qi 。)⑧shi li ;yan li 。you shi li hao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ming zu yi cha qiu hao zhi mo 。”⑨bai tian 。zhang huang yan 《ni gu 》zhi er :“hui ming ben ru gu (gǔ),ri ri xiang tui yi 。”(hui :hei ye 。gu :che lun de zhong xin 。)⑩jiu zhi yang shi jian 。yan yan zhi 《he xie jian ling yun yi shou 》:“ren shen you ming jue 。”(you :zhi yin jian 。jue :zhi shi luan bu de ji si 。)(11)ci (ri huo nian )。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“yue ming nian ,pin zhe zi na hai hai ,yi gao fu zhe 。”(na hai :zhi zhe jiang fo jiao sheng de pu tuo shan 。)(12)chao dai ming 。zhu yuan zhang jian yu gong yuan 1368nian ,1661nian wei qing wang chao suo dai ti 。[ming tang ]gu dai tian zi ju hang chao hui 、ji si 、qing shang deng da dian de de fang 。gu le fu 《mu lan shi 》:“gui lai jian tian zi ,tian zi zuo ming tang 。”[ming qi ]ji “ming qi ”。gu dai xun zang yong de qi wu 。dan de yu 《qu jiang chi 》di er she :“jin ri you ge da ren jia chu bin ,bai she ming qi ,hao sheng ji zheng 。”(da ren jia :da hu ren jia 。)

    jing :

    ①shui jing 。《ji rang ge 》:“zao jing er yin ,geng tian er shi 。”《han shu · huo shi lie chuan 》:“shan yan jing zhi li 。”(shan :zhuan you 。)②jing tian 。《tian gong kai wu ·zuo xian ·jing yan 》:“yan jing zhou wei bu guo shu cun ,ji shang kou yi xiao yu fu zhi you yu 。”③xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。li bai 《shu dao nan 》:“men can li jing yang xie xi ,yi shou fu ying zuo chang tan 。”④ren kou ju ju de ;xiang li 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“zai guo yue shi jing zhi chen ,zai ye yue cao mang zhi chen 。”《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“chen suo yi jiang zhi ru shen ,ju shi jing tu zhe ,tu xing yi yang lao mu 。”[jing tian ]xiang chuan wo guo yan zhou shi dai de yi chong tu de zhi du 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“fang li er jing ,jing jiu bai mu ,ji zhong wei gong tian 。ba jia jie si bai mu ,tong yang gong tian ,gong shi bi ,ran hou gan zhi si shi 。”(fang li :zong heng ge yi li 。)

    yi :

    ①guo 。《zuo chuan ·huan gong shi yi nian 》:“yun ren jun ji jiao ,bi bu jie ,ju ri yu si yi zhi zhi ye 。”(jie :jing jie 。yu :liao du 。si yi :zhi yu yun xiang yao gong chu de sui 、jiao 、zhou 、liao si guo 。)②guo dou 。《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“wu xian jun xin yi yu ci 。”(yi :zhe li yong zuo dong ci 。jian li guo dou 。)③ren ju ju de de fang 。《xun zi ·da lve 》:“(yu )guo shi shi zhi yi bi xia 。”④cheng zhen 。su xun 《liu guo lun 》:“xiao ze huo yi ,da ze de cheng 。”⑤xian de bie chen 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“lie dou hui er wei zhi jun yi 。”⑥tong “yi ”。chou men bu an 。《xun zi ·jie bi 》:“bu mu wang ,bu min lai ,mo lian yi zhi xin 。”(min :lian min 。lian :lin xi 。)[yi yi ]1.chou men bu an de yang zi 。《shi ji ·shang jun lie chuan 》:“an neng yi yi dai shu shi bai nian yi cheng di wang hu ?”2.wei ruo de yang zi 。liu xiang 《jiu tan ·yuan you 》:“feng yi yi er bi zhi 。”(bi :zhe bi 。)

    xiang :

    (yi )①hu xiang ;xiang hu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“bu ji huang quan ,mo xiang jian ye 。”②di xiang ;yi fang dui ling yi fang you suo dong zuo 。《lv shi chun qiu ·yi shi 》:“wei gao bao dao yu lu ,zhi gu ji shang ,yuan jin xiang wen 。”③zhi de ;shi zhi 。liu jun 《bian ming lun 》:“xi zhi yu zhi jin xiang ,ying mao xiu da ,jie bin chi yu dang nian ,yun (yùn)ji cai er mo yong 。”(mao :jun jie 。yun :cang 。)[xiang dui ]xiang xiang 。yuan zhen 《yu li shi er ye yin 》:“han ye deng qian lai jiu hu ,yu jun xiang dui xing (xìng)you gu 。”(er )xiàng ①cha kan ;zai xi kan 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“xiang ji yin yang ,guan ji liu quan 。”②zhan shi 。mi xin zhe kan wai xing er duan ding ren yu shi de ji xiong huo fu 。《xun zi ·fei xiang 》:“xiang ren zhi xing zhuang yan se ,er zhi ji ji xiong yao xiang 。”③xiang mao ;xing mao 。《xun zi ·fei xiang 》:“xing xiang sui shan er xin shu e 。”④fu zuo ;fu zhu 。《lun yu ·ji shi 》:“jin you yu qiu ye ,xiang fu zi 。”⑤guan ming 。1. fu zuo jun zhu zhang guan guo shi de zui gao guan li 。《shi ji ·wei shi jia 》:“jia pin ze sai liang qi ,guo luan ze sai xian xiang 。”2.han dai ling zhi zhu hou guo de shi ji zhi zheng zhe ,de wei xiang dang yu jun tai shou 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“yong he chu ,chu wei he jian xiang 。”you shi wei xiang 。《xu zi zhi tong jian chang bian ·song ren zong zhi he er nian 》:“di xin xiang wen yan bo 、fu bi ,yi shen zi de 。”⑥si yi zan li zhe 。《huai na zi ·zhu shu 》:“kou neng yan er hang ren chen ci ,zu neng hang er xiang zhe xian dao 。”(hang ren :gu shi de wai jiao guan 。)⑦shua ze 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di wu ben di si she :“zi gu xiang nv pei fu ,xin zhuang yuan hua sheng man lu 。”

    wei :

    [wei yi (yí)]ye zuo “wei she ”、“wei she ”、“wei 迆”、“wei yi ”、“wei chi ”deng 。1. qu she mian chang de yang zi 。wang can 《deng lou fu 》:“lu wei yi er xiu jiong (jiǒng)xi ,chuan ji yang (yàng)er ji shen 。”(xiu :chang 。jiong :yuan 。yang :shui liu jiu 。ji :du kou 。)2. qu she hang jin 。《luo yang ga lan ji ·fa lan si 》:“wei yi fu dao 。”3. you yi pai huai 。xu ning 《zhe dong gu meng shang shu chong liu 》:“meng jia chong liu dong cheng qu ,lin shui wei yi sai gu ren 。”4. zi de cong rong de yang zi 。《hou han shu ·yang bing chuan 》:“ran wei yi tui shi ,zu yi gou jin zhi feng 。”(tui shi :jian shan 。)5. yi shun de yang zi 。li kang 《yun ming lun 》:“fu yang zun gui zhi yan ,wei 迆shi li zhi jian 。”(fu :tong “fu ”。)

    yi :

    ①xie yan ;xie hang 。《shi shui xin yu ·yan yu 》:“zhi gong jian dong yang chang shan ,yue :‘he ji tan yi !’”(zhi gong :zhi dao lin 。ren ming 。)②xie yi 。zhang heng 《dong jing fu 》:“li ge yi jia (jiá)。”(jia :chang mao 。)③jie ci 。wang ;xiang 。《xu xia ke you ji ·dian you ri ji er 》:“yi ci zhong yan liu ri jiu ,yi xi zhi hang bu ke chi 。”[yi li (lǐ)]1.qu she lian mian de yang zi 。dou quan 《shu shu fu 》:“deng tai shan zhi chong gao ,zhi qun fu zhi yi li 。”2.huan man hang zou de yang zi 。《gu jin xiao shui ·zhong ming ji chun feng diao liu qi 》:“ban zuo you xue xiu shi ,yi li shang lu 。”3. jian ci ;jian jian 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“lan yi tui zhen qi pai huai ,zhu bo (bó)yin bing yi li kai 。”(bo :jin shu zhi cheng de bao pian 。)yu tian xi 《ding feng bo ·sai qing 》:“yi li qiu lai dao ,zheng lou leng feng han ,wei yu chu shou 。”