- 繁体
- 简体
- 拼音
-
山河臨咫尺,宇宙窮寸眸。
“山河臨咫尺,宇宙窮寸眸。”詩句出處:《夏日尋藍田唐丞登高宴集》;是唐朝詩人儲光羲的作品。
君出罷六安,居此澹忘憂。園林與城市,閭裡隨人幽。
披顏辟衡闈,置酒登崇丘。山河臨咫尺,宇宙窮寸眸。
是時春載陽,佳氣滿皇州。宮殿碧雲裡,鴛鴦初命儔。
良辰方在茲,志士安得休。成名茍有地,何必東陵侯。
【註釋】:
河:
①黃河的專稱。《尚書·禹貢》:“浮於濟(jǐ)漯(tà),達於河。”(濟、漯:都是水名。)《世說新語· 言語》:“風景不殊,正自有山河之異。”②河流的通稱。陸遊《十一月一日風雨大作》:“夜闌臥聽風吹雨,鐵馬冰河入夢來。”(鐵馬:披甲的戰馬。)《三國志·吳書·吳主傳》:“信著金石,義蓋山河。”③指銀河;天河。杜甫《一百五日夜對月》:“牛女漫愁思,秋期猶渡河。”《古詩十九首·迢迢牽牛星》:“迢迢牽牛星,皎皎河漢女。”臨:
(一)①自上往下看。《史記·平原君虞卿列傳》:“而君之後宮臨而笑臣。”(臣:自稱的謙詞。)②統治;治理。《漢書·貢禹傳》:“武帝始臨天下,尊賢用士。”《國語·晉語五》:“茍從是行也,臨長晉國者,非汝其誰?”③至;到;到達。李密《陳情表》:“州司臨門,急於星火。”(州司:州官。)也用於稱對方到來的敬辭。《左傳·襄公三年》:“請君臨之。”④靠近;臨近。《史記·平原君虞卿列傳》:“平原君傢樓臨民傢。”范仲淹《嶽陽樓記》:“把酒臨風。”陶淵明《歸去來兮辭》:“臨清流而賦詩。”⑤對著范本摹仿。⑥指時間臨近;將要。《漢書·韓延壽傳》:“臨上車,騎吏一人後至。”(騎吏:騎馬的官吏。)⑦監視。《詩經·大雅·大明》:“上帝臨女,無貳爾心。”(女:同“汝”。爾:你。) (二)lìn 哭,哭吊死者。《史記·孝文帝本紀》:“宮殿中當臨者,皆以旦夕,各十五舉聲。”(旦:早。舉聲:高聲號哭。)《世說新語·傷逝》:“孝武山陵夕,王孝伯入臨。”咫:
①古代長度單位。周制八寸為“咫”。《國語·魯語下》:“石砮(nǔ)其長尺有咫。”(石砮:石箭。)②距離近。《逸周書·太子晉》:“視道如咫。”[咫尺]1.距離近。《淮南子·道應》:“終日行不離咫尺,而自以為遠。”2.短。《韓非子·外儲說左上》:“用咫尺之木。”3. 微;少。《戰國策·秦策五》:“無咫尺之功者,不賞。”尺:
(一)①長度單位。十寸為一尺。古代以六寸或八寸為一尺。《荀子·非相》:“身長七尺。”李白《贈汪倫》:“桃花潭水深千尺。”②尺子,量長度的器具。《古詩為焦仲卿妻作》:“左手持刀尺,右手執綾羅。”③喻微,少。陸機《長歌行》:“尺波豈徒旋。”(徒:空。)④尺脈(中醫診脈時第三指所按之處)的簡稱。《難經》:“脈三部:寸、關、尺。”[尺牘]書信。牘,木板。古代書寫用狹長的竹簡或木板,長約一尺,故書信稱尺簡或尺牘。如用絹帛,則稱尺素。《漢書·陳遵傳》:“性善書,與人尺牘,主皆藏去(jǔ)以為榮。”(書:寫字。主:指收信人。去:收藏。)也泛指書寫的文字。《後漢書·北海靖王傳》:“帝驛馬令作草書尺牘十首。”(驛馬:傳遞公文的馬。) (二)chě 我國古代音樂工尺譜的記音符號之一。宇:
①屋簷。《左傳·昭公十三年》:“況衛在君之宇下,而敢有異志?”(衛:衛國。)②房屋。《史記·秦始皇本紀》:“各安其宇。”③國傢。《史記·秦始皇本紀》:“皇帝休烈,平一宇內,德惠脩長。”(休:美。烈:事業。)④上下四方,天下。《荀子·富國》:“萬物同宇而異體。”⑤儀容;風度。劉義慶《世說新語·雅量》:“世以此定二王神宇。”(世:世人。二王:指王徽之和王獻之。神:神情。)[宇宙]1.屋宇棟梁。《鹽鐵論·復古》:“宇宙之間,燕雀不知天地之高也。”2. 所有的空間和時間。《淮南子·原道》:“纮(hóng)宇宙而章三光。”(纮:本指繩帶,此指維系、總領。章:明。三光:日、月、星。)宙:
古往今來的所有時間。《莊子·庚桑楚》:“有長而無本剽者宙也。”(本剽:本末,指開端和盡頭。)窮:
①窮盡;完結;盡頭。《楚辭 ·九歌·雲中君》:“橫四海兮焉窮。”(橫:充滿。)《呂氏春秋·審分》:“意觀乎無窮,譽流乎無止。”②極度;極端。《墨子·天志上》:“故天子者,天下之窮貴也,天下之窮富也。”③極力推究;深究。《禮記 · 樂記》:“窮本知變,樂之情也。”④阻塞不通。《漢書·趙廣漢傳》:“長安少年數人會窮裡空舍謀共劫人。”⑤走投無路。《荀子·哀公》:“鳥窮則啄,獸窮則攫。”⑥困厄;不得志。與“達”相對。李康《運命論》:“是以聖人處窮達如一也。”⑦貧困;生活困難。《戰國策 · 齊策四》:“振困窮,補不足。”寸:
①長度單位,十分為一寸,十寸為一尺。《商君書·靳令》:“四寸之管無當,必不滿也。”②形容極短或極小。《史記·淮陰侯列傳》:“一日數戰,無尺寸之功。”孟郊《遊子吟》:“誰言寸草心,報得三春暉。”(三春:春季三個月。)③中醫切脈部位之一。《難經》:“脈三部:寸、關、尺。”眸:
①眼珠。曹植《洛神賦》:“明眸善睞(lài),靨(yè)輔承權。”(睞:旁視。靨輔:臉上的酒窩。權:指兩頰。)②眼睛。劉楨《魯都賦》:“和顏揚眸,眄風長歌。” -
山河临咫尺,宇宙穷寸眸。
“山河临咫尺,宇宙穷寸眸。”诗句出处:《夏日寻蓝田唐丞登高宴集》;是唐朝诗人储光羲的作品。
君出罢六安,居此澹忘忧。园林与城市,闾里随人幽。
披颜辟衡闱,置酒登崇丘。山河临咫尺,宇宙穷寸眸。
是时春载阳,佳气满皇州。宫殿碧云里,鸳鸯初命俦。
良辰方在兹,志士安得休。成名苟有地,何必东陵侯。
【注释】:
河:
①黄河的专称。《尚书·禹贡》:“浮于济(jǐ)漯(tà),达于河。”(济、漯:都是水名。)《世说新语· 言语》:“风景不殊,正自有山河之异。”②河流的通称。陆游《十一月一日风雨大作》:“夜阑卧听风吹雨,铁马冰河入梦来。”(铁马:披甲的战马。)《三国志·吴书·吴主传》:“信著金石,义盖山河。”③指银河;天河。杜甫《一百五日夜对月》:“牛女漫愁思,秋期犹渡河。”《古诗十九首·迢迢牵牛星》:“迢迢牵牛星,皎皎河汉女。”临:
(一)①自上往下看。《史记·平原君虞卿列传》:“而君之后宫临而笑臣。”(臣:自称的谦词。)②统治;治理。《汉书·贡禹传》:“武帝始临天下,尊贤用士。”《国语·晋语五》:“苟从是行也,临长晋国者,非汝其谁?”③至;到;到达。李密《陈情表》:“州司临门,急于星火。”(州司:州官。)也用于称对方到来的敬辞。《左传·襄公三年》:“请君临之。”④靠近;临近。《史记·平原君虞卿列传》:“平原君家楼临民家。”范仲淹《岳阳楼记》:“把酒临风。”陶渊明《归去来兮辞》:“临清流而赋诗。”⑤对着范本摹仿。⑥指时间临近;将要。《汉书·韩延寿传》:“临上车,骑吏一人后至。”(骑吏:骑马的官吏。)⑦监视。《诗经·大雅·大明》:“上帝临女,无贰尔心。”(女:同“汝”。尔:你。) (二)lìn 哭,哭吊死者。《史记·孝文帝本纪》:“宫殿中当临者,皆以旦夕,各十五举声。”(旦:早。举声:高声号哭。)《世说新语·伤逝》:“孝武山陵夕,王孝伯入临。”咫:
①古代长度单位。周制八寸为“咫”。《国语·鲁语下》:“石砮(nǔ)其长尺有咫。”(石砮:石箭。)②距离近。《逸周书·太子晋》:“视道如咫。”[咫尺]1.距离近。《淮南子·道应》:“终日行不离咫尺,而自以为远。”2.短。《韩非子·外储说左上》:“用咫尺之木。”3. 微;少。《战国策·秦策五》:“无咫尺之功者,不赏。”尺:
(一)①长度单位。十寸为一尺。古代以六寸或八寸为一尺。《荀子·非相》:“身长七尺。”李白《赠汪伦》:“桃花潭水深千尺。”②尺子,量长度的器具。《古诗为焦仲卿妻作》:“左手持刀尺,右手执绫罗。”③喻微,少。陆机《长歌行》:“尺波岂徒旋。”(徒:空。)④尺脉(中医诊脉时第三指所按之处)的简称。《难经》:“脉三部:寸、关、尺。”[尺牍]书信。牍,木板。古代书写用狭长的竹简或木板,长约一尺,故书信称尺简或尺牍。如用绢帛,则称尺素。《汉书·陈遵传》:“性善书,与人尺牍,主皆藏去(jǔ)以为荣。”(书:写字。主:指收信人。去:收藏。)也泛指书写的文字。《后汉书·北海靖王传》:“帝驿马令作草书尺牍十首。”(驿马:传递公文的马。) (二)chě 我国古代音乐工尺谱的记音符号之一。宇:
①屋檐。《左传·昭公十三年》:“况卫在君之宇下,而敢有异志?”(卫:卫国。)②房屋。《史记·秦始皇本纪》:“各安其宇。”③国家。《史记·秦始皇本纪》:“皇帝休烈,平一宇内,德惠脩长。”(休:美。烈:事业。)④上下四方,天下。《荀子·富国》:“万物同宇而异体。”⑤仪容;风度。刘义庆《世说新语·雅量》:“世以此定二王神宇。”(世:世人。二王:指王徽之和王献之。神:神情。)[宇宙]1.屋宇栋梁。《盐铁论·复古》:“宇宙之间,燕雀不知天地之高也。”2. 所有的空间和时间。《淮南子·原道》:“纮(hóng)宇宙而章三光。”(纮:本指绳带,此指维系、总领。章:明。三光:日、月、星。)宙:
古往今来的所有时间。《庄子·庚桑楚》:“有长而无本剽者宙也。”(本剽:本末,指开端和尽头。)穷:
①穷尽;完结;尽头。《楚辞 ·九歌·云中君》:“横四海兮焉穷。”(横:充满。)《吕氏春秋·审分》:“意观乎无穷,誉流乎无止。”②极度;极端。《墨子·天志上》:“故天子者,天下之穷贵也,天下之穷富也。”③极力推究;深究。《礼记 · 乐记》:“穷本知变,乐之情也。”④阻塞不通。《汉书·赵广汉传》:“长安少年数人会穷里空舍谋共劫人。”⑤走投无路。《荀子·哀公》:“鸟穷则啄,兽穷则攫。”⑥困厄;不得志。与“达”相对。李康《运命论》:“是以圣人处穷达如一也。”⑦贫困;生活困难。《战国策 · 齐策四》:“振困穷,补不足。”寸:
①长度单位,十分为一寸,十寸为一尺。《商君书·靳令》:“四寸之管无当,必不满也。”②形容极短或极小。《史记·淮阴侯列传》:“一日数战,无尺寸之功。”孟郊《游子吟》:“谁言寸草心,报得三春晖。”(三春:春季三个月。)③中医切脉部位之一。《难经》:“脉三部:寸、关、尺。”眸:
①眼珠。曹植《洛神赋》:“明眸善睐(lài),靥(yè)辅承权。”(睐:旁视。靥辅:脸上的酒窝。权:指两颊。)②眼睛。刘桢《鲁都赋》:“和颜扬眸,眄风长歌。” -
shan he lin zhi che ,yu zhou qiong cun mou 。
“shan he lin zhi che ,yu zhou qiong cun mou 。”shi gou chu chu :《xia ri xun lan tian tang cheng deng gao yan ji 》;shi tang chao shi ren chu guang xi de zuo pin 。
jun chu ba liu an ,ju ci dan wang you 。yuan lin yu cheng shi ,lv li sui ren you 。
pi yan bi heng wei ,zhi jiu deng chong qiu 。shan he lin zhi che ,yu zhou qiong cun mou 。
shi shi chun zai yang ,jia qi man huang zhou 。gong dian bi yun li ,yuan yang chu ming chou 。
liang chen fang zai ci ,zhi shi an de xiu 。cheng ming gou you de ,he bi dong ling hou 。
【zhu shi 】:
he :
①huang he de zhuan chen 。《shang shu ·yu gong 》:“fu yu ji (jǐ)luo (tà),da yu he 。”(ji 、luo :dou shi shui ming 。)《shi shui xin yu · yan yu 》:“feng jing bu shu ,zheng zi you shan he zhi yi 。”②he liu de tong chen 。liu you 《shi yi yue yi ri feng yu da zuo 》:“ye lan wo ting feng chui yu ,tie ma bing he ru meng lai 。”(tie ma :pi jia de zhan ma 。)《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“xin zhe jin dan ,yi gai shan he 。”③zhi yin he ;tian he 。du fu 《yi bai wu ri ye dui yue 》:“niu nv man chou sai ,qiu ji you du he 。”《gu shi shi jiu shou ·tiao tiao qian niu xing 》:“tiao tiao qian niu xing ,jiao jiao he han nv 。”lin :
(yi )①zi shang wang xia kan 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“er jun zhi hou gong lin er xiao chen 。”(chen :zi chen de qian ci 。)②tong zhi ;zhi li 。《han shu ·gong yu chuan 》:“wu di shi lin tian xia ,zun xian yong shi 。”《guo yu ·jin yu wu 》:“gou cong shi hang ye ,lin chang jin guo zhe ,fei ru ji shei ?”③zhi ;dao ;dao da 。li mi 《chen qing biao 》:“zhou si lin men ,ji yu xing huo 。”(zhou si :zhou guan 。)ye yong yu chen dui fang dao lai de jing ci 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“qing jun lin zhi 。”④kao jin ;lin jin 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“ping yuan jun jia lou lin min jia 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ba jiu lin feng 。”tao yuan ming 《gui qu lai xi ci 》:“lin qing liu er fu shi 。”⑤dui zhao fan ben mo fang 。⑥zhi shi jian lin jin ;jiang yao 。《han shu ·han yan shou chuan 》:“lin shang che ,ji li yi ren hou zhi 。”(ji li :ji ma de guan li 。)⑦jian shi 。《shi jing ·da ya ·da ming 》:“shang di lin nv ,mo er er xin 。”(nv :tong “ru ”。er :ni 。) (er )lìn ku ,ku diao si zhe 。《shi ji ·xiao wen di ben ji 》:“gong dian zhong dang lin zhe ,jie yi dan xi ,ge shi wu ju sheng 。”(dan :zao 。ju sheng :gao sheng hao ku 。)《shi shui xin yu ·shang shi 》:“xiao wu shan ling xi ,wang xiao bai ru lin 。”zhi :
①gu dai chang du chan wei 。zhou zhi ba cun wei “zhi ”。《guo yu ·lu yu xia 》:“dan nu (nǔ)ji chang che you zhi 。”(dan nu :dan jian 。)②ju li jin 。《yi zhou shu ·tai zi jin 》:“shi dao ru zhi 。”[zhi che ]1.ju li jin 。《huai na zi ·dao ying 》:“zhong ri hang bu li zhi che ,er zi yi wei yuan 。”2.duan 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“yong zhi che zhi mu 。”3. wei ;shao 。《zhan guo ce ·qin ce wu 》:“mo zhi che zhi gong zhe ,bu shang 。”che :
(yi )①chang du chan wei 。shi cun wei yi che 。gu dai yi liu cun huo ba cun wei yi che 。《xun zi ·fei xiang 》:“shen chang qi che 。”li bai 《zeng wang lun 》:“tao hua tan shui shen qian che 。”②che zi ,liang chang du de qi ju 。《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“zuo shou chi dao che ,you shou zhi ling luo 。”③yu wei ,shao 。liu ji 《chang ge hang 》:“che bo qi tu xuan 。”(tu :kong 。)④che mai (zhong yi zhen mai shi di san zhi suo an zhi chu )de jian chen 。《nan jing 》:“mai san bu :cun 、guan 、che 。”[che du ]shu xin 。du ,mu ban 。gu dai shu xie yong xia chang de zhu jian huo mu ban ,chang yao yi che ,gu shu xin chen che jian huo che du 。ru yong juan bo ,ze chen che su 。《han shu ·chen zun chuan 》:“xing shan shu ,yu ren che du ,zhu jie cang qu (jǔ)yi wei rong 。”(shu :xie zi 。zhu :zhi shou xin ren 。qu :shou cang 。)ye fan zhi shu xie de wen zi 。《hou han shu ·bei hai jing wang chuan 》:“di yi ma ling zuo cao shu che du shi shou 。”(yi ma :chuan di gong wen de ma 。) (er )chě wo guo gu dai yin le gong che pu de ji yin fu hao zhi yi 。yu :
①wu yan 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“kuang wei zai jun zhi yu xia ,er gan you yi zhi ?”(wei :wei guo 。)②fang wu 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“ge an ji yu 。”③guo jia 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“huang di xiu lie ,ping yi yu nei ,de hui 脩chang 。”(xiu :mei 。lie :shi ye 。)④shang xia si fang ,tian xia 。《xun zi ·fu guo 》:“mo wu tong yu er yi ti 。”⑤yi rong ;feng du 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ya liang 》:“shi yi ci ding er wang shen yu 。”(shi :shi ren 。er wang :zhi wang hui zhi he wang suo zhi 。shen :shen qing 。)[yu zhou ]1.wu yu dong liang 。《yan tie lun ·fu gu 》:“yu zhou zhi jian ,yan qiao bu zhi tian de zhi gao ye 。”2. suo you de kong jian he shi jian 。《huai na zi ·yuan dao 》:“hong (hóng)yu zhou er zhang san guang 。”(hong :ben zhi sheng dai ,ci zhi wei ji 、zong ling 。zhang :ming 。san guang :ri 、yue 、xing 。)zhou :
gu wang jin lai de suo you shi jian 。《zhuang zi ·geng sang chu 》:“you chang er mo ben piao zhe zhou ye 。”(ben piao :ben mo ,zhi kai duan he jin tou 。)qiong :
①qiong jin ;wan jie ;jin tou 。《chu ci ·jiu ge ·yun zhong jun 》:“heng si hai xi yan qiong 。”(heng :chong man 。)《lv shi chun qiu ·shen fen 》:“yi guan hu mo qiong ,yu liu hu mo zhi 。”②ji du ;ji duan 。《mo zi ·tian zhi shang 》:“gu tian zi zhe ,tian xia zhi qiong gui ye ,tian xia zhi qiong fu ye 。”③ji li tui jiu ;shen jiu 。《li ji · le ji 》:“qiong ben zhi bian ,le zhi qing ye 。”④zu sai bu tong 。《han shu ·zhao an han chuan 》:“chang an shao nian shu ren hui qiong li kong she mou gong jie ren 。”⑤zou tou mo lu 。《xun zi ·ai gong 》:“diao qiong ze zhuo ,shou qiong ze jue 。”⑥kun e ;bu de zhi 。yu “da ”xiang dui 。li kang 《yun ming lun 》:“shi yi sheng ren chu qiong da ru yi ye 。”⑦pin kun ;sheng huo kun nan 。《zhan guo ce · ji ce si 》:“zhen kun qiong ,bu bu zu 。”cun :
①chang du chan wei ,shi fen wei yi cun ,shi cun wei yi che 。《shang jun shu ·jin ling 》:“si cun zhi guan mo dang ,bi bu man ye 。”②xing rong ji duan huo ji xiao 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“yi ri shu zhan ,mo che cun zhi gong 。”meng jiao 《you zi yin 》:“shei yan cun cao xin ,bao de san chun hui 。”(san chun :chun ji san ge yue 。)③zhong yi qie mai bu wei zhi yi 。《nan jing 》:“mai san bu :cun 、guan 、che 。”mou :
①yan zhu 。cao zhi 《luo shen fu 》:“ming mou shan lai (lài),ye (yè)fu cheng quan 。”(lai :pang shi 。ye fu :lian shang de jiu wo 。quan :zhi liang jia 。)②yan jing 。liu zhen 《lu dou fu 》:“he yan yang mou ,mian feng chang ge 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]