- 繁体
- 简体
- 拼音
-
稼穡既殄絕,川澤復枯槁。
“稼穡既殄絕,川澤復枯槁。”詩句出處:《效古二首》;是唐朝詩人儲光羲的作品。晨登涼風臺,暮走邯鄲道。曜靈何赫烈,四野無青草。
大軍北集燕,天子西居鎬。婦人役州縣,丁男事征討。
老幼相別離,哭泣無昏早。稼穡既殄絕,川澤復枯槁。
曠哉遠此憂,冥冥商山皓。
東風吹大河,河水如倒流。河洲塵沙起,有若黃雲浮。
赬霞燒廣澤,洪曜赫高丘。野老泣相語,無地可蔭休。
翰林有客卿,獨負蒼生憂。中夜起躑躅,思欲獻厥謀。
君門峻且深,踠足空夷猶。【註釋】:
稼:
①種植谷物。《論語·憲問》:“禹、稷躬稼而有天下。”(禹、稷:人名。躬:親自。)《呂氏春秋·審己》:“稼生於野而藏於倉。”②泛指田間作物。《後漢書·和帝紀》:“比年雨多傷稼。”(比年:近年。)《詩經·魏風·伐檀》:“不稼不穡,胡取禾三百億兮。”穡:
①成熟而可收割的莊稼。束晳《補亡詩六首》之三:“參(shēn)參其穡。”(參參:長而茂盛。)②收割莊稼。《詩經·魏風·伐檀》:“不稼不穡,胡取禾三百廛兮?”③泛指農業耕作。潘嶽《藉田賦》:“勸穡以足百姓。”(勸:獎勵。足:充足。)④通“嗇”。節儉;愛惜。《左傳· 昭公元年》:“大國省穡而用之。”⑤愁苦。《逸周書·皇門》:“小民率穡。”既:
①盡;終瞭。《左傳·僖公二十二年》:“楚人未既濟。”②副詞。已經。《論語·陽貨》:“既得之,患失之。”(患:擔心。)③連詞。1. 常與“且”、“又”呼應,表示二種情況並存。《詩經·大雅·烝民》:“既明且哲,以保其身。”2. 則;就。《論語·季氏》:“既來之,則安之。”殄:
①盡。《淮南子·本經》:“上掩天光,下殄地財。”②消滅;滅絕。《尚書·盤庚中》:“顛越不恭,暫遇奸宄(guǐ),我乃劓(yì)殄滅之。”(顛越:墮落;不守禮法。奸宄:胡作非為的人。劓:割除;鏟除。)③殘害。《左傳·宣公二年》:“(羊斟)以其私憾,敗國殄民。”(羊斟:宋主帥華元的禦者,因未食肉而禦華元入鄭軍,華元被俘,宋敗。)④疲弊。《國語·魯語上》:“鑄名器,藏寶財,固民之殄病是待。”⑤昏迷。王充《論衡·論死》:“案人殄復悟,死從來者,與夢相似,然則夢、殄、死,一實也。”(悟:蘇醒。)⑥通“腆”。美;善。《詩經·邶風·新臺》:“燕婉之求,籧篨不殄。”(籧篨qúchú:粗竹席。比喻有殘疾不能彎腰。)絕:
①斷;截斷。《史記·伍子胥列傳》:“楚發兵絕吳兵之後,不得歸。”②《孟子·滕文公上》:“今滕絕長補短,將五十裡也。”引申為斷絕。《論語·堯曰》:“繼絕世,舉逸民。”《抱樸子·交際》:“乃發憤著論,杜門絕交。”又特指氣絕身亡。《呂氏春秋·知接》:“蒙衣袂而絕乎壽宮。”③橫度;穿過。《荀子·勸學》:“假舟楫者,非能水也,而絕江河。”(假:借助。楫:槳。)《呂氏春秋·悔過》:“今行數千裡,又絕諸侯之地以襲國,臣不知其可也。”④極;非常。《史記·呂不韋列傳》:“呂不韋取邯鄲諸姬絕好善舞者與居。”又特指極遙遠的。《史記·衛將軍驃騎列傳》:“因前使絕國功,封騫博望侯。”(騫:張騫。)又指極好的,獨一無二的。《漢書·敘傳上》:“逢蒙絕技於弧矢。”(逢蒙:古代善於射箭的人。弧:弓。)《後漢書·班彪傳附班固》:“此六子者,皆有殊行絕才。”[絕頂]1. 山的最高峰。杜甫《望嶽》:“會當凌絕頂,一覽眾山小。”(會當:定當。)2. 非常的。川:
水道;河流。《周禮·考工記·匠人》:“兩山之間,必有川焉。”《商君書·弱民》:“濟大川而無舡(xiāng)楫。”澤:
①光澤;潤澤。屈原《離騷》:“芳與澤其雜糅兮。”(雜糅:混雜糅合。)②濕潤。《齊民要術·栽樹》:“時時灌溉,常令潤澤。”③雨露。王安石《上杜學士開河書》:“幸而雨澤時至。”(時至:按時到來。)④水匯聚處;沼澤。《楚辭·漁父》:“屈原既放,遊於江潭,行吟澤畔。”⑤恩惠;恩澤。《史記·滑稽列傳》:“故西門豹為鄴令,名聞天下,澤流後世。”⑥遺風;影響。《孟子·離婁下》:“君子之澤,五世而斬。”(斬:斷絕。)復:
①返回;回歸。《左傳·宣公二年》:“宣子未出山而復。”崔顥《黃鶴樓》:“黃鶴一去不復返。”②恢復。《呂氏春秋·慎大》:“武王於是復盤庚之政。”③報復。《孟子·滕文公下》:“為匹夫匹婦復仇也。”④回報;回復。《孟子·梁惠王上》:“有復於王者曰。”⑤副詞。再;又。曹植《送應氏》:“側足無行徑,荒疇不復田。”⑥免除賦稅徭役。《漢書·五行志下之下》:“裁什一之稅,復三日之役。”枯:
①草木枯槁。《呂氏春秋·孟夏》:“行冬令,則草木早枯。”陶潛《雜詩十二首》之七:“寒風拂枯條。”②幹癟;憔悴。《楚辭·漁父》:“形容枯槁。”槁:
(一)①草木幹枯。《莊子·齊物論》:“形固可使如槁木,而心固可使如死灰乎?”②枯木。《史記·禮書》:“然而秦師至鄢郢,舉若振槁。”(鄢、郢:地名。振:動,擊。)③幹瘦;憔悴。《史記·屈原賈生列傳》:“屈原至於江濱,被發行吟澤畔。顏色憔悴,形容枯槁。”④敲打。潘嶽《河陽縣作》之一:“颎如槁石火。” (二)kào 犒勞。《周禮·秋官·小行人》:“若國師役,則令槁禬之。” (三)gāo 通“篙”。撐船竿。左思《吳都賦》:“槁工檝師,選自番禺。” -
稼穑既殄绝,川泽复枯槁。
“稼穑既殄绝,川泽复枯槁。”诗句出处:《效古二首》;是唐朝诗人储光羲的作品。晨登凉风台,暮走邯郸道。曜灵何赫烈,四野无青草。
大军北集燕,天子西居镐。妇人役州县,丁男事征讨。
老幼相别离,哭泣无昏早。稼穑既殄绝,川泽复枯槁。
旷哉远此忧,冥冥商山皓。
东风吹大河,河水如倒流。河洲尘沙起,有若黄云浮。
赪霞烧广泽,洪曜赫高丘。野老泣相语,无地可荫休。
翰林有客卿,独负苍生忧。中夜起踯躅,思欲献厥谋。
君门峻且深,踠足空夷犹。【注释】:
稼:
①种植谷物。《论语·宪问》:“禹、稷躬稼而有天下。”(禹、稷:人名。躬:亲自。)《吕氏春秋·审己》:“稼生于野而藏于仓。”②泛指田间作物。《后汉书·和帝纪》:“比年雨多伤稼。”(比年:近年。)《诗经·魏风·伐檀》:“不稼不穑,胡取禾三百亿兮。”穑:
①成熟而可收割的庄稼。束晳《补亡诗六首》之三:“参(shēn)参其穑。”(参参:长而茂盛。)②收割庄稼。《诗经·魏风·伐檀》:“不稼不穑,胡取禾三百廛兮?”③泛指农业耕作。潘岳《藉田赋》:“劝穑以足百姓。”(劝:奖励。足:充足。)④通“啬”。节俭;爱惜。《左传· 昭公元年》:“大国省穑而用之。”⑤愁苦。《逸周书·皇门》:“小民率穑。”既:
①尽;终了。《左传·僖公二十二年》:“楚人未既济。”②副词。已经。《论语·阳货》:“既得之,患失之。”(患:担心。)③连词。1. 常与“且”、“又”呼应,表示二种情况并存。《诗经·大雅·烝民》:“既明且哲,以保其身。”2. 则;就。《论语·季氏》:“既来之,则安之。”殄:
①尽。《淮南子·本经》:“上掩天光,下殄地财。”②消灭;灭绝。《尚书·盘庚中》:“颠越不恭,暂遇奸宄(guǐ),我乃劓(yì)殄灭之。”(颠越:堕落;不守礼法。奸宄:胡作非为的人。劓:割除;铲除。)③残害。《左传·宣公二年》:“(羊斟)以其私憾,败国殄民。”(羊斟:宋主帅华元的御者,因未食肉而御华元入郑军,华元被俘,宋败。)④疲弊。《国语·鲁语上》:“铸名器,藏宝财,固民之殄病是待。”⑤昏迷。王充《论衡·论死》:“案人殄复悟,死从来者,与梦相似,然则梦、殄、死,一实也。”(悟:苏醒。)⑥通“腆”。美;善。《诗经·邶风·新台》:“燕婉之求,籧篨不殄。”(籧篨qúchú:粗竹席。比喻有残疾不能弯腰。)绝:
①断;截断。《史记·伍子胥列传》:“楚发兵绝吴兵之后,不得归。”②《孟子·滕文公上》:“今滕绝长补短,将五十里也。”引申为断绝。《论语·尧曰》:“继绝世,举逸民。”《抱朴子·交际》:“乃发愤著论,杜门绝交。”又特指气绝身亡。《吕氏春秋·知接》:“蒙衣袂而绝乎寿宫。”③横度;穿过。《荀子·劝学》:“假舟楫者,非能水也,而绝江河。”(假:借助。楫:桨。)《吕氏春秋·悔过》:“今行数千里,又绝诸侯之地以袭国,臣不知其可也。”④极;非常。《史记·吕不韦列传》:“吕不韦取邯郸诸姬绝好善舞者与居。”又特指极遥远的。《史记·卫将军骠骑列传》:“因前使绝国功,封骞博望侯。”(骞:张骞。)又指极好的,独一无二的。《汉书·叙传上》:“逢蒙绝技于弧矢。”(逢蒙:古代善于射箭的人。弧:弓。)《后汉书·班彪传附班固》:“此六子者,皆有殊行绝才。”[绝顶]1. 山的最高峰。杜甫《望岳》:“会当凌绝顶,一览众山小。”(会当:定当。)2. 非常的。川:
水道;河流。《周礼·考工记·匠人》:“两山之间,必有川焉。”《商君书·弱民》:“济大川而无舡(xiāng)楫。”泽:
①光泽;润泽。屈原《离骚》:“芳与泽其杂糅兮。”(杂糅:混杂糅合。)②湿润。《齐民要术·栽树》:“时时灌溉,常令润泽。”③雨露。王安石《上杜学士开河书》:“幸而雨泽时至。”(时至:按时到来。)④水汇聚处;沼泽。《楚辞·渔父》:“屈原既放,游于江潭,行吟泽畔。”⑤恩惠;恩泽。《史记·滑稽列传》:“故西门豹为邺令,名闻天下,泽流后世。”⑥遗风;影响。《孟子·离娄下》:“君子之泽,五世而斩。”(斩:断绝。)复:
①返回;回归。《左传·宣公二年》:“宣子未出山而复。”崔颢《黄鹤楼》:“黄鹤一去不复返。”②恢复。《吕氏春秋·慎大》:“武王于是复盘庚之政。”③报复。《孟子·滕文公下》:“为匹夫匹妇复仇也。”④回报;回复。《孟子·梁惠王上》:“有复于王者曰。”⑤副词。再;又。曹植《送应氏》:“侧足无行径,荒畴不复田。”⑥免除赋税徭役。《汉书·五行志下之下》:“裁什一之税,复三日之役。”枯:
①草木枯槁。《吕氏春秋·孟夏》:“行冬令,则草木早枯。”陶潜《杂诗十二首》之七:“寒风拂枯条。”②干瘪;憔悴。《楚辞·渔父》:“形容枯槁。”槁:
(一)①草木干枯。《庄子·齐物论》:“形固可使如槁木,而心固可使如死灰乎?”②枯木。《史记·礼书》:“然而秦师至鄢郢,举若振槁。”(鄢、郢:地名。振:动,击。)③干瘦;憔悴。《史记·屈原贾生列传》:“屈原至于江滨,被发行吟泽畔。颜色憔悴,形容枯槁。”④敲打。潘岳《河阳县作》之一:“颎如槁石火。” (二)kào 犒劳。《周礼·秋官·小行人》:“若国师役,则令槁禬之。” (三)gāo 通“篙”。撑船竿。左思《吴都赋》:“槁工檝师,选自番禺。” -
jia se ji tian jue ,chuan ze fu ku gao 。
“jia se ji tian jue ,chuan ze fu ku gao 。”shi gou chu chu :《xiao gu er shou 》;shi tang chao shi ren chu guang xi de zuo pin 。chen deng liang feng tai ,mu zou han dan dao 。yao ling he he lie ,si ye mo qing cao 。
da jun bei ji yan ,tian zi xi ju gao 。fu ren yi zhou xian ,ding nan shi zheng tao 。
lao you xiang bie li ,ku qi mo hun zao 。jia se ji tian jue ,chuan ze fu ku gao 。
kuang zai yuan ci you ,ming ming shang shan hao 。
dong feng chui da he ,he shui ru dao liu 。he zhou chen sha qi ,you re huang yun fu 。
cheng xia shao an ze ,hong yao he gao qiu 。ye lao qi xiang yu ,mo de ke yin xiu 。
han lin you ke qing ,du fu cang sheng you 。zhong ye qi zhi zhu ,sai yu suo jue mou 。
jun men jun ju shen ,wan zu kong yi you 。【zhu shi 】:
jia :
①chong zhi gu wu 。《lun yu ·xian wen 》:“yu 、ji gong jia er you tian xia 。”(yu 、ji :ren ming 。gong :qin zi 。)《lv shi chun qiu ·shen ji 》:“jia sheng yu ye er cang yu cang 。”②fan zhi tian jian zuo wu 。《hou han shu ·he di ji 》:“bi nian yu duo shang jia 。”(bi nian :jin nian 。)《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu jia bu se ,hu qu he san bai yi xi 。”se :
①cheng shou er ke shou ge de zhuang jia 。shu xi 《bu wang shi liu shou 》zhi san :“can (shēn)can ji se 。”(can can :chang er mao cheng 。)②shou ge zhuang jia 。《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu jia bu se ,hu qu he san bai chan xi ?”③fan zhi nong ye geng zuo 。pan yue 《ji tian fu 》:“quan se yi zu bai xing 。”(quan :jiang li 。zu :chong zu 。)④tong “se ”。jie jian ;ai xi 。《zuo chuan · zhao gong yuan nian 》:“da guo sheng se er yong zhi 。”⑤chou ku 。《yi zhou shu ·huang men 》:“xiao min lv se 。”ji :
①jin ;zhong le 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“chu ren wei ji ji 。”②fu ci 。yi jing 。《lun yu ·yang huo 》:“ji de zhi ,huan shi zhi 。”(huan :dan xin 。)③lian ci 。1. chang yu “ju ”、“you ”hu ying ,biao shi er chong qing kuang bing cun 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“ji ming ju zhe ,yi bao ji shen 。”2. ze ;jiu 。《lun yu ·ji shi 》:“ji lai zhi ,ze an zhi 。”tian :
①jin 。《huai na zi ·ben jing 》:“shang yan tian guang ,xia tian de cai 。”②xiao mie ;mie jue 。《shang shu ·pan geng zhong 》:“dian yue bu gong ,zan yu jian gui (guǐ),wo nai yi (yì)tian mie zhi 。”(dian yue :duo la ;bu shou li fa 。jian gui :hu zuo fei wei de ren 。yi :ge chu ;chan chu 。)③can hai 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“(yang zhen )yi ji si han ,bai guo tian min 。”(yang zhen :song zhu shuai hua yuan de yu zhe ,yin wei shi rou er yu hua yuan ru zheng jun ,hua yuan bei fu ,song bai 。)④pi bi 。《guo yu ·lu yu shang 》:“zhu ming qi ,cang bao cai ,gu min zhi tian bing shi dai 。”⑤hun mi 。wang chong 《lun heng ·lun si 》:“an ren tian fu wu ,si cong lai zhe ,yu meng xiang shi ,ran ze meng 、tian 、si ,yi shi ye 。”(wu :su xing 。)⑥tong “tian ”。mei ;shan 。《shi jing ·bei feng ·xin tai 》:“yan wan zhi qiu ,qu chu bu tian 。”(qu chu qúchú:cu zhu xi 。bi yu you can ji bu neng wan yao 。)jue :
①duan ;jie duan 。《shi ji ·wu zi xu lie chuan 》:“chu fa bing jue wu bing zhi hou ,bu de gui 。”②《meng zi ·teng wen gong shang 》:“jin teng jue chang bu duan ,jiang wu shi li ye 。”yin shen wei duan jue 。《lun yu ·yao yue 》:“ji jue shi ,ju yi min 。”《bao piao zi ·jiao ji 》:“nai fa fen zhe lun ,du men jue jiao 。”you te zhi qi jue shen wang 。《lv shi chun qiu ·zhi jie 》:“meng yi mei er jue hu shou gong 。”③heng du ;chuan guo 。《xun zi ·quan xue 》:“jia zhou ji zhe ,fei neng shui ye ,er jue jiang he 。”(jia :jie zhu 。ji :jiang 。)《lv shi chun qiu ·hui guo 》:“jin hang shu qian li ,you jue zhu hou zhi de yi xi guo ,chen bu zhi ji ke ye 。”④ji ;fei chang 。《shi ji ·lv bu wei lie chuan 》:“lv bu wei qu han dan zhu ji jue hao shan wu zhe yu ju 。”you te zhi ji yao yuan de 。《shi ji ·wei jiang jun biao ji lie chuan 》:“yin qian shi jue guo gong ,feng jian bo wang hou 。”(jian :zhang jian 。)you zhi ji hao de ,du yi mo er de 。《han shu ·xu chuan shang 》:“feng meng jue ji yu hu shi 。”(feng meng :gu dai shan yu she jian de ren 。hu :gong 。)《hou han shu ·ban biao chuan fu ban gu 》:“ci liu zi zhe ,jie you shu hang jue cai 。”[jue ding ]1. shan de zui gao feng 。du fu 《wang yue 》:“hui dang ling jue ding ,yi lan zhong shan xiao 。”(hui dang :ding dang 。)2. fei chang de 。chuan :
shui dao ;he liu 。《zhou li ·kao gong ji ·jiang ren 》:“liang shan zhi jian ,bi you chuan yan 。”《shang jun shu ·ruo min 》:“ji da chuan er mo chuan (xiāng)ji 。”ze :
①guang ze ;run ze 。qu yuan 《li sao 》:“fang yu ze ji za rou xi 。”(za rou :hun za rou ge 。)②shi run 。《ji min yao shu ·zai shu 》:“shi shi guan gai ,chang ling run ze 。”③yu lou 。wang an dan 《shang du xue shi kai he shu 》:“xing er yu ze shi zhi 。”(shi zhi :an shi dao lai 。)④shui hui ju chu ;zhao ze 。《chu ci ·yu fu 》:“qu yuan ji fang ,you yu jiang tan ,hang yin ze pan 。”⑤en hui ;en ze 。《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“gu xi men bao wei ye ling ,ming wen tian xia ,ze liu hou shi 。”⑥wei feng ;ying xiang 。《meng zi ·li lou xia 》:“jun zi zhi ze ,wu shi er zhan 。”(zhan :duan jue 。)fu :
①fan hui ;hui gui 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“xuan zi wei chu shan er fu 。”cui hao 《huang he lou 》:“huang he yi qu bu fu fan 。”②hui fu 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“wu wang yu shi fu pan geng zhi zheng 。”③bao fu 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“wei pi fu pi fu fu chou ye 。”④hui bao ;hui fu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“you fu yu wang zhe yue 。”⑤fu ci 。zai ;you 。cao zhi 《song ying shi 》:“ce zu mo hang jing ,huang chou bu fu tian 。”⑥mian chu fu shui yao yi 。《han shu ·wu hang zhi xia zhi xia 》:“cai shen yi zhi shui ,fu san ri zhi yi 。”ku :
①cao mu ku gao 。《lv shi chun qiu ·meng xia 》:“hang dong ling ,ze cao mu zao ku 。”tao qian 《za shi shi er shou 》zhi qi :“han feng bi ku tiao 。”②gan bie ;qiao cui 。《chu ci ·yu fu 》:“xing rong ku gao 。”gao :
(yi )①cao mu gan ku 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“xing gu ke shi ru gao mu ,er xin gu ke shi ru si hui hu ?”②ku mu 。《shi ji ·li shu 》:“ran er qin shi zhi yan ying ,ju re zhen gao 。”(yan 、ying :de ming 。zhen :dong ,ji 。)③gan shou ;qiao cui 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“qu yuan zhi yu jiang bin ,bei fa hang yin ze pan 。yan se qiao cui ,xing rong ku gao 。”④qiao da 。pan yue 《he yang xian zuo 》zhi yi :“jiong ru gao dan huo 。” (er )kào kao lao 。《zhou li ·qiu guan ·xiao hang ren 》:“re guo shi yi ,ze ling gao gui zhi 。” (san )gāo tong “gao ”。cheng chuan gan 。zuo sai 《wu dou fu 》:“gao gong ji shi ,shua zi fan yu 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]

