• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 系舟盤藤輪,策杖古樵路。

    “系舟盤藤輪,策杖古樵路。”詩句出處:《宿花石戍》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    午辭空靈岑,夕得花石戍。岸疏開辟水,木雜今古樹。
    地蒸南風盛,春熱西日暮。四序本平分,氣候何回互。
    茫茫天造間,理亂豈恒數。系舟盤藤輪,策杖古樵路。
    罷人不在村,野圃泉自註。柴扉雖蕪沒,農器尚牢固。
    山東殘逆氣,吳楚守王度。誰能扣君門,下令減征賦。

    【註釋】:

    系:

    ①懸掛。曹植《輔臣論》:“群言系於口。”②捆綁。《淮南子·本經》:“系絆其足以禁其動。”③繼續;連接。班固《東都賦》:“系唐統,接漢緒。”④帶子。古樂府《陌上桑》:“青絲為籠系,桂枝為籠鉤。”⑤世系;譜系。《新唐書·桑道茂傳》:“桑道茂者,寒人,失其系望。”

    盤:

    ①盤子。可用來盛飯食,也可用來放水。《左傳·僖公二十三年》:“乃饋盤飧,置壁焉。”《禮記·大學》:“湯之盤銘曰:‘茍日新,日日新,又日新。’”②樂。《尚書·無逸》:“文王不敢盤於遊田。”(田:打獵。)③回繞;彎曲。《隋書·百濟傳》:“女辮發垂後,已出嫁則分為兩道,盤於頭上。”沈括《夢溪筆談》卷三:“用柔鐵屈盤之。”(柔鐵:熟鐵。)這個意義又寫作“蟠”。④盤旋。徐宏祖《徐霞客遊記·楚遊日記》:“盤空而升。”⑤徘徊,逗留。常“盤桓”連用。曹植《洛神賦》:“悵盤桓而不能去。”(悵:惆悵;傷感。去:離去。)⑥通“磐”。巨大的石頭。《荀子·富國》:“國安於盤石。”

    藤:

    ①蔓生植物的通稱。白居易《湖上閑望》:“藤花浪拂紫茸條,菰葉風翻綠剪刀。”②植物的匍匐莖或攀援莖。劉子寰《沁園春 ·西巖三澗》:“經行處,有丹荑(tí)碧草,古木蒼藤。”(荑:草木的嫩芽。)馬致遠《天凈沙·秋思》:“枯藤老樹昏鴉。”③借指手杖。錢謙益《碧雲寺》:“自穿蘿莖拄孤藤。”

    策:

    ①馬鞭。《韓非子·五蠹》:“如欲以寬緩之政治急世之民,猶無轡策而禦駻馬,此不知之患也。”②鞭打;驅使。《宋史·葉適傳》:“可以策勵期望者誰乎?”③督促;鼓勵。梁·簡文帝《吊道澄法師亡書》:“宜應共相策勉,弘遵舊業。”(弘:光大。)④古代用來計算的籌子。王安石《禮樂論》:“天至高也,日月星辰陰陽之氣,可端策而數。”⑤計謀;方法。《史記·張耳陳馀列傳》:“怨陳王不用其策。”⑥謀劃;測度。《孫子·虛實》:“故策之而知得失之計。”⑦拐杖。左思《招隱》詩二首之一:“杖策招隱士。”⑧拄。曹植《苦思行》:“策杖從我遊。”⑨君主對臣下使用的一種文書。《左傳·昭公三年》:“晉侯嘉焉,授之以策。”(嘉:贊許。)⑩策命。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“先主於是即帝位,策亮為丞相。”(11)古代議論文體之一。(12)書簡;簿冊。《管子·宙合》:“是故聖人著之簡策,傳以告後進。”(13)寫在策上。《舊唐書·太宗紀上》:“策名就列,或乖大體。”(就列:就位朝列。乖:違背。)

    杖:

    ①手杖;拐杖。《論語·微子》:“植其杖而蕓。”(蕓:除草。)②泛指棍棒或棍狀物。《呂氏春秋·貴卒》:“衣鐵甲操鐵杖以戰。”③兵器《漢書·西域傳》:“(烏弋)以金銀飾杖。”④古代刑法名。《新唐書·刑法志》:“其用刑有五……二曰杖。”⑤刑具名。關漢卿《竇娥冤》第二折:“一杖下,一道血,一層皮。”⑥執;持。《尚書·牧誓》:“王左杖黃鋮。”⑦依憑。《左傳·襄公八年》:“杖信以待晉。”

    古:

    ①往昔;歷時久遠。與“今”相對。《周易·系辭下》:“上古穴居野處,後世聖人易之以宮室。”(易:換。宮室:房舍。)蘇軾《水調歌頭》:“人有悲歡離合,月有陰晴圓缺,此事古難全。”②指古代的事物;舊;原來。《古詩十九首》之十六:“良人惟古歡,枉駕惠前綏。”③久遠;古老。趙與時《賓退錄》卷三:“客土二字,其來甚古。”④古體詩的簡稱。或稱古風、古詩。與近體詩相對,不受平仄、對仗等格律的限制,形式比較自由。《詩藪·古體上》:“歌至五、七言古,全不入樂矣。”

    樵:

    ①木柴。晁錯《論貴粟疏》:“伐薪樵,治官府。”②打柴。《左傳·昭公六年》:“禁芻牧采樵。”③打柴者。王安石《謝公墩》詩:“問樵樵不知,問牧牧不言。”④通“譙”。譙樓。建在城門上用以瞭望的樓。《漢書·趙充國傳》:“為塹壘木樵。”(塹:壕溝。壘:壁壘。)

    路:

    ①道路;路途。《楚辭·九歌·國觴》:“出不入兮往不反,平原忽兮路超遠。”②路程。陶潛《桃花源記》:“緣溪行,忘路之遠近。”③途徑;方向。《尚書·洪范》:“無有作惡,遵王之路。”諸葛亮《前出師表》:“不宜妄自菲薄,引喻失義,以塞忠諫之路也。”(引喻:稱引說話。)④仕途,執政。許棠《講德陳情上淮南李仆射八首》之八:“當路公卿誰見待? 故鄉親友自疑非。”(待:寬容。疑非:懷疑有錯誤。)⑤法度;規則。李華《禦史中丞廳壁記》:“遵王路以整多方。”(王:指先王。)⑥方面;地區。田藝衡《留青日記·賭博》:“蘇常一路尤甚,士大夫歸傢者則開賭坊,蓋避禁也。”(蘇常:蘇州、常州。避禁:避開禁令。)⑦車。《左傳·昭公四年》:“王思舊勛而賜之路。”⑧大。《史記·孝武本紀》:“路弓乘矢。”⑨宋朝和元朝行政區劃名。宋的路約相當於現在的省,元的路約相當現在的地區。


  • 系舟盘藤轮,策杖古樵路。

    “系舟盘藤轮,策杖古樵路。”诗句出处:《宿花石戍》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    午辞空灵岑,夕得花石戍。岸疏开辟水,木杂今古树。
    地蒸南风盛,春热西日暮。四序本平分,气候何回互。
    茫茫天造间,理乱岂恒数。系舟盘藤轮,策杖古樵路。
    罢人不在村,野圃泉自注。柴扉虽芜没,农器尚牢固。
    山东残逆气,吴楚守王度。谁能扣君门,下令减征赋。

    【注释】:

    系:

    ①悬挂。曹植《辅臣论》:“群言系于口。”②捆绑。《淮南子·本经》:“系绊其足以禁其动。”③继续;连接。班固《东都赋》:“系唐统,接汉绪。”④带子。古乐府《陌上桑》:“青丝为笼系,桂枝为笼钩。”⑤世系;谱系。《新唐书·桑道茂传》:“桑道茂者,寒人,失其系望。”

    盘:

    ①盘子。可用来盛饭食,也可用来放水。《左传·僖公二十三年》:“乃馈盘飧,置壁焉。”《礼记·大学》:“汤之盘铭曰:‘苟日新,日日新,又日新。’”②乐。《尚书·无逸》:“文王不敢盘于游田。”(田:打猎。)③回绕;弯曲。《隋书·百济传》:“女辫发垂后,已出嫁则分为两道,盘于头上。”沈括《梦溪笔谈》卷三:“用柔铁屈盘之。”(柔铁:熟铁。)这个意义又写作“蟠”。④盘旋。徐宏祖《徐霞客游记·楚游日记》:“盘空而升。”⑤徘徊,逗留。常“盘桓”连用。曹植《洛神赋》:“怅盘桓而不能去。”(怅:惆怅;伤感。去:离去。)⑥通“磐”。巨大的石头。《荀子·富国》:“国安于盘石。”

    藤:

    ①蔓生植物的通称。白居易《湖上闲望》:“藤花浪拂紫茸条,菰叶风翻绿剪刀。”②植物的匍匐茎或攀援茎。刘子寰《沁园春 ·西岩三涧》:“经行处,有丹荑(tí)碧草,古木苍藤。”(荑:草木的嫩芽。)马致远《天净沙·秋思》:“枯藤老树昏鸦。”③借指手杖。钱谦益《碧云寺》:“自穿萝茎拄孤藤。”

    策:

    ①马鞭。《韩非子·五蠹》:“如欲以宽缓之政治急世之民,犹无辔策而御駻马,此不知之患也。”②鞭打;驱使。《宋史·叶适传》:“可以策励期望者谁乎?”③督促;鼓励。梁·简文帝《吊道澄法师亡书》:“宜应共相策勉,弘遵旧业。”(弘:光大。)④古代用来计算的筹子。王安石《礼乐论》:“天至高也,日月星辰阴阳之气,可端策而数。”⑤计谋;方法。《史记·张耳陈馀列传》:“怨陈王不用其策。”⑥谋划;测度。《孙子·虚实》:“故策之而知得失之计。”⑦拐杖。左思《招隐》诗二首之一:“杖策招隐士。”⑧拄。曹植《苦思行》:“策杖从我游。”⑨君主对臣下使用的一种文书。《左传·昭公三年》:“晋侯嘉焉,授之以策。”(嘉:赞许。)⑩策命。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“先主于是即帝位,策亮为丞相。”(11)古代议论文体之一。(12)书简;簿册。《管子·宙合》:“是故圣人著之简策,传以告后进。”(13)写在策上。《旧唐书·太宗纪上》:“策名就列,或乖大体。”(就列:就位朝列。乖:违背。)

    杖:

    ①手杖;拐杖。《论语·微子》:“植其杖而芸。”(芸:除草。)②泛指棍棒或棍状物。《吕氏春秋·贵卒》:“衣铁甲操铁杖以战。”③兵器《汉书·西域传》:“(乌弋)以金银饰杖。”④古代刑法名。《新唐书·刑法志》:“其用刑有五……二曰杖。”⑤刑具名。关汉卿《窦娥冤》第二折:“一杖下,一道血,一层皮。”⑥执;持。《尚书·牧誓》:“王左杖黄铖。”⑦依凭。《左传·襄公八年》:“杖信以待晋。”

    古:

    ①往昔;历时久远。与“今”相对。《周易·系辞下》:“上古穴居野处,后世圣人易之以宫室。”(易:换。宫室:房舍。)苏轼《水调歌头》:“人有悲欢离合,月有阴晴圆缺,此事古难全。”②指古代的事物;旧;原来。《古诗十九首》之十六:“良人惟古欢,枉驾惠前绥。”③久远;古老。赵与时《宾退录》卷三:“客土二字,其来甚古。”④古体诗的简称。或称古风、古诗。与近体诗相对,不受平仄、对仗等格律的限制,形式比较自由。《诗薮·古体上》:“歌至五、七言古,全不入乐矣。”

    樵:

    ①木柴。晁错《论贵粟疏》:“伐薪樵,治官府。”②打柴。《左传·昭公六年》:“禁刍牧采樵。”③打柴者。王安石《谢公墩》诗:“问樵樵不知,问牧牧不言。”④通“谯”。谯楼。建在城门上用以瞭望的楼。《汉书·赵充国传》:“为堑垒木樵。”(堑:壕沟。垒:壁垒。)

    路:

    ①道路;路途。《楚辞·九歌·国觞》:“出不入兮往不反,平原忽兮路超远。”②路程。陶潜《桃花源记》:“缘溪行,忘路之远近。”③途径;方向。《尚书·洪范》:“无有作恶,遵王之路。”诸葛亮《前出师表》:“不宜妄自菲薄,引喻失义,以塞忠谏之路也。”(引喻:称引说话。)④仕途,执政。许棠《讲德陈情上淮南李仆射八首》之八:“当路公卿谁见待? 故乡亲友自疑非。”(待:宽容。疑非:怀疑有错误。)⑤法度;规则。李华《御史中丞厅壁记》:“遵王路以整多方。”(王:指先王。)⑥方面;地区。田艺衡《留青日记·赌博》:“苏常一路尤甚,士大夫归家者则开赌坊,盖避禁也。”(苏常:苏州、常州。避禁:避开禁令。)⑦车。《左传·昭公四年》:“王思旧勋而赐之路。”⑧大。《史记·孝武本纪》:“路弓乘矢。”⑨宋朝和元朝行政区划名。宋的路约相当于现在的省,元的路约相当现在的地区。


  • ji zhou pan teng lun ,ce zhang gu qiao lu 。

    “ji zhou pan teng lun ,ce zhang gu qiao lu 。”shi gou chu chu :《su hua dan shu 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    wu ci kong ling cen ,xi de hua dan shu 。an shu kai bi shui ,mu za jin gu shu 。
    de zheng na feng cheng ,chun re xi ri mu 。si xu ben ping fen ,qi hou he hui hu 。
    mang mang tian zao jian ,li luan qi heng shu 。ji zhou pan teng lun ,ce zhang gu qiao lu 。
    ba ren bu zai cun ,ye pu quan zi zhu 。chai fei sui wu mei ,nong qi shang lao gu 。
    shan dong can ni qi ,wu chu shou wang du 。shei neng kou jun men ,xia ling jian zheng fu 。

    【zhu shi 】:

    ji :

    ①xuan gua 。cao zhi 《fu chen lun 》:“qun yan ji yu kou 。”②kun bang 。《huai na zi ·ben jing 》:“ji ban ji zu yi jin ji dong 。”③ji xu ;lian jie 。ban gu 《dong dou fu 》:“ji tang tong ,jie han xu 。”④dai zi 。gu le fu 《mo shang sang 》:“qing si wei long ji ,gui zhi wei long gou 。”⑤shi ji ;pu ji 。《xin tang shu ·sang dao mao chuan 》:“sang dao mao zhe ,han ren ,shi ji ji wang 。”

    pan :

    ①pan zi 。ke yong lai cheng fan shi ,ye ke yong lai fang shui 。《zuo chuan ·xi gong er shi san nian 》:“nai kui pan sun ,zhi bi yan 。”《li ji ·da xue 》:“shang zhi pan ming yue :‘gou ri xin ,ri ri xin ,you ri xin 。’”②le 。《shang shu ·mo yi 》:“wen wang bu gan pan yu you tian 。”(tian :da lie 。)③hui rao ;wan qu 。《sui shu ·bai ji chuan 》:“nv bian fa chui hou ,yi chu jia ze fen wei liang dao ,pan yu tou shang 。”shen gua 《meng xi bi tan 》juan san :“yong rou tie qu pan zhi 。”(rou tie :shou tie 。)zhe ge yi yi you xie zuo “pan ”。④pan xuan 。xu hong zu 《xu xia ke you ji ·chu you ri ji 》:“pan kong er sheng 。”⑤pai huai ,dou liu 。chang “pan huan ”lian yong 。cao zhi 《luo shen fu 》:“chang pan huan er bu neng qu 。”(chang :chou chang ;shang gan 。qu :li qu 。)⑥tong “pan ”。ju da de dan tou 。《xun zi ·fu guo 》:“guo an yu pan dan 。”

    teng :

    ①man sheng zhi wu de tong chen 。bai ju yi 《hu shang xian wang 》:“teng hua lang bi zi rong tiao ,gu xie feng fan lu jian dao 。”②zhi wu de pu fu jing huo pan yuan jing 。liu zi huan 《qin yuan chun ·xi yan san jian 》:“jing hang chu ,you dan ti (tí)bi cao ,gu mu cang teng 。”(ti :cao mu de nen ya 。)ma zhi yuan 《tian jing sha ·qiu sai 》:“ku teng lao shu hun ya 。”③jie zhi shou zhang 。qian qian yi 《bi yun si 》:“zi chuan luo jing zhu gu teng 。”

    ce :

    ①ma bian 。《han fei zi ·wu du 》:“ru yu yi kuan huan zhi zheng zhi ji shi zhi min ,you mo pei ce er yu han ma ,ci bu zhi zhi huan ye 。”②bian da ;qu shi 。《song shi ·xie kuo chuan 》:“ke yi ce li ji wang zhe shei hu ?”③du cu ;gu li 。liang ·jian wen di 《diao dao cheng fa shi wang shu 》:“yi ying gong xiang ce mian ,hong zun jiu ye 。”(hong :guang da 。)④gu dai yong lai ji suan de chou zi 。wang an dan 《li le lun 》:“tian zhi gao ye ,ri yue xing chen yin yang zhi qi ,ke duan ce er shu 。”⑤ji mou ;fang fa 。《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“yuan chen wang bu yong ji ce 。”⑥mou hua ;ce du 。《sun zi ·xu shi 》:“gu ce zhi er zhi de shi zhi ji 。”⑦guai zhang 。zuo sai 《qiao yin 》shi er shou zhi yi :“zhang ce qiao yin shi 。”⑧zhu 。cao zhi 《ku sai hang 》:“ce zhang cong wo you 。”⑨jun zhu dui chen xia shi yong de yi chong wen shu 。《zuo chuan ·zhao gong san nian 》:“jin hou jia yan ,shou zhi yi ce 。”(jia :zan hu 。)⑩ce ming 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xian zhu yu shi ji di wei ,ce liang wei cheng xiang 。”(11)gu dai yi lun wen ti zhi yi 。(12)shu jian ;bu ce 。《guan zi ·zhou ge 》:“shi gu sheng ren zhe zhi jian ce ,chuan yi gao hou jin 。”(13)xie zai ce shang 。《jiu tang shu ·tai zong ji shang 》:“ce ming jiu lie ,huo guai da ti 。”(jiu lie :jiu wei chao lie 。guai :wei bei 。)

    zhang :

    ①shou zhang ;guai zhang 。《lun yu ·wei zi 》:“zhi ji zhang er yun 。”(yun :chu cao 。)②fan zhi gun bang huo gun zhuang wu 。《lv shi chun qiu ·gui cu 》:“yi tie jia cao tie zhang yi zhan 。”③bing qi 《han shu ·xi yu chuan 》:“(wu yi )yi jin yin shi zhang 。”④gu dai xing fa ming 。《xin tang shu ·xing fa zhi 》:“ji yong xing you wu ……er yue zhang 。”⑤xing ju ming 。guan han qing 《dou e yuan 》di er she :“yi zhang xia ,yi dao xie ,yi ceng pi 。”⑥zhi ;chi 。《shang shu ·mu shi 》:“wang zuo zhang huang cheng 。”⑦yi ping 。《zuo chuan ·xiang gong ba nian 》:“zhang xin yi dai jin 。”

    gu :

    ①wang xi ;li shi jiu yuan 。yu “jin ”xiang dui 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu xue ju ye chu ,hou shi sheng ren yi zhi yi gong shi 。”(yi :huan 。gong shi :fang she 。)su shi 《shui diao ge tou 》:“ren you bei huan li ge ,yue you yin qing yuan que ,ci shi gu nan quan 。”②zhi gu dai de shi wu ;jiu ;yuan lai 。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi liu :“liang ren wei gu huan ,wang jia hui qian sui 。”③jiu yuan ;gu lao 。zhao yu shi 《bin tui lu 》juan san :“ke tu er zi ,ji lai shen gu 。”④gu ti shi de jian chen 。huo chen gu feng 、gu shi 。yu jin ti shi xiang dui ,bu shou ping ze 、dui zhang deng ge lv de xian zhi ,xing shi bi jiao zi you 。《shi sou ·gu ti shang 》:“ge zhi wu 、qi yan gu ,quan bu ru le yi 。”

    qiao :

    ①mu chai 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“fa xin qiao ,zhi guan fu 。”②da chai 。《zuo chuan ·zhao gong liu nian 》:“jin chu mu cai qiao 。”③da chai zhe 。wang an dan 《xie gong dun 》shi :“wen qiao qiao bu zhi ,wen mu mu bu yan 。”④tong “qiao ”。qiao lou 。jian zai cheng men shang yong yi 瞭wang de lou 。《han shu ·zhao chong guo chuan 》:“wei qian lei mu qiao 。”(qian :hao gou 。lei :bi lei 。)

    lu :

    ①dao lu ;lu tu 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“chu bu ru xi wang bu fan ,ping yuan hu xi lu chao yuan 。”②lu cheng 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“yuan xi hang ,wang lu zhi yuan jin 。”③tu jing ;fang xiang 。《shang shu ·hong fan 》:“mo you zuo e ,zun wang zhi lu 。”zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“bu yi wang zi fei bao ,yin yu shi yi ,yi sai zhong jian zhi lu ye 。”(yin yu :chen yin shui hua 。)④shi tu ,zhi zheng 。hu tang 《jiang de chen qing shang huai na li pu she ba shou 》zhi ba :“dang lu gong qing shei jian dai ? gu xiang qin you zi yi fei 。”(dai :kuan rong 。yi fei :huai yi you cuo wu 。)⑤fa du ;gui ze 。li hua 《yu shi zhong cheng ting bi ji 》:“zun wang lu yi zheng duo fang 。”(wang :zhi xian wang 。)⑥fang mian ;de ou 。tian yi heng 《liu qing ri ji ·du bo 》:“su chang yi lu you shen ,shi da fu gui jia zhe ze kai du fang ,gai bi jin ye 。”(su chang :su zhou 、chang zhou 。bi jin :bi kai jin ling 。)⑦che 。《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“wang sai jiu xun er ci zhi lu 。”⑧da 。《shi ji ·xiao wu ben ji 》:“lu gong cheng shi 。”⑨song chao he yuan chao hang zheng ou hua ming 。song de lu yao xiang dang yu xian zai de sheng ,yuan de lu yao xiang dang xian zai de de ou 。