• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 束身視天涯,安能窮波瀾。

    “束身視天涯,安能窮波瀾。”詩句出處:《贈三侍禦》;是唐朝詩人常建的作品。

    高山臨大澤,正月蘆花幹。
    陽色薰兩崖,不改青松寒。
    士賢守孤貞,古來皆共難。
    明君錯甚(任)才,臺上飛三鸞。
    操與霜雪明,量與江海寬。
    束身視天涯,安能窮波瀾。
    孤鶴在枳棘,一枝非所安。
    逸翮望絕霄,見欲凌雲端。
    層臺何其高,山石流洪湍。
    固知非天池,鳴躍同所歡。
    誰念獨枯槁,四十長江幹。
    責躬貴知己,效拙從一官。
    折翮悲高風,苦饑候朝餐。
    湖月映大海,天空何漫漫。
    托身未知所,謀道庶不刊。
    吟彼喬木詩,一夕常三嘆。

    【註釋】:

    束:

    ①捆縛;綁。《呂氏春秋·順說》:“管子得於魯,魯束縛而檻之。”②約束;控制。《後漢書 · 卓茂傳》:“束身自修,執節淳固。”(修:修養。節:節操。固:堅定。)③聚集。《漢書·食貨志下》:“故貨寶於金,利於刀,流於泉,佈於佈,束於帛。”④量詞。沒有定數捆紮成把的東西。《淮南子·氾論》:“訟而不勝者,出一束箭。”(訟:打官司。)《詩經·小雅 · 白駒》:“生芻一束。”⑤裝束。《清稗類鈔·馮婉貞》:“婉貞乃率諸少年結束而出。”[束脩]十條幹肉。1.古代贈送或進獻的禮物。《論語·述而》:“自行束脩以上,吾未嘗無誨焉。”2. 專指教師的酬金。[束縛]1.捆綁。《韓非子·難一》:“桓公解管仲之束縛而相之。”(相之:讓他做宰相。)2. 約束;限制。《史記·禮書》:“誘進以仁義,束縛以刑罰。”(誘進:引導上進。)

    身:

    ①人或動物的軀幹。屈原《九歌· 國殤》:“首身離兮心不懲。”(不懲:不戒悔。)②身體。《荀子·非相》:“衛靈公有臣曰公孫呂,身長七尺。”③樹的主幹。《爾雅·釋木》:“樅,松葉柏身。”④自身;自己。《韓非子·五蠹》:“兔不可復得,而身為宋國笑。”⑤自己的品德、才力、行為等。《論語·學而》:“吾日三省吾身。”⑥親自。《韓非子·五蠹》:“禹之王天下也,身執耒臿以為民先。”⑦我。《三國志·蜀書·張飛傳》:“身是張翼德也。”

    視:

    ①看。《左傳·莊公十年》:“下視其轍。”②觀察;審視。《史記·廉頗藺相如列傳》:“相如視秦王無意償趙城。”③對待;看待。黃宗羲《原君》:“視下天為莫大之產業。”④探望。《三國志·魏書 · 張遼傳》:“遼還屯雍丘,得疾,帝遣侍中劉曄將(jiàng)太醫視疾。”(將:帶領。)⑤比照;比較。張溥《五人墓碑記》:“其辱人賤行,視五人之死,輕重固何如哉?”⑥通“示”。向……表示;顯示。《漢書·高帝紀》:“亦視項羽無東意。”[視事]1.辦公;理事。《左傳·襄公二十五年》:“崔子稱疾,不視事。”2.任職。《後漢書·張衡傳》:“[張衡]視事三年,上書乞骸骨,征拜尚書。”(上書乞骸骨:猶言向上打報告申請退休養老。)

    天:

    ①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”

    涯:

    ①水邊;崖。《尚書·微子》:“若涉大水,其無津涯。”(津:渡口。)②邊際;盡頭。《莊子·養生主》:“吾生也有涯,而知也無涯。”③止境。袁枚《祭妹文》:“然則抱此無涯之憾,天乎,人乎,而竟已乎!”④方面;區域。古詩《行行重行行》:“相去萬餘裡,各在天一涯。”

    安:

    ①安寧;安穩;安定。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“風雨不動安如山。”《漢書·薛廣德傳》:“乘船危,就橋安。”(就橋:從橋上走。)②使安寧。《三國志·蜀書·蔣琬傳》:“其為政以安民為本,不以修飾為先。”③安樂;安逸。《孟子·告子下》:“然後知生於憂患,而死於安樂也。”④安心。陳壽《三國志·魏書·司馬朗傳》“郊境之內,民不安業。”⑤安放;設置。陸遊《東陽道中》詩:“先安筆硯對溪山。”⑥疑問代詞。相當於“什麼”、“什麼地方”。司馬遷《史記·項羽本紀》:“項王曰:‘沛公安在?’”《漢書·黥佈傳》:“女安從知之?”(女:你。)⑦副詞。表示反問。韓愈《馬說》:“且欲與常馬等不可得,安求其能千裡也?”

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“無能不官,無功不賞。”②有能力;有才能。諸葛亮《出師表》:“先帝稱之曰能。”③能夠;勝任。《論語·先進》:“非曰能之,願學焉。”④擅長;善於。蔡元培《圖畫》:“善畫者多工書而能詩。”(書:書法。)⑤和睦,親善。《左傳·襄公二十二年》:“令尹之不能,爾所知也。”⑥如此;這般。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“南村群童欺我老無力,忍能對面為盜賊。”(忍:忍心。)⑦及,達到。王安石《遊褒禪山記》:“蓋餘所至,比好遊者尚不能十一。”⑧副詞。約同“乃”、“於是”。《管子·權修》:“二者不失,則民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善遊能寒。”(食水:指魚鱉囧鶩等。)

    窮:

    ①窮盡;完結;盡頭。《楚辭 ·九歌·雲中君》:“橫四海兮焉窮。”(橫:充滿。)《呂氏春秋·審分》:“意觀乎無窮,譽流乎無止。”②極度;極端。《墨子·天志上》:“故天子者,天下之窮貴也,天下之窮富也。”③極力推究;深究。《禮記 · 樂記》:“窮本知變,樂之情也。”④阻塞不通。《漢書·趙廣漢傳》:“長安少年數人會窮裡空舍謀共劫人。”⑤走投無路。《荀子·哀公》:“鳥窮則啄,獸窮則攫。”⑥困厄;不得志。與“達”相對。李康《運命論》:“是以聖人處窮達如一也。”⑦貧困;生活困難。《戰國策 · 齊策四》:“振困窮,補不足。”

    波:

    ①波浪,起伏波動的水面。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“秋風蕭瑟,洪波湧起。”②水流;水。杜牧《阿房宮賦》:“長橋臥波,未雲何龍? 復道行空,不霽何虹?”③流轉的目光。李白《長相思》:“昔日橫波目,今成流淚泉。”④比喻事情的意外變化。獨孤及《壬辰歲過舊居》:“丈夫隨世波,豈料百年身!”⑤跑。北朝樂府《企喻歌》:“鷂子經天飛,群雀兩向波。”

    瀾:

    (一)①大浪。韓愈《進學解》:“障百川而東之,回狂瀾於既倒。”②興起波浪。宋玉《神女賦》:“望餘帷而延視兮,若流波之將瀾。”③散。陸機《文賦》:“或虎變而獸擾,或龍見而鳥瀾”[瀾汗]水勢浩大的樣子。木華《海賦》:“洪波瀾汗,萬裡無際。” (二)làn [瀾漫]①分散雜亂的樣子。《淮南子·覽冥》:“主暗晦而不明,道瀾漫而不修。”②色彩鮮明艷麗的樣子。左思《嬌女詩》:“濃朱衍丹唇,黃吻瀾漫赤。”③興會淋漓的樣子。嵇康《琴賦》:“留連瀾漫,嗢噱終日。”(嗢噱wà jué:大笑)


  • 束身视天涯,安能穷波澜。

    “束身视天涯,安能穷波澜。”诗句出处:《赠三侍御》;是唐朝诗人常建的作品。

    高山临大泽,正月芦花干。
    阳色薰两崖,不改青松寒。
    士贤守孤贞,古来皆共难。
    明君错甚(任)才,台上飞三鸾。
    操与霜雪明,量与江海宽。
    束身视天涯,安能穷波澜。
    孤鹤在枳棘,一枝非所安。
    逸翮望绝霄,见欲凌云端。
    层台何其高,山石流洪湍。
    固知非天池,鸣跃同所欢。
    谁念独枯槁,四十长江干。
    责躬贵知己,效拙从一官。
    折翮悲高风,苦饥候朝餐。
    湖月映大海,天空何漫漫。
    托身未知所,谋道庶不刊。
    吟彼乔木诗,一夕常三叹。

    【注释】:

    束:

    ①捆缚;绑。《吕氏春秋·顺说》:“管子得于鲁,鲁束缚而槛之。”②约束;控制。《后汉书 · 卓茂传》:“束身自修,执节淳固。”(修:修养。节:节操。固:坚定。)③聚集。《汉书·食货志下》:“故货宝于金,利于刀,流于泉,布于布,束于帛。”④量词。没有定数捆扎成把的东西。《淮南子·氾论》:“讼而不胜者,出一束箭。”(讼:打官司。)《诗经·小雅 · 白驹》:“生刍一束。”⑤装束。《清稗类钞·冯婉贞》:“婉贞乃率诸少年结束而出。”[束脩]十条干肉。1.古代赠送或进献的礼物。《论语·述而》:“自行束脩以上,吾未尝无诲焉。”2. 专指教师的酬金。[束缚]1.捆绑。《韩非子·难一》:“桓公解管仲之束缚而相之。”(相之:让他做宰相。)2. 约束;限制。《史记·礼书》:“诱进以仁义,束缚以刑罚。”(诱进:引导上进。)

    身:

    ①人或动物的躯干。屈原《九歌· 国殇》:“首身离兮心不惩。”(不惩:不戒悔。)②身体。《荀子·非相》:“卫灵公有臣曰公孙吕,身长七尺。”③树的主干。《尔雅·释木》:“枞,松叶柏身。”④自身;自己。《韩非子·五蠹》:“兔不可复得,而身为宋国笑。”⑤自己的品德、才力、行为等。《论语·学而》:“吾日三省吾身。”⑥亲自。《韩非子·五蠹》:“禹之王天下也,身执耒臿以为民先。”⑦我。《三国志·蜀书·张飞传》:“身是张翼德也。”

    视:

    ①看。《左传·庄公十年》:“下视其辙。”②观察;审视。《史记·廉颇蔺相如列传》:“相如视秦王无意偿赵城。”③对待;看待。黄宗羲《原君》:“视下天为莫大之产业。”④探望。《三国志·魏书 · 张辽传》:“辽还屯雍丘,得疾,帝遣侍中刘晔将(jiàng)太医视疾。”(将:带领。)⑤比照;比较。张溥《五人墓碑记》:“其辱人贱行,视五人之死,轻重固何如哉?”⑥通“示”。向……表示;显示。《汉书·高帝纪》:“亦视项羽无东意。”[视事]1.办公;理事。《左传·襄公二十五年》:“崔子称疾,不视事。”2.任职。《后汉书·张衡传》:“[张衡]视事三年,上书乞骸骨,征拜尚书。”(上书乞骸骨:犹言向上打报告申请退休养老。)

    天:

    ①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”

    涯:

    ①水边;崖。《尚书·微子》:“若涉大水,其无津涯。”(津:渡口。)②边际;尽头。《庄子·养生主》:“吾生也有涯,而知也无涯。”③止境。袁枚《祭妹文》:“然则抱此无涯之憾,天乎,人乎,而竟已乎!”④方面;区域。古诗《行行重行行》:“相去万余里,各在天一涯。”

    安:

    ①安宁;安稳;安定。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“风雨不动安如山。”《汉书·薛广德传》:“乘船危,就桥安。”(就桥:从桥上走。)②使安宁。《三国志·蜀书·蒋琬传》:“其为政以安民为本,不以修饰为先。”③安乐;安逸。《孟子·告子下》:“然后知生于忧患,而死于安乐也。”④安心。陈寿《三国志·魏书·司马朗传》“郊境之内,民不安业。”⑤安放;设置。陆游《东阳道中》诗:“先安笔砚对溪山。”⑥疑问代词。相当于“什么”、“什么地方”。司马迁《史记·项羽本纪》:“项王曰:‘沛公安在?’”《汉书·黥布传》:“女安从知之?”(女:你。)⑦副词。表示反问。韩愈《马说》:“且欲与常马等不可得,安求其能千里也?”

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“无能不官,无功不赏。”②有能力;有才能。诸葛亮《出师表》:“先帝称之曰能。”③能够;胜任。《论语·先进》:“非曰能之,愿学焉。”④擅长;善于。蔡元培《图画》:“善画者多工书而能诗。”(书:书法。)⑤和睦,亲善。《左传·襄公二十二年》:“令尹之不能,尔所知也。”⑥如此;这般。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“南村群童欺我老无力,忍能对面为盗贼。”(忍:忍心。)⑦及,达到。王安石《游褒禅山记》:“盖余所至,比好游者尚不能十一。”⑧副词。约同“乃”、“于是”。《管子·权修》:“二者不失,则民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善游能寒。”(食水:指鱼鳖囧鹜等。)

    穷:

    ①穷尽;完结;尽头。《楚辞 ·九歌·云中君》:“横四海兮焉穷。”(横:充满。)《吕氏春秋·审分》:“意观乎无穷,誉流乎无止。”②极度;极端。《墨子·天志上》:“故天子者,天下之穷贵也,天下之穷富也。”③极力推究;深究。《礼记 · 乐记》:“穷本知变,乐之情也。”④阻塞不通。《汉书·赵广汉传》:“长安少年数人会穷里空舍谋共劫人。”⑤走投无路。《荀子·哀公》:“鸟穷则啄,兽穷则攫。”⑥困厄;不得志。与“达”相对。李康《运命论》:“是以圣人处穷达如一也。”⑦贫困;生活困难。《战国策 · 齐策四》:“振困穷,补不足。”

    波:

    ①波浪,起伏波动的水面。曹操《步出夏门行·观沧海》:“秋风萧瑟,洪波涌起。”②水流;水。杜牧《阿房宫赋》:“长桥卧波,未云何龙? 复道行空,不霁何虹?”③流转的目光。李白《长相思》:“昔日横波目,今成流泪泉。”④比喻事情的意外变化。独孤及《壬辰岁过旧居》:“丈夫随世波,岂料百年身!”⑤跑。北朝乐府《企喻歌》:“鹞子经天飞,群雀两向波。”

    澜:

    (一)①大浪。韩愈《进学解》:“障百川而东之,回狂澜于既倒。”②兴起波浪。宋玉《神女赋》:“望余帷而延视兮,若流波之将澜。”③散。陆机《文赋》:“或虎变而兽扰,或龙见而鸟澜”[澜汗]水势浩大的样子。木华《海赋》:“洪波澜汗,万里无际。” (二)làn [澜漫]①分散杂乱的样子。《淮南子·览冥》:“主暗晦而不明,道澜漫而不修。”②色彩鲜明艳丽的样子。左思《娇女诗》:“浓朱衍丹唇,黄吻澜漫赤。”③兴会淋漓的样子。嵇康《琴赋》:“留连澜漫,嗢噱终日。”(嗢噱wà jué:大笑)


  • shu shen shi tian ya ,an neng qiong bo lan 。

    “shu shen shi tian ya ,an neng qiong bo lan 。”shi gou chu chu :《zeng san shi yu 》;shi tang chao shi ren chang jian de zuo pin 。

    gao shan lin da ze ,zheng yue lu hua gan 。
    yang se xun liang ya ,bu gai qing song han 。
    shi xian shou gu zhen ,gu lai jie gong nan 。
    ming jun cuo shen (ren )cai ,tai shang fei san luan 。
    cao yu shuang xue ming ,liang yu jiang hai kuan 。
    shu shen shi tian ya ,an neng qiong bo lan 。
    gu he zai zhi ji ,yi zhi fei suo an 。
    yi he wang jue xiao ,jian yu ling yun duan 。
    ceng tai he ji gao ,shan dan liu hong tuan 。
    gu zhi fei tian chi ,ming yue tong suo huan 。
    shei nian du ku gao ,si shi chang jiang gan 。
    ze gong gui zhi ji ,xiao zhuo cong yi guan 。
    she he bei gao feng ,ku ji hou chao can 。
    hu yue ying da hai ,tian kong he man man 。
    tuo shen wei zhi suo ,mou dao shu bu kan 。
    yin bi qiao mu shi ,yi xi chang san tan 。

    【zhu shi 】:

    shu :

    ①kun fu ;bang 。《lv shi chun qiu ·shun shui 》:“guan zi de yu lu ,lu shu fu er jian zhi 。”②yao shu ;kong zhi 。《hou han shu · zhuo mao chuan 》:“shu shen zi xiu ,zhi jie chun gu 。”(xiu :xiu yang 。jie :jie cao 。gu :jian ding 。)③ju ji 。《han shu ·shi huo zhi xia 》:“gu huo bao yu jin ,li yu dao ,liu yu quan ,bu yu bu ,shu yu bo 。”④liang ci 。mei you ding shu kun za cheng ba de dong xi 。《huai na zi ·氾lun 》:“song er bu sheng zhe ,chu yi shu jian 。”(song :da guan si 。)《shi jing ·xiao ya · bai ju 》:“sheng chu yi shu 。”⑤zhuang shu 。《qing bai lei chao ·feng wan zhen 》:“wan zhen nai lv zhu shao nian jie shu er chu 。”[shu 脩]shi tiao gan rou 。1.gu dai zeng song huo jin suo de li wu 。《lun yu ·shu er 》:“zi hang shu 脩yi shang ,wu wei chang mo hui yan 。”2. zhuan zhi jiao shi de chou jin 。[shu fu ]1.kun bang 。《han fei zi ·nan yi 》:“huan gong jie guan zhong zhi shu fu er xiang zhi 。”(xiang zhi :rang ta zuo zai xiang 。)2. yao shu ;xian zhi 。《shi ji ·li shu 》:“you jin yi ren yi ,shu fu yi xing fa 。”(you jin :yin dao shang jin 。)

    shen :

    ①ren huo dong wu de qu gan 。qu yuan 《jiu ge · guo shang 》:“shou shen li xi xin bu cheng 。”(bu cheng :bu jie hui 。)②shen ti 。《xun zi ·fei xiang 》:“wei ling gong you chen yue gong sun lv ,shen chang qi che 。”③shu de zhu gan 。《er ya ·shi mu 》:“cong ,song xie bai shen 。”④zi shen ;zi ji 。《han fei zi ·wu du 》:“tu bu ke fu de ,er shen wei song guo xiao 。”⑤zi ji de pin de 、cai li 、hang wei deng 。《lun yu ·xue er 》:“wu ri san sheng wu shen 。”⑥qin zi 。《han fei zi ·wu du 》:“yu zhi wang tian xia ye ,shen zhi lei cha yi wei min xian 。”⑦wo 。《san guo zhi ·shu shu ·zhang fei chuan 》:“shen shi zhang yi de ye 。”

    shi :

    ①kan 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“xia shi ji zhe 。”②guan cha ;shen shi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“xiang ru shi qin wang mo yi chang zhao cheng 。”③dui dai ;kan dai 。huang zong xi 《yuan jun 》:“shi xia tian wei mo da zhi chan ye 。”④tan wang 。《san guo zhi ·wei shu · zhang liao chuan 》:“liao hai tun yong qiu ,de ji ,di qian shi zhong liu ye jiang (jiàng)tai yi shi ji 。”(jiang :dai ling 。)⑤bi zhao ;bi jiao 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“ji ru ren jian hang ,shi wu ren zhi si ,qing chong gu he ru zai ?”⑥tong “shi ”。xiang ……biao shi ;xian shi 。《han shu ·gao di ji 》:“yi shi xiang yu mo dong yi 。”[shi shi ]1.ban gong ;li shi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi wu nian 》:“cui zi chen ji ,bu shi shi 。”2.ren zhi 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“[zhang heng ]shi shi san nian ,shang shu qi hai gu ,zheng bai shang shu 。”(shang shu qi hai gu :you yan xiang shang da bao gao shen qing tui xiu yang lao 。)

    tian :

    ①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”

    ya :

    ①shui bian ;ya 。《shang shu ·wei zi 》:“re she da shui ,ji mo jin ya 。”(jin :du kou 。)②bian ji ;jin tou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“wu sheng ye you ya ,er zhi ye mo ya 。”③zhi jing 。yuan mei 《ji mei wen 》:“ran ze bao ci mo ya zhi han ,tian hu ,ren hu ,er jing yi hu !”④fang mian ;ou yu 。gu shi 《hang hang chong hang hang 》:“xiang qu mo yu li ,ge zai tian yi ya 。”

    an :

    ①an ning ;an wen ;an ding 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“feng yu bu dong an ru shan 。”《han shu ·xue an de chuan 》:“cheng chuan wei ,jiu qiao an 。”(jiu qiao :cong qiao shang zou 。)②shi an ning 。《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan chuan 》:“ji wei zheng yi an min wei ben ,bu yi xiu shi wei xian 。”③an le ;an yi 。《meng zi ·gao zi xia 》:“ran hou zhi sheng yu you huan ,er si yu an le ye 。”④an xin 。chen shou 《san guo zhi ·wei shu ·si ma lang chuan 》“jiao jing zhi nei ,min bu an ye 。”⑤an fang ;she zhi 。liu you 《dong yang dao zhong 》shi :“xian an bi yan dui xi shan 。”⑥yi wen dai ci 。xiang dang yu “shen me ”、“shen me de fang ”。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang wang yue :‘pei gong an zai ?’”《han shu ·qing bu chuan 》:“nv an cong zhi zhi ?”(nv :ni 。)⑦fu ci 。biao shi fan wen 。han yu 《ma shui 》:“ju yu yu chang ma deng bu ke de ,an qiu ji neng qian li ye ?”

    neng :

    ①neng li ;cai neng 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo neng bu guan ,mo gong bu shang 。”②you neng li ;you cai neng 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xian di chen zhi yue neng 。”③neng gou ;sheng ren 。《lun yu ·xian jin 》:“fei yue neng zhi ,yuan xue yan 。”④shan chang ;shan yu 。cai yuan pei 《tu hua 》:“shan hua zhe duo gong shu er neng shi 。”(shu :shu fa 。)⑤he mu ,qin shan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi er nian 》:“ling yin zhi bu neng ,er suo zhi ye 。”⑥ru ci ;zhe ban 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“na cun qun tong qi wo lao mo li ,ren neng dui mian wei dao zei 。”(ren :ren xin 。)⑦ji ,da dao 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gai yu suo zhi ,bi hao you zhe shang bu neng shi yi 。”⑧fu ci 。yao tong “nai ”、“yu shi ”。《guan zi ·quan xiu 》:“er zhe bu shi ,ze min neng ke de er guan ye 。”⑨tong “nai ”。ren nai ,jin de qi 。《huai na zi ·de xing 》:“shi shui zhe shan you neng han 。”(shi shui :zhi yu bie jiong wu deng 。)

    qiong :

    ①qiong jin ;wan jie ;jin tou 。《chu ci ·jiu ge ·yun zhong jun 》:“heng si hai xi yan qiong 。”(heng :chong man 。)《lv shi chun qiu ·shen fen 》:“yi guan hu mo qiong ,yu liu hu mo zhi 。”②ji du ;ji duan 。《mo zi ·tian zhi shang 》:“gu tian zi zhe ,tian xia zhi qiong gui ye ,tian xia zhi qiong fu ye 。”③ji li tui jiu ;shen jiu 。《li ji · le ji 》:“qiong ben zhi bian ,le zhi qing ye 。”④zu sai bu tong 。《han shu ·zhao an han chuan 》:“chang an shao nian shu ren hui qiong li kong she mou gong jie ren 。”⑤zou tou mo lu 。《xun zi ·ai gong 》:“diao qiong ze zhuo ,shou qiong ze jue 。”⑥kun e ;bu de zhi 。yu “da ”xiang dui 。li kang 《yun ming lun 》:“shi yi sheng ren chu qiong da ru yi ye 。”⑦pin kun ;sheng huo kun nan 。《zhan guo ce · ji ce si 》:“zhen kun qiong ,bu bu zu 。”

    bo :

    ①bo lang ,qi fu bo dong de shui mian 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“qiu feng xiao se ,hong bo chong qi 。”②shui liu ;shui 。du mu 《a fang gong fu 》:“chang qiao wo bo ,wei yun he long ? fu dao hang kong ,bu ji he hong ?”③liu zhuai de mu guang 。li bai 《chang xiang sai 》:“xi ri heng bo mu ,jin cheng liu lei quan 。”④bi yu shi qing de yi wai bian hua 。du gu ji 《ren chen sui guo jiu ju 》:“zhang fu sui shi bo ,qi liao bai nian shen !”⑤pao 。bei chao le fu 《qi yu ge 》:“yao zi jing tian fei ,qun qiao liang xiang bo 。”

    lan :

    (yi )①da lang 。han yu 《jin xue jie 》:“zhang bai chuan er dong zhi ,hui kuang lan yu ji dao 。”②xing qi bo lang 。song yu 《shen nv fu 》:“wang yu wei er yan shi xi ,re liu bo zhi jiang lan 。”③san 。liu ji 《wen fu 》:“huo hu bian er shou rao ,huo long jian er diao lan ”[lan han ]shui shi hao da de yang zi 。mu hua 《hai fu 》:“hong bo lan han ,mo li mo ji 。” (er )làn [lan man ]①fen san za luan de yang zi 。《huai na zi ·lan ming 》:“zhu an hui er bu ming ,dao lan man er bu xiu 。”②se cai xian ming yan li de yang zi 。zuo sai 《jiao nv shi 》:“nong zhu yan dan chun ,huang wen lan man chi 。”③xing hui lin li de yang zi 。ji kang 《qin fu 》:“liu lian lan man ,wa jue zhong ri 。”(wa jue wà jué:da xiao )