• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 抱板尋舊圃,弊廬臨迅湍。

    “抱板尋舊圃,弊廬臨迅湍。”詩句出處:《太一石鱉崖口潭舊廬招王學士》;是唐朝詩人岑參的作品。

    驟雨鳴淅瀝,颼飀谿谷寒。碧潭千馀尺,下見蛟龍蟠。
    石門吞眾流,絕岸呀層巒。幽趣倏萬變,奇觀非一端。
    偶逐幹祿徒,十年皆小官。抱板尋舊圃,弊廬臨迅湍。
    君子滿清朝,小人思掛冠。醉酒漉松子,引泉通竹竿。
    何必濯滄浪,不能釣嚴灘。此地可遺老,勸君來考槃。

    【註釋】:

    抱:

    ①胸懷。《宋書·范曄傳》:“雖區區丹抱,不負夙心。”韋應物《寒食日寄諸弟》詩:“念離獨傷抱。”②用手臂圍住,抱持。方苞《左忠毅公逸事》:“史前跪抱公膝而嗚咽。”(史:史可法。公:指左光鬥。)《史記· 西門豹傳》:“即使吏卒共抱大巫嫗投之河中。”(即:就。使:命令。)③環繞;圍繞。杜甫《江村》詩:“清江一曲抱村流,長夏江村事事幽。”④懷藏;心存。袁枚《祭妹文》:“然則抱此無涯之憾……”⑤負;背負。司馬遷《報任安書》:“今少卿抱不測之罪。”⑥兩臂合抱的距離。《史記·司馬相如列傳》:“欃檀木蘭,豫章女貞,長千仞,大連抱。”

    板:

    ①木板。方苞《獄中雜記》:“其次,求脫械居監外板屋,費亦數十金。”②泛指片狀或扁平的較硬物體。沈括《夢溪筆談·技藝》:“先設一鐵板。”③民族音樂中用來打拍子的樂器。杜牧《自宣州赴官入京路逢裴坦判官歸宣州因題贈》:“畫堂檀板秋拍碎,一飲有時聯十觥。”④硬得像板子似的。《天工開物·乃粒·菽》:“凡種綠豆,一日之內,遇大雨板土,則不復活。”

    尋:

    ①[量]古代長度單位。八尺為一尋。劉禹錫《西塞山懷古》:“千~鐵鎖沉江底,一片降幡出石頭。”②[動]尋找。陶淵明《桃花源記》:“太守即遣人隨其往,~向所志。”③[動]重溫。《公羊傳·成公三年》:“聘而言盟者,~舊盟也。”④[動]用,使用。劉向《說苑·敬慎》:“青青不伐,將~斧柯。”⑤[副]不久。李密《陳情表》:“詔書特下,拜臣郎中;~蒙國恩,除臣洗馬。”⑥[尋常] 1.[量]長度單位。八尺為尋,兩尋為常。“尋常”指不長,或不寬。《韓非子·五蠹》:“佈帛~~,庸人不釋。”2. [形]普通,一般。劉禹錫《烏衣巷》:“舊時王謝堂前燕,飛入~~百姓傢。”

    舊:

    ①陳舊的;過時的。《論語·公冶長》:“舊令尹之政,必以告新令君。”王安石《元日》:“總把新桃換舊符。”《左傳·昭公二十一年》:“宋城舊鄘及桑林之門而守之。”(鄘:同“墉”。城垣。桑林:城門名。)劉兼《重陽感懷》之二:“張儀舊壁蒼苔厚,諸葛荒祠古木寒。”②故交;舊相識。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“玄素與荊州牧劉表有舊。”③從前的;原來的。諸葛亮《出師表》:“興復漢室,還於舊都。”

    圃:

    ①菜園。《莊子·天地》:“(子貢)見一丈人,方將為圃畦,鑿隧而入井,抱甕而出灌。”②種花草果木的園地。元稹《酬樂天得微之詩知通州事因成四首》之四:“荒蕪滿院不能鋤,甑有塵埃圃乏蔬。”③種瓜菜花果等。也指種瓜菜等的人。《論語·子路》:“(樊遲)請學為圃,(孔子)曰:‘吾不如老圃。’”(樊遲:孔子學生。)

    弊:

    ①破舊;敗壞。《國語·晉語六》:“今吾司寇之刀鋸日弊。”(司寇:官名。)②弊病;害處。《舊唐書·黃巢傳》:“皆指目朝政之弊。”(指目:指責。)③有害的;不良的。《大唐新語·極諫》:“此乃前朝之弊風。”(風:風習。)④困乏;衰敗。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“曹操之眾,遠來疲弊。”⑤欺騙人的行為。白樸《墻頭馬上》第三折:“你與孩兒通同作弊,亂我傢法。”⑥通“蔽”。蒙蔽;遮蔽。《韓非子·孤憤》:“朋黨比周以弊主。”(比周:勾結。)

    廬:

    ①簡陋的房舍。《左傳·襄公二十三年》:“猶有先人之敝廬在。”諸葛亮《前出師表》:“三顧臣於草廬之中。”②郊野接待賓客的房舍。《周禮·地官·遺人》:“十裡有廬,廬有飲食。”③古代官員值宿所住的房舍。《漢書·金日磾傳》:“日磾小疾臥廬。”④居住。張衡《西京賦》:“恨阿房之不可廬。”⑤舊廬州府(治所在今安徽省合肥市)的省稱。

    臨:

    (一)①自上往下看。《史記·平原君虞卿列傳》:“而君之後宮臨而笑臣。”(臣:自稱的謙詞。)②統治;治理。《漢書·貢禹傳》:“武帝始臨天下,尊賢用士。”《國語·晉語五》:“茍從是行也,臨長晉國者,非汝其誰?”③至;到;到達。李密《陳情表》:“州司臨門,急於星火。”(州司:州官。)也用於稱對方到來的敬辭。《左傳·襄公三年》:“請君臨之。”④靠近;臨近。《史記·平原君虞卿列傳》:“平原君傢樓臨民傢。”范仲淹《嶽陽樓記》:“把酒臨風。”陶淵明《歸去來兮辭》:“臨清流而賦詩。”⑤對著范本摹仿。⑥指時間臨近;將要。《漢書·韓延壽傳》:“臨上車,騎吏一人後至。”(騎吏:騎馬的官吏。)⑦監視。《詩經·大雅·大明》:“上帝臨女,無貳爾心。”(女:同“汝”。爾:你。) (二)lìn 哭,哭吊死者。《史記·孝文帝本紀》:“宮殿中當臨者,皆以旦夕,各十五舉聲。”(旦:早。舉聲:高聲號哭。)《世說新語·傷逝》:“孝武山陵夕,王孝伯入臨。”

    迅:

    快;急速。《禮記·玉藻》:“若有疾風,迅雷、甚雨,則必變。”

    湍:

    (一)①急流的水。《水經註·江水》:“素湍綠潭,回清倒影。”成公綏《大河賦》:“凌砥柱而激湍兮,逾洛汭而揚波。”(砥柱:山名,在河南省三門峽水中。洛汭:洛水的彎曲處。)②水流急。《孟子·告子上》:“性猶湍水也:決諸東方則東流,決諸西方則西流。”③沖激;沖刷。李康《運命論》:“故木秀於林,風必摧之;堆出於岸,流必湍之。”(二)zhuān 水名。在河南境內。《水經註·湍水》:“菊水東南流入湍。”


  • 抱板寻旧圃,弊庐临迅湍。

    “抱板寻旧圃,弊庐临迅湍。”诗句出处:《太一石鳖崖口潭旧庐招王学士》;是唐朝诗人岑参的作品。

    骤雨鸣淅沥,飕飗谿谷寒。碧潭千馀尺,下见蛟龙蟠。
    石门吞众流,绝岸呀层峦。幽趣倏万变,奇观非一端。
    偶逐干禄徒,十年皆小官。抱板寻旧圃,弊庐临迅湍。
    君子满清朝,小人思挂冠。醉酒漉松子,引泉通竹竿。
    何必濯沧浪,不能钓严滩。此地可遗老,劝君来考槃。

    【注释】:

    抱:

    ①胸怀。《宋书·范晔传》:“虽区区丹抱,不负夙心。”韦应物《寒食日寄诸弟》诗:“念离独伤抱。”②用手臂围住,抱持。方苞《左忠毅公逸事》:“史前跪抱公膝而呜咽。”(史:史可法。公:指左光斗。)《史记· 西门豹传》:“即使吏卒共抱大巫妪投之河中。”(即:就。使:命令。)③环绕;围绕。杜甫《江村》诗:“清江一曲抱村流,长夏江村事事幽。”④怀藏;心存。袁枚《祭妹文》:“然则抱此无涯之憾……”⑤负;背负。司马迁《报任安书》:“今少卿抱不测之罪。”⑥两臂合抱的距离。《史记·司马相如列传》:“欃檀木兰,豫章女贞,长千仞,大连抱。”

    板:

    ①木板。方苞《狱中杂记》:“其次,求脱械居监外板屋,费亦数十金。”②泛指片状或扁平的较硬物体。沈括《梦溪笔谈·技艺》:“先设一铁板。”③民族音乐中用来打拍子的乐器。杜牧《自宣州赴官入京路逢裴坦判官归宣州因题赠》:“画堂檀板秋拍碎,一饮有时联十觥。”④硬得像板子似的。《天工开物·乃粒·菽》:“凡种绿豆,一日之内,遇大雨板土,则不复活。”

    寻:

    ①[量]古代长度单位。八尺为一寻。刘禹锡《西塞山怀古》:“千~铁锁沉江底,一片降幡出石头。”②[动]寻找。陶渊明《桃花源记》:“太守即遣人随其往,~向所志。”③[动]重温。《公羊传·成公三年》:“聘而言盟者,~旧盟也。”④[动]用,使用。刘向《说苑·敬慎》:“青青不伐,将~斧柯。”⑤[副]不久。李密《陈情表》:“诏书特下,拜臣郎中;~蒙国恩,除臣洗马。”⑥[寻常] 1.[量]长度单位。八尺为寻,两寻为常。“寻常”指不长,或不宽。《韩非子·五蠹》:“布帛~~,庸人不释。”2. [形]普通,一般。刘禹锡《乌衣巷》:“旧时王谢堂前燕,飞入~~百姓家。”

    旧:

    ①陈旧的;过时的。《论语·公冶长》:“旧令尹之政,必以告新令君。”王安石《元日》:“总把新桃换旧符。”《左传·昭公二十一年》:“宋城旧鄘及桑林之门而守之。”(鄘:同“墉”。城垣。桑林:城门名。)刘兼《重阳感怀》之二:“张仪旧壁苍苔厚,诸葛荒祠古木寒。”②故交;旧相识。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“玄素与荆州牧刘表有旧。”③从前的;原来的。诸葛亮《出师表》:“兴复汉室,还于旧都。”

    圃:

    ①菜园。《庄子·天地》:“(子贡)见一丈人,方将为圃畦,凿隧而入井,抱瓮而出灌。”②种花草果木的园地。元稹《酬乐天得微之诗知通州事因成四首》之四:“荒芜满院不能锄,甑有尘埃圃乏蔬。”③种瓜菜花果等。也指种瓜菜等的人。《论语·子路》:“(樊迟)请学为圃,(孔子)曰:‘吾不如老圃。’”(樊迟:孔子学生。)

    弊:

    ①破旧;败坏。《国语·晋语六》:“今吾司寇之刀锯日弊。”(司寇:官名。)②弊病;害处。《旧唐书·黄巢传》:“皆指目朝政之弊。”(指目:指责。)③有害的;不良的。《大唐新语·极谏》:“此乃前朝之弊风。”(风:风习。)④困乏;衰败。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“曹操之众,远来疲弊。”⑤欺骗人的行为。白朴《墙头马上》第三折:“你与孩儿通同作弊,乱我家法。”⑥通“蔽”。蒙蔽;遮蔽。《韩非子·孤愤》:“朋党比周以弊主。”(比周:勾结。)

    庐:

    ①简陋的房舍。《左传·襄公二十三年》:“犹有先人之敝庐在。”诸葛亮《前出师表》:“三顾臣于草庐之中。”②郊野接待宾客的房舍。《周礼·地官·遗人》:“十里有庐,庐有饮食。”③古代官员值宿所住的房舍。《汉书·金日磾传》:“日磾小疾卧庐。”④居住。张衡《西京赋》:“恨阿房之不可庐。”⑤旧庐州府(治所在今安徽省合肥市)的省称。

    临:

    (一)①自上往下看。《史记·平原君虞卿列传》:“而君之后宫临而笑臣。”(臣:自称的谦词。)②统治;治理。《汉书·贡禹传》:“武帝始临天下,尊贤用士。”《国语·晋语五》:“苟从是行也,临长晋国者,非汝其谁?”③至;到;到达。李密《陈情表》:“州司临门,急于星火。”(州司:州官。)也用于称对方到来的敬辞。《左传·襄公三年》:“请君临之。”④靠近;临近。《史记·平原君虞卿列传》:“平原君家楼临民家。”范仲淹《岳阳楼记》:“把酒临风。”陶渊明《归去来兮辞》:“临清流而赋诗。”⑤对着范本摹仿。⑥指时间临近;将要。《汉书·韩延寿传》:“临上车,骑吏一人后至。”(骑吏:骑马的官吏。)⑦监视。《诗经·大雅·大明》:“上帝临女,无贰尔心。”(女:同“汝”。尔:你。) (二)lìn 哭,哭吊死者。《史记·孝文帝本纪》:“宫殿中当临者,皆以旦夕,各十五举声。”(旦:早。举声:高声号哭。)《世说新语·伤逝》:“孝武山陵夕,王孝伯入临。”

    迅:

    快;急速。《礼记·玉藻》:“若有疾风,迅雷、甚雨,则必变。”

    湍:

    (一)①急流的水。《水经注·江水》:“素湍绿潭,回清倒影。”成公绥《大河赋》:“凌砥柱而激湍兮,逾洛汭而扬波。”(砥柱:山名,在河南省三门峡水中。洛汭:洛水的弯曲处。)②水流急。《孟子·告子上》:“性犹湍水也:决诸东方则东流,决诸西方则西流。”③冲激;冲刷。李康《运命论》:“故木秀于林,风必摧之;堆出于岸,流必湍之。”(二)zhuān 水名。在河南境内。《水经注·湍水》:“菊水东南流入湍。”


  • bao ban xun jiu pu ,bi lu lin xun tuan 。

    “bao ban xun jiu pu ,bi lu lin xun tuan 。”shi gou chu chu :《tai yi dan bie ya kou tan jiu lu qiao wang xue shi 》;shi tang chao shi ren cen can de zuo pin 。

    zhou yu ming xi li ,sou liu ji gu han 。bi tan qian yu che ,xia jian jiao long pan 。
    dan men tun zhong liu ,jue an ya ceng luan 。you qu shu mo bian ,ji guan fei yi duan 。
    ou zhu gan lu tu ,shi nian jie xiao guan 。bao ban xun jiu pu ,bi lu lin xun tuan 。
    jun zi man qing chao ,xiao ren sai gua guan 。zui jiu lu song zi ,yin quan tong zhu gan 。
    he bi zhuo cang lang ,bu neng diao yan tan 。ci de ke wei lao ,quan jun lai kao 槃。

    【zhu shi 】:

    bao :

    ①xiong huai 。《song shu ·fan ye chuan 》:“sui ou ou dan bao ,bu fu su xin 。”wei ying wu 《han shi ri ji zhu di 》shi :“nian li du shang bao 。”②yong shou bei wei zhu ,bao chi 。fang bao 《zuo zhong yi gong yi shi 》:“shi qian gui bao gong xi er wu yan 。”(shi :shi ke fa 。gong :zhi zuo guang dou 。)《shi ji · xi men bao chuan 》:“ji shi li cu gong bao da wu yu tou zhi he zhong 。”(ji :jiu 。shi :ming ling 。)③huan rao ;wei rao 。du fu 《jiang cun 》shi :“qing jiang yi qu bao cun liu ,chang xia jiang cun shi shi you 。”④huai cang ;xin cun 。yuan mei 《ji mei wen 》:“ran ze bao ci mo ya zhi han ……”⑤fu ;bei fu 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“jin shao qing bao bu ce zhi zui 。”⑥liang bei ge bao de ju li 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“chan tan mu lan ,yu zhang nv zhen ,chang qian ren ,da lian bao 。”

    ban :

    ①mu ban 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“ji ci ,qiu tuo xie ju jian wai ban wu ,fei yi shu shi jin 。”②fan zhi pian zhuang huo bian ping de jiao ying wu ti 。shen gua 《meng xi bi tan ·ji yi 》:“xian she yi tie ban 。”③min zu yin le zhong yong lai da pai zi de le qi 。du mu 《zi xuan zhou fu guan ru jing lu feng pei tan pan guan gui xuan zhou yin ti zeng 》:“hua tang tan ban qiu pai sui ,yi yin you shi lian shi gong 。”④ying de xiang ban zi shi de 。《tian gong kai wu ·nai li ·shu 》:“fan chong lu dou ,yi ri zhi nei ,yu da yu ban tu ,ze bu fu huo 。”

    xun :

    ①[liang ]gu dai chang du chan wei 。ba che wei yi xun 。liu yu xi 《xi sai shan huai gu 》:“qian ~tie suo chen jiang de ,yi pian jiang fan chu dan tou 。”②[dong ]xun zhao 。tao yuan ming 《tao hua yuan ji 》:“tai shou ji qian ren sui ji wang ,~xiang suo zhi 。”③[dong ]chong wen 。《gong yang chuan ·cheng gong san nian 》:“pin er yan meng zhe ,~jiu meng ye 。”④[dong ]yong ,shi yong 。liu xiang 《shui yuan ·jing shen 》:“qing qing bu fa ,jiang ~fu ke 。”⑤[fu ]bu jiu 。li mi 《chen qing biao 》:“zhao shu te xia ,bai chen lang zhong ;~meng guo en ,chu chen xi ma 。”⑥[xun chang ] 1.[liang ]chang du chan wei 。ba che wei xun ,liang xun wei chang 。“xun chang ”zhi bu chang ,huo bu kuan 。《han fei zi ·wu du 》:“bu bo ~~,yong ren bu shi 。”2. [xing ]pu tong ,yi ban 。liu yu xi 《wu yi hang 》:“jiu shi wang xie tang qian yan ,fei ru ~~bai xing jia 。”

    jiu :

    ①chen jiu de ;guo shi de 。《lun yu ·gong ye chang 》:“jiu ling yin zhi zheng ,bi yi gao xin ling jun 。”wang an dan 《yuan ri 》:“zong ba xin tao huan jiu fu 。”《zuo chuan ·zhao gong er shi yi nian 》:“song cheng jiu yong ji sang lin zhi men er shou zhi 。”(yong :tong “yong ”。cheng yuan 。sang lin :cheng men ming 。)liu jian 《chong yang gan huai 》zhi er :“zhang yi jiu bi cang tai hou ,zhu ge huang ci gu mu han 。”②gu jiao ;jiu xiang shi 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xuan su yu jing zhou mu liu biao you jiu 。”③cong qian de ;yuan lai de 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xing fu han shi ,hai yu jiu dou 。”

    pu :

    ①cai yuan 。《zhuang zi ·tian de 》:“(zi gong )jian yi zhang ren ,fang jiang wei pu qi ,zao sui er ru jing ,bao weng er chu guan 。”②chong hua cao guo mu de yuan de 。yuan zhen 《chou le tian de wei zhi shi zhi tong zhou shi yin cheng si shou 》zhi si :“huang wu man yuan bu neng chu ,zeng you chen ai pu fa shu 。”③chong gua cai hua guo deng 。ye zhi chong gua cai deng de ren 。《lun yu ·zi lu 》:“(fan chi )qing xue wei pu ,(kong zi )yue :‘wu bu ru lao pu 。’”(fan chi :kong zi xue sheng 。)

    bi :

    ①po jiu ;bai huai 。《guo yu ·jin yu liu 》:“jin wu si kou zhi dao ju ri bi 。”(si kou :guan ming 。)②bi bing ;hai chu 。《jiu tang shu ·huang chao chuan 》:“jie zhi mu chao zheng zhi bi 。”(zhi mu :zhi ze 。)③you hai de ;bu liang de 。《da tang xin yu ·ji jian 》:“ci nai qian chao zhi bi feng 。”(feng :feng xi 。)④kun fa ;cui bai 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“cao cao zhi zhong ,yuan lai pi bi 。”⑤qi pian ren de hang wei 。bai piao 《qiang tou ma shang 》di san she :“ni yu hai er tong tong zuo bi ,luan wo jia fa 。”⑥tong “bi ”。meng bi ;zhe bi 。《han fei zi ·gu fen 》:“peng dang bi zhou yi bi zhu 。”(bi zhou :gou jie 。)

    lu :

    ①jian lou de fang she 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“you you xian ren zhi bi lu zai 。”zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“san gu chen yu cao lu zhi zhong 。”②jiao ye jie dai bin ke de fang she 。《zhou li ·de guan ·wei ren 》:“shi li you lu ,lu you yin shi 。”③gu dai guan yuan zhi su suo zhu de fang she 。《han shu ·jin ri di chuan 》:“ri di xiao ji wo lu 。”④ju zhu 。zhang heng 《xi jing fu 》:“hen a fang zhi bu ke lu 。”⑤jiu lu zhou fu (zhi suo zai jin an hui sheng ge fei shi )de sheng chen 。

    lin :

    (yi )①zi shang wang xia kan 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“er jun zhi hou gong lin er xiao chen 。”(chen :zi chen de qian ci 。)②tong zhi ;zhi li 。《han shu ·gong yu chuan 》:“wu di shi lin tian xia ,zun xian yong shi 。”《guo yu ·jin yu wu 》:“gou cong shi hang ye ,lin chang jin guo zhe ,fei ru ji shei ?”③zhi ;dao ;dao da 。li mi 《chen qing biao 》:“zhou si lin men ,ji yu xing huo 。”(zhou si :zhou guan 。)ye yong yu chen dui fang dao lai de jing ci 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“qing jun lin zhi 。”④kao jin ;lin jin 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“ping yuan jun jia lou lin min jia 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ba jiu lin feng 。”tao yuan ming 《gui qu lai xi ci 》:“lin qing liu er fu shi 。”⑤dui zhao fan ben mo fang 。⑥zhi shi jian lin jin ;jiang yao 。《han shu ·han yan shou chuan 》:“lin shang che ,ji li yi ren hou zhi 。”(ji li :ji ma de guan li 。)⑦jian shi 。《shi jing ·da ya ·da ming 》:“shang di lin nv ,mo er er xin 。”(nv :tong “ru ”。er :ni 。) (er )lìn ku ,ku diao si zhe 。《shi ji ·xiao wen di ben ji 》:“gong dian zhong dang lin zhe ,jie yi dan xi ,ge shi wu ju sheng 。”(dan :zao 。ju sheng :gao sheng hao ku 。)《shi shui xin yu ·shang shi 》:“xiao wu shan ling xi ,wang xiao bai ru lin 。”

    xun :

    kuai ;ji su 。《li ji ·yu zao 》:“re you ji feng ,xun lei 、shen yu ,ze bi bian 。”

    tuan :

    (yi )①ji liu de shui 。《shui jing zhu ·jiang shui 》:“su tuan lu tan ,hui qing dao ying 。”cheng gong sui 《da he fu 》:“ling di zhu er ji tuan xi ,yu luo rui er yang bo 。”(di zhu :shan ming ,zai he na sheng san men xia shui zhong 。luo rui :luo shui de wan qu chu 。)②shui liu ji 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xing you tuan shui ye :jue zhu dong fang ze dong liu ,jue zhu xi fang ze xi liu 。”③chong ji ;chong shua 。li kang 《yun ming lun 》:“gu mu xiu yu lin ,feng bi cui zhi ;dui chu yu an ,liu bi tuan zhi 。”(er )zhuān shui ming 。zai he na jing nei 。《shui jing zhu ·tuan shui 》:“ju shui dong na liu ru tuan 。”