• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 翻倒荷芰亂,指揮徑路迷。

    “翻倒荷芰亂,指揮徑路迷。”詩句出處:《泛溪》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    落景下高堂,進舟泛回溪。誰謂築居小,未盡喬木西。
    遠郊信荒僻,秋色有馀淒。練練峰上雪,纖纖雲表霓。
    童戲左右岸,罟弋畢提攜。翻倒荷芰亂,指揮徑路迷。
    得魚已割鱗,采藕不洗泥。人情逐鮮美,物賤事已睽。
    吾村靄暝姿,異舍雞亦棲。蕭條欲何適,出處無可齊。
    衣上見新月,霜中登故畦。濁醪自初熟,東城多鼓鼙。

    【註釋】:

    翻:

    ①鳥飛;翻飛。王維《輞川閑居》詩:“白鳥歸山翻。”②翻動;反復翻轉。元稹《競渡》:“萬裡黃河翻。”③反轉;傾覆。杜甫《白帝》:“白帝城下雨翻雲。”④編寫;譜寫。劉禹錫《楊柳枝詞》:“請君莫奏前朝曲,聽唱新翻《楊柳枝》。”⑤翻譯。《舊唐書·姚崇傳》:“今之佛經,羅什所譯。姚興執本與什對翻。”⑥副詞。反而;反倒。岑參《衙郡守還》:“頭白翻折腰,歸傢還自笑。”(折腰:指下拜。)

    倒:

    (一)倒下;仆倒。司馬相如《上林賦》:“弓不虛發,應聲而倒。” (二)dào ①顛倒;倒傳。袁枚《祭妹文》:“則雖年光倒流,兒時可再,而已無與為印證者矣。”②反過來。無名氏《隔江鬥智》第一折:“情願倒賠傢私,送上門兒。”③逆行。王實甫《西廂記》第二本第四折:“唬得我倒躲,倒躲。”(唬:同“嚇”。)④倒出;傾出。邵雍《天津感事詩》:“芳樽倒盡人歸去,月光波色戰未休。”⑤副詞。反倒;反而。關漢卿《竇娥冤》:“不想婆婆讓與他老子吃,倒把他老子藥死瞭。”

    荷:

    (一)植物名,又叫蓮。《詩經·陳風·澤陂》:“彼澤之陂(bēi),有蒲與荷。”(陂:水邊。)又特指荷葉。屈原《離騷》:“制芰荷以為衣兮,集芙蓉以為裳。”(芰jì :菱。芙蓉:荷花。) (二)hè ①扛;擔。《論語·微子》:“子路從而後,遇丈人,以杖荷蓧。”②承當;擔負。張衡《東京賦》:“荷天下之重任。”③承受;蒙受恩惠。韓愈《元日酬蔡州馬十二尚書》:“元日新詩已去年,蔡州遙寄荷相憐。”《洛陽伽藍記·永寧寺》:“吾世荷國恩。”

    芰:

    菱。俗稱菱角。《國語·楚語上》:“屈到嗜芰。”屈原《離騷》:“制芰荷以為衣兮。”

    亂:

    ①治理。《尚書·泰誓》:“予有亂臣十人,同心同德。”②混亂;動蕩不安。與“治”相對。《荀子·天論》:“應之以治則吉,應之以亂則兇。”③無秩序;沒條理。《左傳·莊公十年》:“吾視其轍(zhé)亂。”(轍:車轍。)蘇舜欽《暑中閑詠》:“床頭書冊亂紛紛。”④作亂;叛亂。《三國志·吳書·諸葛瑾傳》:“漢末避亂江東。”《安祿山事跡》卷下:“安、史二兇羯(jié),相繼亂於范陽。”(羯:種族名。)⑤擾亂;混淆。《論語· 衛靈公》:“小不忍,則亂大謀。”《史記·秦始皇本紀》:“語皆道古以害今,飾虛言以亂實。”(飾:粉飾。)又危害;禍害。《呂氏春秋·處方》:“故凡亂也者,必始乎近而後及遠。”《漢書·霍光傳》:“當斷不斷,反受其亂。”⑥神志昏亂不清。《漢書·於定國傳》:“定國食酒至數石(dàn),不亂。”(石:十鬥。)《周易·萃》:“其志亂也。”⑦特指心緒不寧。《三國演義》第三十一回:“袁紹回冀州,心煩意亂,不理政事。”⑧橫暴無道。《漢書·高帝紀下》:“大王起於細微,滅亂秦,威動海內。”⑨紛繁。白居易《錢塘湖春行》:“亂花漸欲迷人眼,淺草才能沒馬蹄。”⑩隨便;任意。潘嶽《西征賦》:“渾雞犬而亂放,各識傢而競入。”(渾:雜。)(11)通奸。《史記·匈奴列傳》:“義渠戎王與宣太後亂,有二子。”(12)古指樂曲的末章。《論語·泰伯》:“師摯之始,《關雎(jū)》之亂。”(師摯先演奏樂曲的開篇,末章奏《關雎》之曲。)(13)古代辭賦篇末總結一篇要旨的文辭,稱為亂辭。《楚辭·離騷》:“亂曰:已矣哉! 國無人莫我知兮,又何懷乎故都!”(已矣哉:算瞭吧。莫我知:沒有人理解我。何:何必。懷:留戀。)(14)逆流而渡。《詩經· 大雅·公劉》:“涉渭為亂。”

    指:

    ①手指。《戰國策·秦策三》:“臣未嘗聞指大於臂,臂大於股。”(股:大腿。)②腳趾。《史記·高祖本紀》:“漢王傷胸,乃捫足曰: ‘虜中(zhòng)吾指。’”(捫:摸。)③用手指;指向。《論語·八佾》:“指其掌。”④向;意向。司馬相如《喻巴蜀檄》:“移師東指,閩越相誅。”⑤直立;豎起。《戰國策·燕策》:“士皆瞋目,發盡上指。”⑥指點,告知。董解元《西廂記諸宮調》卷八:“若非吾師指迷,實不悟此。”⑦指責;斥責。《漢書·王嘉傳》:“千人所指,無病而死。”⑧意旨;意圖。後寫作“旨”。《尚書·盤庚上》:“不匿厥指。”

    揮:

    ①舞動;揮動。嵇康《琴賦》:“伯牙揮手,鐘期聽聲。”(伯牙:古代善彈琴者。鐘期:鐘子期,古代善聽琴者。)《淮南子·說山》:“執彈而招鳥,揮棁而呼狗。”②揮去;甩去。杜甫《北征》:“揮涕戀行在,道途猶恍惚。”(涕:淚。行在:皇帝離京外出的臨時駐地。)③散發。張協《詠史》:“揮金樂當年,歲暮不留儲。”④指揮;率領。蕭繹《討侯景檄》:“抽戈而揮,皎月為之退舍。”

    徑:

    ①小路。《論語·雍也》:“行不由徑。”《老子》第五十三章:“大道甚夷,而民好徑。”(夷:平坦。)泛指路。《列子·說符》:“譬之出不由門,行不從徑也。”《江雪》:“萬徑人蹤滅。”②方法;途徑。白居易《題贈定光上人》:“得徑入大道。”③往;直往。《楚辭·招魂》:“川谷徑復。”(復:返。)柳宗元《小石城山記》:“自西山道口徑北,逾黃茅嶺而下。”④途經;經過。《呂氏春秋·召婁》:“西傢之潦,徑其宮而不止。”《史記·陳涉世傢》:“牽牛徑人田,田主奪之牛。”(之:指牛主。)⑤直捷;簡捷。《論衡· 自紀》:“或徑或迂,或屈或舒。”(迂:繞遠。)⑥圓周直徑的省稱。《核舟記》:“明有奇巧人曰王叔遠,能以徑寸之木,為宮室、器皿、人物。”《三國志·魏書·蘇則傳》:“郭煌獻徑寸大珠。”又指長度。蘇軾《竹枝歌》:“海濱長鯨徑千尺。”⑦副詞。一直;直接。《後漢書·來歙傳》:“徑至洛陽。”

    路:

    ①道路;路途。《楚辭·九歌·國觴》:“出不入兮往不反,平原忽兮路超遠。”②路程。陶潛《桃花源記》:“緣溪行,忘路之遠近。”③途徑;方向。《尚書·洪范》:“無有作惡,遵王之路。”諸葛亮《前出師表》:“不宜妄自菲薄,引喻失義,以塞忠諫之路也。”(引喻:稱引說話。)④仕途,執政。許棠《講德陳情上淮南李仆射八首》之八:“當路公卿誰見待? 故鄉親友自疑非。”(待:寬容。疑非:懷疑有錯誤。)⑤法度;規則。李華《禦史中丞廳壁記》:“遵王路以整多方。”(王:指先王。)⑥方面;地區。田藝衡《留青日記·賭博》:“蘇常一路尤甚,士大夫歸傢者則開賭坊,蓋避禁也。”(蘇常:蘇州、常州。避禁:避開禁令。)⑦車。《左傳·昭公四年》:“王思舊勛而賜之路。”⑧大。《史記·孝武本紀》:“路弓乘矢。”⑨宋朝和元朝行政區劃名。宋的路約相當於現在的省,元的路約相當現在的地區。

    迷:

    ①迷惑;迷亂。《詩經·小雅·節南山》:“天子是毗(pí),俾民不迷。”(毗:輔佐。俾:使。)陶潛《歸去來兮辭》:“實迷途其未遠,覺今是而昨非。”②遮阻;覆蓋。曾棨《維揚懷古》:“樓臺處處迷芳草,風雨年年怨落花。”(維揚:即揚州。)③迷戀;陶醉。宋玉《登徒子好色賦》:“嫣然一笑,惑陽城,迷下蔡。”徐中行《暮發滁陽》:“懸崖青欲滴,芳草綠堪迷。”(滁:水名。)又指沉醉於某一事物者。陶谷《清異錄·蕉迷》:“趙純節性喜芭蕉,凡軒窗館宇咸種之,時稱純節為蕉迷。”(咸:都;全。)④昏迷。《列子·湯問》:“扁鵲遂飲二人毒酒,迷死三日。”[迷離]模糊不清的樣子。古樂府《木蘭詩》:“雄兔腳撲朔,雌兔眼迷離。”(撲朔:跳躍的樣子。)


  • 翻倒荷芰乱,指挥径路迷。

    “翻倒荷芰乱,指挥径路迷。”诗句出处:《泛溪》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    落景下高堂,进舟泛回溪。谁谓筑居小,未尽乔木西。
    远郊信荒僻,秋色有馀凄。练练峰上雪,纤纤云表霓。
    童戏左右岸,罟弋毕提携。翻倒荷芰乱,指挥径路迷。
    得鱼已割鳞,采藕不洗泥。人情逐鲜美,物贱事已睽。
    吾村霭暝姿,异舍鸡亦栖。萧条欲何适,出处无可齐。
    衣上见新月,霜中登故畦。浊醪自初熟,东城多鼓鼙。

    【注释】:

    翻:

    ①鸟飞;翻飞。王维《辋川闲居》诗:“白鸟归山翻。”②翻动;反复翻转。元稹《竞渡》:“万里黄河翻。”③反转;倾覆。杜甫《白帝》:“白帝城下雨翻云。”④编写;谱写。刘禹锡《杨柳枝词》:“请君莫奏前朝曲,听唱新翻《杨柳枝》。”⑤翻译。《旧唐书·姚崇传》:“今之佛经,罗什所译。姚兴执本与什对翻。”⑥副词。反而;反倒。岑参《衙郡守还》:“头白翻折腰,归家还自笑。”(折腰:指下拜。)

    倒:

    (一)倒下;仆倒。司马相如《上林赋》:“弓不虚发,应声而倒。” (二)dào ①颠倒;倒传。袁枚《祭妹文》:“则虽年光倒流,儿时可再,而已无与为印证者矣。”②反过来。无名氏《隔江斗智》第一折:“情愿倒赔家私,送上门儿。”③逆行。王实甫《西厢记》第二本第四折:“唬得我倒躲,倒躲。”(唬:同“吓”。)④倒出;倾出。邵雍《天津感事诗》:“芳樽倒尽人归去,月光波色战未休。”⑤副词。反倒;反而。关汉卿《窦娥冤》:“不想婆婆让与他老子吃,倒把他老子药死了。”

    荷:

    (一)植物名,又叫莲。《诗经·陈风·泽陂》:“彼泽之陂(bēi),有蒲与荷。”(陂:水边。)又特指荷叶。屈原《离骚》:“制芰荷以为衣兮,集芙蓉以为裳。”(芰jì :菱。芙蓉:荷花。) (二)hè ①扛;担。《论语·微子》:“子路从而后,遇丈人,以杖荷蓧。”②承当;担负。张衡《东京赋》:“荷天下之重任。”③承受;蒙受恩惠。韩愈《元日酬蔡州马十二尚书》:“元日新诗已去年,蔡州遥寄荷相怜。”《洛阳伽蓝记·永宁寺》:“吾世荷国恩。”

    芰:

    菱。俗称菱角。《国语·楚语上》:“屈到嗜芰。”屈原《离骚》:“制芰荷以为衣兮。”

    乱:

    ①治理。《尚书·泰誓》:“予有乱臣十人,同心同德。”②混乱;动荡不安。与“治”相对。《荀子·天论》:“应之以治则吉,应之以乱则凶。”③无秩序;没条理。《左传·庄公十年》:“吾视其辙(zhé)乱。”(辙:车辙。)苏舜钦《暑中闲咏》:“床头书册乱纷纷。”④作乱;叛乱。《三国志·吴书·诸葛瑾传》:“汉末避乱江东。”《安禄山事迹》卷下:“安、史二凶羯(jié),相继乱于范阳。”(羯:种族名。)⑤扰乱;混淆。《论语· 卫灵公》:“小不忍,则乱大谋。”《史记·秦始皇本纪》:“语皆道古以害今,饰虚言以乱实。”(饰:粉饰。)又危害;祸害。《吕氏春秋·处方》:“故凡乱也者,必始乎近而后及远。”《汉书·霍光传》:“当断不断,反受其乱。”⑥神志昏乱不清。《汉书·于定国传》:“定国食酒至数石(dàn),不乱。”(石:十斗。)《周易·萃》:“其志乱也。”⑦特指心绪不宁。《三国演义》第三十一回:“袁绍回冀州,心烦意乱,不理政事。”⑧横暴无道。《汉书·高帝纪下》:“大王起于细微,灭乱秦,威动海内。”⑨纷繁。白居易《钱塘湖春行》:“乱花渐欲迷人眼,浅草才能没马蹄。”⑩随便;任意。潘岳《西征赋》:“浑鸡犬而乱放,各识家而竞入。”(浑:杂。)(11)通奸。《史记·匈奴列传》:“义渠戎王与宣太后乱,有二子。”(12)古指乐曲的末章。《论语·泰伯》:“师挚之始,《关雎(jū)》之乱。”(师挚先演奏乐曲的开篇,末章奏《关雎》之曲。)(13)古代辞赋篇末总结一篇要旨的文辞,称为乱辞。《楚辞·离骚》:“乱曰:已矣哉! 国无人莫我知兮,又何怀乎故都!”(已矣哉:算了吧。莫我知:没有人理解我。何:何必。怀:留恋。)(14)逆流而渡。《诗经· 大雅·公刘》:“涉渭为乱。”

    指:

    ①手指。《战国策·秦策三》:“臣未尝闻指大于臂,臂大于股。”(股:大腿。)②脚趾。《史记·高祖本纪》:“汉王伤胸,乃扪足曰: ‘虏中(zhòng)吾指。’”(扪:摸。)③用手指;指向。《论语·八佾》:“指其掌。”④向;意向。司马相如《喻巴蜀檄》:“移师东指,闽越相诛。”⑤直立;竖起。《战国策·燕策》:“士皆瞋目,发尽上指。”⑥指点,告知。董解元《西厢记诸宫调》卷八:“若非吾师指迷,实不悟此。”⑦指责;斥责。《汉书·王嘉传》:“千人所指,无病而死。”⑧意旨;意图。后写作“旨”。《尚书·盘庚上》:“不匿厥指。”

    挥:

    ①舞动;挥动。嵇康《琴赋》:“伯牙挥手,钟期听声。”(伯牙:古代善弹琴者。钟期:钟子期,古代善听琴者。)《淮南子·说山》:“执弹而招鸟,挥棁而呼狗。”②挥去;甩去。杜甫《北征》:“挥涕恋行在,道途犹恍惚。”(涕:泪。行在:皇帝离京外出的临时驻地。)③散发。张协《咏史》:“挥金乐当年,岁暮不留储。”④指挥;率领。萧绎《讨侯景檄》:“抽戈而挥,皎月为之退舍。”

    径:

    ①小路。《论语·雍也》:“行不由径。”《老子》第五十三章:“大道甚夷,而民好径。”(夷:平坦。)泛指路。《列子·说符》:“譬之出不由门,行不从径也。”《江雪》:“万径人踪灭。”②方法;途径。白居易《题赠定光上人》:“得径入大道。”③往;直往。《楚辞·招魂》:“川谷径复。”(复:返。)柳宗元《小石城山记》:“自西山道口径北,逾黄茅岭而下。”④途经;经过。《吕氏春秋·召娄》:“西家之潦,径其宫而不止。”《史记·陈涉世家》:“牵牛径人田,田主夺之牛。”(之:指牛主。)⑤直捷;简捷。《论衡· 自纪》:“或径或迂,或屈或舒。”(迂:绕远。)⑥圆周直径的省称。《核舟记》:“明有奇巧人曰王叔远,能以径寸之木,为宫室、器皿、人物。”《三国志·魏书·苏则传》:“郭煌献径寸大珠。”又指长度。苏轼《竹枝歌》:“海滨长鲸径千尺。”⑦副词。一直;直接。《后汉书·来歙传》:“径至洛阳。”

    路:

    ①道路;路途。《楚辞·九歌·国觞》:“出不入兮往不反,平原忽兮路超远。”②路程。陶潜《桃花源记》:“缘溪行,忘路之远近。”③途径;方向。《尚书·洪范》:“无有作恶,遵王之路。”诸葛亮《前出师表》:“不宜妄自菲薄,引喻失义,以塞忠谏之路也。”(引喻:称引说话。)④仕途,执政。许棠《讲德陈情上淮南李仆射八首》之八:“当路公卿谁见待? 故乡亲友自疑非。”(待:宽容。疑非:怀疑有错误。)⑤法度;规则。李华《御史中丞厅壁记》:“遵王路以整多方。”(王:指先王。)⑥方面;地区。田艺衡《留青日记·赌博》:“苏常一路尤甚,士大夫归家者则开赌坊,盖避禁也。”(苏常:苏州、常州。避禁:避开禁令。)⑦车。《左传·昭公四年》:“王思旧勋而赐之路。”⑧大。《史记·孝武本纪》:“路弓乘矢。”⑨宋朝和元朝行政区划名。宋的路约相当于现在的省,元的路约相当现在的地区。

    迷:

    ①迷惑;迷乱。《诗经·小雅·节南山》:“天子是毗(pí),俾民不迷。”(毗:辅佐。俾:使。)陶潜《归去来兮辞》:“实迷途其未远,觉今是而昨非。”②遮阻;覆盖。曾棨《维扬怀古》:“楼台处处迷芳草,风雨年年怨落花。”(维扬:即扬州。)③迷恋;陶醉。宋玉《登徒子好色赋》:“嫣然一笑,惑阳城,迷下蔡。”徐中行《暮发滁阳》:“悬崖青欲滴,芳草绿堪迷。”(滁:水名。)又指沉醉于某一事物者。陶谷《清异录·蕉迷》:“赵纯节性喜芭蕉,凡轩窗馆宇咸种之,时称纯节为蕉迷。”(咸:都;全。)④昏迷。《列子·汤问》:“扁鹊遂饮二人毒酒,迷死三日。”[迷离]模糊不清的样子。古乐府《木兰诗》:“雄兔脚扑朔,雌兔眼迷离。”(扑朔:跳跃的样子。)


  • fan dao he ji luan ,zhi hui jing lu mi 。

    “fan dao he ji luan ,zhi hui jing lu mi 。”shi gou chu chu :《fan xi 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    la jing xia gao tang ,jin zhou fan hui xi 。shei wei zhu ju xiao ,wei jin qiao mu xi 。
    yuan jiao xin huang pi ,qiu se you yu qi 。lian lian feng shang xue ,qian qian yun biao ni 。
    tong hu zuo you an ,gu yi bi di xie 。fan dao he ji luan ,zhi hui jing lu mi 。
    de yu yi ge lin ,cai ou bu xi ni 。ren qing zhu xian mei ,wu jian shi yi kui 。
    wu cun ai ming zi ,yi she ji yi qi 。xiao tiao yu he kuo ,chu chu mo ke ji 。
    yi shang jian xin yue ,shuang zhong deng gu qi 。zhuo lao zi chu shou ,dong cheng duo gu pi 。

    【zhu shi 】:

    fan :

    ①diao fei ;fan fei 。wang wei 《wang chuan xian ju 》shi :“bai diao gui shan fan 。”②fan dong ;fan fu fan zhuai 。yuan zhen 《jing du 》:“mo li huang he fan 。”③fan zhuai ;qing fu 。du fu 《bai di 》:“bai di cheng xia yu fan yun 。”④bian xie ;pu xie 。liu yu xi 《yang liu zhi ci 》:“qing jun mo zou qian chao qu ,ting chang xin fan 《yang liu zhi 》。”⑤fan yi 。《jiu tang shu ·yao chong chuan 》:“jin zhi fo jing ,luo shen suo yi 。yao xing zhi ben yu shen dui fan 。”⑥fu ci 。fan er ;fan dao 。cen can 《ya jun shou hai 》:“tou bai fan she yao ,gui jia hai zi xiao 。”(she yao :zhi xia bai 。)

    dao :

    (yi )dao xia ;pu dao 。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“gong bu xu fa ,ying sheng er dao 。” (er )dào ①dian dao ;dao chuan 。yuan mei 《ji mei wen 》:“ze sui nian guang dao liu ,er shi ke zai ,er yi mo yu wei yin zheng zhe yi 。”②fan guo lai 。mo ming shi 《ge jiang dou zhi 》di yi she :“qing yuan dao pei jia si ,song shang men er 。”③ni hang 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di er ben di si she :“hu de wo dao duo ,dao duo 。”(hu :tong “he ”。)④dao chu ;qing chu 。shao yong 《tian jin gan shi shi 》:“fang zun dao jin ren gui qu ,yue guang bo se zhan wei xiu 。”⑤fu ci 。fan dao ;fan er 。guan han qing 《dou e yuan 》:“bu xiang po po rang yu ta lao zi chi ,dao ba ta lao zi yao si le 。”

    he :

    (yi )zhi wu ming ,you jiao lian 。《shi jing ·chen feng ·ze bei 》:“bi ze zhi bei (bēi),you pu yu he 。”(bei :shui bian 。)you te zhi he xie 。qu yuan 《li sao 》:“zhi ji he yi wei yi xi ,ji fu rong yi wei chang 。”(ji jì :ling 。fu rong :he hua 。) (er )hè ①gang ;dan 。《lun yu ·wei zi 》:“zi lu cong er hou ,yu zhang ren ,yi zhang he diao 。”②cheng dang ;dan fu 。zhang heng 《dong jing fu 》:“he tian xia zhi chong ren 。”③cheng shou ;meng shou en hui 。han yu 《yuan ri chou cai zhou ma shi er shang shu 》:“yuan ri xin shi yi qu nian ,cai zhou yao ji he xiang lian 。”《luo yang ga lan ji ·yong ning si 》:“wu shi he guo en 。”

    ji :

    ling 。su chen ling jiao 。《guo yu ·chu yu shang 》:“qu dao shi ji 。”qu yuan 《li sao 》:“zhi ji he yi wei yi xi 。”

    luan :

    ①zhi li 。《shang shu ·tai shi 》:“yu you luan chen shi ren ,tong xin tong de 。”②hun luan ;dong dang bu an 。yu “zhi ”xiang dui 。《xun zi ·tian lun 》:“ying zhi yi zhi ze ji ,ying zhi yi luan ze xiong 。”③mo zhi xu ;mei tiao li 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“wu shi ji zhe (zhé)luan 。”(zhe :che zhe 。)su shun qin 《shu zhong xian yong 》:“chuang tou shu ce luan fen fen 。”④zuo luan ;pan luan 。《san guo zhi ·wu shu ·zhu ge jin chuan 》:“han mo bi luan jiang dong 。”《an lu shan shi ji 》juan xia :“an 、shi er xiong jie (jié),xiang ji luan yu fan yang 。”(jie :chong zu ming 。)⑤rao luan ;hun xiao 。《lun yu · wei ling gong 》:“xiao bu ren ,ze luan da mou 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yu jie dao gu yi hai jin ,shi xu yan yi luan shi 。”(shi :fen shi 。)you wei hai ;huo hai 。《lv shi chun qiu ·chu fang 》:“gu fan luan ye zhe ,bi shi hu jin er hou ji yuan 。”《han shu ·huo guang chuan 》:“dang duan bu duan ,fan shou ji luan 。”⑥shen zhi hun luan bu qing 。《han shu ·yu ding guo chuan 》:“ding guo shi jiu zhi shu dan (dàn),bu luan 。”(dan :shi dou 。)《zhou yi ·cui 》:“ji zhi luan ye 。”⑦te zhi xin xu bu ning 。《san guo yan yi 》di san shi yi hui :“yuan shao hui ji zhou ,xin fan yi luan ,bu li zheng shi 。”⑧heng bao mo dao 。《han shu ·gao di ji xia 》:“da wang qi yu xi wei ,mie luan qin ,wei dong hai nei 。”⑨fen fan 。bai ju yi 《qian tang hu chun hang 》:“luan hua jian yu mi ren yan ,jian cao cai neng mei ma ti 。”⑩sui bian ;ren yi 。pan yue 《xi zheng fu 》:“hun ji quan er luan fang ,ge shi jia er jing ru 。”(hun :za 。)(11)tong jian 。《shi ji ·xiong nu lie chuan 》:“yi qu rong wang yu xuan tai hou luan ,you er zi 。”(12)gu zhi le qu de mo zhang 。《lun yu ·tai bai 》:“shi zhi zhi shi ,《guan ju (jū)》zhi luan 。”(shi zhi xian yan zou le qu de kai pian ,mo zhang zou 《guan ju 》zhi qu 。)(13)gu dai ci fu pian mo zong jie yi pian yao zhi de wen ci ,chen wei luan ci 。《chu ci ·li sao 》:“luan yue :yi yi zai ! guo mo ren mo wo zhi xi ,you he huai hu gu dou !”(yi yi zai :suan le ba 。mo wo zhi :mei you ren li jie wo 。he :he bi 。huai :liu lian 。)(14)ni liu er du 。《shi jing · da ya ·gong liu 》:“she wei wei luan 。”

    zhi :

    ①shou zhi 。《zhan guo ce ·qin ce san 》:“chen wei chang wen zhi da yu bei ,bei da yu gu 。”(gu :da tui 。)②jiao zhi 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“han wang shang xiong ,nai men zu yue : ‘lu zhong (zhòng)wu zhi 。’”(men :mo 。)③yong shou zhi ;zhi xiang 。《lun yu ·ba yi 》:“zhi ji zhang 。”④xiang ;yi xiang 。si ma xiang ru 《yu ba shu xi 》:“yi shi dong zhi ,min yue xiang zhu 。”⑤zhi li ;shu qi 。《zhan guo ce ·yan ce 》:“shi jie chen mu ,fa jin shang zhi 。”⑥zhi dian ,gao zhi 。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan ba :“re fei wu shi zhi mi ,shi bu wu ci 。”⑦zhi ze ;chi ze 。《han shu ·wang jia chuan 》:“qian ren suo zhi ,mo bing er si 。”⑧yi zhi ;yi tu 。hou xie zuo “zhi ”。《shang shu ·pan geng shang 》:“bu ni jue zhi 。”

    hui :

    ①wu dong ;hui dong 。ji kang 《qin fu 》:“bai ya hui shou ,zhong ji ting sheng 。”(bai ya :gu dai shan dan qin zhe 。zhong ji :zhong zi ji ,gu dai shan ting qin zhe 。)《huai na zi ·shui shan 》:“zhi dan er qiao diao ,hui tuo er hu gou 。”②hui qu ;shuai qu 。du fu 《bei zheng 》:“hui ti lian hang zai ,dao tu you huang hu 。”(ti :lei 。hang zai :huang di li jing wai chu de lin shi zhu de 。)③san fa 。zhang xie 《yong shi 》:“hui jin le dang nian ,sui mu bu liu chu 。”④zhi hui ;lv ling 。xiao yi 《tao hou jing xi 》:“chou ge er hui ,jiao yue wei zhi tui she 。”

    jing :

    ①xiao lu 。《lun yu ·yong ye 》:“hang bu you jing 。”《lao zi 》di wu shi san zhang :“da dao shen yi ,er min hao jing 。”(yi :ping tan 。)fan zhi lu 。《lie zi ·shui fu 》:“pi zhi chu bu you men ,hang bu cong jing ye 。”《jiang xue 》:“mo jing ren zong mie 。”②fang fa ;tu jing 。bai ju yi 《ti zeng ding guang shang ren 》:“de jing ru da dao 。”③wang ;zhi wang 。《chu ci ·qiao hun 》:“chuan gu jing fu 。”(fu :fan 。)liu zong yuan 《xiao dan cheng shan ji 》:“zi xi shan dao kou jing bei ,yu huang mao ling er xia 。”④tu jing ;jing guo 。《lv shi chun qiu ·shao lou 》:“xi jia zhi lao ,jing ji gong er bu zhi 。”《shi ji ·chen she shi jia 》:“qian niu jing ren tian ,tian zhu duo zhi niu 。”(zhi :zhi niu zhu 。)⑤zhi jie ;jian jie 。《lun heng · zi ji 》:“huo jing huo yu ,huo qu huo shu 。”(yu :rao yuan 。)⑥yuan zhou zhi jing de sheng chen 。《he zhou ji 》:“ming you ji qiao ren yue wang shu yuan ,neng yi jing cun zhi mu ,wei gong shi 、qi min 、ren wu 。”《san guo zhi ·wei shu ·su ze chuan 》:“guo huang suo jing cun da zhu 。”you zhi chang du 。su shi 《zhu zhi ge 》:“hai bin chang jing jing qian che 。”⑦fu ci 。yi zhi ;zhi jie 。《hou han shu ·lai she chuan 》:“jing zhi luo yang 。”

    lu :

    ①dao lu ;lu tu 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“chu bu ru xi wang bu fan ,ping yuan hu xi lu chao yuan 。”②lu cheng 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“yuan xi hang ,wang lu zhi yuan jin 。”③tu jing ;fang xiang 。《shang shu ·hong fan 》:“mo you zuo e ,zun wang zhi lu 。”zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“bu yi wang zi fei bao ,yin yu shi yi ,yi sai zhong jian zhi lu ye 。”(yin yu :chen yin shui hua 。)④shi tu ,zhi zheng 。hu tang 《jiang de chen qing shang huai na li pu she ba shou 》zhi ba :“dang lu gong qing shei jian dai ? gu xiang qin you zi yi fei 。”(dai :kuan rong 。yi fei :huai yi you cuo wu 。)⑤fa du ;gui ze 。li hua 《yu shi zhong cheng ting bi ji 》:“zun wang lu yi zheng duo fang 。”(wang :zhi xian wang 。)⑥fang mian ;de ou 。tian yi heng 《liu qing ri ji ·du bo 》:“su chang yi lu you shen ,shi da fu gui jia zhe ze kai du fang ,gai bi jin ye 。”(su chang :su zhou 、chang zhou 。bi jin :bi kai jin ling 。)⑦che 。《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“wang sai jiu xun er ci zhi lu 。”⑧da 。《shi ji ·xiao wu ben ji 》:“lu gong cheng shi 。”⑨song chao he yuan chao hang zheng ou hua ming 。song de lu yao xiang dang yu xian zai de sheng ,yuan de lu yao xiang dang xian zai de de ou 。

    mi :

    ①mi huo ;mi luan 。《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“tian zi shi pi (pí),bi min bu mi 。”(pi :fu zuo 。bi :shi 。)tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“shi mi tu ji wei yuan ,jiao jin shi er zuo fei 。”②zhe zu ;fu gai 。ceng qi 《wei yang huai gu 》:“lou tai chu chu mi fang cao ,feng yu nian nian yuan la hua 。”(wei yang :ji yang zhou 。)③mi lian ;tao zui 。song yu 《deng tu zi hao se fu 》:“yan ran yi xiao ,huo yang cheng ,mi xia cai 。”xu zhong hang 《mu fa chu yang 》:“xuan ya qing yu di ,fang cao lu kan mi 。”(chu :shui ming 。)you zhi chen zui yu mou yi shi wu zhe 。tao gu 《qing yi lu ·jiao mi 》:“zhao chun jie xing xi ba jiao ,fan xuan chuang guan yu xian chong zhi ,shi chen chun jie wei jiao mi 。”(xian :dou ;quan 。)④hun mi 。《lie zi ·shang wen 》:“bian que sui yin er ren du jiu ,mi si san ri 。”[mi li ]mo hu bu qing de yang zi 。gu le fu 《mu lan shi 》:“xiong tu jiao pu shuo ,ci tu yan mi li 。”(pu shuo :tiao yue de yang zi 。)