• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 西取邛南兵,北斷劍閣隅。

    “西取邛南兵,北斷劍閣隅。”詩句出處:《草堂》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    昔我去草堂,蠻夷塞成都。今我歸草堂,成都適無虞。
    請陳初亂時,反復乃須臾。大將赴朝廷,群小起異圖。
    中宵斬白馬,盟歃氣已粗。西取邛南兵,北斷劍閣隅。
    佈衣數十人,亦擁專城居。其勢不兩大,始聞蕃漢殊。
    西卒卻倒戈,賊臣互相誅。焉知肘腋禍,自及梟獍徒。
    義士皆痛憤,紀綱亂相逾。一國實三公,萬人欲為魚。
    唱和作威福,孰肯辨無辜。眼前列杻械,背後吹笙竽。
    談笑行殺戮,濺血滿長衢。到今用鉞地,風雨聞號呼。
    鬼妾與鬼馬,色悲充爾娛。國傢法令在,此又足驚籲。
    賤子且奔走,三年望東吳。弧矢暗江海,難為遊五湖。
    不忍竟舍此,復來薙榛蕪。入門四松在,步屟萬竹疏。
    舊犬喜我歸,低徊入衣裾。鄰舍喜我歸,酤酒攜胡蘆。
    大官喜我來,遣騎問所須。城郭喜我來,賓客隘村墟。
    天下尚未寧,健兒勝腐儒。飄搖風塵際,何地置老夫。
    於時見疣贅,骨髓幸未枯。飲啄愧殘生,食薇不敢馀。

    【註釋】:

    西:

    ①鳥類止息。《敦煌曲子詞集·西江月》:“棹歌驚起亂西禽,女伴各歸南浦。”②方位名,日落處,與“東”相對。《左傳·僖公四年》:“東至於海,西至於河。”③副詞。向西;往西。王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”

    取:

    ①捕獲到野獸或戰俘時割取耳朵為記。《左傳·僖公二十二年》:“獲則取之,何有如二毛?”(二毛:頭發花白的人。)②斬獲敵人首級。蘇軾《陽關詞·贈張繼願》:“恨君不取契丹首。”③捉拿;捕獲。《谷梁傳·哀公十四年》:“春,西狩獲麟,引而取之也。”(引:開弓。)④攻取;奪取。《資治通鑒·唐憲宗元和十二年》:“愬遣李進誠攻牙城,毀其外門,得甲庫,取器械。”(牙城:主將所居之城。)⑤拿。《韓非子·外儲說右上》:“殺一牛,取一豆肉,馀以食士。”⑥得到;招致。《戰國策·趙策三》:“是我失之於天下而取償於秦也。”⑦尋求;求得。《淮南子·覽冥》:“是以乞火不及取燧(suǐ),寄汲不若鑿井。”(燧:古取火用具。寄:借。)⑧選擇;采取;采用。《資治通鑒·周安王二十五年》:“夫聖人之官人,猶匠之用木也,取其所長,棄其所短。”⑨通“娶(qǔ)”。娶妻。《詩經·齊風·南山》:“取妻如之何?必告父母。”⑩副詞。表示范圍,相當於“僅”。司馬光《訓儉示康》:“平生衣取蔽寒,食取充腹。”

    邛:

    ①[名]古代西南少數民族國名。即邛都夷。《後漢書·公孫述傳》:“~、笮君長,皆來貢獻。”②[名]土丘。《詩經·陳風·防有鵲巢》:“防有鵲巢,~有旨苕。”

    兵:

    ①兵器;武器。賈誼《過秦論》:“斬木為兵,揭竿為旗。”(揭:舉。)②士卒;軍隊。《史記·蒙恬列傳》:“今臣將兵三十餘萬。”③用兵器殺(人)。《史記·伯夷列傳》:“左右欲兵之。”④戰爭;軍事。《孫子兵法·計篇》:“兵者,國之大事。”

    北:

    ①方位名。北方。《詩經·邶風·北門》:“出自北門,憂心殷殷。”(殷殷:憂傷的樣子。)②軍隊戰敗退卻;敗逃。《孫子兵法·軍爭》:“佯北勿從。”(敵人假裝逃跑,不能追趕。)

    斷:

    ①斷開;截斷。《史記·文帝本紀》:“刑至斷肢體,刻肌膚。”②斷絕;隔開。喬宇《秋風亭下泛舟》:“山分秦晉群峰斷,水入河汾兩派通。”李白《大堤曲》:“天長音信斷。”③盡;極。張羽《清口》:“行行重行行,目斷雙飛鴻。”④禁止;戒除;禁絕。王羲之《雜帖》:“此郡斷酒一年,所省百餘萬斛米,乃過於租。”⑤判斷;決定;決斷。《國語·晉語九》:“及斷獄之日,叔魚抑邢侯。”⑥副詞。絕對。柳宗元《封建論》:“周之事跡,斷可見矣。”李商隱《無題》:“斷無消息石榴紅。”

    閣:

    ①貯藏食物的櫥櫃。《禮記·內則》:“大夫七十而有閣。”②一種類似樓房的建築物,通常為兩層,四方形,六角形或八方形。王勃《滕王閣序》:“飛閣流丹,下臨無地。”(丹:指彩繪。無地:指水中。)③女子臥室。古樂府《木蘭詩》:“開我東閣門,坐我西閣床。”④閣道,在懸崖峭壁上鑿石架木而成的道路。也指樓與樓之間架空的復道。《洛陽伽藍記·法雲寺》:“重門啟扇,閣道交通。”(扇:門扇。)⑤小門。古詩《上山采蘼蕪》:“新人從門入,故人從閣去。”⑥中央官署。《後漢書·仲長統傳》:“雖署三公,事歸臺閣。”⑦擱置;放下。《齊民要術·養羊》:“於風涼處閣置。”《新唐書·劉知幾傳》:“閣筆相視。”

    隅:

    ①山水彎曲處。《詩經·小雅·綿蠻》:“綿蠻黃鳥,止於丘隅。”(綿蠻:鳥鳴聲。)②角落。《詩經·邶風· 靜女》:“靜女其姝,俟我於城隅。”(俟:等待。)③邊遠的地方。王維《終南山》:“太乙近天都,連山到海隅。”(太乙:終南山別名。天都:指長安。)④棱角。《詩經·大雅·抑》:“抑抑威儀,維德之隅。”(抑抑:縝密的樣子。)


  • 西取邛南兵,北断剑阁隅。

    “西取邛南兵,北断剑阁隅。”诗句出处:《草堂》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    昔我去草堂,蛮夷塞成都。今我归草堂,成都适无虞。
    请陈初乱时,反复乃须臾。大将赴朝廷,群小起异图。
    中宵斩白马,盟歃气已粗。西取邛南兵,北断剑阁隅。
    布衣数十人,亦拥专城居。其势不两大,始闻蕃汉殊。
    西卒却倒戈,贼臣互相诛。焉知肘腋祸,自及枭獍徒。
    义士皆痛愤,纪纲乱相逾。一国实三公,万人欲为鱼。
    唱和作威福,孰肯辨无辜。眼前列杻械,背后吹笙竽。
    谈笑行杀戮,溅血满长衢。到今用钺地,风雨闻号呼。
    鬼妾与鬼马,色悲充尔娱。国家法令在,此又足惊吁。
    贱子且奔走,三年望东吴。弧矢暗江海,难为游五湖。
    不忍竟舍此,复来薙榛芜。入门四松在,步屟万竹疏。
    旧犬喜我归,低徊入衣裾。邻舍喜我归,酤酒携胡芦。
    大官喜我来,遣骑问所须。城郭喜我来,宾客隘村墟。
    天下尚未宁,健儿胜腐儒。飘摇风尘际,何地置老夫。
    于时见疣赘,骨髓幸未枯。饮啄愧残生,食薇不敢馀。

    【注释】:

    西:

    ①鸟类止息。《敦煌曲子词集·西江月》:“棹歌惊起乱西禽,女伴各归南浦。”②方位名,日落处,与“东”相对。《左传·僖公四年》:“东至于海,西至于河。”③副词。向西;往西。王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”

    取:

    ①捕获到野兽或战俘时割取耳朵为记。《左传·僖公二十二年》:“获则取之,何有如二毛?”(二毛:头发花白的人。)②斩获敌人首级。苏轼《阳关词·赠张继愿》:“恨君不取契丹首。”③捉拿;捕获。《谷梁传·哀公十四年》:“春,西狩获麟,引而取之也。”(引:开弓。)④攻取;夺取。《资治通鉴·唐宪宗元和十二年》:“愬遣李进诚攻牙城,毁其外门,得甲库,取器械。”(牙城:主将所居之城。)⑤拿。《韩非子·外储说右上》:“杀一牛,取一豆肉,馀以食士。”⑥得到;招致。《战国策·赵策三》:“是我失之于天下而取偿于秦也。”⑦寻求;求得。《淮南子·览冥》:“是以乞火不及取燧(suǐ),寄汲不若凿井。”(燧:古取火用具。寄:借。)⑧选择;采取;采用。《资治通鉴·周安王二十五年》:“夫圣人之官人,犹匠之用木也,取其所长,弃其所短。”⑨通“娶(qǔ)”。娶妻。《诗经·齐风·南山》:“取妻如之何?必告父母。”⑩副词。表示范围,相当于“仅”。司马光《训俭示康》:“平生衣取蔽寒,食取充腹。”

    邛:

    ①[名]古代西南少数民族国名。即邛都夷。《后汉书·公孙述传》:“~、笮君长,皆来贡献。”②[名]土丘。《诗经·陈风·防有鹊巢》:“防有鹊巢,~有旨苕。”

    兵:

    ①兵器;武器。贾谊《过秦论》:“斩木为兵,揭竿为旗。”(揭:举。)②士卒;军队。《史记·蒙恬列传》:“今臣将兵三十余万。”③用兵器杀(人)。《史记·伯夷列传》:“左右欲兵之。”④战争;军事。《孙子兵法·计篇》:“兵者,国之大事。”

    北:

    ①方位名。北方。《诗经·邶风·北门》:“出自北门,忧心殷殷。”(殷殷:忧伤的样子。)②军队战败退却;败逃。《孙子兵法·军争》:“佯北勿从。”(敌人假装逃跑,不能追赶。)

    断:

    ①断开;截断。《史记·文帝本纪》:“刑至断肢体,刻肌肤。”②断绝;隔开。乔宇《秋风亭下泛舟》:“山分秦晋群峰断,水入河汾两派通。”李白《大堤曲》:“天长音信断。”③尽;极。张羽《清口》:“行行重行行,目断双飞鸿。”④禁止;戒除;禁绝。王羲之《杂帖》:“此郡断酒一年,所省百余万斛米,乃过于租。”⑤判断;决定;决断。《国语·晋语九》:“及断狱之日,叔鱼抑邢侯。”⑥副词。绝对。柳宗元《封建论》:“周之事迹,断可见矣。”李商隐《无题》:“断无消息石榴红。”

    阁:

    ①贮藏食物的橱柜。《礼记·内则》:“大夫七十而有阁。”②一种类似楼房的建筑物,通常为两层,四方形,六角形或八方形。王勃《滕王阁序》:“飞阁流丹,下临无地。”(丹:指彩绘。无地:指水中。)③女子卧室。古乐府《木兰诗》:“开我东阁门,坐我西阁床。”④阁道,在悬崖峭壁上凿石架木而成的道路。也指楼与楼之间架空的复道。《洛阳伽蓝记·法云寺》:“重门启扇,阁道交通。”(扇:门扇。)⑤小门。古诗《上山采蘼芜》:“新人从门入,故人从阁去。”⑥中央官署。《后汉书·仲长统传》:“虽署三公,事归台阁。”⑦搁置;放下。《齐民要术·养羊》:“于风凉处阁置。”《新唐书·刘知几传》:“阁笔相视。”

    隅:

    ①山水弯曲处。《诗经·小雅·绵蛮》:“绵蛮黄鸟,止于丘隅。”(绵蛮:鸟鸣声。)②角落。《诗经·邶风· 静女》:“静女其姝,俟我于城隅。”(俟:等待。)③边远的地方。王维《终南山》:“太乙近天都,连山到海隅。”(太乙:终南山别名。天都:指长安。)④棱角。《诗经·大雅·抑》:“抑抑威仪,维德之隅。”(抑抑:缜密的样子。)


  • xi qu qiong na bing ,bei duan jian ge yu 。

    “xi qu qiong na bing ,bei duan jian ge yu 。”shi gou chu chu :《cao tang 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    xi wo qu cao tang ,man yi sai cheng dou 。jin wo gui cao tang ,cheng dou kuo mo yu 。
    qing chen chu luan shi ,fan fu nai xu yu 。da jiang fu chao ting ,qun xiao qi yi tu 。
    zhong xiao zhan bai ma ,meng sha qi yi cu 。xi qu qiong na bing ,bei duan jian ge yu 。
    bu yi shu shi ren ,yi yong zhuan cheng ju 。ji shi bu liang da ,shi wen fan han shu 。
    xi cu que dao ge ,zei chen hu xiang zhu 。yan zhi zhou ye huo ,zi ji xiao jing tu 。
    yi shi jie tong fen ,ji gang luan xiang yu 。yi guo shi san gong ,mo ren yu wei yu 。
    chang he zuo wei fu ,shu ken bian mo gu 。yan qian lie chou xie ,bei hou chui sheng yu 。
    tan xiao hang sha lu ,jian xie man chang qu 。dao jin yong yue de ,feng yu wen hao hu 。
    gui qie yu gui ma ,se bei chong er yu 。guo jia fa ling zai ,ci you zu jing xu 。
    jian zi ju ben zou ,san nian wang dong wu 。hu shi an jiang hai ,nan wei you wu hu 。
    bu ren jing she ci ,fu lai ti zhen wu 。ru men si song zai ,bu ti mo zhu shu 。
    jiu quan xi wo gui ,di huai ru yi ju 。lin she xi wo gui ,gu jiu xie hu lu 。
    da guan xi wo lai ,qian ji wen suo xu 。cheng guo xi wo lai ,bin ke ai cun xu 。
    tian xia shang wei ning ,jian er sheng fu ru 。piao yao feng chen ji ,he de zhi lao fu 。
    yu shi jian you zhui ,gu sui xing wei ku 。yin zhuo kui can sheng ,shi wei bu gan yu 。

    【zhu shi 】:

    xi :

    ①diao lei zhi xi 。《dui huang qu zi ci ji ·xi jiang yue 》:“zhao ge jing qi luan xi qin ,nv ban ge gui na pu 。”②fang wei ming ,ri la chu ,yu “dong ”xiang dui 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“dong zhi yu hai ,xi zhi yu he 。”③fu ci 。xiang xi ;wang xi 。wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”

    qu :

    ①bu huo dao ye shou huo zhan fu shi ge qu er duo wei ji 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“huo ze qu zhi ,he you ru er mao ?”(er mao :tou fa hua bai de ren 。)②zhan huo di ren shou ji 。su shi 《yang guan ci ·zeng zhang ji yuan 》:“hen jun bu qu qi dan shou 。”③zhuo na ;bu huo 。《gu liang chuan ·ai gong shi si nian 》:“chun ,xi shou huo lin ,yin er qu zhi ye 。”(yin :kai gong 。)④gong qu ;duo qu 。《zi zhi tong jian ·tang xian zong yuan he shi er nian 》:“su qian li jin cheng gong ya cheng ,hui ji wai men ,de jia ku ,qu qi xie 。”(ya cheng :zhu jiang suo ju zhi cheng 。)⑤na 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“sha yi niu ,qu yi dou rou ,yu yi shi shi 。”⑥de dao ;qiao zhi 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“shi wo shi zhi yu tian xia er qu chang yu qin ye 。”⑦xun qiu ;qiu de 。《huai na zi ·lan ming 》:“shi yi qi huo bu ji qu sui (suǐ),ji ji bu re zao jing 。”(sui :gu qu huo yong ju 。ji :jie 。)⑧shua ze ;cai qu ;cai yong 。《zi zhi tong jian ·zhou an wang er shi wu nian 》:“fu sheng ren zhi guan ren ,you jiang zhi yong mu ye ,qu ji suo chang ,qi ji suo duan 。”⑨tong “qu (qǔ)”。qu qi 。《shi jing ·ji feng ·na shan 》:“qu qi ru zhi he ?bi gao fu mu 。”⑩fu ci 。biao shi fan wei ,xiang dang yu “jin ”。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“ping sheng yi qu bi han ,shi qu chong fu 。”

    qiong :

    ①[ming ]gu dai xi na shao shu min zu guo ming 。ji qiong dou yi 。《hou han shu ·gong sun shu chuan 》:“~、ze jun chang ,jie lai gong suo 。”②[ming ]tu qiu 。《shi jing ·chen feng ·fang you que chao 》:“fang you que chao ,~you zhi shao 。”

    bing :

    ①bing qi ;wu qi 。gu yi 《guo qin lun 》:“zhan mu wei bing ,jie gan wei qi 。”(jie :ju 。)②shi cu ;jun dui 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“jin chen jiang bing san shi yu mo 。”③yong bing qi sha (ren )。《shi ji ·bai yi lie chuan 》:“zuo you yu bing zhi 。”④zhan zheng ;jun shi 。《sun zi bing fa ·ji pian 》:“bing zhe ,guo zhi da shi 。”

    bei :

    ①fang wei ming 。bei fang 。《shi jing ·bei feng ·bei men 》:“chu zi bei men ,you xin yan yan 。”(yan yan :you shang de yang zi 。)②jun dui zhan bai tui que ;bai tao 。《sun zi bing fa ·jun zheng 》:“yang bei wu cong 。”(di ren jia zhuang tao pao ,bu neng zhui gan 。)

    duan :

    ①duan kai ;jie duan 。《shi ji ·wen di ben ji 》:“xing zhi duan zhi ti ,ke ji fu 。”②duan jue ;ge kai 。qiao yu 《qiu feng ting xia fan zhou 》:“shan fen qin jin qun feng duan ,shui ru he fen liang pa tong 。”li bai 《da di qu 》:“tian chang yin xin duan 。”③jin ;ji 。zhang yu 《qing kou 》:“hang hang chong hang hang ,mu duan shuang fei hong 。”④jin zhi ;jie chu ;jin jue 。wang xi zhi 《za tie 》:“ci jun duan jiu yi nian ,suo sheng bai yu mo hu mi ,nai guo yu zu 。”⑤pan duan ;jue ding ;jue duan 。《guo yu ·jin yu jiu 》:“ji duan yu zhi ri ,shu yu yi geng hou 。”⑥fu ci 。jue dui 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“zhou zhi shi ji ,duan ke jian yi 。”li shang yin 《mo ti 》:“duan mo xiao xi dan liu gong 。”

    ge :

    ①zhu cang shi wu de chu gui 。《li ji ·nei ze 》:“da fu qi shi er you ge 。”②yi chong lei shi lou fang de jian zhu wu ,tong chang wei liang ceng ,si fang xing ,liu jiao xing huo ba fang xing 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“fei ge liu dan ,xia lin mo de 。”(dan :zhi cai hui 。mo de :zhi shui zhong 。)③nv zi wo shi 。gu le fu 《mu lan shi 》:“kai wo dong ge men ,zuo wo xi ge chuang 。”④ge dao ,zai xuan ya qiao bi shang zao dan jia mu er cheng de dao lu 。ye zhi lou yu lou zhi jian jia kong de fu dao 。《luo yang ga lan ji ·fa yun si 》:“chong men qi shan ,ge dao jiao tong 。”(shan :men shan 。)⑤xiao men 。gu shi 《shang shan cai mi wu 》:“xin ren cong men ru ,gu ren cong ge qu 。”⑥zhong yang guan shu 。《hou han shu ·zhong chang tong chuan 》:“sui shu san gong ,shi gui tai ge 。”⑦ge zhi ;fang xia 。《ji min yao shu ·yang yang 》:“yu feng liang chu ge zhi 。”《xin tang shu ·liu zhi ji chuan 》:“ge bi xiang shi 。”

    yu :

    ①shan shui wan qu chu 。《shi jing ·xiao ya ·mian man 》:“mian man huang diao ,zhi yu qiu yu 。”(mian man :diao ming sheng 。)②jiao la 。《shi jing ·bei feng · jing nv 》:“jing nv ji shu ,qi wo yu cheng yu 。”(qi :deng dai 。)③bian yuan de de fang 。wang wei 《zhong na shan 》:“tai yi jin tian dou ,lian shan dao hai yu 。”(tai yi :zhong na shan bie ming 。tian dou :zhi chang an 。)④leng jiao 。《shi jing ·da ya ·yi 》:“yi yi wei yi ,wei de zhi yu 。”(yi yi :zhen mi de yang zi 。)