• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 翻身向天仰射雲,一箭正墜雙飛翼。

    “翻身向天仰射雲,一箭正墜雙飛翼。”詩句出處:《哀江頭》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    少陵野老吞聲哭,春日潛行曲江曲。
    江頭宮殿鎖千門,細柳新蒲為誰綠。
    憶昔霓旌下南苑,苑中萬物生顏色。
    昭陽殿裡第一人,同輦隨君侍君側。
    輦前才人帶弓箭,白馬嚼嚙黃金勒。
    翻身向天仰射雲,一箭正墜雙飛翼。
    明眸皓齒今何在,血污遊魂歸不得。
    清渭東流劍閣深,去住彼此無消息。
    人生有情淚沾臆,江水江花豈終極。
    黃昏胡騎塵滿城,欲往城南忘南北。

    【註釋】:

    翻:

    ①鳥飛;翻飛。王維《輞川閑居》詩:“白鳥歸山翻。”②翻動;反復翻轉。元稹《競渡》:“萬裡黃河翻。”③反轉;傾覆。杜甫《白帝》:“白帝城下雨翻雲。”④編寫;譜寫。劉禹錫《楊柳枝詞》:“請君莫奏前朝曲,聽唱新翻《楊柳枝》。”⑤翻譯。《舊唐書·姚崇傳》:“今之佛經,羅什所譯。姚興執本與什對翻。”⑥副詞。反而;反倒。岑參《衙郡守還》:“頭白翻折腰,歸傢還自笑。”(折腰:指下拜。)

    身:

    ①人或動物的軀幹。屈原《九歌· 國殤》:“首身離兮心不懲。”(不懲:不戒悔。)②身體。《荀子·非相》:“衛靈公有臣曰公孫呂,身長七尺。”③樹的主幹。《爾雅·釋木》:“樅,松葉柏身。”④自身;自己。《韓非子·五蠹》:“兔不可復得,而身為宋國笑。”⑤自己的品德、才力、行為等。《論語·學而》:“吾日三省吾身。”⑥親自。《韓非子·五蠹》:“禹之王天下也,身執耒臿以為民先。”⑦我。《三國志·蜀書·張飛傳》:“身是張翼德也。”

    向:

    ①朝北的窗戶。《說文》:“向,北出牖也。”②對著;朝向。《孫子·軍爭》:“故用兵之法,高陵勿向。”③趨向;奔向。《韓非子·外儲說左下》:“(西伯)修義而人向之,卒為天下患。”④方向;目標。柳宗元《送兄序》:“進不知向,退不知守。”⑤將近;接近。陶潛《歲暮和張常侍》:“向夕長風起,寒雲沒西山。”⑥仰慕;歸向。沈作喆《寓簡》卷二:“朝者君子所會,市者小人所集,義欲向君子而背小人也。”⑦偏愛;偏袒。《西遊記》第三十八回:“行者道:‘八戒生得夯,你有些偏向他。’”⑧原先;從前。《莊子· 山木》:“向也不怒,而今也怒。”⑨原來的;舊的。陶潛《桃花源記》:“太守即遣人隨其往,尋向所志。”(志:記。)⑩副詞。相當於“剛才”。《莊子·達生》:“向者休來,吾告之以至人之德。”(休:人名。至人:有至德之人。)(11)介詞。表示方向、對象。李煜《虞美人》:“問君能有幾多愁,恰似一江春水向東流。”(12)連詞“假使”。相當於“如果”。《論衡·定賢》:“向令韓信用權變之才,為芳叔通之事,安得謀反誅死之禍哉?”

    天:

    ①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”

    仰:

    ①抬頭;臉朝上。與“俯”相對。《荀子·解藪》:“瞽(gǔ)者仰視而不見星。”(瞽者:瞎子。)《世說新語·排調》:“郝隆七月七日出日中仰臥。”(日:陽光。)②物體朝上。蘇軾《真一酒》:“稻垂麥仰陰陽足。”③敬慕。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“英才蓋世,眾士慕仰。”(蓋:壓倒。)④依賴。《墨子·七患》:“凡五谷者,民之所仰也。”⑤敬詞。下對上表示尊敬。蘇軾《和王鞏並次韻》:“仰荷天地德。”⑥舊時公文用語。上對下表示命令,有切望之義。《舊唐書·宣宗紀》:“仰州縣放免差役。”

    射:

    (一)①張弓放箭。《左傳·隱公十一年》:“子都自下射之。”②照射;放出(光、熱、電波等)。《新唐書·吳武陵傳》:“霆砰(pēng)電射,天怒也。”(霆:雷霆。)③猜測;猜度。《漢書·東方朔傳》:“上嘗使諸數傢射覆。”④賭輸贏。《史記·孫子吳起列傳》:“(田)忌數與齊諸公子馳逐重射。”(馳逐:賽馬。重:註重。)⑤追逐;謀取。左思《吳都賦》:“乘時射利,財豐巨萬。”(二)yè [仆射]官名。[射幹]草名,根可入藥。《荀子·勸學》:“西方有木焉,名曰射幹,莖長四寸。” (三)yì 厭倦。《詩經·小雅· 車舝》:“式燕且譽,好爾無射。”(式:語氣詞。燕、譽:安樂。)

    雲:

    ①同“雲2”。②說。《論語·子罕》:“牢曰:‘子雲:吾不試,故藝。’”(牢:人名。試:見用於朝廷。藝:多才藝。)③有。《荀子 ·法行》:“其雲益乎?”④代詞。如此。《史記·汲鄭列傳》:“汲、鄭亦雲,悲夫!”(汲、鄭:指汲黯、鄭當時二人。)⑤助詞。1. 用於句首。《詩經·鄭風·風雨》:“既見君子,雲胡不喜?”2. 用於句中。《後漢書·陳龜傳》:“雖歿(mò)軀體,無所雲補。”(歿:死。補:彌補。)⑥語氣詞。用於句末,表陳述語氣。《史記·伯夷列傳》:“餘登箕山,其上蓋有許由塚雲。”[雲雲]通“蕓蕓”。眾多貌。《莊子·在宥》:“萬物雲雲。”

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    箭:

    ①竹名。可做箭竿的一種竹子。《山海經·西山經》:“(英山)其陽多箭䉋(mèi)。”(䉋:竹名,筍冬生。)②弓弩發射的武器。③古代滴漏計時用的標尺。杜甫《和賈舍人早朝》:“五夜漏聲催曉箭,九重春色醉仙桃。”

    正:

    (一)①不偏斜。《尚書·說命上》:“惟木從繩則正。”(繩:指木工取直的墨線。)《荀子·君道》:“儀正而景(yǐng影)正。”(儀:用來測定時刻的日規。景:影子。)②人的行為正派;正直;公正。《新書·道術》:“方直不曲謂之正,反正為邪。”《鹽鐵論·論儒》:“子瑕,佞(nìng濘)臣也,夫子因之,非正也。”③合規范;合標準。《論語·鄉黨》:“割不正不食。”(割:切肉。)④純正不雜。《荀子·樂論》:“正聲感人而順氣應之。”⑤作為主體,與“副”相對。《隋書·經籍志》:“補續殘缺正副二本,藏於宮中。”⑥正面,與“反”相對。《天工開物·造皮紙》:“紙以逼簾者為正面。”(逼:靠近。簾:竹簾。)⑦大於零的,與“負”相對。《九章算術·方程》:“如方程,各置所取,以正負術入之。”⑧長官。《左傳·哀公元年》:“(少康)為仍牧正,……逃奔有虞,為之庖正。”⑨正當;合適。《管子·立政》:“正道捐棄而邪事日長。”⑩糾正;使……正。《左傳·隱公十一年》:“政以治民,刑以正邪。”使端正。《論語·子路》:“不能正其身,如正人何!”(11)副詞。表示動作在進行中;狀態的持續。《漢書·燕刺王旦傳》:“正讙不可止。” (二)zhēng ①陰歷每年的第一個月。《漢書·武帝紀》:“三年春正月,行幸甘泉宮。”(幸:指帝王到某處。)②箭靶中心。《詩經·齊風·猗嗟》:“終日射侯,不出正兮。”

    墜:

    ①落下;掉下。《列子·天瑞》:“杞國有人,憂天地崩墜。”②喪失。《國語·晉語二》:“敬不墜命。”王勃《滕王閣序》:“窮且益堅,不墜青雲之志。”

    雙:

    ①兩個;一對;成雙的。《三國志·吳書·吳主權》:“權投以雙戟。”②偶。與“單”相對。《宋史·禮志十九》:“隻日視事,雙日不坐。”(隻:單。視事:辦理公事。坐:指坐堂辦公。)③匹敵。《史記·淮陰侯列傳》:“至如信者,國士無雙。”

    飛:

    ①鳥類和某些昆蟲鼓動翅膀在空中 飛行。屈原《天問》:“蒼鳥群飛。”杜甫《曲江二首》之二:“點水蜻蜓款款飛。”(款款:緩緩。)②物體憑借外力或機械作用在空中行動。《韓非子·外儲說左上》:“先生之巧,至能使木鳶(yuān)飛。”(木鳶:古代飛行器。鳶:鳥名。)③飛動;飄落。杜甫《閿鄉薑七少府設鱠戲贈長歌》:“無聲細下飛碎雪,有骨已剁觜春蔥。”張志和《漁父》:“八月九月蘆花飛。”④高。何晏《景福殿賦》:“飛宇承霓。”⑤無根據的;無緣無故的;意外的。《後漢書·周榮傳》:“若卒遇飛禍,無得殯斂。”⑥形容極快。《三國志·吳書·呂蒙傳》:“而飛書召蒙。”

    翼:

    ①翅膀。《戰國策·楚策四》:“鼓翅奮翼。”(奮:舉。)《莊子·徐無鬼》:“若蠅翼。”(若:如同。)②指物體上像翅膀的東西。《山海經·東山經》:“其狀如黃蛇,魚翼。”③借指飛鳥。徐鉉《亞元舍人貽佳作聊以為報》:“仰頭忽見南來翼。”④鳥用翅膀覆蓋。《詩經·大雅·生民》:“鳥覆翼之。”引申為保護、護持。《左傳·哀公十六年》:“勝如卵,予翼而長(zhǎng)之。”(勝:人名。長:成長。)⑤輔佐;扶助。《漢書·晁錯傳》:“以翼天子。”⑥作戰時,軍隊向兩側分開的部分。《史記·廉頗藺相如列傳》:“李牧多為奇陳,張左右翼擊之,大破殺匈奴十餘萬騎。”(陳:陣。張:擺開。)⑦星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·孟夏》:“孟夏之月,日在畢,昏翼中。”(畢:星宿名。)⑧通“翌”。翼日即明日。《尚書 ·金縢》:“王翼日乃瘳(chōu)。”(瘳:病愈。)⑨春秋時晉國古都。在今山西省翼城縣東南。[翼翼]1.恭敬謹慎。《詩經·大雅·大明》:“小心翼翼。”2. 整齊有序。《詩經·商頌·殷武》:“商邑翼翼。”3.壯盛的樣子。張衡《東京賦》:“京邑翼翼,四方所視。”(京:大。)4. 形容飛的樣子。屈原《離騷》:“高翱翔之翼翼。”


  • 翻身向天仰射云,一箭正坠双飞翼。

    “翻身向天仰射云,一箭正坠双飞翼。”诗句出处:《哀江头》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    少陵野老吞声哭,春日潜行曲江曲。
    江头宫殿锁千门,细柳新蒲为谁绿。
    忆昔霓旌下南苑,苑中万物生颜色。
    昭阳殿里第一人,同辇随君侍君侧。
    辇前才人带弓箭,白马嚼啮黄金勒。
    翻身向天仰射云,一箭正坠双飞翼。
    明眸皓齿今何在,血污游魂归不得。
    清渭东流剑阁深,去住彼此无消息。
    人生有情泪沾臆,江水江花岂终极。
    黄昏胡骑尘满城,欲往城南忘南北。

    【注释】:

    翻:

    ①鸟飞;翻飞。王维《辋川闲居》诗:“白鸟归山翻。”②翻动;反复翻转。元稹《竞渡》:“万里黄河翻。”③反转;倾覆。杜甫《白帝》:“白帝城下雨翻云。”④编写;谱写。刘禹锡《杨柳枝词》:“请君莫奏前朝曲,听唱新翻《杨柳枝》。”⑤翻译。《旧唐书·姚崇传》:“今之佛经,罗什所译。姚兴执本与什对翻。”⑥副词。反而;反倒。岑参《衙郡守还》:“头白翻折腰,归家还自笑。”(折腰:指下拜。)

    身:

    ①人或动物的躯干。屈原《九歌· 国殇》:“首身离兮心不惩。”(不惩:不戒悔。)②身体。《荀子·非相》:“卫灵公有臣曰公孙吕,身长七尺。”③树的主干。《尔雅·释木》:“枞,松叶柏身。”④自身;自己。《韩非子·五蠹》:“兔不可复得,而身为宋国笑。”⑤自己的品德、才力、行为等。《论语·学而》:“吾日三省吾身。”⑥亲自。《韩非子·五蠹》:“禹之王天下也,身执耒臿以为民先。”⑦我。《三国志·蜀书·张飞传》:“身是张翼德也。”

    向:

    ①朝北的窗户。《说文》:“向,北出牖也。”②对着;朝向。《孙子·军争》:“故用兵之法,高陵勿向。”③趋向;奔向。《韩非子·外储说左下》:“(西伯)修义而人向之,卒为天下患。”④方向;目标。柳宗元《送兄序》:“进不知向,退不知守。”⑤将近;接近。陶潜《岁暮和张常侍》:“向夕长风起,寒云没西山。”⑥仰慕;归向。沈作喆《寓简》卷二:“朝者君子所会,市者小人所集,义欲向君子而背小人也。”⑦偏爱;偏袒。《西游记》第三十八回:“行者道:‘八戒生得夯,你有些偏向他。’”⑧原先;从前。《庄子· 山木》:“向也不怒,而今也怒。”⑨原来的;旧的。陶潜《桃花源记》:“太守即遣人随其往,寻向所志。”(志:记。)⑩副词。相当于“刚才”。《庄子·达生》:“向者休来,吾告之以至人之德。”(休:人名。至人:有至德之人。)(11)介词。表示方向、对象。李煜《虞美人》:“问君能有几多愁,恰似一江春水向东流。”(12)连词“假使”。相当于“如果”。《论衡·定贤》:“向令韩信用权变之才,为芳叔通之事,安得谋反诛死之祸哉?”

    天:

    ①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”

    仰:

    ①抬头;脸朝上。与“俯”相对。《荀子·解薮》:“瞽(gǔ)者仰视而不见星。”(瞽者:瞎子。)《世说新语·排调》:“郝隆七月七日出日中仰卧。”(日:阳光。)②物体朝上。苏轼《真一酒》:“稻垂麦仰阴阳足。”③敬慕。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“英才盖世,众士慕仰。”(盖:压倒。)④依赖。《墨子·七患》:“凡五谷者,民之所仰也。”⑤敬词。下对上表示尊敬。苏轼《和王巩并次韵》:“仰荷天地德。”⑥旧时公文用语。上对下表示命令,有切望之义。《旧唐书·宣宗纪》:“仰州县放免差役。”

    射:

    (一)①张弓放箭。《左传·隐公十一年》:“子都自下射之。”②照射;放出(光、热、电波等)。《新唐书·吴武陵传》:“霆砰(pēng)电射,天怒也。”(霆:雷霆。)③猜测;猜度。《汉书·东方朔传》:“上尝使诸数家射覆。”④赌输赢。《史记·孙子吴起列传》:“(田)忌数与齐诸公子驰逐重射。”(驰逐:赛马。重:注重。)⑤追逐;谋取。左思《吴都赋》:“乘时射利,财丰巨万。”(二)yè [仆射]官名。[射干]草名,根可入药。《荀子·劝学》:“西方有木焉,名曰射干,茎长四寸。” (三)yì 厌倦。《诗经·小雅· 车舝》:“式燕且誉,好尔无射。”(式:语气词。燕、誉:安乐。)

    云:

    ①同“云2”。②说。《论语·子罕》:“牢曰:‘子云:吾不试,故艺。’”(牢:人名。试:见用于朝廷。艺:多才艺。)③有。《荀子 ·法行》:“其云益乎?”④代词。如此。《史记·汲郑列传》:“汲、郑亦云,悲夫!”(汲、郑:指汲黯、郑当时二人。)⑤助词。1. 用于句首。《诗经·郑风·风雨》:“既见君子,云胡不喜?”2. 用于句中。《后汉书·陈龟传》:“虽殁(mò)躯体,无所云补。”(殁:死。补:弥补。)⑥语气词。用于句末,表陈述语气。《史记·伯夷列传》:“余登箕山,其上盖有许由冢云。”[云云]通“芸芸”。众多貌。《庄子·在宥》:“万物云云。”

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    箭:

    ①竹名。可做箭竿的一种竹子。《山海经·西山经》:“(英山)其阳多箭䉋(mèi)。”(䉋:竹名,笋冬生。)②弓弩发射的武器。③古代滴漏计时用的标尺。杜甫《和贾舍人早朝》:“五夜漏声催晓箭,九重春色醉仙桃。”

    正:

    (一)①不偏斜。《尚书·说命上》:“惟木从绳则正。”(绳:指木工取直的墨线。)《荀子·君道》:“仪正而景(yǐng影)正。”(仪:用来测定时刻的日规。景:影子。)②人的行为正派;正直;公正。《新书·道术》:“方直不曲谓之正,反正为邪。”《盐铁论·论儒》:“子瑕,佞(nìng泞)臣也,夫子因之,非正也。”③合规范;合标准。《论语·乡党》:“割不正不食。”(割:切肉。)④纯正不杂。《荀子·乐论》:“正声感人而顺气应之。”⑤作为主体,与“副”相对。《隋书·经籍志》:“补续残缺正副二本,藏于宫中。”⑥正面,与“反”相对。《天工开物·造皮纸》:“纸以逼帘者为正面。”(逼:靠近。帘:竹帘。)⑦大于零的,与“负”相对。《九章算术·方程》:“如方程,各置所取,以正负术入之。”⑧长官。《左传·哀公元年》:“(少康)为仍牧正,……逃奔有虞,为之庖正。”⑨正当;合适。《管子·立政》:“正道捐弃而邪事日长。”⑩纠正;使……正。《左传·隐公十一年》:“政以治民,刑以正邪。”使端正。《论语·子路》:“不能正其身,如正人何!”(11)副词。表示动作在进行中;状态的持续。《汉书·燕刺王旦传》:“正讙不可止。” (二)zhēng ①阴历每年的第一个月。《汉书·武帝纪》:“三年春正月,行幸甘泉宫。”(幸:指帝王到某处。)②箭靶中心。《诗经·齐风·猗嗟》:“终日射侯,不出正兮。”

    坠:

    ①落下;掉下。《列子·天瑞》:“杞国有人,忧天地崩坠。”②丧失。《国语·晋语二》:“敬不坠命。”王勃《滕王阁序》:“穷且益坚,不坠青云之志。”

    双:

    ①两个;一对;成双的。《三国志·吴书·吴主权》:“权投以双戟。”②偶。与“单”相对。《宋史·礼志十九》:“只日视事,双日不坐。”(只:单。视事:办理公事。坐:指坐堂办公。)③匹敌。《史记·淮阴侯列传》:“至如信者,国士无双。”

    飞:

    ①鸟类和某些昆虫鼓动翅膀在空中 飞行。屈原《天问》:“苍鸟群飞。”杜甫《曲江二首》之二:“点水蜻蜓款款飞。”(款款:缓缓。)②物体凭借外力或机械作用在空中行动。《韩非子·外储说左上》:“先生之巧,至能使木鸢(yuān)飞。”(木鸢:古代飞行器。鸢:鸟名。)③飞动;飘落。杜甫《阌乡姜七少府设鲙戏赠长歌》:“无声细下飞碎雪,有骨已剁觜春葱。”张志和《渔父》:“八月九月芦花飞。”④高。何晏《景福殿赋》:“飞宇承霓。”⑤无根据的;无缘无故的;意外的。《后汉书·周荣传》:“若卒遇飞祸,无得殡敛。”⑥形容极快。《三国志·吴书·吕蒙传》:“而飞书召蒙。”

    翼:

    ①翅膀。《战国策·楚策四》:“鼓翅奋翼。”(奋:举。)《庄子·徐无鬼》:“若蝇翼。”(若:如同。)②指物体上像翅膀的东西。《山海经·东山经》:“其状如黄蛇,鱼翼。”③借指飞鸟。徐铉《亚元舍人贻佳作聊以为报》:“仰头忽见南来翼。”④鸟用翅膀覆盖。《诗经·大雅·生民》:“鸟覆翼之。”引申为保护、护持。《左传·哀公十六年》:“胜如卵,予翼而长(zhǎng)之。”(胜:人名。长:成长。)⑤辅佐;扶助。《汉书·晁错传》:“以翼天子。”⑥作战时,军队向两侧分开的部分。《史记·廉颇蔺相如列传》:“李牧多为奇陈,张左右翼击之,大破杀匈奴十余万骑。”(陈:阵。张:摆开。)⑦星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·孟夏》:“孟夏之月,日在毕,昏翼中。”(毕:星宿名。)⑧通“翌”。翼日即明日。《尚书 ·金縢》:“王翼日乃瘳(chōu)。”(瘳:病愈。)⑨春秋时晋国古都。在今山西省翼城县东南。[翼翼]1.恭敬谨慎。《诗经·大雅·大明》:“小心翼翼。”2. 整齐有序。《诗经·商颂·殷武》:“商邑翼翼。”3.壮盛的样子。张衡《东京赋》:“京邑翼翼,四方所视。”(京:大。)4. 形容飞的样子。屈原《离骚》:“高翱翔之翼翼。”


  • fan shen xiang tian yang she yun ,yi jian zheng zhui shuang fei yi 。

    “fan shen xiang tian yang she yun ,yi jian zheng zhui shuang fei yi 。”shi gou chu chu :《ai jiang tou 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    shao ling ye lao tun sheng ku ,chun ri qian hang qu jiang qu 。
    jiang tou gong dian suo qian men ,xi liu xin pu wei shei lu 。
    yi xi ni jing xia na yuan ,yuan zhong mo wu sheng yan se 。
    zhao yang dian li di yi ren ,tong nian sui jun shi jun ce 。
    nian qian cai ren dai gong jian ,bai ma jiao nie huang jin le 。
    fan shen xiang tian yang she yun ,yi jian zheng zhui shuang fei yi 。
    ming mou hao chi jin he zai ,xie wu you hun gui bu de 。
    qing wei dong liu jian ge shen ,qu zhu bi ci mo xiao xi 。
    ren sheng you qing lei zhan yi ,jiang shui jiang hua qi zhong ji 。
    huang hun hu ji chen man cheng ,yu wang cheng na wang na bei 。

    【zhu shi 】:

    fan :

    ①diao fei ;fan fei 。wang wei 《wang chuan xian ju 》shi :“bai diao gui shan fan 。”②fan dong ;fan fu fan zhuai 。yuan zhen 《jing du 》:“mo li huang he fan 。”③fan zhuai ;qing fu 。du fu 《bai di 》:“bai di cheng xia yu fan yun 。”④bian xie ;pu xie 。liu yu xi 《yang liu zhi ci 》:“qing jun mo zou qian chao qu ,ting chang xin fan 《yang liu zhi 》。”⑤fan yi 。《jiu tang shu ·yao chong chuan 》:“jin zhi fo jing ,luo shen suo yi 。yao xing zhi ben yu shen dui fan 。”⑥fu ci 。fan er ;fan dao 。cen can 《ya jun shou hai 》:“tou bai fan she yao ,gui jia hai zi xiao 。”(she yao :zhi xia bai 。)

    shen :

    ①ren huo dong wu de qu gan 。qu yuan 《jiu ge · guo shang 》:“shou shen li xi xin bu cheng 。”(bu cheng :bu jie hui 。)②shen ti 。《xun zi ·fei xiang 》:“wei ling gong you chen yue gong sun lv ,shen chang qi che 。”③shu de zhu gan 。《er ya ·shi mu 》:“cong ,song xie bai shen 。”④zi shen ;zi ji 。《han fei zi ·wu du 》:“tu bu ke fu de ,er shen wei song guo xiao 。”⑤zi ji de pin de 、cai li 、hang wei deng 。《lun yu ·xue er 》:“wu ri san sheng wu shen 。”⑥qin zi 。《han fei zi ·wu du 》:“yu zhi wang tian xia ye ,shen zhi lei cha yi wei min xian 。”⑦wo 。《san guo zhi ·shu shu ·zhang fei chuan 》:“shen shi zhang yi de ye 。”

    xiang :

    ①chao bei de chuang hu 。《shui wen 》:“xiang ,bei chu you ye 。”②dui zhao ;chao xiang 。《sun zi ·jun zheng 》:“gu yong bing zhi fa ,gao ling wu xiang 。”③qu xiang ;ben xiang 。《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“(xi bai )xiu yi er ren xiang zhi ,cu wei tian xia huan 。”④fang xiang ;mu biao 。liu zong yuan 《song xiong xu 》:“jin bu zhi xiang ,tui bu zhi shou 。”⑤jiang jin ;jie jin 。tao qian 《sui mu he zhang chang shi 》:“xiang xi chang feng qi ,han yun mei xi shan 。”⑥yang mu ;gui xiang 。shen zuo zhe 《yu jian 》juan er :“chao zhe jun zi suo hui ,shi zhe xiao ren suo ji ,yi yu xiang jun zi er bei xiao ren ye 。”⑦pian ai ;pian tan 。《xi you ji 》di san shi ba hui :“hang zhe dao :‘ba jie sheng de ben ,ni you xie pian xiang ta 。’”⑧yuan xian ;cong qian 。《zhuang zi · shan mu 》:“xiang ye bu nu ,er jin ye nu 。”⑨yuan lai de ;jiu de 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“tai shou ji qian ren sui ji wang ,xun xiang suo zhi 。”(zhi :ji 。)⑩fu ci 。xiang dang yu “gang cai ”。《zhuang zi ·da sheng 》:“xiang zhe xiu lai ,wu gao zhi yi zhi ren zhi de 。”(xiu :ren ming 。zhi ren :you zhi de zhi ren 。)(11)jie ci 。biao shi fang xiang 、dui xiang 。li yu 《yu mei ren 》:“wen jun neng you ji duo chou ,qia shi yi jiang chun shui xiang dong liu 。”(12)lian ci “jia shi ”。xiang dang yu “ru guo ”。《lun heng ·ding xian 》:“xiang ling han xin yong quan bian zhi cai ,wei fang shu tong zhi shi ,an de mou fan zhu si zhi huo zai ?”

    tian :

    ①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”

    yang :

    ①tai tou ;lian chao shang 。yu “fu ”xiang dui 。《xun zi ·jie sou 》:“gu (gǔ)zhe yang shi er bu jian xing 。”(gu zhe :xia zi 。)《shi shui xin yu ·pai diao 》:“hao long qi yue qi ri chu ri zhong yang wo 。”(ri :yang guang 。)②wu ti chao shang 。su shi 《zhen yi jiu 》:“dao chui mai yang yin yang zu 。”③jing mu 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ying cai gai shi ,zhong shi mu yang 。”(gai :ya dao 。)④yi lai 。《mo zi ·qi huan 》:“fan wu gu zhe ,min zhi suo yang ye 。”⑤jing ci 。xia dui shang biao shi zun jing 。su shi 《he wang gong bing ci yun 》:“yang he tian de de 。”⑥jiu shi gong wen yong yu 。shang dui xia biao shi ming ling ,you qie wang zhi yi 。《jiu tang shu ·xuan zong ji 》:“yang zhou xian fang mian cha yi 。”

    she :

    (yi )①zhang gong fang jian 。《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“zi dou zi xia she zhi 。”②zhao she ;fang chu (guang 、re 、dian bo deng )。《xin tang shu ·wu wu ling chuan 》:“ting peng (pēng)dian she ,tian nu ye 。”(ting :lei ting 。)③cai ce ;cai du 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“shang chang shi zhu shu jia she fu 。”④du shu ying 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“(tian )ji shu yu ji zhu gong zi chi zhu chong she 。”(chi zhu :sai ma 。chong :zhu chong 。)⑤zhui zhu ;mou qu 。zuo sai 《wu dou fu 》:“cheng shi she li ,cai feng ju mo 。”(er )yè [pu she ]guan ming 。[she gan ]cao ming ,gen ke ru yao 。《xun zi ·quan xue 》:“xi fang you mu yan ,ming yue she gan ,jing chang si cun 。” (san )yì ya juan 。《shi jing ·xiao ya · che xia 》:“shi yan ju yu ,hao er mo she 。”(shi :yu qi ci 。yan 、yu :an le 。)

    yun :

    ①tong “yun 2”。②shui 。《lun yu ·zi han 》:“lao yue :‘zi yun :wu bu shi ,gu yi 。’”(lao :ren ming 。shi :jian yong yu chao ting 。yi :duo cai yi 。)③you 。《xun zi ·fa hang 》:“ji yun yi hu ?”④dai ci 。ru ci 。《shi ji ·ji zheng lie chuan 》:“ji 、zheng yi yun ,bei fu !”(ji 、zheng :zhi ji an 、zheng dang shi er ren 。)⑤zhu ci 。1. yong yu gou shou 。《shi jing ·zheng feng ·feng yu 》:“ji jian jun zi ,yun hu bu xi ?”2. yong yu gou zhong 。《hou han shu ·chen gui chuan 》:“sui mo (mò)qu ti ,mo suo yun bu 。”(mo :si 。bu :mi bu 。)⑥yu qi ci 。yong yu gou mo ,biao chen shu yu qi 。《shi ji ·bai yi lie chuan 》:“yu deng ji shan ,ji shang gai you hu you zhong yun 。”[yun yun ]tong “yun yun ”。zhong duo mao 。《zhuang zi ·zai you 》:“mo wu yun yun 。”

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    jian :

    ①zhu ming 。ke zuo jian gan de yi chong zhu zi 。《shan hai jing ·xi shan jing 》:“(ying shan )ji yang duo jian 䉋(mèi)。”(䉋:zhu ming ,sun dong sheng 。)②gong nu fa she de wu qi 。③gu dai di lou ji shi yong de biao che 。du fu 《he gu she ren zao chao 》:“wu ye lou sheng cui xiao jian ,jiu chong chun se zui xian tao 。”

    zheng :

    (yi )①bu pian xie 。《shang shu ·shui ming shang 》:“wei mu cong sheng ze zheng 。”(sheng :zhi mu gong qu zhi de mo xian 。)《xun zi ·jun dao 》:“yi zheng er jing (yǐngying )zheng 。”(yi :yong lai ce ding shi ke de ri gui 。jing :ying zi 。)②ren de hang wei zheng pa ;zheng zhi ;gong zheng 。《xin shu ·dao shu 》:“fang zhi bu qu wei zhi zheng ,fan zheng wei xie 。”《yan tie lun ·lun ru 》:“zi xia ,ning (nìngning )chen ye ,fu zi yin zhi ,fei zheng ye 。”③ge gui fan ;ge biao zhun 。《lun yu ·xiang dang 》:“ge bu zheng bu shi 。”(ge :qie rou 。)④chun zheng bu za 。《xun zi ·le lun 》:“zheng sheng gan ren er shun qi ying zhi 。”⑤zuo wei zhu ti ,yu “fu ”xiang dui 。《sui shu ·jing ji zhi 》:“bu xu can que zheng fu er ben ,cang yu gong zhong 。”⑥zheng mian ,yu “fan ”xiang dui 。《tian gong kai wu ·zao pi zhi 》:“zhi yi bi lian zhe wei zheng mian 。”(bi :kao jin 。lian :zhu lian 。)⑦da yu ling de ,yu “fu ”xiang dui 。《jiu zhang suan shu ·fang cheng 》:“ru fang cheng ,ge zhi suo qu ,yi zheng fu shu ru zhi 。”⑧chang guan 。《zuo chuan ·ai gong yuan nian 》:“(shao kang )wei reng mu zheng ,……tao ben you yu ,wei zhi pao zheng 。”⑨zheng dang ;ge kuo 。《guan zi ·li zheng 》:“zheng dao juan qi er xie shi ri chang 。”⑩jiu zheng ;shi ……zheng 。《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“zheng yi zhi min ,xing yi zheng xie 。”shi duan zheng 。《lun yu ·zi lu 》:“bu neng zheng ji shen ,ru zheng ren he !”(11)fu ci 。biao shi dong zuo zai jin hang zhong ;zhuang tai de chi xu 。《han shu ·yan ci wang dan chuan 》:“zheng huan bu ke zhi 。” (er )zhēng ①yin li mei nian de di yi ge yue 。《han shu ·wu di ji 》:“san nian chun zheng yue ,hang xing gan quan gong 。”(xing :zhi di wang dao mou chu 。)②jian ba zhong xin 。《shi jing ·ji feng ·yi jie 》:“zhong ri she hou ,bu chu zheng xi 。”

    zhui :

    ①la xia ;diao xia 。《lie zi ·tian rui 》:“qi guo you ren ,you tian de beng zhui 。”②sang shi 。《guo yu ·jin yu er 》:“jing bu zhui ming 。”wang bo 《teng wang ge xu 》:“qiong ju yi jian ,bu zhui qing yun zhi zhi 。”

    shuang :

    ①liang ge ;yi dui ;cheng shuang de 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu quan 》:“quan tou yi shuang ji 。”②ou 。yu “chan ”xiang dui 。《song shi ·li zhi shi jiu 》:“zhi ri shi shi ,shuang ri bu zuo 。”(zhi :chan 。shi shi :ban li gong shi 。zuo :zhi zuo tang ban gong 。)③pi di 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi ru xin zhe ,guo shi mo shuang 。”

    fei :

    ①diao lei he mou xie kun chong gu dong chi bang zai kong zhong fei hang 。qu yuan 《tian wen 》:“cang diao qun fei 。”du fu 《qu jiang er shou 》zhi er :“dian shui qing ting kuan kuan fei 。”(kuan kuan :huan huan 。)②wu ti ping jie wai li huo ji xie zuo yong zai kong zhong hang dong 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“xian sheng zhi qiao ,zhi neng shi mu yuan (yuān)fei 。”(mu yuan :gu dai fei hang qi 。yuan :diao ming 。)③fei dong ;piao la 。du fu 《wen xiang jiang qi shao fu she kuai hu zeng chang ge 》:“mo sheng xi xia fei sui xue ,you gu yi duo zi chun cong 。”zhang zhi he 《yu fu 》:“ba yue jiu yue lu hua fei 。”④gao 。he yan 《jing fu dian fu 》:“fei yu cheng ni 。”⑤mo gen ju de ;mo yuan mo gu de ;yi wai de 。《hou han shu ·zhou rong chuan 》:“re cu yu fei huo ,mo de bin lian 。”⑥xing rong ji kuai 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》:“er fei shu shao meng 。”

    yi :

    ①chi bang 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“gu chi fen yi 。”(fen :ju 。)《zhuang zi ·xu mo gui 》:“re ying yi 。”(re :ru tong 。)②zhi wu ti shang xiang chi bang de dong xi 。《shan hai jing ·dong shan jing 》:“ji zhuang ru huang she ,yu yi 。”③jie zhi fei diao 。xu xuan 《ya yuan she ren yi jia zuo liao yi wei bao 》:“yang tou hu jian na lai yi 。”④diao yong chi bang fu gai 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“diao fu yi zhi 。”yin shen wei bao hu 、hu chi 。《zuo chuan ·ai gong shi liu nian 》:“sheng ru luan ,yu yi er chang (zhǎng)zhi 。”(sheng :ren ming 。chang :cheng chang 。)⑤fu zuo ;fu zhu 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“yi yi tian zi 。”⑥zuo zhan shi ,jun dui xiang liang ce fen kai de bu fen 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“li mu duo wei ji chen ,zhang zuo you yi ji zhi ,da po sha xiong nu shi yu mo ji 。”(chen :zhen 。zhang :bai kai 。)⑦xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·meng xia 》:“meng xia zhi yue ,ri zai bi ,hun yi zhong 。”(bi :xing su ming 。)⑧tong “yi ”。yi ri ji ming ri 。《shang shu ·jin teng 》:“wang yi ri nai chou (chōu)。”(chou :bing yu 。)⑨chun qiu shi jin guo gu dou 。zai jin shan xi sheng yi cheng xian dong na 。[yi yi ]1.gong jing jin shen 。《shi jing ·da ya ·da ming 》:“xiao xin yi yi 。”2. zheng ji you xu 。《shi jing ·shang song ·yan wu 》:“shang yi yi yi 。”3.zhuang cheng de yang zi 。zhang heng 《dong jing fu 》:“jing yi yi yi ,si fang suo shi 。”(jing :da 。)4. xing rong fei de yang zi 。qu yuan 《li sao 》:“gao ao xiang zhi yi yi 。”