• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 貫穿百萬眾,出主由咫尺。

    “貫穿百萬眾,出主由咫尺。”詩句出處:《八哀詩·贈司空王公思禮》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    司空出東夷,童稚刷勁翮。
    追隨燕薊兒,穎銳物不隔。
    服事哥舒翰,意無流沙磧。
    未甚拔行間,犬戎大充斥。
    短小精悍姿,幾然強寇敵。
    貫穿百萬眾,出主由咫尺。
    馬鞍懸將首,甲外控鳴鏑。
    洗劍青海水,刻銘天山石。
    九曲非外蕃,其王轉深壁。
    飛兔不近駕,鷙鳥資遠擊。
    曉達兵傢流,飽聞春秋癖。
    胸襟日沈靜,肅肅自有適。
    潼關初潰散,萬乘猶辟易。
    偏裨無所施,元帥見手格。
    太子入朔方,至尊狩梁益。
    胡馬纏伊洛,中原氣甚逆。
    肅宗登寶位,塞望勢敦迫。
    公時徒步至,請罪將厚責。
    際會清河公,間道傳玉冊。
    天王拜跪畢,讜議果冰釋。
    翠華卷飛雪,熊虎亙阡陌。
    屯兵鳳凰山,帳殿涇渭辟。
    金城賊咽喉,詔鎮雄所搤。
    禁暴清無雙,爽氣春淅瀝。
    巷有從公歌,野多青青麥。
    及夫哭廟後,復領太原役。
    恐懼祿位高,悵望王土窄。
    不得見清時,嗚呼就窀穸。
    永系五湖舟,悲甚田橫客。
    千秋汾晉間,事與雲水白。
    昔觀文苑傳,豈述廉藺績。
    嗟嗟鄧大夫,士卒終倒戟。

    【註釋】:

    貫:

    (一)①穿錢的繩索。《史記·平準書》:“京師之錢累巨萬,貫朽而不可校。”(校:計算。)②引申為量詞。古代銅錢用繩子穿,一千個為一貫。《封氏聞見記· 道祭》:“大者費千餘貫,小者猶三四百貫。”③貫通;通曉。《左傳·成公二年》:“矢貫餘手及肘。”(及:達到。)《論語·裡仁》:“吾道一以貫之。”④穿;穿連。《楚辭·離騷》:“貫薜荔之落蕊。”(薜荔:蔓生的香草。)⑤條理。《荀子·天論》:“百王之無變,足以為道貫。”⑥侍奉;服事。《詩經 ·魏風·碩鼠》:“三歲貫女。”(女:你。)⑦祖籍;籍貫。白居易《新豐折臂翁》:“翁雲貫屬新豐縣,生逢聖代無征戰。”⑧學習;復習。《國語·魯語下》:“晝而講貫,夕而習復。”⑨習慣。後作“慣”。《孟子·滕文公下》:“我不貫與小人乘。” (二)wān 通“彎”。《鹽鐵論·論功》:“一旦有急,貫弓上馬而已。”《史記·陳涉世傢》:“士不敢貫弓而報怨。”

    穿:

    ①穿透;穿破。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“強弩之末,勢不能穿魯縞。”《隋唐嘉話》卷下:“昆明池者,漢孝武所穿,有捕魚利。”②通過。杜甫《聞官軍收河南河北》:“即從巴峽穿巫峽,便下襄陽向洛陽。”③孔洞。《周禮·考工記·陶人》:“甑實二鬴,厚半寸,唇寸,七穿。”④貫穿。白居易《與元九書》:“貫穿古今。”

    百:

    ①數詞。十的十倍。《漢書·律歷志上》:“紀於一,協於十,長於百。”(紀:記數。協:合。長:增多。)②指虛數,眾多的。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“樹木叢生,百草豐茂。”

    萬:

    [萬俟(qí)]復姓。

    眾:

    ①眾人;眾人的。《左傳·襄公十年》:“眾怒難犯。”②眾多;很多。《荀子·勸學》:“樹成蔭而眾鳥息焉。”③一般的;普通。《史記·封禪書》:“鼎大異於眾鼎。”

    出:

    ①出去;從裡面到外面。屈原《九歌·國殤》:“出不入兮往不返。”②到;到達。《漢書·霍光傳》:“築神道,北臨昭靈,南出承恩。”(神道:墓道。昭靈、承恩:皆館名。)③超過;超越。《論語· 鄉黨》:“祭肉不出三日。”白居易《與元九書》:“自思所陳亦無出足下之見。”④發出。《商君書·更法》:“於是遂出墾草令。”⑤指天然生長或人工生產。《荀子·富國》:“田肥以易則出實百倍。”⑥產生;發生。《荀子·勸學》:“肉腐出蟲。”(腐:腐爛。)⑦出現;露出。葛洪《抱樸子·外篇· 省煩》:“枝分葉散,重出互見。”(重:重復。)蘇軾《後赤壁賦》:“山高月小,水落石出。”⑧拿出;支出。《宋史·食貨志上五》:“又農民出錢,難於出力。”(比出力困難。)曹操《收租調令》:“戶出絹二匹。”⑨指引文、典故等來源於某書。《後漢書·孔融傳》:“(曹操)後問出何經典。”⑩舊指離棄妻子。《孟子· 離婁下》:“出妻屏子,終身不養焉。”(11)指花瓣。《宋書·符瑞志下》:“草木花多五出,花雪獨六出。”(花雪:雪花。)[出塵]1.超出塵俗。孔稚珪《北山移文》:“耿介拔俗之標,瀟灑出塵之想。”2.佛教用語。脫離煩惱的塵俗。《四十二章經》二三:“故曰凡夫透得此門,出塵羅漢。”[出閤]1.皇子出就封國。《南齊書·江謐傳》:“諸皇子出閤用文武主帥,皆以委謐。”2.指閣臣出任外職。《梁書·江蒨傳》:“初,王泰出閤。”3.公主出稼。元稹《七女封公主制》:“雖穠華可尚,出閤未期,而湯沐先施,分封有據。”後用為女子出嫁的通稱。[出首]1.自首。《晉書·華軼傳》:“尋而軼敗,(高)悝藏匿軼二子及妻,崎嶇經年,既而遇赦,悝攜之出首。”2.檢舉;告發。王實甫《西廂記》三本二折:“我將這簡貼兒去夫人行出首去來。”

    主:

    ①君;國君。《荀子·王霸》:“主能治近,則遠者理;主能治明,則幽者化;主能當一,則百事正。”(理:治理。幽:暗處。化:感化。當:主管。)《商君書·君臣》:“故國治而地廣,兵強而主尊。”②皇帝的女兒。《後漢書·宋弘傳》:“弘被引見,帝令主坐屏風後。”③春秋戰國時稱大夫為主。《左傳·昭公元年》:“趙孟曰:‘誰當良臣?’對曰:‘主是謂矣。’”(趙孟:晉國卿大夫。當:相當於。)④主人。杜甫《秋興八首》之四:“王侯第宅皆新主。”(第:貴族的大宅子。)劉義慶《世說新語·簡傲》:“主已知子猷當往,乃灑掃施設,在聽事坐相待。”(子猷:王徽之字。)⑤死者的牌位。《春秋·文公二年》:“作僖公主。”⑥根本;首要的。曹丕《典論·論文》:“文以氣為主。”⑦掌管;主持。《墨子·備高臨》:“十人主此車。”⑧預兆。范仲淹《奏乞宣諭大臣定河東捍禦》:“河東地震數年,占書亦主城陷。”

    由:

    ①經過。《論語·雍也》:“行不由徑。”(徑:小路。)②順隨;依順。《論語·顏淵》:“為仁由己,而由人乎哉?”③原由;原因。雍陶《非酒》:“人人慢說酒消憂,我道翻為引恨由。”④介詞。1. 自;從。《史記·陳涉世傢》:“由陳涉始。”2. 由於;因為。王充《論衡·實知》:“知物由學,學乃知之,不問不識。”3. 憑借;依據。《論語 · 顏淵》:“為仁由己,而由人乎哉?”(而由人乎哉:難道憑借他人嗎?)⑤通“猶”。1. 如同;好像。《孟子·公孫醜上》:“由弓人而恥為弓。”2. 還;仍然。羅隱《夏州胡常侍》:“仍聞隴蜀由多事,深喜將軍未白頭。”(事:事故。)3. 尚且。《荀子·富國》:“由將不足以免也。”

    咫:

    ①古代長度單位。周制八寸為“咫”。《國語·魯語下》:“石砮(nǔ)其長尺有咫。”(石砮:石箭。)②距離近。《逸周書·太子晉》:“視道如咫。”[咫尺]1.距離近。《淮南子·道應》:“終日行不離咫尺,而自以為遠。”2.短。《韓非子·外儲說左上》:“用咫尺之木。”3. 微;少。《戰國策·秦策五》:“無咫尺之功者,不賞。”

    尺:

    (一)①長度單位。十寸為一尺。古代以六寸或八寸為一尺。《荀子·非相》:“身長七尺。”李白《贈汪倫》:“桃花潭水深千尺。”②尺子,量長度的器具。《古詩為焦仲卿妻作》:“左手持刀尺,右手執綾羅。”③喻微,少。陸機《長歌行》:“尺波豈徒旋。”(徒:空。)④尺脈(中醫診脈時第三指所按之處)的簡稱。《難經》:“脈三部:寸、關、尺。”[尺牘]書信。牘,木板。古代書寫用狹長的竹簡或木板,長約一尺,故書信稱尺簡或尺牘。如用絹帛,則稱尺素。《漢書·陳遵傳》:“性善書,與人尺牘,主皆藏去(jǔ)以為榮。”(書:寫字。主:指收信人。去:收藏。)也泛指書寫的文字。《後漢書·北海靖王傳》:“帝驛馬令作草書尺牘十首。”(驛馬:傳遞公文的馬。) (二)chě 我國古代音樂工尺譜的記音符號之一。


  • 贯穿百万众,出主由咫尺。

    “贯穿百万众,出主由咫尺。”诗句出处:《八哀诗·赠司空王公思礼》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    司空出东夷,童稚刷劲翮。
    追随燕蓟儿,颖锐物不隔。
    服事哥舒翰,意无流沙碛。
    未甚拔行间,犬戎大充斥。
    短小精悍姿,几然强寇敌。
    贯穿百万众,出主由咫尺。
    马鞍悬将首,甲外控鸣镝。
    洗剑青海水,刻铭天山石。
    九曲非外蕃,其王转深壁。
    飞兔不近驾,鸷鸟资远击。
    晓达兵家流,饱闻春秋癖。
    胸襟日沈静,肃肃自有适。
    潼关初溃散,万乘犹辟易。
    偏裨无所施,元帅见手格。
    太子入朔方,至尊狩梁益。
    胡马缠伊洛,中原气甚逆。
    肃宗登宝位,塞望势敦迫。
    公时徒步至,请罪将厚责。
    际会清河公,间道传玉册。
    天王拜跪毕,谠议果冰释。
    翠华卷飞雪,熊虎亘阡陌。
    屯兵凤凰山,帐殿泾渭辟。
    金城贼咽喉,诏镇雄所搤。
    禁暴清无双,爽气春淅沥。
    巷有从公歌,野多青青麦。
    及夫哭庙后,复领太原役。
    恐惧禄位高,怅望王土窄。
    不得见清时,呜呼就窀穸。
    永系五湖舟,悲甚田横客。
    千秋汾晋间,事与云水白。
    昔观文苑传,岂述廉蔺绩。
    嗟嗟邓大夫,士卒终倒戟。

    【注释】:

    贯:

    (一)①穿钱的绳索。《史记·平准书》:“京师之钱累巨万,贯朽而不可校。”(校:计算。)②引申为量词。古代铜钱用绳子穿,一千个为一贯。《封氏闻见记· 道祭》:“大者费千余贯,小者犹三四百贯。”③贯通;通晓。《左传·成公二年》:“矢贯余手及肘。”(及:达到。)《论语·里仁》:“吾道一以贯之。”④穿;穿连。《楚辞·离骚》:“贯薜荔之落蕊。”(薜荔:蔓生的香草。)⑤条理。《荀子·天论》:“百王之无变,足以为道贯。”⑥侍奉;服事。《诗经 ·魏风·硕鼠》:“三岁贯女。”(女:你。)⑦祖籍;籍贯。白居易《新丰折臂翁》:“翁云贯属新丰县,生逢圣代无征战。”⑧学习;复习。《国语·鲁语下》:“昼而讲贯,夕而习复。”⑨习惯。后作“惯”。《孟子·滕文公下》:“我不贯与小人乘。” (二)wān 通“弯”。《盐铁论·论功》:“一旦有急,贯弓上马而已。”《史记·陈涉世家》:“士不敢贯弓而报怨。”

    穿:

    ①穿透;穿破。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“强弩之末,势不能穿鲁缟。”《隋唐嘉话》卷下:“昆明池者,汉孝武所穿,有捕鱼利。”②通过。杜甫《闻官军收河南河北》:“即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。”③孔洞。《周礼·考工记·陶人》:“甑实二鬴,厚半寸,唇寸,七穿。”④贯穿。白居易《与元九书》:“贯穿古今。”

    百:

    ①数词。十的十倍。《汉书·律历志上》:“纪于一,协于十,长于百。”(纪:记数。协:合。长:增多。)②指虚数,众多的。曹操《步出夏门行·观沧海》:“树木丛生,百草丰茂。”

    万:

    [万俟(qí)]复姓。

    众:

    ①众人;众人的。《左传·襄公十年》:“众怒难犯。”②众多;很多。《荀子·劝学》:“树成荫而众鸟息焉。”③一般的;普通。《史记·封禅书》:“鼎大异于众鼎。”

    出:

    ①出去;从里面到外面。屈原《九歌·国殇》:“出不入兮往不返。”②到;到达。《汉书·霍光传》:“筑神道,北临昭灵,南出承恩。”(神道:墓道。昭灵、承恩:皆馆名。)③超过;超越。《论语· 乡党》:“祭肉不出三日。”白居易《与元九书》:“自思所陈亦无出足下之见。”④发出。《商君书·更法》:“于是遂出垦草令。”⑤指天然生长或人工生产。《荀子·富国》:“田肥以易则出实百倍。”⑥产生;发生。《荀子·劝学》:“肉腐出虫。”(腐:腐烂。)⑦出现;露出。葛洪《抱朴子·外篇· 省烦》:“枝分叶散,重出互见。”(重:重复。)苏轼《后赤壁赋》:“山高月小,水落石出。”⑧拿出;支出。《宋史·食货志上五》:“又农民出钱,难于出力。”(比出力困难。)曹操《收租调令》:“户出绢二匹。”⑨指引文、典故等来源于某书。《后汉书·孔融传》:“(曹操)后问出何经典。”⑩旧指离弃妻子。《孟子· 离娄下》:“出妻屏子,终身不养焉。”(11)指花瓣。《宋书·符瑞志下》:“草木花多五出,花雪独六出。”(花雪:雪花。)[出尘]1.超出尘俗。孔稚珪《北山移文》:“耿介拔俗之标,潇洒出尘之想。”2.佛教用语。脱离烦恼的尘俗。《四十二章经》二三:“故曰凡夫透得此门,出尘罗汉。”[出閤]1.皇子出就封国。《南齐书·江谧传》:“诸皇子出閤用文武主帅,皆以委谧。”2.指阁臣出任外职。《梁书·江蒨传》:“初,王泰出閤。”3.公主出稼。元稹《七女封公主制》:“虽秾华可尚,出閤未期,而汤沐先施,分封有据。”后用为女子出嫁的通称。[出首]1.自首。《晋书·华轶传》:“寻而轶败,(高)悝藏匿轶二子及妻,崎岖经年,既而遇赦,悝携之出首。”2.检举;告发。王实甫《西厢记》三本二折:“我将这简贴儿去夫人行出首去来。”

    主:

    ①君;国君。《荀子·王霸》:“主能治近,则远者理;主能治明,则幽者化;主能当一,则百事正。”(理:治理。幽:暗处。化:感化。当:主管。)《商君书·君臣》:“故国治而地广,兵强而主尊。”②皇帝的女儿。《后汉书·宋弘传》:“弘被引见,帝令主坐屏风后。”③春秋战国时称大夫为主。《左传·昭公元年》:“赵孟曰:‘谁当良臣?’对曰:‘主是谓矣。’”(赵孟:晋国卿大夫。当:相当于。)④主人。杜甫《秋兴八首》之四:“王侯第宅皆新主。”(第:贵族的大宅子。)刘义庆《世说新语·简傲》:“主已知子猷当往,乃洒扫施设,在听事坐相待。”(子猷:王徽之字。)⑤死者的牌位。《春秋·文公二年》:“作僖公主。”⑥根本;首要的。曹丕《典论·论文》:“文以气为主。”⑦掌管;主持。《墨子·备高临》:“十人主此车。”⑧预兆。范仲淹《奏乞宣谕大臣定河东捍御》:“河东地震数年,占书亦主城陷。”

    由:

    ①经过。《论语·雍也》:“行不由径。”(径:小路。)②顺随;依顺。《论语·颜渊》:“为仁由己,而由人乎哉?”③原由;原因。雍陶《非酒》:“人人慢说酒消忧,我道翻为引恨由。”④介词。1. 自;从。《史记·陈涉世家》:“由陈涉始。”2. 由于;因为。王充《论衡·实知》:“知物由学,学乃知之,不问不识。”3. 凭借;依据。《论语 · 颜渊》:“为仁由己,而由人乎哉?”(而由人乎哉:难道凭借他人吗?)⑤通“犹”。1. 如同;好像。《孟子·公孙丑上》:“由弓人而耻为弓。”2. 还;仍然。罗隐《夏州胡常侍》:“仍闻陇蜀由多事,深喜将军未白头。”(事:事故。)3. 尚且。《荀子·富国》:“由将不足以免也。”

    咫:

    ①古代长度单位。周制八寸为“咫”。《国语·鲁语下》:“石砮(nǔ)其长尺有咫。”(石砮:石箭。)②距离近。《逸周书·太子晋》:“视道如咫。”[咫尺]1.距离近。《淮南子·道应》:“终日行不离咫尺,而自以为远。”2.短。《韩非子·外储说左上》:“用咫尺之木。”3. 微;少。《战国策·秦策五》:“无咫尺之功者,不赏。”

    尺:

    (一)①长度单位。十寸为一尺。古代以六寸或八寸为一尺。《荀子·非相》:“身长七尺。”李白《赠汪伦》:“桃花潭水深千尺。”②尺子,量长度的器具。《古诗为焦仲卿妻作》:“左手持刀尺,右手执绫罗。”③喻微,少。陆机《长歌行》:“尺波岂徒旋。”(徒:空。)④尺脉(中医诊脉时第三指所按之处)的简称。《难经》:“脉三部:寸、关、尺。”[尺牍]书信。牍,木板。古代书写用狭长的竹简或木板,长约一尺,故书信称尺简或尺牍。如用绢帛,则称尺素。《汉书·陈遵传》:“性善书,与人尺牍,主皆藏去(jǔ)以为荣。”(书:写字。主:指收信人。去:收藏。)也泛指书写的文字。《后汉书·北海靖王传》:“帝驿马令作草书尺牍十首。”(驿马:传递公文的马。) (二)chě 我国古代音乐工尺谱的记音符号之一。


  • guan chuan bai mo zhong ,chu zhu you zhi che 。

    “guan chuan bai mo zhong ,chu zhu you zhi che 。”shi gou chu chu :《ba ai shi ·zeng si kong wang gong sai li 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    si kong chu dong yi ,tong zhi shua jin he 。
    zhui sui yan ji er ,ying rui wu bu ge 。
    fu shi ge shu han ,yi mo liu sha qi 。
    wei shen ba hang jian ,quan rong da chong chi 。
    duan xiao jing han zi ,ji ran jiang kou di 。
    guan chuan bai mo zhong ,chu zhu you zhi che 。
    ma an xuan jiang shou ,jia wai kong ming di 。
    xi jian qing hai shui ,ke ming tian shan dan 。
    jiu qu fei wai fan ,ji wang zhuai shen bi 。
    fei tu bu jin jia ,zhi diao zi yuan ji 。
    xiao da bing jia liu ,bao wen chun qiu pi 。
    xiong jin ri shen jing ,su su zi you kuo 。
    tong guan chu hui san ,mo cheng you bi yi 。
    pian bi mo suo shi ,yuan shuai jian shou ge 。
    tai zi ru shuo fang ,zhi zun shou liang yi 。
    hu ma chan yi luo ,zhong yuan qi shen ni 。
    su zong deng bao wei ,sai wang shi dui pai 。
    gong shi tu bu zhi ,qing zui jiang hou ze 。
    ji hui qing he gong ,jian dao chuan yu ce 。
    tian wang bai gui bi ,dang yi guo bing shi 。
    cui hua juan fei xue ,xiong hu gen qian mo 。
    tun bing feng huang shan ,zhang dian jing wei bi 。
    jin cheng zei yan hou ,zhao zhen xiong suo e 。
    jin bao qing mo shuang ,shuang qi chun xi li 。
    hang you cong gong ge ,ye duo qing qing mai 。
    ji fu ku miao hou ,fu ling tai yuan yi 。
    kong ju lu wei gao ,chang wang wang tu zhai 。
    bu de jian qing shi ,wu hu jiu zhun xi 。
    yong ji wu hu zhou ,bei shen tian heng ke 。
    qian qiu fen jin jian ,shi yu yun shui bai 。
    xi guan wen yuan chuan ,qi shu lian lin ji 。
    jie jie deng da fu ,shi cu zhong dao ji 。

    【zhu shi 】:

    guan :

    (yi )①chuan qian de sheng suo 。《shi ji ·ping zhun shu 》:“jing shi zhi qian lei ju mo ,guan xiu er bu ke jiao 。”(jiao :ji suan 。)②yin shen wei liang ci 。gu dai tong qian yong sheng zi chuan ,yi qian ge wei yi guan 。《feng shi wen jian ji · dao ji 》:“da zhe fei qian yu guan ,xiao zhe you san si bai guan 。”③guan tong ;tong xiao 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“shi guan yu shou ji zhou 。”(ji :da dao 。)《lun yu ·li ren 》:“wu dao yi yi guan zhi 。”④chuan ;chuan lian 。《chu ci ·li sao 》:“guan bi li zhi la rui 。”(bi li :man sheng de xiang cao 。)⑤tiao li 。《xun zi ·tian lun 》:“bai wang zhi mo bian ,zu yi wei dao guan 。”⑥shi feng ;fu shi 。《shi jing ·wei feng ·shuo shu 》:“san sui guan nv 。”(nv :ni 。)⑦zu ji ;ji guan 。bai ju yi 《xin feng she bei weng 》:“weng yun guan shu xin feng xian ,sheng feng sheng dai mo zheng zhan 。”⑧xue xi ;fu xi 。《guo yu ·lu yu xia 》:“zhou er jiang guan ,xi er xi fu 。”⑨xi guan 。hou zuo “guan ”。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“wo bu guan yu xiao ren cheng 。” (er )wān tong “wan ”。《yan tie lun ·lun gong 》:“yi dan you ji ,guan gong shang ma er yi 。”《shi ji ·chen she shi jia 》:“shi bu gan guan gong er bao yuan 。”

    chuan :

    ①chuan tou ;chuan po 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“jiang nu zhi mo ,shi bu neng chuan lu gao 。”《sui tang jia hua 》juan xia :“kun ming chi zhe ,han xiao wu suo chuan ,you bu yu li 。”②tong guo 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“ji cong ba xia chuan wu xia ,bian xia xiang yang xiang luo yang 。”③kong dong 。《zhou li ·kao gong ji ·tao ren 》:“zeng shi er fu ,hou ban cun ,chun cun ,qi chuan 。”④guan chuan 。bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“guan chuan gu jin 。”

    bai :

    ①shu ci 。shi de shi bei 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“ji yu yi ,xie yu shi ,chang yu bai 。”(ji :ji shu 。xie :ge 。chang :zeng duo 。)②zhi xu shu ,zhong duo de 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“shu mu cong sheng ,bai cao feng mao 。”

    mo :

    [mo qi (qí)]fu xing 。

    zhong :

    ①zhong ren ;zhong ren de 。《zuo chuan ·xiang gong shi nian 》:“zhong nu nan fan 。”②zhong duo ;hen duo 。《xun zi ·quan xue 》:“shu cheng yin er zhong diao xi yan 。”③yi ban de ;pu tong 。《shi ji ·feng chan shu 》:“ding da yi yu zhong ding 。”

    chu :

    ①chu qu ;cong li mian dao wai mian 。qu yuan 《jiu ge ·guo shang 》:“chu bu ru xi wang bu fan 。”②dao ;dao da 。《han shu ·huo guang chuan 》:“zhu shen dao ,bei lin zhao ling ,na chu cheng en 。”(shen dao :mu dao 。zhao ling 、cheng en :jie guan ming 。)③chao guo ;chao yue 。《lun yu · xiang dang 》:“ji rou bu chu san ri 。”bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“zi sai suo chen yi mo chu zu xia zhi jian 。”④fa chu 。《shang jun shu ·geng fa 》:“yu shi sui chu ken cao ling 。”⑤zhi tian ran sheng chang huo ren gong sheng chan 。《xun zi ·fu guo 》:“tian fei yi yi ze chu shi bai bei 。”⑥chan sheng ;fa sheng 。《xun zi ·quan xue 》:“rou fu chu chong 。”(fu :fu lan 。)⑦chu xian ;lou chu 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian · sheng fan 》:“zhi fen xie san ,chong chu hu jian 。”(chong :chong fu 。)su shi 《hou chi bi fu 》:“shan gao yue xiao ,shui la dan chu 。”⑧na chu ;zhi chu 。《song shi ·shi huo zhi shang wu 》:“you nong min chu qian ,nan yu chu li 。”(bi chu li kun nan 。)cao cao 《shou zu diao ling 》:“hu chu juan er pi 。”⑨zhi yin wen 、dian gu deng lai yuan yu mou shu 。《hou han shu ·kong rong chuan 》:“(cao cao )hou wen chu he jing dian 。”⑩jiu zhi li qi qi zi 。《meng zi · li lou xia 》:“chu qi bing zi ,zhong shen bu yang yan 。”(11)zhi hua ban 。《song shu ·fu rui zhi xia 》:“cao mu hua duo wu chu ,hua xue du liu chu 。”(hua xue :xue hua 。)[chu chen ]1.chao chu chen su 。kong zhi gui 《bei shan yi wen 》:“geng jie ba su zhi biao ,xiao sa chu chen zhi xiang 。”2.fo jiao yong yu 。tuo li fan nao de chen su 。《si shi er zhang jing 》er san :“gu yue fan fu tou de ci men ,chu chen luo han 。”[chu 閤]1.huang zi chu jiu feng guo 。《na ji shu ·jiang mi chuan 》:“zhu huang zi chu 閤yong wen wu zhu shuai ,jie yi wei mi 。”2.zhi ge chen chu ren wai zhi 。《liang shu ·jiang qian chuan 》:“chu ,wang tai chu 閤。”3.gong zhu chu jia 。yuan zhen 《qi nv feng gong zhu zhi 》:“sui nong hua ke shang ,chu 閤wei ji ,er shang mu xian shi ,fen feng you ju 。”hou yong wei nv zi chu jia de tong chen 。[chu shou ]1.zi shou 。《jin shu ·hua yi chuan 》:“xun er yi bai ,(gao )kui cang ni yi er zi ji qi ,qi qu jing nian ,ji er yu she ,kui xie zhi chu shou 。”2.jian ju ;gao fa 。wang shi fu 《xi xiang ji 》san ben er she :“wo jiang zhe jian tie er qu fu ren hang chu shou qu lai 。”

    zhu :

    ①jun ;guo jun 。《xun zi ·wang ba 》:“zhu neng zhi jin ,ze yuan zhe li ;zhu neng zhi ming ,ze you zhe hua ;zhu neng dang yi ,ze bai shi zheng 。”(li :zhi li 。you :an chu 。hua :gan hua 。dang :zhu guan 。)《shang jun shu ·jun chen 》:“gu guo zhi er de an ,bing jiang er zhu zun 。”②huang di de nv er 。《hou han shu ·song hong chuan 》:“hong bei yin jian ,di ling zhu zuo bing feng hou 。”③chun qiu zhan guo shi chen da fu wei zhu 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“zhao meng yue :‘shei dang liang chen ?’dui yue :‘zhu shi wei yi 。’”(zhao meng :jin guo qing da fu 。dang :xiang dang yu 。)④zhu ren 。du fu 《qiu xing ba shou 》zhi si :“wang hou di zhai jie xin zhu 。”(di :gui zu de da zhai zi 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·jian ao 》:“zhu yi zhi zi you dang wang ,nai sa sao shi she ,zai ting shi zuo xiang dai 。”(zi you :wang hui zhi zi 。)⑤si zhe de pai wei 。《chun qiu ·wen gong er nian 》:“zuo xi gong zhu 。”⑥gen ben ;shou yao de 。cao pi 《dian lun ·lun wen 》:“wen yi qi wei zhu 。”⑦zhang guan ;zhu chi 。《mo zi ·bei gao lin 》:“shi ren zhu ci che 。”⑧yu zhao 。fan zhong yan 《zou qi xuan yu da chen ding he dong han yu 》:“he dong de zhen shu nian ,zhan shu yi zhu cheng xian 。”

    you :

    ①jing guo 。《lun yu ·yong ye 》:“hang bu you jing 。”(jing :xiao lu 。)②shun sui ;yi shun 。《lun yu ·yan yuan 》:“wei ren you ji ,er you ren hu zai ?”③yuan you ;yuan yin 。yong tao 《fei jiu 》:“ren ren man shui jiu xiao you ,wo dao fan wei yin hen you 。”④jie ci 。1. zi ;cong 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“you chen she shi 。”2. you yu ;yin wei 。wang chong 《lun heng ·shi zhi 》:“zhi wu you xue ,xue nai zhi zhi ,bu wen bu shi 。”3. ping jie ;yi ju 。《lun yu · yan yuan 》:“wei ren you ji ,er you ren hu zai ?”(er you ren hu zai :nan dao ping jie ta ren ma ?)⑤tong “you ”。1. ru tong ;hao xiang 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“you gong ren er chi wei gong 。”2. hai ;reng ran 。luo yin 《xia zhou hu chang shi 》:“reng wen long shu you duo shi ,shen xi jiang jun wei bai tou 。”(shi :shi gu 。)3. shang ju 。《xun zi ·fu guo 》:“you jiang bu zu yi mian ye 。”

    zhi :

    ①gu dai chang du chan wei 。zhou zhi ba cun wei “zhi ”。《guo yu ·lu yu xia 》:“dan nu (nǔ)ji chang che you zhi 。”(dan nu :dan jian 。)②ju li jin 。《yi zhou shu ·tai zi jin 》:“shi dao ru zhi 。”[zhi che ]1.ju li jin 。《huai na zi ·dao ying 》:“zhong ri hang bu li zhi che ,er zi yi wei yuan 。”2.duan 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“yong zhi che zhi mu 。”3. wei ;shao 。《zhan guo ce ·qin ce wu 》:“mo zhi che zhi gong zhe ,bu shang 。”

    che :

    (yi )①chang du chan wei 。shi cun wei yi che 。gu dai yi liu cun huo ba cun wei yi che 。《xun zi ·fei xiang 》:“shen chang qi che 。”li bai 《zeng wang lun 》:“tao hua tan shui shen qian che 。”②che zi ,liang chang du de qi ju 。《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“zuo shou chi dao che ,you shou zhi ling luo 。”③yu wei ,shao 。liu ji 《chang ge hang 》:“che bo qi tu xuan 。”(tu :kong 。)④che mai (zhong yi zhen mai shi di san zhi suo an zhi chu )de jian chen 。《nan jing 》:“mai san bu :cun 、guan 、che 。”[che du ]shu xin 。du ,mu ban 。gu dai shu xie yong xia chang de zhu jian huo mu ban ,chang yao yi che ,gu shu xin chen che jian huo che du 。ru yong juan bo ,ze chen che su 。《han shu ·chen zun chuan 》:“xing shan shu ,yu ren che du ,zhu jie cang qu (jǔ)yi wei rong 。”(shu :xie zi 。zhu :zhi shou xin ren 。qu :shou cang 。)ye fan zhi shu xie de wen zi 。《hou han shu ·bei hai jing wang chuan 》:“di yi ma ling zuo cao shu che du shi shou 。”(yi ma :chuan di gong wen de ma 。) (er )chě wo guo gu dai yin le gong che pu de ji yin fu hao zhi yi 。