• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 崔嵬枝幹郊原古,窈窕丹青戶牖空。

    “崔嵬枝幹郊原古,窈窕丹青戶牖空。”詩句出處:《古柏行》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    孔明廟前有老柏,柯如青銅根如石。
    霜皮溜雨四十圍,黛色參天二千尺。
    君臣已與時際會,樹木猶為人愛惜。
    雲來氣接巫峽長,月出寒通雪山白。
    憶昨路繞錦亭東,先主武侯同閟宮。
    崔嵬枝幹郊原古,窈窕丹青戶牖空。
    落落盤踞雖得地,冥冥孤高多烈風。
    扶持自是神明力,正直原因造化功。
    大廈如傾要梁棟,萬牛回首丘山重。
    不露文章世已驚,未辭翦伐誰能送。
    苦心豈免容螻蟻,香葉終經宿鸞鳳。
    志士幽人莫怨嗟,古來材大難為用。

    【註釋】:

    嵬:

    ①山石高而不平。《淮南子·詮言》:“若丘山嵬然不動。”②狂怪;怪異。《荀子·非十二子》:“吾語汝學者之嵬容。”(容:形狀。)[嵬嵬]高。韓愈《雪後寄崔二十六丞公》:“攢(cuán)天嵬嵬凍相映。”

    枝:

    ①枝條。《莊子·山木》:“見大木枝葉盛茂。”杜甫《江畔獨步尋花》:“千朵萬朵壓枝低。”②歧出的,分支。《莊子·駢拇》:“駢拇枝指出乎性哉。”(駢拇:拇指與第二指連生。)《呂氏春秋·慎行》:“盡殺崔杼之妻子及枝屬。”③肢體;四肢。《呂氏春秋 · 圜道》:“感而不知,則形體四枝不使矣。”④支撐;支持。《左傳 ·桓公五年》:“蔡、衛不枝,固將先奔。”⑤抵禦;抗拒。《新序·善謀上》:“足以枝於秦。”⑥量詞。[枝梧]1.抗拒。《史記·項羽本紀》:“諸將皆懾服,莫敢枝梧。”2.支撐。《水經註·漯水》:“以木為圓基,令互相枝梧。”費昶《華光省中夜聞城外搗衣》:“鬢搖九枝花。”白居易《長恨歌》:“梨花一枝春帶雨。”

    幹:

    ①古人用以抵禦敵人刀箭,捍衛自身的兵器。《詩經 · 大雅·公劉》:“幹戈戚揚,爰方啟行。”②冒犯;觸犯。《後漢書·虞延傳》:“於是外戚斂乎,莫敢幹法。”③騷擾;侵犯。《三國志·吳志·陸遜傳》:“不令兵士幹擾侵侮。”④求取;謀取。《論語·為政》:“子張學幹祿。”⑤幹涉;幹擾。《魏書·天象志四》:“齊武帝殂(cú),西昌侯以從子幹政。”(殂:死。從子:侄子。)⑥關涉;牽連。《淮南子·說林》:“猶人臣各守其職,不得相幹。”⑦岸;水邊。《詩經·魏風·伐檀》:“坎坎伐檀兮,置之河之幹兮。”(坎坎:伐木聲。)⑧天幹,甲、乙、丙、丁、戊、己、庚、辛、壬、癸的總稱。⑨山澗;山間流水。《詩經 · 小雅·斯幹》:“秩秩斯幹,幽幽南山。”⑩量詞。相當於“個”。《漢書·食貨志下》:“又民用錢,郡縣不同:或用輕錢,百加若幹;或用重錢,平稱不受。”[幹城]比喻捍衛者。《詩經·周南·兔置》:“赳赳武夫,公侯幹城。”(赳赳:勇武貌。公侯:指國君。)

    郊:

    ①城周圍的地區。《詩經·魏風·碩鼠》:“逝將去女,適彼樂郊。”《國語·周語下》:“晉侯郊迎。”②城外;野外。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“茅飛渡江灑江郊。”袁宏道《滿井遊記》:“始知郊田之外未始無春,而城居者未之知也。”③祭祀名。天子每年冬至祭天於南郊。《禮記·祭義》:“郊之祭也,喪者不敢哭。”《史記·文帝本紀》:“朕(zhèn)親郊祀上帝諸神。”[郊社]冬至祭天於南郊稱郊,夏至祭地於北郊稱社。《尚書·泰誓下》:“郊社不修,宗廟不享。”(修:整治。享:祭祀。)

    原:

    ①水流源頭。《左傳·昭公九年》:“猶衣服之有冠冕,木水之有本原。”②根源;來由。《韓非子·解老》:“萬害有原。”(害:災禍。)③推究本原。《管子·小匡》:“原本窮末。”④文體名。對某事物推究其本原,而加以論述。⑤原野;寬廣平坦的地面。《楚辭·九歌·國殤》:“平原忽兮路超遠。”(忽:遼闊渺茫的樣子。)⑥寬恕;赦免。《三國志·魏書·張魯傳》:“犯法者,三原然後乃行刑。”⑦通“願”。謹慎老實。《論語·陽貨》:“鄉原,德之賊也。”(賊:傷害;敗壞。)《荀子·榮辱》:“孝弟原愨。”(弟tì:順從兄長。愨què:誠實。)

    古:

    ①往昔;歷時久遠。與“今”相對。《周易·系辭下》:“上古穴居野處,後世聖人易之以宮室。”(易:換。宮室:房舍。)蘇軾《水調歌頭》:“人有悲歡離合,月有陰晴圓缺,此事古難全。”②指古代的事物;舊;原來。《古詩十九首》之十六:“良人惟古歡,枉駕惠前綏。”③久遠;古老。趙與時《賓退錄》卷三:“客土二字,其來甚古。”④古體詩的簡稱。或稱古風、古詩。與近體詩相對,不受平仄、對仗等格律的限制,形式比較自由。《詩藪·古體上》:“歌至五、七言古,全不入樂矣。”

    窈:

    ①幽深;深遠。歐陽修《豐樂亭記》:“其上豐山聳然而特立,下則幽谷窈然而深藏。”②昏暗。《淮南子·道應》:“可以窈,可以明。”[窈窕(tiǎo)]1. 形容女子容貌美好。《詩經·周南·關雎》:“窈窕淑女,君子好逑(qiú)。”(逑:配偶。)2. 深遠的樣子。李白《遊泰山詩·其二》:“黃河從西來,窈窕入遠山。”[窈窈]形容精深微妙。《莊子·在宥》:“至道之精,窈窈冥冥。”

    窕:

    (一)①有間隙;不充滿。《荀子·賦篇》:“充盈大宇而不窕。”②細小。《左傳·昭公二十一年》:“天子省風以作樂……小者不窕。”③閑暇。《司馬法·嚴位》:“幾戰……擊其倦勞,避其閑窕。”④過分;虛假。《難二》:“君子不聽窕言。”⑤通“挑”。逗引。枚乘《七發》:“目窕心與。” (二)tiāo 通“佻”。輕佻;輕浮。《左傳·襄公二十六年》:“楚師輕窕,易震蕩也。” (三)yáo 通“姚”。妖艷。《荀子·禮論》:“故其立文飾也,不至於窕冶。”(冶:打扮得妖媚。)

    丹:

    ①丹砂的省稱。俗稱朱砂。一種紅色礦物,從中可提煉汞(gǒng),即水銀。《史記·貨殖列傳》:“巴蜀寡婦清,其先得丹穴,而擅其利數世。”②赤色。杜甫《垂老別》詩:“積屍草木腥,流血川原丹。”③比喻赤誠。文天祥《過零丁洋》:“人生自古誰無死,留取丹心照汗青。”(汗青:喻史冊。)④古代道傢以丹砂煉藥,所煉秘藥稱“丹”。江淹《別賦》:“守丹灶而不顧。”

    青:

    ①深綠色。劉禹錫《陋室銘》:“草色入簾青。”②藍色。《荀子·勸學》:“青,取之於藍而青於藍。”③黑色。《尚書·禹貢》:“厥土青黎。”④青色的東西。《漢書·成帝紀》:“青綠,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦為九州之一。在今山東境內。

    戶:

    ①單扇的門。泛指門。《禮記·禮運》:“盜竊亂賊而不作,故外戶而不閉。”(外戶:房屋的大門。)《詩經·小雅·斯幹》:“築室百堵,西南其戶。”②住戶;人傢;一傢稱一戶。《韓非子·說林上》:“乃與之萬戶之邑”。③門第。李肇《唐國史補》卷上:“李稹,酒泉公義琰姪孫,門戶第一,而有清名。”④阻止;阻攔。《新唐書·李紳傳》:“河南多惡少,或危帽散衣,擊大毬,戶官道,車馬不敢前。”《禮記·月令》:“蟄蟲咸動,啟戶始出。”⑤酒量。古稱酒量大者為大戶或上戶,酒量小者為小戶或下戶。白居易《久不見韓侍郎戲題四韻》:“戶大嫌甜酒,才高笑小詩。”

    牖:

    ①窗戶。《韓非子·外儲說左上》:“築十版之墻,鑿八尺之牖。”②通“誘”。開導。《太平天國·天情道理書》:“此皆覺世之至言,牖民之正論。”(覺世:使世人覺醒。至言:至理之言。)

    空:

    (一)①空虛;什麼也沒有。《韓非子·初見秦》:“囷倉空虛。”宋玉《風賦》:“空穴來風。”王維《鹿砦》:“空山不見人。”②不實;空泛。《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦貪,負其強,以空言求璧。”③白白地。《漢書·匈奴傳》:“兵不空出。”④天空;空中。李白《送孟浩然之廣陵》:“孤帆遠影碧空盡。”⑤佛教用語。佛教認為一切事物的現象並無實體,都是空的。《般若心經》:“色即是空,空即是色。”(色:指物質現象。) (二)kǒng 孔;洞穴。《周禮· 考工記·函人》:“眡(shì)其鉆空。”(眡:視。)《史記·五帝本紀》:“舜穿井為匿空旁出。”(三)kòng ①窮困。《詩經·小雅·節南山》:“不宜空我師。”(空:用如使動,使……窮困。師:眾;眾人。)《論語·先進》:“回也其庶乎,屢空。”(回:顏回。庶:庶幾;差不多。)②缺少。《法言·問神》:“昔之說《書》者序以百,而《酒誥》之篇俄空焉。”(《酒誥》:《尚書》中的篇名。)白居易《春憶二林寺舊遊》:“最慚僧社題橋處,十八人名空一人。”③間隙;空子。《三國志·吳書·周魴傳》:“看伺空隙,欲復為亂。”④閑著;未被利用的。《史記·蕭相國世傢》:“上林中多空地。”(上林:苑囿名。)《論衡·命義》:“伯牛空居,而遭惡疾。”(伯牛:冉耕,字伯牛。空居:閑居在傢。)


  • 崔嵬枝干郊原古,窈窕丹青户牖空。

    “崔嵬枝干郊原古,窈窕丹青户牖空。”诗句出处:《古柏行》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    孔明庙前有老柏,柯如青铜根如石。
    霜皮溜雨四十围,黛色参天二千尺。
    君臣已与时际会,树木犹为人爱惜。
    云来气接巫峡长,月出寒通雪山白。
    忆昨路绕锦亭东,先主武侯同閟宫。
    崔嵬枝干郊原古,窈窕丹青户牖空。
    落落盘踞虽得地,冥冥孤高多烈风。
    扶持自是神明力,正直原因造化功。
    大厦如倾要梁栋,万牛回首丘山重。
    不露文章世已惊,未辞翦伐谁能送。
    苦心岂免容蝼蚁,香叶终经宿鸾凤。
    志士幽人莫怨嗟,古来材大难为用。

    【注释】:

    嵬:

    ①山石高而不平。《淮南子·诠言》:“若丘山嵬然不动。”②狂怪;怪异。《荀子·非十二子》:“吾语汝学者之嵬容。”(容:形状。)[嵬嵬]高。韩愈《雪后寄崔二十六丞公》:“攒(cuán)天嵬嵬冻相映。”

    枝:

    ①枝条。《庄子·山木》:“见大木枝叶盛茂。”杜甫《江畔独步寻花》:“千朵万朵压枝低。”②歧出的,分支。《庄子·骈拇》:“骈拇枝指出乎性哉。”(骈拇:拇指与第二指连生。)《吕氏春秋·慎行》:“尽杀崔杼之妻子及枝属。”③肢体;四肢。《吕氏春秋 · 圜道》:“感而不知,则形体四枝不使矣。”④支撑;支持。《左传 ·桓公五年》:“蔡、卫不枝,固将先奔。”⑤抵御;抗拒。《新序·善谋上》:“足以枝于秦。”⑥量词。[枝梧]1.抗拒。《史记·项羽本纪》:“诸将皆慑服,莫敢枝梧。”2.支撑。《水经注·漯水》:“以木为圆基,令互相枝梧。”费昶《华光省中夜闻城外捣衣》:“鬓摇九枝花。”白居易《长恨歌》:“梨花一枝春带雨。”

    干:

    ①古人用以抵御敌人刀箭,捍卫自身的兵器。《诗经 · 大雅·公刘》:“干戈戚扬,爰方启行。”②冒犯;触犯。《后汉书·虞延传》:“于是外戚敛乎,莫敢干法。”③骚扰;侵犯。《三国志·吴志·陆逊传》:“不令兵士干扰侵侮。”④求取;谋取。《论语·为政》:“子张学干禄。”⑤干涉;干扰。《魏书·天象志四》:“齐武帝殂(cú),西昌侯以从子干政。”(殂:死。从子:侄子。)⑥关涉;牵连。《淮南子·说林》:“犹人臣各守其职,不得相干。”⑦岸;水边。《诗经·魏风·伐檀》:“坎坎伐檀兮,置之河之干兮。”(坎坎:伐木声。)⑧天干,甲、乙、丙、丁、戊、己、庚、辛、壬、癸的总称。⑨山涧;山间流水。《诗经 · 小雅·斯干》:“秩秩斯干,幽幽南山。”⑩量词。相当于“个”。《汉书·食货志下》:“又民用钱,郡县不同:或用轻钱,百加若干;或用重钱,平称不受。”[干城]比喻捍卫者。《诗经·周南·兔置》:“赳赳武夫,公侯干城。”(赳赳:勇武貌。公侯:指国君。)

    郊:

    ①城周围的地区。《诗经·魏风·硕鼠》:“逝将去女,适彼乐郊。”《国语·周语下》:“晋侯郊迎。”②城外;野外。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“茅飞渡江洒江郊。”袁宏道《满井游记》:“始知郊田之外未始无春,而城居者未之知也。”③祭祀名。天子每年冬至祭天于南郊。《礼记·祭义》:“郊之祭也,丧者不敢哭。”《史记·文帝本纪》:“朕(zhèn)亲郊祀上帝诸神。”[郊社]冬至祭天于南郊称郊,夏至祭地于北郊称社。《尚书·泰誓下》:“郊社不修,宗庙不享。”(修:整治。享:祭祀。)

    原:

    ①水流源头。《左传·昭公九年》:“犹衣服之有冠冕,木水之有本原。”②根源;来由。《韩非子·解老》:“万害有原。”(害:灾祸。)③推究本原。《管子·小匡》:“原本穷末。”④文体名。对某事物推究其本原,而加以论述。⑤原野;宽广平坦的地面。《楚辞·九歌·国殇》:“平原忽兮路超远。”(忽:辽阔渺茫的样子。)⑥宽恕;赦免。《三国志·魏书·张鲁传》:“犯法者,三原然后乃行刑。”⑦通“愿”。谨慎老实。《论语·阳货》:“乡原,德之贼也。”(贼:伤害;败坏。)《荀子·荣辱》:“孝弟原悫。”(弟tì:顺从兄长。悫què:诚实。)

    古:

    ①往昔;历时久远。与“今”相对。《周易·系辞下》:“上古穴居野处,后世圣人易之以宫室。”(易:换。宫室:房舍。)苏轼《水调歌头》:“人有悲欢离合,月有阴晴圆缺,此事古难全。”②指古代的事物;旧;原来。《古诗十九首》之十六:“良人惟古欢,枉驾惠前绥。”③久远;古老。赵与时《宾退录》卷三:“客土二字,其来甚古。”④古体诗的简称。或称古风、古诗。与近体诗相对,不受平仄、对仗等格律的限制,形式比较自由。《诗薮·古体上》:“歌至五、七言古,全不入乐矣。”

    窈:

    ①幽深;深远。欧阳修《丰乐亭记》:“其上丰山耸然而特立,下则幽谷窈然而深藏。”②昏暗。《淮南子·道应》:“可以窈,可以明。”[窈窕(tiǎo)]1. 形容女子容貌美好。《诗经·周南·关雎》:“窈窕淑女,君子好逑(qiú)。”(逑:配偶。)2. 深远的样子。李白《游泰山诗·其二》:“黄河从西来,窈窕入远山。”[窈窈]形容精深微妙。《庄子·在宥》:“至道之精,窈窈冥冥。”

    窕:

    (一)①有间隙;不充满。《荀子·赋篇》:“充盈大宇而不窕。”②细小。《左传·昭公二十一年》:“天子省风以作乐……小者不窕。”③闲暇。《司马法·严位》:“几战……击其倦劳,避其闲窕。”④过分;虚假。《难二》:“君子不听窕言。”⑤通“挑”。逗引。枚乘《七发》:“目窕心与。” (二)tiāo 通“佻”。轻佻;轻浮。《左传·襄公二十六年》:“楚师轻窕,易震荡也。” (三)yáo 通“姚”。妖艳。《荀子·礼论》:“故其立文饰也,不至于窕冶。”(冶:打扮得妖媚。)

    丹:

    ①丹砂的省称。俗称朱砂。一种红色矿物,从中可提炼汞(gǒng),即水银。《史记·货殖列传》:“巴蜀寡妇清,其先得丹穴,而擅其利数世。”②赤色。杜甫《垂老别》诗:“积尸草木腥,流血川原丹。”③比喻赤诚。文天祥《过零丁洋》:“人生自古谁无死,留取丹心照汗青。”(汗青:喻史册。)④古代道家以丹砂炼药,所炼秘药称“丹”。江淹《别赋》:“守丹灶而不顾。”

    青:

    ①深绿色。刘禹锡《陋室铭》:“草色入簾青。”②蓝色。《荀子·劝学》:“青,取之于蓝而青于蓝。”③黑色。《尚书·禹贡》:“厥土青黎。”④青色的东西。《汉书·成帝纪》:“青绿,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦为九州之一。在今山东境内。

    户:

    ①单扇的门。泛指门。《礼记·礼运》:“盗窃乱贼而不作,故外户而不闭。”(外户:房屋的大门。)《诗经·小雅·斯干》:“筑室百堵,西南其户。”②住户;人家;一家称一户。《韩非子·说林上》:“乃与之万户之邑”。③门第。李肇《唐国史补》卷上:“李稹,酒泉公义琰姪孙,门户第一,而有清名。”④阻止;阻拦。《新唐书·李绅传》:“河南多恶少,或危帽散衣,击大毬,户官道,车马不敢前。”《礼记·月令》:“蛰虫咸动,启户始出。”⑤酒量。古称酒量大者为大户或上户,酒量小者为小户或下户。白居易《久不见韩侍郎戏题四韵》:“户大嫌甜酒,才高笑小诗。”

    牖:

    ①窗户。《韩非子·外储说左上》:“筑十版之墙,凿八尺之牖。”②通“诱”。开导。《太平天国·天情道理书》:“此皆觉世之至言,牖民之正论。”(觉世:使世人觉醒。至言:至理之言。)

    空:

    (一)①空虚;什么也没有。《韩非子·初见秦》:“囷仓空虚。”宋玉《风赋》:“空穴来风。”王维《鹿砦》:“空山不见人。”②不实;空泛。《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦贪,负其强,以空言求璧。”③白白地。《汉书·匈奴传》:“兵不空出。”④天空;空中。李白《送孟浩然之广陵》:“孤帆远影碧空尽。”⑤佛教用语。佛教认为一切事物的现象并无实体,都是空的。《般若心经》:“色即是空,空即是色。”(色:指物质现象。) (二)kǒng 孔;洞穴。《周礼· 考工记·函人》:“眡(shì)其钻空。”(眡:视。)《史记·五帝本纪》:“舜穿井为匿空旁出。”(三)kòng ①穷困。《诗经·小雅·节南山》:“不宜空我师。”(空:用如使动,使……穷困。师:众;众人。)《论语·先进》:“回也其庶乎,屡空。”(回:颜回。庶:庶几;差不多。)②缺少。《法言·问神》:“昔之说《书》者序以百,而《酒诰》之篇俄空焉。”(《酒诰》:《尚书》中的篇名。)白居易《春忆二林寺旧游》:“最惭僧社题桥处,十八人名空一人。”③间隙;空子。《三国志·吴书·周鲂传》:“看伺空隙,欲复为乱。”④闲着;未被利用的。《史记·萧相国世家》:“上林中多空地。”(上林:苑囿名。)《论衡·命义》:“伯牛空居,而遭恶疾。”(伯牛:冉耕,字伯牛。空居:闲居在家。)


  • cui wei zhi gan jiao yuan gu ,yao tiao dan qing hu you kong 。

    “cui wei zhi gan jiao yuan gu ,yao tiao dan qing hu you kong 。”shi gou chu chu :《gu bai hang 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    kong ming miao qian you lao bai ,ke ru qing tong gen ru dan 。
    shuang pi liu yu si shi wei ,dai se can tian er qian che 。
    jun chen yi yu shi ji hui ,shu mu you wei ren ai xi 。
    yun lai qi jie wu xia chang ,yue chu han tong xue shan bai 。
    yi zuo lu rao jin ting dong ,xian zhu wu hou tong bi gong 。
    cui wei zhi gan jiao yuan gu ,yao tiao dan qing hu you kong 。
    la la pan ju sui de de ,ming ming gu gao duo lie feng 。
    fu chi zi shi shen ming li ,zheng zhi yuan yin zao hua gong 。
    da sha ru qing yao liang dong ,mo niu hui shou qiu shan chong 。
    bu lou wen zhang shi yi jing ,wei ci jian fa shei neng song 。
    ku xin qi mian rong lou yi ,xiang xie zhong jing su luan feng 。
    zhi shi you ren mo yuan jie ,gu lai cai da nan wei yong 。

    【zhu shi 】:

    wei :

    ①shan dan gao er bu ping 。《huai na zi ·quan yan 》:“re qiu shan wei ran bu dong 。”②kuang guai ;guai yi 。《xun zi ·fei shi er zi 》:“wu yu ru xue zhe zhi wei rong 。”(rong :xing zhuang 。)[wei wei ]gao 。han yu 《xue hou ji cui er shi liu cheng gong 》:“cuan (cuán)tian wei wei dong xiang ying 。”

    zhi :

    ①zhi tiao 。《zhuang zi ·shan mu 》:“jian da mu zhi xie cheng mao 。”du fu 《jiang pan du bu xun hua 》:“qian duo mo duo ya zhi di 。”②qi chu de ,fen zhi 。《zhuang zi ·pian mu 》:“pian mu zhi zhi chu hu xing zai 。”(pian mu :mu zhi yu di er zhi lian sheng 。)《lv shi chun qiu ·shen hang 》:“jin sha cui zhu zhi qi zi ji zhi shu 。”③zhi ti ;si zhi 。《lv shi chun qiu · huan dao 》:“gan er bu zhi ,ze xing ti si zhi bu shi yi 。”④zhi cheng ;zhi chi 。《zuo chuan ·huan gong wu nian 》:“cai 、wei bu zhi ,gu jiang xian ben 。”⑤di yu ;kang ju 。《xin xu ·shan mou shang 》:“zu yi zhi yu qin 。”⑥liang ci 。[zhi wu ]1.kang ju 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“zhu jiang jie she fu ,mo gan zhi wu 。”2.zhi cheng 。《shui jing zhu ·luo shui 》:“yi mu wei yuan ji ,ling hu xiang zhi wu 。”fei chang 《hua guang sheng zhong ye wen cheng wai dao yi 》:“bin yao jiu zhi hua 。”bai ju yi 《chang hen ge 》:“li hua yi zhi chun dai yu 。”

    gan :

    ①gu ren yong yi di yu di ren dao jian ,han wei zi shen de bing qi 。《shi jing · da ya ·gong liu 》:“gan ge qi yang ,yuan fang qi hang 。”②mao fan ;chu fan 。《hou han shu ·yu yan chuan 》:“yu shi wai qi lian hu ,mo gan gan fa 。”③sao rao ;qin fan 。《san guo zhi ·wu zhi ·liu xun chuan 》:“bu ling bing shi gan rao qin wu 。”④qiu qu ;mou qu 。《lun yu ·wei zheng 》:“zi zhang xue gan lu 。”⑤gan she ;gan rao 。《wei shu ·tian xiang zhi si 》:“ji wu di cu (cú),xi chang hou yi cong zi gan zheng 。”(cu :si 。cong zi :zhi zi 。)⑥guan she ;qian lian 。《huai na zi ·shui lin 》:“you ren chen ge shou ji zhi ,bu de xiang gan 。”⑦an ;shui bian 。《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“kan kan fa tan xi ,zhi zhi he zhi gan xi 。”(kan kan :fa mu sheng 。)⑧tian gan ,jia 、yi 、bing 、ding 、wu 、ji 、geng 、xin 、ren 、gui de zong chen 。⑨shan jian ;shan jian liu shui 。《shi jing · xiao ya ·si gan 》:“zhi zhi si gan ,you you na shan 。”⑩liang ci 。xiang dang yu “ge ”。《han shu ·shi huo zhi xia 》:“you min yong qian ,jun xian bu tong :huo yong qing qian ,bai jia re gan ;huo yong chong qian ,ping chen bu shou 。”[gan cheng ]bi yu han wei zhe 。《shi jing ·zhou na ·tu zhi 》:“jiu jiu wu fu ,gong hou gan cheng 。”(jiu jiu :yong wu mao 。gong hou :zhi guo jun 。)

    jiao :

    ①cheng zhou wei de de ou 。《shi jing ·wei feng ·shuo shu 》:“shi jiang qu nv ,kuo bi le jiao 。”《guo yu ·zhou yu xia 》:“jin hou jiao ying 。”②cheng wai ;ye wai 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“mao fei du jiang sa jiang jiao 。”yuan hong dao 《man jing you ji 》:“shi zhi jiao tian zhi wai wei shi mo chun ,er cheng ju zhe wei zhi zhi ye 。”③ji si ming 。tian zi mei nian dong zhi ji tian yu na jiao 。《li ji ·ji yi 》:“jiao zhi ji ye ,sang zhe bu gan ku 。”《shi ji ·wen di ben ji 》:“zhen (zhèn)qin jiao si shang di zhu shen 。”[jiao she ]dong zhi ji tian yu na jiao chen jiao ,xia zhi ji de yu bei jiao chen she 。《shang shu ·tai shi xia 》:“jiao she bu xiu ,zong miao bu xiang 。”(xiu :zheng zhi 。xiang :ji si 。)

    yuan :

    ①shui liu yuan tou 。《zuo chuan ·zhao gong jiu nian 》:“you yi fu zhi you guan mian ,mu shui zhi you ben yuan 。”②gen yuan ;lai you 。《han fei zi ·jie lao 》:“mo hai you yuan 。”(hai :zai huo 。)③tui jiu ben yuan 。《guan zi ·xiao kuang 》:“yuan ben qiong mo 。”④wen ti ming 。dui mou shi wu tui jiu ji ben yuan ,er jia yi lun shu 。⑤yuan ye ;kuan an ping tan de de mian 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“ping yuan hu xi lu chao yuan 。”(hu :liao kuo miao mang de yang zi 。)⑥kuan shu ;she mian 。《san guo zhi ·wei shu ·zhang lu chuan 》:“fan fa zhe ,san yuan ran hou nai hang xing 。”⑦tong “yuan ”。jin shen lao shi 。《lun yu ·yang huo 》:“xiang yuan ,de zhi zei ye 。”(zei :shang hai ;bai huai 。)《xun zi ·rong ru 》:“xiao di yuan que 。”(di tì:shun cong xiong chang 。que què:cheng shi 。)

    gu :

    ①wang xi ;li shi jiu yuan 。yu “jin ”xiang dui 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu xue ju ye chu ,hou shi sheng ren yi zhi yi gong shi 。”(yi :huan 。gong shi :fang she 。)su shi 《shui diao ge tou 》:“ren you bei huan li ge ,yue you yin qing yuan que ,ci shi gu nan quan 。”②zhi gu dai de shi wu ;jiu ;yuan lai 。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi liu :“liang ren wei gu huan ,wang jia hui qian sui 。”③jiu yuan ;gu lao 。zhao yu shi 《bin tui lu 》juan san :“ke tu er zi ,ji lai shen gu 。”④gu ti shi de jian chen 。huo chen gu feng 、gu shi 。yu jin ti shi xiang dui ,bu shou ping ze 、dui zhang deng ge lv de xian zhi ,xing shi bi jiao zi you 。《shi sou ·gu ti shang 》:“ge zhi wu 、qi yan gu ,quan bu ru le yi 。”

    yao :

    ①you shen ;shen yuan 。ou yang xiu 《feng le ting ji 》:“ji shang feng shan song ran er te li ,xia ze you gu yao ran er shen cang 。”②hun an 。《huai na zi ·dao ying 》:“ke yi yao ,ke yi ming 。”[yao tiao (tiǎo)]1. xing rong nv zi rong mao mei hao 。《shi jing ·zhou na ·guan ju 》:“yao tiao shu nv ,jun zi hao qiu (qiú)。”(qiu :pei ou 。)2. shen yuan de yang zi 。li bai 《you tai shan shi ·ji er 》:“huang he cong xi lai ,yao tiao ru yuan shan 。”[yao yao ]xing rong jing shen wei miao 。《zhuang zi ·zai you 》:“zhi dao zhi jing ,yao yao ming ming 。”

    tiao :

    (yi )①you jian xi ;bu chong man 。《xun zi ·fu pian 》:“chong ying da yu er bu tiao 。”②xi xiao 。《zuo chuan ·zhao gong er shi yi nian 》:“tian zi sheng feng yi zuo le ……xiao zhe bu tiao 。”③xian xia 。《si ma fa ·yan wei 》:“ji zhan ……ji ji juan lao ,bi ji xian tiao 。”④guo fen ;xu jia 。《nan er 》:“jun zi bu ting tiao yan 。”⑤tong “tiao ”。dou yin 。mei cheng 《qi fa 》:“mu tiao xin yu 。” (er )tiāo tong “tiao ”。qing tiao ;qing fu 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“chu shi qing tiao ,yi zhen dang ye 。” (san )yáo tong “yao ”。yao yan 。《xun zi ·li lun 》:“gu ji li wen shi ye ,bu zhi yu tiao ye 。”(ye :da ban de yao mei 。)

    dan :

    ①dan sha de sheng chen 。su chen zhu sha 。yi chong gong se kuang wu ,cong zhong ke di lian gong (gǒng),ji shui yin 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“ba shu gua fu qing ,ji xian de dan xue ,er shan ji li shu shi 。”②chi se 。du fu 《chui lao bie 》shi :“ji shi cao mu xing ,liu xie chuan yuan dan 。”③bi yu chi cheng 。wen tian xiang 《guo ling ding xiang 》:“ren sheng zi gu shei mo si ,liu qu dan xin zhao han qing 。”(han qing :yu shi ce 。)④gu dai dao jia yi dan sha lian yao ,suo lian bi yao chen “dan ”。jiang yan 《bie fu 》:“shou dan zao er bu gu 。”

    qing :

    ①shen lu se 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“cao se ru 簾qing 。”②lan se 。《xun zi ·quan xue 》:“qing ,qu zhi yu lan er qing yu lan 。”③hei se 。《shang shu ·yu gong 》:“jue tu qing li 。”④qing se de dong xi 。《han shu ·cheng di ji 》:“qing lu ,min suo chang fu 。”⑤qing zhou ,gu zhou ming 。xian qin wei jiu zhou zhi yi 。zai jin shan dong jing nei 。

    hu :

    ①chan shan de men 。fan zhi men 。《li ji ·li yun 》:“dao qie luan zei er bu zuo ,gu wai hu er bu bi 。”(wai hu :fang wu de da men 。)《shi jing ·xiao ya ·si gan 》:“zhu shi bai du ,xi na ji hu 。”②zhu hu ;ren jia ;yi jia chen yi hu 。《han fei zi ·shui lin shang 》:“nai yu zhi mo hu zhi yi ”。③men di 。li zhao 《tang guo shi bu 》juan shang :“li zhen ,jiu quan gong yi yan 姪sun ,men hu di yi ,er you qing ming 。”④zu zhi ;zu lan 。《xin tang shu ·li shen chuan 》:“he na duo e shao ,huo wei mao san yi ,ji da 毬,hu guan dao ,che ma bu gan qian 。”《li ji ·yue ling 》:“zhe chong xian dong ,qi hu shi chu 。”⑤jiu liang 。gu chen jiu liang da zhe wei da hu huo shang hu ,jiu liang xiao zhe wei xiao hu huo xia hu 。bai ju yi 《jiu bu jian han shi lang hu ti si yun 》:“hu da xian tian jiu ,cai gao xiao xiao shi 。”

    you :

    ①chuang hu 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“zhu shi ban zhi qiang ,zao ba che zhi you 。”②tong “you ”。kai dao 。《tai ping tian guo ·tian qing dao li shu 》:“ci jie jiao shi zhi zhi yan ,you min zhi zheng lun 。”(jiao shi :shi shi ren jiao xing 。zhi yan :zhi li zhi yan 。)

    kong :

    (yi )①kong xu ;shen me ye mei you 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“qun cang kong xu 。”song yu 《feng fu 》:“kong xue lai feng 。”wang wei 《lu zhai 》:“kong shan bu jian ren 。”②bu shi ;kong fan 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin tan ,fu ji jiang ,yi kong yan qiu bi 。”③bai bai de 。《han shu ·xiong nu chuan 》:“bing bu kong chu 。”④tian kong ;kong zhong 。li bai 《song meng hao ran zhi an ling 》:“gu fan yuan ying bi kong jin 。”⑤fo jiao yong yu 。fo jiao ren wei yi qie shi wu de xian xiang bing mo shi ti ,dou shi kong de 。《ban re xin jing 》:“se ji shi kong ,kong ji shi se 。”(se :zhi wu zhi xian xiang 。) (er )kǒng kong ;dong xue 。《zhou li · kao gong ji ·han ren 》:“shi (shì)ji zuan kong 。”(shi :shi 。)《shi ji ·wu di ben ji 》:“shun chuan jing wei ni kong pang chu 。”(san )kòng ①qiong kun 。《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“bu yi kong wo shi 。”(kong :yong ru shi dong ,shi ……qiong kun 。shi :zhong ;zhong ren 。)《lun yu ·xian jin 》:“hui ye ji shu hu ,lv kong 。”(hui :yan hui 。shu :shu ji ;cha bu duo 。)②que shao 。《fa yan ·wen shen 》:“xi zhi shui 《shu 》zhe xu yi bai ,er 《jiu gao 》zhi pian e kong yan 。”(《jiu gao 》:《shang shu 》zhong de pian ming 。)bai ju yi 《chun yi er lin si jiu you 》:“zui can seng she ti qiao chu ,shi ba ren ming kong yi ren 。”③jian xi ;kong zi 。《san guo zhi ·wu shu ·zhou fang chuan 》:“kan ci kong xi ,yu fu wei luan 。”④xian zhao ;wei bei li yong de 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“shang lin zhong duo kong de 。”(shang lin :yuan you ming 。)《lun heng ·ming yi 》:“bai niu kong ju ,er zao e ji 。”(bai niu :ran geng ,zi bai niu 。kong ju :xian ju zai jia 。)