- 繁体
- 简体
- 拼音
-
碣石歲崢嶸,天地日蛙黽。
“碣石歲崢嶸,天地日蛙黽。”詩句出處:《故右仆射相國張公九齡》;是唐朝詩人杜甫的作品。杜甫
相國生南紀,金璞無留礦。仙鶴下人間,獨立霜毛整。
矯然江海思,復與雲路永。寂寞想土階,未遑等箕潁。
上君白玉堂,倚君金華省。碣石歲崢嶸,天地日蛙黽。
退食吟大庭,何心記榛梗。骨驚畏曩哲,鬒變負人境。
雖蒙換蟬冠,右地恧多幸。敢忘二疏歸,痛迫蘇耽井。
紫綬映暮年,荊州謝所領。庾公興不淺,黃霸鎮每靜。
賓客引調同,諷詠在務屏。詩罷地有馀,篇終語清省。
一陽發陰管,淑氣含公鼎。乃知君子心,用才文章境。
散帙起翠螭,倚薄巫廬並。綺麗玄暉擁,箋誄任昉騁。
自我一傢則,未缺隻字警。千秋滄海南,名系朱鳥影。
歸老守故林,戀闕悄延頸。波濤良史筆,蕪絕大庾嶺。
向時禮數隔,制作難上請。再讀徐孺碑,猶思理煙艇。
【註釋】:
碣:
①圓頂石碑。班固《封燕然山銘》:“封神丘兮建隆碣。”《南史·文學傳·顏協》:“荊楚碑碣皆協所書。”(碑:方頂的石碑。)項斯《經李白墓》:“遊魂應到蜀,小碣豈旌(jīng)賢。”(旌:表揚。)②標識。《漢書·揚雄傳上》:“碣以崇山。”(碣:用如動詞,作標識。)③標志物;界碑。《魏書·序紀》:“自杏城以北八十裡,迄長城厚,夾道立碣,與晉分界。”[碣石]山名。石:
(一)①石頭;石塊。《列子·湯問》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陸機《文賦》:“被金石以廣德,流管弦而日新。”③石磬,古樂器名,八音之一。《韓非子·說疑》:“不聽鐘石之聲。”④古代用以治病的石針。《韓非子·喻老》:“(病)在肌膚,針石所及也。” (二)dàn (舊讀shí) ①古代重量單位。一百二十斤為一石。《墨子·魯問》:“而任五十石之重。”②容量單位。十鬥為一石。韓愈《雜說》四:“馬之千裡者,一食或盡粟一石。”歲:
①星名。即木星。《左傳·襄公二十八年》:“歲在星紀。”②年。《尚書·堯典》:“期,三百有六旬有六日,以閏月定四時成年。”③光陰;時間;時光。元稹《遣春十首》之七:“莫倚顏似花,君看歲如水。”④年齡。崔顥《江畔老人愁》:“少年欲知老人歲,豈知今年一百五。”⑤年景;年成;收成。《鹽鐵論·力耕》:“豐年歲登,則儲積以備乏絕。”(登:莊稼豐收。)崢:
[崢嶸(róng)]1. 形容山勢高峻。也單作“崢”。左思《蜀都賦》:“經三峽之崢嶸。”秦韜玉《問古》:“高為五嶽太崢嶸。”2.深遠;深邃的樣子。《楚辭·遠遊》:“下崢嶸而無地,上寥廓而無天。”(寥廓:空曠。)司馬相如《上林賦》:“刻削崢嶸。”天:
①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”地:
①大地。與“天”相對。《管子·形勢解》:“地生養萬物。”②陸地;地面。《左傳·僖公四年》:“公(晉獻公)至,毒而獻之。公祭之地,地墳(fèn);與犬,犬斃。”(墳:隆起。)③土地;田地。《周禮·地官·載師》:“以廛裡任國中之地,以場圃任園地。”(廛:城市中的空地。國中:指王城之內。)④領土;疆土。《孟子·離婁上》:“爭地以戰,殺人盈野。”⑤地方;場所。《孫子兵法·虛實》:“先處戰地而待敵者佚。”⑥處境;地位。《史記·李斯列傳》:“久處卑賤之位,困苦之地。”⑦指境界。齊己《移居西湖作》:“隻待秋聲滌心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交廣》:“議論有餘地,公侯來未遲。”⑨路程。李白《妾薄命》:“長門一步地,不肯暫回車。”⑩通“第”。副詞。但;隻。《漢書·丙吉傳》:“西曹地忍之,此不過污丞相車茵耳。”黽:
(一)蛙的一種。《周禮·秋官·蟈氏》:“蟈氏掌去蛙黽。”《國語·越語下》:“而蛙黽之與同渚。”(渚zhǔ:水中小塊陸地。) (二)mǐn 勉力;努力。《詩經·邶風·谷風》:“黽勉同心,不宜有怒。” (三)miǎn 古地名,在今河南澠池縣。《史記·留侯世傢》:“洛陽東有城皋,西有殽、黽。”《戰國策·齊策一》:“趙入朝黽黽。” (四)méng [黽塞]古要塞名。在今河南信陽西南平靖關。《戰國策·楚策四》:“不知夫穰侯方受命乎秦王,填黽塞之內,而投己乎黽塞之外。” -
碣石岁峥嵘,天地日蛙黾。
“碣石岁峥嵘,天地日蛙黾。”诗句出处:《故右仆射相国张公九龄》;是唐朝诗人杜甫的作品。杜甫
相国生南纪,金璞无留矿。仙鹤下人间,独立霜毛整。
矫然江海思,复与云路永。寂寞想土阶,未遑等箕颍。
上君白玉堂,倚君金华省。碣石岁峥嵘,天地日蛙黾。
退食吟大庭,何心记榛梗。骨惊畏曩哲,鬒变负人境。
虽蒙换蝉冠,右地恧多幸。敢忘二疏归,痛迫苏耽井。
紫绶映暮年,荆州谢所领。庾公兴不浅,黄霸镇每静。
宾客引调同,讽咏在务屏。诗罢地有馀,篇终语清省。
一阳发阴管,淑气含公鼎。乃知君子心,用才文章境。
散帙起翠螭,倚薄巫庐并。绮丽玄晖拥,笺诔任昉骋。
自我一家则,未缺只字警。千秋沧海南,名系朱鸟影。
归老守故林,恋阙悄延颈。波涛良史笔,芜绝大庾岭。
向时礼数隔,制作难上请。再读徐孺碑,犹思理烟艇。
【注释】:
碣:
①圆顶石碑。班固《封燕然山铭》:“封神丘兮建隆碣。”《南史·文学传·颜协》:“荆楚碑碣皆协所书。”(碑:方顶的石碑。)项斯《经李白墓》:“游魂应到蜀,小碣岂旌(jīng)贤。”(旌:表扬。)②标识。《汉书·扬雄传上》:“碣以崇山。”(碣:用如动词,作标识。)③标志物;界碑。《魏书·序纪》:“自杏城以北八十里,迄长城厚,夹道立碣,与晋分界。”[碣石]山名。石:
(一)①石头;石块。《列子·汤问》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陆机《文赋》:“被金石以广德,流管弦而日新。”③石磬,古乐器名,八音之一。《韩非子·说疑》:“不听钟石之声。”④古代用以治病的石针。《韩非子·喻老》:“(病)在肌肤,针石所及也。” (二)dàn (旧读shí) ①古代重量单位。一百二十斤为一石。《墨子·鲁问》:“而任五十石之重。”②容量单位。十斗为一石。韩愈《杂说》四:“马之千里者,一食或尽粟一石。”岁:
①星名。即木星。《左传·襄公二十八年》:“岁在星纪。”②年。《尚书·尧典》:“期,三百有六旬有六日,以闰月定四时成年。”③光阴;时间;时光。元稹《遣春十首》之七:“莫倚颜似花,君看岁如水。”④年龄。崔颢《江畔老人愁》:“少年欲知老人岁,岂知今年一百五。”⑤年景;年成;收成。《盐铁论·力耕》:“丰年岁登,则储积以备乏绝。”(登:庄稼丰收。)峥:
[峥嵘(róng)]1. 形容山势高峻。也单作“峥”。左思《蜀都赋》:“经三峡之峥嵘。”秦韬玉《问古》:“高为五岳太峥嵘。”2.深远;深邃的样子。《楚辞·远游》:“下峥嵘而无地,上寥廓而无天。”(寥廓:空旷。)司马相如《上林赋》:“刻削峥嵘。”天:
①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”地:
①大地。与“天”相对。《管子·形势解》:“地生养万物。”②陆地;地面。《左传·僖公四年》:“公(晋献公)至,毒而献之。公祭之地,地坟(fèn);与犬,犬斃。”(坟:隆起。)③土地;田地。《周礼·地官·载师》:“以廛里任国中之地,以场圃任园地。”(廛:城市中的空地。国中:指王城之内。)④领土;疆土。《孟子·离娄上》:“争地以战,杀人盈野。”⑤地方;场所。《孙子兵法·虚实》:“先处战地而待敌者佚。”⑥处境;地位。《史记·李斯列传》:“久处卑贱之位,困苦之地。”⑦指境界。齐己《移居西湖作》:“只待秋声涤心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交广》:“议论有余地,公侯来未迟。”⑨路程。李白《妾薄命》:“长门一步地,不肯暂回车。”⑩通“第”。副词。但;只。《汉书·丙吉传》:“西曹地忍之,此不过污丞相车茵耳。”黾:
(一)蛙的一种。《周礼·秋官·蝈氏》:“蝈氏掌去蛙黾。”《国语·越语下》:“而蛙黾之与同渚。”(渚zhǔ:水中小块陆地。) (二)mǐn 勉力;努力。《诗经·邶风·谷风》:“黾勉同心,不宜有怒。” (三)miǎn 古地名,在今河南渑池县。《史记·留侯世家》:“洛阳东有城皋,西有殽、黾。”《战国策·齐策一》:“赵入朝黾黾。” (四)méng [黾塞]古要塞名。在今河南信阳西南平靖关。《战国策·楚策四》:“不知夫穰侯方受命乎秦王,填黾塞之内,而投己乎黾塞之外。” -
jie dan sui zheng rong ,tian de ri wa mian 。
“jie dan sui zheng rong ,tian de ri wa mian 。”shi gou chu chu :《gu you pu she xiang guo zhang gong jiu ling 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。du fu
xiang guo sheng na ji ,jin pu mo liu kuang 。xian he xia ren jian ,du li shuang mao zheng 。
jiao ran jiang hai sai ,fu yu yun lu yong 。ji mo xiang tu jie ,wei huang deng ji ying 。
shang jun bai yu tang ,yi jun jin hua sheng 。jie dan sui zheng rong ,tian de ri wa mian 。
tui shi yin da ting ,he xin ji zhen geng 。gu jing wei nang zhe ,zhen bian fu ren jing 。
sui meng huan chan guan ,you de nv duo xing 。gan wang er shu gui ,tong pai su dan jing 。
zi shou ying mu nian ,jing zhou xie suo ling 。yu gong xing bu jian ,huang ba zhen mei jing 。
bin ke yin diao tong ,feng yong zai wu bing 。shi ba de you yu ,pian zhong yu qing sheng 。
yi yang fa yin guan ,shu qi han gong ding 。nai zhi jun zi xin ,yong cai wen zhang jing 。
san zhi qi cui chi ,yi bao wu lu bing 。qi li xuan hui yong ,jian lei ren fang cheng 。
zi wo yi jia ze ,wei que zhi zi jing 。qian qiu cang hai na ,ming ji zhu diao ying 。
gui lao shou gu lin ,lian que qiao yan geng 。bo tao liang shi bi ,wu jue da yu ling 。
xiang shi li shu ge ,zhi zuo nan shang qing 。zai dou xu ru bei ,you sai li yan ting 。
【zhu shi 】:
jie :
①yuan ding dan bei 。ban gu 《feng yan ran shan ming 》:“feng shen qiu xi jian long jie 。”《na shi ·wen xue chuan ·yan xie 》:“jing chu bei jie jie xie suo shu 。”(bei :fang ding de dan bei 。)xiang si 《jing li bai mu 》:“you hun ying dao shu ,xiao jie qi jing (jīng)xian 。”(jing :biao yang 。)②biao shi 。《han shu ·yang xiong chuan shang 》:“jie yi chong shan 。”(jie :yong ru dong ci ,zuo biao shi 。)③biao zhi wu ;jie bei 。《wei shu ·xu ji 》:“zi xing cheng yi bei ba shi li ,qi chang cheng hou ,ga dao li jie ,yu jin fen jie 。”[jie dan ]shan ming 。dan :
(yi )①dan tou ;dan kuai 。《lie zi ·shang wen 》:“ju yan zhi tu dan ?”②bei jie ;dan ke 。liu ji 《wen fu 》:“bei jin dan yi an de ,liu guan xian er ri xin 。”③dan qing ,gu le qi ming ,ba yin zhi yi 。《han fei zi ·shui yi 》:“bu ting zhong dan zhi sheng 。”④gu dai yong yi zhi bing de dan zhen 。《han fei zi ·yu lao 》:“(bing )zai ji fu ,zhen dan suo ji ye 。” (er )dàn (jiu dou shí) ①gu dai chong liang chan wei 。yi bai er shi jin wei yi dan 。《mo zi ·lu wen 》:“er ren wu shi dan zhi chong 。”②rong liang chan wei 。shi dou wei yi dan 。han yu 《za shui 》si :“ma zhi qian li zhe ,yi shi huo jin su yi dan 。”sui :
①xing ming 。ji mu xing 。《zuo chuan ·xiang gong er shi ba nian 》:“sui zai xing ji 。”②nian 。《shang shu ·yao dian 》:“ji ,san bai you liu xun you liu ri ,yi run yue ding si shi cheng nian 。”③guang yin ;shi jian ;shi guang 。yuan zhen 《qian chun shi shou 》zhi qi :“mo yi yan shi hua ,jun kan sui ru shui 。”④nian ling 。cui hao 《jiang pan lao ren chou 》:“shao nian yu zhi lao ren sui ,qi zhi jin nian yi bai wu 。”⑤nian jing ;nian cheng ;shou cheng 。《yan tie lun ·li geng 》:“feng nian sui deng ,ze chu ji yi bei fa jue 。”(deng :zhuang jia feng shou 。)zheng :
[zheng rong (róng)]1. xing rong shan shi gao jun 。ye chan zuo “zheng ”。zuo sai 《shu dou fu 》:“jing san xia zhi zheng rong 。”qin tao yu 《wen gu 》:“gao wei wu yue tai zheng rong 。”2.shen yuan ;shen sui de yang zi 。《chu ci ·yuan you 》:“xia zheng rong er mo de ,shang liao kuo er mo tian 。”(liao kuo :kong kuang 。)si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“ke xiao zheng rong 。”tian :
①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”de :
①da de 。yu “tian ”xiang dui 。《guan zi ·xing shi jie 》:“de sheng yang mo wu 。”②liu de ;de mian 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“gong (jin suo gong )zhi ,du er suo zhi 。gong ji zhi de ,de fen (fèn);yu quan ,quan 斃。”(fen :long qi 。)③tu de ;tian de 。《zhou li ·de guan ·zai shi 》:“yi chan li ren guo zhong zhi de ,yi chang pu ren yuan de 。”(chan :cheng shi zhong de kong de 。guo zhong :zhi wang cheng zhi nei 。)④ling tu ;jiang tu 。《meng zi ·li lou shang 》:“zheng de yi zhan ,sha ren ying ye 。”⑤de fang ;chang suo 。《sun zi bing fa ·xu shi 》:“xian chu zhan de er dai di zhe yi 。”⑥chu jing ;de wei 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“jiu chu bei jian zhi wei ,kun ku zhi de 。”⑦zhi jing jie 。ji ji 《yi ju xi hu zuo 》:“zhi dai qiu sheng di xin de ,na yi xin xi jian xing rong 。”(na yi :seng yi 。)⑧de bu 。du fu 《feng song wei liu zhang you shao fu zhi jiao an 》:“yi lun you yu de ,gong hou lai wei chi 。”⑨lu cheng 。li bai 《qie bao ming 》:“chang men yi bu de ,bu ken zan hui che 。”⑩tong “di ”。fu ci 。dan ;zhi 。《han shu ·bing ji chuan 》:“xi cao de ren zhi ,ci bu guo wu cheng xiang che yin er 。”mian :
(yi )wa de yi chong 。《zhou li ·qiu guan ·guo shi 》:“guo shi zhang qu wa mian 。”《guo yu ·yue yu xia 》:“er wa mian zhi yu tong zhu 。”(zhu zhǔ:shui zhong xiao kuai liu de 。) (er )mǐn mian li ;nu li 。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“mian mian tong xin ,bu yi you nu 。” (san )miǎn gu de ming ,zai jin he na mian chi xian 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“luo yang dong you cheng gao ,xi you xiao 、mian 。”《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“zhao ru chao mian mian 。” (si )méng [mian sai ]gu yao sai ming 。zai jin he na xin yang xi na ping jing guan 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“bu zhi fu rang hou fang shou ming hu qin wang ,tian mian sai zhi nei ,er tou ji hu mian sai zhi wai 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]

