• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 藹藹桑麻交,公侯為等倫。

    “藹藹桑麻交,公侯為等倫。”詩句出處:《寄薛三郎中》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    人生無賢愚,飄颻若埃塵。自非得神仙,誰免危其身。
    與子俱白頭,役役常苦辛。雖為尚書郎,不及村野人。
    憶昔村野人,其樂難具陳。藹藹桑麻交,公侯為等倫。
    天未厭戎馬,我輩本常貧。子尚客荊州,我亦滯江濱。
    峽中一臥病,瘧癘終冬春。春復加肺氣,此病蓋有因。
    早歲與蘇鄭,痛飲情相親。二公化為土,嗜酒不失真。
    餘今委修短,豈得恨命屯。聞子心甚壯,所過信席珍。
    上馬不用扶,每扶必怒嗔。賦詩賓客間,揮灑動八垠。
    乃知蓋代手,才力老益神。青草洞庭湖,東浮滄海漘。
    君山可避暑,況足采白蘋。子豈無扁舟,往復江漢津。
    我未下瞿塘,空念禹功勤。聽說松門峽,吐藥攬衣巾。
    高秋卻束帶,鼓枻視青旻。鳳池日澄碧,濟濟多士新。
    餘病不能起,健者勿逡巡。上有明哲君,下有行化臣。

    【註釋】:

    藹:

    ①眾多貌。陸機《文 賦》:“雖紛藹於此世,嗟不 盈於予掬。”②茂盛、茂密的樣子。班固《漢書·揚雄傳上》:“鬱蕭條其幽藹兮,滃泛沛以豐隆。”③和藹;和氣。韓愈《答李翊書》:“仁義之人,其言藹如也。”④遮蔽;籠罩。朱淑貞《吊林和靖》:“不識酌泉拈菊意,一庭寒翠藹空祠。”⑤映照。黃鷟來《雨中感懷》:“朱陽藹江郭,首夏漸和柔。”⑥通“靄”。雲氣。陸機《挽歌詩》之三:“悲風徽行軌,傾雲結流藹。”

    麻:

    ①大麻。五谷之一。《詩經·王風·丘中有麻》:“丘中有麻。”又為麻類植物的總稱。《荀子· 勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②指麻的莖皮纖維。《詩經·陳風》:“不績其麻,市也婆娑。”③用麻佈做的喪服。《禮記·雜記下》:“麻不加於采。”④唐宋時,詔書以黃、白麻紙書寫,故稱詔書為麻。唐庚《內前行》:“文德殿下宣麻回。”

    交:

    ①交叉;交錯。《孔子傢語·致思》:“挺刃交兵。”《楚辭· 九歌·國殤》:“旌(jīng)蔽日兮敵若雲,矢交墜兮士爭先。”(旌:旗。矢:箭。)《史記·項羽本紀》:“交戟之衛士欲止不內(nà),樊噲側其盾以撞。”(內:同“納”。)②結交;交往。《論語·學而》:“與朋友交而不信乎?”(信:誠實。)《左傳·昭公二十三年》:“守其交禮。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“卒相與歡,為刎頸之交。”(卒:終於。)《法言·修身》:“上交不諂,下交不驕,則可以有為矣。”(有為:有作為。)③交情;友誼。《莊子·山木》:“夫相收之與相棄亦遠矣,且君子之交淡若水,小人之交甘若醴。”《後漢書·崔駰傳》:“交淺而言深者,愚也。”④時間或地區相連接。《左傳·僖公五年》:“其九月、十月之交乎?”⑤交配。《聊齋志異·董生》:“夢與女交。”⑥副詞。1.俱;同時。《左傳·文公十二年》:“(秦軍與晉軍)乃皆出戰,交綏。”(綏:退軍。)2. 互相。《左傳·隱公三年》:“周、鄭交質。王子狐為質於鄭,鄭公子質於周。”(質:人質。)《史記·張儀列傳》:“兩國交爭,其勢不兩立。”《戰國策·趙策三》:“俱據萬乘之國,交有稱王之名。”⑦通“蛟”。《漢書·高帝紀上》:“則見交龍於上。”⑧通“教”。使。岑參《嘆白發》:“白發生偏速,交人不奈何。”

    公:

    ①公正;公平。《呂氏春秋·去私》:“外舉不避仇,內舉不避親,祈黃羊可謂公矣。”②公共的;公傢的。陳亮《上孝宗皇帝第三書》:“二聖北狩之痛,蓋國傢之大恥而天下之公憤也。”③公然;公開地。賈誼《論積貯疏》:“殘賊公行,莫之或止。”(殘賊:害。)④公傢,與“私”相對。《詩經·豳風· 七月》:“獻豜於公。”⑤通“功”。功勞。《詩經·小雅·六月》:“薄伐玁狁,以奏膚公。”⑥古代五等爵的第一等。《孟子·萬章下》:“天子一位,公一位,侯一位,伯一位,子、男同一位。”又為諸侯的通稱。《禮記·喪服大記》:“公之喪,大夫俟練,士卒哭而歸。”(練:喪服。)⑦古代朝廷官階的第一級。《漢書·百官公卿表上》:“太師、太傅、太保,是為三公。”後泛指朝中職掌權者。李白《行路難》:“漢朝公卿忌賈生。”⑧對男子的敬稱。《史記·陳涉世傢》:“公等遇雨,皆以失期,失期當斬。”⑨舊稱親屬中的尊長。1.稱祖父。《呂氏春秋·異用》:“孔子之弟子從遠方來者,孔子荷(hè)杖而問之曰:‘子之公不有恙乎?’搏杖而揖之,問曰:‘子之父母不有恙乎?’”(搏杖:扶杖。)2. 稱父親。《戰國策·魏策一》:“將行,其子陳應止其公之行。”3.稱丈夫之父。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“奉事循公姥,進止敢自專?”(循:順從。姥:婆婆。)⑩稱雄性的禽獸。《齊民要術·作醬法》:“母蟹臍大,圓,竟服下,公蟹狹而長。”

    侯:

    (一)①古代舉行射禮所用的箭靶。“侯”指射佈,射佈的靶心叫“鵠(gǔ)”或“的”,以皮革或佈制成。《詩經·小雅·賓之初筵》:“大侯既抗,弓矢斯張。”②古代五等爵位的第二等。《禮記·王制》:“王者之制祿爵,公、侯、伯、子、男凡五等。”漢代以後僅次於王的爵位。《左傳·僖公四年》:“五侯九伯,女實征之。”③諸侯的通稱。《詩經·衛風·碩人》:“齊侯之子,衛侯之妻,東宮之妹,邢侯之姨。”(子:女兒。東宮:指齊太子。姨:妻的姊妹。)④泛指達官貴人。杜荀鶴《與友人對酒吟》:“客路如天遠,侯門似海深。”(二)hòu [閩侯]縣名,屬福建省。

    為:

    (一)①做。《詩經·周頌·豐年》:“為酒為醴,烝畀祖妣。”(烝:進獻。畀:給予。)《論語·學而》:“其為人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友愛。)②制作;創作。《禮記·曲禮下》:“為宮室,不斬於丘木。”(丘木:墓地的樹。)《漢書·枚乘傳》:“司馬相如善為文而遲。”(遲:慢。)③治理。《商君書·農戰》:“善為國者,倉廩雖滿,不偷於農。”(偷:怠惰;忽視。)《論語·為政》:“為政以德。”④行為。范仲淹《嶽陽樓記》:“予嘗求古仁人之心,或異二者之為。”(嘗:曾經。)⑤充當。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”(溫:溫習。故:舊的知識。)⑥當作。李白《夢遊天姥吟留別》:“霓為衣兮風為馬。”⑦變為;成為。屈原《離騷》:“蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。”(蘭、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧認為。《孟子·公孫醜上》:“而子為我願之乎?”(子:你。)⑨是。《左傳·宣公三年》:“餘為伯儵,餘而祖也。”⑩介詞。1. 表被動。被。《三國志 · 吳書· 呂蒙傳》:“為張遼等所襲。”2.表對象。對;向。《戰國策·韓策二》:“(嚴仲子)因為聶政語曰:‘臣有仇。’”(11)連詞。如果。《戰國策·秦策四》:“秦為知之,必不救也。”(12)語氣詞。1. 與“何”相配,表疑問語氣。《論語·季氏》:“何以伐為?”(伐:進攻。)2. 多用於句未,表示反問語氣。《漢書·外戚傳下·趙皇後》:“今故告之,反怒為!”(故:故意。) (二)wèi ①幫助。《詩經·大雅·鳧鷖》:“公屍燕飲,福祿來為。”②介詞。1. 表對象。替。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”2. 表原因。因為。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”3. 表目的。為瞭。《孔雀東南飛》:“慎勿為婦死。”③通“偽”。假裝。《禮記·檀弓下》:“夫子為弗聞也者而過之。”

    等:

    ①等同;同樣。《淮南子·主術》:“有法者而不用,與無法等。”《論衡·幸偶》:“等之金也,或為劍戟(jǐ),或為鋒銛(xiān)。”(戟:古兵器名。鋒銛:兵器銳利之處。)②臺階的級。《呂氏春秋·召類》:“故明堂茅茨蒿柱,土階三等,以見節儉。”③等級。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“請自貶三等。”④分等;區別。《左傳·宣公十二年》:“貴有常尊,賤有等威。”(威:威儀。)⑤助詞。1. 表示復數。杜甫《洗兵馬》:“汝等豈知蒙帝力,時來不得誇身強。”2. 表示列舉未盡。《史記·陳涉世傢》:“公等遇雨,皆已失期。”

    倫:

    ①類;同類。揚雄《法言序》:“冠乎群倫。”(冠:位居第一。)賈誼《過秦論上》:“廉頗、趙奢之倫制其兵。”②類比;匹敵。《法言·五百》:“貴無敵,富無倫。”③人與人之間的道德規范。《孟子· 滕文公上》:“使契為司徒,教以人倫。”④條理;次序。《尚書·舜典》:“八音克諧,無相奪倫。”(克:能。諧:和諧。)又指有條理。《周禮·考工記·弓人》:“析幹必倫。”(劈樹幹必須順著紋理。)


  • 蔼蔼桑麻交,公侯为等伦。

    “蔼蔼桑麻交,公侯为等伦。”诗句出处:《寄薛三郎中》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    人生无贤愚,飘飖若埃尘。自非得神仙,谁免危其身。
    与子俱白头,役役常苦辛。虽为尚书郎,不及村野人。
    忆昔村野人,其乐难具陈。蔼蔼桑麻交,公侯为等伦。
    天未厌戎马,我辈本常贫。子尚客荆州,我亦滞江滨。
    峡中一卧病,疟疠终冬春。春复加肺气,此病盖有因。
    早岁与苏郑,痛饮情相亲。二公化为土,嗜酒不失真。
    余今委修短,岂得恨命屯。闻子心甚壮,所过信席珍。
    上马不用扶,每扶必怒嗔。赋诗宾客间,挥洒动八垠。
    乃知盖代手,才力老益神。青草洞庭湖,东浮沧海漘。
    君山可避暑,况足采白蘋。子岂无扁舟,往复江汉津。
    我未下瞿塘,空念禹功勤。听说松门峡,吐药揽衣巾。
    高秋却束带,鼓枻视青旻。凤池日澄碧,济济多士新。
    余病不能起,健者勿逡巡。上有明哲君,下有行化臣。

    【注释】:

    蔼:

    ①众多貌。陆机《文 赋》:“虽纷蔼于此世,嗟不 盈于予掬。”②茂盛、茂密的样子。班固《汉书·扬雄传上》:“郁萧条其幽蔼兮,滃泛沛以丰隆。”③和蔼;和气。韩愈《答李翊书》:“仁义之人,其言蔼如也。”④遮蔽;笼罩。朱淑贞《吊林和靖》:“不识酌泉拈菊意,一庭寒翠蔼空祠。”⑤映照。黄鷟来《雨中感怀》:“朱阳蔼江郭,首夏渐和柔。”⑥通“霭”。云气。陆机《挽歌诗》之三:“悲风徽行轨,倾云结流蔼。”

    麻:

    ①大麻。五谷之一。《诗经·王风·丘中有麻》:“丘中有麻。”又为麻类植物的总称。《荀子· 劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②指麻的茎皮纤维。《诗经·陈风》:“不绩其麻,市也婆娑。”③用麻布做的丧服。《礼记·杂记下》:“麻不加于采。”④唐宋时,诏书以黄、白麻纸书写,故称诏书为麻。唐庚《内前行》:“文德殿下宣麻回。”

    交:

    ①交叉;交错。《孔子家语·致思》:“挺刃交兵。”《楚辞· 九歌·国殇》:“旌(jīng)蔽日兮敌若云,矢交坠兮士争先。”(旌:旗。矢:箭。)《史记·项羽本纪》:“交戟之卫士欲止不内(nà),樊哙侧其盾以撞。”(内:同“纳”。)②结交;交往。《论语·学而》:“与朋友交而不信乎?”(信:诚实。)《左传·昭公二十三年》:“守其交礼。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“卒相与欢,为刎颈之交。”(卒:终于。)《法言·修身》:“上交不谄,下交不骄,则可以有为矣。”(有为:有作为。)③交情;友谊。《庄子·山木》:“夫相收之与相弃亦远矣,且君子之交淡若水,小人之交甘若醴。”《后汉书·崔骃传》:“交浅而言深者,愚也。”④时间或地区相连接。《左传·僖公五年》:“其九月、十月之交乎?”⑤交配。《聊斋志异·董生》:“梦与女交。”⑥副词。1.俱;同时。《左传·文公十二年》:“(秦军与晋军)乃皆出战,交绥。”(绥:退军。)2. 互相。《左传·隐公三年》:“周、郑交质。王子狐为质于郑,郑公子质于周。”(质:人质。)《史记·张仪列传》:“两国交争,其势不两立。”《战国策·赵策三》:“俱据万乘之国,交有称王之名。”⑦通“蛟”。《汉书·高帝纪上》:“则见交龙于上。”⑧通“教”。使。岑参《叹白发》:“白发生偏速,交人不奈何。”

    公:

    ①公正;公平。《吕氏春秋·去私》:“外举不避仇,内举不避亲,祈黄羊可谓公矣。”②公共的;公家的。陈亮《上孝宗皇帝第三书》:“二圣北狩之痛,盖国家之大耻而天下之公愤也。”③公然;公开地。贾谊《论积贮疏》:“残贼公行,莫之或止。”(残贼:害。)④公家,与“私”相对。《诗经·豳风· 七月》:“献豜于公。”⑤通“功”。功劳。《诗经·小雅·六月》:“薄伐玁狁,以奏肤公。”⑥古代五等爵的第一等。《孟子·万章下》:“天子一位,公一位,侯一位,伯一位,子、男同一位。”又为诸侯的通称。《礼记·丧服大记》:“公之丧,大夫俟练,士卒哭而归。”(练:丧服。)⑦古代朝廷官阶的第一级。《汉书·百官公卿表上》:“太师、太傅、太保,是为三公。”后泛指朝中职掌权者。李白《行路难》:“汉朝公卿忌贾生。”⑧对男子的敬称。《史记·陈涉世家》:“公等遇雨,皆以失期,失期当斩。”⑨旧称亲属中的尊长。1.称祖父。《吕氏春秋·异用》:“孔子之弟子从远方来者,孔子荷(hè)杖而问之曰:‘子之公不有恙乎?’搏杖而揖之,问曰:‘子之父母不有恙乎?’”(搏杖:扶杖。)2. 称父亲。《战国策·魏策一》:“将行,其子陈应止其公之行。”3.称丈夫之父。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“奉事循公姥,进止敢自专?”(循:顺从。姥:婆婆。)⑩称雄性的禽兽。《齐民要术·作酱法》:“母蟹脐大,圆,竟服下,公蟹狭而长。”

    侯:

    (一)①古代举行射礼所用的箭靶。“侯”指射布,射布的靶心叫“鹄(gǔ)”或“的”,以皮革或布制成。《诗经·小雅·宾之初筵》:“大侯既抗,弓矢斯张。”②古代五等爵位的第二等。《礼记·王制》:“王者之制禄爵,公、侯、伯、子、男凡五等。”汉代以后仅次于王的爵位。《左传·僖公四年》:“五侯九伯,女实征之。”③诸侯的通称。《诗经·卫风·硕人》:“齐侯之子,卫侯之妻,东宫之妹,邢侯之姨。”(子:女儿。东宫:指齐太子。姨:妻的姊妹。)④泛指达官贵人。杜荀鹤《与友人对酒吟》:“客路如天远,侯门似海深。”(二)hòu [闽侯]县名,属福建省。

    为:

    (一)①做。《诗经·周颂·丰年》:“为酒为醴,烝畀祖妣。”(烝:进献。畀:给予。)《论语·学而》:“其为人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友爱。)②制作;创作。《礼记·曲礼下》:“为宫室,不斩于丘木。”(丘木:墓地的树。)《汉书·枚乘传》:“司马相如善为文而迟。”(迟:慢。)③治理。《商君书·农战》:“善为国者,仓廪虽满,不偷于农。”(偷:怠惰;忽视。)《论语·为政》:“为政以德。”④行为。范仲淹《岳阳楼记》:“予尝求古仁人之心,或异二者之为。”(尝:曾经。)⑤充当。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”(温:温习。故:旧的知识。)⑥当作。李白《梦游天姥吟留别》:“霓为衣兮风为马。”⑦变为;成为。屈原《离骚》:“兰芷变而不芳兮,荃蕙化而为茅。”(兰、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧认为。《孟子·公孙丑上》:“而子为我愿之乎?”(子:你。)⑨是。《左传·宣公三年》:“余为伯儵,余而祖也。”⑩介词。1. 表被动。被。《三国志 · 吴书· 吕蒙传》:“为张辽等所袭。”2.表对象。对;向。《战国策·韩策二》:“(严仲子)因为聂政语曰:‘臣有仇。’”(11)连词。如果。《战国策·秦策四》:“秦为知之,必不救也。”(12)语气词。1. 与“何”相配,表疑问语气。《论语·季氏》:“何以伐为?”(伐:进攻。)2. 多用于句未,表示反问语气。《汉书·外戚传下·赵皇后》:“今故告之,反怒为!”(故:故意。) (二)wèi ①帮助。《诗经·大雅·凫鹥》:“公尸燕饮,福禄来为。”②介词。1. 表对象。替。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”2. 表原因。因为。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”3. 表目的。为了。《孔雀东南飞》:“慎勿为妇死。”③通“伪”。假装。《礼记·檀弓下》:“夫子为弗闻也者而过之。”

    等:

    ①等同;同样。《淮南子·主术》:“有法者而不用,与无法等。”《论衡·幸偶》:“等之金也,或为剑戟(jǐ),或为锋铦(xiān)。”(戟:古兵器名。锋铦:兵器锐利之处。)②台阶的级。《吕氏春秋·召类》:“故明堂茅茨蒿柱,土阶三等,以见节俭。”③等级。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“请自贬三等。”④分等;区别。《左传·宣公十二年》:“贵有常尊,贱有等威。”(威:威仪。)⑤助词。1. 表示复数。杜甫《洗兵马》:“汝等岂知蒙帝力,时来不得夸身强。”2. 表示列举未尽。《史记·陈涉世家》:“公等遇雨,皆已失期。”

    伦:

    ①类;同类。扬雄《法言序》:“冠乎群伦。”(冠:位居第一。)贾谊《过秦论上》:“廉颇、赵奢之伦制其兵。”②类比;匹敌。《法言·五百》:“贵无敌,富无伦。”③人与人之间的道德规范。《孟子· 滕文公上》:“使契为司徒,教以人伦。”④条理;次序。《尚书·舜典》:“八音克谐,无相夺伦。”(克:能。谐:和谐。)又指有条理。《周礼·考工记·弓人》:“析干必伦。”(劈树干必须顺着纹理。)


  • ai ai sang ma jiao ,gong hou wei deng lun 。

    “ai ai sang ma jiao ,gong hou wei deng lun 。”shi gou chu chu :《ji xue san lang zhong 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    ren sheng mo xian yu ,piao yao re ai chen 。zi fei de shen xian ,shei mian wei ji shen 。
    yu zi ju bai tou ,yi yi chang ku xin 。sui wei shang shu lang ,bu ji cun ye ren 。
    yi xi cun ye ren ,ji le nan ju chen 。ai ai sang ma jiao ,gong hou wei deng lun 。
    tian wei ya rong ma ,wo bei ben chang pin 。zi shang ke jing zhou ,wo yi zhi jiang bin 。
    xia zhong yi wo bing ,nve li zhong dong chun 。chun fu jia fei qi ,ci bing gai you yin 。
    zao sui yu su zheng ,tong yin qing xiang qin 。er gong hua wei tu ,shi jiu bu shi zhen 。
    yu jin wei xiu duan ,qi de hen ming tun 。wen zi xin shen zhuang ,suo guo xin xi zhen 。
    shang ma bu yong fu ,mei fu bi nu chen 。fu shi bin ke jian ,hui sa dong ba yin 。
    nai zhi gai dai shou ,cai li lao yi shen 。qing cao dong ting hu ,dong fu cang hai chun 。
    jun shan ke bi shu ,kuang zu cai bai 蘋。zi qi mo bian zhou ,wang fu jiang han jin 。
    wo wei xia ju tang ,kong nian yu gong qin 。ting shui song men xia ,tu yao lan yi jin 。
    gao qiu que shu dai ,gu xie shi qing min 。feng chi ri cheng bi ,ji ji duo shi xin 。
    yu bing bu neng qi ,jian zhe wu qun xun 。shang you ming zhe jun ,xia you hang hua chen 。

    【zhu shi 】:

    ai :

    ①zhong duo mao 。liu ji 《wen fu 》:“sui fen ai yu ci shi ,jie bu ying yu yu ju 。”②mao cheng 、mao mi de yang zi 。ban gu 《han shu ·yang xiong chuan shang 》:“yu xiao tiao ji you ai xi ,weng fan pei yi feng long 。”③he ai ;he qi 。han yu 《da li yi shu 》:“ren yi zhi ren ,ji yan ai ru ye 。”④zhe bi ;long zhao 。zhu shu zhen 《diao lin he jing 》:“bu shi zhuo quan nian ju yi ,yi ting han cui ai kong ci 。”⑤ying zhao 。huang zhuo lai 《yu zhong gan huai 》:“zhu yang ai jiang guo ,shou xia jian he rou 。”⑥tong “ai ”。yun qi 。liu ji 《wan ge shi 》zhi san :“bei feng hui hang gui ,qing yun jie liu ai 。”

    ma :

    ①da ma 。wu gu zhi yi 。《shi jing ·wang feng ·qiu zhong you ma 》:“qiu zhong you ma 。”you wei ma lei zhi wu de zong chen 。《xun zi · quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②zhi ma de jing pi qian wei 。《shi jing ·chen feng 》:“bu ji ji ma ,shi ye po suo 。”③yong ma bu zuo de sang fu 。《li ji ·za ji xia 》:“ma bu jia yu cai 。”④tang song shi ,zhao shu yi huang 、bai ma zhi shu xie ,gu chen zhao shu wei ma 。tang geng 《nei qian hang 》:“wen de dian xia xuan ma hui 。”

    jiao :

    ①jiao cha ;jiao cuo 。《kong zi jia yu ·zhi sai 》:“ting ren jiao bing 。”《chu ci · jiu ge ·guo shang 》:“jing (jīng)bi ri xi di re yun ,shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”(jing :qi 。shi :jian 。)《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jiao ji zhi wei shi yu zhi bu nei (nà),fan kuai ce ji dun yi zhuang 。”(nei :tong “na ”。)②jie jiao ;jiao wang 。《lun yu ·xue er 》:“yu peng you jiao er bu xin hu ?”(xin :cheng shi 。)《zuo chuan ·zhao gong er shi san nian 》:“shou ji jiao li 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“cu xiang yu huan ,wei wen geng zhi jiao 。”(cu :zhong yu 。)《fa yan ·xiu shen 》:“shang jiao bu chan ,xia jiao bu jiao ,ze ke yi you wei yi 。”(you wei :you zuo wei 。)③jiao qing ;you yi 。《zhuang zi ·shan mu 》:“fu xiang shou zhi yu xiang qi yi yuan yi ,ju jun zi zhi jiao dan re shui ,xiao ren zhi jiao gan re li 。”《hou han shu ·cui yin chuan 》:“jiao jian er yan shen zhe ,yu ye 。”④shi jian huo de ou xiang lian jie 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“ji jiu yue 、shi yue zhi jiao hu ?”⑤jiao pei 。《liao zhai zhi yi ·dong sheng 》:“meng yu nv jiao 。”⑥fu ci 。1.ju ;tong shi 。《zuo chuan ·wen gong shi er nian 》:“(qin jun yu jin jun )nai jie chu zhan ,jiao sui 。”(sui :tui jun 。)2. hu xiang 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“zhou 、zheng jiao zhi 。wang zi hu wei zhi yu zheng ,zheng gong zi zhi yu zhou 。”(zhi :ren zhi 。)《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“liang guo jiao zheng ,ji shi bu liang li 。”《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“ju ju mo cheng zhi guo ,jiao you chen wang zhi ming 。”⑦tong “jiao ”。《han shu ·gao di ji shang 》:“ze jian jiao long yu shang 。”⑧tong “jiao ”。shi 。cen can 《tan bai fa 》:“bai fa sheng pian su ,jiao ren bu nai he 。”

    gong :

    ①gong zheng ;gong ping 。《lv shi chun qiu ·qu si 》:“wai ju bu bi chou ,nei ju bu bi qin ,qi huang yang ke wei gong yi 。”②gong gong de ;gong jia de 。chen liang 《shang xiao zong huang di di san shu 》:“er sheng bei shou zhi tong ,gai guo jia zhi da chi er tian xia zhi gong fen ye 。”③gong ran ;gong kai de 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“can zei gong hang ,mo zhi huo zhi 。”(can zei :hai 。)④gong jia ,yu “si ”xiang dui 。《shi jing ·bin feng · qi yue 》:“suo jian yu gong 。”⑤tong “gong ”。gong lao 。《shi jing ·xiao ya ·liu yue 》:“bao fa xian yun ,yi zou fu gong 。”⑥gu dai wu deng jue de di yi deng 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“tian zi yi wei ,gong yi wei ,hou yi wei ,bai yi wei ,zi 、nan tong yi wei 。”you wei zhu hou de tong chen 。《li ji ·sang fu da ji 》:“gong zhi sang ,da fu qi lian ,shi cu ku er gui 。”(lian :sang fu 。)⑦gu dai chao ting guan jie de di yi ji 。《han shu ·bai guan gong qing biao shang 》:“tai shi 、tai fu 、tai bao ,shi wei san gong 。”hou fan zhi chao zhong zhi zhang quan zhe 。li bai 《hang lu nan 》:“han chao gong qing ji gu sheng 。”⑧dui nan zi de jing chen 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“gong deng yu yu ,jie yi shi ji ,shi ji dang zhan 。”⑨jiu chen qin shu zhong de zun chang 。1.chen zu fu 。《lv shi chun qiu ·yi yong 》:“kong zi zhi di zi cong yuan fang lai zhe ,kong zi he (hè)zhang er wen zhi yue :‘zi zhi gong bu you yang hu ?’bo zhang er yi zhi ,wen yue :‘zi zhi fu mu bu you yang hu ?’”(bo zhang :fu zhang 。)2. chen fu qin 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“jiang hang ,ji zi chen ying zhi ji gong zhi hang 。”3.chen zhang fu zhi fu 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“feng shi xun gong lao ,jin zhi gan zi zhuan ?”(xun :shun cong 。lao :po po 。)⑩chen xiong xing de qin shou 。《ji min yao shu ·zuo jiang fa 》:“mu xie qi da ,yuan ,jing fu xia ,gong xie xia er chang 。”

    hou :

    (yi )①gu dai ju hang she li suo yong de jian ba 。“hou ”zhi she bu ,she bu de ba xin jiao “gu (gǔ)”huo “de ”,yi pi ge huo bu zhi cheng 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“da hou ji kang ,gong shi si zhang 。”②gu dai wu deng jue wei de di er deng 。《li ji ·wang zhi 》:“wang zhe zhi zhi lu jue ,gong 、hou 、bai 、zi 、nan fan wu deng 。”han dai yi hou jin ci yu wang de jue wei 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“wu hou jiu bai ,nv shi zheng zhi 。”③zhu hou de tong chen 。《shi jing ·wei feng ·shuo ren 》:“ji hou zhi zi ,wei hou zhi qi ,dong gong zhi mei ,geng hou zhi yi 。”(zi :nv er 。dong gong :zhi ji tai zi 。yi :qi de zi mei 。)④fan zhi da guan gui ren 。du xun he 《yu you ren dui jiu yin 》:“ke lu ru tian yuan ,hou men shi hai shen 。”(er )hòu [min hou ]xian ming ,shu fu jian sheng 。

    wei :

    (yi )①zuo 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“wei jiu wei li ,zheng bi zu bi 。”(zheng :jin suo 。bi :gei yu 。)《lun yu ·xue er 》:“ji wei ren ye xiao di (tì)。”(di :tong “ti ”。you ai 。)②zhi zuo ;chuang zuo 。《li ji ·qu li xia 》:“wei gong shi ,bu zhan yu qiu mu 。”(qiu mu :mu de de shu 。)《han shu ·mei cheng chuan 》:“si ma xiang ru shan wei wen er chi 。”(chi :man 。)③zhi li 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“shan wei guo zhe ,cang lin sui man ,bu tou yu nong 。”(tou :dai duo ;hu shi 。)《lun yu ·wei zheng 》:“wei zheng yi de 。”④hang wei 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu chang qiu gu ren ren zhi xin ,huo yi er zhe zhi wei 。”(chang :ceng jing 。)⑤chong dang 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”(wen :wen xi 。gu :jiu de zhi shi 。)⑥dang zuo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“ni wei yi xi feng wei ma 。”⑦bian wei ;cheng wei 。qu yuan 《li sao 》:“lan zhi bian er bu fang xi ,quan hui hua er wei mao 。”(lan 、zhi 、quan 、hui :jie xiang cao ming 。)⑧ren wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“er zi wei wo yuan zhi hu ?”(zi :ni 。)⑨shi 。《zuo chuan ·xuan gong san nian 》:“yu wei bai shu ,yu er zu ye 。”⑩jie ci 。1. biao bei dong 。bei 。《san guo zhi · wu shu · lv meng chuan 》:“wei zhang liao deng suo xi 。”2.biao dui xiang 。dui ;xiang 。《zhan guo ce ·han ce er 》:“(yan zhong zi )yin wei nie zheng yu yue :‘chen you chou 。’”(11)lian ci 。ru guo 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“qin wei zhi zhi ,bi bu jiu ye 。”(12)yu qi ci 。1. yu “he ”xiang pei ,biao yi wen yu qi 。《lun yu ·ji shi 》:“he yi fa wei ?”(fa :jin gong 。)2. duo yong yu gou wei ,biao shi fan wen yu qi 。《han shu ·wai qi chuan xia ·zhao huang hou 》:“jin gu gao zhi ,fan nu wei !”(gu :gu yi 。) (er )wèi ①bang zhu 。《shi jing ·da ya ·fu yi 》:“gong shi yan yin ,fu lu lai wei 。”②jie ci 。1. biao dui xiang 。ti 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”2. biao yuan yin 。yin wei 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”3. biao mu de 。wei le 。《kong qiao dong na fei 》:“shen wu wei fu si 。”③tong “wei ”。jia zhuang 。《li ji ·tan gong xia 》:“fu zi wei fu wen ye zhe er guo zhi 。”

    deng :

    ①deng tong ;tong yang 。《huai na zi ·zhu shu 》:“you fa zhe er bu yong ,yu mo fa deng 。”《lun heng ·xing ou 》:“deng zhi jin ye ,huo wei jian ji (jǐ),huo wei feng gua (xiān)。”(ji :gu bing qi ming 。feng gua :bing qi rui li zhi chu 。)②tai jie de ji 。《lv shi chun qiu ·shao lei 》:“gu ming tang mao ci hao zhu ,tu jie san deng ,yi jian jie jian 。”③deng ji 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“qing zi bian san deng 。”④fen deng ;ou bie 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“gui you chang zun ,jian you deng wei 。”(wei :wei yi 。)⑤zhu ci 。1. biao shi fu shu 。du fu 《xi bing ma 》:“ru deng qi zhi meng di li ,shi lai bu de kua shen jiang 。”2. biao shi lie ju wei jin 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“gong deng yu yu ,jie yi shi ji 。”

    lun :

    ①lei ;tong lei 。yang xiong 《fa yan xu 》:“guan hu qun lun 。”(guan :wei ju di yi 。)gu yi 《guo qin lun shang 》:“lian po 、zhao she zhi lun zhi ji bing 。”②lei bi ;pi di 。《fa yan ·wu bai 》:“gui mo di ,fu mo lun 。”③ren yu ren zhi jian de dao de gui fan 。《meng zi · teng wen gong shang 》:“shi qi wei si tu ,jiao yi ren lun 。”④tiao li ;ci xu 。《shang shu ·shun dian 》:“ba yin ke xie ,mo xiang duo lun 。”(ke :neng 。xie :he xie 。)you zhi you tiao li 。《zhou li ·kao gong ji ·gong ren 》:“xi gan bi lun 。”(pi shu gan bi xu shun zhao wen li 。)