• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 甘澤不猶愈,且耕今未賒。

    “甘澤不猶愈,且耕今未賒。”詩句出處:《喜晴》;是唐朝詩人杜甫的作品。

    皇天久不雨,既雨晴亦佳。出郭眺西郊,肅肅春增華。
    青熒陵陂麥,窈窕桃李花。春夏各有實,我饑豈無涯。
    幹戈雖橫放,慘澹鬥龍蛇。甘澤不猶愈,且耕今未賒。
    丈夫則帶甲,婦女終在傢。力難及黍稷,得種菜與麻。
    千載商山芝,往者東門瓜。其人骨已朽,此道誰疵瑕。
    英賢遇轗軻,遠引蟠泥沙。顧慚昧所適,回寵辱身。
    劇談憐野逸,嗜酒見天真。醉舞梁園夜,行歌泗水春。
    才高心不展,道屈善無鄰。處士禰衡俊,諸生原憲貧。
    稻粱求未足,薏苡謗何頻。五嶺炎蒸地,三危放逐臣。
    幾年遭鵩鳥,獨泣向麒麟。蘇武先還漢,黃公豈事秦。
    楚筵辭醴日,梁獄上書辰。已用當時法,誰將此義陳。
    老吟秋月下,病起暮江濱。莫怪恩波隔,乘槎與問津。

    【註釋】:

    甘:

    ①味美。《韓非子·外儲說右上》:“甘肥周於堂,卮酒豆肉集於宮。”(周:遍佈。豆:盛肉器。)②甜味。《荀子·榮辱》:“口辨酸咸甘苦。”③美好;動聽。班固《西都賦》:“竹林果園,芳草甘木。”④情願;樂意。龔自珍《病梅館記》:“甘受詬厲。”張耒《夜坐》:“梧桐真不甘衰謝,數葉迎風尚有聲。”

    澤:

    ①光澤;潤澤。屈原《離騷》:“芳與澤其雜糅兮。”(雜糅:混雜糅合。)②濕潤。《齊民要術·栽樹》:“時時灌溉,常令潤澤。”③雨露。王安石《上杜學士開河書》:“幸而雨澤時至。”(時至:按時到來。)④水匯聚處;沼澤。《楚辭·漁父》:“屈原既放,遊於江潭,行吟澤畔。”⑤恩惠;恩澤。《史記·滑稽列傳》:“故西門豹為鄴令,名聞天下,澤流後世。”⑥遺風;影響。《孟子·離婁下》:“君子之澤,五世而斬。”(斬:斷絕。)

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    猶:

    ①獸名。也叫猶猢,形似麂。《水經註·江水一》:“山多猶猢,似猴而短足,好遊巖樹。”②如同;好像。《隆中對》:“孤之有孔明,猶魚之有水也。”沈括《夢溪筆談》卷七:“月本無光,猶銀丸,日耀之乃光耳。”③副詞。1. 還;仍然。《孟子·盡心上》:“掘井九軔而不及泉,猶為棄井也。”(軔:仞。)2. 尚且。司馬光《資治通鑒·赤壁之戰》:“田橫,齊之壯士耳,猶守義不辱,況劉豫州王室之胄。”(胄:後代。)④通“猷(yóu)”。1.計謀;謀劃。《詩經·小雅·采芑》:“方叔元老,克壯其猶。”2.道。《詩經·小雅·小旻》:“匪先民是程,匪大猶是經。”(匪:非。是:復指前置賓語。程:效法。)⑤通“由”。1.行。《左傳·昭公十四年》:“殺親益榮,猶義也夫!”2.從。《孟子·公孫醜上》:“紂之去武丁未久也……然而文王猶方百裡起,是以難也。”3.由於。《公羊傳·莊公四年》:“紀侯之不誅,至今有紀者,猶無明天子也。”⑥通“搖”。搖動。《禮記·檀弓下》:“詠斯猶,猶斯舞。”

    愈:

    ①病好瞭。《孟子·公孫醜下》:“昔者疾,今日愈。”②治療。《說苑·建本》:“孟子曰:‘人皆知以食愈饑,莫知以學愈愚。’”酈道元《水經註·滱水》:“水出西北暄谷,其水溫熱若湯,能愈百病。”(湯:熱水;開水。)③勝過。《孟子·離婁下》:“思天下惟羿(yì)為愈己,於是殺羿。”(羿:人名。相傳為夏代諸侯有窮國之君。)《左傳·襄公十年》:“病不猶愈於亡乎?”(病:指疲憊。亡:滅亡。)④副詞。更加;越。《韓非子·顯學》:“夫有功者必賞,則爵祿厚而愈勸。”(勸:受到鼓勵。)

    且:

    (一)①副詞。1. 姑且;暫且。《史記·淮陰侯列傳》:“韓信謝曰:‘先生且休矣! 我將念之。’”(休:止。念:思考。)2. 將要;將近。《列子·湯問》:“北山愚公者,年且九十。”②連詞。1.表示並列,相當於“而且”、“並且”。《論語·述而》:“不義而富且貴,於我如浮雲。”2.[既……且……]相當於“又……又……”。《孫子兵法·謀攻》:“三軍且惑且疑。”3. [且……且……]表示相承,相當於“一邊……一邊……”。《史記·淮陰侯列傳》:“上且怒且喜。”4.表示遞進,相當於“況且”、“尚且”。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“且北方之人,不習水戰。”《孟子·梁惠王上》:“獸相食,且人惡(wù)之。”(惡:憎惡。)(二)jū 語氣詞。《詩經·鄭風·出其東門》:“匪我思且。”

    今:

    ①此時;現在。《歸去來兮辭》:“實迷途其未遠,覺今是而昨非。”《戰國策·趙策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左傳·襄公二年》:“(崔子)今不來矣。”②現代。與“古”相對。《禮記·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:違反。)《論語·子罕》:“後生可畏,焉知來者之不如今也?”③今日。《詩經·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④當今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜殺人者也。”⑤將要;將會。司馬遷《史記·項羽本紀》:“豎子不足與謀,奪項王天下者必沛公也。吾屬今為之虜矣。”⑥不久。《史記·申屠嘉列傳》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史記·項羽本紀》:“今不急下,吾烹太公。”

    未:

    ①十二地支之一。《春秋·莊公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二時辰之一,即午後一時至三時。③十二生肖屬羊。④副詞。1.表示否定。a.相當於“不”。《詩經·周頌·小毖》:“未堪傢多難。”b.相當於“沒有”、“不曾”。《詩經 · 召南·草蟲》:“未見君子,我心傷悲。”2. 用在句尾,表示疑問。相當於“否”。《後漢書·劉表傳》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”

    賒:

    ①賒欠;延期付款或收款。《後漢書 ·劉盆子傳》:“少年來酤者,皆賒與之。”(酤:買酒。)②遠;遙遠。王勃《滕王閣序》:“北海雖賒,扶搖可接。”③疏遠。貫休《野店偶作》:“無心於道道自得,有意向人人自賒。”④長久。何遜《秋夕》:“寸心懷是夜,寂寂漏方賒。”⑤多;繁多。郎士元《聞吹楊葉者》:“妙吹楊葉動悲笳,胡馬迎風起恨賒。”又劇甚。薛能《夏雨》:“何處發天涯,風雷一道賒。”⑥寬緩;遲緩。謝朓《和王主簿》:“徒使春帶賒,坐惜紅妝變。”杜甫《喜晴》:“甘澤不猶愈,且耕今未賒。”⑦渺茫;稀少。韓愈《次鄧州界》:“鄧鄙春泥見驛賒。”⑧通“奢”。奢侈。《後漢書·仲長統傳》:“楚楚衣服,戒在窮賒。”


  • 甘泽不犹愈,且耕今未赊。

    “甘泽不犹愈,且耕今未赊。”诗句出处:《喜晴》;是唐朝诗人杜甫的作品。

    皇天久不雨,既雨晴亦佳。出郭眺西郊,肃肃春增华。
    青荧陵陂麦,窈窕桃李花。春夏各有实,我饥岂无涯。
    干戈虽横放,惨澹斗龙蛇。甘泽不犹愈,且耕今未赊。
    丈夫则带甲,妇女终在家。力难及黍稷,得种菜与麻。
    千载商山芝,往者东门瓜。其人骨已朽,此道谁疵瑕。
    英贤遇轗轲,远引蟠泥沙。顾惭昧所适,回宠辱身。
    剧谈怜野逸,嗜酒见天真。醉舞梁园夜,行歌泗水春。
    才高心不展,道屈善无邻。处士祢衡俊,诸生原宪贫。
    稻粱求未足,薏苡谤何频。五岭炎蒸地,三危放逐臣。
    几年遭鵩鸟,独泣向麒麟。苏武先还汉,黄公岂事秦。
    楚筵辞醴日,梁狱上书辰。已用当时法,谁将此义陈。
    老吟秋月下,病起暮江滨。莫怪恩波隔,乘槎与问津。

    【注释】:

    甘:

    ①味美。《韩非子·外储说右上》:“甘肥周于堂,卮酒豆肉集于宫。”(周:遍布。豆:盛肉器。)②甜味。《荀子·荣辱》:“口辨酸咸甘苦。”③美好;动听。班固《西都赋》:“竹林果园,芳草甘木。”④情愿;乐意。龚自珍《病梅馆记》:“甘受诟厉。”张耒《夜坐》:“梧桐真不甘衰谢,数叶迎风尚有声。”

    泽:

    ①光泽;润泽。屈原《离骚》:“芳与泽其杂糅兮。”(杂糅:混杂糅合。)②湿润。《齐民要术·栽树》:“时时灌溉,常令润泽。”③雨露。王安石《上杜学士开河书》:“幸而雨泽时至。”(时至:按时到来。)④水汇聚处;沼泽。《楚辞·渔父》:“屈原既放,游于江潭,行吟泽畔。”⑤恩惠;恩泽。《史记·滑稽列传》:“故西门豹为邺令,名闻天下,泽流后世。”⑥遗风;影响。《孟子·离娄下》:“君子之泽,五世而斩。”(斩:断绝。)

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    犹:

    ①兽名。也叫犹猢,形似麂。《水经注·江水一》:“山多犹猢,似猴而短足,好游岩树。”②如同;好像。《隆中对》:“孤之有孔明,犹鱼之有水也。”沈括《梦溪笔谈》卷七:“月本无光,犹银丸,日耀之乃光耳。”③副词。1. 还;仍然。《孟子·尽心上》:“掘井九轫而不及泉,犹为弃井也。”(轫:仞。)2. 尚且。司马光《资治通鉴·赤壁之战》:“田横,齐之壮士耳,犹守义不辱,况刘豫州王室之胄。”(胄:后代。)④通“猷(yóu)”。1.计谋;谋划。《诗经·小雅·采芑》:“方叔元老,克壮其犹。”2.道。《诗经·小雅·小旻》:“匪先民是程,匪大犹是经。”(匪:非。是:复指前置宾语。程:效法。)⑤通“由”。1.行。《左传·昭公十四年》:“杀亲益荣,犹义也夫!”2.从。《孟子·公孙丑上》:“纣之去武丁未久也……然而文王犹方百里起,是以难也。”3.由于。《公羊传·庄公四年》:“纪侯之不诛,至今有纪者,犹无明天子也。”⑥通“摇”。摇动。《礼记·檀弓下》:“咏斯犹,犹斯舞。”

    愈:

    ①病好了。《孟子·公孙丑下》:“昔者疾,今日愈。”②治疗。《说苑·建本》:“孟子曰:‘人皆知以食愈饥,莫知以学愈愚。’”郦道元《水经注·滱水》:“水出西北暄谷,其水温热若汤,能愈百病。”(汤:热水;开水。)③胜过。《孟子·离娄下》:“思天下惟羿(yì)为愈己,于是杀羿。”(羿:人名。相传为夏代诸侯有穷国之君。)《左传·襄公十年》:“病不犹愈于亡乎?”(病:指疲惫。亡:灭亡。)④副词。更加;越。《韩非子·显学》:“夫有功者必赏,则爵禄厚而愈劝。”(劝:受到鼓励。)

    且:

    (一)①副词。1. 姑且;暂且。《史记·淮阴侯列传》:“韩信谢曰:‘先生且休矣! 我将念之。’”(休:止。念:思考。)2. 将要;将近。《列子·汤问》:“北山愚公者,年且九十。”②连词。1.表示并列,相当于“而且”、“并且”。《论语·述而》:“不义而富且贵,于我如浮云。”2.[既……且……]相当于“又……又……”。《孙子兵法·谋攻》:“三军且惑且疑。”3. [且……且……]表示相承,相当于“一边……一边……”。《史记·淮阴侯列传》:“上且怒且喜。”4.表示递进,相当于“况且”、“尚且”。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“且北方之人,不习水战。”《孟子·梁惠王上》:“兽相食,且人恶(wù)之。”(恶:憎恶。)(二)jū 语气词。《诗经·郑风·出其东门》:“匪我思且。”

    今:

    ①此时;现在。《归去来兮辞》:“实迷途其未远,觉今是而昨非。”《战国策·赵策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左传·襄公二年》:“(崔子)今不来矣。”②现代。与“古”相对。《礼记·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:违反。)《论语·子罕》:“后生可畏,焉知来者之不如今也?”③今日。《诗经·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④当今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜杀人者也。”⑤将要;将会。司马迁《史记·项羽本纪》:“竖子不足与谋,夺项王天下者必沛公也。吾属今为之虏矣。”⑥不久。《史记·申屠嘉列传》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史记·项羽本纪》:“今不急下,吾烹太公。”

    未:

    ①十二地支之一。《春秋·庄公二十四年》:“六月辛未,朔,日有食之。”②十二时辰之一,即午后一时至三时。③十二生肖属羊。④副词。1.表示否定。a.相当于“不”。《诗经·周颂·小毖》:“未堪家多难。”b.相当于“没有”、“不曾”。《诗经 · 召南·草虫》:“未见君子,我心伤悲。”2. 用在句尾,表示疑问。相当于“否”。《后汉书·刘表传》:“言出子口而入吾耳,可以言未?”

    赊:

    ①赊欠;延期付款或收款。《后汉书 ·刘盆子传》:“少年来酤者,皆赊与之。”(酤:买酒。)②远;遥远。王勃《滕王阁序》:“北海虽赊,扶摇可接。”③疏远。贯休《野店偶作》:“无心于道道自得,有意向人人自赊。”④长久。何逊《秋夕》:“寸心怀是夜,寂寂漏方赊。”⑤多;繁多。郎士元《闻吹杨叶者》:“妙吹杨叶动悲笳,胡马迎风起恨赊。”又剧甚。薛能《夏雨》:“何处发天涯,风雷一道赊。”⑥宽缓;迟缓。谢朓《和王主簿》:“徒使春带赊,坐惜红妆变。”杜甫《喜晴》:“甘泽不犹愈,且耕今未赊。”⑦渺茫;稀少。韩愈《次邓州界》:“邓鄙春泥见驿赊。”⑧通“奢”。奢侈。《后汉书·仲长统传》:“楚楚衣服,戒在穷赊。”


  • gan ze bu you yu ,ju geng jin wei she 。

    “gan ze bu you yu ,ju geng jin wei she 。”shi gou chu chu :《xi qing 》;shi tang chao shi ren du fu de zuo pin 。

    huang tian jiu bu yu ,ji yu qing yi jia 。chu guo tiao xi jiao ,su su chun zeng hua 。
    qing ying ling bei mai ,yao tiao tao li hua 。chun xia ge you shi ,wo ji qi mo ya 。
    gan ge sui heng fang ,can dan dou long she 。gan ze bu you yu ,ju geng jin wei she 。
    zhang fu ze dai jia ,fu nv zhong zai jia 。li nan ji shu ji ,de chong cai yu ma 。
    qian zai shang shan zhi ,wang zhe dong men gua 。ji ren gu yi xiu ,ci dao shei ci xia 。
    ying xian yu kan ke ,yuan yin pan ni sha 。gu can mei suo kuo ,hui chong ru shen 。
    ju tan lian ye yi ,shi jiu jian tian zhen 。zui wu liang yuan ye ,hang ge si shui chun 。
    cai gao xin bu zhan ,dao qu shan mo lin 。chu shi mi heng jun ,zhu sheng yuan xian pin 。
    dao liang qiu wei zu ,yi yi bang he pin 。wu ling yan zheng de ,san wei fang zhu chen 。
    ji nian zao 鵩diao ,du qi xiang qi lin 。su wu xian hai han ,huang gong qi shi qin 。
    chu yan ci li ri ,liang yu shang shu chen 。yi yong dang shi fa ,shei jiang ci yi chen 。
    lao yin qiu yue xia ,bing qi mu jiang bin 。mo guai en bo ge ,cheng cha yu wen jin 。

    【zhu shi 】:

    gan :

    ①wei mei 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“gan fei zhou yu tang ,zhi jiu dou rou ji yu gong 。”(zhou :bian bu 。dou :cheng rou qi 。)②tian wei 。《xun zi ·rong ru 》:“kou bian suan xian gan ku 。”③mei hao ;dong ting 。ban gu 《xi dou fu 》:“zhu lin guo yuan ,fang cao gan mu 。”④qing yuan ;le yi 。gong zi zhen 《bing mei guan ji 》:“gan shou gou li 。”zhang lei 《ye zuo 》:“wu tong zhen bu gan cui xie ,shu xie ying feng shang you sheng 。”

    ze :

    ①guang ze ;run ze 。qu yuan 《li sao 》:“fang yu ze ji za rou xi 。”(za rou :hun za rou ge 。)②shi run 。《ji min yao shu ·zai shu 》:“shi shi guan gai ,chang ling run ze 。”③yu lou 。wang an dan 《shang du xue shi kai he shu 》:“xing er yu ze shi zhi 。”(shi zhi :an shi dao lai 。)④shui hui ju chu ;zhao ze 。《chu ci ·yu fu 》:“qu yuan ji fang ,you yu jiang tan ,hang yin ze pan 。”⑤en hui ;en ze 。《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“gu xi men bao wei ye ling ,ming wen tian xia ,ze liu hou shi 。”⑥wei feng ;ying xiang 。《meng zi ·li lou xia 》:“jun zi zhi ze ,wu shi er zhan 。”(zhan :duan jue 。)

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    you :

    ①shou ming 。ye jiao you hu ,xing shi ji 。《shui jing zhu ·jiang shui yi 》:“shan duo you hu ,shi hou er duan zu ,hao you yan shu 。”②ru tong ;hao xiang 。《long zhong dui 》:“gu zhi you kong ming ,you yu zhi you shui ye 。”shen gua 《meng xi bi tan 》juan qi :“yue ben mo guang ,you yin wan ,ri yao zhi nai guang er 。”③fu ci 。1. hai ;reng ran 。《meng zi ·jin xin shang 》:“jue jing jiu ren er bu ji quan ,you wei qi jing ye 。”(ren :ren 。)2. shang ju 。si ma guang 《zi zhi tong jian ·chi bi zhi zhan 》:“tian heng ,ji zhi zhuang shi er ,you shou yi bu ru ,kuang liu yu zhou wang shi zhi zhou 。”(zhou :hou dai 。)④tong “you (yóu)”。1.ji mou ;mou hua 。《shi jing ·xiao ya ·cai qi 》:“fang shu yuan lao ,ke zhuang ji you 。”2.dao 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“fei xian min shi cheng ,fei da you shi jing 。”(fei :fei 。shi :fu zhi qian zhi bin yu 。cheng :xiao fa 。)⑤tong “you ”。1.hang 。《zuo chuan ·zhao gong shi si nian 》:“sha qin yi rong ,you yi ye fu !”2.cong 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“zhou zhi qu wu ding wei jiu ye ……ran er wen wang you fang bai li qi ,shi yi nan ye 。”3.you yu 。《gong yang chuan ·zhuang gong si nian 》:“ji hou zhi bu zhu ,zhi jin you ji zhe ,you mo ming tian zi ye 。”⑥tong “yao ”。yao dong 。《li ji ·tan gong xia 》:“yong si you ,you si wu 。”

    yu :

    ①bing hao le 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“xi zhe ji ,jin ri yu 。”②zhi liao 。《shui yuan ·jian ben 》:“meng zi yue :‘ren jie zhi yi shi yu ji ,mo zhi yi xue yu yu 。’”li dao yuan 《shui jing zhu ·kou shui 》:“shui chu xi bei xuan gu ,ji shui wen re re shang ,neng yu bai bing 。”(shang :re shui ;kai shui 。)③sheng guo 。《meng zi ·li lou xia 》:“sai tian xia wei yi (yì)wei yu ji ,yu shi sha yi 。”(yi :ren ming 。xiang chuan wei xia dai zhu hou you qiong guo zhi jun 。)《zuo chuan ·xiang gong shi nian 》:“bing bu you yu yu wang hu ?”(bing :zhi pi bei 。wang :mie wang 。)④fu ci 。geng jia ;yue 。《han fei zi ·xian xue 》:“fu you gong zhe bi shang ,ze jue lu hou er yu quan 。”(quan :shou dao gu li 。)

    ju :

    (yi )①fu ci 。1. gu ju ;zan ju 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“han xin xie yue :‘xian sheng ju xiu yi ! wo jiang nian zhi 。’”(xiu :zhi 。nian :sai kao 。)2. jiang yao ;jiang jin 。《lie zi ·shang wen 》:“bei shan yu gong zhe ,nian ju jiu shi 。”②lian ci 。1.biao shi bing lie ,xiang dang yu “er ju ”、“bing ju ”。《lun yu ·shu er 》:“bu yi er fu ju gui ,yu wo ru fu yun 。”2.[ji ……ju ……]xiang dang yu “you ……you ……”。《sun zi bing fa ·mou gong 》:“san jun ju huo ju yi 。”3. [ju ……ju ……]biao shi xiang cheng ,xiang dang yu “yi bian ……yi bian ……”。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shang ju nu ju xi 。”4.biao shi di jin ,xiang dang yu “kuang ju ”、“shang ju ”。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ju bei fang zhi ren ,bu xi shui zhan 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“shou xiang shi ,ju ren e (wù)zhi 。”(e :zeng e 。)(er )jū yu qi ci 。《shi jing ·zheng feng ·chu ji dong men 》:“fei wo sai ju 。”

    jin :

    ①ci shi ;xian zai 。《gui qu lai xi ci 》:“shi mi tu ji wei yuan ,jiao jin shi er zuo fei 。”《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao fu jin zhe shu bu yu shi 。”《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“(cui zi )jin bu lai yi 。”②xian dai 。yu “gu ”xiang dui 。《li ji ·zhong yong 》:“sheng hu jin zhi shi ,fan gu zhi dao 。”(fan :wei fan 。)《lun yu ·zi han 》:“hou sheng ke wei ,yan zhi lai zhe zhi bu ru jin ye ?”③jin ri 。《shi jing ·shao na ·biao you mei 》:“qiu wo shu shi ,dai ji jin xi 。”(shu :duo 。shi :zhi wei hun nan zi 。dai dài:ji ;dao 。)④dang jin 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jin fu tian xia zhi ren mu ,wei you bu shi sha ren zhe ye 。”⑤jiang yao ;jiang hui 。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shu zi bu zu yu mou ,duo xiang wang tian xia zhe bi pei gong ye 。wu shu jin wei zhi lu yi 。”⑥bu jiu 。《shi ji ·shen tu jia lie chuan 》:“ru di wang ,wu jin shi ren shao re 。”⑦jia ru ;ru guo 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin bu ji xia ,wu peng tai gong 。”

    wei :

    ①shi er de zhi zhi yi 。《chun qiu ·zhuang gong er shi si nian 》:“liu yue xin wei ,shuo ,ri you shi zhi 。”②shi er shi chen zhi yi ,ji wu hou yi shi zhi san shi 。③shi er sheng xiao shu yang 。④fu ci 。1.biao shi fou ding 。a.xiang dang yu “bu ”。《shi jing ·zhou song ·xiao bi 》:“wei kan jia duo nan 。”b.xiang dang yu “mei you ”、“bu ceng ”。《shi jing · shao na ·cao chong 》:“wei jian jun zi ,wo xin shang bei 。”2. yong zai gou wei ,biao shi yi wen 。xiang dang yu “fou ”。《hou han shu ·liu biao chuan 》:“yan chu zi kou er ru wu er ,ke yi yan wei ?”

    she :

    ①she qian ;yan ji fu kuan huo shou kuan 。《hou han shu ·liu pen zi chuan 》:“shao nian lai gu zhe ,jie she yu zhi 。”(gu :mai jiu 。)②yuan ;yao yuan 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“bei hai sui she ,fu yao ke jie 。”③shu yuan 。guan xiu 《ye dian ou zuo 》:“mo xin yu dao dao zi de ,you yi xiang ren ren zi she 。”④chang jiu 。he xun 《qiu xi 》:“cun xin huai shi ye ,ji ji lou fang she 。”⑤duo ;fan duo 。lang shi yuan 《wen chui yang xie zhe 》:“miao chui yang xie dong bei jia ,hu ma ying feng qi hen she 。”you ju shen 。xue neng 《xia yu 》:“he chu fa tian ya ,feng lei yi dao she 。”⑥kuan huan ;chi huan 。xie tiao 《he wang zhu bu 》:“tu shi chun dai she ,zuo xi gong zhuang bian 。”du fu 《xi qing 》:“gan ze bu you yu ,ju geng jin wei she 。”⑦miao mang ;xi shao 。han yu 《ci deng zhou jie 》:“deng bi chun ni jian yi she 。”⑧tong “she ”。she chi 。《hou han shu ·zhong chang tong chuan 》:“chu chu yi fu ,jie zai qiong she 。”