• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 乃知靜者心,千載猶相望。

    “乃知靜者心,千載猶相望。”詩句出處:《宓公琴臺詩三首》;是唐朝詩人高適的作品。

    宓子昔為政,鳴琴登此臺。琴和人亦閑,千載稱其才。
    臨眺忽淒愴,人琴安在哉。悠悠此天壤,唯有頌聲來。
    邦伯感遺事,慨然建琴堂。乃知靜者心,千載猶相望。
    入室想其人,出門何茫茫。唯見白雲合,東臨鄒魯鄉。
    皤皤邑中老,自誇邑中理。何必升君堂,然後知君美。
    開門無犬吠,早臥常晏起。昔人不忍欺,今我還復爾。

    【註釋】:

    乃:

    ①第二人稱代詞。你;你的。《漢書·翟義傳》:“今欲發之,乃肯從我乎?”(發:發兵。)陸遊《示兒》:“王師北定中原日,傢祭無忘告乃翁。”(翁:父親。)②是;就是。《資治通鑒·赤壁之戰》:“若事之不濟,此乃天也。”③副詞。1.於是,這才。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“乃三顧亮於草廬之中。”2.卻;竟。司馬光《訓儉示康》:“古人以儉為美德,今人乃以儉相詬病。”3.隻;僅僅。《呂氏春秋·義賞》:“天下勝者眾矣,而霸者乃五。”④助詞。《尚書·大禹謨》:“乃聖乃神,乃武乃文。”⑤甚至。《資治通鑒·赤壁之戰》:“蒙沖鬥艦乃以千數。”[乃爾]如此。《三國志·蜀書· 呂凱傳》:“臣不意永昌風俗敦直乃爾。”

    知:

    ①知道。《論語·為政》:“知之為知之,不知為不知,是知也。”王充《論衡·知實》:“不學自知,不問自曉,古今行事,未之有也。”(未之有也:沒有這樣的事。)②知覺;感覺。范縝《神滅論》:“手等有痛癢之知。”③見解;知識。《商君書·更法》:“有獨知之慮者。”(慮:思慮。)④知識。《列子· 湯問》:“兩小兒笑曰:‘孰為汝多知乎?’”(孰:誰。為:通“謂”,說。)⑤瞭解。《史記·管晏列傳》:“知我者鮑子也。”(鮑子:鮑叔牙。)⑥交好;相親。司馬遷《報任安書》:“絕賓客之知。”⑦知己;知心的人。鮑照《詠雙燕》:“悲歌辭舊愛,銜淚覓新知。”(銜淚:噙著淚。覓:找尋。)⑧主持。《左傳·襄公二十六年》:“子產其將知政矣。”

    靜:

    ①靜止;平靜(與“動”相對)。《嶽陽樓記》:“浮光躍金,靜影沉璧。”《墨子·非攻下》:“而神民不違,天下乃靜。”《韓非子·喻老》:“天下有道無急患則曰靜。”《周易·系辭上》:“夫坤,其靜也翕(xī),其動也辟。”(翕:斂息。辟:開啟。)②寂靜;安靜。《詩經·衛風·氓》:“靜言思之,躬自悼矣。”杜甫《甘林》:“喧靜不同科。”③安定;平定。杜光庭《墉城集仙錄·薛玄同》:“玄同自是冥心靜神,往往不食。”④閑雅;文靜。《詩經·邶風·靜女》:“靜女其姝,俟我於城隅。”⑤清潔;清凈。張衡《東京賦》:“滌濯靜嘉。”(嘉:美好。)洪昇《長生殿·雨夢》:“因此把驛庭靜掃,鑾輿幸早。”(鑾輿:皇帝的車駕。)⑥道傢的一種修煉方法。王建《送宮人入道》:“問師初得經中字,入靜猶燒內裡香。”(內裡:宮裡。)

    者:

    ①代詞。指人、物、事、時間、地點等。《道林寓居》:“青嶂者邊來已熟,紅塵那畔去應疏。”②助詞。1.與動詞、形容詞或短語構成“者”字結構,表示人、事、物等。《老子》:“高者抑之,下者舉之。”《史記·項羽本紀》:“奪項王天下者,必沛公也。”2. 與數詞構成“者”字結構,指稱前邊的事物。《三國志·吳書·周瑜傳》:“此數四者,用兵之患也。”3. 與時間名詞構成“者”字結構,相當於“……的時候”。《莊子·齊物論》:“昔者十日並出。”4.用在名詞主語後,表示提頓或判斷。《史記·陳涉世傢》:“陳勝者,陽城人也。”5. 用在復句的前一分句末,表示因果關系或假設關系。《戰國策·齊策一》:“吾妻之美我者,私我也。”王安石《遊褒禪山記》:“盡吾志而不能至者,可以無悔矣。”③語氣詞。用於句末,與疑問代詞“誰”、“何”等配合,表示疑問語氣。《史記·項羽本紀》:“誰為大王為此計者?”

    心:

    ①心臟。《淮南子·原道》:“心者,五臟之主也。”②通常指思維器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官則思。”《國語·周語上》:“夫民慮之於心,而宣之於口。”③掛懷;關心。唐順之《與呂沃洲巡按書》:“兩公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:於。)④中央;中心。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之處。《三國志·蜀書·龐統法正傳》:“而敵傢數道並進,已入心腹。”2. 親信的人。

    載:

    (一)①乘坐。《史記·河渠書》:“陸行載車,水行載舟。”②裝載。《史記·酷吏列傳》:“載以牛車。”③交通工具。《尚書·益稷》:“予乘四載,隨山刊木。”(四載:四種交通工具。刊:砍。)④開始。陶潛《停雲》:“東園之樹,枝條載榮。”(榮:茂盛。)⑤充滿。《詩經·大雅·生民》:“厥聲載路。”⑥助詞。用於句首或句中,起加強語氣的作用。《詩經 · 齊風·載驅》:“載驅薄薄。”(薄薄:馬蹄聲。)⑦副詞。又;且。《詩經 · 鄘風·載馳》:“載馳載驅。”⑧做;施行。《左傳·襄公三十年》:“淑慎爾止,無載爾偽。”⑨通“再”。二;第二。《呂氏春秋·順民》:“文王載拜稽首而辭曰。”(二)zǎi ①年。杜甫《奉贈韋左丞丈二十二韻》:“騎驢十三載,旅食京華春。”(旅食:寄食。)②記錄。《左傳·昭公十五年》:“夫有勛而不廢,有績而載。”

    猶:

    ①獸名。也叫猶猢,形似麂。《水經註·江水一》:“山多猶猢,似猴而短足,好遊巖樹。”②如同;好像。《隆中對》:“孤之有孔明,猶魚之有水也。”沈括《夢溪筆談》卷七:“月本無光,猶銀丸,日耀之乃光耳。”③副詞。1. 還;仍然。《孟子·盡心上》:“掘井九軔而不及泉,猶為棄井也。”(軔:仞。)2. 尚且。司馬光《資治通鑒·赤壁之戰》:“田橫,齊之壯士耳,猶守義不辱,況劉豫州王室之胄。”(胄:後代。)④通“猷(yóu)”。1.計謀;謀劃。《詩經·小雅·采芑》:“方叔元老,克壯其猶。”2.道。《詩經·小雅·小旻》:“匪先民是程,匪大猶是經。”(匪:非。是:復指前置賓語。程:效法。)⑤通“由”。1.行。《左傳·昭公十四年》:“殺親益榮,猶義也夫!”2.從。《孟子·公孫醜上》:“紂之去武丁未久也……然而文王猶方百裡起,是以難也。”3.由於。《公羊傳·莊公四年》:“紀侯之不誅,至今有紀者,猶無明天子也。”⑥通“搖”。搖動。《禮記·檀弓下》:“詠斯猶,猶斯舞。”

    相:

    (一)①互相;相互。《左傳·隱公元年》:“不及黃泉,無相見也。”②遞相;一方對另一方有所動作。《呂氏春秋·疑似》:“為高葆禱於璐,置鼓其上,遠近相聞。”③質地;實質。劉峻《辯命論》:“昔之玉質金相,英髦秀達,皆擯斥於當年,韞(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊傑。韞:藏。)[相對]相向。元稹《與李十二夜飲》:“寒夜燈前賴酒壺,與君相對興(xìng)猶孤。”(二)xiàng ①察看;仔細看。《詩經·大雅·公劉》:“相其陰陽,觀其流泉。”②占視。迷信者看外形而斷定人與事的吉兇禍福。《荀子·非相》:“相人之形狀顏色,而知其吉兇妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相雖善而心術惡。”④輔佐;扶助。《論語·季氏》:“今由與求也,相夫子。”⑤官名。1. 輔佐君主掌管國事的最高官吏。《史記·魏世傢》:“傢貧則思良妻,國亂則思賢相。”2.漢代另指諸侯國的實際執政者,地位相當於郡太守。《後漢書·張衡傳》:“永和初,出為河間相。”又使為相。《續資治通鑒長編·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彥博、富弼,意甚自得。”⑥司儀贊禮者。《淮南子·主術》:“口能言而行人稱辭,足能行而相者先導。”(行人:古時的外交官。)⑦選擇。王實甫《西廂記》第五本第四折:“自古相女配夫,新狀元花生滿路。”

    望:

    ①遠望。《左傳·莊公十年》:“吾視其轍亂,望其旗靡。”(轍:車轍。靡:倒。)②盼望;期望。曹操《收田租令》:“欲望百姓親附。”《孟子·梁惠王上》:“王如知此,則無望民之多於鄰國也。”③聲望;名望。《詩經·大雅·卷阿》:“令聞令望。”④有聲望的人或物。《左傳·昭公十二年》:“吾子,楚國之望也。”⑤怨恨;責怪。《新唐書·劉漢宏傳》:“漢宏恨賞薄,有望言。”⑥祭名。指古代帝王祭祀山川、日月、星辰。《尚書·舜典》:“望於山川。”⑦農歷每月十五。張溥《五人墓碑記》:“予猶記周公之被逮,在丁卯三月之望。”[望洋]亦作“望羊”、“望陽”。仰視;遠視。《莊子·秋水》:“於是焉河伯始旋其面目,望洋向若而嘆。”(若:海神名。)


  • 乃知静者心,千载犹相望。

    “乃知静者心,千载犹相望。”诗句出处:《宓公琴台诗三首》;是唐朝诗人高适的作品。

    宓子昔为政,鸣琴登此台。琴和人亦闲,千载称其才。
    临眺忽凄怆,人琴安在哉。悠悠此天壤,唯有颂声来。
    邦伯感遗事,慨然建琴堂。乃知静者心,千载犹相望。
    入室想其人,出门何茫茫。唯见白云合,东临邹鲁乡。
    皤皤邑中老,自夸邑中理。何必升君堂,然后知君美。
    开门无犬吠,早卧常晏起。昔人不忍欺,今我还复尔。

    【注释】:

    乃:

    ①第二人称代词。你;你的。《汉书·翟义传》:“今欲发之,乃肯从我乎?”(发:发兵。)陆游《示儿》:“王师北定中原日,家祭无忘告乃翁。”(翁:父亲。)②是;就是。《资治通鉴·赤壁之战》:“若事之不济,此乃天也。”③副词。1.于是,这才。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“乃三顾亮于草庐之中。”2.却;竟。司马光《训俭示康》:“古人以俭为美德,今人乃以俭相诟病。”3.只;仅仅。《吕氏春秋·义赏》:“天下胜者众矣,而霸者乃五。”④助词。《尚书·大禹谟》:“乃圣乃神,乃武乃文。”⑤甚至。《资治通鉴·赤壁之战》:“蒙冲斗舰乃以千数。”[乃尔]如此。《三国志·蜀书· 吕凯传》:“臣不意永昌风俗敦直乃尔。”

    知:

    ①知道。《论语·为政》:“知之为知之,不知为不知,是知也。”王充《论衡·知实》:“不学自知,不问自晓,古今行事,未之有也。”(未之有也:没有这样的事。)②知觉;感觉。范缜《神灭论》:“手等有痛痒之知。”③见解;知识。《商君书·更法》:“有独知之虑者。”(虑:思虑。)④知识。《列子· 汤问》:“两小儿笑曰:‘孰为汝多知乎?’”(孰:谁。为:通“谓”,说。)⑤了解。《史记·管晏列传》:“知我者鲍子也。”(鲍子:鲍叔牙。)⑥交好;相亲。司马迁《报任安书》:“绝宾客之知。”⑦知己;知心的人。鲍照《咏双燕》:“悲歌辞旧爱,衔泪觅新知。”(衔泪:噙着泪。觅:找寻。)⑧主持。《左传·襄公二十六年》:“子产其将知政矣。”

    静:

    ①静止;平静(与“动”相对)。《岳阳楼记》:“浮光跃金,静影沉璧。”《墨子·非攻下》:“而神民不违,天下乃静。”《韩非子·喻老》:“天下有道无急患则曰静。”《周易·系辞上》:“夫坤,其静也翕(xī),其动也辟。”(翕:敛息。辟:开启。)②寂静;安静。《诗经·卫风·氓》:“静言思之,躬自悼矣。”杜甫《甘林》:“喧静不同科。”③安定;平定。杜光庭《墉城集仙录·薛玄同》:“玄同自是冥心静神,往往不食。”④闲雅;文静。《诗经·邶风·静女》:“静女其姝,俟我于城隅。”⑤清洁;清净。张衡《东京赋》:“涤濯静嘉。”(嘉:美好。)洪昇《长生殿·雨梦》:“因此把驿庭静扫,銮舆幸早。”(銮舆:皇帝的车驾。)⑥道家的一种修炼方法。王建《送宫人入道》:“问师初得经中字,入静犹烧内里香。”(内里:宫里。)

    者:

    ①代词。指人、物、事、时间、地点等。《道林寓居》:“青嶂者边来已熟,红尘那畔去应疏。”②助词。1.与动词、形容词或短语构成“者”字结构,表示人、事、物等。《老子》:“高者抑之,下者举之。”《史记·项羽本纪》:“夺项王天下者,必沛公也。”2. 与数词构成“者”字结构,指称前边的事物。《三国志·吴书·周瑜传》:“此数四者,用兵之患也。”3. 与时间名词构成“者”字结构,相当于“……的时候”。《庄子·齐物论》:“昔者十日并出。”4.用在名词主语后,表示提顿或判断。《史记·陈涉世家》:“陈胜者,阳城人也。”5. 用在复句的前一分句末,表示因果关系或假设关系。《战国策·齐策一》:“吾妻之美我者,私我也。”王安石《游褒禅山记》:“尽吾志而不能至者,可以无悔矣。”③语气词。用于句末,与疑问代词“谁”、“何”等配合,表示疑问语气。《史记·项羽本纪》:“谁为大王为此计者?”

    心:

    ①心脏。《淮南子·原道》:“心者,五脏之主也。”②通常指思维器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官则思。”《国语·周语上》:“夫民虑之于心,而宣之于口。”③挂怀;关心。唐顺之《与吕沃洲巡按书》:“两公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:于。)④中央;中心。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之处。《三国志·蜀书·庞统法正传》:“而敌家数道并进,已入心腹。”2. 亲信的人。

    载:

    (一)①乘坐。《史记·河渠书》:“陆行载车,水行载舟。”②装载。《史记·酷吏列传》:“载以牛车。”③交通工具。《尚书·益稷》:“予乘四载,随山刊木。”(四载:四种交通工具。刊:砍。)④开始。陶潜《停云》:“东园之树,枝条载荣。”(荣:茂盛。)⑤充满。《诗经·大雅·生民》:“厥声载路。”⑥助词。用于句首或句中,起加强语气的作用。《诗经 · 齐风·载驱》:“载驱薄薄。”(薄薄:马蹄声。)⑦副词。又;且。《诗经 · 鄘风·载驰》:“载驰载驱。”⑧做;施行。《左传·襄公三十年》:“淑慎尔止,无载尔伪。”⑨通“再”。二;第二。《吕氏春秋·顺民》:“文王载拜稽首而辞曰。”(二)zǎi ①年。杜甫《奉赠韦左丞丈二十二韵》:“骑驴十三载,旅食京华春。”(旅食:寄食。)②记录。《左传·昭公十五年》:“夫有勋而不废,有绩而载。”

    犹:

    ①兽名。也叫犹猢,形似麂。《水经注·江水一》:“山多犹猢,似猴而短足,好游岩树。”②如同;好像。《隆中对》:“孤之有孔明,犹鱼之有水也。”沈括《梦溪笔谈》卷七:“月本无光,犹银丸,日耀之乃光耳。”③副词。1. 还;仍然。《孟子·尽心上》:“掘井九轫而不及泉,犹为弃井也。”(轫:仞。)2. 尚且。司马光《资治通鉴·赤壁之战》:“田横,齐之壮士耳,犹守义不辱,况刘豫州王室之胄。”(胄:后代。)④通“猷(yóu)”。1.计谋;谋划。《诗经·小雅·采芑》:“方叔元老,克壮其犹。”2.道。《诗经·小雅·小旻》:“匪先民是程,匪大犹是经。”(匪:非。是:复指前置宾语。程:效法。)⑤通“由”。1.行。《左传·昭公十四年》:“杀亲益荣,犹义也夫!”2.从。《孟子·公孙丑上》:“纣之去武丁未久也……然而文王犹方百里起,是以难也。”3.由于。《公羊传·庄公四年》:“纪侯之不诛,至今有纪者,犹无明天子也。”⑥通“摇”。摇动。《礼记·檀弓下》:“咏斯犹,犹斯舞。”

    相:

    (一)①互相;相互。《左传·隐公元年》:“不及黄泉,无相见也。”②递相;一方对另一方有所动作。《吕氏春秋·疑似》:“为高葆祷于璐,置鼓其上,远近相闻。”③质地;实质。刘峻《辩命论》:“昔之玉质金相,英髦秀达,皆摈斥于当年,韫(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊杰。韫:藏。)[相对]相向。元稹《与李十二夜饮》:“寒夜灯前赖酒壶,与君相对兴(xìng)犹孤。”(二)xiàng ①察看;仔细看。《诗经·大雅·公刘》:“相其阴阳,观其流泉。”②占视。迷信者看外形而断定人与事的吉凶祸福。《荀子·非相》:“相人之形状颜色,而知其吉凶妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相虽善而心术恶。”④辅佐;扶助。《论语·季氏》:“今由与求也,相夫子。”⑤官名。1. 辅佐君主掌管国事的最高官吏。《史记·魏世家》:“家贫则思良妻,国乱则思贤相。”2.汉代另指诸侯国的实际执政者,地位相当于郡太守。《后汉书·张衡传》:“永和初,出为河间相。”又使为相。《续资治通鉴长编·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彦博、富弼,意甚自得。”⑥司仪赞礼者。《淮南子·主术》:“口能言而行人称辞,足能行而相者先导。”(行人:古时的外交官。)⑦选择。王实甫《西厢记》第五本第四折:“自古相女配夫,新状元花生满路。”

    望:

    ①远望。《左传·庄公十年》:“吾视其辙乱,望其旗靡。”(辙:车辙。靡:倒。)②盼望;期望。曹操《收田租令》:“欲望百姓亲附。”《孟子·梁惠王上》:“王如知此,则无望民之多于邻国也。”③声望;名望。《诗经·大雅·卷阿》:“令闻令望。”④有声望的人或物。《左传·昭公十二年》:“吾子,楚国之望也。”⑤怨恨;责怪。《新唐书·刘汉宏传》:“汉宏恨赏薄,有望言。”⑥祭名。指古代帝王祭祀山川、日月、星辰。《尚书·舜典》:“望于山川。”⑦农历每月十五。张溥《五人墓碑记》:“予犹记周公之被逮,在丁卯三月之望。”[望洋]亦作“望羊”、“望阳”。仰视;远视。《庄子·秋水》:“于是焉河伯始旋其面目,望洋向若而叹。”(若:海神名。)


  • nai zhi jing zhe xin ,qian zai you xiang wang 。

    “nai zhi jing zhe xin ,qian zai you xiang wang 。”shi gou chu chu :《mi gong qin tai shi san shou 》;shi tang chao shi ren gao kuo de zuo pin 。

    mi zi xi wei zheng ,ming qin deng ci tai 。qin he ren yi xian ,qian zai chen ji cai 。
    lin tiao hu qi chuang ,ren qin an zai zai 。you you ci tian rang ,wei you song sheng lai 。
    bang bai gan wei shi ,kai ran jian qin tang 。nai zhi jing zhe xin ,qian zai you xiang wang 。
    ru shi xiang ji ren ,chu men he mang mang 。wei jian bai yun ge ,dong lin ju lu xiang 。
    po po yi zhong lao ,zi kua yi zhong li 。he bi sheng jun tang ,ran hou zhi jun mei 。
    kai men mo quan fei ,zao wo chang yan qi 。xi ren bu ren qi ,jin wo hai fu er 。

    【zhu shi 】:

    nai :

    ①di er ren chen dai ci 。ni ;ni de 。《han shu ·di yi chuan 》:“jin yu fa zhi ,nai ken cong wo hu ?”(fa :fa bing 。)liu you 《shi er 》:“wang shi bei ding zhong yuan ri ,jia ji mo wang gao nai weng 。”(weng :fu qin 。)②shi ;jiu shi 。《zi zhi tong jian ·chi bi zhi zhan 》:“re shi zhi bu ji ,ci nai tian ye 。”③fu ci 。1.yu shi ,zhe cai 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“nai san gu liang yu cao lu zhi zhong 。”2.que ;jing 。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“gu ren yi jian wei mei de ,jin ren nai yi jian xiang gou bing 。”3.zhi ;jin jin 。《lv shi chun qiu ·yi shang 》:“tian xia sheng zhe zhong yi ,er ba zhe nai wu 。”④zhu ci 。《shang shu ·da yu mo 》:“nai sheng nai shen ,nai wu nai wen 。”⑤shen zhi 。《zi zhi tong jian ·chi bi zhi zhan 》:“meng chong dou jian nai yi qian shu 。”[nai er ]ru ci 。《san guo zhi ·shu shu · lv kai chuan 》:“chen bu yi yong chang feng su dui zhi nai er 。”

    zhi :

    ①zhi dao 。《lun yu ·wei zheng 》:“zhi zhi wei zhi zhi ,bu zhi wei bu zhi ,shi zhi ye 。”wang chong 《lun heng ·zhi shi 》:“bu xue zi zhi ,bu wen zi xiao ,gu jin hang shi ,wei zhi you ye 。”(wei zhi you ye :mei you zhe yang de shi 。)②zhi jiao ;gan jiao 。fan zhen 《shen mie lun 》:“shou deng you tong yang zhi zhi 。”③jian jie ;zhi shi 。《shang jun shu ·geng fa 》:“you du zhi zhi lv zhe 。”(lv :sai lv 。)④zhi shi 。《lie zi · shang wen 》:“liang xiao er xiao yue :‘shu wei ru duo zhi hu ?’”(shu :shei 。wei :tong “wei ”,shui 。)⑤le jie 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“zhi wo zhe bao zi ye 。”(bao zi :bao shu ya 。)⑥jiao hao ;xiang qin 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“jue bin ke zhi zhi 。”⑦zhi ji ;zhi xin de ren 。bao zhao 《yong shuang yan 》:“bei ge ci jiu ai ,xian lei mi xin zhi 。”(xian lei :qin zhao lei 。mi :zhao xun 。)⑧zhu chi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“zi chan ji jiang zhi zheng yi 。”

    jing :

    ①jing zhi ;ping jing (yu “dong ”xiang dui )。《yue yang lou ji 》:“fu guang yue jin ,jing ying chen bi 。”《mo zi ·fei gong xia 》:“er shen min bu wei ,tian xia nai jing 。”《han fei zi ·yu lao 》:“tian xia you dao mo ji huan ze yue jing 。”《zhou yi ·ji ci shang 》:“fu kun ,ji jing ye xi (xī),ji dong ye bi 。”(xi :lian xi 。bi :kai qi 。)②ji jing ;an jing 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“jing yan sai zhi ,gong zi dao yi 。”du fu 《gan lin 》:“xuan jing bu tong ke 。”③an ding ;ping ding 。du guang ting 《yong cheng ji xian lu ·xue xuan tong 》:“xuan tong zi shi ming xin jing shen ,wang wang bu shi 。”④xian ya ;wen jing 。《shi jing ·bei feng ·jing nv 》:“jing nv ji shu ,qi wo yu cheng yu 。”⑤qing jie ;qing jing 。zhang heng 《dong jing fu 》:“di zhuo jing jia 。”(jia :mei hao 。)hong 昇《chang sheng dian ·yu meng 》:“yin ci ba yi ting jing sao ,luan yu xing zao 。”(luan yu :huang di de che jia 。)⑥dao jia de yi chong xiu lian fang fa 。wang jian 《song gong ren ru dao 》:“wen shi chu de jing zhong zi ,ru jing you shao nei li xiang 。”(nei li :gong li 。)

    zhe :

    ①dai ci 。zhi ren 、wu 、shi 、shi jian 、de dian deng 。《dao lin yu ju 》:“qing zhang zhe bian lai yi shou ,gong chen na pan qu ying shu 。”②zhu ci 。1.yu dong ci 、xing rong ci huo duan yu gou cheng “zhe ”zi jie gou ,biao shi ren 、shi 、wu deng 。《lao zi 》:“gao zhe yi zhi ,xia zhe ju zhi 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“duo xiang wang tian xia zhe ,bi pei gong ye 。”2. yu shu ci gou cheng “zhe ”zi jie gou ,zhi chen qian bian de shi wu 。《san guo zhi ·wu shu ·zhou yu chuan 》:“ci shu si zhe ,yong bing zhi huan ye 。”3. yu shi jian ming ci gou cheng “zhe ”zi jie gou ,xiang dang yu “……de shi hou ”。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“xi zhe shi ri bing chu 。”4.yong zai ming ci zhu yu hou ,biao shi di du huo pan duan 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“chen sheng zhe ,yang cheng ren ye 。”5. yong zai fu gou de qian yi fen gou mo ,biao shi yin guo guan ji huo jia she guan ji 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“wu qi zhi mei wo zhe ,si wo ye 。”wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“jin wu zhi er bu neng zhi zhe ,ke yi mo hui yi 。”③yu qi ci 。yong yu gou mo ,yu yi wen dai ci “shei ”、“he ”deng pei ge ,biao shi yi wen yu qi 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shei wei da wang wei ci ji zhe ?”

    xin :

    ①xin zang 。《huai na zi ·yuan dao 》:“xin zhe ,wu zang zhi zhu ye 。”②tong chang zhi sai wei qi guan he sai xiang 、gan qing deng 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xin zhi guan ze sai 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“fu min lv zhi yu xin ,er xuan zhi yu kou 。”③gua huai ;guan xin 。tang shun zhi 《yu lv wo zhou xun an shu 》:“liang gong zhe ,yi ri ju hu ji wei ,yi ri xin hu ji min zhe ye 。”(hu :yu 。)④zhong yang ;zhong xin 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting hu yue sheng hu xin 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ji xia zhi yue ,ri zai liu ,hun xin zhong ,dan wei zhong 。”[xin fu ]1.yao hai zhi chu 。《san guo zhi ·shu shu ·pang tong fa zheng chuan 》:“er di jia shu dao bing jin ,yi ru xin fu 。”2. qin xin de ren 。

    zai :

    (yi )①cheng zuo 。《shi ji ·he qu shu 》:“liu hang zai che ,shui hang zai zhou 。”②zhuang zai 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“zai yi niu che 。”③jiao tong gong ju 。《shang shu ·yi ji 》:“yu cheng si zai ,sui shan kan mu 。”(si zai :si chong jiao tong gong ju 。kan :kan 。)④kai shi 。tao qian 《ting yun 》:“dong yuan zhi shu ,zhi tiao zai rong 。”(rong :mao cheng 。)⑤chong man 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“jue sheng zai lu 。”⑥zhu ci 。yong yu gou shou huo gou zhong ,qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《shi jing · ji feng ·zai qu 》:“zai qu bao bao 。”(bao bao :ma ti sheng 。)⑦fu ci 。you ;ju 。《shi jing · yong feng ·zai chi 》:“zai chi zai qu 。”⑧zuo ;shi hang 。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“shu shen er zhi ,mo zai er wei 。”⑨tong “zai ”。er ;di er 。《lv shi chun qiu ·shun min 》:“wen wang zai bai ji shou er ci yue 。”(er )zǎi ①nian 。du fu 《feng zeng wei zuo cheng zhang er shi er yun 》:“ji lv shi san zai ,lv shi jing hua chun 。”(lv shi :ji shi 。)②ji lu 。《zuo chuan ·zhao gong shi wu nian 》:“fu you xun er bu fei ,you ji er zai 。”

    you :

    ①shou ming 。ye jiao you hu ,xing shi ji 。《shui jing zhu ·jiang shui yi 》:“shan duo you hu ,shi hou er duan zu ,hao you yan shu 。”②ru tong ;hao xiang 。《long zhong dui 》:“gu zhi you kong ming ,you yu zhi you shui ye 。”shen gua 《meng xi bi tan 》juan qi :“yue ben mo guang ,you yin wan ,ri yao zhi nai guang er 。”③fu ci 。1. hai ;reng ran 。《meng zi ·jin xin shang 》:“jue jing jiu ren er bu ji quan ,you wei qi jing ye 。”(ren :ren 。)2. shang ju 。si ma guang 《zi zhi tong jian ·chi bi zhi zhan 》:“tian heng ,ji zhi zhuang shi er ,you shou yi bu ru ,kuang liu yu zhou wang shi zhi zhou 。”(zhou :hou dai 。)④tong “you (yóu)”。1.ji mou ;mou hua 。《shi jing ·xiao ya ·cai qi 》:“fang shu yuan lao ,ke zhuang ji you 。”2.dao 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“fei xian min shi cheng ,fei da you shi jing 。”(fei :fei 。shi :fu zhi qian zhi bin yu 。cheng :xiao fa 。)⑤tong “you ”。1.hang 。《zuo chuan ·zhao gong shi si nian 》:“sha qin yi rong ,you yi ye fu !”2.cong 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“zhou zhi qu wu ding wei jiu ye ……ran er wen wang you fang bai li qi ,shi yi nan ye 。”3.you yu 。《gong yang chuan ·zhuang gong si nian 》:“ji hou zhi bu zhu ,zhi jin you ji zhe ,you mo ming tian zi ye 。”⑥tong “yao ”。yao dong 。《li ji ·tan gong xia 》:“yong si you ,you si wu 。”

    xiang :

    (yi )①hu xiang ;xiang hu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“bu ji huang quan ,mo xiang jian ye 。”②di xiang ;yi fang dui ling yi fang you suo dong zuo 。《lv shi chun qiu ·yi shi 》:“wei gao bao dao yu lu ,zhi gu ji shang ,yuan jin xiang wen 。”③zhi de ;shi zhi 。liu jun 《bian ming lun 》:“xi zhi yu zhi jin xiang ,ying mao xiu da ,jie bin chi yu dang nian ,yun (yùn)ji cai er mo yong 。”(mao :jun jie 。yun :cang 。)[xiang dui ]xiang xiang 。yuan zhen 《yu li shi er ye yin 》:“han ye deng qian lai jiu hu ,yu jun xiang dui xing (xìng)you gu 。”(er )xiàng ①cha kan ;zai xi kan 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“xiang ji yin yang ,guan ji liu quan 。”②zhan shi 。mi xin zhe kan wai xing er duan ding ren yu shi de ji xiong huo fu 。《xun zi ·fei xiang 》:“xiang ren zhi xing zhuang yan se ,er zhi ji ji xiong yao xiang 。”③xiang mao ;xing mao 。《xun zi ·fei xiang 》:“xing xiang sui shan er xin shu e 。”④fu zuo ;fu zhu 。《lun yu ·ji shi 》:“jin you yu qiu ye ,xiang fu zi 。”⑤guan ming 。1. fu zuo jun zhu zhang guan guo shi de zui gao guan li 。《shi ji ·wei shi jia 》:“jia pin ze sai liang qi ,guo luan ze sai xian xiang 。”2.han dai ling zhi zhu hou guo de shi ji zhi zheng zhe ,de wei xiang dang yu jun tai shou 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“yong he chu ,chu wei he jian xiang 。”you shi wei xiang 。《xu zi zhi tong jian chang bian ·song ren zong zhi he er nian 》:“di xin xiang wen yan bo 、fu bi ,yi shen zi de 。”⑥si yi zan li zhe 。《huai na zi ·zhu shu 》:“kou neng yan er hang ren chen ci ,zu neng hang er xiang zhe xian dao 。”(hang ren :gu shi de wai jiao guan 。)⑦shua ze 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di wu ben di si she :“zi gu xiang nv pei fu ,xin zhuang yuan hua sheng man lu 。”

    wang :

    ①yuan wang 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“wu shi ji zhe luan ,wang ji qi mi 。”(zhe :che zhe 。mi :dao 。)②pan wang ;ji wang 。cao cao 《shou tian zu ling 》:“yu wang bai xing qin fu 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang ru zhi ci ,ze mo wang min zhi duo yu lin guo ye 。”③sheng wang ;ming wang 。《shi jing ·da ya ·juan a 》:“ling wen ling wang 。”④you sheng wang de ren huo wu 。《zuo chuan ·zhao gong shi er nian 》:“wu zi ,chu guo zhi wang ye 。”⑤yuan hen ;ze guai 。《xin tang shu ·liu han hong chuan 》:“han hong hen shang bao ,you wang yan 。”⑥ji ming 。zhi gu dai di wang ji si shan chuan 、ri yue 、xing chen 。《shang shu ·shun dian 》:“wang yu shan chuan 。”⑦nong li mei yue shi wu 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“yu you ji zhou gong zhi bei dai ,zai ding mao san yue zhi wang 。”[wang xiang ]yi zuo “wang yang ”、“wang yang ”。yang shi ;yuan shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“yu shi yan he bai shi xuan ji mian mu ,wang xiang xiang re er tan 。”(re :hai shen ming 。)