• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 傢僮愕視欲先鞭,櫪馬驚嘶還屢顧。

    “傢僮愕視欲先鞭,櫪馬驚嘶還屢顧。”詩句出處:《同鮮於洛陽於畢員外宅觀畫馬歌》;是唐朝詩人高適的作品。

    知君愛鳴琴,仍好千裡馬。永日恒思單父中,
    有時心到宛城下。遇客丹青天下才,白生胡雛控龍媒。
    主人娛賓畫障開,隻言騏驥西極來。半壁走參走覃勢不住,
    滿堂風飄颯然度。傢僮愕視欲先鞭,櫪馬驚嘶還屢顧。
    始知物妙皆可憐,燕昭市駿豈徒然。縱令剪拂無所用,
    猶勝駑駘在眼前。

    【註釋】:

    傢:

    ①傢;傢庭。《尚書·大禹謨》:“克勤於邦,克儉於傢。”《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,數口之傢可以無饑矣。”②傢庭的住所。杜甫《苦雨》:“群木水光下,萬傢雲氣中。”③卿大夫的采邑。《論語·季氏》:“丘也聞有國有傢者,不患寡而患不均。”④學術流派。《荀子·解蔽》:“今諸侯異政,百傢異說,則必或是或非,或治或亂。”

    僮:

    ①未成年的男子;泛指兒童。《左傳·哀公十一年》:“公為與其嬖僮汪錡乘,皆死,皆殯。”(公為、汪錡:人名。嬖bì:寵愛。)《論衡·偶會》:“僮謠之語當驗。”②無知。《太玄·童》:“陽氣始窺,物僮然,咸未有知。”③奴婢;奴仆。《史記·呂不韋列傳》:“不韋傢僮萬人。”柳宗元《童區寄傳》:“我區氏兒也,不當為僮。”[僮僮]盛美的樣子。《詩經·召南·采蘩》:“被之僮僮,夙夜在公。”(被:通“髲bì”,古代婦女的發飾。)

    愕:

    ①驚訝;陡然一驚。宋玉《高唐賦》:“卒愕異物,不知所出。”(卒:突然。異物:怪物。)《世說新語· 文學》:“同侶惋愕。”②直言。袁宏《三國名臣序贊》:“神情所涉,豈徒謇(jiān)愕而已哉!”(謇:正直。)《後漢書·陳蕃傳》:“謇(jiǎn)愕之操,華首彌固。”[愕然]驚訝的樣子。《孔子傢語·困誓》:“公愕然失容。”(失容:臉變色。)

    視:

    ①看。《左傳·莊公十年》:“下視其轍。”②觀察;審視。《史記·廉頗藺相如列傳》:“相如視秦王無意償趙城。”③對待;看待。黃宗羲《原君》:“視下天為莫大之產業。”④探望。《三國志·魏書 · 張遼傳》:“遼還屯雍丘,得疾,帝遣侍中劉曄將(jiàng)太醫視疾。”(將:帶領。)⑤比照;比較。張溥《五人墓碑記》:“其辱人賤行,視五人之死,輕重固何如哉?”⑥通“示”。向……表示;顯示。《漢書·高帝紀》:“亦視項羽無東意。”[視事]1.辦公;理事。《左傳·襄公二十五年》:“崔子稱疾,不視事。”2.任職。《後漢書·張衡傳》:“[張衡]視事三年,上書乞骸骨,征拜尚書。”(上書乞骸骨:猶言向上打報告申請退休養老。)

    欲:

    ①欲望;願望。又作“慾”。《孟子·離婁下》:“從(縱)耳目之欲。”《孫子兵法·謀攻》:“上下同欲者勝。”②想要。《左傳·隱公元年》:“愛共叔段,欲立之。”《論語·顏淵》:“己所不欲,勿施於人。”③需要。《齊民要術·耕田》:“凡秋耕欲深,春夏欲淺。”④副詞。將要;快要。杜甫《聞官軍收河南河北》:“卻看妻子愁何在,漫卷詩書喜欲狂。”⑤情欲;貪欲。劉伶《酒德頌》:“不覺寒暑之切肌,利欲之感情。”

    先:

    ①走在前面。《楚辭· 九歌·國殤》:“旌蔽日兮敵若雲,矢交墜兮士爭先。”②先於;在……之前。《荀子·大略》:“先事慮事,先患慮患。”③首要的事。《吳子·治兵》:“用病之道何先?”④祖先;上代。蘇洵《六國論》:“思厥先祖父,暴霜露,斬荊棘,以有尺寸之地。”⑤對死去的人的尊稱。《孟子·梁惠王下》:“寡人非能好先王之樂也。”⑥對古代人的稱呼。⑦先生。《漢書·梅福傳》:“夫叔孫先非不忠也。”[先生]1. 老師。2.稱有道德有學問的人,亦用來作對人的尊稱。3. 醫生。[先進]先行學習。《論語 ·先進》:“先進於禮樂,君子也。”

    鞭:

    ①用鞭子抽打。李白《贈友人》詩:“駿馬不勞鞭。”(不勞:不用。)②鞭子。《左傳·宣公十五年》:“雖鞭之長,不及馬腹。”③古代兵器名。《水滸全傳》第五十五回:“槍來鞭去花一團。”

    櫪:

    ①馬槽。也指馬棚。《齊民要術·養牛馬驢騾》:“氣勞者,緩系之櫪上。”曹操《步出夏門行·龜雖壽》:“老驥伏櫪,志在千裡。”②同“櫟”。木名。柞樹。韓愈《山石》:“時見松櫪皆十圍。”(圍:兩手合抱的長度。)

    驚:

    ①馬受到突然刺激而受驚。《史記·袁盎晁錯列傳》:“如有馬驚車敗,陛下縱自輕,奈高廟、太後何?”《左傳·襄公二十八年》:“慶氏之馬善驚,士皆釋甲束馬。”(善:容易。束馬:將馬絆住以免驚跳奔逸。)②恐懼。《韓非子·說林下》:“人見蛇則驚駭。”③驚動;震動。《莊子· 達生》:“今汝飾知以驚愚,修身以明污。”《長恨歌》:“漁陽鼙鼓動地來,驚破《霓裳羽衣曲》。”張說《嶽州守歲》:“爆竹好驚眠。”④奇怪;驚異。陶潛《桃花源記》:“見漁人,乃大驚,問所從來。”⑤使吃驚。《春望》:“感時花濺淚,恨別鳥驚心。”⑥氣勢大而猛。《念奴嬌·赤壁懷古》:“亂石穿空,驚濤拍岸,卷起千堆雪。”⑦通“警”。警戒。《墨子·號令》:“卒有驚事,中軍疾擊鼓者三。”

    嘶:

    ①聲音沙啞。《漢書·王莽傳中》:“莽為人侈口蹷顄(hàn),露眼赤精,大聲而嘶。”(侈:大。蹷:短。顄:同“頷”,下巴。精:同“睛”,眼珠。)②馬鳴。庾信《三伏聞遊獵》:“馬嘶山谷響。”③鳴聲淒切。陳羽《夜泊荊溪》:“小雪已晴蘆葉暗,長波乍急鶴聲嘶。”

    還:

    (一)①返回;回到原地或恢復原位。《左傳·僖公二十四年》:“宋成公如楚,還,入於鄭,鄭伯將享之。”(鄭伯:指鄭文公。享:設宴招待。)《史記·項羽本紀》:“還軍霸上。”②恢復。《魏書·顯祖紀》:“諸非勞超遷者,亦各還初。”(勞:功勞。遷:晉升。)③交還;歸還。《荀子·堯問》:“然而吾所執贄而見者十人,還贄而見者三十人。”也指交納。杜甫《歲晏行》:“割慈忍愛還租庸。”(庸:抵償勞役的佈帛。)④顧;回頭。潘嶽《傷弱子辭》:“還眺兮墳瘞(yì),草莽莽兮木森森。”(瘞:埋葬物。)《史記·滑稽列傳》:“疾步數還顧。”⑤償還。江淹《恨賦》:“裂帛系書,誓還漢恩。”(系:綁。書:信。)⑥通“環”。環繞。陳亮《念奴嬌·登多景樓》:“危樓還望,嘆此意,今古幾人曾會。”⑦《漢書·食貨志上》:“還廬樹桑。”(廬:房舍。) (二)xuán ①旋轉。《國語·吳語》:“大夫種(zhǒng)勇而善謀,將還玩吳國於股掌之上,以得其志。”(種:指越大夫文種。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是則舜禹還至,王業還起。”③輕盈快捷的樣子。《詩經·齊風·還》:“子之還兮,遭我乎峱(náo)之間兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副詞。①仍;尚。杜甫《泛江》詩:“亂離還奏樂,漂泊且聽歌。”②再;又。孟浩然《過故人莊》:“待到重陽日,還來就菊花。”③更。杜甫《奉待嚴大夫》詩:“殊方又喜故人來,重鎮還須濟世才。”

    屢:

    ①多次;屢次。《論語·公冶長》:“屢憎於人。”②每次。李白《贈嵩山焦煉師》:“屢讀青苔篇,八極恣遊憩。”③急速。《禮記·樂記》:“臨事而屢斷,勇也。”

    顧:

    ①轉過頭看。辛棄疾《永遇樂 · 京口北固亭懷古》:“元嘉草草,封狼居胥,贏得倉皇北顧。”②看。《新五代史·秦王從榮傳》:“君臣相顧。”③看望;拜訪。諸葛亮《前出師表》:“三顧臣於草廬之中。”④照顧。司馬光《資治通鑒》卷六十五:“子佈、元表諸人各顧妻子,挾持私慮,深失所望。”⑤副詞。1.相當於“反而”、“卻”。《漢書·賈誼傳》:“足反居上,首顧居下。”2.不過;隻是。范曄《後漢書·王昌傳》:“光武曰:‘顧得全身可矣。’”3.難道。彭端淑《為學》:“人之立志,顧不如蜀鄙之僧哉。”⑥連詞。相當於“但是”。諸葛亮《後出師表》:“臣非不自惜也,顧王業不可偏安於蜀都。”


  • 家僮愕视欲先鞭,枥马惊嘶还屡顾。

    “家僮愕视欲先鞭,枥马惊嘶还屡顾。”诗句出处:《同鲜于洛阳于毕员外宅观画马歌》;是唐朝诗人高适的作品。

    知君爱鸣琴,仍好千里马。永日恒思单父中,
    有时心到宛城下。遇客丹青天下才,白生胡雏控龙媒。
    主人娱宾画障开,只言骐骥西极来。半壁走参走覃势不住,
    满堂风飘飒然度。家僮愕视欲先鞭,枥马惊嘶还屡顾。
    始知物妙皆可怜,燕昭市骏岂徒然。纵令剪拂无所用,
    犹胜驽骀在眼前。

    【注释】:

    家:

    ①家;家庭。《尚书·大禹谟》:“克勤于邦,克俭于家。”《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,数口之家可以无饥矣。”②家庭的住所。杜甫《苦雨》:“群木水光下,万家云气中。”③卿大夫的采邑。《论语·季氏》:“丘也闻有国有家者,不患寡而患不均。”④学术流派。《荀子·解蔽》:“今诸侯异政,百家异说,则必或是或非,或治或乱。”

    僮:

    ①未成年的男子;泛指儿童。《左传·哀公十一年》:“公为与其嬖僮汪錡乘,皆死,皆殡。”(公为、汪錡:人名。嬖bì:宠爱。)《论衡·偶会》:“僮谣之语当验。”②无知。《太玄·童》:“阳气始窥,物僮然,咸未有知。”③奴婢;奴仆。《史记·吕不韦列传》:“不韦家僮万人。”柳宗元《童区寄传》:“我区氏儿也,不当为僮。”[僮僮]盛美的样子。《诗经·召南·采蘩》:“被之僮僮,夙夜在公。”(被:通“髲bì”,古代妇女的发饰。)

    愕:

    ①惊讶;陡然一惊。宋玉《高唐赋》:“卒愕异物,不知所出。”(卒:突然。异物:怪物。)《世说新语· 文学》:“同侣惋愕。”②直言。袁宏《三国名臣序赞》:“神情所涉,岂徒謇(jiān)愕而已哉!”(謇:正直。)《后汉书·陈蕃传》:“謇(jiǎn)愕之操,华首弥固。”[愕然]惊讶的样子。《孔子家语·困誓》:“公愕然失容。”(失容:脸变色。)

    视:

    ①看。《左传·庄公十年》:“下视其辙。”②观察;审视。《史记·廉颇蔺相如列传》:“相如视秦王无意偿赵城。”③对待;看待。黄宗羲《原君》:“视下天为莫大之产业。”④探望。《三国志·魏书 · 张辽传》:“辽还屯雍丘,得疾,帝遣侍中刘晔将(jiàng)太医视疾。”(将:带领。)⑤比照;比较。张溥《五人墓碑记》:“其辱人贱行,视五人之死,轻重固何如哉?”⑥通“示”。向……表示;显示。《汉书·高帝纪》:“亦视项羽无东意。”[视事]1.办公;理事。《左传·襄公二十五年》:“崔子称疾,不视事。”2.任职。《后汉书·张衡传》:“[张衡]视事三年,上书乞骸骨,征拜尚书。”(上书乞骸骨:犹言向上打报告申请退休养老。)

    欲:

    ①欲望;愿望。又作“慾”。《孟子·离娄下》:“从(纵)耳目之欲。”《孙子兵法·谋攻》:“上下同欲者胜。”②想要。《左传·隐公元年》:“爱共叔段,欲立之。”《论语·颜渊》:“己所不欲,勿施于人。”③需要。《齐民要术·耕田》:“凡秋耕欲深,春夏欲浅。”④副词。将要;快要。杜甫《闻官军收河南河北》:“却看妻子愁何在,漫卷诗书喜欲狂。”⑤情欲;贪欲。刘伶《酒德颂》:“不觉寒暑之切肌,利欲之感情。”

    先:

    ①走在前面。《楚辞· 九歌·国殇》:“旌蔽日兮敌若云,矢交坠兮士争先。”②先于;在……之前。《荀子·大略》:“先事虑事,先患虑患。”③首要的事。《吴子·治兵》:“用病之道何先?”④祖先;上代。苏洵《六国论》:“思厥先祖父,暴霜露,斩荆棘,以有尺寸之地。”⑤对死去的人的尊称。《孟子·梁惠王下》:“寡人非能好先王之乐也。”⑥对古代人的称呼。⑦先生。《汉书·梅福传》:“夫叔孙先非不忠也。”[先生]1. 老师。2.称有道德有学问的人,亦用来作对人的尊称。3. 医生。[先进]先行学习。《论语 ·先进》:“先进于礼乐,君子也。”

    鞭:

    ①用鞭子抽打。李白《赠友人》诗:“骏马不劳鞭。”(不劳:不用。)②鞭子。《左传·宣公十五年》:“虽鞭之长,不及马腹。”③古代兵器名。《水浒全传》第五十五回:“枪来鞭去花一团。”

    枥:

    ①马槽。也指马棚。《齐民要术·养牛马驴骡》:“气劳者,缓系之枥上。”曹操《步出夏门行·龟虽寿》:“老骥伏枥,志在千里。”②同“栎”。木名。柞树。韩愈《山石》:“时见松枥皆十围。”(围:两手合抱的长度。)

    惊:

    ①马受到突然刺激而受惊。《史记·袁盎晁错列传》:“如有马惊车败,陛下纵自轻,奈高庙、太后何?”《左传·襄公二十八年》:“庆氏之马善惊,士皆释甲束马。”(善:容易。束马:将马绊住以免惊跳奔逸。)②恐惧。《韩非子·说林下》:“人见蛇则惊骇。”③惊动;震动。《庄子· 达生》:“今汝饰知以惊愚,修身以明污。”《长恨歌》:“渔阳鼙鼓动地来,惊破《霓裳羽衣曲》。”张说《岳州守岁》:“爆竹好惊眠。”④奇怪;惊异。陶潜《桃花源记》:“见渔人,乃大惊,问所从来。”⑤使吃惊。《春望》:“感时花溅泪,恨别鸟惊心。”⑥气势大而猛。《念奴娇·赤壁怀古》:“乱石穿空,惊涛拍岸,卷起千堆雪。”⑦通“警”。警戒。《墨子·号令》:“卒有惊事,中军疾击鼓者三。”

    嘶:

    ①声音沙哑。《汉书·王莽传中》:“莽为人侈口蹷顄(hàn),露眼赤精,大声而嘶。”(侈:大。蹷:短。顄:同“颔”,下巴。精:同“睛”,眼珠。)②马鸣。庾信《三伏闻游猎》:“马嘶山谷响。”③鸣声凄切。陈羽《夜泊荆溪》:“小雪已晴芦叶暗,长波乍急鹤声嘶。”

    还:

    (一)①返回;回到原地或恢复原位。《左传·僖公二十四年》:“宋成公如楚,还,入于郑,郑伯将享之。”(郑伯:指郑文公。享:设宴招待。)《史记·项羽本纪》:“还军霸上。”②恢复。《魏书·显祖纪》:“诸非劳超迁者,亦各还初。”(劳:功劳。迁:晋升。)③交还;归还。《荀子·尧问》:“然而吾所执贽而见者十人,还贽而见者三十人。”也指交纳。杜甫《岁晏行》:“割慈忍爱还租庸。”(庸:抵偿劳役的布帛。)④顾;回头。潘岳《伤弱子辞》:“还眺兮坟瘗(yì),草莽莽兮木森森。”(瘗:埋葬物。)《史记·滑稽列传》:“疾步数还顾。”⑤偿还。江淹《恨赋》:“裂帛系书,誓还汉恩。”(系:绑。书:信。)⑥通“环”。环绕。陈亮《念奴娇·登多景楼》:“危楼还望,叹此意,今古几人曾会。”⑦《汉书·食货志上》:“还庐树桑。”(庐:房舍。) (二)xuán ①旋转。《国语·吴语》:“大夫种(zhǒng)勇而善谋,将还玩吴国于股掌之上,以得其志。”(种:指越大夫文种。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是则舜禹还至,王业还起。”③轻盈快捷的样子。《诗经·齐风·还》:“子之还兮,遭我乎峱(náo)之间兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副词。①仍;尚。杜甫《泛江》诗:“乱离还奏乐,漂泊且听歌。”②再;又。孟浩然《过故人庄》:“待到重阳日,还来就菊花。”③更。杜甫《奉待严大夫》诗:“殊方又喜故人来,重镇还须济世才。”

    屡:

    ①多次;屡次。《论语·公冶长》:“屡憎于人。”②每次。李白《赠嵩山焦炼师》:“屡读青苔篇,八极恣游憩。”③急速。《礼记·乐记》:“临事而屡断,勇也。”

    顾:

    ①转过头看。辛弃疾《永遇乐 · 京口北固亭怀古》:“元嘉草草,封狼居胥,赢得仓皇北顾。”②看。《新五代史·秦王从荣传》:“君臣相顾。”③看望;拜访。诸葛亮《前出师表》:“三顾臣于草庐之中。”④照顾。司马光《资治通鉴》卷六十五:“子布、元表诸人各顾妻子,挟持私虑,深失所望。”⑤副词。1.相当于“反而”、“却”。《汉书·贾谊传》:“足反居上,首顾居下。”2.不过;只是。范晔《后汉书·王昌传》:“光武曰:‘顾得全身可矣。’”3.难道。彭端淑《为学》:“人之立志,顾不如蜀鄙之僧哉。”⑥连词。相当于“但是”。诸葛亮《后出师表》:“臣非不自惜也,顾王业不可偏安于蜀都。”


  • jia tong e shi yu xian bian ,li ma jing si hai lv gu 。

    “jia tong e shi yu xian bian ,li ma jing si hai lv gu 。”shi gou chu chu :《tong xian yu luo yang yu bi yuan wai zhai guan hua ma ge 》;shi tang chao shi ren gao kuo de zuo pin 。

    zhi jun ai ming qin ,reng hao qian li ma 。yong ri heng sai chan fu zhong ,
    you shi xin dao wan cheng xia 。yu ke dan qing tian xia cai ,bai sheng hu chu kong long mei 。
    zhu ren yu bin hua zhang kai ,zhi yan qi ji xi ji lai 。ban bi zou can zou qin shi bu zhu ,
    man tang feng piao sa ran du 。jia tong e shi yu xian bian ,li ma jing si hai lv gu 。
    shi zhi wu miao jie ke lian ,yan zhao shi jun qi tu ran 。zong ling jian bi mo suo yong ,
    you sheng nu dai zai yan qian 。

    【zhu shi 】:

    jia :

    ①jia ;jia ting 。《shang shu ·da yu mo 》:“ke qin yu bang ,ke jian yu jia 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,shu kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”②jia ting de zhu suo 。du fu 《ku yu 》:“qun mu shui guang xia ,mo jia yun qi zhong 。”③qing da fu de cai yi 。《lun yu ·ji shi 》:“qiu ye wen you guo you jia zhe ,bu huan gua er huan bu jun 。”④xue shu liu pa 。《xun zi ·jie bi 》:“jin zhu hou yi zheng ,bai jia yi shui ,ze bi huo shi huo fei ,huo zhi huo luan 。”

    tong :

    ①wei cheng nian de nan zi ;fan zhi er tong 。《zuo chuan ·ai gong shi yi nian 》:“gong wei yu ji bi tong wang qi cheng ,jie si ,jie bin 。”(gong wei 、wang qi :ren ming 。bi bì:chong ai 。)《lun heng ·ou hui 》:“tong yao zhi yu dang yan 。”②mo zhi 。《tai xuan ·tong 》:“yang qi shi kui ,wu tong ran ,xian wei you zhi 。”③nu bi ;nu pu 。《shi ji ·lv bu wei lie chuan 》:“bu wei jia tong mo ren 。”liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“wo ou shi er ye ,bu dang wei tong 。”[tong tong ]cheng mei de yang zi 。《shi jing ·shao na ·cai fan 》:“bei zhi tong tong ,su ye zai gong 。”(bei :tong “bi bì”,gu dai fu nv de fa shi 。)

    e :

    ①jing ya ;dou ran yi jing 。song yu 《gao tang fu 》:“cu e yi wu ,bu zhi suo chu 。”(cu :tu ran 。yi wu :guai wu 。)《shi shui xin yu · wen xue 》:“tong lv wan e 。”②zhi yan 。yuan hong 《san guo ming chen xu zan 》:“shen qing suo she ,qi tu jian (jiān)e er yi zai !”(jian :zheng zhi 。)《hou han shu ·chen fan chuan 》:“jian (jiǎn)e zhi cao ,hua shou mi gu 。”[e ran ]jing ya de yang zi 。《kong zi jia yu ·kun shi 》:“gong e ran shi rong 。”(shi rong :lian bian se 。)

    shi :

    ①kan 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“xia shi ji zhe 。”②guan cha ;shen shi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“xiang ru shi qin wang mo yi chang zhao cheng 。”③dui dai ;kan dai 。huang zong xi 《yuan jun 》:“shi xia tian wei mo da zhi chan ye 。”④tan wang 。《san guo zhi ·wei shu · zhang liao chuan 》:“liao hai tun yong qiu ,de ji ,di qian shi zhong liu ye jiang (jiàng)tai yi shi ji 。”(jiang :dai ling 。)⑤bi zhao ;bi jiao 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“ji ru ren jian hang ,shi wu ren zhi si ,qing chong gu he ru zai ?”⑥tong “shi ”。xiang ……biao shi ;xian shi 。《han shu ·gao di ji 》:“yi shi xiang yu mo dong yi 。”[shi shi ]1.ban gong ;li shi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi wu nian 》:“cui zi chen ji ,bu shi shi 。”2.ren zhi 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“[zhang heng ]shi shi san nian ,shang shu qi hai gu ,zheng bai shang shu 。”(shang shu qi hai gu :you yan xiang shang da bao gao shen qing tui xiu yang lao 。)

    yu :

    ①yu wang ;yuan wang 。you zuo “慾”。《meng zi ·li lou xia 》:“cong (zong )er mu zhi yu 。”《sun zi bing fa ·mou gong 》:“shang xia tong yu zhe sheng 。”②xiang yao 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“ai gong shu duan ,yu li zhi 。”《lun yu ·yan yuan 》:“ji suo bu yu ,wu shi yu ren 。”③xu yao 。《ji min yao shu ·geng tian 》:“fan qiu geng yu shen ,chun xia yu jian 。”④fu ci 。jiang yao ;kuai yao 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“que kan qi zi chou he zai ,man juan shi shu xi yu kuang 。”⑤qing yu ;tan yu 。liu ling 《jiu de song 》:“bu jiao han shu zhi qie ji ,li yu zhi gan qing 。”

    xian :

    ①zou zai qian mian 。《chu ci · jiu ge ·guo shang 》:“jing bi ri xi di re yun ,shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”②xian yu ;zai ……zhi qian 。《xun zi ·da lve 》:“xian shi lv shi ,xian huan lv huan 。”③shou yao de shi 。《wu zi ·zhi bing 》:“yong bing zhi dao he xian ?”④zu xian ;shang dai 。su xun 《liu guo lun 》:“sai jue xian zu fu ,bao shuang lou ,zhan jing ji ,yi you che cun zhi de 。”⑤dui si qu de ren de zun chen 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“gua ren fei neng hao xian wang zhi le ye 。”⑥dui gu dai ren de chen hu 。⑦xian sheng 。《han shu ·mei fu chuan 》:“fu shu sun xian fei bu zhong ye 。”[xian sheng ]1. lao shi 。2.chen you dao de you xue wen de ren ,yi yong lai zuo dui ren de zun chen 。3. yi sheng 。[xian jin ]xian hang xue xi 。《lun yu ·xian jin 》:“xian jin yu li le ,jun zi ye 。”

    bian :

    ①yong bian zi chou da 。li bai 《zeng you ren 》shi :“jun ma bu lao bian 。”(bu lao :bu yong 。)②bian zi 。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“sui bian zhi chang ,bu ji ma fu 。”③gu dai bing qi ming 。《shui hu quan chuan 》di wu shi wu hui :“qiang lai bian qu hua yi tuan 。”

    li :

    ①ma cao 。ye zhi ma peng 。《ji min yao shu ·yang niu ma lv luo 》:“qi lao zhe ,huan ji zhi li shang 。”cao cao 《bu chu xia men hang ·gui sui shou 》:“lao ji fu li ,zhi zai qian li 。”②tong “li ”。mu ming 。zha shu 。han yu 《shan dan 》:“shi jian song li jie shi wei 。”(wei :liang shou ge bao de chang du 。)

    jing :

    ①ma shou dao tu ran ci ji er shou jing 。《shi ji ·yuan ang chao cuo lie chuan 》:“ru you ma jing che bai ,bi xia zong zi qing ,nai gao miao 、tai hou he ?”《zuo chuan ·xiang gong er shi ba nian 》:“qing shi zhi ma shan jing ,shi jie shi jia shu ma 。”(shan :rong yi 。shu ma :jiang ma ban zhu yi mian jing tiao ben yi 。)②kong ju 。《han fei zi ·shui lin xia 》:“ren jian she ze jing hai 。”③jing dong ;zhen dong 。《zhuang zi · da sheng 》:“jin ru shi zhi yi jing yu ,xiu shen yi ming wu 。”《chang hen ge 》:“yu yang pi gu dong de lai ,jing po 《ni chang yu yi qu 》。”zhang shui 《yue zhou shou sui 》:“bao zhu hao jing mian 。”④ji guai ;jing yi 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“jian yu ren ,nai da jing ,wen suo cong lai 。”⑤shi chi jing 。《chun wang 》:“gan shi hua jian lei ,hen bie diao jing xin 。”⑥qi shi da er meng 。《nian nu jiao ·chi bi huai gu 》:“luan dan chuan kong ,jing tao pai an ,juan qi qian dui xue 。”⑦tong “jing ”。jing jie 。《mo zi ·hao ling 》:“cu you jing shi ,zhong jun ji ji gu zhe san 。”

    si :

    ①sheng yin sha e 。《han shu ·wang mang chuan zhong 》:“mang wei ren chi kou jue han (hàn),lou yan chi jing ,da sheng er si 。”(chi :da 。jue :duan 。han :tong “han ”,xia ba 。jing :tong “jing ”,yan zhu 。)②ma ming 。yu xin 《san fu wen you lie 》:“ma si shan gu xiang 。”③ming sheng qi qie 。chen yu 《ye bo jing xi 》:“xiao xue yi qing lu xie an ,chang bo zha ji he sheng si 。”

    hai :

    (yi )①fan hui ;hui dao yuan de huo hui fu yuan wei 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“song cheng gong ru chu ,hai ,ru yu zheng ,zheng bai jiang xiang zhi 。”(zheng bai :zhi zheng wen gong 。xiang :she yan qiao dai 。)《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“hai jun ba shang 。”②hui fu 。《wei shu ·xian zu ji 》:“zhu fei lao chao qian zhe ,yi ge hai chu 。”(lao :gong lao 。qian :jin sheng 。)③jiao hai ;gui hai 。《xun zi ·yao wen 》:“ran er wu suo zhi zhi er jian zhe shi ren ,hai zhi er jian zhe san shi ren 。”ye zhi jiao na 。du fu 《sui yan hang 》:“ge ci ren ai hai zu yong 。”(yong :di chang lao yi de bu bo 。)④gu ;hui tou 。pan yue 《shang ruo zi ci 》:“hai tiao xi fen yi (yì),cao mang mang xi mu sen sen 。”(yi :mai zang wu 。)《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“ji bu shu hai gu 。”⑤chang hai 。jiang yan 《hen fu 》:“lie bo ji shu ,shi hai han en 。”(ji :bang 。shu :xin 。)⑥tong “huan ”。huan rao 。chen liang 《nian nu jiao ·deng duo jing lou 》:“wei lou hai wang ,tan ci yi ,jin gu ji ren ceng hui 。”⑦《han shu ·shi huo zhi shang 》:“hai lu shu sang 。”(lu :fang she 。) (er )xuán ①xuan zhuai 。《guo yu ·wu yu 》:“da fu chong (zhǒng)yong er shan mou ,jiang hai wan wu guo yu gu zhang zhi shang ,yi de ji zhi 。”(chong :zhi yue da fu wen chong 。wan :wan long 。)②li ji ;xun su 。《xun zi ·wang ba 》:“ru shi ze shun yu hai zhi ,wang ye hai qi 。”③qing ying kuai jie de yang zi 。《shi jing ·ji feng ·hai 》:“zi zhi hai xi ,zao wo hu nao (náo)zhi jian xi 。”(nao :gu shan ming 。) (san )hái fu ci 。①reng ;shang 。du fu 《fan jiang 》shi :“luan li hai zou le ,piao bo ju ting ge 。”②zai ;you 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“dai dao chong yang ri ,hai lai jiu ju hua 。”③geng 。du fu 《feng dai yan da fu 》shi :“shu fang you xi gu ren lai ,chong zhen hai xu ji shi cai 。”

    lv :

    ①duo ci ;lv ci 。《lun yu ·gong ye chang 》:“lv zeng yu ren 。”②mei ci 。li bai 《zeng song shan jiao lian shi 》:“lv dou qing tai pian ,ba ji zi you qi 。”③ji su 。《li ji ·le ji 》:“lin shi er lv duan ,yong ye 。”

    gu :

    ①zhuai guo tou kan 。xin qi ji 《yong yu le · jing kou bei gu ting huai gu 》:“yuan jia cao cao ,feng lang ju xu ,ying de cang huang bei gu 。”②kan 。《xin wu dai shi ·qin wang cong rong chuan 》:“jun chen xiang gu 。”③kan wang ;bai fang 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“san gu chen yu cao lu zhi zhong 。”④zhao gu 。si ma guang 《zi zhi tong jian 》juan liu shi wu :“zi bu 、yuan biao zhu ren ge gu qi zi ,jia chi si lv ,shen shi suo wang 。”⑤fu ci 。1.xiang dang yu “fan er ”、“que ”。《han shu ·gu yi chuan 》:“zu fan ju shang ,shou gu ju xia 。”2.bu guo ;zhi shi 。fan ye 《hou han shu ·wang chang chuan 》:“guang wu yue :‘gu de quan shen ke yi 。’”3.nan dao 。peng duan shu 《wei xue 》:“ren zhi li zhi ,gu bu ru shu bi zhi seng zai 。”⑥lian ci 。xiang dang yu “dan shi ”。zhu ge liang 《hou chu shi biao 》:“chen fei bu zi xi ye ,gu wang ye bu ke pian an yu shu dou 。”