- 繁体
- 简体
- 拼音
-
傢貧僮仆慢,官罷友朋疏。
“傢貧僮仆慢,官罷友朋疏。”詩句出處:《春日即事二首》;是唐朝詩人耿湋的作品。
淺謀堪自笑,窮巷憶誰過。寂寞前山暮,歸人樵采歌。
數畝東皋宅,青春獨屏居。傢貧僮仆慢,官罷友朋疏。
強飲沽來酒,羞看讀瞭書。閑花開滿地,惆悵復何如。
【註釋】:
傢:
①傢;傢庭。《尚書·大禹謨》:“克勤於邦,克儉於傢。”《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,數口之傢可以無饑矣。”②傢庭的住所。杜甫《苦雨》:“群木水光下,萬傢雲氣中。”③卿大夫的采邑。《論語·季氏》:“丘也聞有國有傢者,不患寡而患不均。”④學術流派。《荀子·解蔽》:“今諸侯異政,百傢異說,則必或是或非,或治或亂。”貧:
①窮。與“富”相對。《論語·學而》:“貧而無諂,富而無驕。”②匱乏;缺少。《文心雕龍·練字》:“富於萬篇,貧於一字。”僮:
①未成年的男子;泛指兒童。《左傳·哀公十一年》:“公為與其嬖僮汪錡乘,皆死,皆殯。”(公為、汪錡:人名。嬖bì:寵愛。)《論衡·偶會》:“僮謠之語當驗。”②無知。《太玄·童》:“陽氣始窺,物僮然,咸未有知。”③奴婢;奴仆。《史記·呂不韋列傳》:“不韋傢僮萬人。”柳宗元《童區寄傳》:“我區氏兒也,不當為僮。”[僮僮]盛美的樣子。《詩經·召南·采蘩》:“被之僮僮,夙夜在公。”(被:通“髲bì”,古代婦女的發飾。)仆:
①向前傾跌;倒伏。王安石《遊褒禪山記》:“有碑仆道。”②撲滅。《漢書·鄒陽傳》:“卒仆濟北。”(卒:終於。濟北:濟北王興居,以謀反被誅。)慢:
①怠惰;懈怠。諸葛亮《出師表》:“若無興德之言,則責攸之、褘、允等之慢,以彰其咎。”②輕忽;輕視。《商君書·墾令》:“上不費粟,民不慢農,則草必墾矣。”③傲慢;驕傲。《史記·淮陰侯列傳》:“王素慢無禮,令拜大將如呼小兒耳。”④遲緩;緩行。白居易《琵琶行》:“輕攏慢捻抹復挑。”⑤放肆;無節制。《呂氏春秋·開春》:“聞善為國者,賞不過而刑不慢。”⑥通“曼”。柔美;漂亮。李煜《菩薩蠻》:“臉慢笑盈盈,相看無限情。”⑦通“墁”。塗抹。《莊子·徐無鬼》:“郢人堊慢其鼻端,若蠅翼,使匠石斫之。”官:
①官府;官署;辦公的地方。《禮記·玉藻》:“在官不俟(sì)屨(jù),在外不俟車。”(俟:等候。屨:以麻葛制成的鞋。)柳宗元《童區寄傳》:“賊二人得我,我幸皆殺之矣。願以聞於官。”②政府的;公有的。《漢書·蓋寬饒傳》:“五帝官天下,三王傢天下。”③官職;官位。《管子·立政》:“君之所審者三:一曰德不當其位,二曰功不當其祿,三曰能不當其官。”④官吏。《周易·系辭下》:“百官以治,萬民以察。”《論語·憲問》:“百官總己,以聽於塚宰。”⑤為官;做官。《晉書 · 王允之傳》:“臣子尚少,不樂早官。”又使當官。曹操《論吏士行能令》:“君不官無功之臣,不賞不戰之士。”⑥感覺器官,指耳目口鼻心。《莊子·養生主》:“官知止而神欲行。”罷:
(一)①放遣罪人。《史記·齊悼惠王世傢》:“乃罷魏勃。”②免職。《晉書·魏舒傳》:“時欲沙汰郎官,非其才者罷之。”③廢除;取消。王夫之《讀通鑒論·秦始皇》:“秦以私天下之心而罷侯置守。”④停止。杜甫《觀公孫大娘弟子舞劍器行》:“來如雷霆收震怒,罷如江海凝清光。”⑤結束;完結。《韓非子·外儲說左上》:“及反,市罷。” (二)pí ①通“疲”。疲勞。《左傳·襄公二十六年》:“楚罷於奔命。”②軟弱無能。賈誼《陳政事疏》:“坐罷軟不勝利者,不謂罷軟,曰不官不職。”友:
①朋友。《荀子·性惡》:“擇良友而友之。”劉義慶《世說新語·德行》:“子非吾友也。”②結為友。《呂氏春秋·舉難》:“文侯師子夏,友田子方。”③友愛;相好。《三國志·蜀志·先主傳》:“坋深與先主相友。”朋:
①古代貨幣單位。五貝為一串,兩串為一朋。一說兩貝為一朋。《詩經·小雅·菁菁者莪》:“既見君子,賜我百朋。”②朋友。李白《陳情贈友人》詩:“斯人無良朋。”③朋黨。東方朔《七諫·初放》:“群眾成朋兮,上浸以惑。”(浸:逐漸。)④勾結。屈原《離騷》:“世並舉而好朋兮。”⑤倫比。《詩經·唐風·椒聊》:“彼其之子,碩大無朋。”(其:語氣詞。之子:這個人。)⑥同,齊。《後漢書·李固杜喬傳》:“朋心合力。”疏:
①疏通。《孟子·滕文公上》:“禹疏九河。”②清除。仲長統《昌言》:“疏濯胸臆,澡雪腹心。”③分給;分散。《淮南子·道應》:“襄子疏隊而擊之。”④分賜;給予。《鹽鐵論·毀學》:“疏爵分祿以褒賢。”⑤稀,與“密”相對。《老子》第七十三章:“天網恢恢,疏而不失。”⑥疏遠。《漢書·元帝紀》:“繇是疏太子而愛淮陽王。”⑦遠親。亦泛指關系疏遠的人。《管子·形勢》:“子婦不失其常,則長幼理而親疏和。”⑧粗略;疏忽;不周密;不細密。《漢書·賈誼傳》:“天下初定,制度疏闊。”⑨粗糙。《孟子·滕文公上》:“三年之喪,齊(zī)疏之服。”(齊:縫邊。)⑩指粗食。《詩經·大雅·召旻》:“彼疏,斯粺。”(11)分條陳述。《漢書·蘇武傳》:“數疏光過失予燕王。”(光:人名。)(12)臣下給皇帝的奏章。《漢書·董仲舒傳》:“數上疏諫爭。”(13)註釋的一種,對古書的前人註釋加以引申和說明。《隋書·經籍志》:“《莊子義疏》八卷。” -
家贫僮仆慢,官罢友朋疏。
“家贫僮仆慢,官罢友朋疏。”诗句出处:《春日即事二首》;是唐朝诗人耿湋的作品。
浅谋堪自笑,穷巷忆谁过。寂寞前山暮,归人樵采歌。
数亩东皋宅,青春独屏居。家贫僮仆慢,官罢友朋疏。
强饮沽来酒,羞看读了书。闲花开满地,惆怅复何如。
【注释】:
家:
①家;家庭。《尚书·大禹谟》:“克勤于邦,克俭于家。”《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,数口之家可以无饥矣。”②家庭的住所。杜甫《苦雨》:“群木水光下,万家云气中。”③卿大夫的采邑。《论语·季氏》:“丘也闻有国有家者,不患寡而患不均。”④学术流派。《荀子·解蔽》:“今诸侯异政,百家异说,则必或是或非,或治或乱。”贫:
①穷。与“富”相对。《论语·学而》:“贫而无谄,富而无骄。”②匮乏;缺少。《文心雕龙·练字》:“富于万篇,贫于一字。”僮:
①未成年的男子;泛指儿童。《左传·哀公十一年》:“公为与其嬖僮汪錡乘,皆死,皆殡。”(公为、汪錡:人名。嬖bì:宠爱。)《论衡·偶会》:“僮谣之语当验。”②无知。《太玄·童》:“阳气始窥,物僮然,咸未有知。”③奴婢;奴仆。《史记·吕不韦列传》:“不韦家僮万人。”柳宗元《童区寄传》:“我区氏儿也,不当为僮。”[僮僮]盛美的样子。《诗经·召南·采蘩》:“被之僮僮,夙夜在公。”(被:通“髲bì”,古代妇女的发饰。)仆:
①向前倾跌;倒伏。王安石《游褒禅山记》:“有碑仆道。”②扑灭。《汉书·邹阳传》:“卒仆济北。”(卒:终于。济北:济北王兴居,以谋反被诛。)慢:
①怠惰;懈怠。诸葛亮《出师表》:“若无兴德之言,则责攸之、袆、允等之慢,以彰其咎。”②轻忽;轻视。《商君书·垦令》:“上不费粟,民不慢农,则草必垦矣。”③傲慢;骄傲。《史记·淮阴侯列传》:“王素慢无礼,令拜大将如呼小儿耳。”④迟缓;缓行。白居易《琵琶行》:“轻拢慢捻抹复挑。”⑤放肆;无节制。《吕氏春秋·开春》:“闻善为国者,赏不过而刑不慢。”⑥通“曼”。柔美;漂亮。李煜《菩萨蛮》:“脸慢笑盈盈,相看无限情。”⑦通“墁”。涂抹。《庄子·徐无鬼》:“郢人垩慢其鼻端,若蝇翼,使匠石斫之。”官:
①官府;官署;办公的地方。《礼记·玉藻》:“在官不俟(sì)屦(jù),在外不俟车。”(俟:等候。屦:以麻葛制成的鞋。)柳宗元《童区寄传》:“贼二人得我,我幸皆杀之矣。愿以闻于官。”②政府的;公有的。《汉书·盖宽饶传》:“五帝官天下,三王家天下。”③官职;官位。《管子·立政》:“君之所审者三:一曰德不当其位,二曰功不当其禄,三曰能不当其官。”④官吏。《周易·系辞下》:“百官以治,万民以察。”《论语·宪问》:“百官总己,以听于冢宰。”⑤为官;做官。《晋书 · 王允之传》:“臣子尚少,不乐早官。”又使当官。曹操《论吏士行能令》:“君不官无功之臣,不赏不战之士。”⑥感觉器官,指耳目口鼻心。《庄子·养生主》:“官知止而神欲行。”罢:
(一)①放遣罪人。《史记·齐悼惠王世家》:“乃罢魏勃。”②免职。《晋书·魏舒传》:“时欲沙汰郎官,非其才者罢之。”③废除;取消。王夫之《读通鉴论·秦始皇》:“秦以私天下之心而罢侯置守。”④停止。杜甫《观公孙大娘弟子舞剑器行》:“来如雷霆收震怒,罢如江海凝清光。”⑤结束;完结。《韩非子·外储说左上》:“及反,市罢。” (二)pí ①通“疲”。疲劳。《左传·襄公二十六年》:“楚罢于奔命。”②软弱无能。贾谊《陈政事疏》:“坐罢软不胜利者,不谓罢软,曰不官不职。”友:
①朋友。《荀子·性恶》:“择良友而友之。”刘义庆《世说新语·德行》:“子非吾友也。”②结为友。《吕氏春秋·举难》:“文侯师子夏,友田子方。”③友爱;相好。《三国志·蜀志·先主传》:“坋深与先主相友。”朋:
①古代货币单位。五贝为一串,两串为一朋。一说两贝为一朋。《诗经·小雅·菁菁者莪》:“既见君子,赐我百朋。”②朋友。李白《陈情赠友人》诗:“斯人无良朋。”③朋党。东方朔《七谏·初放》:“群众成朋兮,上浸以惑。”(浸:逐渐。)④勾结。屈原《离骚》:“世并举而好朋兮。”⑤伦比。《诗经·唐风·椒聊》:“彼其之子,硕大无朋。”(其:语气词。之子:这个人。)⑥同,齐。《后汉书·李固杜乔传》:“朋心合力。”疏:
①疏通。《孟子·滕文公上》:“禹疏九河。”②清除。仲长统《昌言》:“疏濯胸臆,澡雪腹心。”③分给;分散。《淮南子·道应》:“襄子疏队而击之。”④分赐;给予。《盐铁论·毁学》:“疏爵分禄以褒贤。”⑤稀,与“密”相对。《老子》第七十三章:“天网恢恢,疏而不失。”⑥疏远。《汉书·元帝纪》:“繇是疏太子而爱淮阳王。”⑦远亲。亦泛指关系疏远的人。《管子·形势》:“子妇不失其常,则长幼理而亲疏和。”⑧粗略;疏忽;不周密;不细密。《汉书·贾谊传》:“天下初定,制度疏阔。”⑨粗糙。《孟子·滕文公上》:“三年之丧,齐(zī)疏之服。”(齐:缝边。)⑩指粗食。《诗经·大雅·召旻》:“彼疏,斯粺。”(11)分条陈述。《汉书·苏武传》:“数疏光过失予燕王。”(光:人名。)(12)臣下给皇帝的奏章。《汉书·董仲舒传》:“数上疏谏争。”(13)注释的一种,对古书的前人注释加以引申和说明。《隋书·经籍志》:“《庄子义疏》八卷。” -
jia pin tong pu man ,guan ba you peng shu 。
“jia pin tong pu man ,guan ba you peng shu 。”shi gou chu chu :《chun ri ji shi er shou 》;shi tang chao shi ren geng wei de zuo pin 。
jian mou kan zi xiao ,qiong hang yi shei guo 。ji mo qian shan mu ,gui ren qiao cai ge 。
shu mu dong gao zhai ,qing chun du bing ju 。jia pin tong pu man ,guan ba you peng shu 。
jiang yin gu lai jiu ,xiu kan dou le shu 。xian hua kai man de ,chou chang fu he ru 。
【zhu shi 】:
jia :
①jia ;jia ting 。《shang shu ·da yu mo 》:“ke qin yu bang ,ke jian yu jia 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,shu kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”②jia ting de zhu suo 。du fu 《ku yu 》:“qun mu shui guang xia ,mo jia yun qi zhong 。”③qing da fu de cai yi 。《lun yu ·ji shi 》:“qiu ye wen you guo you jia zhe ,bu huan gua er huan bu jun 。”④xue shu liu pa 。《xun zi ·jie bi 》:“jin zhu hou yi zheng ,bai jia yi shui ,ze bi huo shi huo fei ,huo zhi huo luan 。”pin :
①qiong 。yu “fu ”xiang dui 。《lun yu ·xue er 》:“pin er mo chan ,fu er mo jiao 。”②kui fa ;que shao 。《wen xin diao long ·lian zi 》:“fu yu mo pian ,pin yu yi zi 。”tong :
①wei cheng nian de nan zi ;fan zhi er tong 。《zuo chuan ·ai gong shi yi nian 》:“gong wei yu ji bi tong wang qi cheng ,jie si ,jie bin 。”(gong wei 、wang qi :ren ming 。bi bì:chong ai 。)《lun heng ·ou hui 》:“tong yao zhi yu dang yan 。”②mo zhi 。《tai xuan ·tong 》:“yang qi shi kui ,wu tong ran ,xian wei you zhi 。”③nu bi ;nu pu 。《shi ji ·lv bu wei lie chuan 》:“bu wei jia tong mo ren 。”liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“wo ou shi er ye ,bu dang wei tong 。”[tong tong ]cheng mei de yang zi 。《shi jing ·shao na ·cai fan 》:“bei zhi tong tong ,su ye zai gong 。”(bei :tong “bi bì”,gu dai fu nv de fa shi 。)pu :
①xiang qian qing die ;dao fu 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“you bei pu dao 。”②pu mie 。《han shu ·ju yang chuan 》:“cu pu ji bei 。”(cu :zhong yu 。ji bei :ji bei wang xing ju ,yi mou fan bei zhu 。)man :
①dai duo ;xie dai 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“re mo xing de zhi yan ,ze ze you zhi 、hui 、yun deng zhi man ,yi zhang ji jiu 。”②qing hu ;qing shi 。《shang jun shu ·ken ling 》:“shang bu fei su ,min bu man nong ,ze cao bi ken yi 。”③ao man ;jiao ao 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“wang su man mo li ,ling bai da jiang ru hu xiao er er 。”④chi huan ;huan hang 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“qing long man nian ma fu tiao 。”⑤fang si ;mo jie zhi 。《lv shi chun qiu ·kai chun 》:“wen shan wei guo zhe ,shang bu guo er xing bu man 。”⑥tong “man ”。rou mei ;piao liang 。li yu 《pu sa man 》:“lian man xiao ying ying ,xiang kan mo xian qing 。”⑦tong “man ”。tu ma 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“ying ren e man ji bi duan ,re ying yi ,shi jiang dan zhuo zhi 。”guan :
①guan fu ;guan shu ;ban gong de de fang 。《li ji ·yu zao 》:“zai guan bu qi (sì)ju (jù),zai wai bu qi che 。”(qi :deng hou 。ju :yi ma ge zhi cheng de xie 。)liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“zei er ren de wo ,wo xing jie sha zhi yi 。yuan yi wen yu guan 。”②zheng fu de ;gong you de 。《han shu ·gai kuan rao chuan 》:“wu di guan tian xia ,san wang jia tian xia 。”③guan zhi ;guan wei 。《guan zi ·li zheng 》:“jun zhi suo shen zhe san :yi yue de bu dang ji wei ,er yue gong bu dang ji lu ,san yue neng bu dang ji guan 。”④guan li 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“bai guan yi zhi ,mo min yi cha 。”《lun yu ·xian wen 》:“bai guan zong ji ,yi ting yu zhong zai 。”⑤wei guan ;zuo guan 。《jin shu · wang yun zhi chuan 》:“chen zi shang shao ,bu le zao guan 。”you shi dang guan 。cao cao 《lun li shi hang neng ling 》:“jun bu guan mo gong zhi chen ,bu shang bu zhan zhi shi 。”⑥gan jiao qi guan ,zhi er mu kou bi xin 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“guan zhi zhi er shen yu hang 。”ba :
(yi )①fang qian zui ren 。《shi ji ·ji dao hui wang shi jia 》:“nai ba wei bo 。”②mian zhi 。《jin shu ·wei shu chuan 》:“shi yu sha tai lang guan ,fei ji cai zhe ba zhi 。”③fei chu ;qu xiao 。wang fu zhi 《dou tong jian lun ·qin shi huang 》:“qin yi si tian xia zhi xin er ba hou zhi shou 。”④ting zhi 。du fu 《guan gong sun da niang di zi wu jian qi hang 》:“lai ru lei ting shou zhen nu ,ba ru jiang hai ning qing guang 。”⑤jie shu ;wan jie 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“ji fan ,shi ba 。” (er )pí ①tong “pi ”。pi lao 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“chu ba yu ben ming 。”②ruan ruo mo neng 。gu yi 《chen zheng shi shu 》:“zuo ba ruan bu sheng li zhe ,bu wei ba ruan ,yue bu guan bu zhi 。”you :
①peng you 。《xun zi ·xing e 》:“ze liang you er you zhi 。”liu yi qing 《shi shui xin yu ·de hang 》:“zi fei wu you ye 。”②jie wei you 。《lv shi chun qiu ·ju nan 》:“wen hou shi zi xia ,you tian zi fang 。”③you ai ;xiang hao 。《san guo zhi ·shu zhi ·xian zhu chuan 》:“fen shen yu xian zhu xiang you 。”peng :
①gu dai huo bi chan wei 。wu bei wei yi chuan ,liang chuan wei yi peng 。yi shui liang bei wei yi peng 。《shi jing ·xiao ya ·jing jing zhe e 》:“ji jian jun zi ,ci wo bai peng 。”②peng you 。li bai 《chen qing zeng you ren 》shi :“si ren mo liang peng 。”③peng dang 。dong fang shuo 《qi jian ·chu fang 》:“qun zhong cheng peng xi ,shang jin yi huo 。”(jin :zhu jian 。)④gou jie 。qu yuan 《li sao 》:“shi bing ju er hao peng xi 。”⑤lun bi 。《shi jing ·tang feng ·jiao liao 》:“bi ji zhi zi ,shuo da mo peng 。”(ji :yu qi ci 。zhi zi :zhe ge ren 。)⑥tong ,ji 。《hou han shu ·li gu du qiao chuan 》:“peng xin ge li 。”shu :
①shu tong 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“yu shu jiu he 。”②qing chu 。zhong chang tong 《chang yan 》:“shu zhuo xiong yi ,zao xue fu xin 。”③fen gei ;fen san 。《huai na zi ·dao ying 》:“xiang zi shu dui er ji zhi 。”④fen ci ;gei yu 。《yan tie lun ·hui xue 》:“shu jue fen lu yi bao xian 。”⑤xi ,yu “mi ”xiang dui 。《lao zi 》di qi shi san zhang :“tian wang hui hui ,shu er bu shi 。”⑥shu yuan 。《han shu ·yuan di ji 》:“yao shi shu tai zi er ai huai yang wang 。”⑦yuan qin 。yi fan zhi guan ji shu yuan de ren 。《guan zi ·xing shi 》:“zi fu bu shi ji chang ,ze chang you li er qin shu he 。”⑧cu lve ;shu hu ;bu zhou mi ;bu xi mi 。《han shu ·gu yi chuan 》:“tian xia chu ding ,zhi du shu kuo 。”⑨cu cao 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“san nian zhi sang ,ji (zī)shu zhi fu 。”(ji :feng bian 。)⑩zhi cu shi 。《shi jing ·da ya ·shao min 》:“bi shu ,si bai 。”(11)fen tiao chen shu 。《han shu ·su wu chuan 》:“shu shu guang guo shi yu yan wang 。”(guang :ren ming 。)(12)chen xia gei huang di de zou zhang 。《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“shu shang shu jian zheng 。”(13)zhu shi de yi chong ,dui gu shu de qian ren zhu shi jia yi yin shen he shui ming 。《sui shu ·jing ji zhi 》:“《zhuang zi yi shu 》ba juan 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]