• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 雁影參差入瑞煙,荊花燦爛開仙圃。

    “雁影參差入瑞煙,荊花燦爛開仙圃。”詩句出處:《杜侯行》;是唐朝詩人貫休的作品。

    天目連天搏秀氣,崢嶸作起新城地。德門鐘秀光盛時,
    三虎八龍皆世瑞。頃者天厖亂下鯨翻海,烽火崩騰照行在。
    江表唯傳君子營,劍沖牛鬥疏真宰。金昆玉季輕三鼓,
    煮海懸魚臣節苦。雁影參差入瑞煙,荊花燦爛開仙圃。
    我聞大中咸通真令主,相惟大杜兼小杜。
    但能致君活國濟生人,亦何必須踏金梯,折桂樹。
    宣宗懿宗調舜琴,大杜小杜為殷霖。出將入相兮功德深,
    生人受賜兮直至今。杜侯兄弟繼之後,璞玉渾金美騰口。
    常言一呼百萬何足雲,終取封侯之印大如鬥。
    恭聞吾皇似堯禹,搜索賢良皆面睹。杜侯杜侯,
    君儻修令德,克有終,即必還為大杜兼小杜。
    人之戴兮天筆註,國之福兮天固祚。四海無波八表臣,
    如今而後君看取。

    【註釋】:

    雁:

    ①大雁。群居水邊,善於遊泳和飛行,飛時排列成行。《詩經·邶風·匏有苦葉》:“雝雝(yōng yōng)鳴雁。”(雝雝:形容聲音柔和。)②通“贗”。偽造的;假的。《揮麈後錄》卷八:“浸漬數日,漆絮敗潰,雁跡盡露。”

    參:

    (一)can ①[動]參加,參 與。《荀子·強國》:“與之~國政,正是非。”②通“驂”。[參乘]1. [動]在車子右邊陪乘。《史記·文帝本紀》:“乃命宋昌~~。”2. [名]在車子右邊陪乘的人。《鴻門宴》:“沛公之~~樊噲者也。”③[動]檢驗。《韓非子·顯學》:“無~驗而必之者,愚也。”④[動]下級謁見上級。《戰國策·秦策四》:“臣之義不~拜。”⑤[動]並排站著。《論語·衛靈公》:“丘則見其~於前也。”(二) san ①[數]通“三”。三分。《左傳·隱公元年》:“先王之制,大都不過~國之一。”②[數][參伍]三與五。表示錯綜復雜。《周易·系辭上》:“~伍以變,錯綜其數。”(三) shen ①[名]星名。二十八宿之一。《詩經·召南·小星》:“維~與昴。”②[名][參商]參星與商星。因兩者不會同時出現於天空,故借以比喻彼此分離,不能相會。曹植《與吳季重書》:“別有~~之闊。”

    差:

    (一)①錯;失當。《抱樸子·清鑒》:“終如其言,一無差錯。”②差別;不同。《史記·蕭相國世傢》:“攻城略地,大小各有差。”③副詞。相當於“頗”、“稍微”。《漢書·匈奴傳下》:“從塞以南,徑深山谷,往來差難。”《後漢書·光武帝紀》:“今軍士屯田,糧儲差積。”(二)chà①錯;錯誤。②奇怪;奇。韓愈《瀧吏》詩:“颶風有時作,掀簸真差事。”(三)chāi ①選擇;挑選。《詩經·小雅·吉日》:“吉日庚午,既差我馬。”②派遣。《舊唐書·職官志》:“凡衛士,各立名簿,其三年已來,征防差遣……”③被派遣做某事的人。《儒林外史》第五回:“知縣準瞭狀子,發房出瞭差,來到嚴傢,嚴貢生已是不在傢瞭。”④被派遣做的事。睢景臣《[般涉調]哨遍·高祖還鄉》:“但有的差使無推故。” (四)chài 病愈。後作“瘥”。《三國志·魏書·張遼傳》:“疾小差。” (五)cī①次第;等級。《漢書·遊俠傳序》:“古者天子建國,諸侯立傢,自卿大夫以至庶人,各有等差。”②不整齊。《詩經·邶風·燕燕》:“燕燕於飛,差池其羽。”

    入:

    ①進入;由外面到裡面。《論語·八佾》:“子入太廟,每事問。”②泛指進入某種境界。李白《王右軍》:“筆精妙入神。”③特指入朝為官。傅亮《為宋公求加贈劉前軍表》:“出征入輔,幸不辱命。”④接受;收入。《左傳·宣公元年》:“驟諫而不入。”(驟:屢次。)《新五代史·楚世傢》:“歲入萬計。”⑤上交;交納。《墨子·貴義》:“今農夫入其稅於大人。”⑥參加;加入。《戰國策·魏策一》:“入子之事者,吾為子殺之亡之。”⑦合於;相合;符合。朱慶餘《近試上張籍水部》:“畫眉深淺入時無?”(時:時髦。)⑧入聲。古漢語有平、上、去、入四種聲調。

    瑞:

    ①古代用作符信的玉。《尚書·舜典》:“班瑞於群後。”②征兆;預兆。《論衡·講瑞》:“嘉瑞奇物,同時俱應。”③特指吉兆。《初刻拍案驚奇》卷八:“盡道豐年瑞,豐年瑞若何?”③吉祥的;應時的。李白《明堂賦》:“瑞物咸薦。”

    煙:

    (一)①物質燃燒時產生的氣狀物。《國語 · 魯語上》:“既其葬也,焚,煙徹於上。”王維《輞川閑居贈裴秀才迪》:“墟裡上孤煙。”②泛指雲氣、霧靄等煙狀之物。陳子昂《春日登金華觀》:“山川亂雲日,樓榭入煙霄。”杜牧《泊秦淮》:“煙籠寒水月籠沙。”③煙熏所積的灰。可制墨。簡文帝《與湘東王書》:“煙墨不言,受其驅染。”晁貫之《墨經·松》:“墨取廬山松煙。”代指墨。庾肩吾《謝賚銅硯筆格啟》:“煙磨青石。” (二)yīn [煙煴]1.古人指天地未分時的混沌之氣。班固《東都賦》:“降煙煴,調元氣。”2. 為陰陽二氣和合的樣子。張衡《思玄賦》:“天地煙煴,百卉含葩。”3.雲煙彌漫的樣子。江淹《別賦》:“襲青氣之煙煴。”

    荊:

    ①[名]一種落葉灌木。種類很多,多叢生原野。李商隱《行次西郊作》:“下田長~榛。”②[名]用荊條做成的刑杖。《史記·廉頗藺相如列傳》:“肉袒負~。”③[名]舊時謙稱自己的妻子。陽枋《通夔守田都統劄zha子》:“蓋拙~未先袝先塋,欲議歸藏。”④[名]周代諸侯國楚國的別稱。《韓非子·五蠹》:“~文王恐其害己也,舉兵伐徐,遂滅之。”

    花:

    ①種子植物的有性繁殖器官。李煜《浪淘沙》:“流水落花春去也,天上人間。”②可供觀賞的植物;花朵。楊萬裡《李花》:“李花宜遠更宜繁,惟遠惟繁始足看。”③形狀像花的東西。庾信《寒園即目》:“雪花深數尺。”④不隻一種顏色,有花紋的。李白《將進酒》:“五花馬,千金裘。”白居易《霓裳羽衣曲》:“四幅花箋碧間紅”。⑤模糊迷亂。杜甫《飲中八仙歌》:“知章騎馬似乘船,眼花落井水底眠。”

    燦:

    光采鮮明的樣子。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“星漢燦爛,若出其裡。”[燦爛]光彩鮮明。韓愈《和李相公攝事南郊覽物興懷呈一二知舊》詩:“燦爛辰角曙,亭亭寒露朝。”

    爛:

    ①用火煮熟。《呂氏春秋·本味》:“故久而不弊,熟而不爛。”②極熟;精通。王士禎等《師友詩傳錄四》:“《文選》爛,秀才半。”③程度深。陸遊《醉中浩歌罷戲書》:“老眼閱人真爛熟,壯心得酒旋消磨。”④隨意;放縱而無節制。韓愈《劉生》:“妖歌慢舞爛不收。”。⑤燒傷;灼傷。《漢書·霍光傳》:“焦頭爛額為上客。”⑥腐爛;潰爛。《莊子·人間世》:“口舌其葉,則口爛而為傷。”⑦破碎;散亂;零亂。梅堯臣《雷太簡遺蜀鞭》:“我騎瘦馬固莫稱,破韉(jiān)爛轡(pèi)沙塵暗。”(韉:馬鞍下的墊子。轡:駕馭牲口的嚼子和韁繩。)⑧光明;明亮。王安石《祭歐陽文忠公文》:“爛如日星之光輝。”⑨色彩絢麗。白居易《牡丹芳》:“千片赤英霞爛爛,百枝絳艷燈煌煌。”[爛漫]也作“爛熳”。1.散亂的樣子。嚴忌《哀時命》:“生天地之若過兮,忽爛漫而無成。”2.顏色鮮明艷麗。杜甫《春日江村》:“種竹交加翠,栽桃紅爛漫。”3.任意,無拘束的樣子。高燮《己酉秋結寒隱社作詩述意》:“商量欲辟東籬地,更覓黃花爛漫栽。”4. 自然坦誠。顧炎武《桃花溪歌贈陳處士梅》:“有時提壺過比鄰,笑談爛漫皆天真。”

    開:

    ①開門。《呂氏春秋·愛類》:“昔上古龍門未開。”《老子》第二十七章:“善閉,無關楗而不可開。”(關楗:門閂。)②打開;張開。孟浩然《過故人莊》:“開軒面場圃,把酒話桑麻。”(軒:窗。)③舒展;開放。岑參《白雪歌送武判官歸京》:“忽如一夜春風來,千樹萬樹梨花開。”引申為舒展。李白《夢遊天姥吟留別》:“安能摧眉折腰事權貴,使我不得開心顏。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,涇渭開愁容。”(火:戰火。)崔玨《哭李商隱》:“一生襟抱未曾開。”(襟抱:抱負。)⑤分開;分離。《呂氏春秋·貴信》:“地不剛,則凍閉不開。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合開。”(六合:天地四方。)引申為散開。杜甫《梅雨》:“雲霧密難開。”杜甫《雨》:“蛟龍鬥不開。”⑥切;割。⑦開辟;開發。《韓非子·初見秦》:“開地數千裡,此其大功也。”《晉書· 羊祜傳》:“辟土開疆。”又為開通。《漢書·張騫傳》:“騫開外國道。”李白《望天門山》:“天門中斷楚江開。”引申為擴大,擴展。《荀子·富國》:“節其流,開其源。”杜甫《兵車行》:“武皇開邊意未已。”《史記·秦本紀》:“開地千裡。”《徐霞客遊記·滇遊日記十一》:“南逾山脊,為新開道。”⑧開創。《史記·秦本紀》:“為後世開業。”⑨開始。《詩經·周頌· 武》:“允文文王,克開厥後。”(允文:確實有文德。克:能夠。厥:其。)《論衡·書解》:“商鞅相孝公,為秦開帝業。”《後漢書·馮衍傳下》:“開歲發春兮,百卉含英。”⑩發動或操縱。杜甫《登白馬潭》:“水生春纜沒,日出野船開。”魏源《道光洋艘征撫記上》:“關天培開炮應之,擊斷洋船頭鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《嶽陽樓記》:“若夫淫雨霏霏,連月不開。”

    仙:

    ①神仙。劉禹錫《陋室銘》:“山不在高,有仙則名。”②指修煉成仙。《論衡·道虛》:“物無不死,人安能仙。”③指高雅而超出凡俗的人。杜牧《春日茶山病不飲酒因呈賓客》:“誰知病太守,猶得作茶仙。”④非同凡響的。洪昇《長生殿·偷曲》:“恰稱廣寒宮仙樂聲聲。”⑤稱與道教有關的人或事物。⑥對人死的敬稱。韓愈《大行皇太後挽歌詞三首》之三:“雲隨仙馭遠,風助聖情哀。”(仙馭:仙駕。聖:指皇帝。)⑦輕松;自在。杜甫《覽鏡呈柏中丞》:“行遲更覺仙。”

    圃:

    ①菜園。《莊子·天地》:“(子貢)見一丈人,方將為圃畦,鑿隧而入井,抱甕而出灌。”②種花草果木的園地。元稹《酬樂天得微之詩知通州事因成四首》之四:“荒蕪滿院不能鋤,甑有塵埃圃乏蔬。”③種瓜菜花果等。也指種瓜菜等的人。《論語·子路》:“(樊遲)請學為圃,(孔子)曰:‘吾不如老圃。’”(樊遲:孔子學生。)


  • 雁影参差入瑞烟,荆花灿烂开仙圃。

    “雁影参差入瑞烟,荆花灿烂开仙圃。”诗句出处:《杜侯行》;是唐朝诗人贯休的作品。

    天目连天搏秀气,峥嵘作起新城地。德门钟秀光盛时,
    三虎八龙皆世瑞。顷者天厖乱下鲸翻海,烽火崩腾照行在。
    江表唯传君子营,剑冲牛斗疏真宰。金昆玉季轻三鼓,
    煮海悬鱼臣节苦。雁影参差入瑞烟,荆花灿烂开仙圃。
    我闻大中咸通真令主,相惟大杜兼小杜。
    但能致君活国济生人,亦何必须踏金梯,折桂树。
    宣宗懿宗调舜琴,大杜小杜为殷霖。出将入相兮功德深,
    生人受赐兮直至今。杜侯兄弟继之后,璞玉浑金美腾口。
    常言一呼百万何足云,终取封侯之印大如斗。
    恭闻吾皇似尧禹,搜索贤良皆面睹。杜侯杜侯,
    君傥修令德,克有终,即必还为大杜兼小杜。
    人之戴兮天笔注,国之福兮天固祚。四海无波八表臣,
    如今而后君看取。

    【注释】:

    雁:

    ①大雁。群居水边,善于游泳和飞行,飞时排列成行。《诗经·邶风·匏有苦叶》:“雝雝(yōng yōng)鸣雁。”(雝雝:形容声音柔和。)②通“赝”。伪造的;假的。《挥麈后录》卷八:“浸渍数日,漆絮败溃,雁迹尽露。”

    参:

    (一)can ①[动]参加,参 与。《荀子·强国》:“与之~国政,正是非。”②通“骖”。[参乘]1. [动]在车子右边陪乘。《史记·文帝本纪》:“乃命宋昌~~。”2. [名]在车子右边陪乘的人。《鸿门宴》:“沛公之~~樊哙者也。”③[动]检验。《韩非子·显学》:“无~验而必之者,愚也。”④[动]下级谒见上级。《战国策·秦策四》:“臣之义不~拜。”⑤[动]并排站着。《论语·卫灵公》:“丘则见其~于前也。”(二) san ①[数]通“三”。三分。《左传·隐公元年》:“先王之制,大都不过~国之一。”②[数][参伍]三与五。表示错综复杂。《周易·系辞上》:“~伍以变,错综其数。”(三) shen ①[名]星名。二十八宿之一。《诗经·召南·小星》:“维~与昴。”②[名][参商]参星与商星。因两者不会同时出现于天空,故借以比喻彼此分离,不能相会。曹植《与吴季重书》:“别有~~之阔。”

    差:

    (一)①错;失当。《抱朴子·清鉴》:“终如其言,一无差错。”②差别;不同。《史记·萧相国世家》:“攻城略地,大小各有差。”③副词。相当于“颇”、“稍微”。《汉书·匈奴传下》:“从塞以南,径深山谷,往来差难。”《后汉书·光武帝纪》:“今军士屯田,粮储差积。”(二)chà①错;错误。②奇怪;奇。韩愈《泷吏》诗:“飓风有时作,掀簸真差事。”(三)chāi ①选择;挑选。《诗经·小雅·吉日》:“吉日庚午,既差我马。”②派遣。《旧唐书·职官志》:“凡卫士,各立名簿,其三年已来,征防差遣……”③被派遣做某事的人。《儒林外史》第五回:“知县准了状子,发房出了差,来到严家,严贡生已是不在家了。”④被派遣做的事。睢景臣《[般涉调]哨遍·高祖还乡》:“但有的差使无推故。” (四)chài 病愈。后作“瘥”。《三国志·魏书·张辽传》:“疾小差。” (五)cī①次第;等级。《汉书·游侠传序》:“古者天子建国,诸侯立家,自卿大夫以至庶人,各有等差。”②不整齐。《诗经·邶风·燕燕》:“燕燕于飞,差池其羽。”

    入:

    ①进入;由外面到里面。《论语·八佾》:“子入太庙,每事问。”②泛指进入某种境界。李白《王右军》:“笔精妙入神。”③特指入朝为官。傅亮《为宋公求加赠刘前军表》:“出征入辅,幸不辱命。”④接受;收入。《左传·宣公元年》:“骤谏而不入。”(骤:屡次。)《新五代史·楚世家》:“岁入万计。”⑤上交;交纳。《墨子·贵义》:“今农夫入其税于大人。”⑥参加;加入。《战国策·魏策一》:“入子之事者,吾为子杀之亡之。”⑦合于;相合;符合。朱庆余《近试上张籍水部》:“画眉深浅入时无?”(时:时髦。)⑧入声。古汉语有平、上、去、入四种声调。

    瑞:

    ①古代用作符信的玉。《尚书·舜典》:“班瑞于群后。”②征兆;预兆。《论衡·讲瑞》:“嘉瑞奇物,同时俱应。”③特指吉兆。《初刻拍案惊奇》卷八:“尽道丰年瑞,丰年瑞若何?”③吉祥的;应时的。李白《明堂赋》:“瑞物咸荐。”

    烟:

    (一)①物质燃烧时产生的气状物。《国语 · 鲁语上》:“既其葬也,焚,烟彻于上。”王维《辋川闲居赠裴秀才迪》:“墟里上孤烟。”②泛指云气、雾霭等烟状之物。陈子昂《春日登金华观》:“山川乱云日,楼榭入烟霄。”杜牧《泊秦淮》:“烟笼寒水月笼沙。”③烟熏所积的灰。可制墨。简文帝《与湘东王书》:“烟墨不言,受其驱染。”晁贯之《墨经·松》:“墨取庐山松烟。”代指墨。庾肩吾《谢赉铜砚笔格启》:“烟磨青石。” (二)yīn [烟煴]1.古人指天地未分时的混沌之气。班固《东都赋》:“降烟煴,调元气。”2. 为阴阳二气和合的样子。张衡《思玄赋》:“天地烟煴,百卉含葩。”3.云烟弥漫的样子。江淹《别赋》:“袭青气之烟煴。”

    荆:

    ①[名]一种落叶灌木。种类很多,多丛生原野。李商隐《行次西郊作》:“下田长~榛。”②[名]用荆条做成的刑杖。《史记·廉颇蔺相如列传》:“肉袒负~。”③[名]旧时谦称自己的妻子。阳枋《通夔守田都统劄zha子》:“盖拙~未先袝先茔,欲议归藏。”④[名]周代诸侯国楚国的别称。《韩非子·五蠹》:“~文王恐其害己也,举兵伐徐,遂灭之。”

    花:

    ①种子植物的有性繁殖器官。李煜《浪淘沙》:“流水落花春去也,天上人间。”②可供观赏的植物;花朵。杨万里《李花》:“李花宜远更宜繁,惟远惟繁始足看。”③形状像花的东西。庾信《寒园即目》:“雪花深数尺。”④不只一种颜色,有花纹的。李白《将进酒》:“五花马,千金裘。”白居易《霓裳羽衣曲》:“四幅花笺碧间红”。⑤模糊迷乱。杜甫《饮中八仙歌》:“知章骑马似乘船,眼花落井水底眠。”

    灿:

    光采鲜明的样子。曹操《步出夏门行·观沧海》:“星汉灿烂,若出其里。”[灿烂]光彩鲜明。韩愈《和李相公摄事南郊览物兴怀呈一二知旧》诗:“灿烂辰角曙,亭亭寒露朝。”

    烂:

    ①用火煮熟。《吕氏春秋·本味》:“故久而不弊,熟而不烂。”②极熟;精通。王士祯等《师友诗传录四》:“《文选》烂,秀才半。”③程度深。陆游《醉中浩歌罢戏书》:“老眼阅人真烂熟,壮心得酒旋消磨。”④随意;放纵而无节制。韩愈《刘生》:“妖歌慢舞烂不收。”。⑤烧伤;灼伤。《汉书·霍光传》:“焦头烂额为上客。”⑥腐烂;溃烂。《庄子·人间世》:“口舌其叶,则口烂而为伤。”⑦破碎;散乱;零乱。梅尧臣《雷太简遗蜀鞭》:“我骑瘦马固莫称,破鞯(jiān)烂辔(pèi)沙尘暗。”(鞯:马鞍下的垫子。辔:驾驭牲口的嚼子和缰绳。)⑧光明;明亮。王安石《祭欧阳文忠公文》:“烂如日星之光辉。”⑨色彩绚丽。白居易《牡丹芳》:“千片赤英霞烂烂,百枝绛艳灯煌煌。”[烂漫]也作“烂熳”。1.散乱的样子。严忌《哀时命》:“生天地之若过兮,忽烂漫而无成。”2.颜色鲜明艳丽。杜甫《春日江村》:“种竹交加翠,栽桃红烂漫。”3.任意,无拘束的样子。高燮《己酉秋结寒隐社作诗述意》:“商量欲辟东篱地,更觅黄花烂漫栽。”4. 自然坦诚。顾炎武《桃花溪歌赠陈处士梅》:“有时提壶过比邻,笑谈烂漫皆天真。”

    开:

    ①开门。《吕氏春秋·爱类》:“昔上古龙门未开。”《老子》第二十七章:“善闭,无关楗而不可开。”(关楗:门闩。)②打开;张开。孟浩然《过故人庄》:“开轩面场圃,把酒话桑麻。”(轩:窗。)③舒展;开放。岑参《白雪歌送武判官归京》:“忽如一夜春风来,千树万树梨花开。”引申为舒展。李白《梦游天姥吟留别》:“安能摧眉折腰事权贵,使我不得开心颜。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,泾渭开愁容。”(火:战火。)崔珏《哭李商隐》:“一生襟抱未曾开。”(襟抱:抱负。)⑤分开;分离。《吕氏春秋·贵信》:“地不刚,则冻闭不开。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合开。”(六合:天地四方。)引申为散开。杜甫《梅雨》:“云雾密难开。”杜甫《雨》:“蛟龙斗不开。”⑥切;割。⑦开辟;开发。《韩非子·初见秦》:“开地数千里,此其大功也。”《晋书· 羊祜传》:“辟土开疆。”又为开通。《汉书·张骞传》:“骞开外国道。”李白《望天门山》:“天门中断楚江开。”引申为扩大,扩展。《荀子·富国》:“节其流,开其源。”杜甫《兵车行》:“武皇开边意未已。”《史记·秦本纪》:“开地千里。”《徐霞客游记·滇游日记十一》:“南逾山脊,为新开道。”⑧开创。《史记·秦本纪》:“为后世开业。”⑨开始。《诗经·周颂· 武》:“允文文王,克开厥后。”(允文:确实有文德。克:能够。厥:其。)《论衡·书解》:“商鞅相孝公,为秦开帝业。”《后汉书·冯衍传下》:“开岁发春兮,百卉含英。”⑩发动或操纵。杜甫《登白马潭》:“水生春缆没,日出野船开。”魏源《道光洋艘征抚记上》:“关天培开炮应之,击断洋船头鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《岳阳楼记》:“若夫淫雨霏霏,连月不开。”

    仙:

    ①神仙。刘禹锡《陋室铭》:“山不在高,有仙则名。”②指修炼成仙。《论衡·道虚》:“物无不死,人安能仙。”③指高雅而超出凡俗的人。杜牧《春日茶山病不饮酒因呈宾客》:“谁知病太守,犹得作茶仙。”④非同凡响的。洪昇《长生殿·偷曲》:“恰称广寒宫仙乐声声。”⑤称与道教有关的人或事物。⑥对人死的敬称。韩愈《大行皇太后挽歌词三首》之三:“云随仙驭远,风助圣情哀。”(仙驭:仙驾。圣:指皇帝。)⑦轻松;自在。杜甫《览镜呈柏中丞》:“行迟更觉仙。”

    圃:

    ①菜园。《庄子·天地》:“(子贡)见一丈人,方将为圃畦,凿隧而入井,抱瓮而出灌。”②种花草果木的园地。元稹《酬乐天得微之诗知通州事因成四首》之四:“荒芜满院不能锄,甑有尘埃圃乏蔬。”③种瓜菜花果等。也指种瓜菜等的人。《论语·子路》:“(樊迟)请学为圃,(孔子)曰:‘吾不如老圃。’”(樊迟:孔子学生。)


  • yan ying can cha ru rui yan ,jing hua can lan kai xian pu 。

    “yan ying can cha ru rui yan ,jing hua can lan kai xian pu 。”shi gou chu chu :《du hou hang 》;shi tang chao shi ren guan xiu de zuo pin 。

    tian mu lian tian bo xiu qi ,zheng rong zuo qi xin cheng de 。de men zhong xiu guang cheng shi ,
    san hu ba long jie shi rui 。qing zhe tian mang luan xia jing fan hai ,feng huo beng teng zhao hang zai 。
    jiang biao wei chuan jun zi ying ,jian chong niu dou shu zhen zai 。jin kun yu ji qing san gu ,
    zhu hai xuan yu chen jie ku 。yan ying can cha ru rui yan ,jing hua can lan kai xian pu 。
    wo wen da zhong xian tong zhen ling zhu ,xiang wei da du jian xiao du 。
    dan neng zhi jun huo guo ji sheng ren ,yi he bi xu ta jin ti ,she gui shu 。
    xuan zong yi zong diao shun qin ,da du xiao du wei yan lin 。chu jiang ru xiang xi gong de shen ,
    sheng ren shou ci xi zhi zhi jin 。du hou xiong di ji zhi hou ,pu yu hun jin mei teng kou 。
    chang yan yi hu bai mo he zu yun ,zhong qu feng hou zhi yin da ru dou 。
    gong wen wu huang shi yao yu ,sou suo xian liang jie mian du 。du hou du hou ,
    jun tang xiu ling de ,ke you zhong ,ji bi hai wei da du jian xiao du 。
    ren zhi dai xi tian bi zhu ,guo zhi fu xi tian gu zuo 。si hai mo bo ba biao chen ,
    ru jin er hou jun kan qu 。

    【zhu shi 】:

    yan :

    ①da yan 。qun ju shui bian ,shan yu you yong he fei hang ,fei shi pai lie cheng hang 。《shi jing ·bei feng ·pao you ku xie 》:“yong yong (yōng yōng)ming yan 。”(yong yong :xing rong sheng yin rou he 。)②tong “yan ”。wei zao de ;jia de 。《hui zhu hou lu 》juan ba :“jin zi shu ri ,qi xu bai hui ,yan ji jin lou 。”

    can :

    (yi )can ①[dong ]can jia ,can yu 。《xun zi ·jiang guo 》:“yu zhi ~guo zheng ,zheng shi fei 。”②tong “can ”。[can cheng ]1. [dong ]zai che zi you bian pei cheng 。《shi ji ·wen di ben ji 》:“nai ming song chang ~~。”2. [ming ]zai che zi you bian pei cheng de ren 。《hong men yan 》:“pei gong zhi ~~fan kuai zhe ye 。”③[dong ]jian yan 。《han fei zi ·xian xue 》:“mo ~yan er bi zhi zhe ,yu ye 。”④[dong ]xia ji ye jian shang ji 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“chen zhi yi bu ~bai 。”⑤[dong ]bing pai zhan zhao 。《lun yu ·wei ling gong 》:“qiu ze jian ji ~yu qian ye 。”(er ) san ①[shu ]tong “san ”。san fen 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“xian wang zhi zhi ,da dou bu guo ~guo zhi yi 。”②[shu ][can wu ]san yu wu 。biao shi cuo zeng fu za 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“~wu yi bian ,cuo zeng ji shu 。”(san ) shen ①[ming ]xing ming 。er shi ba su zhi yi 。《shi jing ·shao na ·xiao xing 》:“wei ~yu mao 。”②[ming ][can shang ]can xing yu shang xing 。yin liang zhe bu hui tong shi chu xian yu tian kong ,gu jie yi bi yu bi ci fen li ,bu neng xiang hui 。cao zhi 《yu wu ji chong shu 》:“bie you ~~zhi kuo 。”

    cha :

    (yi )①cuo ;shi dang 。《bao piao zi ·qing jian 》:“zhong ru ji yan ,yi mo cha cuo 。”②cha bie ;bu tong 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gong cheng lve de ,da xiao ge you cha 。”③fu ci 。xiang dang yu “po ”、“shao wei ”。《han shu ·xiong nu chuan xia 》:“cong sai yi na ,jing shen shan gu ,wang lai cha nan 。”《hou han shu ·guang wu di ji 》:“jin jun shi tun tian ,liang chu cha ji 。”(er )chà①cuo ;cuo wu 。②ji guai ;ji 。han yu 《long li 》shi :“ju feng you shi zuo ,xian bo zhen cha shi 。”(san )chāi ①shua ze ;tiao shua 。《shi jing ·xiao ya ·ji ri 》:“ji ri geng wu ,ji cha wo ma 。”②pa qian 。《jiu tang shu ·zhi guan zhi 》:“fan wei shi ,ge li ming bu ,ji san nian yi lai ,zheng fang cha qian ……”③bei pa qian zuo mou shi de ren 。《ru lin wai shi 》di wu hui :“zhi xian zhun le zhuang zi ,fa fang chu le cha ,lai dao yan jia ,yan gong sheng yi shi bu zai jia le 。”④bei pa qian zuo de shi 。sui jing chen 《[ban she diao ]shao bian ·gao zu hai xiang 》:“dan you de cha shi mo tui gu 。” (si )chài bing yu 。hou zuo “chai ”。《san guo zhi ·wei shu ·zhang liao chuan 》:“ji xiao cha 。” (wu )cī①ci di ;deng ji 。《han shu ·you xia chuan xu 》:“gu zhe tian zi jian guo ,zhu hou li jia ,zi qing da fu yi zhi shu ren ,ge you deng cha 。”②bu zheng ji 。《shi jing ·bei feng ·yan yan 》:“yan yan yu fei ,cha chi ji yu 。”

    ru :

    ①jin ru ;you wai mian dao li mian 。《lun yu ·ba yi 》:“zi ru tai miao ,mei shi wen 。”②fan zhi jin ru mou chong jing jie 。li bai 《wang you jun 》:“bi jing miao ru shen 。”③te zhi ru chao wei guan 。fu liang 《wei song gong qiu jia zeng liu qian jun biao 》:“chu zheng ru fu ,xing bu ru ming 。”④jie shou ;shou ru 。《zuo chuan ·xuan gong yuan nian 》:“zhou jian er bu ru 。”(zhou :lv ci 。)《xin wu dai shi ·chu shi jia 》:“sui ru mo ji 。”⑤shang jiao ;jiao na 。《mo zi ·gui yi 》:“jin nong fu ru ji shui yu da ren 。”⑥can jia ;jia ru 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“ru zi zhi shi zhe ,wu wei zi sha zhi wang zhi 。”⑦ge yu ;xiang ge ;fu ge 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“hua mei shen jian ru shi mo ?”(shi :shi mao 。)⑧ru sheng 。gu han yu you ping 、shang 、qu 、ru si chong sheng diao 。

    rui :

    ①gu dai yong zuo fu xin de yu 。《shang shu ·shun dian 》:“ban rui yu qun hou 。”②zheng zhao ;yu zhao 。《lun heng ·jiang rui 》:“jia rui ji wu ,tong shi ju ying 。”③te zhi ji zhao 。《chu ke pai an jing ji 》juan ba :“jin dao feng nian rui ,feng nian rui re he ?”③ji xiang de ;ying shi de 。li bai 《ming tang fu 》:“rui wu xian jian 。”

    yan :

    (yi )①wu zhi ran shao shi chan sheng de qi zhuang wu 。《guo yu · lu yu shang 》:“ji ji zang ye ,fen ,yan che yu shang 。”wang wei 《wang chuan xian ju zeng pei xiu cai di 》:“xu li shang gu yan 。”②fan zhi yun qi 、wu ai deng yan zhuang zhi wu 。chen zi ang 《chun ri deng jin hua guan 》:“shan chuan luan yun ri ,lou xie ru yan xiao 。”du mu 《bo qin huai 》:“yan long han shui yue long sha 。”③yan xun suo ji de hui 。ke zhi mo 。jian wen di 《yu xiang dong wang shu 》:“yan mo bu yan ,shou ji qu ran 。”chao guan zhi 《mo jing ·song 》:“mo qu lu shan song yan 。”dai zhi mo 。yu jian wu 《xie lai tong yan bi ge qi 》:“yan mo qing dan 。” (er )yīn [yan yun ]1.gu ren zhi tian de wei fen shi de hun dun zhi qi 。ban gu 《dong dou fu 》:“jiang yan yun ,diao yuan qi 。”2. wei yin yang er qi he ge de yang zi 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“tian de yan yun ,bai hui han pa 。”3.yun yan mi man de yang zi 。jiang yan 《bie fu 》:“xi qing qi zhi yan yun 。”

    jing :

    ①[ming ]yi chong la xie guan mu 。chong lei hen duo ,duo cong sheng yuan ye 。li shang yin 《hang ci xi jiao zuo 》:“xia tian chang ~zhen 。”②[ming ]yong jing tiao zuo cheng de xing zhang 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“rou tan fu ~。”③[ming ]jiu shi qian chen zi ji de qi zi 。yang fang 《tong kui shou tian dou tong zha zhazi 》:“gai zhuo ~wei xian fu xian ying ,yu yi gui cang 。”④[ming ]zhou dai zhu hou guo chu guo de bie chen 。《han fei zi ·wu du 》:“~wen wang kong ji hai ji ye ,ju bing fa xu ,sui mie zhi 。”

    hua :

    ①chong zi zhi wu de you xing fan shi qi guan 。li yu 《lang tao sha 》:“liu shui la hua chun qu ye ,tian shang ren jian 。”②ke gong guan shang de zhi wu ;hua duo 。yang mo li 《li hua 》:“li hua yi yuan geng yi fan ,wei yuan wei fan shi zu kan 。”③xing zhuang xiang hua de dong xi 。yu xin 《han yuan ji mu 》:“xue hua shen shu che 。”④bu zhi yi chong yan se ,you hua wen de 。li bai 《jiang jin jiu 》:“wu hua ma ,qian jin qiu 。”bai ju yi 《ni chang yu yi qu 》:“si fu hua jian bi jian gong ”。⑤mo hu mi luan 。du fu 《yin zhong ba xian ge 》:“zhi zhang ji ma shi cheng chuan ,yan hua la jing shui de mian 。”

    can :

    guang cai xian ming de yang zi 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“xing han can lan ,re chu ji li 。”[can lan ]guang cai xian ming 。han yu 《he li xiang gong she shi na jiao lan wu xing huai cheng yi er zhi jiu 》shi :“can lan chen jiao shu ,ting ting han lou chao 。”

    lan :

    ①yong huo zhu shou 。《lv shi chun qiu ·ben wei 》:“gu jiu er bu bi ,shou er bu lan 。”②ji shou ;jing tong 。wang shi zhen deng 《shi you shi chuan lu si 》:“《wen shua 》lan ,xiu cai ban 。”③cheng du shen 。liu you 《zui zhong hao ge ba hu shu 》:“lao yan yue ren zhen lan shou ,zhuang xin de jiu xuan xiao mo 。”④sui yi ;fang zong er mo jie zhi 。han yu 《liu sheng 》:“yao ge man wu lan bu shou 。”。⑤shao shang ;zhuo shang 。《han shu ·huo guang chuan 》:“jiao tou lan e wei shang ke 。”⑥fu lan ;hui lan 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“kou she ji xie ,ze kou lan er wei shang 。”⑦po sui ;san luan ;ling luan 。mei yao chen 《lei tai jian wei shu bian 》:“wo ji shou ma gu mo chen ,po jian (jiān)lan pei (pèi)sha chen an 。”(jian :ma an xia de dian zi 。pei :jia yu sheng kou de jiao zi he jiang sheng 。)⑧guang ming ;ming liang 。wang an dan 《ji ou yang wen zhong gong wen 》:“lan ru ri xing zhi guang hui 。”⑨se cai xuan li 。bai ju yi 《mu dan fang 》:“qian pian chi ying xia lan lan ,bai zhi jiang yan deng huang huang 。”[lan man ]ye zuo “lan man ”。1.san luan de yang zi 。yan ji 《ai shi ming 》:“sheng tian de zhi re guo xi ,hu lan man er mo cheng 。”2.yan se xian ming yan li 。du fu 《chun ri jiang cun 》:“chong zhu jiao jia cui ,zai tao gong lan man 。”3.ren yi ,mo ju shu de yang zi 。gao xie 《ji you qiu jie han yin she zuo shi shu yi 》:“shang liang yu bi dong li de ,geng mi huang hua lan man zai 。”4. zi ran tan cheng 。gu yan wu 《tao hua xi ge zeng chen chu shi mei 》:“you shi di hu guo bi lin ,xiao tan lan man jie tian zhen 。”

    kai :

    ①kai men 。《lv shi chun qiu ·ai lei 》:“xi shang gu long men wei kai 。”《lao zi 》di er shi qi zhang :“shan bi ,mo guan jian er bu ke kai 。”(guan jian :men shuan 。)②da kai ;zhang kai 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“kai xuan mian chang pu ,ba jiu hua sang ma 。”(xuan :chuang 。)③shu zhan ;kai fang 。cen can 《bai xue ge song wu pan guan gui jing 》:“hu ru yi ye chun feng lai ,qian shu mo shu li hua kai 。”yin shen wei shu zhan 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“an neng cui mei she yao shi quan gui ,shi wo bu de kai xin yan 。”④shen zhan 。du fu 《wang zai 》:“jing dou bu zai huo ,jing wei kai chou rong 。”(huo :zhan huo 。)cui jue 《ku li shang yin 》:“yi sheng jin bao wei ceng kai 。”(jin bao :bao fu 。)⑤fen kai ;fen li 。《lv shi chun qiu ·gui xin 》:“de bu gang ,ze dong bi bu kai 。”ruan ji 《da ren xian sheng ge 》:“tian de jie xi liu ge kai 。”(liu ge :tian de si fang 。)yin shen wei san kai 。du fu 《mei yu 》:“yun wu mi nan kai 。”du fu 《yu 》:“jiao long dou bu kai 。”⑥qie ;ge 。⑦kai bi ;kai fa 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“kai de shu qian li ,ci ji da gong ye 。”《jin shu · yang hu chuan 》:“bi tu kai jiang 。”you wei kai tong 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“jian kai wai guo dao 。”li bai 《wang tian men shan 》:“tian men zhong duan chu jiang kai 。”yin shen wei kuo da ,kuo zhan 。《xun zi ·fu guo 》:“jie ji liu ,kai ji yuan 。”du fu 《bing che hang 》:“wu huang kai bian yi wei yi 。”《shi ji ·qin ben ji 》:“kai de qian li 。”《xu xia ke you ji ·dian you ri ji shi yi 》:“na yu shan ji ,wei xin kai dao 。”⑧kai chuang 。《shi ji ·qin ben ji 》:“wei hou shi kai ye 。”⑨kai shi 。《shi jing ·zhou song · wu 》:“yun wen wen wang ,ke kai jue hou 。”(yun wen :que shi you wen de 。ke :neng gou 。jue :ji 。)《lun heng ·shu jie 》:“shang yang xiang xiao gong ,wei qin kai di ye 。”《hou han shu ·feng yan chuan xia 》:“kai sui fa chun xi ,bai hui han ying 。”⑩fa dong huo cao zong 。du fu 《deng bai ma tan 》:“shui sheng chun lan mei ,ri chu ye chuan kai 。”wei yuan 《dao guang xiang sou zheng fu ji shang 》:“guan tian pei kai bao ying zhi ,ji duan xiang chuan tou bi ,xi bing duo la hai si 。”(11)xiao san 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“re fu yin yu fei fei ,lian yue bu kai 。”

    xian :

    ①shen xian 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“shan bu zai gao ,you xian ze ming 。”②zhi xiu lian cheng xian 。《lun heng ·dao xu 》:“wu mo bu si ,ren an neng xian 。”③zhi gao ya er chao chu fan su de ren 。du mu 《chun ri cha shan bing bu yin jiu yin cheng bin ke 》:“shei zhi bing tai shou ,you de zuo cha xian 。”④fei tong fan xiang de 。hong 昇《chang sheng dian ·tou qu 》:“qia chen an han gong xian le sheng sheng 。”⑤chen yu dao jiao you guan de ren huo shi wu 。⑥dui ren si de jing chen 。han yu 《da hang huang tai hou wan ge ci san shou 》zhi san :“yun sui xian yu yuan ,feng zhu sheng qing ai 。”(xian yu :xian jia 。sheng :zhi huang di 。)⑦qing song ;zi zai 。du fu 《lan jing cheng bai zhong cheng 》:“hang chi geng jiao xian 。”

    pu :

    ①cai yuan 。《zhuang zi ·tian de 》:“(zi gong )jian yi zhang ren ,fang jiang wei pu qi ,zao sui er ru jing ,bao weng er chu guan 。”②chong hua cao guo mu de yuan de 。yuan zhen 《chou le tian de wei zhi shi zhi tong zhou shi yin cheng si shou 》zhi si :“huang wu man yuan bu neng chu ,zeng you chen ai pu fa shu 。”③chong gua cai hua guo deng 。ye zhi chong gua cai deng de ren 。《lun yu ·zi lu 》:“(fan chi )qing xue wei pu ,(kong zi )yue :‘wu bu ru lao pu 。’”(fan chi :kong zi xue sheng 。)