• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 朝持藥缽千傢近,暮倚繩床一室空。

    “朝持藥缽千傢近,暮倚繩床一室空。”詩句出處:《題玉山觀禪師蘭若》;是唐朝詩人韓翃的作品。

    玉山宴坐移年月,錫杖承恩詣丹闕。先朝親與會龍華,
    紫禁鳴鐘白日斜。宮女焚香把經卷,天人就席禮袈裟。
    禪床久臥虎溪水,蘭若初開鳳城裡。不出囂塵見遠公,
    道成何必青蓮宮。朝持藥缽千傢近,暮倚繩床一室空。
    掖垣揮翰君稱美,遠客陪遊問真理。薄宦深知誤此心,
    回心願學雷居士。

    【註釋】:

    朝:

    (一)①朝見。《禮記·內則》:“昧爽而朝。”②拜訪。《史記·司馬相如列傳》:“臨邛(qióng)令繆為恭敬,日往朝相如。”(臨邛:地名。令:縣令。繆:詐。)③朝廷。《詩經·齊風·雞鳴》:“雞既鳴矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《諸將》:“漢朝陵墓對南山。”⑤政事。《西京雜記》卷一:“上(漢武帝)時服此裘以聽朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《後漢書·劉寵傳》:“山谷鄙生,未嘗識郡朝。”⑦介詞。面對;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在這裡建都。 (二)zhāo ①早晨。《詩經·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕從事。”②日;天。白居易《長恨歌》:“天生麗質難自棄,一朝選在君王側。”

    持:

    ①一隻手從下托物。《莊子·漁父》:“左手據膝,右手持頤以聽。”②握;執。《戰國策·趙策四》:“媼之送燕後也,持其踵為之泣。”③掌握;掌管。戴復古《春日懷傢》:“客遊兒廢學,身拙婦持傢。”④執行。《明史·孝宗紀》:“務存心仁恕,持法公平。”⑤保持;維持。《詩經·大雅·鳧鷖序》:“太平之君子,能持盈守成。”⑥支持;支撐。《淮南子·主術》:“十圍之木,持千鈞之屋。”⑦扶持;扶助。張衡《東京賦》:“西朝顛覆而莫持。”⑧挾制;控制。《史記·寧成傳》:“持吏長短。”(短:指短處。)韓愈《柳子厚墓志銘》:“使子厚在臺省時,自持其身,己能如司馬、刺史時,亦自不斥。”(子厚:柳宗元字。臺省:指尚書省、禦史臺。)⑨對抗;對峙。《三國志·魏書·郭嘉傳》:“太祖與袁紹持於官渡。”

    藥:

    ①可治病的植物。泛指一切可治病之物。《周禮·天官·疾醫》:“以五味、五谷、五藥養其病。”(五藥:指草、木、蟲、石、谷。)②特指毒藥。《水滸全傳》第一百二十回:“回到潤州,果然藥發身死。”③療治。《詩經·大雅·板》:“不可救藥。”④芍藥的簡稱。薑夔《揚州慢·淳熙丙申至日》:“念橋邊紅藥,年年知為誰生?”

    缽:

    ①一種盛東西的敞口器皿,多以陶瓷制成。《水滸全傳》第三回:“提著那醋缽兒大小拳頭,看著這鄭屠道。”②佛教徒盛飯的用具。梵語“缽多羅”的省稱。形圓稍扁,口略小,平底。《晉書·佛圖澄傳》:“澄即取缽盛水。”(澄:人名。)

    傢:

    ①傢;傢庭。《尚書·大禹謨》:“克勤於邦,克儉於傢。”《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,數口之傢可以無饑矣。”②傢庭的住所。杜甫《苦雨》:“群木水光下,萬傢雲氣中。”③卿大夫的采邑。《論語·季氏》:“丘也聞有國有傢者,不患寡而患不均。”④學術流派。《荀子·解蔽》:“今諸侯異政,百傢異說,則必或是或非,或治或亂。”

    近:

    ①距離短。陶淵明《桃花源記》:“忘路之遠近。”《列子·仲尼》:“遠在八荒之外,近在眉睫之內。”②歷時短。張居正《與薊遼總督》:“近屢得渠稟帖,極為感奮。”(渠:他的。)③接近;靠近。李商隱《樂遊原》:“夕陽無限好,隻是近黃昏。”張居正《聞警》:“初聞鐵騎近神州,殺氣遙傳薊(jì)北秋。”(薊:地名,今北京市西南。)張先啟《對菊》:“種菊叢叢傍石根,凌晨坐臥近黃昏。”④親近的人。《韓非子·難言》:“昵近習親。”⑤淺近;淺顯。何景明《與李空同論詩書》:“辭艱者意反近,意苦者辭反常。”(常:尋常。)⑥相似。張儼《默記·述佐》:“昔子產治鄭,諸侯不敢加兵,蜀相其近也。”(蜀相:指諸葛亮。)⑦副詞。大概;恐怕。《三國志·魏書·華佗傳》:“此近難濟,恒事攻治,可延歲月。”(濟:成功。恒:經常。事:從事。)

    暮:

    ①日落之時。《國語·晉語五》:“范文子暮退於朝。”(朝:朝廷。)②將盡;終末。丘遲《與陳伯之書》:“暮春三月,江南草長。”③晚;遲。《後漢書·廉范傳》:“廉叔度,來何暮?”(叔度:廉范之字。)④喻指衰老。曹操《步出夏門行·龜雖壽》:“烈士暮年,壯心不已。”

    倚:

    (一)①斜靠著。《戰國策·燕策三》:“倚柱而笑。”②憑恃;倚仗。李白《扶風豪士歌》:“作人不倚將軍勢。”③偏;斜。《禮記·中庸》:“中立而不倚。”④隨著;合著。多指以歌合樂或以樂伴歌。蘇軾《前赤壁賦》:“客有吹洞簫者,倚歌而和之。”⑤椅子。後作“椅”。《金石萃編·濟瀆廟北海壇祭器雜物銘碑陰》:“繩床十,內四倚子。” (二)jī①奇異。《莊子·天下》:“南方有倚人焉,曰黃繚。”②通“奇”。單個;獨。與“偶”相對。《谷梁傳·僖公三十三年》:“匹馬倚輪無反者。”(輪:代指車。反:同“返”。)

    繩:

    ①繩子。《周易·系辭下》:“上古結繩而治。”辛延年《羽林郎》:“絲繩提玉壺。”②木工用來取直的的墨線。《荀子·勸學》:“木直中繩。”③準則;法度。《商君書·開塞》:“王道有繩。”④制裁;懲治。《史記·張釋之馮唐列傳》:“一言不相應,文吏以法繩之。”(相應:相合。)⑤糾正。《尚書·同命》:“繩愆糾謬。”⑥測度;衡量。何紹基《題馮魯川小像冊論詩》:“不可以己意繩人也。”⑦稱譽。《左傳·莊公十四年》:“蔡哀侯為莘故,繩息媯以語楚子。”⑧繼承。《詩經·大雅·下武》:“繩其祖武。”(武:足跡。)

    床:

    ①[名]坐榻,臥具。《孔雀東南飛》:“媒人下~去,諾諾復爾爾。”《木蘭詩》:“開我東閣門,坐我西閣~。”②[名]安放器物的架子。徐陵《玉臺新詠·序》:“翡翠筆~,無時離手。”③[名]井上圍欄。古樂府《淮南王篇》:“後園鑿井銀作~。”

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    室:

    ①居室;房屋。《周易·系辭下》:“上古穴居而野處,後世聖人易之以宮室。”②堂後的正室。《論語·先進》:“由也,升堂矣,未入於室也。”③傢。《左傳·桓公十八年》:“女有傢,男有室。”④朝廷。《尚書·微子之命》:“率由典常,以蕃王室。”《漢書·劉向傳》:“祿去公室,權在外傢。”⑤妻子。《禮記·曲禮上》:“三十而壯,有室。”⑥墳墓;墓穴。《詩經·唐風·葛生》:“百歲之後,歸於其室。”⑦刀劍的鞘。《史記·刺客列傳》:“拔劍,劍長,操其室。”⑧星宿名。也稱“營室”。二十八宿之一。

    空:

    (一)①空虛;什麼也沒有。《韓非子·初見秦》:“囷倉空虛。”宋玉《風賦》:“空穴來風。”王維《鹿砦》:“空山不見人。”②不實;空泛。《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦貪,負其強,以空言求璧。”③白白地。《漢書·匈奴傳》:“兵不空出。”④天空;空中。李白《送孟浩然之廣陵》:“孤帆遠影碧空盡。”⑤佛教用語。佛教認為一切事物的現象並無實體,都是空的。《般若心經》:“色即是空,空即是色。”(色:指物質現象。) (二)kǒng 孔;洞穴。《周禮· 考工記·函人》:“眡(shì)其鉆空。”(眡:視。)《史記·五帝本紀》:“舜穿井為匿空旁出。”(三)kòng ①窮困。《詩經·小雅·節南山》:“不宜空我師。”(空:用如使動,使……窮困。師:眾;眾人。)《論語·先進》:“回也其庶乎,屢空。”(回:顏回。庶:庶幾;差不多。)②缺少。《法言·問神》:“昔之說《書》者序以百,而《酒誥》之篇俄空焉。”(《酒誥》:《尚書》中的篇名。)白居易《春憶二林寺舊遊》:“最慚僧社題橋處,十八人名空一人。”③間隙;空子。《三國志·吳書·周魴傳》:“看伺空隙,欲復為亂。”④閑著;未被利用的。《史記·蕭相國世傢》:“上林中多空地。”(上林:苑囿名。)《論衡·命義》:“伯牛空居,而遭惡疾。”(伯牛:冉耕,字伯牛。空居:閑居在傢。)


  • 朝持药钵千家近,暮倚绳床一室空。

    “朝持药钵千家近,暮倚绳床一室空。”诗句出处:《题玉山观禅师兰若》;是唐朝诗人韩翃的作品。

    玉山宴坐移年月,锡杖承恩诣丹阙。先朝亲与会龙华,
    紫禁鸣钟白日斜。宫女焚香把经卷,天人就席礼袈裟。
    禅床久卧虎溪水,兰若初开凤城里。不出嚣尘见远公,
    道成何必青莲宫。朝持药钵千家近,暮倚绳床一室空。
    掖垣挥翰君称美,远客陪游问真理。薄宦深知误此心,
    回心愿学雷居士。

    【注释】:

    朝:

    (一)①朝见。《礼记·内则》:“昧爽而朝。”②拜访。《史记·司马相如列传》:“临邛(qióng)令缪为恭敬,日往朝相如。”(临邛:地名。令:县令。缪:诈。)③朝廷。《诗经·齐风·鸡鸣》:“鸡既鸣矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《诸将》:“汉朝陵墓对南山。”⑤政事。《西京杂记》卷一:“上(汉武帝)时服此裘以听朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《后汉书·刘宠传》:“山谷鄙生,未尝识郡朝。”⑦介词。面对;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在这里建都。 (二)zhāo ①早晨。《诗经·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕从事。”②日;天。白居易《长恨歌》:“天生丽质难自弃,一朝选在君王侧。”

    持:

    ①一只手从下托物。《庄子·渔父》:“左手据膝,右手持颐以听。”②握;执。《战国策·赵策四》:“媪之送燕后也,持其踵为之泣。”③掌握;掌管。戴复古《春日怀家》:“客游儿废学,身拙妇持家。”④执行。《明史·孝宗纪》:“务存心仁恕,持法公平。”⑤保持;维持。《诗经·大雅·凫鹥序》:“太平之君子,能持盈守成。”⑥支持;支撑。《淮南子·主术》:“十围之木,持千钧之屋。”⑦扶持;扶助。张衡《东京赋》:“西朝颠覆而莫持。”⑧挟制;控制。《史记·宁成传》:“持吏长短。”(短:指短处。)韩愈《柳子厚墓志铭》:“使子厚在台省时,自持其身,己能如司马、刺史时,亦自不斥。”(子厚:柳宗元字。台省:指尚书省、御史台。)⑨对抗;对峙。《三国志·魏书·郭嘉传》:“太祖与袁绍持于官渡。”

    药:

    ①可治病的植物。泛指一切可治病之物。《周礼·天官·疾医》:“以五味、五谷、五药养其病。”(五药:指草、木、虫、石、谷。)②特指毒药。《水浒全传》第一百二十回:“回到润州,果然药发身死。”③疗治。《诗经·大雅·板》:“不可救药。”④芍药的简称。姜夔《扬州慢·淳熙丙申至日》:“念桥边红药,年年知为谁生?”

    钵:

    ①一种盛东西的敞口器皿,多以陶瓷制成。《水浒全传》第三回:“提着那醋钵儿大小拳头,看着这郑屠道。”②佛教徒盛饭的用具。梵语“钵多罗”的省称。形圆稍扁,口略小,平底。《晋书·佛图澄传》:“澄即取钵盛水。”(澄:人名。)

    家:

    ①家;家庭。《尚书·大禹谟》:“克勤于邦,克俭于家。”《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,数口之家可以无饥矣。”②家庭的住所。杜甫《苦雨》:“群木水光下,万家云气中。”③卿大夫的采邑。《论语·季氏》:“丘也闻有国有家者,不患寡而患不均。”④学术流派。《荀子·解蔽》:“今诸侯异政,百家异说,则必或是或非,或治或乱。”

    近:

    ①距离短。陶渊明《桃花源记》:“忘路之远近。”《列子·仲尼》:“远在八荒之外,近在眉睫之内。”②历时短。张居正《与蓟辽总督》:“近屡得渠禀帖,极为感奋。”(渠:他的。)③接近;靠近。李商隐《乐游原》:“夕阳无限好,只是近黄昏。”张居正《闻警》:“初闻铁骑近神州,杀气遥传蓟(jì)北秋。”(蓟:地名,今北京市西南。)张先启《对菊》:“种菊丛丛傍石根,凌晨坐卧近黄昏。”④亲近的人。《韩非子·难言》:“昵近习亲。”⑤浅近;浅显。何景明《与李空同论诗书》:“辞艰者意反近,意苦者辞反常。”(常:寻常。)⑥相似。张俨《默记·述佐》:“昔子产治郑,诸侯不敢加兵,蜀相其近也。”(蜀相:指诸葛亮。)⑦副词。大概;恐怕。《三国志·魏书·华佗传》:“此近难济,恒事攻治,可延岁月。”(济:成功。恒:经常。事:从事。)

    暮:

    ①日落之时。《国语·晋语五》:“范文子暮退于朝。”(朝:朝廷。)②将尽;终末。丘迟《与陈伯之书》:“暮春三月,江南草长。”③晚;迟。《后汉书·廉范传》:“廉叔度,来何暮?”(叔度:廉范之字。)④喻指衰老。曹操《步出夏门行·龟虽寿》:“烈士暮年,壮心不已。”

    倚:

    (一)①斜靠着。《战国策·燕策三》:“倚柱而笑。”②凭恃;倚仗。李白《扶风豪士歌》:“作人不倚将军势。”③偏;斜。《礼记·中庸》:“中立而不倚。”④随着;合着。多指以歌合乐或以乐伴歌。苏轼《前赤壁赋》:“客有吹洞箫者,倚歌而和之。”⑤椅子。后作“椅”。《金石萃编·济渎庙北海坛祭器杂物铭碑阴》:“绳床十,内四倚子。” (二)jī①奇异。《庄子·天下》:“南方有倚人焉,曰黄缭。”②通“奇”。单个;独。与“偶”相对。《谷梁传·僖公三十三年》:“匹马倚轮无反者。”(轮:代指车。反:同“返”。)

    绳:

    ①绳子。《周易·系辞下》:“上古结绳而治。”辛延年《羽林郎》:“丝绳提玉壶。”②木工用来取直的的墨线。《荀子·劝学》:“木直中绳。”③准则;法度。《商君书·开塞》:“王道有绳。”④制裁;惩治。《史记·张释之冯唐列传》:“一言不相应,文吏以法绳之。”(相应:相合。)⑤纠正。《尚书·同命》:“绳愆纠谬。”⑥测度;衡量。何绍基《题冯鲁川小像册论诗》:“不可以己意绳人也。”⑦称誉。《左传·庄公十四年》:“蔡哀侯为莘故,绳息妫以语楚子。”⑧继承。《诗经·大雅·下武》:“绳其祖武。”(武:足迹。)

    床:

    ①[名]坐榻,卧具。《孔雀东南飞》:“媒人下~去,诺诺复尔尔。”《木兰诗》:“开我东阁门,坐我西阁~。”②[名]安放器物的架子。徐陵《玉台新咏·序》:“翡翠笔~,无时离手。”③[名]井上围栏。古乐府《淮南王篇》:“后园凿井银作~。”

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    室:

    ①居室;房屋。《周易·系辞下》:“上古穴居而野处,后世圣人易之以宫室。”②堂后的正室。《论语·先进》:“由也,升堂矣,未入于室也。”③家。《左传·桓公十八年》:“女有家,男有室。”④朝廷。《尚书·微子之命》:“率由典常,以蕃王室。”《汉书·刘向传》:“禄去公室,权在外家。”⑤妻子。《礼记·曲礼上》:“三十而壮,有室。”⑥坟墓;墓穴。《诗经·唐风·葛生》:“百岁之后,归于其室。”⑦刀剑的鞘。《史记·刺客列传》:“拔剑,剑长,操其室。”⑧星宿名。也称“营室”。二十八宿之一。

    空:

    (一)①空虚;什么也没有。《韩非子·初见秦》:“囷仓空虚。”宋玉《风赋》:“空穴来风。”王维《鹿砦》:“空山不见人。”②不实;空泛。《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦贪,负其强,以空言求璧。”③白白地。《汉书·匈奴传》:“兵不空出。”④天空;空中。李白《送孟浩然之广陵》:“孤帆远影碧空尽。”⑤佛教用语。佛教认为一切事物的现象并无实体,都是空的。《般若心经》:“色即是空,空即是色。”(色:指物质现象。) (二)kǒng 孔;洞穴。《周礼· 考工记·函人》:“眡(shì)其钻空。”(眡:视。)《史记·五帝本纪》:“舜穿井为匿空旁出。”(三)kòng ①穷困。《诗经·小雅·节南山》:“不宜空我师。”(空:用如使动,使……穷困。师:众;众人。)《论语·先进》:“回也其庶乎,屡空。”(回:颜回。庶:庶几;差不多。)②缺少。《法言·问神》:“昔之说《书》者序以百,而《酒诰》之篇俄空焉。”(《酒诰》:《尚书》中的篇名。)白居易《春忆二林寺旧游》:“最惭僧社题桥处,十八人名空一人。”③间隙;空子。《三国志·吴书·周鲂传》:“看伺空隙,欲复为乱。”④闲着;未被利用的。《史记·萧相国世家》:“上林中多空地。”(上林:苑囿名。)《论衡·命义》:“伯牛空居,而遭恶疾。”(伯牛:冉耕,字伯牛。空居:闲居在家。)


  • chao chi yao bo qian jia jin ,mu yi sheng chuang yi shi kong 。

    “chao chi yao bo qian jia jin ,mu yi sheng chuang yi shi kong 。”shi gou chu chu :《ti yu shan guan chan shi lan re 》;shi tang chao shi ren han hong de zuo pin 。

    yu shan yan zuo yi nian yue ,xi zhang cheng en yi dan que 。xian chao qin yu hui long hua ,
    zi jin ming zhong bai ri xie 。gong nv fen xiang ba jing juan ,tian ren jiu xi li jia sha 。
    chan chuang jiu wo hu xi shui ,lan re chu kai feng cheng li 。bu chu ao chen jian yuan gong ,
    dao cheng he bi qing lian gong 。chao chi yao bo qian jia jin ,mu yi sheng chuang yi shi kong 。
    ye yuan hui han jun chen mei ,yuan ke pei you wen zhen li 。bao huan shen zhi wu ci xin ,
    hui xin yuan xue lei ju shi 。

    【zhu shi 】:

    chao :

    (yi )①chao jian 。《li ji ·nei ze 》:“mei shuang er chao 。”②bai fang 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“lin qiong (qióng)ling miao wei gong jing ,ri wang chao xiang ru 。”(lin qiong :de ming 。ling :xian ling 。miao :zha 。)③chao ting 。《shi jing ·ji feng ·ji ming 》:“ji ji ming yi ,chao ji ying yi 。”④chao dai 。du fu 《zhu jiang 》:“han chao ling mu dui na shan 。”⑤zheng shi 。《xi jing za ji 》juan yi :“shang (han wu di )shi fu ci qiu yi ting chao 。”(fu :chuan 。)⑥guan fu da tang 。《hou han shu ·liu chong chuan 》:“shan gu bi sheng ,wei chang shi jun chao 。”⑦jie ci 。mian dui ;xiang 。[chao ge ]gu de ming 。zai jin he na sheng 。shang chao ceng zai zhe li jian dou 。 (er )zhāo ①zao chen 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“xie xie shi zi ,chao xi cong shi 。”②ri ;tian 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“tian sheng li zhi nan zi qi ,yi chao shua zai jun wang ce 。”

    chi :

    ①yi zhi shou cong xia tuo wu 。《zhuang zi ·yu fu 》:“zuo shou ju xi ,you shou chi yi yi ting 。”②wo ;zhi 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“ao zhi song yan hou ye ,chi ji zhong wei zhi qi 。”③zhang wo ;zhang guan 。dai fu gu 《chun ri huai jia 》:“ke you er fei xue ,shen zhuo fu chi jia 。”④zhi hang 。《ming shi ·xiao zong ji 》:“wu cun xin ren shu ,chi fa gong ping 。”⑤bao chi ;wei chi 。《shi jing ·da ya ·fu yi xu 》:“tai ping zhi jun zi ,neng chi ying shou cheng 。”⑥zhi chi ;zhi cheng 。《huai na zi ·zhu shu 》:“shi wei zhi mu ,chi qian jun zhi wu 。”⑦fu chi ;fu zhu 。zhang heng 《dong jing fu 》:“xi chao dian fu er mo chi 。”⑧jia zhi ;kong zhi 。《shi ji ·ning cheng chuan 》:“chi li chang duan 。”(duan :zhi duan chu 。)han yu 《liu zi hou mu zhi ming 》:“shi zi hou zai tai sheng shi ,zi chi ji shen ,ji neng ru si ma 、ci shi shi ,yi zi bu chi 。”(zi hou :liu zong yuan zi 。tai sheng :zhi shang shu sheng 、yu shi tai 。)⑨dui kang ;dui shi 。《san guo zhi ·wei shu ·guo jia chuan 》:“tai zu yu yuan shao chi yu guan du 。”

    yao :

    ①ke zhi bing de zhi wu 。fan zhi yi qie ke zhi bing zhi wu 。《zhou li ·tian guan ·ji yi 》:“yi wu wei 、wu gu 、wu yao yang ji bing 。”(wu yao :zhi cao 、mu 、chong 、dan 、gu 。)②te zhi du yao 。《shui hu quan chuan 》di yi bai er shi hui :“hui dao run zhou ,guo ran yao fa shen si 。”③liao zhi 。《shi jing ·da ya ·ban 》:“bu ke jiu yao 。”④shao yao de jian chen 。jiang kui 《yang zhou man ·chun xi bing shen zhi ri 》:“nian qiao bian gong yao ,nian nian zhi wei shei sheng ?”

    bo :

    ①yi chong cheng dong xi de chang kou qi min ,duo yi tao ci zhi cheng 。《shui hu quan chuan 》di san hui :“di zhao na cu bo er da xiao quan tou ,kan zhao zhe zheng tu dao 。”②fo jiao tu cheng fan de yong ju 。fan yu “bo duo luo ”de sheng chen 。xing yuan shao bian ,kou lve xiao ,ping de 。《jin shu ·fo tu cheng chuan 》:“cheng ji qu bo cheng shui 。”(cheng :ren ming 。)

    jia :

    ①jia ;jia ting 。《shang shu ·da yu mo 》:“ke qin yu bang ,ke jian yu jia 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,shu kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”②jia ting de zhu suo 。du fu 《ku yu 》:“qun mu shui guang xia ,mo jia yun qi zhong 。”③qing da fu de cai yi 。《lun yu ·ji shi 》:“qiu ye wen you guo you jia zhe ,bu huan gua er huan bu jun 。”④xue shu liu pa 。《xun zi ·jie bi 》:“jin zhu hou yi zheng ,bai jia yi shui ,ze bi huo shi huo fei ,huo zhi huo luan 。”

    jin :

    ①ju li duan 。tao yuan ming 《tao hua yuan ji 》:“wang lu zhi yuan jin 。”《lie zi ·zhong ni 》:“yuan zai ba huang zhi wai ,jin zai mei jie zhi nei 。”②li shi duan 。zhang ju zheng 《yu ji liao zong du 》:“jin lv de qu bing tie ,ji wei gan fen 。”(qu :ta de 。)③jie jin ;kao jin 。li shang yin 《le you yuan 》:“xi yang mo xian hao ,zhi shi jin huang hun 。”zhang ju zheng 《wen jing 》:“chu wen tie ji jin shen zhou ,sha qi yao chuan ji (jì)bei qiu 。”(ji :de ming ,jin bei jing shi xi na 。)zhang xian qi 《dui ju 》:“chong ju cong cong bang dan gen ,ling chen zuo wo jin huang hun 。”④qin jin de ren 。《han fei zi ·nan yan 》:“ni jin xi qin 。”⑤jian jin ;jian xian 。he jing ming 《yu li kong tong lun shi shu 》:“ci jian zhe yi fan jin ,yi ku zhe ci fan chang 。”(chang :xun chang 。)⑥xiang shi 。zhang yan 《mo ji ·shu zuo 》:“xi zi chan zhi zheng ,zhu hou bu gan jia bing ,shu xiang ji jin ye 。”(shu xiang :zhi zhu ge liang 。)⑦fu ci 。da gai ;kong pa 。《san guo zhi ·wei shu ·hua tuo chuan 》:“ci jin nan ji ,heng shi gong zhi ,ke yan sui yue 。”(ji :cheng gong 。heng :jing chang 。shi :cong shi 。)

    mu :

    ①ri la zhi shi 。《guo yu ·jin yu wu 》:“fan wen zi mu tui yu chao 。”(chao :chao ting 。)②jiang jin ;zhong mo 。qiu chi 《yu chen bai zhi shu 》:“mu chun san yue ,jiang na cao chang 。”③wan ;chi 。《hou han shu ·lian fan chuan 》:“lian shu du ,lai he mu ?”(shu du :lian fan zhi zi 。)④yu zhi cui lao 。cao cao 《bu chu xia men hang ·gui sui shou 》:“lie shi mu nian ,zhuang xin bu yi 。”

    yi :

    (yi )①xie kao zhao 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“yi zhu er xiao 。”②ping shi ;yi zhang 。li bai 《fu feng hao shi ge 》:“zuo ren bu yi jiang jun shi 。”③pian ;xie 。《li ji ·zhong yong 》:“zhong li er bu yi 。”④sui zhao ;ge zhao 。duo zhi yi ge ge le huo yi le ban ge 。su shi 《qian chi bi fu 》:“ke you chui dong xiao zhe ,yi ge er he zhi 。”⑤yi zi 。hou zuo “yi ”。《jin dan cui bian ·ji du miao bei hai tan ji qi za wu ming bei yin 》:“sheng chuang shi ,nei si yi zi 。” (er )jī①ji yi 。《zhuang zi ·tian xia 》:“na fang you yi ren yan ,yue huang liao 。”②tong “ji ”。chan ge ;du 。yu “ou ”xiang dui 。《gu liang chuan ·xi gong san shi san nian 》:“pi ma yi lun mo fan zhe 。”(lun :dai zhi che 。fan :tong “fan ”。)

    sheng :

    ①sheng zi 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu jie sheng er zhi 。”xin yan nian 《yu lin lang 》:“si sheng di yu hu 。”②mu gong yong lai qu zhi de de mo xian 。《xun zi ·quan xue 》:“mu zhi zhong sheng 。”③zhun ze ;fa du 。《shang jun shu ·kai sai 》:“wang dao you sheng 。”④zhi cai ;cheng zhi 。《shi ji ·zhang shi zhi feng tang lie chuan 》:“yi yan bu xiang ying ,wen li yi fa sheng zhi 。”(xiang ying :xiang ge 。)⑤jiu zheng 。《shang shu ·tong ming 》:“sheng qian jiu miu 。”⑥ce du ;heng liang 。he shao ji 《ti feng lu chuan xiao xiang ce lun shi 》:“bu ke yi ji yi sheng ren ye 。”⑦chen yu 。《zuo chuan ·zhuang gong shi si nian 》:“cai ai hou wei shen gu ,sheng xi gui yi yu chu zi 。”⑧ji cheng 。《shi jing ·da ya ·xia wu 》:“sheng ji zu wu 。”(wu :zu ji 。)

    chuang :

    ①[ming ]zuo ta ,wo ju 。《kong qiao dong na fei 》:“mei ren xia ~qu ,nuo nuo fu er er 。”《mu lan shi 》:“kai wo dong ge men ,zuo wo xi ge ~。”②[ming ]an fang qi wu de jia zi 。xu ling 《yu tai xin yong ·xu 》:“fei cui bi ~,mo shi li shou 。”③[ming ]jing shang wei lan 。gu le fu 《huai na wang pian 》:“hou yuan zao jing yin zuo ~。”

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    shi :

    ①ju shi ;fang wu 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu xue ju er ye chu ,hou shi sheng ren yi zhi yi gong shi 。”②tang hou de zheng shi 。《lun yu ·xian jin 》:“you ye ,sheng tang yi ,wei ru yu shi ye 。”③jia 。《zuo chuan ·huan gong shi ba nian 》:“nv you jia ,nan you shi 。”④chao ting 。《shang shu ·wei zi zhi ming 》:“lv you dian chang ,yi fan wang shi 。”《han shu ·liu xiang chuan 》:“lu qu gong shi ,quan zai wai jia 。”⑤qi zi 。《li ji ·qu li shang 》:“san shi er zhuang ,you shi 。”⑥fen mu ;mu xue 。《shi jing ·tang feng ·ge sheng 》:“bai sui zhi hou ,gui yu ji shi 。”⑦dao jian de qiao 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“ba jian ,jian chang ,cao ji shi 。”⑧xing su ming 。ye chen “ying shi ”。er shi ba su zhi yi 。

    kong :

    (yi )①kong xu ;shen me ye mei you 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“qun cang kong xu 。”song yu 《feng fu 》:“kong xue lai feng 。”wang wei 《lu zhai 》:“kong shan bu jian ren 。”②bu shi ;kong fan 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin tan ,fu ji jiang ,yi kong yan qiu bi 。”③bai bai de 。《han shu ·xiong nu chuan 》:“bing bu kong chu 。”④tian kong ;kong zhong 。li bai 《song meng hao ran zhi an ling 》:“gu fan yuan ying bi kong jin 。”⑤fo jiao yong yu 。fo jiao ren wei yi qie shi wu de xian xiang bing mo shi ti ,dou shi kong de 。《ban re xin jing 》:“se ji shi kong ,kong ji shi se 。”(se :zhi wu zhi xian xiang 。) (er )kǒng kong ;dong xue 。《zhou li · kao gong ji ·han ren 》:“shi (shì)ji zuan kong 。”(shi :shi 。)《shi ji ·wu di ben ji 》:“shun chuan jing wei ni kong pang chu 。”(san )kòng ①qiong kun 。《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“bu yi kong wo shi 。”(kong :yong ru shi dong ,shi ……qiong kun 。shi :zhong ;zhong ren 。)《lun yu ·xian jin 》:“hui ye ji shu hu ,lv kong 。”(hui :yan hui 。shu :shu ji ;cha bu duo 。)②que shao 。《fa yan ·wen shen 》:“xi zhi shui 《shu 》zhe xu yi bai ,er 《jiu gao 》zhi pian e kong yan 。”(《jiu gao 》:《shang shu 》zhong de pian ming 。)bai ju yi 《chun yi er lin si jiu you 》:“zui can seng she ti qiao chu ,shi ba ren ming kong yi ren 。”③jian xi ;kong zi 。《san guo zhi ·wu shu ·zhou fang chuan 》:“kan ci kong xi ,yu fu wei luan 。”④xian zhao ;wei bei li yong de 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“shang lin zhong duo kong de 。”(shang lin :yuan you ming 。)《lun heng ·ming yi 》:“bai niu kong ju ,er zao e ji 。”(bai niu :ran geng ,zi bai niu 。kong ju :xian ju zai jia 。)