• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 陰森古樹氣,粗淡老僧情。

    “陰森古樹氣,粗淡老僧情。”詩句出處:《桐江閑居作十二首》;是唐朝詩人貫休的作品。

    木落雨翛翛,桐江古岸頭。擬歸仙掌去,剛被謝公留。
    猛燒侵茶塢,殘霞照角樓。坐來還有意,流水面前流。
    香剎通真觀,樓臺倚郡城。陰森古樹氣,粗淡老僧情。
    壁畫連山潤,仙鐘扣月清。何須結西社,大道本無生。
    靜室焚檀印,深爐燒鐵瓶。茶和阿魏暖,火種柏根馨。
    數隻飛來鶴,成堆讀瞭經。何妨似支遁,騎馬入青冥。
    不問賡桑子,唯師妙吉祥。等閑眠片石,不覺到斜陽。
    獨自收櫧葉,教童探柏瓤。王孫莫指笑,淡泊味還長。
    詩琢冰成句,多將大道論。人誰知此意,日日隻關門。
    乳鼠穿荒壁,溪龜上凈盆。因知無事貴,言外更無言。
    紅黍飯溪苔,清吟茗數杯。隻應唯道在,無意俟時來。
    樹疊藏仙洞,山蒸足爆雷。從他嫌復笑,門更不曾開。
    蟬急野蕭蕭,山中信屢招。樹香烹菌術,詩□□瓊瑤。
    諸境教人認,荒榛引燒燒。吾皇禮金骨,誰□美南朝。
    露滴滴蘅茅,秋成爽氣交。霜椑如蜜裹,□□似鹽苞。
    浮蘚侵蛩穴,微陽落鶴巢。還如山裡日,門更絕人敲。
    塹鳥毛衣別,頻來似愛吟。蕭條秋病後,斑駁綠苔深。
    珠翠籠金像,風泉灑玉琴。孰知吾所適,終不是心心。
    芙蓉峰裡居,關閉復何如。白玃兼花鹿,多年不見渠。
    紅泉香滴瀝,丹桂冷扶疏。唯有西溪叟,時時到弊廬。
    憶在山中日,為僧鬢欲衰。一燈常到曉,十載不離師。
    水汲冰溪滑,鐘撞雪閣危。從來多自省,不學擬何為。
    囊非撲滿器,門更絕人過。土井連岡冷,風簾迸葉多。
    村童頑似鐵,山菜硬如莎。唯有前山色,窗中無奈何。

    【註釋】:

    陰:

    (一)①山的北面或水的南面。《孟子·萬章上》:“益避禹之子於箕山之陰。”《韓非子·說林上》:“夏居山之陰。”②陽光、月亮、星星被遮擋的天氣。李東陽《蜀葵》:“縱教雨黑天陰夜,不是南枝不放花。”③背面。吳曾《能改齋漫錄·樂府一》:“政和中,一中貴人使越州回,得詞於古碑陰,無名無譜,不知何人作也。”④陰影;樹陰。辛棄疾《水龍吟· 甲辰歲壽韓南澗尚書》:“對桐陰滿庭清晝。”⑤陰森;陰冷。龔鼎孳《遊七星巖》:“花月炎蒸偏五嶺,乍來陰洞逼秋看。”⑥暗中;暗地裡。《三國志·魏志·武帝紀》:“備之未東也,陰與董承等謀反。”⑦詭詐。《新唐書·李林甫傳》:“性陰密,忍誅殺,不見喜怒。”⑧男女生殖器的通稱。《史記· 呂不韋列傳》:“私求大陰人嫪毐為舍人。”⑨古代哲學概念。 與“陽”相對。用以概括諸事物兩大對立面的一個方面。柳宗元《天說》:“寒而暑者,世謂之陰陽。”⑩時光。《晉書·陶侃傳》:“大禹聖者,乃惜寸陰;至於眾人當惜分陰。”(11)通“蔭yìn”。庇蔭;庇護。《詩經·大雅·桑柔》:“既之陰女,反予來赫。”(予:我。赫:拒絕。) (二)ān [亮陰]指帝王居喪。《尚書·說命上》:“王宅憂,亮陰三祀。”(祀:年。)又《無逸》:“乃或亮陰,三年不言。”

    古:

    ①往昔;歷時久遠。與“今”相對。《周易·系辭下》:“上古穴居野處,後世聖人易之以宮室。”(易:換。宮室:房舍。)蘇軾《水調歌頭》:“人有悲歡離合,月有陰晴圓缺,此事古難全。”②指古代的事物;舊;原來。《古詩十九首》之十六:“良人惟古歡,枉駕惠前綏。”③久遠;古老。趙與時《賓退錄》卷三:“客土二字,其來甚古。”④古體詩的簡稱。或稱古風、古詩。與近體詩相對,不受平仄、對仗等格律的限制,形式比較自由。《詩藪·古體上》:“歌至五、七言古,全不入樂矣。”

    樹:

    ①樹木。《禮記·祭義》:“樹木以時伐焉。”(以時:按時,適時。)②種植。《詩經·鄭風·將仲子》:“無折我樹杞。”(杞:一種樹。)③培養人才。《韓非子·外儲說左下》:“吾聞子善樹人。”④豎立;建立。《後漢書·桓彬傳》:“乃共樹碑而頌焉。”⑤量詞。《齊民要術·序》:“種柑橘千樹。”⑥門屏風。《禮記·郊特牲》:“臺門而旅樹。”

    氣:

    ①氣;氣體。《列子·天瑞》:“虹霓也,雲霧也,風雨也,四時也,此積氣之成乎天者也。”孟浩然《臨洞庭上張丞相》:“氣蒸雲夢澤,波撼嶽陽城。”②空氣。《列子·天瑞》:“天積氣耳,亡(wú)處亡氣。”(亡:通“無”。)③自然界陰陽風雨等現象。《莊子·逍遙遊》:“禦六氣之辯。”(禦:掌握適應。六氣:指陰陽風雨晦明。辯:同“變”。變化。)④呼吸;氣息。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“武氣絕,半日復息。”⑤氣味。《大戴禮記·四代》:“食為味,味為氣。”⑥氣勢;精神狀態。《左傳·莊公十年》:“夫戰,勇氣也。”⑦古代哲學概念。指形成宇宙萬物的最基本的物質實體。《荀子·王制》:“水火有氣而無生。”⑧古代醫學指人體生存要素之一。《呂氏春秋·盡數》:“精不流則氣鬱。”

    粗:

    ①糙米;粗糧。《左傳· 哀公十三年》:“粱則無矣,粗則有之。”(粱:細糧。)②粗劣;粗糙。《荀子·正名》:“故愚者之言,芴(hū)然而粗。”③粗疏;不細致。《宋書·劉懷慎傳》:“德願性粗率,為世祖所狎悔。”(德願:人名。狎侮:輕慢侮弄。)④粗大;粗壯。呂不韋《呂氏春秋·孟夏》:“其器高以粗。”⑤粗魯;粗野。《三國志·吳書·呂蒙傳》:“甘寧粗暴好殺。”⑥副詞。略微。劉知幾《史通·疑古》:“唯夫博物君子,或粗知其一隅。”

    淡:

    ①不濃。《老子》第三十五章:“淡乎其無味。”②微弱;不強。楊萬裡《過百傢渡》詩:“一晴一雨路幹濕,半淡半濃山疊重。”③顏色淺。蔡元培《蔡孑民先生言行錄·圖畫》:“其不設色者,曰水墨,以墨筆為濃淡之烘染者也。”④平淡;冷淡。《後漢書· 張衡傳》:“常從容淡靜,不好交接俗人。”⑤清淡;沒意思;沒興味。《莊子·山木》:“且君子之交淡若水,小人之交甘如醴。”[淡淡]1. 顏色淺。杜甫《行次鹽亭》詩:“雲溪花淡淡。”2.隱隱約約的樣子。《列子·湯問》:“淡淡焉若有物存,莫識其狀。”(莫識:莫有人認識。)3.水波動的樣子。潘嶽《金谷集作》詩:“綠池泛淡淡,青柳何依依。”

    老:

    ①年歲大。《詩經·邶風·擊鼓》:“與子偕老。”(偕:一同。)《老子》第十八章:“民至老死不相往來。”②衰老。辛棄疾《永遇樂·京口北固亭懷古》:“廉頗老矣,尚能飯否?”③老年人。《戰國策·齊策》:“民扶老攜幼,迎君道中。”特用於對資深長者的敬稱。《詩經·小雅·十月之交》:“不憖遺一老。”(憖yìn:願)④老死;終老。死的諱稱。張溥《五人墓碑記》:“令五人者保其首領以老於戶牖之下。”⑤敬老,養老。《孟子·梁惠王上》:“老吾老以及人之老。”⑥熟練,有經驗。歐陽修《為君難論》:“其父奢,趙之名將,老用於兵者也。”⑦對公卿大夫的總稱。《左傳·昭公十三年》:“天子之老,請帥王賦。”也指大夫的傢臣《論語·憲問》:“孟公綽為趙魏老則優。”(孟公綽:魯大夫。趙魏:都是晉國的世卿。)⑧告老;年老退休。《左傳·襄公三年》:“祁奚請老。”(祁奚:晉大夫。)⑨年久的;歷時久遠的。原來的(與“新”相對)。方苞《獄中雜記》:“而獄中為老監者四,監五室。”⑩陳舊的。歸有光《項脊軒志》:“百年老屋,塵泥滲漉。”(11)前綴。用於稱人、排列次序和某些動植物名。蘇軾《江城子·密州出獵》:“老夫聊發少年狂。”

    情:

    ①一般的情感或情緒。《禮記·禮運》:“何謂人情?喜、怒、哀、懼、愛、惡、欲,七者弗學而能。”②特指愛情。孔尚任《桃花扇·逃難》:“情根愛胎,何時消敗?”③常理;常情。《孫子·九地》:“兵之情主速,乘人之不及。”④情形;真實情況;實情。《左傳·莊公十年》:“小大之獄,雖不能察,必以情。”⑤真實;真誠。《墨子·非攻上》:“情不知其不義也。故書其言以遺後世。”


  • 阴森古树气,粗淡老僧情。

    “阴森古树气,粗淡老僧情。”诗句出处:《桐江闲居作十二首》;是唐朝诗人贯休的作品。

    木落雨翛翛,桐江古岸头。拟归仙掌去,刚被谢公留。
    猛烧侵茶坞,残霞照角楼。坐来还有意,流水面前流。
    香刹通真观,楼台倚郡城。阴森古树气,粗淡老僧情。
    壁画连山润,仙钟扣月清。何须结西社,大道本无生。
    静室焚檀印,深炉烧铁瓶。茶和阿魏暖,火种柏根馨。
    数只飞来鹤,成堆读了经。何妨似支遁,骑马入青冥。
    不问赓桑子,唯师妙吉祥。等闲眠片石,不觉到斜阳。
    独自收槠叶,教童探柏瓤。王孙莫指笑,淡泊味还长。
    诗琢冰成句,多将大道论。人谁知此意,日日只关门。
    乳鼠穿荒壁,溪龟上净盆。因知无事贵,言外更无言。
    红黍饭溪苔,清吟茗数杯。只应唯道在,无意俟时来。
    树叠藏仙洞,山蒸足爆雷。从他嫌复笑,门更不曾开。
    蝉急野萧萧,山中信屡招。树香烹菌术,诗□□琼瑶。
    诸境教人认,荒榛引烧烧。吾皇礼金骨,谁□美南朝。
    露滴滴蘅茅,秋成爽气交。霜椑如蜜裹,□□似盐苞。
    浮藓侵蛩穴,微阳落鹤巢。还如山里日,门更绝人敲。
    堑鸟毛衣别,频来似爱吟。萧条秋病后,斑驳绿苔深。
    珠翠笼金像,风泉洒玉琴。孰知吾所适,终不是心心。
    芙蓉峰里居,关闭复何如。白玃兼花鹿,多年不见渠。
    红泉香滴沥,丹桂冷扶疏。唯有西溪叟,时时到弊庐。
    忆在山中日,为僧鬓欲衰。一灯常到晓,十载不离师。
    水汲冰溪滑,钟撞雪阁危。从来多自省,不学拟何为。
    囊非扑满器,门更绝人过。土井连冈冷,风帘迸叶多。
    村童顽似铁,山菜硬如莎。唯有前山色,窗中无奈何。

    【注释】:

    阴:

    (一)①山的北面或水的南面。《孟子·万章上》:“益避禹之子于箕山之阴。”《韩非子·说林上》:“夏居山之阴。”②阳光、月亮、星星被遮挡的天气。李东阳《蜀葵》:“纵教雨黑天阴夜,不是南枝不放花。”③背面。吴曾《能改斋漫录·乐府一》:“政和中,一中贵人使越州回,得词于古碑阴,无名无谱,不知何人作也。”④阴影;树阴。辛弃疾《水龙吟· 甲辰岁寿韩南涧尚书》:“对桐阴满庭清昼。”⑤阴森;阴冷。龚鼎孳《游七星岩》:“花月炎蒸偏五岭,乍来阴洞逼秋看。”⑥暗中;暗地里。《三国志·魏志·武帝纪》:“备之未东也,阴与董承等谋反。”⑦诡诈。《新唐书·李林甫传》:“性阴密,忍诛杀,不见喜怒。”⑧男女生殖器的通称。《史记· 吕不韦列传》:“私求大阴人嫪毐为舍人。”⑨古代哲学概念。 与“阳”相对。用以概括诸事物两大对立面的一个方面。柳宗元《天说》:“寒而暑者,世谓之阴阳。”⑩时光。《晋书·陶侃传》:“大禹圣者,乃惜寸阴;至于众人当惜分阴。”(11)通“荫yìn”。庇荫;庇护。《诗经·大雅·桑柔》:“既之阴女,反予来赫。”(予:我。赫:拒绝。) (二)ān [亮阴]指帝王居丧。《尚书·说命上》:“王宅忧,亮阴三祀。”(祀:年。)又《无逸》:“乃或亮阴,三年不言。”

    古:

    ①往昔;历时久远。与“今”相对。《周易·系辞下》:“上古穴居野处,后世圣人易之以宫室。”(易:换。宫室:房舍。)苏轼《水调歌头》:“人有悲欢离合,月有阴晴圆缺,此事古难全。”②指古代的事物;旧;原来。《古诗十九首》之十六:“良人惟古欢,枉驾惠前绥。”③久远;古老。赵与时《宾退录》卷三:“客土二字,其来甚古。”④古体诗的简称。或称古风、古诗。与近体诗相对,不受平仄、对仗等格律的限制,形式比较自由。《诗薮·古体上》:“歌至五、七言古,全不入乐矣。”

    树:

    ①树木。《礼记·祭义》:“树木以时伐焉。”(以时:按时,适时。)②种植。《诗经·郑风·将仲子》:“无折我树杞。”(杞:一种树。)③培养人才。《韩非子·外储说左下》:“吾闻子善树人。”④竖立;建立。《后汉书·桓彬传》:“乃共树碑而颂焉。”⑤量词。《齐民要术·序》:“种柑橘千树。”⑥门屏风。《礼记·郊特牲》:“台门而旅树。”

    气:

    ①气;气体。《列子·天瑞》:“虹霓也,云雾也,风雨也,四时也,此积气之成乎天者也。”孟浩然《临洞庭上张丞相》:“气蒸云梦泽,波撼岳阳城。”②空气。《列子·天瑞》:“天积气耳,亡(wú)处亡气。”(亡:通“无”。)③自然界阴阳风雨等现象。《庄子·逍遥游》:“御六气之辩。”(御:掌握适应。六气:指阴阳风雨晦明。辩:同“变”。变化。)④呼吸;气息。《汉书·苏建传附苏武》:“武气绝,半日复息。”⑤气味。《大戴礼记·四代》:“食为味,味为气。”⑥气势;精神状态。《左传·庄公十年》:“夫战,勇气也。”⑦古代哲学概念。指形成宇宙万物的最基本的物质实体。《荀子·王制》:“水火有气而无生。”⑧古代医学指人体生存要素之一。《吕氏春秋·尽数》:“精不流则气郁。”

    粗:

    ①糙米;粗粮。《左传· 哀公十三年》:“粱则无矣,粗则有之。”(粱:细粮。)②粗劣;粗糙。《荀子·正名》:“故愚者之言,芴(hū)然而粗。”③粗疏;不细致。《宋书·刘怀慎传》:“德愿性粗率,为世祖所狎悔。”(德愿:人名。狎侮:轻慢侮弄。)④粗大;粗壮。吕不韦《吕氏春秋·孟夏》:“其器高以粗。”⑤粗鲁;粗野。《三国志·吴书·吕蒙传》:“甘宁粗暴好杀。”⑥副词。略微。刘知几《史通·疑古》:“唯夫博物君子,或粗知其一隅。”

    淡:

    ①不浓。《老子》第三十五章:“淡乎其无味。”②微弱;不强。杨万里《过百家渡》诗:“一晴一雨路干湿,半淡半浓山叠重。”③颜色浅。蔡元培《蔡孑民先生言行录·图画》:“其不设色者,曰水墨,以墨笔为浓淡之烘染者也。”④平淡;冷淡。《后汉书· 张衡传》:“常从容淡静,不好交接俗人。”⑤清淡;没意思;没兴味。《庄子·山木》:“且君子之交淡若水,小人之交甘如醴。”[淡淡]1. 颜色浅。杜甫《行次盐亭》诗:“云溪花淡淡。”2.隐隐约约的样子。《列子·汤问》:“淡淡焉若有物存,莫识其状。”(莫识:莫有人认识。)3.水波动的样子。潘岳《金谷集作》诗:“绿池泛淡淡,青柳何依依。”

    老:

    ①年岁大。《诗经·邶风·击鼓》:“与子偕老。”(偕:一同。)《老子》第十八章:“民至老死不相往来。”②衰老。辛弃疾《永遇乐·京口北固亭怀古》:“廉颇老矣,尚能饭否?”③老年人。《战国策·齐策》:“民扶老携幼,迎君道中。”特用于对资深长者的敬称。《诗经·小雅·十月之交》:“不慭遗一老。”(慭yìn:愿)④老死;终老。死的讳称。张溥《五人墓碑记》:“令五人者保其首领以老于户牖之下。”⑤敬老,养老。《孟子·梁惠王上》:“老吾老以及人之老。”⑥熟练,有经验。欧阳修《为君难论》:“其父奢,赵之名将,老用于兵者也。”⑦对公卿大夫的总称。《左传·昭公十三年》:“天子之老,请帅王赋。”也指大夫的家臣《论语·宪问》:“孟公绰为赵魏老则优。”(孟公绰:鲁大夫。赵魏:都是晋国的世卿。)⑧告老;年老退休。《左传·襄公三年》:“祁奚请老。”(祁奚:晋大夫。)⑨年久的;历时久远的。原来的(与“新”相对)。方苞《狱中杂记》:“而狱中为老监者四,监五室。”⑩陈旧的。归有光《项脊轩志》:“百年老屋,尘泥渗漉。”(11)前缀。用于称人、排列次序和某些动植物名。苏轼《江城子·密州出猎》:“老夫聊发少年狂。”

    情:

    ①一般的情感或情绪。《礼记·礼运》:“何谓人情?喜、怒、哀、惧、爱、恶、欲,七者弗学而能。”②特指爱情。孔尚任《桃花扇·逃难》:“情根爱胎,何时消败?”③常理;常情。《孙子·九地》:“兵之情主速,乘人之不及。”④情形;真实情况;实情。《左传·庄公十年》:“小大之狱,虽不能察,必以情。”⑤真实;真诚。《墨子·非攻上》:“情不知其不义也。故书其言以遗后世。”


  • yin sen gu shu qi ,cu dan lao seng qing 。

    “yin sen gu shu qi ,cu dan lao seng qing 。”shi gou chu chu :《tong jiang xian ju zuo shi er shou 》;shi tang chao shi ren guan xiu de zuo pin 。

    mu la yu shu shu ,tong jiang gu an tou 。ni gui xian zhang qu ,gang bei xie gong liu 。
    meng shao qin cha wu ,can xia zhao jiao lou 。zuo lai hai you yi ,liu shui mian qian liu 。
    xiang cha tong zhen guan ,lou tai yi jun cheng 。yin sen gu shu qi ,cu dan lao seng qing 。
    bi hua lian shan run ,xian zhong kou yue qing 。he xu jie xi she ,da dao ben mo sheng 。
    jing shi fen tan yin ,shen lu shao tie ping 。cha he a wei nuan ,huo chong bai gen xin 。
    shu zhi fei lai he ,cheng dui dou le jing 。he fang shi zhi dun ,ji ma ru qing ming 。
    bu wen geng sang zi ,wei shi miao ji xiang 。deng xian mian pian dan ,bu jiao dao xie yang 。
    du zi shou zhu xie ,jiao tong tan bai rang 。wang sun mo zhi xiao ,dan bo wei hai chang 。
    shi zhuo bing cheng gou ,duo jiang da dao lun 。ren shei zhi ci yi ,ri ri zhi guan men 。
    ru shu chuan huang bi ,xi gui shang jing pen 。yin zhi mo shi gui ,yan wai geng mo yan 。
    gong shu fan xi tai ,qing yin ming shu bei 。zhi ying wei dao zai ,mo yi qi shi lai 。
    shu die cang xian dong ,shan zheng zu bao lei 。cong ta xian fu xiao ,men geng bu ceng kai 。
    chan ji ye xiao xiao ,shan zhong xin lv qiao 。shu xiang peng jun shu ,shi □□qiong yao 。
    zhu jing jiao ren ren ,huang zhen yin shao shao 。wu huang li jin gu ,shei □mei na chao 。
    lou di di heng mao ,qiu cheng shuang qi jiao 。shuang bei ru mi guo ,□□shi yan bao 。
    fu xian qin qiong xue ,wei yang la he chao 。hai ru shan li ri ,men geng jue ren qiao 。
    qian diao mao yi bie ,pin lai shi ai yin 。xiao tiao qiu bing hou ,ban bo lu tai shen 。
    zhu cui long jin xiang ,feng quan sa yu qin 。shu zhi wu suo kuo ,zhong bu shi xin xin 。
    fu rong feng li ju ,guan bi fu he ru 。bai jue jian hua lu ,duo nian bu jian qu 。
    gong quan xiang di li ,dan gui leng fu shu 。wei you xi xi sou ,shi shi dao bi lu 。
    yi zai shan zhong ri ,wei seng bin yu cui 。yi deng chang dao xiao ,shi zai bu li shi 。
    shui ji bing xi hua ,zhong zhuang xue ge wei 。cong lai duo zi sheng ,bu xue ni he wei 。
    nang fei pu man qi ,men geng jue ren guo 。tu jing lian gang leng ,feng lian beng xie duo 。
    cun tong wan shi tie ,shan cai ying ru sha 。wei you qian shan se ,chuang zhong mo nai he 。

    【zhu shi 】:

    yin :

    (yi )①shan de bei mian huo shui de na mian 。《meng zi ·mo zhang shang 》:“yi bi yu zhi zi yu ji shan zhi yin 。”《han fei zi ·shui lin shang 》:“xia ju shan zhi yin 。”②yang guang 、yue liang 、xing xing bei zhe dang de tian qi 。li dong yang 《shu kui 》:“zong jiao yu hei tian yin ye ,bu shi na zhi bu fang hua 。”③bei mian 。wu ceng 《neng gai zhai man lu ·le fu yi 》:“zheng he zhong ,yi zhong gui ren shi yue zhou hui ,de ci yu gu bei yin ,mo ming mo pu ,bu zhi he ren zuo ye 。”④yin ying ;shu yin 。xin qi ji 《shui long yin · jia chen sui shou han na jian shang shu 》:“dui tong yin man ting qing zhou 。”⑤yin sen ;yin leng 。gong ding zi 《you qi xing yan 》:“hua yue yan zheng pian wu ling ,zha lai yin dong bi qiu kan 。”⑥an zhong ;an de li 。《san guo zhi ·wei zhi ·wu di ji 》:“bei zhi wei dong ye ,yin yu dong cheng deng mou fan 。”⑦gui zha 。《xin tang shu ·li lin fu chuan 》:“xing yin mi ,ren zhu sha ,bu jian xi nu 。”⑧nan nv sheng shi qi de tong chen 。《shi ji · lv bu wei lie chuan 》:“si qiu da yin ren lao ai wei she ren 。”⑨gu dai zhe xue gai nian 。 yu “yang ”xiang dui 。yong yi gai gua zhu shi wu liang da dui li mian de yi ge fang mian 。liu zong yuan 《tian shui 》:“han er shu zhe ,shi wei zhi yin yang 。”⑩shi guang 。《jin shu ·tao kan chuan 》:“da yu sheng zhe ,nai xi cun yin ;zhi yu zhong ren dang xi fen yin 。”(11)tong “yin yìn”。bi yin ;bi hu 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“ji zhi yin nv ,fan yu lai he 。”(yu :wo 。he :ju jue 。) (er )ān [liang yin ]zhi di wang ju sang 。《shang shu ·shui ming shang 》:“wang zhai you ,liang yin san si 。”(si :nian 。)you 《mo yi 》:“nai huo liang yin ,san nian bu yan 。”

    gu :

    ①wang xi ;li shi jiu yuan 。yu “jin ”xiang dui 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu xue ju ye chu ,hou shi sheng ren yi zhi yi gong shi 。”(yi :huan 。gong shi :fang she 。)su shi 《shui diao ge tou 》:“ren you bei huan li ge ,yue you yin qing yuan que ,ci shi gu nan quan 。”②zhi gu dai de shi wu ;jiu ;yuan lai 。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi liu :“liang ren wei gu huan ,wang jia hui qian sui 。”③jiu yuan ;gu lao 。zhao yu shi 《bin tui lu 》juan san :“ke tu er zi ,ji lai shen gu 。”④gu ti shi de jian chen 。huo chen gu feng 、gu shi 。yu jin ti shi xiang dui ,bu shou ping ze 、dui zhang deng ge lv de xian zhi ,xing shi bi jiao zi you 。《shi sou ·gu ti shang 》:“ge zhi wu 、qi yan gu ,quan bu ru le yi 。”

    shu :

    ①shu mu 。《li ji ·ji yi 》:“shu mu yi shi fa yan 。”(yi shi :an shi ,kuo shi 。)②chong zhi 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“mo she wo shu qi 。”(qi :yi chong shu 。)③pei yang ren cai 。《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“wu wen zi shan shu ren 。”④shu li ;jian li 。《hou han shu ·huan bin chuan 》:“nai gong shu bei er song yan 。”⑤liang ci 。《ji min yao shu ·xu 》:“chong gan ju qian shu 。”⑥men bing feng 。《li ji ·jiao te sheng 》:“tai men er lv shu 。”

    qi :

    ①qi ;qi ti 。《lie zi ·tian rui 》:“hong ni ye ,yun wu ye ,feng yu ye ,si shi ye ,ci ji qi zhi cheng hu tian zhe ye 。”meng hao ran 《lin dong ting shang zhang cheng xiang 》:“qi zheng yun meng ze ,bo han yue yang cheng 。”②kong qi 。《lie zi ·tian rui 》:“tian ji qi er ,wang (wú)chu wang qi 。”(wang :tong “mo ”。)③zi ran jie yin yang feng yu deng xian xiang 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yu liu qi zhi bian 。”(yu :zhang wo kuo ying 。liu qi :zhi yin yang feng yu hui ming 。bian :tong “bian ”。bian hua 。)④hu xi ;qi xi 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“wu qi jue ,ban ri fu xi 。”⑤qi wei 。《da dai li ji ·si dai 》:“shi wei wei ,wei wei qi 。”⑥qi shi ;jing shen zhuang tai 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“fu zhan ,yong qi ye 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi xing cheng yu zhou mo wu de zui ji ben de wu zhi shi ti 。《xun zi ·wang zhi 》:“shui huo you qi er mo sheng 。”⑧gu dai yi xue zhi ren ti sheng cun yao su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·jin shu 》:“jing bu liu ze qi yu 。”

    cu :

    ①cao mi ;cu liang 。《zuo chuan · ai gong shi san nian 》:“liang ze mo yi ,cu ze you zhi 。”(liang :xi liang 。)②cu lie ;cu cao 。《xun zi ·zheng ming 》:“gu yu zhe zhi yan ,wu (hū)ran er cu 。”③cu shu ;bu xi zhi 。《song shu ·liu huai shen chuan 》:“de yuan xing cu lv ,wei shi zu suo xia hui 。”(de yuan :ren ming 。xia wu :qing man wu long 。)④cu da ;cu zhuang 。lv bu wei 《lv shi chun qiu ·meng xia 》:“ji qi gao yi cu 。”⑤cu lu ;cu ye 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》:“gan ning cu bao hao sha 。”⑥fu ci 。lve wei 。liu zhi ji 《shi tong ·yi gu 》:“wei fu bo wu jun zi ,huo cu zhi ji yi yu 。”

    dan :

    ①bu nong 。《lao zi 》di san shi wu zhang :“dan hu ji mo wei 。”②wei ruo ;bu jiang 。yang mo li 《guo bai jia du 》shi :“yi qing yi yu lu gan shi ,ban dan ban nong shan die chong 。”③yan se jian 。cai yuan pei 《cai jie min xian sheng yan hang lu ·tu hua 》:“ji bu she se zhe ,yue shui mo ,yi mo bi wei nong dan zhi hong ran zhe ye 。”④ping dan ;leng dan 。《hou han shu · zhang heng chuan 》:“chang cong rong dan jing ,bu hao jiao jie su ren 。”⑤qing dan ;mei yi sai ;mei xing wei 。《zhuang zi ·shan mu 》:“ju jun zi zhi jiao dan re shui ,xiao ren zhi jiao gan ru li 。”[dan dan ]1. yan se jian 。du fu 《hang ci yan ting 》shi :“yun xi hua dan dan 。”2.yin yin yao yao de yang zi 。《lie zi ·shang wen 》:“dan dan yan re you wu cun ,mo shi ji zhuang 。”(mo shi :mo you ren ren shi 。)3.shui bo dong de yang zi 。pan yue 《jin gu ji zuo 》shi :“lu chi fan dan dan ,qing liu he yi yi 。”

    lao :

    ①nian sui da 。《shi jing ·bei feng ·ji gu 》:“yu zi xie lao 。”(xie :yi tong 。)《lao zi 》di shi ba zhang :“min zhi lao si bu xiang wang lai 。”②cui lao 。xin qi ji 《yong yu le ·jing kou bei gu ting huai gu 》:“lian po lao yi ,shang neng fan fou ?”③lao nian ren 。《zhan guo ce ·ji ce 》:“min fu lao xie you ,ying jun dao zhong 。”te yong yu dui zi shen chang zhe de jing chen 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“bu yin wei yi lao 。”(yin yìn:yuan )④lao si ;zhong lao 。si de hui chen 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“ling wu ren zhe bao ji shou ling yi lao yu hu you zhi xia 。”⑤jing lao ,yang lao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“lao wu lao yi ji ren zhi lao 。”⑥shou lian ,you jing yan 。ou yang xiu 《wei jun nan lun 》:“ji fu she ,zhao zhi ming jiang ,lao yong yu bing zhe ye 。”⑦dui gong qing da fu de zong chen 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“tian zi zhi lao ,qing shuai wang fu 。”ye zhi da fu de jia chen 《lun yu ·xian wen 》:“meng gong chao wei zhao wei lao ze you 。”(meng gong chao :lu da fu 。zhao wei :dou shi jin guo de shi qing 。)⑧gao lao ;nian lao tui xiu 。《zuo chuan ·xiang gong san nian 》:“qi xi qing lao 。”(qi xi :jin da fu 。)⑨nian jiu de ;li shi jiu yuan de 。yuan lai de (yu “xin ”xiang dui )。fang bao 《yu zhong za ji 》:“er yu zhong wei lao jian zhe si ,jian wu shi 。”⑩chen jiu de 。gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“bai nian lao wu ,chen ni shen lu 。”(11)qian chuo 。yong yu chen ren 、pai lie ci xu he mou xie dong zhi wu ming 。su shi 《jiang cheng zi ·mi zhou chu lie 》:“lao fu liao fa shao nian kuang 。”

    qing :

    ①yi ban de qing gan huo qing xu 。《li ji ·li yun 》:“he wei ren qing ?xi 、nu 、ai 、ju 、ai 、e 、yu ,qi zhe fu xue er neng 。”②te zhi ai qing 。kong shang ren 《tao hua shan ·tao nan 》:“qing gen ai tai ,he shi xiao bai ?”③chang li ;chang qing 。《sun zi ·jiu de 》:“bing zhi qing zhu su ,cheng ren zhi bu ji 。”④qing xing ;zhen shi qing kuang ;shi qing 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“xiao da zhi yu ,sui bu neng cha ,bi yi qing 。”⑤zhen shi ;zhen cheng 。《mo zi ·fei gong shang 》:“qing bu zhi ji bu yi ye 。gu shu ji yan yi wei hou shi 。”