- 繁体
- 简体
- 拼音
-
羲和驅日月,疾急不可恃。
“羲和驅日月,疾急不可恃。”詩句出處:《秋懷詩十一首》;是唐朝詩人韓愈的作品。
微燈照空床,夜半偏入耳。愁憂無端來,感嘆成坐起。
天明視顏色,與故不相似。羲和驅日月,疾急不可恃。
浮生雖多塗,趨死惟一軌。胡為浪自苦,得酒且歡喜。
白露下百草,蕭蘭共雕悴。青青四墻下,已復生滿地。
寒蟬暫寂寞,蟋蟀鳴自恣。運行無窮期,稟受氣苦異。
適時各得所,松柏不必貴。
彼時何卒卒,我志何曼曼。犀首空好飲,廉頗尚能飯。
學堂日無事,驅馬適所願。茫茫出門路,欲去聊自勸。
歸還閱書史,文字浩千萬。陳跡竟誰尋,賤嗜非貴獻。
丈夫意有在,女子乃多怨。
秋氣日惻惻,秋空日凌凌。上無枝上蜩,下無盤中蠅。
豈不感時節,耳目去所憎。清曉卷書坐,南山見高棱。
其下澄湫水,有蛟寒可罾。惜哉不得往,豈謂吾無能。
離離掛空悲,戚戚抱虛警。露泫秋樹高,蟲吊寒夜永。
斂退就新懦,趨營悼前猛。歸愚識夷塗,汲古得修綆。
名浮猶有恥,味薄真自幸。庶幾遺悔尤,即此是幽屏。
今晨不成起,端坐盡日景。蟲鳴室幽幽,月吐窗冏冏。
喪懷若迷方,浮念劇含梗。塵埃慵伺候,文字浪馳騁。
尚須勉其頑,王事有朝請。
秋夜不可晨,秋日苦易暗。我無汲汲志,何以有此憾。
寒雞空在棲,缺月煩屢瞰。有琴具徽弦,再鼓聽愈淡。
古聲久埋滅,無由見真濫。低心逐時趨,苦勉祗能暫。
有如乘風船,一縱不可纜。不如覷文字,丹鉛事點勘。
豈必求贏馀,所要石與甔。【註釋】:
羲:
[羲皇]亦作“犧皇”。傳說中的帝王伏羲氏。揚雄《劇秦美新》:“上罔顯於羲皇。”[羲和]1. 傳說中的為太陽駕車的神。屈原《離騷》:“吾令羲和弭(mǐ)節兮。”(弭節:按節徐行。)2.借指太陽。《後漢書·崔駰傳》:“羲和忽以潛輝。”3.羲氏與和氏的合稱。傳說為唐虞時代掌管天地四時的官員。《尚書·堯典》:“乃命羲、和,欽若昊(hào)天。”(欽:敬。若:順。昊天:廣大的天。)和:
(一)①諧和; 協調。《詩經·小雅·賓之初筵》:“籥(yuè)舞笙鼓,樂既和奏。”(籥:古管樂器。)引申為安適、平和。《戰國策·趙策四》:“老臣今者殊不欲食,乃自強(qiǎng)步,日三四裡,少(shāo)耆(shì)食,和於身也。”(殊:很。強:勉強。耆:同“嗜”。)《呂氏春秋·達鬱》:“心志欲其和也。”②謙和;平和。《史記·魏公子列傳》:“公子顏色愈和。”③和睦;融洽。范仲淹《嶽陽樓記》:“政通人和,百廢俱興。”④和解;講和;和好。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“西和諸戎,南撫夷越。”(戎:古時對我國西部各民族的稱呼。夷越:古時泛指我國南方的各民族。)《孫子·行軍》:“無約而請和者,謀也。”⑤調和;調節。《呂氏春秋· 貴公》:“陰陽之和,不長一類。”⑥溫暖。范仲淹《嶽陽樓記》:“春和景明,波瀾不興,上下天光,一碧萬頃。”⑦連帶;伴隨。杜荀鶴《山中寡婦》:“時挑野菜和根煮。”⑧車鈴。傅玄《良馬賦》:“結以輊(zhì)軒,節以和鈴。”(輊:車前低後高。軒:車前高後低。節:節奏。)《左傳·桓公二年》:“錫鸞和鈴。”(分別為四種鈴,懸掛在車的不同部位。)⑨古代樂器名。即一種小笙。《儀禮· 鄉射禮》:“三笙一和而成聲。” (二)huò 攙合。沈括《夢溪筆談·活版》:“其上以松脂、臘和紙灰之類冒之。”(冒:蒙蓋。)驅:
①策馬前進。《詩經·唐風·山有樞》:“子有車馬,弗馳弗驅。”②奔馳;快跑。《聊齋志異·狼》:“骨已盡矣,而兩狼之並驅如故。”③驅趕;驅逐。《左傳·桓公十二年》:“驅楚役徒於山中。”④驅使;役使。杜甫《兵車行》:“況復秦兵耐苦戰,被驅不異犬與雞。”⑤迫使。陶潛《乞食》:“饑來驅我去,不知竟何之。”月:
(一)①月球;月亮。《詩經·陳風·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潛《歸田園居》之三:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”③月份。一年的十二分之一。從朔至晦為一月,大月三十日,小月二十九日。《詩經·豳風·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形狀或顏色像月亮的。李賀《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉謝郎妓。”⑤指婦人的月經。王建《宮詞》:“密奏君王知入月,喚人相伴洗裙裾。”⑥指婦女懷胎的月份。《詩經·大雅·生民》:“誕彌厥月,先生如達。”(誕:助詞。彌:滿。厥:其。先生:初生。達:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我國古代西域國名。 (二)ròu 同“肉”。古樂府《孤兒行》:“拔斷蒺藜腸月中,愴欲悲。”(腸:指小腿肚子。)疾:
①疾病。《尚書·金縢》:“王有疾,弗豫。”(豫:痊愈。)《墨子·兼愛上》:“不知疾之所自起,則弗能攻。”②患病。《史記·扁鵲倉公列傳》:“簡子疾,五日不知人。”《左傳·隱公三年》:“宋穆公疾。”③痛苦;困苦。《管子·小問》:“凡牧民者,必知其疾。”《史記·滑稽列傳》:“問之民所疾苦。”④毛病。《史記·孔子世傢》:“孔子賢者,所刺譏皆中諸侯之疾。”⑤憂慮;擔心。《文心雕龍·諸子》:“君子之處世,疾名德之不章。”(章:顯著。)⑥憎恨;厭惡。《孟子·梁惠王上》:“天下之欲疾其君者。”《宋史·樊知古傳》:“吾疾貧富不均,今為汝輩均之。”⑦通“嫉”,忌妒。《墨子· 尚同下》:“愛民不疾,民無可使。”⑧迅猛;急速。《管子·度地》:“夫水之性,以高走下則疾。”⑨(聲音)大,宏亮。《荀子·勸學》:“順風而呼,聲非加疾也,而聞者彰。”急:
①急躁。《韓非子·觀行》:“西門豹之性急,故佩韋以自緩。”(韋:皮帶。)又氣惱;發怒。②著急。屈原《離騷》:“忽馳騖以追逐兮,非餘心之所急。”③迫切;緊急。諸葛亮《前出師表》:“此誠危急存亡之秋也。”④急需的、緊急嚴重的事情。《史記·五帝本紀》:“順天之義,知民之急。”⑤快;急速。《戰國策·趙策四》:“趙太後新用事,秦急攻之。”《呂氏春秋·處方》:“齊令周最趣章子急戰。”⑥逼迫;迫使。《史記·廉頗藺相如列傳》:“大王必欲急臣,臣頭今與璧俱碎於柱矣。”不:
(一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)可:
(一)①同意。《左傳·隱公三年》:“公曰:不可。”②正確。《史記·范雎蔡澤列傳》:“使以臣之言為可,願行而利其道;以臣之言為不可,久留臣無為也。”(使:如果。)③值得。白居易《賣炭翁》:“可憐身上衣正單,心憂炭賤願天寒。”④能夠;可以。《論語·公冶長》:“朽木不可雕也。”《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“庶曰:‘此人可就見,不可屈致也。’”⑤著實。《史記·田單列傳》:“吾懼燕(yān)人掘吾城外塚墓,僇(lù)先人,可為寒心。”(僇:通“戮”。殺。此指戮屍。)⑥適合;適宜。張翰《杖賦》:“方圓適意,洪細可乎。”李漁《笠翁一傢言·笠翁偶集·種植部》:“芙蕖則不然:自荷錢出水之日,便為點綴綠波;及其莖葉既生,則又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西廂記諸宮調》卷三:“瘦得渾如削,百般醫療終難可。”(渾:簡直。)⑧當著,對著。周邦彥《南柯子》:“曉來階下按新聲,恰有一方明月可中庭。”(按:擊,奏。一方:一塊。)⑨副詞。1.表示估計,相當於“大約”。王維《洛陽女兒行》:“洛陽女兒對門居,才可容顏十五餘。”2. 表示轉折,相當於“卻”。李白《相逢行》:“相見情已深,未語可知心。”3. 表示反詰,相當於“豈”“哪”。《史記·項羽本紀》:“騅不逝兮可奈何!”方幹《山中言志》:“潛夫自有孤雲侶,可要王侯知姓名?”(潛夫:隱居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少數民族君主的稱號。古樂府《木蘭詩》:“昨夜見軍帖,可汗大點兵。”(軍帖:軍中文告。)恃:
①依賴;憑借。《左傳·定公四年》:“無怙富,無恃寵。”②代指母親。《聊齋志異·珠兒》:“六歲失怙恃,不為兄嫂所容。”(怙:指父親。) -
羲和驱日月,疾急不可恃。
“羲和驱日月,疾急不可恃。”诗句出处:《秋怀诗十一首》;是唐朝诗人韩愈的作品。
微灯照空床,夜半偏入耳。愁忧无端来,感叹成坐起。
天明视颜色,与故不相似。羲和驱日月,疾急不可恃。
浮生虽多涂,趋死惟一轨。胡为浪自苦,得酒且欢喜。
白露下百草,萧兰共雕悴。青青四墙下,已复生满地。
寒蝉暂寂寞,蟋蟀鸣自恣。运行无穷期,禀受气苦异。
适时各得所,松柏不必贵。
彼时何卒卒,我志何曼曼。犀首空好饮,廉颇尚能饭。
学堂日无事,驱马适所愿。茫茫出门路,欲去聊自劝。
归还阅书史,文字浩千万。陈迹竟谁寻,贱嗜非贵献。
丈夫意有在,女子乃多怨。
秋气日恻恻,秋空日凌凌。上无枝上蜩,下无盘中蝇。
岂不感时节,耳目去所憎。清晓卷书坐,南山见高棱。
其下澄湫水,有蛟寒可罾。惜哉不得往,岂谓吾无能。
离离挂空悲,戚戚抱虚警。露泫秋树高,虫吊寒夜永。
敛退就新懦,趋营悼前猛。归愚识夷涂,汲古得修绠。
名浮犹有耻,味薄真自幸。庶几遗悔尤,即此是幽屏。
今晨不成起,端坐尽日景。虫鸣室幽幽,月吐窗冏冏。
丧怀若迷方,浮念剧含梗。尘埃慵伺候,文字浪驰骋。
尚须勉其顽,王事有朝请。
秋夜不可晨,秋日苦易暗。我无汲汲志,何以有此憾。
寒鸡空在栖,缺月烦屡瞰。有琴具徽弦,再鼓听愈淡。
古声久埋灭,无由见真滥。低心逐时趋,苦勉祗能暂。
有如乘风船,一纵不可缆。不如觑文字,丹铅事点勘。
岂必求赢馀,所要石与甔。【注释】:
羲:
[羲皇]亦作“牺皇”。传说中的帝王伏羲氏。扬雄《剧秦美新》:“上罔显于羲皇。”[羲和]1. 传说中的为太阳驾车的神。屈原《离骚》:“吾令羲和弭(mǐ)节兮。”(弭节:按节徐行。)2.借指太阳。《后汉书·崔骃传》:“羲和忽以潜辉。”3.羲氏与和氏的合称。传说为唐虞时代掌管天地四时的官员。《尚书·尧典》:“乃命羲、和,钦若昊(hào)天。”(钦:敬。若:顺。昊天:广大的天。)和:
(一)①谐和; 协调。《诗经·小雅·宾之初筵》:“籥(yuè)舞笙鼓,乐既和奏。”(籥:古管乐器。)引申为安适、平和。《战国策·赵策四》:“老臣今者殊不欲食,乃自强(qiǎng)步,日三四里,少(shāo)耆(shì)食,和于身也。”(殊:很。强:勉强。耆:同“嗜”。)《吕氏春秋·达郁》:“心志欲其和也。”②谦和;平和。《史记·魏公子列传》:“公子颜色愈和。”③和睦;融洽。范仲淹《岳阳楼记》:“政通人和,百废俱兴。”④和解;讲和;和好。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“西和诸戎,南抚夷越。”(戎:古时对我国西部各民族的称呼。夷越:古时泛指我国南方的各民族。)《孙子·行军》:“无约而请和者,谋也。”⑤调和;调节。《吕氏春秋· 贵公》:“阴阳之和,不长一类。”⑥温暖。范仲淹《岳阳楼记》:“春和景明,波澜不兴,上下天光,一碧万顷。”⑦连带;伴随。杜荀鹤《山中寡妇》:“时挑野菜和根煮。”⑧车铃。傅玄《良马赋》:“结以轾(zhì)轩,节以和铃。”(轾:车前低后高。轩:车前高后低。节:节奏。)《左传·桓公二年》:“锡鸾和铃。”(分别为四种铃,悬挂在车的不同部位。)⑨古代乐器名。即一种小笙。《仪礼· 乡射礼》:“三笙一和而成声。” (二)huò 搀合。沈括《梦溪笔谈·活版》:“其上以松脂、腊和纸灰之类冒之。”(冒:蒙盖。)驱:
①策马前进。《诗经·唐风·山有枢》:“子有车马,弗驰弗驱。”②奔驰;快跑。《聊斋志异·狼》:“骨已尽矣,而两狼之并驱如故。”③驱赶;驱逐。《左传·桓公十二年》:“驱楚役徒于山中。”④驱使;役使。杜甫《兵车行》:“况复秦兵耐苦战,被驱不异犬与鸡。”⑤迫使。陶潜《乞食》:“饥来驱我去,不知竟何之。”月:
(一)①月球;月亮。《诗经·陈风·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潜《归田园居》之三:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”③月份。一年的十二分之一。从朔至晦为一月,大月三十日,小月二十九日。《诗经·豳风·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形状或颜色像月亮的。李贺《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉谢郎妓。”⑤指妇人的月经。王建《宫词》:“密奏君王知入月,唤人相伴洗裙裾。”⑥指妇女怀胎的月份。《诗经·大雅·生民》:“诞弥厥月,先生如达。”(诞:助词。弥:满。厥:其。先生:初生。达:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我国古代西域国名。 (二)ròu 同“肉”。古乐府《孤儿行》:“拔断蒺藜肠月中,怆欲悲。”(肠:指小腿肚子。)疾:
①疾病。《尚书·金縢》:“王有疾,弗豫。”(豫:痊愈。)《墨子·兼爱上》:“不知疾之所自起,则弗能攻。”②患病。《史记·扁鹊仓公列传》:“简子疾,五日不知人。”《左传·隐公三年》:“宋穆公疾。”③痛苦;困苦。《管子·小问》:“凡牧民者,必知其疾。”《史记·滑稽列传》:“问之民所疾苦。”④毛病。《史记·孔子世家》:“孔子贤者,所刺讥皆中诸侯之疾。”⑤忧虑;担心。《文心雕龙·诸子》:“君子之处世,疾名德之不章。”(章:显著。)⑥憎恨;厌恶。《孟子·梁惠王上》:“天下之欲疾其君者。”《宋史·樊知古传》:“吾疾贫富不均,今为汝辈均之。”⑦通“嫉”,忌妒。《墨子· 尚同下》:“爱民不疾,民无可使。”⑧迅猛;急速。《管子·度地》:“夫水之性,以高走下则疾。”⑨(声音)大,宏亮。《荀子·劝学》:“顺风而呼,声非加疾也,而闻者彰。”急:
①急躁。《韩非子·观行》:“西门豹之性急,故佩韦以自缓。”(韦:皮带。)又气恼;发怒。②着急。屈原《离骚》:“忽驰骛以追逐兮,非余心之所急。”③迫切;紧急。诸葛亮《前出师表》:“此诚危急存亡之秋也。”④急需的、紧急严重的事情。《史记·五帝本纪》:“顺天之义,知民之急。”⑤快;急速。《战国策·赵策四》:“赵太后新用事,秦急攻之。”《吕氏春秋·处方》:“齐令周最趣章子急战。”⑥逼迫;迫使。《史记·廉颇蔺相如列传》:“大王必欲急臣,臣头今与璧俱碎于柱矣。”不:
(一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)可:
(一)①同意。《左传·隐公三年》:“公曰:不可。”②正确。《史记·范雎蔡泽列传》:“使以臣之言为可,愿行而利其道;以臣之言为不可,久留臣无为也。”(使:如果。)③值得。白居易《卖炭翁》:“可怜身上衣正单,心忧炭贱愿天寒。”④能够;可以。《论语·公冶长》:“朽木不可雕也。”《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“庶曰:‘此人可就见,不可屈致也。’”⑤着实。《史记·田单列传》:“吾惧燕(yān)人掘吾城外冢墓,僇(lù)先人,可为寒心。”(僇:通“戮”。杀。此指戮尸。)⑥适合;适宜。张翰《杖赋》:“方圆适意,洪细可乎。”李渔《笠翁一家言·笠翁偶集·种植部》:“芙蕖则不然:自荷钱出水之日,便为点缀绿波;及其茎叶既生,则又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西厢记诸宫调》卷三:“瘦得浑如削,百般医疗终难可。”(浑:简直。)⑧当着,对着。周邦彦《南柯子》:“晓来阶下按新声,恰有一方明月可中庭。”(按:击,奏。一方:一块。)⑨副词。1.表示估计,相当于“大约”。王维《洛阳女儿行》:“洛阳女儿对门居,才可容颜十五余。”2. 表示转折,相当于“却”。李白《相逢行》:“相见情已深,未语可知心。”3. 表示反诘,相当于“岂”“哪”。《史记·项羽本纪》:“骓不逝兮可奈何!”方干《山中言志》:“潜夫自有孤云侣,可要王侯知姓名?”(潜夫:隐居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少数民族君主的称号。古乐府《木兰诗》:“昨夜见军帖,可汗大点兵。”(军帖:军中文告。)恃:
①依赖;凭借。《左传·定公四年》:“无怙富,无恃宠。”②代指母亲。《聊斋志异·珠儿》:“六岁失怙恃,不为兄嫂所容。”(怙:指父亲。) -
xi he qu ri yue ,ji ji bu ke shi 。
“xi he qu ri yue ,ji ji bu ke shi 。”shi gou chu chu :《qiu huai shi shi yi shou 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。
wei deng zhao kong chuang ,ye ban pian ru er 。chou you mo duan lai ,gan tan cheng zuo qi 。
tian ming shi yan se ,yu gu bu xiang shi 。xi he qu ri yue ,ji ji bu ke shi 。
fu sheng sui duo tu ,qu si wei yi gui 。hu wei lang zi ku ,de jiu ju huan xi 。
bai lou xia bai cao ,xiao lan gong diao cui 。qing qing si qiang xia ,yi fu sheng man de 。
han chan zan ji mo ,xi shuai ming zi zi 。yun hang mo qiong ji ,bing shou qi ku yi 。
kuo shi ge de suo ,song bai bu bi gui 。
bi shi he cu cu ,wo zhi he man man 。xi shou kong hao yin ,lian po shang neng fan 。
xue tang ri mo shi ,qu ma kuo suo yuan 。mang mang chu men lu ,yu qu liao zi quan 。
gui hai yue shu shi ,wen zi hao qian mo 。chen ji jing shei xun ,jian shi fei gui suo 。
zhang fu yi you zai ,nv zi nai duo yuan 。
qiu qi ri ce ce ,qiu kong ri ling ling 。shang mo zhi shang tiao ,xia mo pan zhong ying 。
qi bu gan shi jie ,er mu qu suo zeng 。qing xiao juan shu zuo ,na shan jian gao leng 。
ji xia cheng jiao shui ,you jiao han ke zeng 。xi zai bu de wang ,qi wei wu mo neng 。
li li gua kong bei ,qi qi bao xu jing 。lou xuan qiu shu gao ,chong diao han ye yong 。
lian tui jiu xin nuo ,qu ying dao qian meng 。gui yu shi yi tu ,ji gu de xiu geng 。
ming fu you you chi ,wei bao zhen zi xing 。shu ji wei hui you ,ji ci shi you bing 。
jin chen bu cheng qi ,duan zuo jin ri jing 。chong ming shi you you ,yue tu chuang jiong jiong 。
sang huai re mi fang ,fu nian ju han geng 。chen ai yong ci hou ,wen zi lang chi cheng 。
shang xu mian ji wan ,wang shi you chao qing 。
qiu ye bu ke chen ,qiu ri ku yi an 。wo mo ji ji zhi ,he yi you ci han 。
han ji kong zai qi ,que yue fan lv kan 。you qin ju hui xian ,zai gu ting yu dan 。
gu sheng jiu mai mie ,mo you jian zhen lan 。di xin zhu shi qu ,ku mian zhi neng zan 。
you ru cheng feng chuan ,yi zong bu ke lan 。bu ru qu wen zi ,dan qian shi dian kan 。
qi bi qiu ying yu ,suo yao dan yu dan 。【zhu shi 】:
xi :
[xi huang ]yi zuo “xi huang ”。chuan shui zhong de di wang fu xi shi 。yang xiong 《ju qin mei xin 》:“shang wang xian yu xi huang 。”[xi he ]1. chuan shui zhong de wei tai yang jia che de shen 。qu yuan 《li sao 》:“wu ling xi he mi (mǐ)jie xi 。”(mi jie :an jie xu hang 。)2.jie zhi tai yang 。《hou han shu ·cui yin chuan 》:“xi he hu yi qian hui 。”3.xi shi yu he shi de ge chen 。chuan shui wei tang yu shi dai zhang guan tian de si shi de guan yuan 。《shang shu ·yao dian 》:“nai ming xi 、he ,qin re hao (hào)tian 。”(qin :jing 。re :shun 。hao tian :an da de tian 。)he :
(yi )①xie he ; xie diao 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“籥(yuè)wu sheng gu ,le ji he zou 。”(籥:gu guan le qi 。)yin shen wei an kuo 、ping he 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen jin zhe shu bu yu shi ,nai zi jiang (qiǎng)bu ,ri san si li ,shao (shāo)qi (shì)shi ,he yu shen ye 。”(shu :hen 。jiang :mian jiang 。qi :tong “shi ”。)《lv shi chun qiu ·da yu 》:“xin zhi yu ji he ye 。”②qian he ;ping he 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“gong zi yan se yu he 。”③he mu ;rong qia 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“zheng tong ren he ,bai fei ju xing 。”④he jie ;jiang he ;he hao 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xi he zhu rong ,na fu yi yue 。”(rong :gu shi dui wo guo xi bu ge min zu de chen hu 。yi yue :gu shi fan zhi wo guo na fang de ge min zu 。)《sun zi ·hang jun 》:“mo yao er qing he zhe ,mou ye 。”⑤diao he ;diao jie 。《lv shi chun qiu · gui gong 》:“yin yang zhi he ,bu chang yi lei 。”⑥wen nuan 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“chun he jing ming ,bo lan bu xing ,shang xia tian guang ,yi bi mo qing 。”⑦lian dai ;ban sui 。du xun he 《shan zhong gua fu 》:“shi tiao ye cai he gen zhu 。”⑧che ling 。fu xuan 《liang ma fu 》:“jie yi zhi (zhì)xuan ,jie yi he ling 。”(zhi :che qian di hou gao 。xuan :che qian gao hou di 。jie :jie zou 。)《zuo chuan ·huan gong er nian 》:“xi luan he ling 。”(fen bie wei si chong ling ,xuan gua zai che de bu tong bu wei 。)⑨gu dai le qi ming 。ji yi chong xiao sheng 。《yi li · xiang she li 》:“san sheng yi he er cheng sheng 。” (er )huò chan ge 。shen gua 《meng xi bi tan ·huo ban 》:“ji shang yi song zhi 、la he zhi hui zhi lei mao zhi 。”(mao :meng gai 。)qu :
①ce ma qian jin 。《shi jing ·tang feng ·shan you shu 》:“zi you che ma ,fu chi fu qu 。”②ben chi ;kuai pao 。《liao zhai zhi yi ·lang 》:“gu yi jin yi ,er liang lang zhi bing qu ru gu 。”③qu gan ;qu zhu 。《zuo chuan ·huan gong shi er nian 》:“qu chu yi tu yu shan zhong 。”④qu shi ;yi shi 。du fu 《bing che hang 》:“kuang fu qin bing nai ku zhan ,bei qu bu yi quan yu ji 。”⑤pai shi 。tao qian 《qi shi 》:“ji lai qu wo qu ,bu zhi jing he zhi 。”yue :
(yi )①yue qiu ;yue liang 。《shi jing ·chen feng ·yue chu 》:“yue chu jiao xi 。”②yue guang ;yue se 。tao qian 《gui tian yuan ju 》zhi san :“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”③yue fen 。yi nian de shi er fen zhi yi 。cong shuo zhi hui wei yi yue ,da yue san shi ri ,xiao yue er shi jiu ri 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“qi yue liu huo ,jiu yue shou yi 。”(huo :xing ming 。)④xing zhuang huo yan se xiang yue liang de 。li he 《chang gu 》:“quan zun tao zai jiu ,yue mei xie lang ji 。”⑤zhi fu ren de yue jing 。wang jian 《gong ci 》:“mi zou jun wang zhi ru yue ,huan ren xiang ban xi qun ju 。”⑥zhi fu nv huai tai de yue fen 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“dan mi jue yue ,xian sheng ru da 。”(dan :zhu ci 。mi :man 。jue :ji 。xian sheng :chu sheng 。da :tong “da ”,xiao yang 。)[yue shi (zhī)]wo guo gu dai xi yu guo ming 。 (er )ròu tong “rou ”。gu le fu 《gu er hang 》:“ba duan ji li chang yue zhong ,chuang yu bei 。”(chang :zhi xiao tui du zi 。)ji :
①ji bing 。《shang shu ·jin teng 》:“wang you ji ,fu yu 。”(yu :quan yu 。)《mo zi ·jian ai shang 》:“bu zhi ji zhi suo zi qi ,ze fu neng gong 。”②huan bing 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“jian zi ji ,wu ri bu zhi ren 。”《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“song mu gong ji 。”③tong ku ;kun ku 。《guan zi ·xiao wen 》:“fan mu min zhe ,bi zhi ji ji 。”《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“wen zhi min suo ji ku 。”④mao bing 。《shi ji ·kong zi shi jia 》:“kong zi xian zhe ,suo ci ji jie zhong zhu hou zhi ji 。”⑤you lv ;dan xin 。《wen xin diao long ·zhu zi 》:“jun zi zhi chu shi ,ji ming de zhi bu zhang 。”(zhang :xian zhe 。)⑥zeng hen ;ya e 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“tian xia zhi yu ji ji jun zhe 。”《song shi ·fan zhi gu chuan 》:“wu ji pin fu bu jun ,jin wei ru bei jun zhi 。”⑦tong “ji ”,ji du 。《mo zi · shang tong xia 》:“ai min bu ji ,min mo ke shi 。”⑧xun meng ;ji su 。《guan zi ·du de 》:“fu shui zhi xing ,yi gao zou xia ze ji 。”⑨(sheng yin )da ,hong liang 。《xun zi ·quan xue 》:“shun feng er hu ,sheng fei jia ji ye ,er wen zhe zhang 。”ji :
①ji zao 。《han fei zi ·guan hang 》:“xi men bao zhi xing ji ,gu pei wei yi zi huan 。”(wei :pi dai 。)you qi nao ;fa nu 。②zhao ji 。qu yuan 《li sao 》:“hu chi wu yi zhui zhu xi ,fei yu xin zhi suo ji 。”③pai qie ;jin ji 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“ci cheng wei ji cun wang zhi qiu ye 。”④ji xu de 、jin ji yan chong de shi qing 。《shi ji ·wu di ben ji 》:“shun tian zhi yi ,zhi min zhi ji 。”⑤kuai ;ji su 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhao tai hou xin yong shi ,qin ji gong zhi 。”《lv shi chun qiu ·chu fang 》:“ji ling zhou zui qu zhang zi ji zhan 。”⑥bi pai ;pai shi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“da wang bi yu ji chen ,chen tou jin yu bi ju sui yu zhu yi 。”bu :
(yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)ke :
(yi )①tong yi 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“gong yue :bu ke 。”②zheng que 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“shi yi chen zhi yan wei ke ,yuan hang er li ji dao ;yi chen zhi yan wei bu ke ,jiu liu chen mo wei ye 。”(shi :ru guo 。)③zhi de 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“ke lian shen shang yi zheng chan ,xin you tan jian yuan tian han 。”④neng gou ;ke yi 。《lun yu ·gong ye chang 》:“xiu mu bu ke diao ye 。”《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“shu yue :‘ci ren ke jiu jian ,bu ke qu zhi ye 。’”⑤zhao shi 。《shi ji ·tian chan lie chuan 》:“wu ju yan (yān)ren jue wu cheng wai zhong mu ,僇(lù)xian ren ,ke wei han xin 。”(僇:tong “lu ”。sha 。ci zhi lu shi 。)⑥kuo ge ;kuo yi 。zhang han 《zhang fu 》:“fang yuan kuo yi ,hong xi ke hu 。”li yu 《li weng yi jia yan ·li weng ou ji ·chong zhi bu 》:“fu qu ze bu ran :zi he qian chu shui zhi ri ,bian wei dian chuo lu bo ;ji ji jing xie ji sheng ,ze you ri gao ri shang ……ci jie yan ji ke mu zhe ye 。”⑦quan yu 。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan san :“shou de hun ru xiao ,bai ban yi liao zhong nan ke 。”(hun :jian zhi 。)⑧dang zhao ,dui zhao 。zhou bang yan 《na ke zi 》:“xiao lai jie xia an xin sheng ,qia you yi fang ming yue ke zhong ting 。”(an :ji ,zou 。yi fang :yi kuai 。)⑨fu ci 。1.biao shi gu ji ,xiang dang yu “da yao ”。wang wei 《luo yang nv er hang 》:“luo yang nv er dui men ju ,cai ke rong yan shi wu yu 。”2. biao shi zhuai she ,xiang dang yu “que ”。li bai 《xiang feng hang 》:“xiang jian qing yi shen ,wei yu ke zhi xin 。”3. biao shi fan jie ,xiang dang yu “qi ”“na ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“zhui bu shi xi ke nai he !”fang gan 《shan zhong yan zhi 》:“qian fu zi you gu yun lv ,ke yao wang hou zhi xing ming ?”(qian fu :yin ju de ren 。) (er )kè [ke han (hán)]yi zuo “ke han ”。gu dai bei fang yi xie shao shu min zu jun zhu de chen hao 。gu le fu 《mu lan shi 》:“zuo ye jian jun tie ,ke han da dian bing 。”(jun tie :jun zhong wen gao 。)shi :
①yi lai ;ping jie 。《zuo chuan ·ding gong si nian 》:“mo hu fu ,mo shi chong 。”②dai zhi mu qin 。《liao zhai zhi yi ·zhu er 》:“liu sui shi hu shi ,bu wei xiong sao suo rong 。”(hu :zhi fu qin 。)
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]