- 繁体
- 简体
- 拼音
-
我念乾坤德泰大,卵此惡物常勤劬。
“我念乾坤德泰大,卵此惡物常勤劬。”詩句出處:《射訓狐》;是唐朝詩人韓愈的作品。
聲勢慷慨非常粗。安然大喚誰畏忌,造作百怪非無須。
聚鬼征妖自朋扇,罷掉栱桷頹墍塗。慈母抱兒怕入席,
那暇更護雞窠雛。我念乾坤德泰大,卵此惡物常勤劬。
縱之豈即遽有害,鬥柄行拄西南隅。誰謂停奸計尤劇,
意欲唐突羲和烏。侵更歷漏氣彌厲,何由僥幸休須臾。
咨餘往射豈得已,候女兩眼張睢盱。梟驚墮梁蛇走竇,
一夫斬頸群雛枯。
【註釋】:
念:
①想;惦念。《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,載寢載興。”②考慮;思考。《淮南子·說山》:“念念者不得臥。”③念頭;想法。曾鞏《寄王介甫》:“迨(dài)茲尺書至,疑念始冰析。”(迨:等到。茲:此。)④讀。《漢書·張禹傳》:“欲為《論》,念張文。”⑤愛憐;憐憫。白居易《弄龜羅》:“物情小可念,人意老多慈。”乾:
(一)①八卦之一。代表天。《周易·說卦》:“乾,天也。”②男性的。《周易·系辭上》:“乾道成男。”③乾縣。在陜西省。 (二)gān “幹2”的繁體字。見“幹2”。坤:
①卦名。八卦之一,代表地。②女性的;陰性的。③指西南方。朱象賢《聞見偶錄·串月》:“上方山在吳城之坤方,東臨石湖。”德:
①道德;通過修養達到的最高境界。《荀子·王制》:“無德不貴,無能不官。”②品行;行為。《孟子·離婁上》:“求也為季氏宰,無能改於其德。”(求:人名。宰:傢臣。)③心意;意志。《詩經· 衛風·氓》:“士也罔極,二三其德。”(罔:無。極:準則。)④恩德;恩惠。《韓非子·解老》:“有道之君,外無怨讎於鄰敵,而內有德澤於人民。”⑤感恩;感激。《左傳·僖公二十四年》:“王德狄人,將以其女為後。”泰:
①通暢;暢達;通達。白居易《采詩官》:“言者無罪聞者誡,下流上通上下泰。”《周易 ·泰》:“天地交泰。”(交:交合。)②安定;平安。張君房《雲笈七籤》卷六十四:“心既泰然,不壽何待?”朱熹《近思錄》卷八:“自古泰治之世,必漸至於衰替。”(衰替:衰敗。)③寬裕;大方。《荀子·議兵》:“凡慮事欲孰,而用財欲泰。”(孰:同“熟”。成熟。)④奢侈;傲慢;驕縱。《論語·子罕》:“拜下,禮也;今拜乎上,泰也。”龔自珍《西域置行省議》:“承乾隆六十載太平之盛,人心慣於泰侈,風俗習於遊蕩。”⑤過分。《孟子·滕文公下》:“如其道,則舜受堯之天下不為泰。”(如:依照。)⑥副詞。表示程度,相當於“太”、“極”、“最”。《淮南子·原道》:“泰古二皇,得道之柄。”《漢書·賈捐之傳》:“是皆廓地泰大,征伐不休之故也。”(廓地:開拓疆土。)⑦卦名。《周易》六十四卦之一,卦形為乾下坤上,為天地交通之象。《周易·泰》:“《象》曰:天地交,泰。”⑧亨通;吉。潘嶽《西征賦》:“豈地勢之安危,信人事之否泰。”(否pǐ:《周易》卦名。主兇。)《聊齋志異·邢子儀》:“泰運已交,百金何足言?”⑨山名。泰山,為五嶽之一。《史記·孫子吳起列傳》:“夏桀之居,左河濟,右泰、華。”(華:華山。)大:
(一)①與“小”相對。劉邦《大風歌》:“大風起兮雲飛揚。”《戰國策·燕策二》:“燕趙久相支,以弊大眾,臣恐強秦之為漁父也。”②特指粗,形容條狀物橫剖面大。《後漢書·光武帝紀上》:“時有長人巨無霸,長一丈,大十圍。”③擴大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其園囿,高其臺。”《陳書·周弘正傳》:“庶改澆競之俗,以大吳國之風。”④程度深;聲勢大。晁錯《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,諸子弱,大封同姓。”⑤誇張;誇大。《史記·高祖本紀》:“蕭何曰:‘劉季固多大言,少成事。’”⑥尊貴的;重要的。《論語·顏淵》:“出門如敬大賓。”⑦尊崇;推重。《荀子·天論》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《漢書·王吉傳》:“《春秋》所以大一統者,六合同風,九州共貫也。”⑧敬詞。《三國志·吳書·呂蒙傳》裴松之註引《江表傳》:“(魯)肅撫蒙背曰:‘吾謂大弟但有武略耳。至於今者,學識英博,非復吳下阿蒙。’”⑨排行第一;輩分較長。古樂府《孤兒行》:“大兄言辦飯,大嫂言視馬。”⑩加在“父”“母”之前,用以稱呼祖父、祖母。《史記·留侯世傢》:“韓破,良傢童三百人,弟死不葬,悉以傢財求客刺秦王,為韓報仇,以大父、父五世相韓故。”歸有光《項脊軒志》:“一日,大母過餘曰:‘吾兒久不見若影,何竟日默默在此,大類女郎也?’”(11)表示超過。《戰國策·秦策》:“亦無大大王。”(12)不詳細,不準確。《新書·數寧》:“故聖之起,大以五百為紀。”(五百:指五百年。)(13)副詞。很;極。《史記·張丞相列傳(附申屠嘉)》:“(鄧)通小臣,戲殿上,大不敬,當斬。”[大夫]古代官職名。殷周時期,官分卿、大夫、士三級。秦漢時期,中央要職有禦史大夫、諫大夫、光祿大夫、中大夫等。唐宋存禦史大夫、諫議大夫等。清代稱高級文職階官為大夫,並非實職(武官則稱將軍)。[大王]對帝王的尊稱。《戰國策·秦策一》:“以大王之賢,士民之眾,車騎之用,兵法之教,可以並諸侯,吞天下,稱帝而治。”(教:習。)[大方]專傢內行。王士禛《池北偶談·談藝二·閨秀畫》:“三百年中,大方名筆,可與頡頏者不過二三而已。”(頡頏:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。關漢卿《拜月亭》第三折:“安排香桌兒去,我大燒炷夜香咱。”[大夫]對醫生的尊稱。宋代醫官設有大夫、郎、醫效等。見洪邁《容齋三筆》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左傳·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)後一般寫作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富國》:“故儒術誠行,則天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,獲得好結果。)此:
①代詞。這;這個。《孟子·公孫醜下》:“彼一時,此一時也。”《禮記·禮運》:“此之謂大同。”②這樣;這般。庾信《哀江南賦》:“天何為而此醉。”③副詞。乃;則。《後漢書·黃瓊傳》:“必待堯舜之君,此為志士終無時矣。”惡:
(一)①罪過;罪惡;不好的行為。與“善”相對。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“無惡不懲,無善不顯。”②惡人;壞人。《書·康誥》:“元惡大憝(duì)。”(元:大。憝:惡人。)《荀子·王制》:“無惡不待教而誅。”③醜。與“美”相對。《韓非子·說林上》:“今子美而我惡。”④壞;不好。《論語·裡仁》:“士志於道,而恥惡衣惡食者,未足與議也。”⑤兇狠;兇猛。元好問《雨溪》:“山堂夜半北風惡,一點相思愁殺人。” (二)wù ①討厭;憎恨。《荀子·天論》:“天不為人之惡寒也輟冬。”②恥;慚愧。《孟子·告子上》:“羞惡之心,義也。” (三)wū 代詞。表示疑問。相當於“怎麼”、“怎樣”。《孟子·梁惠王上》:“問曰:‘天下惡乎定?’曰:‘定於一。’”《孟子·盡心上》:“路惡在?”[惡乎]於何處。《論語·裡仁》:“君子去仁,惡乎成名?”《荀子·勸學》:“學惡乎始,惡乎終。”物:
①雜毛牛。《詩經·小雅·無羊》:“三十維物,爾牲則具。”②客觀存在的物體。《莊子·天地》:“天地雖大,其化均也;萬物雖多,其治一也。”③特指物產。《晉書·顧榮傳》:“故國安物阜,以義成俗。”(阜:豐富。)④與“我”相對的物和人;眾人。《水經註·洛水》:“既神遊自得,不與物之”。江淹《雜體詩·雜述》:“物我俱忘懷。”⑤指外界環境。范仲淹《嶽陽樓記》:“不以物喜,不以己悲。”⑥辨識,察看。《周禮·地官·艸人》:“則物其地,圖而授之。”[物議]眾人的議論,多指非議。《南史·謝靈運傳附謝幾卿》:“二人意相得……不屑物議。”常:
①恒久不變的;固定的。《孫子·虛實》:“四時無常位。”(四時:四季。)《韓非子·五蠹》:“不期修古,不法常可。”②一定的準則或制度。《周易·系辭上》:“動靜有常。”《國語·楚語上》:“民不廢時務,官不易朝常。”③指由習慣而形成的常規、慣例。《管子·幼官》:“明法審數,立常備能,則治。”④特指封建社會倫理道德的最高準則。《論衡·問孔》:“五常之道,仁、義、禮、智、信也。”⑤平凡的;普通的。《史記·扁鵲傳》:“扁鵲,非常人也。”⑥日常;平時。《晉書·何曾傳》:“未嘗聞經國遠圖,惟說平生常事。”(經:治理。)⑦副詞。經常;常常。《列子·天瑞》:“常生常化者,無時不生,無時不化。”⑧古代長度單位。八尺為尋,兩尋為常。《韓非子·揚權》:“上失扶寸,下得尋常。”⑨通“嘗”。曾經。《荀子·天論》:“夫日月之有蝕,風雨之不時,怪星之黨(tǎng)見(xiàn),是無世而不常有之。”(黨:偶然。)勤:
①勤勞;辛苦;勞苦。《論語·微子》:“四體不勤,五谷不分。”王建《賽神曲》:“新婦上酒勿辭勤,使爾舅姑有所苦!”②使之勞苦。《國語·周語上》:“佈令陳辭而又不至,則增修德而無勤民於遠。”③名詞,勤勞的事。張衡《思玄賦》:“幽獨守此仄陋兮,敢怠遑而舍勤!”(仄陋:出身卑微。遑:暇,偷閑。)④功績;功勞。《周書·賀拔勝傳》:“將軍首舉義兵,共除奸道,功勤未立,逆有此謀,可謂速禍,未見其福。”(逆:反。速禍:招禍。)⑤努力幹;積極用;做事盡力。《尚書·蔡仲之命》:“克勤無怠。”⑥幫助;援助。《左傳·僖公三年》:“齊方勤我,棄德不祥。”⑦慰問;慰勞。韓愈《送楊支使序》:“夫樂道人之善,以勤其歸者,乃吾之心也。”⑧殷切;殷勤。孫復《答張浻書》:“兩辱手書,辭意勤至。”⑨憂愁;憂慮。韋應物《送宣州周錄事》:“惟當存令德,可以解悁(juān)勤。”(悁:憂愁。)⑩經常;頻繁地;次數多。劉開《問說》:“好學而不勤問,非真能好學者也。”劬:
①辛勞;勞苦;辛苦。張衡《歸田賦》:“雖日夕而忘劬。”②慰勞。《禮記·內則》:“食(sì)子者三年而出,見於公宮則劬。”(食子者:指入宮為國君撫養兒子的士妻或大夫妾。) -
我念乾坤德泰大,卵此恶物常勤劬。
“我念乾坤德泰大,卵此恶物常勤劬。”诗句出处:《射训狐》;是唐朝诗人韩愈的作品。
声势慷慨非常粗。安然大唤谁畏忌,造作百怪非无须。
聚鬼征妖自朋扇,罢掉栱桷颓墍涂。慈母抱儿怕入席,
那暇更护鸡窠雏。我念乾坤德泰大,卵此恶物常勤劬。
纵之岂即遽有害,斗柄行拄西南隅。谁谓停奸计尤剧,
意欲唐突羲和乌。侵更历漏气弥厉,何由侥幸休须臾。
咨余往射岂得已,候女两眼张睢盱。枭惊堕梁蛇走窦,
一夫斩颈群雏枯。
【注释】:
念:
①想;惦念。《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,载寝载兴。”②考虑;思考。《淮南子·说山》:“念念者不得卧。”③念头;想法。曾巩《寄王介甫》:“迨(dài)兹尺书至,疑念始冰析。”(迨:等到。兹:此。)④读。《汉书·张禹传》:“欲为《论》,念张文。”⑤爱怜;怜悯。白居易《弄龟罗》:“物情小可念,人意老多慈。”乾:
(一)①八卦之一。代表天。《周易·说卦》:“乾,天也。”②男性的。《周易·系辞上》:“乾道成男。”③乾县。在陕西省。 (二)gān “干2”的繁体字。见“干2”。坤:
①卦名。八卦之一,代表地。②女性的;阴性的。③指西南方。朱象贤《闻见偶录·串月》:“上方山在吴城之坤方,东临石湖。”德:
①道德;通过修养达到的最高境界。《荀子·王制》:“无德不贵,无能不官。”②品行;行为。《孟子·离娄上》:“求也为季氏宰,无能改于其德。”(求:人名。宰:家臣。)③心意;意志。《诗经· 卫风·氓》:“士也罔极,二三其德。”(罔:无。极:准则。)④恩德;恩惠。《韩非子·解老》:“有道之君,外无怨雠于邻敌,而内有德泽于人民。”⑤感恩;感激。《左传·僖公二十四年》:“王德狄人,将以其女为后。”泰:
①通畅;畅达;通达。白居易《采诗官》:“言者无罪闻者诫,下流上通上下泰。”《周易 ·泰》:“天地交泰。”(交:交合。)②安定;平安。张君房《云笈七籤》卷六十四:“心既泰然,不寿何待?”朱熹《近思录》卷八:“自古泰治之世,必渐至于衰替。”(衰替:衰败。)③宽裕;大方。《荀子·议兵》:“凡虑事欲孰,而用财欲泰。”(孰:同“熟”。成熟。)④奢侈;傲慢;骄纵。《论语·子罕》:“拜下,礼也;今拜乎上,泰也。”龚自珍《西域置行省议》:“承乾隆六十载太平之盛,人心惯于泰侈,风俗习于游荡。”⑤过分。《孟子·滕文公下》:“如其道,则舜受尧之天下不为泰。”(如:依照。)⑥副词。表示程度,相当于“太”、“极”、“最”。《淮南子·原道》:“泰古二皇,得道之柄。”《汉书·贾捐之传》:“是皆廓地泰大,征伐不休之故也。”(廓地:开拓疆土。)⑦卦名。《周易》六十四卦之一,卦形为乾下坤上,为天地交通之象。《周易·泰》:“《象》曰:天地交,泰。”⑧亨通;吉。潘岳《西征赋》:“岂地势之安危,信人事之否泰。”(否pǐ:《周易》卦名。主凶。)《聊斋志异·邢子仪》:“泰运已交,百金何足言?”⑨山名。泰山,为五岳之一。《史记·孙子吴起列传》:“夏桀之居,左河济,右泰、华。”(华:华山。)大:
(一)①与“小”相对。刘邦《大风歌》:“大风起兮云飞扬。”《战国策·燕策二》:“燕赵久相支,以弊大众,臣恐强秦之为渔父也。”②特指粗,形容条状物横剖面大。《后汉书·光武帝纪上》:“时有长人巨无霸,长一丈,大十围。”③扩大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其园囿,高其台。”《陈书·周弘正传》:“庶改浇竞之俗,以大吴国之风。”④程度深;声势大。晁错《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,诸子弱,大封同姓。”⑤夸张;夸大。《史记·高祖本纪》:“萧何曰:‘刘季固多大言,少成事。’”⑥尊贵的;重要的。《论语·颜渊》:“出门如敬大宾。”⑦尊崇;推重。《荀子·天论》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《汉书·王吉传》:“《春秋》所以大一统者,六合同风,九州共贯也。”⑧敬词。《三国志·吴书·吕蒙传》裴松之注引《江表传》:“(鲁)肃抚蒙背曰:‘吾谓大弟但有武略耳。至于今者,学识英博,非复吴下阿蒙。’”⑨排行第一;辈分较长。古乐府《孤儿行》:“大兄言办饭,大嫂言视马。”⑩加在“父”“母”之前,用以称呼祖父、祖母。《史记·留侯世家》:“韩破,良家童三百人,弟死不葬,悉以家财求客刺秦王,为韩报仇,以大父、父五世相韩故。”归有光《项脊轩志》:“一日,大母过余曰:‘吾儿久不见若影,何竟日默默在此,大类女郎也?’”(11)表示超过。《战国策·秦策》:“亦无大大王。”(12)不详细,不准确。《新书·数宁》:“故圣之起,大以五百为纪。”(五百:指五百年。)(13)副词。很;极。《史记·张丞相列传(附申屠嘉)》:“(邓)通小臣,戏殿上,大不敬,当斩。”[大夫]古代官职名。殷周时期,官分卿、大夫、士三级。秦汉时期,中央要职有御史大夫、谏大夫、光禄大夫、中大夫等。唐宋存御史大夫、谏议大夫等。清代称高级文职阶官为大夫,并非实职(武官则称将军)。[大王]对帝王的尊称。《战国策·秦策一》:“以大王之贤,士民之众,车骑之用,兵法之教,可以并诸侯,吞天下,称帝而治。”(教:习。)[大方]专家内行。王士禛《池北偶谈·谈艺二·闺秀画》:“三百年中,大方名笔,可与颉颃者不过二三而已。”(颉颃:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。关汉卿《拜月亭》第三折:“安排香桌儿去,我大烧炷夜香咱。”[大夫]对医生的尊称。宋代医官设有大夫、郎、医效等。见洪迈《容斋三笔》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左传·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)后一般写作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富国》:“故儒术诚行,则天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,获得好结果。)此:
①代词。这;这个。《孟子·公孙丑下》:“彼一时,此一时也。”《礼记·礼运》:“此之谓大同。”②这样;这般。庾信《哀江南赋》:“天何为而此醉。”③副词。乃;则。《后汉书·黄琼传》:“必待尧舜之君,此为志士终无时矣。”恶:
(一)①罪过;罪恶;不好的行为。与“善”相对。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“无恶不惩,无善不显。”②恶人;坏人。《书·康诰》:“元恶大憝(duì)。”(元:大。憝:恶人。)《荀子·王制》:“无恶不待教而诛。”③丑。与“美”相对。《韩非子·说林上》:“今子美而我恶。”④坏;不好。《论语·里仁》:“士志于道,而耻恶衣恶食者,未足与议也。”⑤凶狠;凶猛。元好问《雨溪》:“山堂夜半北风恶,一点相思愁杀人。” (二)wù ①讨厌;憎恨。《荀子·天论》:“天不为人之恶寒也辍冬。”②耻;惭愧。《孟子·告子上》:“羞恶之心,义也。” (三)wū 代词。表示疑问。相当于“怎么”、“怎样”。《孟子·梁惠王上》:“问曰:‘天下恶乎定?’曰:‘定于一。’”《孟子·尽心上》:“路恶在?”[恶乎]于何处。《论语·里仁》:“君子去仁,恶乎成名?”《荀子·劝学》:“学恶乎始,恶乎终。”物:
①杂毛牛。《诗经·小雅·无羊》:“三十维物,尔牲则具。”②客观存在的物体。《庄子·天地》:“天地虽大,其化均也;万物虽多,其治一也。”③特指物产。《晋书·顾荣传》:“故国安物阜,以义成俗。”(阜:丰富。)④与“我”相对的物和人;众人。《水经注·洛水》:“既神游自得,不与物之”。江淹《杂体诗·杂述》:“物我俱忘怀。”⑤指外界环境。范仲淹《岳阳楼记》:“不以物喜,不以己悲。”⑥辨识,察看。《周礼·地官·艸人》:“则物其地,图而授之。”[物议]众人的议论,多指非议。《南史·谢灵运传附谢几卿》:“二人意相得……不屑物议。”常:
①恒久不变的;固定的。《孙子·虚实》:“四时无常位。”(四时:四季。)《韩非子·五蠹》:“不期修古,不法常可。”②一定的准则或制度。《周易·系辞上》:“动静有常。”《国语·楚语上》:“民不废时务,官不易朝常。”③指由习惯而形成的常规、惯例。《管子·幼官》:“明法审数,立常备能,则治。”④特指封建社会伦理道德的最高准则。《论衡·问孔》:“五常之道,仁、义、礼、智、信也。”⑤平凡的;普通的。《史记·扁鹊传》:“扁鹊,非常人也。”⑥日常;平时。《晋书·何曾传》:“未尝闻经国远图,惟说平生常事。”(经:治理。)⑦副词。经常;常常。《列子·天瑞》:“常生常化者,无时不生,无时不化。”⑧古代长度单位。八尺为寻,两寻为常。《韩非子·扬权》:“上失扶寸,下得寻常。”⑨通“尝”。曾经。《荀子·天论》:“夫日月之有蚀,风雨之不时,怪星之党(tǎng)见(xiàn),是无世而不常有之。”(党:偶然。)勤:
①勤劳;辛苦;劳苦。《论语·微子》:“四体不勤,五谷不分。”王建《赛神曲》:“新妇上酒勿辞勤,使尔舅姑有所苦!”②使之劳苦。《国语·周语上》:“布令陈辞而又不至,则增修德而无勤民于远。”③名词,勤劳的事。张衡《思玄赋》:“幽独守此仄陋兮,敢怠遑而舍勤!”(仄陋:出身卑微。遑:暇,偷闲。)④功绩;功劳。《周书·贺拔胜传》:“将军首举义兵,共除奸道,功勤未立,逆有此谋,可谓速祸,未见其福。”(逆:反。速祸:招祸。)⑤努力干;积极用;做事尽力。《尚书·蔡仲之命》:“克勤无怠。”⑥帮助;援助。《左传·僖公三年》:“齐方勤我,弃德不祥。”⑦慰问;慰劳。韩愈《送杨支使序》:“夫乐道人之善,以勤其归者,乃吾之心也。”⑧殷切;殷勤。孙复《答张浻书》:“两辱手书,辞意勤至。”⑨忧愁;忧虑。韦应物《送宣州周录事》:“惟当存令德,可以解悁(juān)勤。”(悁:忧愁。)⑩经常;频繁地;次数多。刘开《问说》:“好学而不勤问,非真能好学者也。”劬:
①辛劳;劳苦;辛苦。张衡《归田赋》:“虽日夕而忘劬。”②慰劳。《礼记·内则》:“食(sì)子者三年而出,见于公宫则劬。”(食子者:指入宫为国君抚养儿子的士妻或大夫妾。) -
wo nian gan kun de tai da ,luan ci e wu chang qin qu 。
“wo nian gan kun de tai da ,luan ci e wu chang qin qu 。”shi gou chu chu :《she xun hu 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。
sheng shi kang kai fei chang cu 。an ran da huan shei wei ji ,zao zuo bai guai fei mo xu 。
ju gui zheng yao zi peng shan ,ba diao gong jue tui ji tu 。ci mu bao er pa ru xi ,
na xia geng hu ji ke chu 。wo nian gan kun de tai da ,luan ci e wu chang qin qu 。
zong zhi qi ji ju you hai ,dou bing hang zhu xi na yu 。shei wei ting jian ji you ju ,
yi yu tang tu xi he wu 。qin geng li lou qi mi li ,he you jiao xing xiu xu yu 。
zi yu wang she qi de yi ,hou nv liang yan zhang sui xu 。xiao jing duo liang she zou dou ,
yi fu zhan geng qun chu ku 。
【zhu shi 】:
nian :
①xiang ;dian nian 。《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,zai qin zai xing 。”②kao lv ;sai kao 。《huai na zi ·shui shan 》:“nian nian zhe bu de wo 。”③nian tou ;xiang fa 。ceng gong 《ji wang jie fu 》:“dai (dài)ci che shu zhi ,yi nian shi bing xi 。”(dai :deng dao 。ci :ci 。)④dou 。《han shu ·zhang yu chuan 》:“yu wei 《lun 》,nian zhang wen 。”⑤ai lian ;lian min 。bai ju yi 《long gui luo 》:“wu qing xiao ke nian ,ren yi lao duo ci 。”gan :
(yi )①ba gua zhi yi 。dai biao tian 。《zhou yi ·shui gua 》:“gan ,tian ye 。”②nan xing de 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“gan dao cheng nan 。”③gan xian 。zai shan xi sheng 。 (er )gān “gan 2”de fan ti zi 。jian “gan 2”。kun :
①gua ming 。ba gua zhi yi ,dai biao de 。②nv xing de ;yin xing de 。③zhi xi na fang 。zhu xiang xian 《wen jian ou lu ·chuan yue 》:“shang fang shan zai wu cheng zhi kun fang ,dong lin dan hu 。”de :
①dao de ;tong guo xiu yang da dao de zui gao jing jie 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo de bu gui ,mo neng bu guan 。”②pin hang ;hang wei 。《meng zi ·li lou shang 》:“qiu ye wei ji shi zai ,mo neng gai yu ji de 。”(qiu :ren ming 。zai :jia chen 。)③xin yi ;yi zhi 。《shi jing · wei feng ·mang 》:“shi ye wang ji ,er san ji de 。”(wang :mo 。ji :zhun ze 。)④en de ;en hui 。《han fei zi ·jie lao 》:“you dao zhi jun ,wai mo yuan chou yu lin di ,er nei you de ze yu ren min 。”⑤gan en ;gan ji 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“wang de di ren ,jiang yi ji nv wei hou 。”tai :
①tong chang ;chang da ;tong da 。bai ju yi 《cai shi guan 》:“yan zhe mo zui wen zhe jie ,xia liu shang tong shang xia tai 。”《zhou yi ·tai 》:“tian de jiao tai 。”(jiao :jiao ge 。)②an ding ;ping an 。zhang jun fang 《yun ji qi 籤》juan liu shi si :“xin ji tai ran ,bu shou he dai ?”zhu xi 《jin sai lu 》juan ba :“zi gu tai zhi zhi shi ,bi jian zhi yu cui ti 。”(cui ti :cui bai 。)③kuan yu ;da fang 。《xun zi ·yi bing 》:“fan lv shi yu shu ,er yong cai yu tai 。”(shu :tong “shou ”。cheng shou 。)④she chi ;ao man ;jiao zong 。《lun yu ·zi han 》:“bai xia ,li ye ;jin bai hu shang ,tai ye 。”gong zi zhen 《xi yu zhi hang sheng yi 》:“cheng gan long liu shi zai tai ping zhi cheng ,ren xin guan yu tai chi ,feng su xi yu you dang 。”⑤guo fen 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru ji dao ,ze shun shou yao zhi tian xia bu wei tai 。”(ru :yi zhao 。)⑥fu ci 。biao shi cheng du ,xiang dang yu “tai ”、“ji ”、“zui ”。《huai na zi ·yuan dao 》:“tai gu er huang ,de dao zhi bing 。”《han shu ·gu juan zhi chuan 》:“shi jie kuo de tai da ,zheng fa bu xiu zhi gu ye 。”(kuo de :kai ta jiang tu 。)⑦gua ming 。《zhou yi 》liu shi si gua zhi yi ,gua xing wei gan xia kun shang ,wei tian de jiao tong zhi xiang 。《zhou yi ·tai 》:“《xiang 》yue :tian de jiao ,tai 。”⑧heng tong ;ji 。pan yue 《xi zheng fu 》:“qi de shi zhi an wei ,xin ren shi zhi fou tai 。”(fou pǐ:《zhou yi 》gua ming 。zhu xiong 。)《liao zhai zhi yi ·geng zi yi 》:“tai yun yi jiao ,bai jin he zu yan ?”⑨shan ming 。tai shan ,wei wu yue zhi yi 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“xia jie zhi ju ,zuo he ji ,you tai 、hua 。”(hua :hua shan 。)da :
(yi )①yu “xiao ”xiang dui 。liu bang 《da feng ge 》:“da feng qi xi yun fei yang 。”《zhan guo ce ·yan ce er 》:“yan zhao jiu xiang zhi ,yi bi da zhong ,chen kong jiang qin zhi wei yu fu ye 。”②te zhi cu ,xing rong tiao zhuang wu heng pou mian da 。《hou han shu ·guang wu di ji shang 》:“shi you chang ren ju mo ba ,chang yi zhang ,da shi wei 。”③kuo da ;guang da 。《xun zi ·cheng xiang 》:“bei ji zhi yi ,da ji yuan you ,gao ji tai 。”《chen shu ·zhou hong zheng chuan 》:“shu gai jiao jing zhi su ,yi da wu guo zhi feng 。”④cheng du shen ;sheng shi da 。chao cuo 《xiao fan ce 》:“xi gao di chu ding tian xia ,kun di shao ,zhu zi ruo ,da feng tong xing 。”⑤kua zhang ;kua da 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiao he yue :‘liu ji gu duo da yan ,shao cheng shi 。’”⑥zun gui de ;chong yao de 。《lun yu ·yan yuan 》:“chu men ru jing da bin 。”⑦zun chong ;tui chong 。《xun zi ·tian lun 》:“da tian er sai zhi ,shu re wu chu er zhi zhi ?”《han shu ·wang ji chuan 》:“《chun qiu 》suo yi da yi tong zhe ,liu ge tong feng ,jiu zhou gong guan ye 。”⑧jing ci 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》pei song zhi zhu yin 《jiang biao chuan 》:“(lu )su fu meng bei yue :‘wu wei da di dan you wu lve er 。zhi yu jin zhe ,xue shi ying bo ,fei fu wu xia a meng 。’”⑨pai hang di yi ;bei fen jiao chang 。gu le fu 《gu er hang 》:“da xiong yan ban fan ,da sao yan shi ma 。”⑩jia zai “fu ”“mu ”zhi qian ,yong yi chen hu zu fu 、zu mu 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“han po ,liang jia tong san bai ren ,di si bu zang ,xi yi jia cai qiu ke ci qin wang ,wei han bao chou ,yi da fu 、fu wu shi xiang han gu 。”gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“yi ri ,da mu guo yu yue :‘wu er jiu bu jian re ying ,he jing ri mo mo zai ci ,da lei nv lang ye ?’”(11)biao shi chao guo 。《zhan guo ce ·qin ce 》:“yi mo da da wang 。”(12)bu xiang xi ,bu zhun que 。《xin shu ·shu ning 》:“gu sheng zhi qi ,da yi wu bai wei ji 。”(wu bai :zhi wu bai nian 。)(13)fu ci 。hen ;ji 。《shi ji ·zhang cheng xiang lie chuan (fu shen tu jia )》:“(deng )tong xiao chen ,hu dian shang ,da bu jing ,dang zhan 。”[da fu ]gu dai guan zhi ming 。yan zhou shi ji ,guan fen qing 、da fu 、shi san ji 。qin han shi ji ,zhong yang yao zhi you yu shi da fu 、jian da fu 、guang lu da fu 、zhong da fu deng 。tang song cun yu shi da fu 、jian yi da fu deng 。qing dai chen gao ji wen zhi jie guan wei da fu ,bing fei shi zhi (wu guan ze chen jiang jun )。[da wang ]dui di wang de zun chen 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yi da wang zhi xian ,shi min zhi zhong ,che ji zhi yong ,bing fa zhi jiao ,ke yi bing zhu hou ,tun tian xia ,chen di er zhi 。”(jiao :xi 。)[da fang ]zhuan jia nei hang 。wang shi zhen 《chi bei ou tan ·tan yi er ·gui xiu hua 》:“san bai nian zhong ,da fang ming bi ,ke yu jie gang zhe bu guo er san er yi 。”(jie gang :xiang kang heng 。) (er )dài tong “dai ”。yao ;da suan 。guan han qing 《bai yue ting 》di san she :“an pai xiang zhuo er qu ,wo da shao zhu ye xiang za 。”[da fu ]dui yi sheng de zun chen 。song dai yi guan she you da fu 、lang 、yi xiao deng 。jian hong mai 《rong zhai san bi 》juan shi liu 。(san )tài ①tong “tai ”。《zuo chuan ·xiang gong er shi si nian 》:“da shang you li de ,ji ci you li gong ,ji ci you li yan 。”(da shang :de hang zui gao zhe 。)hou yi ban xie zuo “tai ”。②tong “tai ”。an tai ;tai ping 。《xun zi ·fu guo 》:“gu ru shu cheng hang ,ze tian xia da er fu ,shi er gong 。”(shi :hang shi ,shi yong 。gong :cheng gong ,huo de hao jie guo 。)ci :
①dai ci 。zhe ;zhe ge 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“bi yi shi ,ci yi shi ye 。”《li ji ·li yun 》:“ci zhi wei da tong 。”②zhe yang ;zhe ban 。yu xin 《ai jiang na fu 》:“tian he wei er ci zui 。”③fu ci 。nai ;ze 。《hou han shu ·huang qiong chuan 》:“bi dai yao shun zhi jun ,ci wei zhi shi zhong mo shi yi 。”e :
(yi )①zui guo ;zui e ;bu hao de hang wei 。yu “shan ”xiang dui 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“mo e bu cheng ,mo shan bu xian 。”②e ren ;huai ren 。《shu ·kang gao 》:“yuan e da dui (duì)。”(yuan :da 。dui :e ren 。)《xun zi ·wang zhi 》:“mo e bu dai jiao er zhu 。”③chou 。yu “mei ”xiang dui 。《han fei zi ·shui lin shang 》:“jin zi mei er wo e 。”④huai ;bu hao 。《lun yu ·li ren 》:“shi zhi yu dao ,er chi e yi e shi zhe ,wei zu yu yi ye 。”⑤xiong hen ;xiong meng 。yuan hao wen 《yu xi 》:“shan tang ye ban bei feng e ,yi dian xiang sai chou sha ren 。” (er )wù ①tao ya ;zeng hen 。《xun zi ·tian lun 》:“tian bu wei ren zhi e han ye chuo dong 。”②chi ;can kui 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xiu e zhi xin ,yi ye 。” (san )wū dai ci 。biao shi yi wen 。xiang dang yu “zen me ”、“zen yang ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wen yue :‘tian xia e hu ding ?’yue :‘ding yu yi 。’”《meng zi ·jin xin shang 》:“lu e zai ?”[e hu ]yu he chu 。《lun yu ·li ren 》:“jun zi qu ren ,e hu cheng ming ?”《xun zi ·quan xue 》:“xue e hu shi ,e hu zhong 。”wu :
①za mao niu 。《shi jing ·xiao ya ·mo yang 》:“san shi wei wu ,er sheng ze ju 。”②ke guan cun zai de wu ti 。《zhuang zi ·tian de 》:“tian de sui da ,ji hua jun ye ;mo wu sui duo ,ji zhi yi ye 。”③te zhi wu chan 。《jin shu ·gu rong chuan 》:“gu guo an wu fu ,yi yi cheng su 。”(fu :feng fu 。)④yu “wo ”xiang dui de wu he ren ;zhong ren 。《shui jing zhu ·luo shui 》:“ji shen you zi de ,bu yu wu zhi ”。jiang yan 《za ti shi ·za shu 》:“wu wo ju wang huai 。”⑤zhi wai jie huan jing 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“bu yi wu xi ,bu yi ji bei 。”⑥bian shi ,cha kan 。《zhou li ·de guan ·艸ren 》:“ze wu ji de ,tu er shou zhi 。”[wu yi ]zhong ren de yi lun ,duo zhi fei yi 。《na shi ·xie ling yun chuan fu xie ji qing 》:“er ren yi xiang de ……bu xie wu yi 。”chang :
①heng jiu bu bian de ;gu ding de 。《sun zi ·xu shi 》:“si shi mo chang wei 。”(si shi :si ji 。)《han fei zi ·wu du 》:“bu ji xiu gu ,bu fa chang ke 。”②yi ding de zhun ze huo zhi du 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“dong jing you chang 。”《guo yu ·chu yu shang 》:“min bu fei shi wu ,guan bu yi chao chang 。”③zhi you xi guan er xing cheng de chang gui 、guan li 。《guan zi ·you guan 》:“ming fa shen shu ,li chang bei neng ,ze zhi 。”④te zhi feng jian she hui lun li dao de de zui gao zhun ze 。《lun heng ·wen kong 》:“wu chang zhi dao ,ren 、yi 、li 、zhi 、xin ye 。”⑤ping fan de ;pu tong de 。《shi ji ·bian que chuan 》:“bian que ,fei chang ren ye 。”⑥ri chang ;ping shi 。《jin shu ·he ceng chuan 》:“wei chang wen jing guo yuan tu ,wei shui ping sheng chang shi 。”(jing :zhi li 。)⑦fu ci 。jing chang ;chang chang 。《lie zi ·tian rui 》:“chang sheng chang hua zhe ,mo shi bu sheng ,mo shi bu hua 。”⑧gu dai chang du chan wei 。ba che wei xun ,liang xun wei chang 。《han fei zi ·yang quan 》:“shang shi fu cun ,xia de xun chang 。”⑨tong “chang ”。ceng jing 。《xun zi ·tian lun 》:“fu ri yue zhi you shi ,feng yu zhi bu shi ,guai xing zhi dang (tǎng)jian (xiàn),shi mo shi er bu chang you zhi 。”(dang :ou ran 。)qin :
①qin lao ;xin ku ;lao ku 。《lun yu ·wei zi 》:“si ti bu qin ,wu gu bu fen 。”wang jian 《sai shen qu 》:“xin fu shang jiu wu ci qin ,shi er jiu gu you suo ku !”②shi zhi lao ku 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“bu ling chen ci er you bu zhi ,ze zeng xiu de er mo qin min yu yuan 。”③ming ci ,qin lao de shi 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“you du shou ci ze lou xi ,gan dai huang er she qin !”(ze lou :chu shen bei wei 。huang :xia ,tou xian 。)④gong ji ;gong lao 。《zhou shu ·he ba sheng chuan 》:“jiang jun shou ju yi bing ,gong chu jian dao ,gong qin wei li ,ni you ci mou ,ke wei su huo ,wei jian ji fu 。”(ni :fan 。su huo :qiao huo 。)⑤nu li gan ;ji ji yong ;zuo shi jin li 。《shang shu ·cai zhong zhi ming 》:“ke qin mo dai 。”⑥bang zhu ;yuan zhu 。《zuo chuan ·xi gong san nian 》:“ji fang qin wo ,qi de bu xiang 。”⑦wei wen ;wei lao 。han yu 《song yang zhi shi xu 》:“fu le dao ren zhi shan ,yi qin ji gui zhe ,nai wu zhi xin ye 。”⑧yan qie ;yan qin 。sun fu 《da zhang jiong shu 》:“liang ru shou shu ,ci yi qin zhi 。”⑨you chou ;you lv 。wei ying wu 《song xuan zhou zhou lu shi 》:“wei dang cun ling de ,ke yi jie juan (juān)qin 。”(juan :you chou 。)⑩jing chang ;pin fan de ;ci shu duo 。liu kai 《wen shui 》:“hao xue er bu qin wen ,fei zhen neng hao xue zhe ye 。”qu :
①xin lao ;lao ku ;xin ku 。zhang heng 《gui tian fu 》:“sui ri xi er wang qu 。”②wei lao 。《li ji ·nei ze 》:“shi (sì)zi zhe san nian er chu ,jian yu gong gong ze qu 。”(shi zi zhe :zhi ru gong wei guo jun fu yang er zi de shi qi huo da fu qie 。)
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]