• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 相逢風塵中,相視迭嗟矜。

    “相逢風塵中,相視迭嗟矜。”詩句出處:《送侯參謀赴河中幕》;是唐朝詩人韓愈的作品。

    憶昔初及第,各以少年稱。君頤始生須,我齒清如冰。
    爾時心氣壯,百事謂己能。一別詎幾何,忽如隔晨興。
    我齒豁可鄙,君顏老可憎。相逢風塵中,相視迭嗟矜。
    幸同學省官,末路再得朋。東司絕教授,遊宴以為恒。
    秋漁蔭密樹,夜博然明燈。雪徑抵樵叟,風廊折談僧。
    陸渾桃花間,有湯沸如烝。三月崧少步,躑躅紅千層。
    洲沙厭晚坐,嶺壁窮晨升。沈冥不計日,為樂不可勝。
    遷滿一已異,乖離坐難憑。行行事結束,人馬何蹻騰。
    感激生膽勇,從軍豈嘗曾。洸洸司徒公,天子爪與肱。
    提師十萬餘,四海欽風棱。河北兵未進,蔡州帥新薨。
    曷不請掃除,活彼黎與烝。鄙夫誠怯弱,受恩愧徒弘。
    猶思脫儒冠,棄死取先登。又欲面言事,上書求詔征。
    侵官固非是,妄作譴可懲。惟當待責免,耕劚歸溝塍。
    今君得所附,勢若脫鞲鷹。檄筆無與讓,幕謀識其膺。
    收績開史牒,翰飛逐溟鵬。男兒貴立事,流景不可乘。
    歲老陰沴作,雲頹雪翻崩。別袖拂洛水,征車轉崤陵。
    勤勤酒不進,勉勉恨已仍。送君出門歸,愁腸若牽繩。
    默坐念語笑,癡如遇寒蠅。策馬誰可適,晤言誰為應。
    席塵惜不掃,殘尊對空凝。信知後會時,日月屢環縆。
    生期理行役,歡緒絕難承。寄書惟在頻,無吝簡與繒。

    【註釋】:

    相:

    (一)①互相;相互。《左傳·隱公元年》:“不及黃泉,無相見也。”②遞相;一方對另一方有所動作。《呂氏春秋·疑似》:“為高葆禱於璐,置鼓其上,遠近相聞。”③質地;實質。劉峻《辯命論》:“昔之玉質金相,英髦秀達,皆擯斥於當年,韞(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊傑。韞:藏。)[相對]相向。元稹《與李十二夜飲》:“寒夜燈前賴酒壺,與君相對興(xìng)猶孤。”(二)xiàng ①察看;仔細看。《詩經·大雅·公劉》:“相其陰陽,觀其流泉。”②占視。迷信者看外形而斷定人與事的吉兇禍福。《荀子·非相》:“相人之形狀顏色,而知其吉兇妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相雖善而心術惡。”④輔佐;扶助。《論語·季氏》:“今由與求也,相夫子。”⑤官名。1. 輔佐君主掌管國事的最高官吏。《史記·魏世傢》:“傢貧則思良妻,國亂則思賢相。”2.漢代另指諸侯國的實際執政者,地位相當於郡太守。《後漢書·張衡傳》:“永和初,出為河間相。”又使為相。《續資治通鑒長編·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彥博、富弼,意甚自得。”⑥司儀贊禮者。《淮南子·主術》:“口能言而行人稱辭,足能行而相者先導。”(行人:古時的外交官。)⑦選擇。王實甫《西廂記》第五本第四折:“自古相女配夫,新狀元花生滿路。”

    逢:

    (一)①遇見;碰到。李白《古風·二十四》:“路逢鬥雞者。”王維《九月九日憶山東兄弟》:“獨在異鄉為異客,每逢佳節倍思親。”②迎接。王維《與盧象集朱傢》:“主人能愛客,終日有逢迎。”③迎合;奉承。《孟子· 告子下》:“今之大夫,皆逢君之惡。”④大。《禮記·儒行》:“丘少居魯,衣逢掖之衣。”(掖:胳肢窩。“逢掖”即大袖子。)(二)péng [逢逢]象聲詞。鼓聲。李賀《上之回》:“蚩尤死,鼓逢逢。”

    風:

    (一)①空氣流通的現象。《詩經·邶風·北風》:“北風其涼。”②吹風;讓風吹。《孟子·公孫醜下》:“有寒疾,不可以風。”③比喻快速如風。《資治通鑒·晉成帝咸和五年》:“俟足下軍到,風發相赴。”④氣勢;勢頭。《晉書·劉毅傳》:“好臧否人物,王公貴人望風憚之。”⑤教化;教育。《周書·齊煬王憲傳》:“宣風導禮。”⑥風氣;風俗。柳宗元《捕蛇者說》:“故為之說,以俟夫觀人風者得焉。”陸遊《遊山西村》:“衣冠簡樸古風存。”⑦景象;景色。楊萬裡《曉出凈慈寺送林子方二首》之一:“畢竟西湖六月中,風光不與四時同。”⑧風度;風格。杜甫《詠懷古跡五首》:“搖落深知宋玉悲,風流儒雅亦吾師。”⑨歌謠;民歌。《左傳·襄公十八年》:“吾驟歌北風,又歌南風。”(驟:屢次。)⑩走失;散失。《尚書·費誓》:“馬牛其風。”(11)病名。《三國志·魏書·王粲傳》註引《典略》:“太祖先苦頭風,是日疾發臥。”(12)諷誦。嚴羽《滄浪詩話·詩辯》:“先須讀《楚辭》,朝夕諷詠,以為之本。” (二)fěng 通“諷(fěng)”。用含蓄的話暗示或勸誡。《漢書·趙廣漢傳》:“廣漢聞之,先風告(杜)建不改,於是收案致法。”(收案:收審。)[風騷]《詩經》的《國風》和《楚辭》的《離騷》的合稱。《宋書·謝靈運傳論》:“莫不同祖風騷。”(祖:效法。)也泛指詩文。高適《同崔員外綦毋拾遺九日宴京兆府李士曹》:“晚晴催翰墨,秋興引風騷。”(翰:筆。)

    塵:

    ①灰塵;塵土。晁錯《論貴粟疏》:“春不得避風塵,夏不得避暑熱。”②污染。蘇軾《笏記》:“既塵美職,復玷名藩。”(藩:藩鎮。)③蹤跡;業績。《宋史·南唐李氏世傢》:“思追巢、許之餘塵。”④世俗。宗教稱俗世,隱者稱仕途皆曰塵。《紅樓夢》第一回:“無才可去補蒼天,枉入紅塵若許年。”⑤比喻戰爭;禍亂。《警世通言·杜十娘怒沉百寶箱》:“當先洪武爺掃蕩胡塵。”(洪武爺:指明朝開國皇帝朱元璋。)又“煙塵”連用,義同。高適《燕歌行》:“漢傢煙塵在東北。”⑥重量單位。一分的萬萬分之一。《清史稿·時憲志一》:“微、塵、秒、忽,雖屬無幾,而總計之,便集少成多。”

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    相:

    (一)①互相;相互。《左傳·隱公元年》:“不及黃泉,無相見也。”②遞相;一方對另一方有所動作。《呂氏春秋·疑似》:“為高葆禱於璐,置鼓其上,遠近相聞。”③質地;實質。劉峻《辯命論》:“昔之玉質金相,英髦秀達,皆擯斥於當年,韞(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊傑。韞:藏。)[相對]相向。元稹《與李十二夜飲》:“寒夜燈前賴酒壺,與君相對興(xìng)猶孤。”(二)xiàng ①察看;仔細看。《詩經·大雅·公劉》:“相其陰陽,觀其流泉。”②占視。迷信者看外形而斷定人與事的吉兇禍福。《荀子·非相》:“相人之形狀顏色,而知其吉兇妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相雖善而心術惡。”④輔佐;扶助。《論語·季氏》:“今由與求也,相夫子。”⑤官名。1. 輔佐君主掌管國事的最高官吏。《史記·魏世傢》:“傢貧則思良妻,國亂則思賢相。”2.漢代另指諸侯國的實際執政者,地位相當於郡太守。《後漢書·張衡傳》:“永和初,出為河間相。”又使為相。《續資治通鑒長編·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彥博、富弼,意甚自得。”⑥司儀贊禮者。《淮南子·主術》:“口能言而行人稱辭,足能行而相者先導。”(行人:古時的外交官。)⑦選擇。王實甫《西廂記》第五本第四折:“自古相女配夫,新狀元花生滿路。”

    視:

    ①看。《左傳·莊公十年》:“下視其轍。”②觀察;審視。《史記·廉頗藺相如列傳》:“相如視秦王無意償趙城。”③對待;看待。黃宗羲《原君》:“視下天為莫大之產業。”④探望。《三國志·魏書 · 張遼傳》:“遼還屯雍丘,得疾,帝遣侍中劉曄將(jiàng)太醫視疾。”(將:帶領。)⑤比照;比較。張溥《五人墓碑記》:“其辱人賤行,視五人之死,輕重固何如哉?”⑥通“示”。向……表示;顯示。《漢書·高帝紀》:“亦視項羽無東意。”[視事]1.辦公;理事。《左傳·襄公二十五年》:“崔子稱疾,不視事。”2.任職。《後漢書·張衡傳》:“[張衡]視事三年,上書乞骸骨,征拜尚書。”(上書乞骸骨:猶言向上打報告申請退休養老。)

    迭:

    ①輪流;交替。《舊唐書·黃巢傳》:“南衙、北司迭相矛盾。”②屢次;接連。鄭觀應《盛世危言· 傳教》:“民之受屈愈多,銜恨愈甚,而教堂之案迭起矣。”③通“軼(yì)”。侵襲。《左傳·成公十三年》:“迭我殽(xiáo)地,奸絕我好。”(殽:山名。也作“崤”。好:指友邦。)

    嗟:

    ①嘆詞。《尚書·甘誓》:“王曰:‘嗟! 六事之人,予誓告汝。’”(六事:六軍的軍事。)②嘆息;悲嘆。《周易·離》:“出涕沱若,戚嗟若。”(沱tuó:流淚的樣子。若:詞尾。戚:憂。)李白《夢遊天姥吟留別》:“恍驚起而長嗟。”③贊嘆。曾鞏《本朝政要策·學校》:“淳化中,上始視學,命孫奭(shì)講《說命》之篇,天子嗟異久之。”(淳化:宋太宗年號。孫奭:北宋學者。《說命》:《尚書》篇名。)

    矜:

    (一)①憐憫;同情。《詩經·小雅·巷伯》:“視彼驕人,矜此勞人。”《陳情表》:“伏惟聖朝以孝治天下,凡在故老,猶蒙矜育。”②謹慎。《漢書·賈誼傳》:“嬰以廉恥,故人矜節行。”(嬰:加。)③端莊。《論語·衛靈公》:“君子矜而不爭,群而不黨。”④崇尚。《漢書·地理志下》:“故至今其士多好經術,矜功名。”⑤驕傲。《鹽鐵論·相刺》:“袁盎面刺絳侯之驕矜。”⑥誇耀。歐陽修《賣油翁》:“陳康肅公堯咨善射,當世無雙,公亦以此自矜。”《國語·越語下》:“勞而不矜其功。”⑦危險。《詩經·小雅·菀(yùn)柳》:“居以兇矜。”(菀:枯。)(二) qín 矛或戟的柄。《漢書·徐樂傳》:“起窮巷,奮棘矜。”(棘:通“戟”。)(三) guān 同“鰥”。無妻的老人或喪妻的人。《詩經·大雅·烝民》:“不侮矜寡。”《禮記·王制》:“老而無妻者謂之矜,老而無夫者謂之寡。”


  • 相逢风尘中,相视迭嗟矜。

    “相逢风尘中,相视迭嗟矜。”诗句出处:《送侯参谋赴河中幕》;是唐朝诗人韩愈的作品。

    忆昔初及第,各以少年称。君颐始生须,我齿清如冰。
    尔时心气壮,百事谓己能。一别讵几何,忽如隔晨兴。
    我齿豁可鄙,君颜老可憎。相逢风尘中,相视迭嗟矜。
    幸同学省官,末路再得朋。东司绝教授,游宴以为恒。
    秋渔荫密树,夜博然明灯。雪径抵樵叟,风廊折谈僧。
    陆浑桃花间,有汤沸如烝。三月崧少步,踯躅红千层。
    洲沙厌晚坐,岭壁穷晨升。沈冥不计日,为乐不可胜。
    迁满一已异,乖离坐难凭。行行事结束,人马何蹻腾。
    感激生胆勇,从军岂尝曾。洸洸司徒公,天子爪与肱。
    提师十万余,四海钦风棱。河北兵未进,蔡州帅新薨。
    曷不请扫除,活彼黎与烝。鄙夫诚怯弱,受恩愧徒弘。
    犹思脱儒冠,弃死取先登。又欲面言事,上书求诏征。
    侵官固非是,妄作谴可惩。惟当待责免,耕劚归沟塍。
    今君得所附,势若脱鞲鹰。檄笔无与让,幕谋识其膺。
    收绩开史牒,翰飞逐溟鹏。男儿贵立事,流景不可乘。
    岁老阴沴作,云颓雪翻崩。别袖拂洛水,征车转崤陵。
    勤勤酒不进,勉勉恨已仍。送君出门归,愁肠若牵绳。
    默坐念语笑,痴如遇寒蝇。策马谁可适,晤言谁为应。
    席尘惜不扫,残尊对空凝。信知后会时,日月屡环縆。
    生期理行役,欢绪绝难承。寄书惟在频,无吝简与缯。

    【注释】:

    相:

    (一)①互相;相互。《左传·隐公元年》:“不及黄泉,无相见也。”②递相;一方对另一方有所动作。《吕氏春秋·疑似》:“为高葆祷于璐,置鼓其上,远近相闻。”③质地;实质。刘峻《辩命论》:“昔之玉质金相,英髦秀达,皆摈斥于当年,韫(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊杰。韫:藏。)[相对]相向。元稹《与李十二夜饮》:“寒夜灯前赖酒壶,与君相对兴(xìng)犹孤。”(二)xiàng ①察看;仔细看。《诗经·大雅·公刘》:“相其阴阳,观其流泉。”②占视。迷信者看外形而断定人与事的吉凶祸福。《荀子·非相》:“相人之形状颜色,而知其吉凶妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相虽善而心术恶。”④辅佐;扶助。《论语·季氏》:“今由与求也,相夫子。”⑤官名。1. 辅佐君主掌管国事的最高官吏。《史记·魏世家》:“家贫则思良妻,国乱则思贤相。”2.汉代另指诸侯国的实际执政者,地位相当于郡太守。《后汉书·张衡传》:“永和初,出为河间相。”又使为相。《续资治通鉴长编·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彦博、富弼,意甚自得。”⑥司仪赞礼者。《淮南子·主术》:“口能言而行人称辞,足能行而相者先导。”(行人:古时的外交官。)⑦选择。王实甫《西厢记》第五本第四折:“自古相女配夫,新状元花生满路。”

    逢:

    (一)①遇见;碰到。李白《古风·二十四》:“路逢斗鸡者。”王维《九月九日忆山东兄弟》:“独在异乡为异客,每逢佳节倍思亲。”②迎接。王维《与卢象集朱家》:“主人能爱客,终日有逢迎。”③迎合;奉承。《孟子· 告子下》:“今之大夫,皆逢君之恶。”④大。《礼记·儒行》:“丘少居鲁,衣逢掖之衣。”(掖:胳肢窝。“逢掖”即大袖子。)(二)péng [逢逢]象声词。鼓声。李贺《上之回》:“蚩尤死,鼓逢逢。”

    风:

    (一)①空气流通的现象。《诗经·邶风·北风》:“北风其凉。”②吹风;让风吹。《孟子·公孙丑下》:“有寒疾,不可以风。”③比喻快速如风。《资治通鉴·晋成帝咸和五年》:“俟足下军到,风发相赴。”④气势;势头。《晋书·刘毅传》:“好臧否人物,王公贵人望风惮之。”⑤教化;教育。《周书·齐炀王宪传》:“宣风导礼。”⑥风气;风俗。柳宗元《捕蛇者说》:“故为之说,以俟夫观人风者得焉。”陆游《游山西村》:“衣冠简朴古风存。”⑦景象;景色。杨万里《晓出净慈寺送林子方二首》之一:“毕竟西湖六月中,风光不与四时同。”⑧风度;风格。杜甫《咏怀古迹五首》:“摇落深知宋玉悲,风流儒雅亦吾师。”⑨歌谣;民歌。《左传·襄公十八年》:“吾骤歌北风,又歌南风。”(骤:屡次。)⑩走失;散失。《尚书·费誓》:“马牛其风。”(11)病名。《三国志·魏书·王粲传》注引《典略》:“太祖先苦头风,是日疾发卧。”(12)讽诵。严羽《沧浪诗话·诗辩》:“先须读《楚辞》,朝夕讽詠,以为之本。” (二)fěng 通“諷(fěng)”。用含蓄的话暗示或劝诫。《汉书·赵广汉传》:“广汉闻之,先风告(杜)建不改,于是收案致法。”(收案:收审。)[风骚]《诗经》的《国风》和《楚辞》的《离骚》的合称。《宋书·谢灵运传论》:“莫不同祖风骚。”(祖:效法。)也泛指诗文。高适《同崔员外綦毋拾遗九日宴京兆府李士曹》:“晚晴催翰墨,秋兴引风骚。”(翰:笔。)

    尘:

    ①灰尘;尘土。晁错《论贵粟疏》:“春不得避风尘,夏不得避暑热。”②污染。苏轼《笏记》:“既尘美职,复玷名藩。”(藩:藩镇。)③踪迹;业绩。《宋史·南唐李氏世家》:“思追巢、许之余尘。”④世俗。宗教称俗世,隐者称仕途皆曰尘。《红楼梦》第一回:“无才可去补苍天,枉入红尘若许年。”⑤比喻战争;祸乱。《警世通言·杜十娘怒沉百宝箱》:“当先洪武爷扫荡胡尘。”(洪武爷:指明朝开国皇帝朱元璋。)又“烟尘”连用,义同。高适《燕歌行》:“汉家烟尘在东北。”⑥重量单位。一分的万万分之一。《清史稿·时宪志一》:“微、尘、秒、忽,虽属无几,而总计之,便集少成多。”

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    相:

    (一)①互相;相互。《左传·隐公元年》:“不及黄泉,无相见也。”②递相;一方对另一方有所动作。《吕氏春秋·疑似》:“为高葆祷于璐,置鼓其上,远近相闻。”③质地;实质。刘峻《辩命论》:“昔之玉质金相,英髦秀达,皆摈斥于当年,韫(yùn)奇才而莫用。”(髦:俊杰。韫:藏。)[相对]相向。元稹《与李十二夜饮》:“寒夜灯前赖酒壶,与君相对兴(xìng)犹孤。”(二)xiàng ①察看;仔细看。《诗经·大雅·公刘》:“相其阴阳,观其流泉。”②占视。迷信者看外形而断定人与事的吉凶祸福。《荀子·非相》:“相人之形状颜色,而知其吉凶妖祥。”③相貌;形貌。《荀子·非相》:“形相虽善而心术恶。”④辅佐;扶助。《论语·季氏》:“今由与求也,相夫子。”⑤官名。1. 辅佐君主掌管国事的最高官吏。《史记·魏世家》:“家贫则思良妻,国乱则思贤相。”2.汉代另指诸侯国的实际执政者,地位相当于郡太守。《后汉书·张衡传》:“永和初,出为河间相。”又使为相。《续资治通鉴长编·宋仁宗至和二年》:“帝新相文彦博、富弼,意甚自得。”⑥司仪赞礼者。《淮南子·主术》:“口能言而行人称辞,足能行而相者先导。”(行人:古时的外交官。)⑦选择。王实甫《西厢记》第五本第四折:“自古相女配夫,新状元花生满路。”

    视:

    ①看。《左传·庄公十年》:“下视其辙。”②观察;审视。《史记·廉颇蔺相如列传》:“相如视秦王无意偿赵城。”③对待;看待。黄宗羲《原君》:“视下天为莫大之产业。”④探望。《三国志·魏书 · 张辽传》:“辽还屯雍丘,得疾,帝遣侍中刘晔将(jiàng)太医视疾。”(将:带领。)⑤比照;比较。张溥《五人墓碑记》:“其辱人贱行,视五人之死,轻重固何如哉?”⑥通“示”。向……表示;显示。《汉书·高帝纪》:“亦视项羽无东意。”[视事]1.办公;理事。《左传·襄公二十五年》:“崔子称疾,不视事。”2.任职。《后汉书·张衡传》:“[张衡]视事三年,上书乞骸骨,征拜尚书。”(上书乞骸骨:犹言向上打报告申请退休养老。)

    迭:

    ①轮流;交替。《旧唐书·黄巢传》:“南衙、北司迭相矛盾。”②屡次;接连。郑观应《盛世危言· 传教》:“民之受屈愈多,衔恨愈甚,而教堂之案迭起矣。”③通“轶(yì)”。侵袭。《左传·成公十三年》:“迭我殽(xiáo)地,奸绝我好。”(殽:山名。也作“崤”。好:指友邦。)

    嗟:

    ①叹词。《尚书·甘誓》:“王曰:‘嗟! 六事之人,予誓告汝。’”(六事:六军的军事。)②叹息;悲叹。《周易·离》:“出涕沱若,戚嗟若。”(沱tuó:流泪的样子。若:词尾。戚:忧。)李白《梦游天姥吟留别》:“恍惊起而长嗟。”③赞叹。曾巩《本朝政要策·学校》:“淳化中,上始视学,命孙奭(shì)讲《说命》之篇,天子嗟异久之。”(淳化:宋太宗年号。孙奭:北宋学者。《说命》:《尚书》篇名。)

    矜:

    (一)①怜悯;同情。《诗经·小雅·巷伯》:“视彼骄人,矜此劳人。”《陈情表》:“伏惟圣朝以孝治天下,凡在故老,犹蒙矜育。”②谨慎。《汉书·贾谊传》:“婴以廉耻,故人矜节行。”(婴:加。)③端庄。《论语·卫灵公》:“君子矜而不争,群而不党。”④崇尚。《汉书·地理志下》:“故至今其士多好经术,矜功名。”⑤骄傲。《盐铁论·相刺》:“袁盎面刺绛侯之骄矜。”⑥夸耀。欧阳修《卖油翁》:“陈康肃公尧咨善射,当世无双,公亦以此自矜。”《国语·越语下》:“劳而不矜其功。”⑦危险。《诗经·小雅·菀(yùn)柳》:“居以凶矜。”(菀:枯。)(二) qín 矛或戟的柄。《汉书·徐乐传》:“起穷巷,奋棘矜。”(棘:通“戟”。)(三) guān 同“鳏”。无妻的老人或丧妻的人。《诗经·大雅·烝民》:“不侮矜寡。”《礼记·王制》:“老而无妻者谓之矜,老而无夫者谓之寡。”


  • xiang feng feng chen zhong ,xiang shi die jie jin 。

    “xiang feng feng chen zhong ,xiang shi die jie jin 。”shi gou chu chu :《song hou can mou fu he zhong mu 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。

    yi xi chu ji di ,ge yi shao nian chen 。jun yi shi sheng xu ,wo chi qing ru bing 。
    er shi xin qi zhuang ,bai shi wei ji neng 。yi bie ju ji he ,hu ru ge chen xing 。
    wo chi hua ke bi ,jun yan lao ke zeng 。xiang feng feng chen zhong ,xiang shi die jie jin 。
    xing tong xue sheng guan ,mo lu zai de peng 。dong si jue jiao shou ,you yan yi wei heng 。
    qiu yu yin mi shu ,ye bo ran ming deng 。xue jing di qiao sou ,feng lang she tan seng 。
    liu hun tao hua jian ,you shang fei ru zheng 。san yue song shao bu ,zhi zhu gong qian ceng 。
    zhou sha ya wan zuo ,ling bi qiong chen sheng 。shen ming bu ji ri ,wei le bu ke sheng 。
    qian man yi yi yi ,guai li zuo nan ping 。hang hang shi jie shu ,ren ma he jiao teng 。
    gan ji sheng dan yong ,cong jun qi chang ceng 。guang guang si tu gong ,tian zi zhao yu gong 。
    di shi shi mo yu ,si hai qin feng leng 。he bei bing wei jin ,cai zhou shuai xin hong 。
    he bu qing sao chu ,huo bi li yu zheng 。bi fu cheng qie ruo ,shou en kui tu hong 。
    you sai tuo ru guan ,qi si qu xian deng 。you yu mian yan shi ,shang shu qiu zhao zheng 。
    qin guan gu fei shi ,wang zuo qian ke cheng 。wei dang dai ze mian ,geng zhu gui gou cheng 。
    jin jun de suo fu ,shi re tuo gou ying 。xi bi mo yu rang ,mu mou shi ji ying 。
    shou ji kai shi die ,han fei zhu ming peng 。nan er gui li shi ,liu jing bu ke cheng 。
    sui lao yin li zuo ,yun tui xue fan beng 。bie xiu bi luo shui ,zheng che zhuai xiao ling 。
    qin qin jiu bu jin ,mian mian hen yi reng 。song jun chu men gui ,chou chang re qian sheng 。
    mo zuo nian yu xiao ,chi ru yu han ying 。ce ma shei ke kuo ,wu yan shei wei ying 。
    xi chen xi bu sao ,can zun dui kong ning 。xin zhi hou hui shi ,ri yue lv huan geng 。
    sheng ji li hang yi ,huan xu jue nan cheng 。ji shu wei zai pin ,mo lin jian yu zeng 。

    【zhu shi 】:

    xiang :

    (yi )①hu xiang ;xiang hu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“bu ji huang quan ,mo xiang jian ye 。”②di xiang ;yi fang dui ling yi fang you suo dong zuo 。《lv shi chun qiu ·yi shi 》:“wei gao bao dao yu lu ,zhi gu ji shang ,yuan jin xiang wen 。”③zhi de ;shi zhi 。liu jun 《bian ming lun 》:“xi zhi yu zhi jin xiang ,ying mao xiu da ,jie bin chi yu dang nian ,yun (yùn)ji cai er mo yong 。”(mao :jun jie 。yun :cang 。)[xiang dui ]xiang xiang 。yuan zhen 《yu li shi er ye yin 》:“han ye deng qian lai jiu hu ,yu jun xiang dui xing (xìng)you gu 。”(er )xiàng ①cha kan ;zai xi kan 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“xiang ji yin yang ,guan ji liu quan 。”②zhan shi 。mi xin zhe kan wai xing er duan ding ren yu shi de ji xiong huo fu 。《xun zi ·fei xiang 》:“xiang ren zhi xing zhuang yan se ,er zhi ji ji xiong yao xiang 。”③xiang mao ;xing mao 。《xun zi ·fei xiang 》:“xing xiang sui shan er xin shu e 。”④fu zuo ;fu zhu 。《lun yu ·ji shi 》:“jin you yu qiu ye ,xiang fu zi 。”⑤guan ming 。1. fu zuo jun zhu zhang guan guo shi de zui gao guan li 。《shi ji ·wei shi jia 》:“jia pin ze sai liang qi ,guo luan ze sai xian xiang 。”2.han dai ling zhi zhu hou guo de shi ji zhi zheng zhe ,de wei xiang dang yu jun tai shou 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“yong he chu ,chu wei he jian xiang 。”you shi wei xiang 。《xu zi zhi tong jian chang bian ·song ren zong zhi he er nian 》:“di xin xiang wen yan bo 、fu bi ,yi shen zi de 。”⑥si yi zan li zhe 。《huai na zi ·zhu shu 》:“kou neng yan er hang ren chen ci ,zu neng hang er xiang zhe xian dao 。”(hang ren :gu shi de wai jiao guan 。)⑦shua ze 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di wu ben di si she :“zi gu xiang nv pei fu ,xin zhuang yuan hua sheng man lu 。”

    feng :

    (yi )①yu jian ;peng dao 。li bai 《gu feng ·er shi si 》:“lu feng dou ji zhe 。”wang wei 《jiu yue jiu ri yi shan dong xiong di 》:“du zai yi xiang wei yi ke ,mei feng jia jie bei sai qin 。”②ying jie 。wang wei 《yu lu xiang ji zhu jia 》:“zhu ren neng ai ke ,zhong ri you feng ying 。”③ying ge ;feng cheng 。《meng zi · gao zi xia 》:“jin zhi da fu ,jie feng jun zhi e 。”④da 。《li ji ·ru hang 》:“qiu shao ju lu ,yi feng ye zhi yi 。”(ye :ga zhi wo 。“feng ye ”ji da xiu zi 。)(er )péng [feng feng ]xiang sheng ci 。gu sheng 。li he 《shang zhi hui 》:“chi you si ,gu feng feng 。”

    feng :

    (yi )①kong qi liu tong de xian xiang 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“bei feng ji liang 。”②chui feng ;rang feng chui 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“you han ji ,bu ke yi feng 。”③bi yu kuai su ru feng 。《zi zhi tong jian ·jin cheng di xian he wu nian 》:“qi zu xia jun dao ,feng fa xiang fu 。”④qi shi ;shi tou 。《jin shu ·liu yi chuan 》:“hao zang fou ren wu ,wang gong gui ren wang feng dan zhi 。”⑤jiao hua ;jiao yo 。《zhou shu ·ji yang wang xian chuan 》:“xuan feng dao li 。”⑥feng qi ;feng su 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“gu wei zhi shui ,yi qi fu guan ren feng zhe de yan 。”liu you 《you shan xi cun 》:“yi guan jian piao gu feng cun 。”⑦jing xiang ;jing se 。yang mo li 《xiao chu jing ci si song lin zi fang er shou 》zhi yi :“bi jing xi hu liu yue zhong ,feng guang bu yu si shi tong 。”⑧feng du ;feng ge 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》:“yao la shen zhi song yu bei ,feng liu ru ya yi wu shi 。”⑨ge yao ;min ge 。《zuo chuan ·xiang gong shi ba nian 》:“wu zhou ge bei feng ,you ge na feng 。”(zhou :lv ci 。)⑩zou shi ;san shi 。《shang shu ·fei shi 》:“ma niu ji feng 。”(11)bing ming 。《san guo zhi ·wei shu ·wang can chuan 》zhu yin 《dian lve 》:“tai zu xian ku tou feng ,shi ri ji fa wo 。”(12)feng song 。yan yu 《cang lang shi hua ·shi bian 》:“xian xu dou 《chu ci 》,chao xi feng 詠,yi wei zhi ben 。” (er )fěng tong “諷(fěng)”。yong han xu de hua an shi huo quan jie 。《han shu ·zhao an han chuan 》:“an han wen zhi ,xian feng gao (du )jian bu gai ,yu shi shou an zhi fa 。”(shou an :shou shen 。)[feng sao ]《shi jing 》de 《guo feng 》he 《chu ci 》de 《li sao 》de ge chen 。《song shu ·xie ling yun chuan lun 》:“mo bu tong zu feng sao 。”(zu :xiao fa 。)ye fan zhi shi wen 。gao kuo 《tong cui yuan wai qi wu she wei jiu ri yan jing zhao fu li shi cao 》:“wan qing cui han mo ,qiu xing yin feng sao 。”(han :bi 。)

    chen :

    ①hui chen ;chen tu 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“chun bu de bi feng chen ,xia bu de bi shu re 。”②wu ran 。su shi 《hu ji 》:“ji chen mei zhi ,fu dian ming fan 。”(fan :fan zhen 。)③zong ji ;ye ji 。《song shi ·na tang li shi shi jia 》:“sai zhui chao 、hu zhi yu chen 。”④shi su 。zong jiao chen su shi ,yin zhe chen shi tu jie yue chen 。《gong lou meng 》di yi hui :“mo cai ke qu bu cang tian ,wang ru gong chen re hu nian 。”⑤bi yu zhan zheng ;huo luan 。《jing shi tong yan ·du shi niang nu chen bai bao xiang 》:“dang xian hong wu ye sao dang hu chen 。”(hong wu ye :zhi ming chao kai guo huang di zhu yuan zhang 。)you “yan chen ”lian yong ,yi tong 。gao kuo 《yan ge hang 》:“han jia yan chen zai dong bei 。”⑥chong liang chan wei 。yi fen de mo mo fen zhi yi 。《qing shi gao ·shi xian zhi yi 》:“wei 、chen 、miao 、hu ,sui shu mo ji ,er zong ji zhi ,bian ji shao cheng duo 。”

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    xiang :

    (yi )①hu xiang ;xiang hu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“bu ji huang quan ,mo xiang jian ye 。”②di xiang ;yi fang dui ling yi fang you suo dong zuo 。《lv shi chun qiu ·yi shi 》:“wei gao bao dao yu lu ,zhi gu ji shang ,yuan jin xiang wen 。”③zhi de ;shi zhi 。liu jun 《bian ming lun 》:“xi zhi yu zhi jin xiang ,ying mao xiu da ,jie bin chi yu dang nian ,yun (yùn)ji cai er mo yong 。”(mao :jun jie 。yun :cang 。)[xiang dui ]xiang xiang 。yuan zhen 《yu li shi er ye yin 》:“han ye deng qian lai jiu hu ,yu jun xiang dui xing (xìng)you gu 。”(er )xiàng ①cha kan ;zai xi kan 。《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“xiang ji yin yang ,guan ji liu quan 。”②zhan shi 。mi xin zhe kan wai xing er duan ding ren yu shi de ji xiong huo fu 。《xun zi ·fei xiang 》:“xiang ren zhi xing zhuang yan se ,er zhi ji ji xiong yao xiang 。”③xiang mao ;xing mao 。《xun zi ·fei xiang 》:“xing xiang sui shan er xin shu e 。”④fu zuo ;fu zhu 。《lun yu ·ji shi 》:“jin you yu qiu ye ,xiang fu zi 。”⑤guan ming 。1. fu zuo jun zhu zhang guan guo shi de zui gao guan li 。《shi ji ·wei shi jia 》:“jia pin ze sai liang qi ,guo luan ze sai xian xiang 。”2.han dai ling zhi zhu hou guo de shi ji zhi zheng zhe ,de wei xiang dang yu jun tai shou 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“yong he chu ,chu wei he jian xiang 。”you shi wei xiang 。《xu zi zhi tong jian chang bian ·song ren zong zhi he er nian 》:“di xin xiang wen yan bo 、fu bi ,yi shen zi de 。”⑥si yi zan li zhe 。《huai na zi ·zhu shu 》:“kou neng yan er hang ren chen ci ,zu neng hang er xiang zhe xian dao 。”(hang ren :gu shi de wai jiao guan 。)⑦shua ze 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di wu ben di si she :“zi gu xiang nv pei fu ,xin zhuang yuan hua sheng man lu 。”

    shi :

    ①kan 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“xia shi ji zhe 。”②guan cha ;shen shi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“xiang ru shi qin wang mo yi chang zhao cheng 。”③dui dai ;kan dai 。huang zong xi 《yuan jun 》:“shi xia tian wei mo da zhi chan ye 。”④tan wang 。《san guo zhi ·wei shu · zhang liao chuan 》:“liao hai tun yong qiu ,de ji ,di qian shi zhong liu ye jiang (jiàng)tai yi shi ji 。”(jiang :dai ling 。)⑤bi zhao ;bi jiao 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“ji ru ren jian hang ,shi wu ren zhi si ,qing chong gu he ru zai ?”⑥tong “shi ”。xiang ……biao shi ;xian shi 。《han shu ·gao di ji 》:“yi shi xiang yu mo dong yi 。”[shi shi ]1.ban gong ;li shi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi wu nian 》:“cui zi chen ji ,bu shi shi 。”2.ren zhi 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“[zhang heng ]shi shi san nian ,shang shu qi hai gu ,zheng bai shang shu 。”(shang shu qi hai gu :you yan xiang shang da bao gao shen qing tui xiu yang lao 。)

    die :

    ①lun liu ;jiao ti 。《jiu tang shu ·huang chao chuan 》:“na ya 、bei si die xiang mao dun 。”②lv ci ;jie lian 。zheng guan ying 《cheng shi wei yan · chuan jiao 》:“min zhi shou qu yu duo ,xian hen yu shen ,er jiao tang zhi an die qi yi 。”③tong “yi (yì)”。qin xi 。《zuo chuan ·cheng gong shi san nian 》:“die wo xiao (xiáo)de ,jian jue wo hao 。”(xiao :shan ming 。ye zuo “xiao ”。hao :zhi you bang 。)

    jie :

    ①tan ci 。《shang shu ·gan shi 》:“wang yue :‘jie ! liu shi zhi ren ,yu shi gao ru 。’”(liu shi :liu jun de jun shi 。)②tan xi ;bei tan 。《zhou yi ·li 》:“chu ti duo re ,qi jie re 。”(duo tuó:liu lei de yang zi 。re :ci wei 。qi :you 。)li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“huang jing qi er chang jie 。”③zan tan 。ceng gong 《ben chao zheng yao ce ·xue jiao 》:“chun hua zhong ,shang shi shi xue ,ming sun shi (shì)jiang 《shui ming 》zhi pian ,tian zi jie yi jiu zhi 。”(chun hua :song tai zong nian hao 。sun shi :bei song xue zhe 。《shui ming 》:《shang shu 》pian ming 。)

    jin :

    (yi )①lian min ;tong qing 。《shi jing ·xiao ya ·hang bai 》:“shi bi jiao ren ,jin ci lao ren 。”《chen qing biao 》:“fu wei sheng chao yi xiao zhi tian xia ,fan zai gu lao ,you meng jin yo 。”②jin shen 。《han shu ·gu yi chuan 》:“ying yi lian chi ,gu ren jin jie hang 。”(ying :jia 。)③duan zhuang 。《lun yu ·wei ling gong 》:“jun zi jin er bu zheng ,qun er bu dang 。”④chong shang 。《han shu ·de li zhi xia 》:“gu zhi jin ji shi duo hao jing shu ,jin gong ming 。”⑤jiao ao 。《yan tie lun ·xiang ci 》:“yuan ang mian ci jiang hou zhi jiao jin 。”⑥kua yao 。ou yang xiu 《mai you weng 》:“chen kang su gong yao zi shan she ,dang shi mo shuang ,gong yi yi ci zi jin 。”《guo yu ·yue yu xia 》:“lao er bu jin ji gong 。”⑦wei xian 。《shi jing ·xiao ya ·wan (yùn)liu 》:“ju yi xiong jin 。”(wan :ku 。)(er ) qín mao huo ji de bing 。《han shu ·xu le chuan 》:“qi qiong hang ,fen ji jin 。”(ji :tong “ji ”。)(san ) guān tong “guan ”。mo qi de lao ren huo sang qi de ren 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“bu wu jin gua 。”《li ji ·wang zhi 》:“lao er mo qi zhe wei zhi jin ,lao er mo fu zhe wei zhi gua 。”