• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 俸錢供給公私餘,時致薄少助祭祀。

    “俸錢供給公私餘,時致薄少助祭祀。”詩句出處:《寄盧仝》;是唐朝詩人韓愈的作品。

    玉川先生洛城裡,破屋數間而已矣。一奴長須不裹頭,
    一婢赤腳老無齒。辛勤奉養十餘人,上有慈親下妻子。
    先生結發憎俗徒,閉門不出動一紀。至今鄰僧乞米送,
    仆忝縣尹能不恥。俸錢供給公私餘,時致薄少助祭祀。
    勸參留守謁大尹,言語才及輒掩耳。水北山人得名聲,
    去年去作幕下士。水南山人又繼往,鞍馬仆從塞閭裡。
    少室山人索價高,兩以諫官征不起。彼皆刺口論世事,
    有力未免遭驅使。先生事業不可量,惟用法律自繩己。
    春秋三傳束高閣,獨抱遺經窮終始。往年弄筆嘲同異,
    怪辭驚眾謗不已。近來自說尋坦途。猶上虛空跨綠駬。
    去年生兒名添丁,意令與國充耘耔。國傢丁口連四海,
    豈無農夫親耒耜。先生抱才終大用,宰相未許終不仕。
    假如不在陳力列,立言垂范亦足恃。苗裔當蒙十世宥,
    豈謂貽厥無基阯。故知忠孝生天性,潔身亂倫定足擬。
    昨晚長須來下狀,隔墻惡少惡難似。每騎屋山下窺闞,
    渾舍驚怕走折趾。憑依婚媾欺官吏,不信令行能禁止。
    先生受屈未曾語,忽此來告良有以。嗟我身為赤縣令,
    操權不用欲何俟。立召賊曹呼伍伯,盡取鼠輩屍諸市。
    先生又遣長須來,如此處置非所喜。況又時當長養節,
    都邑未可猛政理。先生固是餘所畏,度量不敢窺涯涘。
    放縱是誰之過歟,效尤戮仆愧前史。買羊沽酒謝不敏,
    偶逢明月曜桃李。先生有意許降臨,更遣長須致雙鯉。

    【註釋】:

    俸:

    舊時官吏的薪金。司馬光《訓儉示康》:“公今受俸不少。”

    錢:

    (一)①金屬貨幣。《後漢書·西域傳·大秦國》:“以金銀為錢,銀錢十當金錢一。”②特指銅錢。《史記·平準書》:“縣官往往即多銅山而鑄錢,民亦間盜鑄錢,不可勝數。”③重量單位,十錢為一兩。④費用。《漢書·文翁傳》:“爭欲為學官弟子,富人至出錢以求之。”(學官:學校。) (二)jiǎn 古代的一種農具,類似鐵鏟。《詩經·周頌·臣工》:“命我眾人,庤乃錢鎛。”

    供:

    (一)①供給;供應。潘嶽《閑居賦·序》:“灌園粥(yù)蔬,以供朝夕之膳。”(粥:通“鬻”。賣。)②通“恭”。恭敬。《荀子·修身》:“行而供冀,非漬淖也。” (二)gòng ①祭獻;奉祀。《後漢書·禮儀志上》:“正月上丁,祠南郊,禮畢,次北郊明堂、世祖廟,謂之五供。”②陳設。班固《東都賦》:“爾乃盛禮興樂,供帳乎雲龍之庭。”③呈送;進奉。《宋書·張永傳》:“上每得永表啟,輒執玩咨嗟,自嘆供禦者瞭不及也。”④任事。張衡《思玄賦》:“戒庶僚以夙會兮,僉供職而並訝。”⑤供述。《宣和遺事》:“花約依實供吐。”

    給:

    ①豐足;富裕。《史記·太史公自序》:“要曰強本節用,則人給傢足之道也。”(要曰:總括起來說。)②供應;供給。《鹽鐵論 · 本議》:“郡置輸官以相給運。”《漢書·蕭何傳》:“何以丞相留收巴蜀,填(zhèn)撫諭告,使給軍食。”(填:通“鎮”。安定。)③敏捷,口齒伶俐。《漢書·東方朔傳》:“上以朔口諧辭給,好作問之。”(諧:詼諧。)

    公:

    ①公正;公平。《呂氏春秋·去私》:“外舉不避仇,內舉不避親,祈黃羊可謂公矣。”②公共的;公傢的。陳亮《上孝宗皇帝第三書》:“二聖北狩之痛,蓋國傢之大恥而天下之公憤也。”③公然;公開地。賈誼《論積貯疏》:“殘賊公行,莫之或止。”(殘賊:害。)④公傢,與“私”相對。《詩經·豳風· 七月》:“獻豜於公。”⑤通“功”。功勞。《詩經·小雅·六月》:“薄伐玁狁,以奏膚公。”⑥古代五等爵的第一等。《孟子·萬章下》:“天子一位,公一位,侯一位,伯一位,子、男同一位。”又為諸侯的通稱。《禮記·喪服大記》:“公之喪,大夫俟練,士卒哭而歸。”(練:喪服。)⑦古代朝廷官階的第一級。《漢書·百官公卿表上》:“太師、太傅、太保,是為三公。”後泛指朝中職掌權者。李白《行路難》:“漢朝公卿忌賈生。”⑧對男子的敬稱。《史記·陳涉世傢》:“公等遇雨,皆以失期,失期當斬。”⑨舊稱親屬中的尊長。1.稱祖父。《呂氏春秋·異用》:“孔子之弟子從遠方來者,孔子荷(hè)杖而問之曰:‘子之公不有恙乎?’搏杖而揖之,問曰:‘子之父母不有恙乎?’”(搏杖:扶杖。)2. 稱父親。《戰國策·魏策一》:“將行,其子陳應止其公之行。”3.稱丈夫之父。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“奉事循公姥,進止敢自專?”(循:順從。姥:婆婆。)⑩稱雄性的禽獸。《齊民要術·作醬法》:“母蟹臍大,圓,竟服下,公蟹狹而長。”

    私:

    ①個人的。與“公”相對。《孟子·滕文公上》:“公事畢,然後敢治私事。”②私心;私欲。《漢書·翟方進傳》:“(陳)咸與逢信邪枉貪污,營私多欲。”(枉:不正派。)③謙稱,我。《晉書·荀勗(xù)傳》:“若欲省官,私謂九寺可並於尚書……”④偏向;偏愛;偏私。《墨子·兼愛下》:“譬之日月兼照天下之無有私也。”王粲《從軍詩五首》之三:“身服幹戈事,豈得念所私。”(服:從事。)⑤隱秘;秘密。《三國志· 吳書·韋曜傳》:“發摘私短以為歡。”(短:缺點。)⑥暗中;私下;偷偷地。白居易《長恨歌》:“七月七日長生殿,夜半無人私語時。”⑦男女通奸。《戰國策·燕策一》:“臣鄰傢有遠為吏者,其妻私人。”⑧小便。《左傳·襄公十五年》:“師慧過宋朝,將私焉。”⑨古代女子稱姊妹的丈夫。《詩經·衛風·碩人》:“邢侯之姨,譚公維私。”

    餘:

    第一人稱代詞。我。屈原《離騷》:“餘固知謇(jiǎn)謇之為患兮,忍而不能舍也。”(謇謇:盡忠而直言。)

    時:

    ①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”

    致:

    ①送達。《荀子·解蔽》:“遠方莫不致其珍。”又使送達。《周禮·夏官·懷方氏》:“掌來遠方之民,致方貢,致遠物。”②取得;求得。《荀子·勸學》:“假輿馬者,非利足也,而致千裡。”《禮記·大學》:“致知在格物。”(格物:推究事物之理。格:推究。)③傳達;表達。《晉書·簡文帝紀》:“致意尊公,傢國之事,遂至於此。”《漢書·朱傅傳》:“遣吏存問致意。”④招引;招來。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“此人可就見,不可屈致也。”⑤導致。張居正《答荊州趙知府》:“頑奴犯法,致煩尊慮,惶愧不可言。”⑥獻出;盡。《論語·子張》:“士見危致命,見得思義。”《論語·學而》:“事君能致其身。”⑦竭盡。《荀子·勸學》:“色從,而後可與言道之致。”⑧意態;情趣。《魏書·茹皓傳》:“樹草栽木,頗有野致。”⑨副詞。極。《荀子 · 仲尼》:“非致隆高也。”(隆:高。)⑩招引;引來。《鹽鐵論·本議》:“致市民,聚萬貨。”(11)到。《周髀算經》:“引繩致地而識(zhì志)之。”

    薄:

    ①草木叢生之地。《楚辭·九章·涉江》:“露申辛夷,死林薄兮。”②迫近。李密《陳情表》:“日薄西山,氣息奄奄。”③厚度小。與“厚”相對。《詩經·小雅·小旻》:“戰戰兢兢,如臨深淵,如履薄冰。”④微;少。《荀子·非相》:“知行淺薄。”⑤淡。與“濃”相對。《莊子·胠篋》:“魯酒薄而邯鄲圍。”⑥土地貧瘠。《三國志·魏書·諸葛亮傳》:“薄田十五頃。”⑦減輕。晁錯《論貴粟疏》:“薄賦斂,廣畜積。”⑧輕視。杜甫《戲為六絕·五》:“不薄今人愛古人。”⑨助詞。用於句首。《詩經·周南·葛覃》:“薄污我私,薄浣我衣。”⑩通“箔”。1.簾子。《禮記·曲禮上》:“帷薄之外不趨。”2.養蠶的篩子或席子。《史記·周勃世傢》:“勃以織薄曲為生。”(曲:與“薄”義同。)

    少:

    (一)①數量少。與“多”相對。《左傳·哀公二年》:“陽虎曰:‘吾車少。’”②缺少;短少;差欠。《史記·平原君虞卿列傳》:“今少一人,願君即以遂備員而行矣。”③削弱。賈誼《治安策》:“欲天下之治安,莫若眾建諸侯而少其力。”④輕視;看輕;小看。《晉書·王濟傳》:“(濟)好以言傷物,儕(chái)類以此少之。”(儕類:同輩。)⑤不多時,表示時間短暫。《莊子·達生》:“少焉,果敗而反。”⑥副詞。表示程度淺。相當於“稍微”。《戰國策·趙策四》:“太後之色少解。” (二)shào ①年幼。與“老”相對。賀知章《回鄉偶書二首》之一:“少小離傢老大回,鄉音無改鬢毛衰(cuī)。”②少年人。《左傳·僖公二十八年》:“少長有禮,其可用也。”③排行最末的。《史記·孟嘗君列傳》:“田嬰者,齊威王少子。”

    助:

    (一)①輔助;幫助。《孟子·公孫醜下》:“得道者多助,失道者寡助。”②殷代的一種租賦制度。《孟子·滕文公上》:“夏後氏五十而貢,殷人七十而助,周人百畝而徹。”③增加;增添。徐渭《贈嚴宗源序》:“無一琴以娛,而有諸苦以助窘。” (二)chú 通“鋤”。除去。《莊子·徐無鬼》:“(吳)王顧謂其友顏不疑曰:‘……嗟呼! 無以汝色驕人哉!’顏不疑退而師董梧,以助其色。”(色:意態。)

    祭:

    (一)①祭祀;供奉鬼神。《孟子·萬章上》:“使之主祭而百神享之,是天受之。”《論語·八佾》:“祭神如神在。”②祭奠。對死者舉行悼念的儀式。韓愈《祭十二郎文》:“今吾使建中祭汝,吊汝之孤與汝之乳母。”(吊汝之孤:慰撫你的遺孤。)③殺。《呂氏春秋·孟秋》:“鷹乃祭鳥。”《禮記·月令》:“豺乃祭獸戮禽。”(二)zhài 姓。

    祀:

    ①祭祀。《墨子·非攻下》:“祀紂先王。”②祭祀的場所。《禮記·檀弓下》:“過墓則式,過祀則下。”③年。《尚書·洪范》:“惟十有三祀,王訪於箕子。”④世;代。柳宗元《與友人論為文書》:“固有文不傳於後祀,聲遂絕於天下者矣。”


  • 俸钱供给公私余,时致薄少助祭祀。

    “俸钱供给公私余,时致薄少助祭祀。”诗句出处:《寄卢仝》;是唐朝诗人韩愈的作品。

    玉川先生洛城里,破屋数间而已矣。一奴长须不裹头,
    一婢赤脚老无齿。辛勤奉养十余人,上有慈亲下妻子。
    先生结发憎俗徒,闭门不出动一纪。至今邻僧乞米送,
    仆忝县尹能不耻。俸钱供给公私余,时致薄少助祭祀。
    劝参留守谒大尹,言语才及辄掩耳。水北山人得名声,
    去年去作幕下士。水南山人又继往,鞍马仆从塞闾里。
    少室山人索价高,两以谏官征不起。彼皆刺口论世事,
    有力未免遭驱使。先生事业不可量,惟用法律自绳己。
    春秋三传束高阁,独抱遗经穷终始。往年弄笔嘲同异,
    怪辞惊众谤不已。近来自说寻坦途。犹上虚空跨绿駬。
    去年生儿名添丁,意令与国充耘耔。国家丁口连四海,
    岂无农夫亲耒耜。先生抱才终大用,宰相未许终不仕。
    假如不在陈力列,立言垂范亦足恃。苗裔当蒙十世宥,
    岂谓贻厥无基阯。故知忠孝生天性,洁身乱伦定足拟。
    昨晚长须来下状,隔墙恶少恶难似。每骑屋山下窥阚,
    浑舍惊怕走折趾。凭依婚媾欺官吏,不信令行能禁止。
    先生受屈未曾语,忽此来告良有以。嗟我身为赤县令,
    操权不用欲何俟。立召贼曹呼伍伯,尽取鼠辈尸诸市。
    先生又遣长须来,如此处置非所喜。况又时当长养节,
    都邑未可猛政理。先生固是余所畏,度量不敢窥涯涘。
    放纵是谁之过欤,效尤戮仆愧前史。买羊沽酒谢不敏,
    偶逢明月曜桃李。先生有意许降临,更遣长须致双鲤。

    【注释】:

    俸:

    旧时官吏的薪金。司马光《训俭示康》:“公今受俸不少。”

    钱:

    (一)①金属货币。《后汉书·西域传·大秦国》:“以金银为钱,银钱十当金钱一。”②特指铜钱。《史记·平准书》:“县官往往即多铜山而铸钱,民亦间盗铸钱,不可胜数。”③重量单位,十钱为一两。④费用。《汉书·文翁传》:“争欲为学官弟子,富人至出钱以求之。”(学官:学校。) (二)jiǎn 古代的一种农具,类似铁铲。《诗经·周颂·臣工》:“命我众人,庤乃钱镈。”

    供:

    (一)①供给;供应。潘岳《闲居赋·序》:“灌园粥(yù)蔬,以供朝夕之膳。”(粥:通“鬻”。卖。)②通“恭”。恭敬。《荀子·修身》:“行而供冀,非渍淖也。” (二)gòng ①祭献;奉祀。《后汉书·礼仪志上》:“正月上丁,祠南郊,礼毕,次北郊明堂、世祖庙,谓之五供。”②陈设。班固《东都赋》:“尔乃盛礼兴乐,供帐乎云龙之庭。”③呈送;进奉。《宋书·张永传》:“上每得永表启,辄执玩咨嗟,自叹供御者了不及也。”④任事。张衡《思玄赋》:“戒庶僚以夙会兮,佥供职而并讶。”⑤供述。《宣和遗事》:“花约依实供吐。”

    给:

    ①丰足;富裕。《史记·太史公自序》:“要曰强本节用,则人给家足之道也。”(要曰:总括起来说。)②供应;供给。《盐铁论 · 本议》:“郡置输官以相给运。”《汉书·萧何传》:“何以丞相留收巴蜀,填(zhèn)抚谕告,使给军食。”(填:通“镇”。安定。)③敏捷,口齿伶俐。《汉书·东方朔传》:“上以朔口谐辞给,好作问之。”(谐:诙谐。)

    公:

    ①公正;公平。《吕氏春秋·去私》:“外举不避仇,内举不避亲,祈黄羊可谓公矣。”②公共的;公家的。陈亮《上孝宗皇帝第三书》:“二圣北狩之痛,盖国家之大耻而天下之公愤也。”③公然;公开地。贾谊《论积贮疏》:“残贼公行,莫之或止。”(残贼:害。)④公家,与“私”相对。《诗经·豳风· 七月》:“献豜于公。”⑤通“功”。功劳。《诗经·小雅·六月》:“薄伐玁狁,以奏肤公。”⑥古代五等爵的第一等。《孟子·万章下》:“天子一位,公一位,侯一位,伯一位,子、男同一位。”又为诸侯的通称。《礼记·丧服大记》:“公之丧,大夫俟练,士卒哭而归。”(练:丧服。)⑦古代朝廷官阶的第一级。《汉书·百官公卿表上》:“太师、太傅、太保,是为三公。”后泛指朝中职掌权者。李白《行路难》:“汉朝公卿忌贾生。”⑧对男子的敬称。《史记·陈涉世家》:“公等遇雨,皆以失期,失期当斩。”⑨旧称亲属中的尊长。1.称祖父。《吕氏春秋·异用》:“孔子之弟子从远方来者,孔子荷(hè)杖而问之曰:‘子之公不有恙乎?’搏杖而揖之,问曰:‘子之父母不有恙乎?’”(搏杖:扶杖。)2. 称父亲。《战国策·魏策一》:“将行,其子陈应止其公之行。”3.称丈夫之父。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“奉事循公姥,进止敢自专?”(循:顺从。姥:婆婆。)⑩称雄性的禽兽。《齐民要术·作酱法》:“母蟹脐大,圆,竟服下,公蟹狭而长。”

    私:

    ①个人的。与“公”相对。《孟子·滕文公上》:“公事毕,然后敢治私事。”②私心;私欲。《汉书·翟方进传》:“(陈)咸与逢信邪枉贪污,营私多欲。”(枉:不正派。)③谦称,我。《晋书·荀勗(xù)传》:“若欲省官,私谓九寺可并于尚书……”④偏向;偏爱;偏私。《墨子·兼爱下》:“譬之日月兼照天下之无有私也。”王粲《从军诗五首》之三:“身服干戈事,岂得念所私。”(服:从事。)⑤隐秘;秘密。《三国志· 吴书·韦曜传》:“发摘私短以为欢。”(短:缺点。)⑥暗中;私下;偷偷地。白居易《长恨歌》:“七月七日长生殿,夜半无人私语时。”⑦男女通奸。《战国策·燕策一》:“臣邻家有远为吏者,其妻私人。”⑧小便。《左传·襄公十五年》:“师慧过宋朝,将私焉。”⑨古代女子称姊妹的丈夫。《诗经·卫风·硕人》:“邢侯之姨,谭公维私。”

    余:

    第一人称代词。我。屈原《离骚》:“余固知謇(jiǎn)謇之为患兮,忍而不能舍也。”(謇謇:尽忠而直言。)

    时:

    ①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”

    致:

    ①送达。《荀子·解蔽》:“远方莫不致其珍。”又使送达。《周礼·夏官·怀方氏》:“掌来远方之民,致方贡,致远物。”②取得;求得。《荀子·劝学》:“假舆马者,非利足也,而致千里。”《礼记·大学》:“致知在格物。”(格物:推究事物之理。格:推究。)③传达;表达。《晋书·简文帝纪》:“致意尊公,家国之事,遂至于此。”《汉书·朱傅传》:“遣吏存问致意。”④招引;招来。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“此人可就见,不可屈致也。”⑤导致。张居正《答荆州赵知府》:“顽奴犯法,致烦尊虑,惶愧不可言。”⑥献出;尽。《论语·子张》:“士见危致命,见得思义。”《论语·学而》:“事君能致其身。”⑦竭尽。《荀子·劝学》:“色从,而后可与言道之致。”⑧意态;情趣。《魏书·茹皓传》:“树草栽木,颇有野致。”⑨副词。极。《荀子 · 仲尼》:“非致隆高也。”(隆:高。)⑩招引;引来。《盐铁论·本议》:“致市民,聚万货。”(11)到。《周髀算经》:“引绳致地而识(zhì志)之。”

    薄:

    ①草木丛生之地。《楚辞·九章·涉江》:“露申辛夷,死林薄兮。”②迫近。李密《陈情表》:“日薄西山,气息奄奄。”③厚度小。与“厚”相对。《诗经·小雅·小旻》:“战战兢兢,如临深渊,如履薄冰。”④微;少。《荀子·非相》:“知行浅薄。”⑤淡。与“浓”相对。《庄子·胠箧》:“鲁酒薄而邯郸围。”⑥土地贫瘠。《三国志·魏书·诸葛亮传》:“薄田十五顷。”⑦减轻。晁错《论贵粟疏》:“薄赋敛,广畜积。”⑧轻视。杜甫《戏为六绝·五》:“不薄今人爱古人。”⑨助词。用于句首。《诗经·周南·葛覃》:“薄污我私,薄浣我衣。”⑩通“箔”。1.帘子。《礼记·曲礼上》:“帷薄之外不趋。”2.养蚕的筛子或席子。《史记·周勃世家》:“勃以织薄曲为生。”(曲:与“薄”义同。)

    少:

    (一)①数量少。与“多”相对。《左传·哀公二年》:“阳虎曰:‘吾车少。’”②缺少;短少;差欠。《史记·平原君虞卿列传》:“今少一人,愿君即以遂备员而行矣。”③削弱。贾谊《治安策》:“欲天下之治安,莫若众建诸侯而少其力。”④轻视;看轻;小看。《晋书·王济传》:“(济)好以言伤物,侪(chái)类以此少之。”(侪类:同辈。)⑤不多时,表示时间短暂。《庄子·达生》:“少焉,果败而反。”⑥副词。表示程度浅。相当于“稍微”。《战国策·赵策四》:“太后之色少解。” (二)shào ①年幼。与“老”相对。贺知章《回乡偶书二首》之一:“少小离家老大回,乡音无改鬓毛衰(cuī)。”②少年人。《左传·僖公二十八年》:“少长有礼,其可用也。”③排行最末的。《史记·孟尝君列传》:“田婴者,齐威王少子。”

    助:

    (一)①辅助;帮助。《孟子·公孙丑下》:“得道者多助,失道者寡助。”②殷代的一种租赋制度。《孟子·滕文公上》:“夏后氏五十而贡,殷人七十而助,周人百亩而彻。”③增加;增添。徐渭《赠严宗源序》:“无一琴以娱,而有诸苦以助窘。” (二)chú 通“锄”。除去。《庄子·徐无鬼》:“(吴)王顾谓其友颜不疑曰:‘……嗟呼! 无以汝色骄人哉!’颜不疑退而师董梧,以助其色。”(色:意态。)

    祭:

    (一)①祭祀;供奉鬼神。《孟子·万章上》:“使之主祭而百神享之,是天受之。”《论语·八佾》:“祭神如神在。”②祭奠。对死者举行悼念的仪式。韩愈《祭十二郎文》:“今吾使建中祭汝,吊汝之孤与汝之乳母。”(吊汝之孤:慰抚你的遗孤。)③杀。《吕氏春秋·孟秋》:“鹰乃祭鸟。”《礼记·月令》:“豺乃祭兽戮禽。”(二)zhài 姓。

    祀:

    ①祭祀。《墨子·非攻下》:“祀纣先王。”②祭祀的场所。《礼记·檀弓下》:“过墓则式,过祀则下。”③年。《尚书·洪范》:“惟十有三祀,王访于箕子。”④世;代。柳宗元《与友人论为文书》:“固有文不传于后祀,声遂绝于天下者矣。”


  • feng qian gong gei gong si yu ,shi zhi bao shao zhu ji si 。

    “feng qian gong gei gong si yu ,shi zhi bao shao zhu ji si 。”shi gou chu chu :《ji lu tong 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。

    yu chuan xian sheng luo cheng li ,po wu shu jian er yi yi 。yi nu chang xu bu guo tou ,
    yi bi chi jiao lao mo chi 。xin qin feng yang shi yu ren ,shang you ci qin xia qi zi 。
    xian sheng jie fa zeng su tu ,bi men bu chu dong yi ji 。zhi jin lin seng qi mi song ,
    pu tian xian yin neng bu chi 。feng qian gong gei gong si yu ,shi zhi bao shao zhu ji si 。
    quan can liu shou ye da yin ,yan yu cai ji zhe yan er 。shui bei shan ren de ming sheng ,
    qu nian qu zuo mu xia shi 。shui na shan ren you ji wang ,an ma pu cong sai lv li 。
    shao shi shan ren suo jia gao ,liang yi jian guan zheng bu qi 。bi jie ci kou lun shi shi ,
    you li wei mian zao qu shi 。xian sheng shi ye bu ke liang ,wei yong fa lv zi sheng ji 。
    chun qiu san chuan shu gao ge ,du bao wei jing qiong zhong shi 。wang nian long bi chao tong yi ,
    guai ci jing zhong bang bu yi 。jin lai zi shui xun tan tu 。you shang xu kong kua lu er 。
    qu nian sheng er ming tian ding ,yi ling yu guo chong yun zi 。guo jia ding kou lian si hai ,
    qi mo nong fu qin lei si 。xian sheng bao cai zhong da yong ,zai xiang wei hu zhong bu shi 。
    jia ru bu zai chen li lie ,li yan chui fan yi zu shi 。miao yi dang meng shi shi you ,
    qi wei yi jue mo ji 阯。gu zhi zhong xiao sheng tian xing ,jie shen luan lun ding zu ni 。
    zuo wan chang xu lai xia zhuang ,ge qiang e shao e nan shi 。mei ji wu shan xia kui han ,
    hun she jing pa zou she zhi 。ping yi hun gou qi guan li ,bu xin ling hang neng jin zhi 。
    xian sheng shou qu wei ceng yu ,hu ci lai gao liang you yi 。jie wo shen wei chi xian ling ,
    cao quan bu yong yu he qi 。li shao zei cao hu wu bai ,jin qu shu bei shi zhu shi 。
    xian sheng you qian chang xu lai ,ru ci chu zhi fei suo xi 。kuang you shi dang chang yang jie ,
    dou yi wei ke meng zheng li 。xian sheng gu shi yu suo wei ,du liang bu gan kui ya si 。
    fang zong shi shei zhi guo yu ,xiao you lu pu kui qian shi 。mai yang gu jiu xie bu min ,
    ou feng ming yue yao tao li 。xian sheng you yi hu jiang lin ,geng qian chang xu zhi shuang li 。

    【zhu shi 】:

    feng :

    jiu shi guan li de xin jin 。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“gong jin shou feng bu shao 。”

    qian :

    (yi )①jin shu huo bi 。《hou han shu ·xi yu chuan ·da qin guo 》:“yi jin yin wei qian ,yin qian shi dang jin qian yi 。”②te zhi tong qian 。《shi ji ·ping zhun shu 》:“xian guan wang wang ji duo tong shan er zhu qian ,min yi jian dao zhu qian ,bu ke sheng shu 。”③chong liang chan wei ,shi qian wei yi liang 。④fei yong 。《han shu ·wen weng chuan 》:“zheng yu wei xue guan di zi ,fu ren zhi chu qian yi qiu zhi 。”(xue guan :xue jiao 。) (er )jiǎn gu dai de yi chong nong ju ,lei shi tie chan 。《shi jing ·zhou song ·chen gong 》:“ming wo zhong ren ,zhi nai qian bo 。”

    gong :

    (yi )①gong gei ;gong ying 。pan yue 《xian ju fu ·xu 》:“guan yuan yu (yù)shu ,yi gong chao xi zhi shan 。”(yu :tong “yu ”。mai 。)②tong “gong ”。gong jing 。《xun zi ·xiu shen 》:“hang er gong ji ,fei zi nao ye 。” (er )gòng ①ji suo ;feng si 。《hou han shu ·li yi zhi shang 》:“zheng yue shang ding ,ci na jiao ,li bi ,ci bei jiao ming tang 、shi zu miao ,wei zhi wu gong 。”②chen she 。ban gu 《dong dou fu 》:“er nai cheng li xing le ,gong zhang hu yun long zhi ting 。”③cheng song ;jin feng 。《song shu ·zhang yong chuan 》:“shang mei de yong biao qi ,zhe zhi wan zi jie ,zi tan gong yu zhe le bu ji ye 。”④ren shi 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“jie shu liao yi su hui xi ,qian gong zhi er bing ya 。”⑤gong shu 。《xuan he wei shi 》:“hua yao yi shi gong tu 。”

    gei :

    ①feng zu ;fu yu 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“yao yue jiang ben jie yong ,ze ren gei jia zu zhi dao ye 。”(yao yue :zong gua qi lai shui 。)②gong ying ;gong gei 。《yan tie lun · ben yi 》:“jun zhi shu guan yi xiang gei yun 。”《han shu ·xiao he chuan 》:“he yi cheng xiang liu shou ba shu ,tian (zhèn)fu yu gao ,shi gei jun shi 。”(tian :tong “zhen ”。an ding 。)③min jie ,kou chi ling li 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“shang yi shuo kou xie ci gei ,hao zuo wen zhi 。”(xie :hui xie 。)

    gong :

    ①gong zheng ;gong ping 。《lv shi chun qiu ·qu si 》:“wai ju bu bi chou ,nei ju bu bi qin ,qi huang yang ke wei gong yi 。”②gong gong de ;gong jia de 。chen liang 《shang xiao zong huang di di san shu 》:“er sheng bei shou zhi tong ,gai guo jia zhi da chi er tian xia zhi gong fen ye 。”③gong ran ;gong kai de 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“can zei gong hang ,mo zhi huo zhi 。”(can zei :hai 。)④gong jia ,yu “si ”xiang dui 。《shi jing ·bin feng · qi yue 》:“suo jian yu gong 。”⑤tong “gong ”。gong lao 。《shi jing ·xiao ya ·liu yue 》:“bao fa xian yun ,yi zou fu gong 。”⑥gu dai wu deng jue de di yi deng 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“tian zi yi wei ,gong yi wei ,hou yi wei ,bai yi wei ,zi 、nan tong yi wei 。”you wei zhu hou de tong chen 。《li ji ·sang fu da ji 》:“gong zhi sang ,da fu qi lian ,shi cu ku er gui 。”(lian :sang fu 。)⑦gu dai chao ting guan jie de di yi ji 。《han shu ·bai guan gong qing biao shang 》:“tai shi 、tai fu 、tai bao ,shi wei san gong 。”hou fan zhi chao zhong zhi zhang quan zhe 。li bai 《hang lu nan 》:“han chao gong qing ji gu sheng 。”⑧dui nan zi de jing chen 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“gong deng yu yu ,jie yi shi ji ,shi ji dang zhan 。”⑨jiu chen qin shu zhong de zun chang 。1.chen zu fu 。《lv shi chun qiu ·yi yong 》:“kong zi zhi di zi cong yuan fang lai zhe ,kong zi he (hè)zhang er wen zhi yue :‘zi zhi gong bu you yang hu ?’bo zhang er yi zhi ,wen yue :‘zi zhi fu mu bu you yang hu ?’”(bo zhang :fu zhang 。)2. chen fu qin 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“jiang hang ,ji zi chen ying zhi ji gong zhi hang 。”3.chen zhang fu zhi fu 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“feng shi xun gong lao ,jin zhi gan zi zhuan ?”(xun :shun cong 。lao :po po 。)⑩chen xiong xing de qin shou 。《ji min yao shu ·zuo jiang fa 》:“mu xie qi da ,yuan ,jing fu xia ,gong xie xia er chang 。”

    si :

    ①ge ren de 。yu “gong ”xiang dui 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“gong shi bi ,ran hou gan zhi si shi 。”②si xin ;si yu 。《han shu ·di fang jin chuan 》:“(chen )xian yu feng xin xie wang tan wu ,ying si duo yu 。”(wang :bu zheng pa 。)③qian chen ,wo 。《jin shu ·xun 勗(xù)chuan 》:“re yu sheng guan ,si wei jiu si ke bing yu shang shu ……”④pian xiang ;pian ai ;pian si 。《mo zi ·jian ai xia 》:“pi zhi ri yue jian zhao tian xia zhi mo you si ye 。”wang can 《cong jun shi wu shou 》zhi san :“shen fu gan ge shi ,qi de nian suo si 。”(fu :cong shi 。)⑤yin bi ;bi mi 。《san guo zhi · wu shu ·wei yao chuan 》:“fa zhai si duan yi wei huan 。”(duan :que dian 。)⑥an zhong ;si xia ;tou tou de 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“qi yue qi ri chang sheng dian ,ye ban mo ren si yu shi 。”⑦nan nv tong jian 。《zhan guo ce ·yan ce yi 》:“chen lin jia you yuan wei li zhe ,ji qi si ren 。”⑧xiao bian 。《zuo chuan ·xiang gong shi wu nian 》:“shi hui guo song chao ,jiang si yan 。”⑨gu dai nv zi chen zi mei de zhang fu 。《shi jing ·wei feng ·shuo ren 》:“geng hou zhi yi ,tan gong wei si 。”

    yu :

    di yi ren chen dai ci 。wo 。qu yuan 《li sao 》:“yu gu zhi jian (jiǎn)jian zhi wei huan xi ,ren er bu neng she ye 。”(jian jian :jin zhong er zhi yan 。)

    shi :

    ①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”

    zhi :

    ①song da 。《xun zi ·jie bi 》:“yuan fang mo bu zhi ji zhen 。”you shi song da 。《zhou li ·xia guan ·huai fang shi 》:“zhang lai yuan fang zhi min ,zhi fang gong ,zhi yuan wu 。”②qu de ;qiu de 。《xun zi ·quan xue 》:“jia yu ma zhe ,fei li zu ye ,er zhi qian li 。”《li ji ·da xue 》:“zhi zhi zai ge wu 。”(ge wu :tui jiu shi wu zhi li 。ge :tui jiu 。)③chuan da ;biao da 。《jin shu ·jian wen di ji 》:“zhi yi zun gong ,jia guo zhi shi ,sui zhi yu ci 。”《han shu ·zhu fu chuan 》:“qian li cun wen zhi yi 。”④qiao yin ;qiao lai 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ci ren ke jiu jian ,bu ke qu zhi ye 。”⑤dao zhi 。zhang ju zheng 《da jing zhou zhao zhi fu 》:“wan nu fan fa ,zhi fan zun lv ,huang kui bu ke yan 。”⑥suo chu ;jin 。《lun yu ·zi zhang 》:“shi jian wei zhi ming ,jian de sai yi 。”《lun yu ·xue er 》:“shi jun neng zhi ji shen 。”⑦jie jin 。《xun zi ·quan xue 》:“se cong ,er hou ke yu yan dao zhi zhi 。”⑧yi tai ;qing qu 。《wei shu ·ru hao chuan 》:“shu cao zai mu ,po you ye zhi 。”⑨fu ci 。ji 。《xun zi · zhong ni 》:“fei zhi long gao ye 。”(long :gao 。)⑩qiao yin ;yin lai 。《yan tie lun ·ben yi 》:“zhi shi min ,ju mo huo 。”(11)dao 。《zhou bi suan jing 》:“yin sheng zhi de er shi (zhìzhi )zhi 。”

    bao :

    ①cao mu cong sheng zhi de 。《chu ci ·jiu zhang ·she jiang 》:“lou shen xin yi ,si lin bao xi 。”②pai jin 。li mi 《chen qing biao 》:“ri bao xi shan ,qi xi yan yan 。”③hou du xiao 。yu “hou ”xiang dui 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“zhan zhan jing jing ,ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”④wei ;shao 。《xun zi ·fei xiang 》:“zhi hang jian bao 。”⑤dan 。yu “nong ”xiang dui 。《zhuang zi ·qu qie 》:“lu jiu bao er han dan wei 。”⑥tu de pin ji 。《san guo zhi ·wei shu ·zhu ge liang chuan 》:“bao tian shi wu qing 。”⑦jian qing 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“bao fu lian ,an chu ji 。”⑧qing shi 。du fu 《hu wei liu jue ·wu 》:“bu bao jin ren ai gu ren 。”⑨zhu ci 。yong yu gou shou 。《shi jing ·zhou na ·ge qin 》:“bao wu wo si ,bao huan wo yi 。”⑩tong “bo ”。1.lian zi 。《li ji ·qu li shang 》:“wei bao zhi wai bu qu 。”2.yang can de shai zi huo xi zi 。《shi ji ·zhou bo shi jia 》:“bo yi zhi bao qu wei sheng 。”(qu :yu “bao ”yi tong 。)

    shao :

    (yi )①shu liang shao 。yu “duo ”xiang dui 。《zuo chuan ·ai gong er nian 》:“yang hu yue :‘wu che shao 。’”②que shao ;duan shao ;cha qian 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“jin shao yi ren ,yuan jun ji yi sui bei yuan er hang yi 。”③xiao ruo 。gu yi 《zhi an ce 》:“yu tian xia zhi zhi an ,mo re zhong jian zhu hou er shao ji li 。”④qing shi ;kan qing ;xiao kan 。《jin shu ·wang ji chuan 》:“(ji )hao yi yan shang wu ,chai (chái)lei yi ci shao zhi 。”(chai lei :tong bei 。)⑤bu duo shi ,biao shi shi jian duan zan 。《zhuang zi ·da sheng 》:“shao yan ,guo bai er fan 。”⑥fu ci 。biao shi cheng du jian 。xiang dang yu “shao wei ”。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou zhi se shao jie 。” (er )shào ①nian you 。yu “lao ”xiang dui 。he zhi zhang 《hui xiang ou shu er shou 》zhi yi :“shao xiao li jia lao da hui ,xiang yin mo gai bin mao cui (cuī)。”②shao nian ren 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“shao chang you li ,ji ke yong ye 。”③pai hang zui mo de 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“tian ying zhe ,ji wei wang shao zi 。”

    zhu :

    (yi )①fu zhu ;bang zhu 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“de dao zhe duo zhu ,shi dao zhe gua zhu 。”②yan dai de yi chong zu fu zhi du 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“xia hou shi wu shi er gong ,yan ren qi shi er zhu ,zhou ren bai mu er che 。”③zeng jia ;zeng tian 。xu wei 《zeng yan zong yuan xu 》:“mo yi qin yi yu ,er you zhu ku yi zhu jiong 。” (er )chú tong “chu ”。chu qu 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“(wu )wang gu wei ji you yan bu yi yue :‘……jie hu ! mo yi ru se jiao ren zai !’yan bu yi tui er shi dong wu ,yi zhu ji se 。”(se :yi tai 。)

    ji :

    (yi )①ji si ;gong feng gui shen 。《meng zi ·mo zhang shang 》:“shi zhi zhu ji er bai shen xiang zhi ,shi tian shou zhi 。”《lun yu ·ba yi 》:“ji shen ru shen zai 。”②ji dian 。dui si zhe ju hang dao nian de yi shi 。han yu 《ji shi er lang wen 》:“jin wu shi jian zhong ji ru ,diao ru zhi gu yu ru zhi ru mu 。”(diao ru zhi gu :wei fu ni de wei gu 。)③sha 。《lv shi chun qiu ·meng qiu 》:“ying nai ji diao 。”《li ji ·yue ling 》:“chai nai ji shou lu qin 。”(er )zhài xing 。

    si :

    ①ji si 。《mo zi ·fei gong xia 》:“si zhou xian wang 。”②ji si de chang suo 。《li ji ·tan gong xia 》:“guo mu ze shi ,guo si ze xia 。”③nian 。《shang shu ·hong fan 》:“wei shi you san si ,wang fang yu ji zi 。”④shi ;dai 。liu zong yuan 《yu you ren lun wei wen shu 》:“gu you wen bu chuan yu hou si ,sheng sui jue yu tian xia zhe yi 。”