• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 兇飆攪宇宙,鋩刃甚割砭。

    “兇飆攪宇宙,鋩刃甚割砭。”詩句出處:《苦寒》;是唐朝詩人韓愈的作品。

    四時各平分,一氣不可兼。隆寒奪春序,顓頊固不廉。
    太昊弛維綱,畏避但守謙。遂令黃泉下,萌牙夭句尖。
    草木不復抽,百味失苦甜。兇飆攪宇宙,鋩刃甚割砭。
    日月雖雲尊,不能活烏蟾。羲和送日出,恇怯頻窺覘。
    炎帝持祝融,呵噓不相炎。而我當此時,恩光何由沾。
    肌膚生鱗甲,衣被如刀鐮。氣寒鼻莫嗅,血凍指不拈。
    濁醪沸入喉,口角如銜箝。將持匕箸食,觸指如排簽。
    侵爐不覺暖,熾炭屢已添。探湯無所益,何況纊與縑。
    虎豹僵穴中,蛟螭死幽潛。熒惑喪纏次,七龍冰脫髯。
    芒碭大包內,生類恐盡殲。啾啾窗間雀,不知已微纖。
    舉頭仰天鳴,所願晷刻淹。不如彈射死,卻得親炰燖。
    鸞皇茍不存,爾固不在占。其馀蠢動儔,俱死誰恩嫌。
    伊我稱最靈,不能女覆苫。悲哀激憤嘆,五藏難安恬。
    中宵倚墻立,淫淚何漸漸。天王哀無辜,惠我下顧瞻。
    褰旒去耳纊,調和進梅鹽。賢能日登禦,黜彼傲與憸。
    生風吹死氣,豁達如褰簾。懸乳零落墮,晨光入前簷。
    雪霜頓銷釋,土脈膏且黏。豈徒蘭蕙榮,施及艾與蒹。
    日萼行鑠鑠,風條坐襜襜。天乎茍其能,吾死意亦厭。

    【註釋】:

    兇:

    ①兇險;不吉祥。《荀子·天論》:“應之以治則吉,應之以亂則兇。”②不幸。李密《陳情表》:“夙遭閔兇。”③莊稼收成不好。《管子·立政》:“歲雖兇旱,有所秎獲。”④兇惡;兇狠。《尚書·泰誓中》:“兇人為不善。”⑤殺人,殺人者。《新唐書·張琇傳》:“父死兇手。”

    飆:

    ①急劇盤旋而上的暴風。即旋風。《鹽鐵論·世務》:“匈奴貪狼,因時而動,乘可而發,飆舉電至。”②泛指風。王褒《九日從駕詩》:“輕飆颯(sà)颯涼。”(颯颯:風聲。)

    攪:

    ①擾亂;《詩經·小雅·何人斯》:“胡逝我梁,隻攪我心。”(逝:往。梁:魚梁,築以捕魚的壩。)②攪拌;拌和。吳自牧《夢粱錄·育子》:“尊長以金銀釵攪水,名曰‘攪盆釵’。”

    宇:

    ①屋簷。《左傳·昭公十三年》:“況衛在君之宇下,而敢有異志?”(衛:衛國。)②房屋。《史記·秦始皇本紀》:“各安其宇。”③國傢。《史記·秦始皇本紀》:“皇帝休烈,平一宇內,德惠脩長。”(休:美。烈:事業。)④上下四方,天下。《荀子·富國》:“萬物同宇而異體。”⑤儀容;風度。劉義慶《世說新語·雅量》:“世以此定二王神宇。”(世:世人。二王:指王徽之和王獻之。神:神情。)[宇宙]1.屋宇棟梁。《鹽鐵論·復古》:“宇宙之間,燕雀不知天地之高也。”2. 所有的空間和時間。《淮南子·原道》:“纮(hóng)宇宙而章三光。”(纮:本指繩帶,此指維系、總領。章:明。三光:日、月、星。)

    宙:

    古往今來的所有時間。《莊子·庚桑楚》:“有長而無本剽者宙也。”(本剽:本末,指開端和盡頭。)

    刃:

    ①刀口;刀鋒。《尚書· 費誓》:“鍛乃戈矛,礪乃鋒刃。”(礪:磨。)②刀、劍等有鋒刃的兵器。《淮南子·氾論》:“鑄金而為刃。”柳宗元《童(ōu)區寄傳》:“一人臥,植刃道上。”(植:插。)③(用刀劍)殺。《左傳·襄公二十五年》:“請自刃於廟。”④通“仞”。古代長度單位。七尺或八尺為一仞。《列子·湯問》:“太行、王屋二山,方七百裡,高萬刃。”《鹽鐵論·詔聖》:“嚴墻三刃,樓季難之。”(嚴:通“巖”。高峻。樓季:戰國時善奔跑騰躍的勇士。)

    甚:

    ①表示程度的副詞。厲害;過分。《列子·湯問》:“甚矣,汝之不惠。”白行簡《李娃傳》:“生恚(huì)怒方甚。”(恚:恨。)②超過;勝過。《國語·周語上》:“防民之口,甚於防川。”③副詞。很;非常。《左傳·僖公二十四年》:“臣之罪甚多矣。”

    割:

    ①用刀割斷。陸遊《初夏幽居》:“雨霽郊原割麥忙。”②宰殺牲畜。《論語·陽貨》:“割雞焉用牛刀。”③分割;劃分。《三國志·吳書·魯肅傳》:“備遂割湘水為界,於是罷軍。”④割讓;舍棄。蘇洵《六國論》:“今日割五城,明日割十城,然後得一夕安寢。”⑤為害;災害。《尚書 ·堯典》:“湯湯(shāng)洪水方割。”(湯湯:大水急流貌。方割:正在為害。)⑥裁斷;剖析。《韓非子·揚權》:“上操度量,以割其下。”

    砭:

    ①用石針刺穴治病。《史記·倉公傳》:“法不當砭灸。”(當:應當。)②治病用的石針。《素問·異法方宜論》:“其病皆為癰瘍,其治宜砭石。”[針砭]比喻規勸告誡。范成大《晞真閣留別方道士賓實》:“時時苦語見針砭,邂逅天涯得三益。”


  • 凶飙搅宇宙,铓刃甚割砭。

    “凶飙搅宇宙,铓刃甚割砭。”诗句出处:《苦寒》;是唐朝诗人韩愈的作品。

    四时各平分,一气不可兼。隆寒夺春序,颛顼固不廉。
    太昊弛维纲,畏避但守谦。遂令黄泉下,萌牙夭句尖。
    草木不复抽,百味失苦甜。凶飙搅宇宙,铓刃甚割砭。
    日月虽云尊,不能活乌蟾。羲和送日出,恇怯频窥觇。
    炎帝持祝融,呵嘘不相炎。而我当此时,恩光何由沾。
    肌肤生鳞甲,衣被如刀镰。气寒鼻莫嗅,血冻指不拈。
    浊醪沸入喉,口角如衔箝。将持匕箸食,触指如排签。
    侵炉不觉暖,炽炭屡已添。探汤无所益,何况纩与缣。
    虎豹僵穴中,蛟螭死幽潜。荧惑丧缠次,七龙冰脱髯。
    芒砀大包内,生类恐尽歼。啾啾窗间雀,不知已微纤。
    举头仰天鸣,所愿晷刻淹。不如弹射死,却得亲炰燖。
    鸾皇苟不存,尔固不在占。其馀蠢动俦,俱死谁恩嫌。
    伊我称最灵,不能女覆苫。悲哀激愤叹,五藏难安恬。
    中宵倚墙立,淫泪何渐渐。天王哀无辜,惠我下顾瞻。
    褰旒去耳纩,调和进梅盐。贤能日登御,黜彼傲与憸。
    生风吹死气,豁达如褰帘。悬乳零落堕,晨光入前檐。
    雪霜顿销释,土脉膏且黏。岂徒兰蕙荣,施及艾与蒹。
    日萼行铄铄,风条坐襜襜。天乎苟其能,吾死意亦厌。

    【注释】:

    凶:

    ①凶险;不吉祥。《荀子·天论》:“应之以治则吉,应之以乱则凶。”②不幸。李密《陈情表》:“夙遭闵凶。”③庄稼收成不好。《管子·立政》:“岁虽凶旱,有所秎获。”④凶恶;凶狠。《尚书·泰誓中》:“凶人为不善。”⑤杀人,杀人者。《新唐书·张琇传》:“父死凶手。”

    飙:

    ①急剧盘旋而上的暴风。即旋风。《盐铁论·世务》:“匈奴贪狼,因时而动,乘可而发,飙举电至。”②泛指风。王褒《九日从驾诗》:“轻飙飒(sà)飒凉。”(飒飒:风声。)

    搅:

    ①扰乱;《诗经·小雅·何人斯》:“胡逝我梁,只搅我心。”(逝:往。梁:鱼梁,筑以捕鱼的坝。)②搅拌;拌和。吴自牧《梦粱录·育子》:“尊长以金银钗搅水,名曰‘搅盆钗’。”

    宇:

    ①屋檐。《左传·昭公十三年》:“况卫在君之宇下,而敢有异志?”(卫:卫国。)②房屋。《史记·秦始皇本纪》:“各安其宇。”③国家。《史记·秦始皇本纪》:“皇帝休烈,平一宇内,德惠脩长。”(休:美。烈:事业。)④上下四方,天下。《荀子·富国》:“万物同宇而异体。”⑤仪容;风度。刘义庆《世说新语·雅量》:“世以此定二王神宇。”(世:世人。二王:指王徽之和王献之。神:神情。)[宇宙]1.屋宇栋梁。《盐铁论·复古》:“宇宙之间,燕雀不知天地之高也。”2. 所有的空间和时间。《淮南子·原道》:“纮(hóng)宇宙而章三光。”(纮:本指绳带,此指维系、总领。章:明。三光:日、月、星。)

    宙:

    古往今来的所有时间。《庄子·庚桑楚》:“有长而无本剽者宙也。”(本剽:本末,指开端和尽头。)

    刃:

    ①刀口;刀锋。《尚书· 费誓》:“锻乃戈矛,砺乃锋刃。”(砺:磨。)②刀、剑等有锋刃的兵器。《淮南子·氾论》:“铸金而为刃。”柳宗元《童(ōu)区寄传》:“一人卧,植刃道上。”(植:插。)③(用刀剑)杀。《左传·襄公二十五年》:“请自刃于庙。”④通“仞”。古代长度单位。七尺或八尺为一仞。《列子·汤问》:“太行、王屋二山,方七百里,高万刃。”《盐铁论·诏圣》:“严墙三刃,楼季难之。”(严:通“岩”。高峻。楼季:战国时善奔跑腾跃的勇士。)

    甚:

    ①表示程度的副词。厉害;过分。《列子·汤问》:“甚矣,汝之不惠。”白行简《李娃传》:“生恚(huì)怒方甚。”(恚:恨。)②超过;胜过。《国语·周语上》:“防民之口,甚于防川。”③副词。很;非常。《左传·僖公二十四年》:“臣之罪甚多矣。”

    割:

    ①用刀割断。陆游《初夏幽居》:“雨霁郊原割麦忙。”②宰杀牲畜。《论语·阳货》:“割鸡焉用牛刀。”③分割;划分。《三国志·吴书·鲁肃传》:“备遂割湘水为界,于是罢军。”④割让;舍弃。苏洵《六国论》:“今日割五城,明日割十城,然后得一夕安寝。”⑤为害;灾害。《尚书 ·尧典》:“汤汤(shāng)洪水方割。”(汤汤:大水急流貌。方割:正在为害。)⑥裁断;剖析。《韩非子·扬权》:“上操度量,以割其下。”

    砭:

    ①用石针刺穴治病。《史记·仓公传》:“法不当砭灸。”(当:应当。)②治病用的石针。《素问·异法方宜论》:“其病皆为痈疡,其治宜砭石。”[针砭]比喻规劝告诫。范成大《晞真阁留别方道士宾实》:“时时苦语见针砭,邂逅天涯得三益。”


  • xiong biao jiao yu zhou ,mang ren shen ge bian 。

    “xiong biao jiao yu zhou ,mang ren shen ge bian 。”shi gou chu chu :《ku han 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。

    si shi ge ping fen ,yi qi bu ke jian 。long han duo chun xu ,zhuan xu gu bu lian 。
    tai hao chi wei gang ,wei bi dan shou qian 。sui ling huang quan xia ,meng ya wai gou jian 。
    cao mu bu fu chou ,bai wei shi ku tian 。xiong biao jiao yu zhou ,mang ren shen ge bian 。
    ri yue sui yun zun ,bu neng huo wu chan 。xi he song ri chu ,kuang qie pin kui chan 。
    yan di chi zhu rong ,a shi bu xiang yan 。er wo dang ci shi ,en guang he you zhan 。
    ji fu sheng lin jia ,yi bei ru dao lian 。qi han bi mo xiu ,xie dong zhi bu nian 。
    zhuo lao fei ru hou ,kou jiao ru xian qian 。jiang chi bi zhu shi ,chu zhi ru pai qian 。
    qin lu bu jiao nuan ,chi tan lv yi tian 。tan shang mo suo yi ,he kuang kuang yu jian 。
    hu bao jiang xue zhong ,jiao chi si you qian 。ying huo sang chan ci ,qi long bing tuo ran 。
    mang dang da bao nei ,sheng lei kong jin jian 。jiu jiu chuang jian qiao ,bu zhi yi wei qian 。
    ju tou yang tian ming ,suo yuan gui ke yan 。bu ru dan she si ,que de qin fou xun 。
    luan huang gou bu cun ,er gu bu zai zhan 。ji yu chun dong chou ,ju si shei en xian 。
    yi wo chen zui ling ,bu neng nv fu shan 。bei ai ji fen tan ,wu cang nan an tian 。
    zhong xiao yi qiang li ,yin lei he jian jian 。tian wang ai mo gu ,hui wo xia gu zhan 。
    qian liu qu er kuang ,diao he jin mei yan 。xian neng ri deng yu ,chu bi ao yu xian 。
    sheng feng chui si qi ,hua da ru qian lian 。xuan ru ling la duo ,chen guang ru qian yan 。
    xue shuang du xiao shi ,tu mai gao ju nian 。qi tu lan hui rong ,shi ji ai yu jian 。
    ri e hang shuo shuo ,feng tiao zuo chan chan 。tian hu gou ji neng ,wu si yi yi ya 。

    【zhu shi 】:

    xiong :

    ①xiong xian ;bu ji xiang 。《xun zi ·tian lun 》:“ying zhi yi zhi ze ji ,ying zhi yi luan ze xiong 。”②bu xing 。li mi 《chen qing biao 》:“su zao min xiong 。”③zhuang jia shou cheng bu hao 。《guan zi ·li zheng 》:“sui sui xiong han ,you suo fen huo 。”④xiong e ;xiong hen 。《shang shu ·tai shi zhong 》:“xiong ren wei bu shan 。”⑤sha ren ,sha ren zhe 。《xin tang shu ·zhang xiu chuan 》:“fu si xiong shou 。”

    biao :

    ①ji ju pan xuan er shang de bao feng 。ji xuan feng 。《yan tie lun ·shi wu 》:“xiong nu tan lang ,yin shi er dong ,cheng ke er fa ,biao ju dian zhi 。”②fan zhi feng 。wang bao 《jiu ri cong jia shi 》:“qing biao sa (sà)sa liang 。”(sa sa :feng sheng 。)

    jiao :

    ①rao luan ;《shi jing ·xiao ya ·he ren si 》:“hu shi wo liang ,zhi jiao wo xin 。”(shi :wang 。liang :yu liang ,zhu yi bu yu de ba 。)②jiao ban ;ban he 。wu zi mu 《meng liang lu ·yo zi 》:“zun chang yi jin yin chai jiao shui ,ming yue ‘jiao pen chai ’。”

    yu :

    ①wu yan 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“kuang wei zai jun zhi yu xia ,er gan you yi zhi ?”(wei :wei guo 。)②fang wu 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“ge an ji yu 。”③guo jia 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“huang di xiu lie ,ping yi yu nei ,de hui 脩chang 。”(xiu :mei 。lie :shi ye 。)④shang xia si fang ,tian xia 。《xun zi ·fu guo 》:“mo wu tong yu er yi ti 。”⑤yi rong ;feng du 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ya liang 》:“shi yi ci ding er wang shen yu 。”(shi :shi ren 。er wang :zhi wang hui zhi he wang suo zhi 。shen :shen qing 。)[yu zhou ]1.wu yu dong liang 。《yan tie lun ·fu gu 》:“yu zhou zhi jian ,yan qiao bu zhi tian de zhi gao ye 。”2. suo you de kong jian he shi jian 。《huai na zi ·yuan dao 》:“hong (hóng)yu zhou er zhang san guang 。”(hong :ben zhi sheng dai ,ci zhi wei ji 、zong ling 。zhang :ming 。san guang :ri 、yue 、xing 。)

    zhou :

    gu wang jin lai de suo you shi jian 。《zhuang zi ·geng sang chu 》:“you chang er mo ben piao zhe zhou ye 。”(ben piao :ben mo ,zhi kai duan he jin tou 。)

    ren :

    ①dao kou ;dao feng 。《shang shu · fei shi 》:“duan nai ge mao ,li nai feng ren 。”(li :mo 。)②dao 、jian deng you feng ren de bing qi 。《huai na zi ·氾lun 》:“zhu jin er wei ren 。”liu zong yuan 《tong (ōu)ou ji chuan 》:“yi ren wo ,zhi ren dao shang 。”(zhi :cha 。)③(yong dao jian )sha 。《zuo chuan ·xiang gong er shi wu nian 》:“qing zi ren yu miao 。”④tong “ren ”。gu dai chang du chan wei 。qi che huo ba che wei yi ren 。《lie zi ·shang wen 》:“tai hang 、wang wu er shan ,fang qi bai li ,gao mo ren 。”《yan tie lun ·zhao sheng 》:“yan qiang san ren ,lou ji nan zhi 。”(yan :tong “yan ”。gao jun 。lou ji :zhan guo shi shan ben pao teng yue de yong shi 。)

    shen :

    ①biao shi cheng du de fu ci 。li hai ;guo fen 。《lie zi ·shang wen 》:“shen yi ,ru zhi bu hui 。”bai hang jian 《li wa chuan 》:“sheng hui (huì)nu fang shen 。”(hui :hen 。)②chao guo ;sheng guo 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“fang min zhi kou ,shen yu fang chuan 。”③fu ci 。hen ;fei chang 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“chen zhi zui shen duo yi 。”

    ge :

    ①yong dao ge duan 。liu you 《chu xia you ju 》:“yu ji jiao yuan ge mai mang 。”②zai sha sheng chu 。《lun yu ·yang huo 》:“ge ji yan yong niu dao 。”③fen ge ;hua fen 。《san guo zhi ·wu shu ·lu su chuan 》:“bei sui ge xiang shui wei jie ,yu shi ba jun 。”④ge rang ;she qi 。su xun 《liu guo lun 》:“jin ri ge wu cheng ,ming ri ge shi cheng ,ran hou de yi xi an qin 。”⑤wei hai ;zai hai 。《shang shu ·yao dian 》:“shang shang (shāng)hong shui fang ge 。”(shang shang :da shui ji liu mao 。fang ge :zheng zai wei hai 。)⑥cai duan ;pou xi 。《han fei zi ·yang quan 》:“shang cao du liang ,yi ge ji xia 。”

    bian :

    ①yong dan zhen ci xue zhi bing 。《shi ji ·cang gong chuan 》:“fa bu dang bian jiu 。”(dang :ying dang 。)②zhi bing yong de dan zhen 。《su wen ·yi fa fang yi lun 》:“ji bing jie wei yong yang ,ji zhi yi bian dan 。”[zhen bian ]bi yu gui quan gao jie 。fan cheng da 《晞zhen ge liu bie fang dao shi bin shi 》:“shi shi ku yu jian zhen bian ,xie hou tian ya de san yi 。”