• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 星如撒沙出,攢集爭強雄。

    “星如撒沙出,攢集爭強雄。”詩句出處:《月蝕詩效玉川子作》;是唐朝詩人韓愈的作品。

    元和庚寅鬥插子,月十四日三更中。森森萬木夜僵立,
    寒氣屃奰頑無風。月形如白盤,完完上天東。
    忽然有物來啖之,不知是何蟲。如何至神物,遭此狼狽兇。
    星如撒沙出,攢集爭強雄。油燈不照席,
    是夕吐焰如長虹。玉川子,涕泗下,中庭獨行。
    念此日月者,為天之眼睛。此猶不自保,吾道何由行。
    嘗聞古老言,疑是蝦蟆精。徑圓千裡納女腹,
    何處養女百醜形。杷沙腳手鈍,誰使女解緣青冥。
    黃帝有四目,帝舜重其明。今天隻兩目,何故許食使偏盲。
    堯呼大水浸十日,不惜萬國赤子魚頭生。女於此時若食日,
    雖食八九無嚵名。赤龍黑鳥燒口熱,
    翎鬣倒側相搪撐。婪酣大肚遭一飽,饑腸徹死無由鳴。
    後時食月罪當死,天羅磕匝何處逃汝刑。
    玉川子立於庭而言曰:地行賤臣仝,再拜敢告上天公。
    臣有一寸刃,可刳兇蟆腸。無梯可上天,天階無由有臣蹤。
    寄箋東南風,天門西北祈風通。丁寧附耳莫漏泄,
    薄命正值飛廉慵。東方青色龍,牙角何呀呀。從官百馀座,
    嚼啜煩官傢。月蝕汝不知,安用為龍窟天河。赤鳥司南方,
    尾禿翅觰沙。月蝕於汝頭,汝口開呀呀。蝦蟆掠汝兩吻過,
    忍學省事不以汝觜啄蝦蟆。於菟蹲於西,旗旄衛毿ó。
    既從白帝祠,又食於蠟禮有加。忍令月被惡物食,
    枉於汝口插齒牙。烏龜怯奸,怕寒縮頸,以殼自遮。
    終令誇蛾抉汝出,卜師燒錐鉆灼滿板如星羅。此外內外官,
    瑣細不足科。臣請悉掃除,慎勿許語令啾嘩。
    並光全耀歸我月,盲眼鏡凈無纖瑕。弊蛙拘送主府官,
    帝箸下腹嘗其皤。依前使兔操杵臼,玉階桂樹閑婆娑。
    姮娥還宮室,太陽有室傢。天雖高,耳屬地。感臣赤心,
    使臣知意。雖無明言,潛喻厥旨。有氣有形,皆吾赤子。
    雖忿大傷,忍殺孩稚。還汝月明,安行於次。盡釋眾罪,
    以蛙磔死。

    【註釋】:

    星:

    ①星星。天空中能發光的天體。王勃《滕王閣序》:“物換星移幾度秋。”②星宿名。二十八宿之一。成公綏《天地賦》:“朱鳥奮翼於星張。”③星象。沈彬《入塞》之二:“戍樓閑上望星文。”④零星。《西遊記》第二十七回:“耳中鳴玉磬,眼裡幌金星。”⑤稱桿上記數的點。賈島《贈牛山人》:“鑿石養蜂休買蜜,坐山秤藥不爭星。”

    如:

    ①順從;依照。《左傳·僖公十五年》:“唯所如之,無不如志。”李朝威《柳毅傳》:“毅如其言,遂至其宮。”②往;到……去。《漢書·燕王傳》:“田生如長安,不見(劉)澤。”③似;像;如同。《詩經·小雅·小旻》:“戰戰兢兢,如臨深淵,如履薄冰。”④及;趕得上。《論語·公冶長》:“弗如也! 吾與女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相當於“奈……何”,把……怎麼樣。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,獨如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·湯問》:“其如土石何?”⑥介詞。相當於“於”。引進比較對象。《呂氏春秋·愛士》:“人之困窮,甚如饑渴。”⑦連詞。1. 相當於“如果”,表示假設。《詩經·秦風·黃鳥》:“如可贖兮,人百其身。”2. 相當於“和”。表示並列。《儀禮·鄉飲酒禮》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相當於“而”。表示轉折。至於;卻。《論語·先進》:“如其禮樂,以俟君子。”4.相當於“或者”。表示選擇。《論語·先進》:“安見方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指縱橫六七十裡。邦:諸侯封國。)⑧助詞。形容詞後綴,相當於“然”,表示“……的樣子”。《論語·鄉黨》:“孔子於鄉黨,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑參《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    出:

    ①出去;從裡面到外面。屈原《九歌·國殤》:“出不入兮往不返。”②到;到達。《漢書·霍光傳》:“築神道,北臨昭靈,南出承恩。”(神道:墓道。昭靈、承恩:皆館名。)③超過;超越。《論語· 鄉黨》:“祭肉不出三日。”白居易《與元九書》:“自思所陳亦無出足下之見。”④發出。《商君書·更法》:“於是遂出墾草令。”⑤指天然生長或人工生產。《荀子·富國》:“田肥以易則出實百倍。”⑥產生;發生。《荀子·勸學》:“肉腐出蟲。”(腐:腐爛。)⑦出現;露出。葛洪《抱樸子·外篇· 省煩》:“枝分葉散,重出互見。”(重:重復。)蘇軾《後赤壁賦》:“山高月小,水落石出。”⑧拿出;支出。《宋史·食貨志上五》:“又農民出錢,難於出力。”(比出力困難。)曹操《收租調令》:“戶出絹二匹。”⑨指引文、典故等來源於某書。《後漢書·孔融傳》:“(曹操)後問出何經典。”⑩舊指離棄妻子。《孟子· 離婁下》:“出妻屏子,終身不養焉。”(11)指花瓣。《宋書·符瑞志下》:“草木花多五出,花雪獨六出。”(花雪:雪花。)[出塵]1.超出塵俗。孔稚珪《北山移文》:“耿介拔俗之標,瀟灑出塵之想。”2.佛教用語。脫離煩惱的塵俗。《四十二章經》二三:“故曰凡夫透得此門,出塵羅漢。”[出閤]1.皇子出就封國。《南齊書·江謐傳》:“諸皇子出閤用文武主帥,皆以委謐。”2.指閣臣出任外職。《梁書·江蒨傳》:“初,王泰出閤。”3.公主出稼。元稹《七女封公主制》:“雖穠華可尚,出閤未期,而湯沐先施,分封有據。”後用為女子出嫁的通稱。[出首]1.自首。《晉書·華軼傳》:“尋而軼敗,(高)悝藏匿軼二子及妻,崎嶇經年,既而遇赦,悝攜之出首。”2.檢舉;告發。王實甫《西廂記》三本二折:“我將這簡貼兒去夫人行出首去來。”

    攢:

    (一) cuan ①[動]聚集。司馬相如《上林賦》:“~立叢倚,連卷累佹。”②[名]待葬的棺木。《宋史·哲宗孟皇後》:“遺命擇地~殯,俟軍事寧,歸葬園陵。”(二) zan ① [動]積蓄。《紅樓夢》第二十五回:“我~瞭幾兩體己。”②[動]通“趲”。催,趕。孟漢卿《魔合羅》第二折:“小人是蕭令史,正在司房裡~造文書。”③[形]彎曲。方以智《物理小識·鳥獸類上·貓》:“捉其耳而四足~者良,以長則懶也。”

    集:

    ①鳥停在樹上。《詩經·小雅·黃鳥》:“黃鳥黃鳥,無集於桑。”②停留。《詩經·小雅·鴻雁》:“鴻雁於飛,集於中澤。”③聚集。王羲之《蘭亭集序》:“群賢畢至,少長咸集。”(畢、咸:全。)賈誼《過秦論》:“天下雲集而響應。”④宴集。《世說新語·言語》:“謝太傅寒雪日內集,與兒女講論文義。”⑤定期聚會交易。杜甫《述古》:“市人日中集,於利競錐刀。”(錐刀:微薄。)⑥匯集詩文成冊。又為我國古代圖書四部分類法之一部。《新唐書·藝文志一》:“兩都各聚書四部,以甲乙丙丁為次,列經、史、子、集四庫。”(兩都:長安與洛陽。)⑦成;完成。《呂氏春秋·慎行》:“將以害荊,其事已集矣。”⑧和順;安定。《史記·秦始皇本紀》:“而以威德與天下,天下集矣。”

    爭:

    (一)①爭奪。《韓非子·說林下》:“爭肥饒之地。”《史記·伍子胥列傳》:“兩女子爭桑相攻。”②競爭。《史記·高祖本紀》:“左右爭欲擊之。”③爭辯;辯論。《戰國策·趙策三》:“鄂侯爭之急,辨之疾。”④相差。杜荀鶴《自遣》:“百年身後一丘土,貧富高低爭幾多?”⑤怎麼;怎。多用於古詩詞曲中。白居易《題峽中石上》:“誠知老去風情少,見此爭無一句詩!”(二)zhèng 通“諍”。規勸。《後漢書·王充傳》:“以數諫爭不合,去。”(以:因為。)

    強:

    (一)①弓有力。《戰國策·韓策》:“夫天下強弓勁弩皆自韓出。”②強壯;有力。《詩經·周頌·載芟(shān)》:“侯強侯以。”(侯:助詞。以:弱。)《荀子 · 勸學》:“蚓無爪牙之利,筋骨之強。”③強大;強盛。《鹽鐵論·非鞅》:“秦任商君,國以富強。”④加強;增強。《荀子·天論》:“強本而節用,則天不能貧。”⑤有餘;略多。《木蘭詩》:“賞賜百千強。”⑥超過;勝過。《史記·平原君虞卿列傳》:“毛先生以三寸之舌,強於百萬之師。” (二)qiǎng ①強迫。《晉書·郭翻傳》:“(庾翼)躬往造翻,欲強起之。”(躬:親自。造:拜訪。起:起用。)②竭力;盡力。《戰國策·趙策四》:“太後不肯,大臣強諫。”③勉強。《史記·留侯世傢》:“留侯病,自強死。”

    雄:

    ①雄性的,與“雌”相對。《詩經·小雅·正月》:“誰知鳥之雌雄。”②強有力的;傑出的。《後漢書·荀彧(yù)傳》:“彧聞操有雄略,而度(duó)紹不能定大業。”(操:曹操。度:估量。紹:袁紹。)③稱雄。《戰國策·趙策三》:“方今唯秦雄天下。”④傑出的人或國傢。賈誼《過秦論》:“常為諸侯雄。”


  • 星如撒沙出,攒集争强雄。

    “星如撒沙出,攒集争强雄。”诗句出处:《月蚀诗效玉川子作》;是唐朝诗人韩愈的作品。

    元和庚寅斗插子,月十四日三更中。森森万木夜僵立,
    寒气屃奰顽无风。月形如白盘,完完上天东。
    忽然有物来啖之,不知是何虫。如何至神物,遭此狼狈凶。
    星如撒沙出,攒集争强雄。油灯不照席,
    是夕吐焰如长虹。玉川子,涕泗下,中庭独行。
    念此日月者,为天之眼睛。此犹不自保,吾道何由行。
    尝闻古老言,疑是虾蟆精。径圆千里纳女腹,
    何处养女百丑形。杷沙脚手钝,谁使女解缘青冥。
    黄帝有四目,帝舜重其明。今天只两目,何故许食使偏盲。
    尧呼大水浸十日,不惜万国赤子鱼头生。女于此时若食日,
    虽食八九无嚵名。赤龙黑鸟烧口热,
    翎鬣倒侧相搪撑。婪酣大肚遭一饱,饥肠彻死无由鸣。
    后时食月罪当死,天罗磕匝何处逃汝刑。
    玉川子立于庭而言曰:地行贱臣仝,再拜敢告上天公。
    臣有一寸刃,可刳凶蟆肠。无梯可上天,天阶无由有臣踪。
    寄笺东南风,天门西北祈风通。丁宁附耳莫漏泄,
    薄命正值飞廉慵。东方青色龙,牙角何呀呀。从官百馀座,
    嚼啜烦官家。月蚀汝不知,安用为龙窟天河。赤鸟司南方,
    尾秃翅觰沙。月蚀于汝头,汝口开呀呀。虾蟆掠汝两吻过,
    忍学省事不以汝觜啄虾蟆。於菟蹲于西,旗旄卫毵ó。
    既从白帝祠,又食于蜡礼有加。忍令月被恶物食,
    枉于汝口插齿牙。乌龟怯奸,怕寒缩颈,以壳自遮。
    终令夸蛾抉汝出,卜师烧锥钻灼满板如星罗。此外内外官,
    琐细不足科。臣请悉扫除,慎勿许语令啾哗。
    并光全耀归我月,盲眼镜净无纤瑕。弊蛙拘送主府官,
    帝箸下腹尝其皤。依前使兔操杵臼,玉阶桂树闲婆娑。
    姮娥还宫室,太阳有室家。天虽高,耳属地。感臣赤心,
    使臣知意。虽无明言,潜喻厥旨。有气有形,皆吾赤子。
    虽忿大伤,忍杀孩稚。还汝月明,安行于次。尽释众罪,
    以蛙磔死。

    【注释】:

    星:

    ①星星。天空中能发光的天体。王勃《滕王阁序》:“物换星移几度秋。”②星宿名。二十八宿之一。成公绥《天地赋》:“朱鸟奋翼于星张。”③星象。沈彬《入塞》之二:“戍楼闲上望星文。”④零星。《西游记》第二十七回:“耳中鸣玉磬,眼里幌金星。”⑤称杆上记数的点。贾岛《赠牛山人》:“凿石养蜂休买蜜,坐山秤药不争星。”

    如:

    ①顺从;依照。《左传·僖公十五年》:“唯所如之,无不如志。”李朝威《柳毅传》:“毅如其言,遂至其宫。”②往;到……去。《汉书·燕王传》:“田生如长安,不见(刘)泽。”③似;像;如同。《诗经·小雅·小旻》:“战战兢兢,如临深渊,如履薄冰。”④及;赶得上。《论语·公冶长》:“弗如也! 吾与女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相当于“奈……何”,把……怎么样。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,独如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·汤问》:“其如土石何?”⑥介词。相当于“于”。引进比较对象。《吕氏春秋·爱士》:“人之困穷,甚如饥渴。”⑦连词。1. 相当于“如果”,表示假设。《诗经·秦风·黄鸟》:“如可赎兮,人百其身。”2. 相当于“和”。表示并列。《仪礼·乡饮酒礼》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相当于“而”。表示转折。至于;却。《论语·先进》:“如其礼乐,以俟君子。”4.相当于“或者”。表示选择。《论语·先进》:“安见方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指纵横六七十里。邦:诸侯封国。)⑧助词。形容词后缀,相当于“然”,表示“……的样子”。《论语·乡党》:“孔子于乡党,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑参《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    出:

    ①出去;从里面到外面。屈原《九歌·国殇》:“出不入兮往不返。”②到;到达。《汉书·霍光传》:“筑神道,北临昭灵,南出承恩。”(神道:墓道。昭灵、承恩:皆馆名。)③超过;超越。《论语· 乡党》:“祭肉不出三日。”白居易《与元九书》:“自思所陈亦无出足下之见。”④发出。《商君书·更法》:“于是遂出垦草令。”⑤指天然生长或人工生产。《荀子·富国》:“田肥以易则出实百倍。”⑥产生;发生。《荀子·劝学》:“肉腐出虫。”(腐:腐烂。)⑦出现;露出。葛洪《抱朴子·外篇· 省烦》:“枝分叶散,重出互见。”(重:重复。)苏轼《后赤壁赋》:“山高月小,水落石出。”⑧拿出;支出。《宋史·食货志上五》:“又农民出钱,难于出力。”(比出力困难。)曹操《收租调令》:“户出绢二匹。”⑨指引文、典故等来源于某书。《后汉书·孔融传》:“(曹操)后问出何经典。”⑩旧指离弃妻子。《孟子· 离娄下》:“出妻屏子,终身不养焉。”(11)指花瓣。《宋书·符瑞志下》:“草木花多五出,花雪独六出。”(花雪:雪花。)[出尘]1.超出尘俗。孔稚珪《北山移文》:“耿介拔俗之标,潇洒出尘之想。”2.佛教用语。脱离烦恼的尘俗。《四十二章经》二三:“故曰凡夫透得此门,出尘罗汉。”[出閤]1.皇子出就封国。《南齐书·江谧传》:“诸皇子出閤用文武主帅,皆以委谧。”2.指阁臣出任外职。《梁书·江蒨传》:“初,王泰出閤。”3.公主出稼。元稹《七女封公主制》:“虽秾华可尚,出閤未期,而汤沐先施,分封有据。”后用为女子出嫁的通称。[出首]1.自首。《晋书·华轶传》:“寻而轶败,(高)悝藏匿轶二子及妻,崎岖经年,既而遇赦,悝携之出首。”2.检举;告发。王实甫《西厢记》三本二折:“我将这简贴儿去夫人行出首去来。”

    攒:

    (一) cuan ①[动]聚集。司马相如《上林赋》:“~立丛倚,连卷累佹。”②[名]待葬的棺木。《宋史·哲宗孟皇后》:“遗命择地~殡,俟军事宁,归葬园陵。”(二) zan ① [动]积蓄。《红楼梦》第二十五回:“我~了几两体己。”②[动]通“趱”。催,赶。孟汉卿《魔合罗》第二折:“小人是萧令史,正在司房里~造文书。”③[形]弯曲。方以智《物理小识·鸟兽类上·猫》:“捉其耳而四足~者良,以长则懒也。”

    集:

    ①鸟停在树上。《诗经·小雅·黄鸟》:“黄鸟黄鸟,无集于桑。”②停留。《诗经·小雅·鸿雁》:“鸿雁于飞,集于中泽。”③聚集。王羲之《兰亭集序》:“群贤毕至,少长咸集。”(毕、咸:全。)贾谊《过秦论》:“天下云集而响应。”④宴集。《世说新语·言语》:“谢太傅寒雪日内集,与儿女讲论文义。”⑤定期聚会交易。杜甫《述古》:“市人日中集,于利竞锥刀。”(锥刀:微薄。)⑥汇集诗文成册。又为我国古代图书四部分类法之一部。《新唐书·艺文志一》:“两都各聚书四部,以甲乙丙丁为次,列经、史、子、集四库。”(两都:长安与洛阳。)⑦成;完成。《吕氏春秋·慎行》:“将以害荆,其事已集矣。”⑧和顺;安定。《史记·秦始皇本纪》:“而以威德与天下,天下集矣。”

    争:

    (一)①争夺。《韩非子·说林下》:“争肥饶之地。”《史记·伍子胥列传》:“两女子争桑相攻。”②竞争。《史记·高祖本纪》:“左右争欲击之。”③争辩;辩论。《战国策·赵策三》:“鄂侯争之急,辨之疾。”④相差。杜荀鹤《自遣》:“百年身后一丘土,贫富高低争几多?”⑤怎么;怎。多用于古诗词曲中。白居易《题峡中石上》:“诚知老去风情少,见此争无一句诗!”(二)zhèng 通“诤”。规劝。《后汉书·王充传》:“以数谏争不合,去。”(以:因为。)

    强:

    (一)①弓有力。《战国策·韩策》:“夫天下强弓劲弩皆自韩出。”②强壮;有力。《诗经·周颂·载芟(shān)》:“侯强侯以。”(侯:助词。以:弱。)《荀子 · 劝学》:“蚓无爪牙之利,筋骨之强。”③强大;强盛。《盐铁论·非鞅》:“秦任商君,国以富强。”④加强;增强。《荀子·天论》:“强本而节用,则天不能贫。”⑤有余;略多。《木兰诗》:“赏赐百千强。”⑥超过;胜过。《史记·平原君虞卿列传》:“毛先生以三寸之舌,强于百万之师。” (二)qiǎng ①强迫。《晋书·郭翻传》:“(庾翼)躬往造翻,欲强起之。”(躬:亲自。造:拜访。起:起用。)②竭力;尽力。《战国策·赵策四》:“太后不肯,大臣强谏。”③勉强。《史记·留侯世家》:“留侯病,自强死。”

    雄:

    ①雄性的,与“雌”相对。《诗经·小雅·正月》:“谁知鸟之雌雄。”②强有力的;杰出的。《后汉书·荀彧(yù)传》:“彧闻操有雄略,而度(duó)绍不能定大业。”(操:曹操。度:估量。绍:袁绍。)③称雄。《战国策·赵策三》:“方今唯秦雄天下。”④杰出的人或国家。贾谊《过秦论》:“常为诸侯雄。”


  • xing ru sa sha chu ,cuan ji zheng jiang xiong 。

    “xing ru sa sha chu ,cuan ji zheng jiang xiong 。”shi gou chu chu :《yue shi shi xiao yu chuan zi zuo 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。

    yuan he geng yin dou cha zi ,yue shi si ri san geng zhong 。sen sen mo mu ye jiang li ,
    han qi xi bi wan mo feng 。yue xing ru bai pan ,wan wan shang tian dong 。
    hu ran you wu lai dan zhi ,bu zhi shi he chong 。ru he zhi shen wu ,zao ci lang bei xiong 。
    xing ru sa sha chu ,cuan ji zheng jiang xiong 。you deng bu zhao xi ,
    shi xi tu yan ru chang hong 。yu chuan zi ,ti si xia ,zhong ting du hang 。
    nian ci ri yue zhe ,wei tian zhi yan jing 。ci you bu zi bao ,wu dao he you hang 。
    chang wen gu lao yan ,yi shi ha ma jing 。jing yuan qian li na nv fu ,
    he chu yang nv bai chou xing 。pa sha jiao shou dun ,shei shi nv jie yuan qing ming 。
    huang di you si mu ,di shun chong ji ming 。jin tian zhi liang mu ,he gu hu shi shi pian mang 。
    yao hu da shui jin shi ri ,bu xi mo guo chi zi yu tou sheng 。nv yu ci shi re shi ri ,
    sui shi ba jiu mo chan ming 。chi long hei diao shao kou re ,
    ling lie dao ce xiang tang cheng 。lan han da du zao yi bao ,ji chang che si mo you ming 。
    hou shi shi yue zui dang si ,tian luo ke za he chu tao ru xing 。
    yu chuan zi li yu ting er yan yue :de hang jian chen tong ,zai bai gan gao shang tian gong 。
    chen you yi cun ren ,ke ku xiong ma chang 。mo ti ke shang tian ,tian jie mo you you chen zong 。
    ji jian dong na feng ,tian men xi bei qi feng tong 。ding ning fu er mo lou xie ,
    bao ming zheng zhi fei lian yong 。dong fang qing se long ,ya jiao he ya ya 。cong guan bai yu zuo ,
    jiao chuai fan guan jia 。yue shi ru bu zhi ,an yong wei long ku tian he 。chi diao si na fang ,
    wei tu chi zha sha 。yue shi yu ru tou ,ru kou kai ya ya 。ha ma lve ru liang wen guo ,
    ren xue sheng shi bu yi ru zi zhuo ha ma 。wu tu cun yu xi ,qi mao wei san ó。
    ji cong bai di ci ,you shi yu la li you jia 。ren ling yue bei e wu shi ,
    wang yu ru kou cha chi ya 。wu gui qie jian ,pa han su geng ,yi ke zi zhe 。
    zhong ling kua e jue ru chu ,bo shi shao zhui zuan zhuo man ban ru xing luo 。ci wai nei wai guan ,
    suo xi bu zu ke 。chen qing xi sao chu ,shen wu hu yu ling jiu hua 。
    bing guang quan yao gui wo yue ,mang yan jing jing mo qian xia 。bi wa ju song zhu fu guan ,
    di zhu xia fu chang ji po 。yi qian shi tu cao chu jiu ,yu jie gui shu xian po suo 。
    heng e hai gong shi ,tai yang you shi jia 。tian sui gao ,er shu de 。gan chen chi xin ,
    shi chen zhi yi 。sui mo ming yan ,qian yu jue zhi 。you qi you xing ,jie wu chi zi 。
    sui fen da shang ,ren sha hai zhi 。hai ru yue ming ,an hang yu ci 。jin shi zhong zui ,
    yi wa zhe si 。

    【zhu shi 】:

    xing :

    ①xing xing 。tian kong zhong neng fa guang de tian ti 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“wu huan xing yi ji du qiu 。”②xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。cheng gong sui 《tian de fu 》:“zhu diao fen yi yu xing zhang 。”③xing xiang 。shen bin 《ru sai 》zhi er :“shu lou xian shang wang xing wen 。”④ling xing 。《xi you ji 》di er shi qi hui :“er zhong ming yu qing ,yan li huang jin xing 。”⑤chen gan shang ji shu de dian 。gu dao 《zeng niu shan ren 》:“zao dan yang feng xiu mai mi ,zuo shan chen yao bu zheng xing 。”

    ru :

    ①shun cong ;yi zhao 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“wei suo ru zhi ,mo bu ru zhi 。”li chao wei 《liu yi chuan 》:“yi ru ji yan ,sui zhi ji gong 。”②wang ;dao ……qu 。《han shu ·yan wang chuan 》:“tian sheng ru chang an ,bu jian (liu )ze 。”③shi ;xiang ;ru tong 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“zhan zhan jing jing ,ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”④ji ;gan de shang 。《lun yu ·gong ye chang 》:“fu ru ye ! wu yu nv fu ru ye !”⑤nai 。“ru ……he ”,xiang dang yu “nai ……he ”,ba ……zen me yang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“yi xue ju zhou ,du ru song wang he ?”(xue ju zhou :ren ming ,song chen 。)《lie zi ·shang wen 》:“ji ru tu dan he ?”⑥jie ci 。xiang dang yu “yu ”。yin jin bi jiao dui xiang 。《lv shi chun qiu ·ai shi 》:“ren zhi kun qiong ,shen ru ji ke 。”⑦lian ci 。1. xiang dang yu “ru guo ”,biao shi jia she 。《shi jing ·qin feng ·huang diao 》:“ru ke shu xi ,ren bai ji shen 。”2. xiang dang yu “he ”。biao shi bing lie 。《yi li ·xiang yin jiu li 》:“gong ru da fu ru 。”(da fu :guan ming 。)3. xiang dang yu “er ”。biao shi zhuai she 。zhi yu ;que 。《lun yu ·xian jin 》:“ru ji li le ,yi qi jun zi 。”4.xiang dang yu “huo zhe ”。biao shi shua ze 。《lun yu ·xian jin 》:“an jian fang liu qi shi ru wu liu shi er fei bang ye zhe ?”(an :zen 。fang liu qi shi :zhi zong heng liu qi shi li 。bang :zhu hou feng guo 。)⑧zhu ci 。xing rong ci hou chuo ,xiang dang yu “ran ”,biao shi “……de yang zi ”。《lun yu ·xiang dang 》:“kong zi yu xiang dang ,xun xun ru ye ,shi bu neng yan zhe 。”[bu ru ]ye zuo “fu ru ”。bi bu shang 。cen can 《dan xi 》:“shi zhi li tai shou ,bai yu yi bu ru 。”(bai yu :da yu 。)

    chu :

    ①chu qu ;cong li mian dao wai mian 。qu yuan 《jiu ge ·guo shang 》:“chu bu ru xi wang bu fan 。”②dao ;dao da 。《han shu ·huo guang chuan 》:“zhu shen dao ,bei lin zhao ling ,na chu cheng en 。”(shen dao :mu dao 。zhao ling 、cheng en :jie guan ming 。)③chao guo ;chao yue 。《lun yu · xiang dang 》:“ji rou bu chu san ri 。”bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“zi sai suo chen yi mo chu zu xia zhi jian 。”④fa chu 。《shang jun shu ·geng fa 》:“yu shi sui chu ken cao ling 。”⑤zhi tian ran sheng chang huo ren gong sheng chan 。《xun zi ·fu guo 》:“tian fei yi yi ze chu shi bai bei 。”⑥chan sheng ;fa sheng 。《xun zi ·quan xue 》:“rou fu chu chong 。”(fu :fu lan 。)⑦chu xian ;lou chu 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian · sheng fan 》:“zhi fen xie san ,chong chu hu jian 。”(chong :chong fu 。)su shi 《hou chi bi fu 》:“shan gao yue xiao ,shui la dan chu 。”⑧na chu ;zhi chu 。《song shi ·shi huo zhi shang wu 》:“you nong min chu qian ,nan yu chu li 。”(bi chu li kun nan 。)cao cao 《shou zu diao ling 》:“hu chu juan er pi 。”⑨zhi yin wen 、dian gu deng lai yuan yu mou shu 。《hou han shu ·kong rong chuan 》:“(cao cao )hou wen chu he jing dian 。”⑩jiu zhi li qi qi zi 。《meng zi · li lou xia 》:“chu qi bing zi ,zhong shen bu yang yan 。”(11)zhi hua ban 。《song shu ·fu rui zhi xia 》:“cao mu hua duo wu chu ,hua xue du liu chu 。”(hua xue :xue hua 。)[chu chen ]1.chao chu chen su 。kong zhi gui 《bei shan yi wen 》:“geng jie ba su zhi biao ,xiao sa chu chen zhi xiang 。”2.fo jiao yong yu 。tuo li fan nao de chen su 。《si shi er zhang jing 》er san :“gu yue fan fu tou de ci men ,chu chen luo han 。”[chu 閤]1.huang zi chu jiu feng guo 。《na ji shu ·jiang mi chuan 》:“zhu huang zi chu 閤yong wen wu zhu shuai ,jie yi wei mi 。”2.zhi ge chen chu ren wai zhi 。《liang shu ·jiang qian chuan 》:“chu ,wang tai chu 閤。”3.gong zhu chu jia 。yuan zhen 《qi nv feng gong zhu zhi 》:“sui nong hua ke shang ,chu 閤wei ji ,er shang mu xian shi ,fen feng you ju 。”hou yong wei nv zi chu jia de tong chen 。[chu shou ]1.zi shou 。《jin shu ·hua yi chuan 》:“xun er yi bai ,(gao )kui cang ni yi er zi ji qi ,qi qu jing nian ,ji er yu she ,kui xie zhi chu shou 。”2.jian ju ;gao fa 。wang shi fu 《xi xiang ji 》san ben er she :“wo jiang zhe jian tie er qu fu ren hang chu shou qu lai 。”

    cuan :

    (yi ) cuan ①[dong ]ju ji 。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“~li cong yi ,lian juan lei gui 。”②[ming ]dai zang de guan mu 。《song shi ·zhe zong meng huang hou 》:“wei ming ze de ~bin ,qi jun shi ning ,gui zang yuan ling 。”(er ) zan ① [dong ]ji xu 。《gong lou meng 》di er shi wu hui :“wo ~le ji liang ti ji 。”②[dong ]tong “zan ”。cui ,gan 。meng han qing 《mo ge luo 》di er she :“xiao ren shi xiao ling shi ,zheng zai si fang li ~zao wen shu 。”③[xing ]wan qu 。fang yi zhi 《wu li xiao shi ·diao shou lei shang ·mao 》:“zhuo ji er er si zu ~zhe liang ,yi chang ze lan ye 。”

    ji :

    ①diao ting zai shu shang 。《shi jing ·xiao ya ·huang diao 》:“huang diao huang diao ,mo ji yu sang 。”②ting liu 。《shi jing ·xiao ya ·hong yan 》:“hong yan yu fei ,ji yu zhong ze 。”③ju ji 。wang xi zhi 《lan ting ji xu 》:“qun xian bi zhi ,shao chang xian ji 。”(bi 、xian :quan 。)gu yi 《guo qin lun 》:“tian xia yun ji er xiang ying 。”④yan ji 。《shi shui xin yu ·yan yu 》:“xie tai fu han xue ri nei ji ,yu er nv jiang lun wen yi 。”⑤ding ji ju hui jiao yi 。du fu 《shu gu 》:“shi ren ri zhong ji ,yu li jing zhui dao 。”(zhui dao :wei bao 。)⑥hui ji shi wen cheng ce 。you wei wo guo gu dai tu shu si bu fen lei fa zhi yi bu 。《xin tang shu ·yi wen zhi yi 》:“liang dou ge ju shu si bu ,yi jia yi bing ding wei ci ,lie jing 、shi 、zi 、ji si ku 。”(liang dou :chang an yu luo yang 。)⑦cheng ;wan cheng 。《lv shi chun qiu ·shen hang 》:“jiang yi hai jing ,ji shi yi ji yi 。”⑧he shun ;an ding 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“er yi wei de yu tian xia ,tian xia ji yi 。”

    zheng :

    (yi )①zheng duo 。《han fei zi ·shui lin xia 》:“zheng fei rao zhi de 。”《shi ji ·wu zi xu lie chuan 》:“liang nv zi zheng sang xiang gong 。”②jing zheng 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“zuo you zheng yu ji zhi 。”③zheng bian ;bian lun 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“e hou zheng zhi ji ,bian zhi ji 。”④xiang cha 。du xun he 《zi qian 》:“bai nian shen hou yi qiu tu ,pin fu gao di zheng ji duo ?”⑤zen me ;zen 。duo yong yu gu shi ci qu zhong 。bai ju yi 《ti xia zhong dan shang 》:“cheng zhi lao qu feng qing shao ,jian ci zheng mo yi gou shi !”(er )zhèng tong “zheng ”。gui quan 。《hou han shu ·wang chong chuan 》:“yi shu jian zheng bu ge ,qu 。”(yi :yin wei 。)

    jiang :

    (yi )①gong you li 。《zhan guo ce ·han ce 》:“fu tian xia jiang gong jin nu jie zi han chu 。”②jiang zhuang ;you li 。《shi jing ·zhou song ·zai shan (shān)》:“hou jiang hou yi 。”(hou :zhu ci 。yi :ruo 。)《xun zi · quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang 。”③jiang da ;jiang cheng 。《yan tie lun ·fei yang 》:“qin ren shang jun ,guo yi fu jiang 。”④jia jiang ;zeng jiang 。《xun zi ·tian lun 》:“jiang ben er jie yong ,ze tian bu neng pin 。”⑤you yu ;lve duo 。《mu lan shi 》:“shang ci bai qian jiang 。”⑥chao guo ;sheng guo 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“mao xian sheng yi san cun zhi she ,jiang yu bai mo zhi shi 。” (er )qiǎng ①jiang pai 。《jin shu ·guo fan chuan 》:“(yu yi )gong wang zao fan ,yu jiang qi zhi 。”(gong :qin zi 。zao :bai fang 。qi :qi yong 。)②jie li ;jin li 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou bu ken ,da chen jiang jian 。”③mian jiang 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“liu hou bing ,zi jiang si 。”

    xiong :

    ①xiong xing de ,yu “ci ”xiang dui 。《shi jing ·xiao ya ·zheng yue 》:“shei zhi diao zhi ci xiong 。”②jiang you li de ;jie chu de 。《hou han shu ·xun yu (yù)chuan 》:“yu wen cao you xiong lve ,er du (duó)shao bu neng ding da ye 。”(cao :cao cao 。du :gu liang 。shao :yuan shao 。)③chen xiong 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“fang jin wei qin xiong tian xia 。”④jie chu de ren huo guo jia 。gu yi 《guo qin lun 》:“chang wei zhu hou xiong 。”