• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 馬悲罷還樂,振迅矜鞍轡。

    “馬悲罷還樂,振迅矜鞍轡。”詩句出處:《招楊之罘》;是唐朝詩人韓愈的作品。

    柏生兩石間,萬歲終不大。野馬不識人,難以駕車蓋。
    柏移就平地,馬羈入廄中。馬思自由悲,柏有傷根容。
    傷根柏不死,千丈日以至。馬悲罷還樂,振迅矜鞍轡。
    之罘南山來,文字得我驚。館置使讀書,日有求歸聲。
    我令之罘歸,失得柏與馬。之罘別我去,計出柏馬下。
    我自之罘歸,入門思而悲。之罘別我去,能不思我為。
    灑掃縣中居,引水經竹間。囂嘩所不及,何異山中閑。
    前陳百傢書,食有肉與魚。先王遺文章,綴緝實在餘。
    禮稱獨學陋,易貴不遠復。作詩招之罘,晨夕抱饑渴。

    【註釋】:

    悲:

    ①哀痛;悲傷。《禮記· 問喪》:“夫悲哀在中,故形變於外也。”《韓非子·和氏獻璧》:“子奚哭之悲也?”(奚:為何。)②同情;憐憫。柳宗元《捕蛇者說》:“(蔣氏)言之,貌若甚戚者。餘悲之。”(戚:悲哀。)③眷戀。《漢書·高祖紀下》:“遊子悲故鄉。”

    罷:

    (一)①放遣罪人。《史記·齊悼惠王世傢》:“乃罷魏勃。”②免職。《晉書·魏舒傳》:“時欲沙汰郎官,非其才者罷之。”③廢除;取消。王夫之《讀通鑒論·秦始皇》:“秦以私天下之心而罷侯置守。”④停止。杜甫《觀公孫大娘弟子舞劍器行》:“來如雷霆收震怒,罷如江海凝清光。”⑤結束;完結。《韓非子·外儲說左上》:“及反,市罷。” (二)pí ①通“疲”。疲勞。《左傳·襄公二十六年》:“楚罷於奔命。”②軟弱無能。賈誼《陳政事疏》:“坐罷軟不勝利者,不謂罷軟,曰不官不職。”

    還:

    (一)①返回;回到原地或恢復原位。《左傳·僖公二十四年》:“宋成公如楚,還,入於鄭,鄭伯將享之。”(鄭伯:指鄭文公。享:設宴招待。)《史記·項羽本紀》:“還軍霸上。”②恢復。《魏書·顯祖紀》:“諸非勞超遷者,亦各還初。”(勞:功勞。遷:晉升。)③交還;歸還。《荀子·堯問》:“然而吾所執贄而見者十人,還贄而見者三十人。”也指交納。杜甫《歲晏行》:“割慈忍愛還租庸。”(庸:抵償勞役的佈帛。)④顧;回頭。潘嶽《傷弱子辭》:“還眺兮墳瘞(yì),草莽莽兮木森森。”(瘞:埋葬物。)《史記·滑稽列傳》:“疾步數還顧。”⑤償還。江淹《恨賦》:“裂帛系書,誓還漢恩。”(系:綁。書:信。)⑥通“環”。環繞。陳亮《念奴嬌·登多景樓》:“危樓還望,嘆此意,今古幾人曾會。”⑦《漢書·食貨志上》:“還廬樹桑。”(廬:房舍。) (二)xuán ①旋轉。《國語·吳語》:“大夫種(zhǒng)勇而善謀,將還玩吳國於股掌之上,以得其志。”(種:指越大夫文種。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是則舜禹還至,王業還起。”③輕盈快捷的樣子。《詩經·齊風·還》:“子之還兮,遭我乎峱(náo)之間兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副詞。①仍;尚。杜甫《泛江》詩:“亂離還奏樂,漂泊且聽歌。”②再;又。孟浩然《過故人莊》:“待到重陽日,還來就菊花。”③更。杜甫《奉待嚴大夫》詩:“殊方又喜故人來,重鎮還須濟世才。”

    樂:

    (一)①音樂。《周易·豫》:“先王以作樂崇德。”《呂氏春秋·古樂》:“故樂之所由來者尚矣,非獨為一世之所造也。”又為奏樂。《禮記·曲禮下》:“歲兇,年谷不登……士飲酒不樂。”②樂工;演奏音樂的人。《論語·微子》:“齊人歸女樂,季桓子受之。”(歸:通“饋”。贈送。)③樂器。《韓非子·解老》:“故竽先則鐘瑟皆隨,竽唱則諸樂皆和。” (二)lè愉快;快樂。《左傳· 隱公元年》:“其樂也融融。”范仲淹《嶽陽樓記》:“此樂何極?” (三)yào 喜好;喜愛。《論語·雍也》:“知者樂山,仁者樂水。”(知:智。)《晉書·阮籍傳》:“籍平生曾遊東平,樂其風土。”

    振:

    ①賑濟;救濟。《後漢書·趙典傳》:“散傢糧以振窮餓。”②挽救;拯救。《國語·周語下》:“故亡其姓氏,踣(bó)斃不振。”(踣:破滅。)③抖動;揮動。《楚辭·漁父》:“新沐者必彈冠,新浴者必振衣。”④奮起;振作。《呂氏春秋·孟春紀》:“東風解凍,蟄蟲始振。”⑤整頓。盧照鄰《上之回》:“振旅汾川曲,秋風橫大歌。”(回:回中,古地名。)⑥通“震”。1. 震動。《史記·蒙恬列傳》:“是時蒙恬威振匈奴。”2. 震恐。《戰國策·燕策三》:“北蠻夷之鄙人,未嘗見天子,故振懾。”

    迅:

    快;急速。《禮記·玉藻》:“若有疾風,迅雷、甚雨,則必變。”

    矜:

    (一)①憐憫;同情。《詩經·小雅·巷伯》:“視彼驕人,矜此勞人。”《陳情表》:“伏惟聖朝以孝治天下,凡在故老,猶蒙矜育。”②謹慎。《漢書·賈誼傳》:“嬰以廉恥,故人矜節行。”(嬰:加。)③端莊。《論語·衛靈公》:“君子矜而不爭,群而不黨。”④崇尚。《漢書·地理志下》:“故至今其士多好經術,矜功名。”⑤驕傲。《鹽鐵論·相刺》:“袁盎面刺絳侯之驕矜。”⑥誇耀。歐陽修《賣油翁》:“陳康肅公堯咨善射,當世無雙,公亦以此自矜。”《國語·越語下》:“勞而不矜其功。”⑦危險。《詩經·小雅·菀(yùn)柳》:“居以兇矜。”(菀:枯。)(二) qín 矛或戟的柄。《漢書·徐樂傳》:“起窮巷,奮棘矜。”(棘:通“戟”。)(三) guān 同“鰥”。無妻的老人或喪妻的人。《詩經·大雅·烝民》:“不侮矜寡。”《禮記·王制》:“老而無妻者謂之矜,老而無夫者謂之寡。”

    轡:

    ①駕馭牲口用的韁繩。《左傳·宣公十二年》:“代禦執轡。”②牽,套。王禹偁《唐河店嫗傳》:“聞虜至,或父母轡馬,妻子弓矢。”(虜:賊寇。)[轡頭]駕馭牲口用的嚼子和韁繩。古樂府《木蘭詩》:“南市買轡頭,北市買長鞭。”


  • 马悲罢还乐,振迅矜鞍辔。

    “马悲罢还乐,振迅矜鞍辔。”诗句出处:《招杨之罘》;是唐朝诗人韩愈的作品。

    柏生两石间,万岁终不大。野马不识人,难以驾车盖。
    柏移就平地,马羁入厩中。马思自由悲,柏有伤根容。
    伤根柏不死,千丈日以至。马悲罢还乐,振迅矜鞍辔。
    之罘南山来,文字得我惊。馆置使读书,日有求归声。
    我令之罘归,失得柏与马。之罘别我去,计出柏马下。
    我自之罘归,入门思而悲。之罘别我去,能不思我为。
    洒扫县中居,引水经竹间。嚣哗所不及,何异山中闲。
    前陈百家书,食有肉与鱼。先王遗文章,缀缉实在余。
    礼称独学陋,易贵不远复。作诗招之罘,晨夕抱饥渴。

    【注释】:

    悲:

    ①哀痛;悲伤。《礼记· 问丧》:“夫悲哀在中,故形变于外也。”《韩非子·和氏献璧》:“子奚哭之悲也?”(奚:为何。)②同情;怜悯。柳宗元《捕蛇者说》:“(蒋氏)言之,貌若甚戚者。余悲之。”(戚:悲哀。)③眷恋。《汉书·高祖纪下》:“游子悲故乡。”

    罢:

    (一)①放遣罪人。《史记·齐悼惠王世家》:“乃罢魏勃。”②免职。《晋书·魏舒传》:“时欲沙汰郎官,非其才者罢之。”③废除;取消。王夫之《读通鉴论·秦始皇》:“秦以私天下之心而罢侯置守。”④停止。杜甫《观公孙大娘弟子舞剑器行》:“来如雷霆收震怒,罢如江海凝清光。”⑤结束;完结。《韩非子·外储说左上》:“及反,市罢。” (二)pí ①通“疲”。疲劳。《左传·襄公二十六年》:“楚罢于奔命。”②软弱无能。贾谊《陈政事疏》:“坐罢软不胜利者,不谓罢软,曰不官不职。”

    还:

    (一)①返回;回到原地或恢复原位。《左传·僖公二十四年》:“宋成公如楚,还,入于郑,郑伯将享之。”(郑伯:指郑文公。享:设宴招待。)《史记·项羽本纪》:“还军霸上。”②恢复。《魏书·显祖纪》:“诸非劳超迁者,亦各还初。”(劳:功劳。迁:晋升。)③交还;归还。《荀子·尧问》:“然而吾所执贽而见者十人,还贽而见者三十人。”也指交纳。杜甫《岁晏行》:“割慈忍爱还租庸。”(庸:抵偿劳役的布帛。)④顾;回头。潘岳《伤弱子辞》:“还眺兮坟瘗(yì),草莽莽兮木森森。”(瘗:埋葬物。)《史记·滑稽列传》:“疾步数还顾。”⑤偿还。江淹《恨赋》:“裂帛系书,誓还汉恩。”(系:绑。书:信。)⑥通“环”。环绕。陈亮《念奴娇·登多景楼》:“危楼还望,叹此意,今古几人曾会。”⑦《汉书·食货志上》:“还庐树桑。”(庐:房舍。) (二)xuán ①旋转。《国语·吴语》:“大夫种(zhǒng)勇而善谋,将还玩吴国于股掌之上,以得其志。”(种:指越大夫文种。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是则舜禹还至,王业还起。”③轻盈快捷的样子。《诗经·齐风·还》:“子之还兮,遭我乎峱(náo)之间兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副词。①仍;尚。杜甫《泛江》诗:“乱离还奏乐,漂泊且听歌。”②再;又。孟浩然《过故人庄》:“待到重阳日,还来就菊花。”③更。杜甫《奉待严大夫》诗:“殊方又喜故人来,重镇还须济世才。”

    乐:

    (一)①音乐。《周易·豫》:“先王以作乐崇德。”《吕氏春秋·古乐》:“故乐之所由来者尚矣,非独为一世之所造也。”又为奏乐。《礼记·曲礼下》:“岁凶,年谷不登……士饮酒不乐。”②乐工;演奏音乐的人。《论语·微子》:“齐人归女乐,季桓子受之。”(归:通“馈”。赠送。)③乐器。《韩非子·解老》:“故竽先则钟瑟皆随,竽唱则诸乐皆和。” (二)lè愉快;快乐。《左传· 隐公元年》:“其乐也融融。”范仲淹《岳阳楼记》:“此乐何极?” (三)yào 喜好;喜爱。《论语·雍也》:“知者乐山,仁者乐水。”(知:智。)《晋书·阮籍传》:“籍平生曾游东平,乐其风土。”

    振:

    ①赈济;救济。《后汉书·赵典传》:“散家粮以振穷饿。”②挽救;拯救。《国语·周语下》:“故亡其姓氏,踣(bó)毙不振。”(踣:破灭。)③抖动;挥动。《楚辞·渔父》:“新沐者必弹冠,新浴者必振衣。”④奋起;振作。《吕氏春秋·孟春纪》:“东风解冻,蛰虫始振。”⑤整顿。卢照邻《上之回》:“振旅汾川曲,秋风横大歌。”(回:回中,古地名。)⑥通“震”。1. 震动。《史记·蒙恬列传》:“是时蒙恬威振匈奴。”2. 震恐。《战国策·燕策三》:“北蛮夷之鄙人,未尝见天子,故振慑。”

    迅:

    快;急速。《礼记·玉藻》:“若有疾风,迅雷、甚雨,则必变。”

    矜:

    (一)①怜悯;同情。《诗经·小雅·巷伯》:“视彼骄人,矜此劳人。”《陈情表》:“伏惟圣朝以孝治天下,凡在故老,犹蒙矜育。”②谨慎。《汉书·贾谊传》:“婴以廉耻,故人矜节行。”(婴:加。)③端庄。《论语·卫灵公》:“君子矜而不争,群而不党。”④崇尚。《汉书·地理志下》:“故至今其士多好经术,矜功名。”⑤骄傲。《盐铁论·相刺》:“袁盎面刺绛侯之骄矜。”⑥夸耀。欧阳修《卖油翁》:“陈康肃公尧咨善射,当世无双,公亦以此自矜。”《国语·越语下》:“劳而不矜其功。”⑦危险。《诗经·小雅·菀(yùn)柳》:“居以凶矜。”(菀:枯。)(二) qín 矛或戟的柄。《汉书·徐乐传》:“起穷巷,奋棘矜。”(棘:通“戟”。)(三) guān 同“鳏”。无妻的老人或丧妻的人。《诗经·大雅·烝民》:“不侮矜寡。”《礼记·王制》:“老而无妻者谓之矜,老而无夫者谓之寡。”

    辔:

    ①驾驭牲口用的缰绳。《左传·宣公十二年》:“代御执辔。”②牵,套。王禹偁《唐河店妪传》:“闻虏至,或父母辔马,妻子弓矢。”(虏:贼寇。)[辔头]驾驭牲口用的嚼子和缰绳。古乐府《木兰诗》:“南市买辔头,北市买长鞭。”


  • ma bei ba hai le ,zhen xun jin an pei 。

    “ma bei ba hai le ,zhen xun jin an pei 。”shi gou chu chu :《qiao yang zhi fu 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。

    bai sheng liang dan jian ,mo sui zhong bu da 。ye ma bu shi ren ,nan yi jia che gai 。
    bai yi jiu ping de ,ma ji ru jiu zhong 。ma sai zi you bei ,bai you shang gen rong 。
    shang gen bai bu si ,qian zhang ri yi zhi 。ma bei ba hai le ,zhen xun jin an pei 。
    zhi fu na shan lai ,wen zi de wo jing 。guan zhi shi dou shu ,ri you qiu gui sheng 。
    wo ling zhi fu gui ,shi de bai yu ma 。zhi fu bie wo qu ,ji chu bai ma xia 。
    wo zi zhi fu gui ,ru men sai er bei 。zhi fu bie wo qu ,neng bu sai wo wei 。
    sa sao xian zhong ju ,yin shui jing zhu jian 。ao hua suo bu ji ,he yi shan zhong xian 。
    qian chen bai jia shu ,shi you rou yu yu 。xian wang wei wen zhang ,chuo ji shi zai yu 。
    li chen du xue lou ,yi gui bu yuan fu 。zuo shi qiao zhi fu ,chen xi bao ji ke 。

    【zhu shi 】:

    bei :

    ①ai tong ;bei shang 。《li ji · wen sang 》:“fu bei ai zai zhong ,gu xing bian yu wai ye 。”《han fei zi ·he shi suo bi 》:“zi xi ku zhi bei ye ?”(xi :wei he 。)②tong qing ;lian min 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“(jiang shi )yan zhi ,mao re shen qi zhe 。yu bei zhi 。”(qi :bei ai 。)③juan lian 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“you zi bei gu xiang 。”

    ba :

    (yi )①fang qian zui ren 。《shi ji ·ji dao hui wang shi jia 》:“nai ba wei bo 。”②mian zhi 。《jin shu ·wei shu chuan 》:“shi yu sha tai lang guan ,fei ji cai zhe ba zhi 。”③fei chu ;qu xiao 。wang fu zhi 《dou tong jian lun ·qin shi huang 》:“qin yi si tian xia zhi xin er ba hou zhi shou 。”④ting zhi 。du fu 《guan gong sun da niang di zi wu jian qi hang 》:“lai ru lei ting shou zhen nu ,ba ru jiang hai ning qing guang 。”⑤jie shu ;wan jie 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“ji fan ,shi ba 。” (er )pí ①tong “pi ”。pi lao 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“chu ba yu ben ming 。”②ruan ruo mo neng 。gu yi 《chen zheng shi shu 》:“zuo ba ruan bu sheng li zhe ,bu wei ba ruan ,yue bu guan bu zhi 。”

    hai :

    (yi )①fan hui ;hui dao yuan de huo hui fu yuan wei 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“song cheng gong ru chu ,hai ,ru yu zheng ,zheng bai jiang xiang zhi 。”(zheng bai :zhi zheng wen gong 。xiang :she yan qiao dai 。)《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“hai jun ba shang 。”②hui fu 。《wei shu ·xian zu ji 》:“zhu fei lao chao qian zhe ,yi ge hai chu 。”(lao :gong lao 。qian :jin sheng 。)③jiao hai ;gui hai 。《xun zi ·yao wen 》:“ran er wu suo zhi zhi er jian zhe shi ren ,hai zhi er jian zhe san shi ren 。”ye zhi jiao na 。du fu 《sui yan hang 》:“ge ci ren ai hai zu yong 。”(yong :di chang lao yi de bu bo 。)④gu ;hui tou 。pan yue 《shang ruo zi ci 》:“hai tiao xi fen yi (yì),cao mang mang xi mu sen sen 。”(yi :mai zang wu 。)《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“ji bu shu hai gu 。”⑤chang hai 。jiang yan 《hen fu 》:“lie bo ji shu ,shi hai han en 。”(ji :bang 。shu :xin 。)⑥tong “huan ”。huan rao 。chen liang 《nian nu jiao ·deng duo jing lou 》:“wei lou hai wang ,tan ci yi ,jin gu ji ren ceng hui 。”⑦《han shu ·shi huo zhi shang 》:“hai lu shu sang 。”(lu :fang she 。) (er )xuán ①xuan zhuai 。《guo yu ·wu yu 》:“da fu chong (zhǒng)yong er shan mou ,jiang hai wan wu guo yu gu zhang zhi shang ,yi de ji zhi 。”(chong :zhi yue da fu wen chong 。wan :wan long 。)②li ji ;xun su 。《xun zi ·wang ba 》:“ru shi ze shun yu hai zhi ,wang ye hai qi 。”③qing ying kuai jie de yang zi 。《shi jing ·ji feng ·hai 》:“zi zhi hai xi ,zao wo hu nao (náo)zhi jian xi 。”(nao :gu shan ming 。) (san )hái fu ci 。①reng ;shang 。du fu 《fan jiang 》shi :“luan li hai zou le ,piao bo ju ting ge 。”②zai ;you 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“dai dao chong yang ri ,hai lai jiu ju hua 。”③geng 。du fu 《feng dai yan da fu 》shi :“shu fang you xi gu ren lai ,chong zhen hai xu ji shi cai 。”

    le :

    (yi )①yin le 。《zhou yi ·yu 》:“xian wang yi zuo le chong de 。”《lv shi chun qiu ·gu le 》:“gu le zhi suo you lai zhe shang yi ,fei du wei yi shi zhi suo zao ye 。”you wei zou le 。《li ji ·qu li xia 》:“sui xiong ,nian gu bu deng ……shi yin jiu bu le 。”②le gong ;yan zou yin le de ren 。《lun yu ·wei zi 》:“ji ren gui nv le ,ji huan zi shou zhi 。”(gui :tong “kui ”。zeng song 。)③le qi 。《han fei zi ·jie lao 》:“gu yu xian ze zhong se jie sui ,yu chang ze zhu le jie he 。” (er )lèyu kuai ;kuai le 。《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“ji le ye rong rong 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ci le he ji ?” (san )yào xi hao ;xi ai 。《lun yu ·yong ye 》:“zhi zhe le shan ,ren zhe le shui 。”(zhi :zhi 。)《jin shu ·ruan ji chuan 》:“ji ping sheng ceng you dong ping ,le ji feng tu 。”

    zhen :

    ①zhen ji ;jiu ji 。《hou han shu ·zhao dian chuan 》:“san jia liang yi zhen qiong e 。”②wan jiu ;zheng jiu 。《guo yu ·zhou yu xia 》:“gu wang ji xing shi ,bo (bó)bi bu zhen 。”(bo :po mie 。)③dou dong ;hui dong 。《chu ci ·yu fu 》:“xin mu zhe bi dan guan ,xin yu zhe bi zhen yi 。”④fen qi ;zhen zuo 。《lv shi chun qiu ·meng chun ji 》:“dong feng jie dong ,zhe chong shi zhen 。”⑤zheng du 。lu zhao lin 《shang zhi hui 》:“zhen lv fen chuan qu ,qiu feng heng da ge 。”(hui :hui zhong ,gu de ming 。)⑥tong “zhen ”。1. zhen dong 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“shi shi meng tian wei zhen xiong nu 。”2. zhen kong 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“bei man yi zhi bi ren ,wei chang jian tian zi ,gu zhen she 。”

    xun :

    kuai ;ji su 。《li ji ·yu zao 》:“re you ji feng ,xun lei 、shen yu ,ze bi bian 。”

    jin :

    (yi )①lian min ;tong qing 。《shi jing ·xiao ya ·hang bai 》:“shi bi jiao ren ,jin ci lao ren 。”《chen qing biao 》:“fu wei sheng chao yi xiao zhi tian xia ,fan zai gu lao ,you meng jin yo 。”②jin shen 。《han shu ·gu yi chuan 》:“ying yi lian chi ,gu ren jin jie hang 。”(ying :jia 。)③duan zhuang 。《lun yu ·wei ling gong 》:“jun zi jin er bu zheng ,qun er bu dang 。”④chong shang 。《han shu ·de li zhi xia 》:“gu zhi jin ji shi duo hao jing shu ,jin gong ming 。”⑤jiao ao 。《yan tie lun ·xiang ci 》:“yuan ang mian ci jiang hou zhi jiao jin 。”⑥kua yao 。ou yang xiu 《mai you weng 》:“chen kang su gong yao zi shan she ,dang shi mo shuang ,gong yi yi ci zi jin 。”《guo yu ·yue yu xia 》:“lao er bu jin ji gong 。”⑦wei xian 。《shi jing ·xiao ya ·wan (yùn)liu 》:“ju yi xiong jin 。”(wan :ku 。)(er ) qín mao huo ji de bing 。《han shu ·xu le chuan 》:“qi qiong hang ,fen ji jin 。”(ji :tong “ji ”。)(san ) guān tong “guan ”。mo qi de lao ren huo sang qi de ren 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“bu wu jin gua 。”《li ji ·wang zhi 》:“lao er mo qi zhe wei zhi jin ,lao er mo fu zhe wei zhi gua 。”

    pei :

    ①jia yu sheng kou yong de jiang sheng 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“dai yu zhi pei 。”②qian ,tao 。wang yu cheng 《tang he dian yu chuan 》:“wen lu zhi ,huo fu mu pei ma ,qi zi gong shi 。”(lu :zei kou 。)[pei tou ]jia yu sheng kou yong de jiao zi he jiang sheng 。gu le fu 《mu lan shi 》:“na shi mai pei tou ,bei shi mai chang bian 。”