• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 少小涉書史,早能綴文篇。

    “少小涉書史,早能綴文篇。”詩句出處:《送靈師》;是唐朝詩人韓愈的作品。

    佛法入中國,爾來七百年。齊民逃賦役,高士著幽禪。
    官吏不之制,紛紛聽其然。耕桑日失隸,朝署時遺賢。
    靈師皇甫姓,胤胄本蟬聯。少小涉書史,早能綴文篇。
    中間不得意,失跡成延遷。逸志不拘教,軒騰斷牽攣。
    圍棋鬥白黑,生死隨機權。七博在一擲,梟盧叱回旋。
    戰詩誰與敵,浩汗橫戈鋋。飲酒盡百盞,嘲諧思逾鮮。
    有時醉花月,高唱清且綿。四座咸寂默,杳如奏湘弦。
    尋勝不憚險,黔江屢洄沿。瞿塘五七月,驚電讓歸船。
    怒水忽中裂,千尋墮幽泉。環回勢益急,仰見團團天。
    投身豈得計,性命甘徒捐。浪沫蹙翻湧,漂浮再生全。
    同行二十人,魂骨俱坑填。靈師不掛懷,冒涉道轉延。
    開忠二州牧,詩賦時多傳。失職不把筆,珠璣為君編。
    強留費日月,密席羅嬋娟。昨者至林邑,使君數開筵。
    逐客三四公,盈懷贈蘭荃。湖遊泛漭沆,溪宴駐潺湲。
    別語不許出,行裾動遭牽。鄰州競招請,書札何翩翩。
    十月下桂嶺,乘寒恣窺緣。落落王員外,爭迎獲其先。
    自從入賓館,占吝久能專。吾徒頗攜被,接宿窮歡妍。
    聽說兩京事,分明皆眼前。縱橫雜謠俗,瑣屑咸羅穿。
    材調真可惜,朱丹在磨研。方將斂之道,且欲冠其顛。
    韶陽李太守,高步凌雲煙。得客輒忘食,開囊乞繒錢。
    手持南曹敘,字重青瑤鐫。古氣參彖系,高標摧太玄。
    維舟事幹謁,披讀頭風痊。還如舊相識,傾壺暢幽悁。
    以此復留滯,歸驂幾時鞭。

    【註釋】:

    少:

    (一)①數量少。與“多”相對。《左傳·哀公二年》:“陽虎曰:‘吾車少。’”②缺少;短少;差欠。《史記·平原君虞卿列傳》:“今少一人,願君即以遂備員而行矣。”③削弱。賈誼《治安策》:“欲天下之治安,莫若眾建諸侯而少其力。”④輕視;看輕;小看。《晉書·王濟傳》:“(濟)好以言傷物,儕(chái)類以此少之。”(儕類:同輩。)⑤不多時,表示時間短暫。《莊子·達生》:“少焉,果敗而反。”⑥副詞。表示程度淺。相當於“稍微”。《戰國策·趙策四》:“太後之色少解。” (二)shào ①年幼。與“老”相對。賀知章《回鄉偶書二首》之一:“少小離傢老大回,鄉音無改鬢毛衰(cuī)。”②少年人。《左傳·僖公二十八年》:“少長有禮,其可用也。”③排行最末的。《史記·孟嘗君列傳》:“田嬰者,齊威王少子。”

    小:

    ①微小;細小。與“大”相對。《莊子·逍遙遊》:“此小大之辯也。”②低;低微。古樂府《陌上桑》:“十五府小史,二十朝大夫。”(府:太守官府。小史:小吏。朝:朝廷。)③狹小;狹隘。④輕視。《左傳·桓公四年》:“秦師侵芮,敗焉,小之也。”⑤年幼。《晉書·郗鑒傳》:“時兄子(郗)邁、外甥周翼並小,常攜之就食。”也指年幼的人。李白《長幹行》:“同居長幹裡,兩小無嫌猜。”(嫌猜:嫌疑。)又指排行最末的。古樂府《木蘭詩》:“小弟聞姊來,磨刀霍霍向豬羊。”(霍霍:磨刀聲。)⑥稍微;略微。《孟子·公孫醜上》:“今病小愈。”⑦舊時特指妾。⑧謙詞。1. 指與自己有關的事物。2. 自稱。《左傳·隱公元年》:“小小有母,皆嘗小小之食矣。”⑨表示時間短暫。楊萬裡《夏夜追涼》:“開門小立月明中。”⑩副詞。表示程度淺。相當於“稍微”。《後漢書 ·應劭傳》:“制禦小緩,則陸掠殘害。”(制禦:統治。陸掠:擄掠。)[小人]1. 平民。《論語·顏淵》:“君子之德風,小人之德草。”2. 指沒有道德修養的人。《尚書·大禹謨》:“君子在野,小人在位。”3.自稱的謙詞。

    涉:

    ①蹚水過河。《詩經· 衛風·氓》:“送子涉淇,至於頓丘。”(淇:水名。頓丘:古地名。)②泛指渡水。《詩經·邶風·匏有苦葉》:“招招舟子,人涉卬否。”③進入;到。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“驅中國士眾,遠涉江湖之間,不習水土,必生疾病。”(中國:指中原地區。)④經過;經歷。司馬遷《報任安書》:“涉旬月,迫季冬。”⑤牽涉;牽連。劉知幾《史通·敘事》:“而言有關涉,事便顯露。”⑥閱覽;閱讀;觀看。顧炎武《復庵記》:“幼而讀書,好《楚辭》,諸子及經史多所涉獵。”

    書:

    ①書寫;用文字記錄。《周易·系辭上》:“書不盡言,言不盡意。”《左傳·隱公七年》:“滕侯卒,不書名,未同盟也。”②書法。《新唐書·三宗諸子傳》:“(李)范好學,工書。”③書法的字體。《漢書·藝文志》:“六體者,古文、奇字、篆書、隸書、繆篆、蟲書。”④指文字。《南史·陳伯之傳》:“伯之不識書。”⑤書籍。《論語· 先進》:“何必讀書,然後為學?”⑥特指古代典籍《尚書》,為五經之一,內容主要是上古帝王的文誥。《孟子·盡心下》:“盡信《書》,則不如無《書》。”⑦書信。《左傳· 昭公六年》:“叔向使詒子產書。”⑧公文;文書。《漢書·刑法志》:“民知爭端矣,將棄禮而征於書。”(征:征引。書:指刑法。)古樂府《木蘭詩》:“軍書十二卷,卷卷有爺名。”⑨指帝王的詔書。《後漢書·禮儀志上》:“立春之日,下寬大之書曰……”⑩臣下的奏章。岑參《寄左省杜拾遺》:“聖朝無闕事,自覺諫書稀。”(闕:缺點。)

    史:

    ①史官。 掌管書籍和負責記載史事的官。《左傳·宣公二年》:“董狐,古之良史也。”②歷史;史書。《莊子·天下》:“舊法世傳之史,尚多有之。”③古代圖書分類法中的第二部,又稱乙部,專門收集各種體裁的史書。④虛浮;文辭繁多。《儀禮·聘禮》:“辭多則史,少則不達。”⑤《史記》的簡稱。高適《遇盧明府有贈》:“胸懷豁清夜,《史》《漢》如流泉。”(《漢》:指《漢書》。流泉:形容文字如泉水湧出。)

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“無能不官,無功不賞。”②有能力;有才能。諸葛亮《出師表》:“先帝稱之曰能。”③能夠;勝任。《論語·先進》:“非曰能之,願學焉。”④擅長;善於。蔡元培《圖畫》:“善畫者多工書而能詩。”(書:書法。)⑤和睦,親善。《左傳·襄公二十二年》:“令尹之不能,爾所知也。”⑥如此;這般。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“南村群童欺我老無力,忍能對面為盜賊。”(忍:忍心。)⑦及,達到。王安石《遊褒禪山記》:“蓋餘所至,比好遊者尚不能十一。”⑧副詞。約同“乃”、“於是”。《管子·權修》:“二者不失,則民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善遊能寒。”(食水:指魚鱉囧鶩等。)

    綴:

    (一)①縫合。《禮記·內則》:“衣裳綻裂,紉箴(zhēn)請補綴。”(箴:同“針”。)《戰國策·秦策一》:“綴甲厲兵。”②連結。張衡《西京賦》:“左有崤(xiáo)函重險,桃林之塞,綴以二華。”(崤函:崤山及函谷關。塞:要塞。二華:太華、少華二山。)③連綴文辭以成文章。劉勰《文心雕龍·練字》:“綴字屬篇,必須練擇。”(屬篇:寫成篇章。練:精練。)《漢書·藝文志》:“閭裡小知者之所及,亦使綴而不忘。”④裝飾。《韓非子·外儲說左上》:“綴以珠玉,飾以玫瑰。”劉義慶《世說新語·言語》:“意謂乃不如微雲點綴。”⑤掛。柳宗元《小石潭記》:“青樹翠蔓,蒙絡搖綴。” (二)chuò輟。停止;廢止。《荀子·成相》:“春申道綴基畢輸。”(春申:指春申君,楚國貴族。基:基業。畢輸:完全破壞。)

    文:

    ①在身體上刺畫花紋。《莊子·逍遙遊》:“越人斷發文身。”②線條交錯的圖形;花紋。王充《論衡·言毒》:“蝮蛇多文。”③自然界或人類社會的某些現象。《周易·賁》:“觀乎天文,以察時變。”④禮樂典章制度。張居正《與薊遼總督譚二華》:“如有不效,巡關禦史得論劾(hé)之,固不必襲此故套虛文為也。”(劾:揭發罪狀。襲:沿用。)⑤法令條文。《史記·酷吏列傳》:“與趙禹更定諸律令,務在深文。”⑥字;文字。《史記·秦始皇本紀》:“書同文。”⑦文辭;文章。劉勰《文心雕龍· 情采》:“昔詩人什篇,為情而造文。”歐陽修《醉翁亭記》:“醉能同其樂,醒能述以文者,太守也。”⑧非軍事的;與“武”相對。《史記·酈生陸賈列傳》:“文武並用,長久之術也。”⑨華美;有文采。杜預《春秋經傳集解序》:“史有文質,辭有詳略。”(質:質樸。)⑩文飾;掩飾。劉知幾《史通·惑經》:“庸儒末學,文過飾非。”(11)柔和;不猛烈。《世說新語·賞譽》:“士龍為人,文弱可愛。”(士龍:陸雲字。)(12)量詞。計算銅幣的單位。《宋書·徐羨之傳》:“可以錢二十八文埋宅四角。”

    篇:

    ①書;簡冊。《漢書·武帝紀》:“賢良明於古今王事之體,受策察問,咸以書對,著之於篇,朕親覽焉。”(賢良:漢代選拔官吏的科目之一。咸:都;全。對:回答。)②首尾完整的文章。劉知幾《史通·敘事》:“句積而章立,章積而篇成。”③量詞。用於文章。司馬遷《報任安書》:“《詩經》三百篇,大氏聖賢發憤之所為作也。”


  • 少小涉书史,早能缀文篇。

    “少小涉书史,早能缀文篇。”诗句出处:《送灵师》;是唐朝诗人韩愈的作品。

    佛法入中国,尔来七百年。齐民逃赋役,高士著幽禅。
    官吏不之制,纷纷听其然。耕桑日失隶,朝署时遗贤。
    灵师皇甫姓,胤胄本蝉联。少小涉书史,早能缀文篇。
    中间不得意,失迹成延迁。逸志不拘教,轩腾断牵挛。
    围棋斗白黑,生死随机权。七博在一掷,枭卢叱回旋。
    战诗谁与敌,浩汗横戈鋋。饮酒尽百盏,嘲谐思逾鲜。
    有时醉花月,高唱清且绵。四座咸寂默,杳如奏湘弦。
    寻胜不惮险,黔江屡洄沿。瞿塘五七月,惊电让归船。
    怒水忽中裂,千寻堕幽泉。环回势益急,仰见团团天。
    投身岂得计,性命甘徒捐。浪沫蹙翻涌,漂浮再生全。
    同行二十人,魂骨俱坑填。灵师不挂怀,冒涉道转延。
    开忠二州牧,诗赋时多传。失职不把笔,珠玑为君编。
    强留费日月,密席罗婵娟。昨者至林邑,使君数开筵。
    逐客三四公,盈怀赠兰荃。湖游泛漭沆,溪宴驻潺湲。
    别语不许出,行裾动遭牵。邻州竞招请,书札何翩翩。
    十月下桂岭,乘寒恣窥缘。落落王员外,争迎获其先。
    自从入宾馆,占吝久能专。吾徒颇携被,接宿穷欢妍。
    听说两京事,分明皆眼前。纵横杂谣俗,琐屑咸罗穿。
    材调真可惜,朱丹在磨研。方将敛之道,且欲冠其颠。
    韶阳李太守,高步凌云烟。得客辄忘食,开囊乞缯钱。
    手持南曹叙,字重青瑶镌。古气参彖系,高标摧太玄。
    维舟事干谒,披读头风痊。还如旧相识,倾壶畅幽悁。
    以此复留滞,归骖几时鞭。

    【注释】:

    少:

    (一)①数量少。与“多”相对。《左传·哀公二年》:“阳虎曰:‘吾车少。’”②缺少;短少;差欠。《史记·平原君虞卿列传》:“今少一人,愿君即以遂备员而行矣。”③削弱。贾谊《治安策》:“欲天下之治安,莫若众建诸侯而少其力。”④轻视;看轻;小看。《晋书·王济传》:“(济)好以言伤物,侪(chái)类以此少之。”(侪类:同辈。)⑤不多时,表示时间短暂。《庄子·达生》:“少焉,果败而反。”⑥副词。表示程度浅。相当于“稍微”。《战国策·赵策四》:“太后之色少解。” (二)shào ①年幼。与“老”相对。贺知章《回乡偶书二首》之一:“少小离家老大回,乡音无改鬓毛衰(cuī)。”②少年人。《左传·僖公二十八年》:“少长有礼,其可用也。”③排行最末的。《史记·孟尝君列传》:“田婴者,齐威王少子。”

    小:

    ①微小;细小。与“大”相对。《庄子·逍遥游》:“此小大之辩也。”②低;低微。古乐府《陌上桑》:“十五府小史,二十朝大夫。”(府:太守官府。小史:小吏。朝:朝廷。)③狭小;狭隘。④轻视。《左传·桓公四年》:“秦师侵芮,败焉,小之也。”⑤年幼。《晋书·郗鉴传》:“时兄子(郗)迈、外甥周翼并小,常携之就食。”也指年幼的人。李白《长干行》:“同居长干里,两小无嫌猜。”(嫌猜:嫌疑。)又指排行最末的。古乐府《木兰诗》:“小弟闻姊来,磨刀霍霍向猪羊。”(霍霍:磨刀声。)⑥稍微;略微。《孟子·公孙丑上》:“今病小愈。”⑦旧时特指妾。⑧谦词。1. 指与自己有关的事物。2. 自称。《左传·隐公元年》:“小小有母,皆尝小小之食矣。”⑨表示时间短暂。杨万里《夏夜追凉》:“开门小立月明中。”⑩副词。表示程度浅。相当于“稍微”。《后汉书 ·应劭传》:“制御小缓,则陆掠残害。”(制御:统治。陆掠:掳掠。)[小人]1. 平民。《论语·颜渊》:“君子之德风,小人之德草。”2. 指没有道德修养的人。《尚书·大禹谟》:“君子在野,小人在位。”3.自称的谦词。

    涉:

    ①蹚水过河。《诗经· 卫风·氓》:“送子涉淇,至于顿丘。”(淇:水名。顿丘:古地名。)②泛指渡水。《诗经·邶风·匏有苦叶》:“招招舟子,人涉卬否。”③进入;到。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“驱中国士众,远涉江湖之间,不习水土,必生疾病。”(中国:指中原地区。)④经过;经历。司马迁《报任安书》:“涉旬月,迫季冬。”⑤牵涉;牵连。刘知几《史通·叙事》:“而言有关涉,事便显露。”⑥阅览;阅读;观看。顾炎武《复庵记》:“幼而读书,好《楚辞》,诸子及经史多所涉猎。”

    书:

    ①书写;用文字记录。《周易·系辞上》:“书不尽言,言不尽意。”《左传·隐公七年》:“滕侯卒,不书名,未同盟也。”②书法。《新唐书·三宗诸子传》:“(李)范好学,工书。”③书法的字体。《汉书·艺文志》:“六体者,古文、奇字、篆书、隶书、缪篆、虫书。”④指文字。《南史·陈伯之传》:“伯之不识书。”⑤书籍。《论语· 先进》:“何必读书,然后为学?”⑥特指古代典籍《尚书》,为五经之一,内容主要是上古帝王的文诰。《孟子·尽心下》:“尽信《书》,则不如无《书》。”⑦书信。《左传· 昭公六年》:“叔向使诒子产书。”⑧公文;文书。《汉书·刑法志》:“民知争端矣,将弃礼而征于书。”(征:征引。书:指刑法。)古乐府《木兰诗》:“军书十二卷,卷卷有爷名。”⑨指帝王的诏书。《后汉书·礼仪志上》:“立春之日,下宽大之书曰……”⑩臣下的奏章。岑参《寄左省杜拾遗》:“圣朝无阙事,自觉谏书稀。”(阙:缺点。)

    史:

    ①史官。 掌管书籍和负责记载史事的官。《左传·宣公二年》:“董狐,古之良史也。”②历史;史书。《庄子·天下》:“旧法世传之史,尚多有之。”③古代图书分类法中的第二部,又称乙部,专门收集各种体裁的史书。④虚浮;文辞繁多。《仪礼·聘礼》:“辞多则史,少则不达。”⑤《史记》的简称。高适《遇卢明府有赠》:“胸怀豁清夜,《史》《汉》如流泉。”(《汉》:指《汉书》。流泉:形容文字如泉水涌出。)

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“无能不官,无功不赏。”②有能力;有才能。诸葛亮《出师表》:“先帝称之曰能。”③能够;胜任。《论语·先进》:“非曰能之,愿学焉。”④擅长;善于。蔡元培《图画》:“善画者多工书而能诗。”(书:书法。)⑤和睦,亲善。《左传·襄公二十二年》:“令尹之不能,尔所知也。”⑥如此;这般。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“南村群童欺我老无力,忍能对面为盗贼。”(忍:忍心。)⑦及,达到。王安石《游褒禅山记》:“盖余所至,比好游者尚不能十一。”⑧副词。约同“乃”、“于是”。《管子·权修》:“二者不失,则民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善游能寒。”(食水:指鱼鳖囧鹜等。)

    缀:

    (一)①缝合。《礼记·内则》:“衣裳绽裂,纫箴(zhēn)请补缀。”(箴:同“针”。)《战国策·秦策一》:“缀甲厉兵。”②连结。张衡《西京赋》:“左有崤(xiáo)函重险,桃林之塞,缀以二华。”(崤函:崤山及函谷关。塞:要塞。二华:太华、少华二山。)③连缀文辞以成文章。刘勰《文心雕龙·练字》:“缀字属篇,必须练择。”(属篇:写成篇章。练:精练。)《汉书·艺文志》:“闾里小知者之所及,亦使缀而不忘。”④装饰。《韩非子·外储说左上》:“缀以珠玉,饰以玫瑰。”刘义庆《世说新语·言语》:“意谓乃不如微云点缀。”⑤挂。柳宗元《小石潭记》:“青树翠蔓,蒙络摇缀。” (二)chuò辍。停止;废止。《荀子·成相》:“春申道缀基毕输。”(春申:指春申君,楚国贵族。基:基业。毕输:完全破坏。)

    文:

    ①在身体上刺画花纹。《庄子·逍遥游》:“越人断发文身。”②线条交错的图形;花纹。王充《论衡·言毒》:“蝮蛇多文。”③自然界或人类社会的某些现象。《周易·贲》:“观乎天文,以察时变。”④礼乐典章制度。张居正《与蓟辽总督谭二华》:“如有不效,巡关御史得论劾(hé)之,固不必袭此故套虚文为也。”(劾:揭发罪状。袭:沿用。)⑤法令条文。《史记·酷吏列传》:“与赵禹更定诸律令,务在深文。”⑥字;文字。《史记·秦始皇本纪》:“书同文。”⑦文辞;文章。刘勰《文心雕龙· 情采》:“昔诗人什篇,为情而造文。”欧阳修《醉翁亭记》:“醉能同其乐,醒能述以文者,太守也。”⑧非军事的;与“武”相对。《史记·郦生陆贾列传》:“文武并用,长久之术也。”⑨华美;有文采。杜预《春秋经传集解序》:“史有文质,辞有详略。”(质:质朴。)⑩文饰;掩饰。刘知几《史通·惑经》:“庸儒末学,文过饰非。”(11)柔和;不猛烈。《世说新语·赏誉》:“士龙为人,文弱可爱。”(士龙:陆云字。)(12)量词。计算铜币的单位。《宋书·徐羡之传》:“可以钱二十八文埋宅四角。”

    篇:

    ①书;简册。《汉书·武帝纪》:“贤良明于古今王事之体,受策察问,咸以书对,著之于篇,朕亲览焉。”(贤良:汉代选拔官吏的科目之一。咸:都;全。对:回答。)②首尾完整的文章。刘知几《史通·叙事》:“句积而章立,章积而篇成。”③量词。用于文章。司马迁《报任安书》:“《诗经》三百篇,大氏圣贤发愤之所为作也。”


  • shao xiao she shu shi ,zao neng chuo wen pian 。

    “shao xiao she shu shi ,zao neng chuo wen pian 。”shi gou chu chu :《song ling shi 》;shi tang chao shi ren han yu de zuo pin 。

    fo fa ru zhong guo ,er lai qi bai nian 。ji min tao fu yi ,gao shi zhe you chan 。
    guan li bu zhi zhi ,fen fen ting ji ran 。geng sang ri shi li ,chao shu shi wei xian 。
    ling shi huang fu xing ,yin zhou ben chan lian 。shao xiao she shu shi ,zao neng chuo wen pian 。
    zhong jian bu de yi ,shi ji cheng yan qian 。yi zhi bu ju jiao ,xuan teng duan qian luan 。
    wei qi dou bai hei ,sheng si sui ji quan 。qi bo zai yi zhi ,xiao lu chi hui xuan 。
    zhan shi shei yu di ,hao han heng ge chan 。yin jiu jin bai zhan ,chao xie sai yu xian 。
    you shi zui hua yue ,gao chang qing ju mian 。si zuo xian ji mo ,yao ru zou xiang xian 。
    xun sheng bu dan xian ,qian jiang lv hui yan 。ju tang wu qi yue ,jing dian rang gui chuan 。
    nu shui hu zhong lie ,qian xun duo you quan 。huan hui shi yi ji ,yang jian tuan tuan tian 。
    tou shen qi de ji ,xing ming gan tu juan 。lang mo cu fan chong ,piao fu zai sheng quan 。
    tong hang er shi ren ,hun gu ju keng tian 。ling shi bu gua huai ,mao she dao zhuai yan 。
    kai zhong er zhou mu ,shi fu shi duo chuan 。shi zhi bu ba bi ,zhu ji wei jun bian 。
    jiang liu fei ri yue ,mi xi luo chan juan 。zuo zhe zhi lin yi ,shi jun shu kai yan 。
    zhu ke san si gong ,ying huai zeng lan quan 。hu you fan mang hang ,xi yan zhu chan yuan 。
    bie yu bu hu chu ,hang ju dong zao qian 。lin zhou jing qiao qing ,shu zha he pian pian 。
    shi yue xia gui ling ,cheng han zi kui yuan 。la la wang yuan wai ,zheng ying huo ji xian 。
    zi cong ru bin guan ,zhan lin jiu neng zhuan 。wu tu po xie bei ,jie su qiong huan yan 。
    ting shui liang jing shi ,fen ming jie yan qian 。zong heng za yao su ,suo xie xian luo chuan 。
    cai diao zhen ke xi ,zhu dan zai mo yan 。fang jiang lian zhi dao ,ju yu guan ji dian 。
    shao yang li tai shou ,gao bu ling yun yan 。de ke zhe wang shi ,kai nang qi zeng qian 。
    shou chi na cao xu ,zi chong qing yao juan 。gu qi can tuan ji ,gao biao cui tai xuan 。
    wei zhou shi gan ye ,pi dou tou feng quan 。hai ru jiu xiang shi ,qing hu chang you juan 。
    yi ci fu liu zhi ,gui can ji shi bian 。

    【zhu shi 】:

    shao :

    (yi )①shu liang shao 。yu “duo ”xiang dui 。《zuo chuan ·ai gong er nian 》:“yang hu yue :‘wu che shao 。’”②que shao ;duan shao ;cha qian 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“jin shao yi ren ,yuan jun ji yi sui bei yuan er hang yi 。”③xiao ruo 。gu yi 《zhi an ce 》:“yu tian xia zhi zhi an ,mo re zhong jian zhu hou er shao ji li 。”④qing shi ;kan qing ;xiao kan 。《jin shu ·wang ji chuan 》:“(ji )hao yi yan shang wu ,chai (chái)lei yi ci shao zhi 。”(chai lei :tong bei 。)⑤bu duo shi ,biao shi shi jian duan zan 。《zhuang zi ·da sheng 》:“shao yan ,guo bai er fan 。”⑥fu ci 。biao shi cheng du jian 。xiang dang yu “shao wei ”。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou zhi se shao jie 。” (er )shào ①nian you 。yu “lao ”xiang dui 。he zhi zhang 《hui xiang ou shu er shou 》zhi yi :“shao xiao li jia lao da hui ,xiang yin mo gai bin mao cui (cuī)。”②shao nian ren 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“shao chang you li ,ji ke yong ye 。”③pai hang zui mo de 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“tian ying zhe ,ji wei wang shao zi 。”

    xiao :

    ①wei xiao ;xi xiao 。yu “da ”xiang dui 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ci xiao da zhi bian ye 。”②di ;di wei 。gu le fu 《mo shang sang 》:“shi wu fu xiao shi ,er shi chao da fu 。”(fu :tai shou guan fu 。xiao shi :xiao li 。chao :chao ting 。)③xia xiao ;xia ai 。④qing shi 。《zuo chuan ·huan gong si nian 》:“qin shi qin rui ,bai yan ,xiao zhi ye 。”⑤nian you 。《jin shu ·chi jian chuan 》:“shi xiong zi (chi )mai 、wai sheng zhou yi bing xiao ,chang xie zhi jiu shi 。”ye zhi nian you de ren 。li bai 《chang gan hang 》:“tong ju chang gan li ,liang xiao mo xian cai 。”(xian cai :xian yi 。)you zhi pai hang zui mo de 。gu le fu 《mu lan shi 》:“xiao di wen zi lai ,mo dao huo huo xiang zhu yang 。”(huo huo :mo dao sheng 。)⑥shao wei ;lve wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“jin bing xiao yu 。”⑦jiu shi te zhi qie 。⑧qian ci 。1. zhi yu zi ji you guan de shi wu 。2. zi chen 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“xiao xiao you mu ,jie chang xiao xiao zhi shi yi 。”⑨biao shi shi jian duan zan 。yang mo li 《xia ye zhui liang 》:“kai men xiao li yue ming zhong 。”⑩fu ci 。biao shi cheng du jian 。xiang dang yu “shao wei ”。《hou han shu ·ying shao chuan 》:“zhi yu xiao huan ,ze liu lve can hai 。”(zhi yu :tong zhi 。liu lve :lu lve 。)[xiao ren ]1. ping min 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi zhi de feng ,xiao ren zhi de cao 。”2. zhi mei you dao de xiu yang de ren 。《shang shu ·da yu mo 》:“jun zi zai ye ,xiao ren zai wei 。”3.zi chen de qian ci 。

    she :

    ①tang shui guo he 。《shi jing · wei feng ·mang 》:“song zi she qi ,zhi yu du qiu 。”(qi :shui ming 。du qiu :gu de ming 。)②fan zhi du shui 。《shi jing ·bei feng ·pao you ku xie 》:“qiao qiao zhou zi ,ren she ang fou 。”③jin ru ;dao 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“qu zhong guo shi zhong ,yuan she jiang hu zhi jian ,bu xi shui tu ,bi sheng ji bing 。”(zhong guo :zhi zhong yuan de ou 。)④jing guo ;jing li 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“she xun yue ,pai ji dong 。”⑤qian she ;qian lian 。liu zhi ji 《shi tong ·xu shi 》:“er yan you guan she ,shi bian xian lou 。”⑥yue lan ;yue dou ;guan kan 。gu yan wu 《fu an ji 》:“you er dou shu ,hao 《chu ci 》,zhu zi ji jing shi duo suo she lie 。”

    shu :

    ①shu xie ;yong wen zi ji lu 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“shu bu jin yan ,yan bu jin yi 。”《zuo chuan ·yin gong qi nian 》:“teng hou cu ,bu shu ming ,wei tong meng ye 。”②shu fa 。《xin tang shu ·san zong zhu zi chuan 》:“(li )fan hao xue ,gong shu 。”③shu fa de zi ti 。《han shu ·yi wen zhi 》:“liu ti zhe ,gu wen 、ji zi 、zhuan shu 、li shu 、miao zhuan 、chong shu 。”④zhi wen zi 。《na shi ·chen bai zhi chuan 》:“bai zhi bu shi shu 。”⑤shu ji 。《lun yu · xian jin 》:“he bi dou shu ,ran hou wei xue ?”⑥te zhi gu dai dian ji 《shang shu 》,wei wu jing zhi yi ,nei rong zhu yao shi shang gu di wang de wen gao 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin 《shu 》,ze bu ru mo 《shu 》。”⑦shu xin 。《zuo chuan · zhao gong liu nian 》:“shu xiang shi dai zi chan shu 。”⑧gong wen ;wen shu 。《han shu ·xing fa zhi 》:“min zhi zheng duan yi ,jiang qi li er zheng yu shu 。”(zheng :zheng yin 。shu :zhi xing fa 。)gu le fu 《mu lan shi 》:“jun shu shi er juan ,juan juan you ye ming 。”⑨zhi di wang de zhao shu 。《hou han shu ·li yi zhi shang 》:“li chun zhi ri ,xia kuan da zhi shu yue ……”⑩chen xia de zou zhang 。cen can 《ji zuo sheng du she wei 》:“sheng chao mo que shi ,zi jiao jian shu xi 。”(que :que dian 。)

    shi :

    ①shi guan 。 zhang guan shu ji he fu ze ji zai shi shi de guan 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“dong hu ,gu zhi liang shi ye 。”②li shi ;shi shu 。《zhuang zi ·tian xia 》:“jiu fa shi chuan zhi shi ,shang duo you zhi 。”③gu dai tu shu fen lei fa zhong de di er bu ,you chen yi bu ,zhuan men shou ji ge chong ti cai de shi shu 。④xu fu ;wen ci fan duo 。《yi li ·pin li 》:“ci duo ze shi ,shao ze bu da 。”⑤《shi ji 》de jian chen 。gao kuo 《yu lu ming fu you zeng 》:“xiong huai hua qing ye ,《shi 》《han 》ru liu quan 。”(《han 》:zhi 《han shu 》。liu quan :xing rong wen zi ru quan shui chong chu 。)

    neng :

    ①neng li ;cai neng 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo neng bu guan ,mo gong bu shang 。”②you neng li ;you cai neng 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xian di chen zhi yue neng 。”③neng gou ;sheng ren 。《lun yu ·xian jin 》:“fei yue neng zhi ,yuan xue yan 。”④shan chang ;shan yu 。cai yuan pei 《tu hua 》:“shan hua zhe duo gong shu er neng shi 。”(shu :shu fa 。)⑤he mu ,qin shan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi er nian 》:“ling yin zhi bu neng ,er suo zhi ye 。”⑥ru ci ;zhe ban 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“na cun qun tong qi wo lao mo li ,ren neng dui mian wei dao zei 。”(ren :ren xin 。)⑦ji ,da dao 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gai yu suo zhi ,bi hao you zhe shang bu neng shi yi 。”⑧fu ci 。yao tong “nai ”、“yu shi ”。《guan zi ·quan xiu 》:“er zhe bu shi ,ze min neng ke de er guan ye 。”⑨tong “nai ”。ren nai ,jin de qi 。《huai na zi ·de xing 》:“shi shui zhe shan you neng han 。”(shi shui :zhi yu bie jiong wu deng 。)

    chuo :

    (yi )①feng ge 。《li ji ·nei ze 》:“yi chang zhan lie ,ren zhen (zhēn)qing bu chuo 。”(zhen :tong “zhen ”。)《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“chuo jia li bing 。”②lian jie 。zhang heng 《xi jing fu 》:“zuo you xiao (xiáo)han chong xian ,tao lin zhi sai ,chuo yi er hua 。”(xiao han :xiao shan ji han gu guan 。sai :yao sai 。er hua :tai hua 、shao hua er shan 。)③lian chuo wen ci yi cheng wen zhang 。liu xie 《wen xin diao long ·lian zi 》:“chuo zi shu pian ,bi xu lian ze 。”(shu pian :xie cheng pian zhang 。lian :jing lian 。)《han shu ·yi wen zhi 》:“lv li xiao zhi zhe zhi suo ji ,yi shi chuo er bu wang 。”④zhuang shi 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“chuo yi zhu yu ,shi yi mei gui 。”liu yi qing 《shi shui xin yu ·yan yu 》:“yi wei nai bu ru wei yun dian chuo 。”⑤gua 。liu zong yuan 《xiao dan tan ji 》:“qing shu cui man ,meng lao yao chuo 。” (er )chuòchuo 。ting zhi ;fei zhi 。《xun zi ·cheng xiang 》:“chun shen dao chuo ji bi shu 。”(chun shen :zhi chun shen jun ,chu guo gui zu 。ji :ji ye 。bi shu :wan quan po huai 。)

    wen :

    ①zai shen ti shang ci hua hua wen 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yue ren duan fa wen shen 。”②xian tiao jiao cuo de tu xing ;hua wen 。wang chong 《lun heng ·yan du 》:“fu she duo wen 。”③zi ran jie huo ren lei she hui de mou xie xian xiang 。《zhou yi ·ben 》:“guan hu tian wen ,yi cha shi bian 。”④li le dian zhang zhi du 。zhang ju zheng 《yu ji liao zong du tan er hua 》:“ru you bu xiao ,xun guan yu shi de lun he (hé)zhi ,gu bu bi xi ci gu tao xu wen wei ye 。”(he :jie fa zui zhuang 。xi :yan yong 。)⑤fa ling tiao wen 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“yu zhao yu geng ding zhu lv ling ,wu zai shen wen 。”⑥zi ;wen zi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“shu tong wen 。”⑦wen ci ;wen zhang 。liu xie 《wen xin diao long · qing cai 》:“xi shi ren shen pian ,wei qing er zao wen 。”ou yang xiu 《zui weng ting ji 》:“zui neng tong ji le ,xing neng shu yi wen zhe ,tai shou ye 。”⑧fei jun shi de ;yu “wu ”xiang dui 。《shi ji ·li sheng liu gu lie chuan 》:“wen wu bing yong ,chang jiu zhi shu ye 。”⑨hua mei ;you wen cai 。du yu 《chun qiu jing chuan ji jie xu 》:“shi you wen zhi ,ci you xiang lve 。”(zhi :zhi piao 。)⑩wen shi ;yan shi 。liu zhi ji 《shi tong ·huo jing 》:“yong ru mo xue ,wen guo shi fei 。”(11)rou he ;bu meng lie 。《shi shui xin yu ·shang yu 》:“shi long wei ren ,wen ruo ke ai 。”(shi long :liu yun zi 。)(12)liang ci 。ji suan tong bi de chan wei 。《song shu ·xu xian zhi chuan 》:“ke yi qian er shi ba wen mai zhai si jiao 。”

    pian :

    ①shu ;jian ce 。《han shu ·wu di ji 》:“xian liang ming yu gu jin wang shi zhi ti ,shou ce cha wen ,xian yi shu dui ,zhe zhi yu pian ,zhen qin lan yan 。”(xian liang :han dai shua ba guan li de ke mu zhi yi 。xian :dou ;quan 。dui :hui da 。)②shou wei wan zheng de wen zhang 。liu zhi ji 《shi tong ·xu shi 》:“gou ji er zhang li ,zhang ji er pian cheng 。”③liang ci 。yong yu wen zhang 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“《shi jing 》san bai pian ,da shi sheng xian fa fen zhi suo wei zuo ye 。”