• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 向背春光滿,樓臺古制全。

    “向背春光滿,樓臺古制全。”詩句出處:《奉和獨孤中丞遊法華寺》;是唐朝詩人皇甫冉的作品。

    謝君臨郡府,越國舊山川。訪道三千界,當仁五百年。
    巖空騶馭響,樹密旆旌連。閣影凌空壁,松聲助亂泉。
    開門得初地,伏檻接諸天。向背春光滿,樓臺古制全。
    群峰爭彩翠,百谷會風煙。香象隨僧久,祥鳥報客先。
    清心乘暇日,稽首慕良緣。法證無生偈,詩成大雅篇。
    蒼生望已久,回駕獨依然。

    【註釋】:

    向:

    ①朝北的窗戶。《說文》:“向,北出牖也。”②對著;朝向。《孫子·軍爭》:“故用兵之法,高陵勿向。”③趨向;奔向。《韓非子·外儲說左下》:“(西伯)修義而人向之,卒為天下患。”④方向;目標。柳宗元《送兄序》:“進不知向,退不知守。”⑤將近;接近。陶潛《歲暮和張常侍》:“向夕長風起,寒雲沒西山。”⑥仰慕;歸向。沈作喆《寓簡》卷二:“朝者君子所會,市者小人所集,義欲向君子而背小人也。”⑦偏愛;偏袒。《西遊記》第三十八回:“行者道:‘八戒生得夯,你有些偏向他。’”⑧原先;從前。《莊子· 山木》:“向也不怒,而今也怒。”⑨原來的;舊的。陶潛《桃花源記》:“太守即遣人隨其往,尋向所志。”(志:記。)⑩副詞。相當於“剛才”。《莊子·達生》:“向者休來,吾告之以至人之德。”(休:人名。至人:有至德之人。)(11)介詞。表示方向、對象。李煜《虞美人》:“問君能有幾多愁,恰似一江春水向東流。”(12)連詞“假使”。相當於“如果”。《論衡·定賢》:“向令韓信用權變之才,為芳叔通之事,安得謀反誅死之禍哉?”

    背:

    ①脊背。《鹽鐵論·利議》:“議論無所依,如膝癢而搔背。”(依:根據。)②背面;反面。③背對著。《周禮·秋官·司儀》:“不正其主面,亦不背客。”④違反;違背。賈誼《治安策》:“若其它背理而傷道者,難遍從疏舉。”(疏舉:分條列舉。)⑤背叛。《史記·高祖本紀》:“佈果背楚。”(佈:人名。果:果然。)⑥棄去;離開。《漢書·食貨志上》:“時民近戰國,皆背本趨末。”

    春:

    ①春天,春季。《荀子·王制》:“春耕、夏耘、秋收、冬藏,四者不失時,故五谷不絕。”②年;歲。高適《人日寄杜二拾遺》詩:“一臥東山三十春。”③生機;生命。歐陽修《奉使道中寄垣師》:“塞垣春枯積雪溜,沙礫威怒黃雲愁。”(塞垣:指長城。溜:流水。)④指年輕女子的形態。崔玨(jué)《有贈》:“兩臉夭桃從鏡發,一眸春水照人寒。”(春水:指女子的眼睛。)⑤春色;喜色。田汝成《西湖遊覽志餘·熙朝樂事》:“諺雲:‘蓬開先百草,戴瞭春不老。’”⑥春情;情欲。《詩經·召南·野有死麕》:“有女懷春,吉士誘之。”⑦指酒。司空圖《詩品·典雅》:“玉壺買春,賞雨茅屋。”

    光:

    ①光亮;光輝。《墨子·尚賢中》:“若日之光,若月之明。”李白《靜夜思》:“窗前明月光,疑是地上霜。”②明亮;光明。《楚辭·九章·涉江》:“與天地兮同壽,與日月兮齊光。”③光采;風采。《莊子·盜蹠》:“身長八尺二寸,面目有光。”也指華美。《詩經·大雅·韓奕》:“百兩彭彭,八鸞鏘鏘,不顯其光。”④光榮;榮耀。《漢書·禮樂志》:“下民之樂,子孫保光。”司馬遷《報任安書》:“取尊官厚祿,以為宗族交遊光寵。”⑤時光;光陰。李白《前有一樽酒行二首》之一:“青軒桃李能幾何?流光欺人忽蹉跎。”(青軒:官員坐的有青綢障蔽的車。)⑥景物;景色。辛棄疾《南鄉子· 登京口北固亭有懷》:“何處望神州,滿眼風光北固樓。”⑦發揚光大。諸葛亮《前出師表》:“誠宜開張聖聽,以光先帝遺德。”⑧光滑。韓愈《進學解》:“爬羅剔抉(jué),刮垢磨光。”(抉:挑出,剔出。)⑨指禮樂文物。《周易·觀》:“觀國之光,利用賓於王。”

    樓:

    ①兩層或兩層以上的房屋。杜甫《登嶽陽樓》:“昔聞洞庭水,今上嶽陽樓。”②設在高處的建築,多用作瞭望。《左傳·宣公十五年》:“登諸樓車,使呼宋而告之。”

    臺:

    (一)星名,即三臺(六顆星)。古代以“三臺”比“三公”(古代最高的官位)。 (二)yí ①代詞。我;我的。《尚書·說命上》:“朝夕納誨,以輔臺德。”《尚書·禹貢》:“祗臺德先。”(祗:敬。)②何;什麼。《法言·問道》:“閔氏之孫其如臺?”③通“怡”。愉悅。《史記·太史公自序》:“唐堯遜位,虞舜不臺。”

    古:

    ①往昔;歷時久遠。與“今”相對。《周易·系辭下》:“上古穴居野處,後世聖人易之以宮室。”(易:換。宮室:房舍。)蘇軾《水調歌頭》:“人有悲歡離合,月有陰晴圓缺,此事古難全。”②指古代的事物;舊;原來。《古詩十九首》之十六:“良人惟古歡,枉駕惠前綏。”③久遠;古老。趙與時《賓退錄》卷三:“客土二字,其來甚古。”④古體詩的簡稱。或稱古風、古詩。與近體詩相對,不受平仄、對仗等格律的限制,形式比較自由。《詩藪·古體上》:“歌至五、七言古,全不入樂矣。”

    制:

    ①裁制;切割。《韓非子·難二》:“管仲善制割,賓胥無善削縫,隰朋善純緣,衣成,君舉而服之。”(賓胥無、隰朋:人名。削縫:縫紉。純緣:鑲邊,緄邊。)②制造;制作。《孟子·梁惠王上》:“可使制梃(tǐng)以撻秦楚之堅甲利兵矣。”(梃:棍棒。撻:打擊。)《詩經· 豳風· 東山》:“制彼裳衣。”(做那件衣裳。)③規劃;制訂。《商君書·更法》:“及至文武,各當時而立法,因事而制禮,禮法以時而定。”④禁止;遏制。《史記·陳涉世傢》:“楚雖勝秦,不敢制趙。”《書經· 呂刑》:“制以刑。”(以:用)⑤控制;掌握。《荀子·天論》:“從天而頌之,孰與制天命而用之。”⑥規章;制度。《左傳· 隱公元年》:“今京不度,非制也。”⑦規模。范仲淹《嶽陽樓記》:“乃重修嶽陽樓,增其舊制。”⑧帝王的命令。《史記·秦始皇本紀》:“命為‘制’,令為‘詔’。”⑨古代長度名。一丈八尺為一制。《管子·乘馬》:“季絹三十三制當一鎰。”(季:下等。)⑩加工。《戰國策·齊策四》:“夫玉生於山,制則破焉。”(11)寫作。蔡琰《胡笳十八拍》詩:“制茲八拍兮擬俳優。”

    全:

    ①純色玉。《周禮·考工記·玉人》:“天子用全。”②完備;完整無缺。《莊子·養生主》:“三年之後,未嘗見全牛也。”③保全;使完好。《韓非子·解考》:“今舉動而與天下之為讎,非全身長生之道也。”④病愈,後寫作“痊”。《周禮·天官·醫師》:“歲終,則稽其醫事,以制其食,十全為上,十失一次之。”⑤副詞。完全;全都。《史記·扁鵲倉公列傳》:“診病決死生,能全無失乎?”


  • 向背春光满,楼台古制全。

    “向背春光满,楼台古制全。”诗句出处:《奉和独孤中丞游法华寺》;是唐朝诗人皇甫冉的作品。

    谢君临郡府,越国旧山川。访道三千界,当仁五百年。
    岩空驺驭响,树密旆旌连。阁影凌空壁,松声助乱泉。
    开门得初地,伏槛接诸天。向背春光满,楼台古制全。
    群峰争彩翠,百谷会风烟。香象随僧久,祥鸟报客先。
    清心乘暇日,稽首慕良缘。法证无生偈,诗成大雅篇。
    苍生望已久,回驾独依然。

    【注释】:

    向:

    ①朝北的窗户。《说文》:“向,北出牖也。”②对着;朝向。《孙子·军争》:“故用兵之法,高陵勿向。”③趋向;奔向。《韩非子·外储说左下》:“(西伯)修义而人向之,卒为天下患。”④方向;目标。柳宗元《送兄序》:“进不知向,退不知守。”⑤将近;接近。陶潜《岁暮和张常侍》:“向夕长风起,寒云没西山。”⑥仰慕;归向。沈作喆《寓简》卷二:“朝者君子所会,市者小人所集,义欲向君子而背小人也。”⑦偏爱;偏袒。《西游记》第三十八回:“行者道:‘八戒生得夯,你有些偏向他。’”⑧原先;从前。《庄子· 山木》:“向也不怒,而今也怒。”⑨原来的;旧的。陶潜《桃花源记》:“太守即遣人随其往,寻向所志。”(志:记。)⑩副词。相当于“刚才”。《庄子·达生》:“向者休来,吾告之以至人之德。”(休:人名。至人:有至德之人。)(11)介词。表示方向、对象。李煜《虞美人》:“问君能有几多愁,恰似一江春水向东流。”(12)连词“假使”。相当于“如果”。《论衡·定贤》:“向令韩信用权变之才,为芳叔通之事,安得谋反诛死之祸哉?”

    背:

    ①脊背。《盐铁论·利议》:“议论无所依,如膝痒而搔背。”(依:根据。)②背面;反面。③背对着。《周礼·秋官·司仪》:“不正其主面,亦不背客。”④违反;违背。贾谊《治安策》:“若其它背理而伤道者,难遍从疏举。”(疏举:分条列举。)⑤背叛。《史记·高祖本纪》:“布果背楚。”(布:人名。果:果然。)⑥弃去;离开。《汉书·食货志上》:“时民近战国,皆背本趋末。”

    春:

    ①春天,春季。《荀子·王制》:“春耕、夏耘、秋收、冬藏,四者不失时,故五谷不绝。”②年;岁。高适《人日寄杜二拾遗》诗:“一卧东山三十春。”③生机;生命。欧阳修《奉使道中寄垣师》:“塞垣春枯积雪溜,沙砾威怒黄云愁。”(塞垣:指长城。溜:流水。)④指年轻女子的形态。崔珏(jué)《有赠》:“两脸夭桃从镜发,一眸春水照人寒。”(春水:指女子的眼睛。)⑤春色;喜色。田汝成《西湖游览志余·熙朝乐事》:“谚云:‘蓬开先百草,戴了春不老。’”⑥春情;情欲。《诗经·召南·野有死麕》:“有女怀春,吉士诱之。”⑦指酒。司空图《诗品·典雅》:“玉壶买春,赏雨茅屋。”

    光:

    ①光亮;光辉。《墨子·尚贤中》:“若日之光,若月之明。”李白《静夜思》:“窗前明月光,疑是地上霜。”②明亮;光明。《楚辞·九章·涉江》:“与天地兮同寿,与日月兮齐光。”③光采;风采。《庄子·盗跖》:“身长八尺二寸,面目有光。”也指华美。《诗经·大雅·韩奕》:“百两彭彭,八鸾锵锵,不显其光。”④光荣;荣耀。《汉书·礼乐志》:“下民之乐,子孙保光。”司马迁《报任安书》:“取尊官厚禄,以为宗族交游光宠。”⑤时光;光阴。李白《前有一樽酒行二首》之一:“青轩桃李能几何?流光欺人忽蹉跎。”(青轩:官员坐的有青绸障蔽的车。)⑥景物;景色。辛弃疾《南乡子· 登京口北固亭有怀》:“何处望神州,满眼风光北固楼。”⑦发扬光大。诸葛亮《前出师表》:“诚宜开张圣听,以光先帝遗德。”⑧光滑。韩愈《进学解》:“爬罗剔抉(jué),刮垢磨光。”(抉:挑出,剔出。)⑨指礼乐文物。《周易·观》:“观国之光,利用宾于王。”

    楼:

    ①两层或两层以上的房屋。杜甫《登岳阳楼》:“昔闻洞庭水,今上岳阳楼。”②设在高处的建筑,多用作瞭望。《左传·宣公十五年》:“登诸楼车,使呼宋而告之。”

    台:

    (一)星名,即三台(六颗星)。古代以“三台”比“三公”(古代最高的官位)。 (二)yí ①代词。我;我的。《尚书·说命上》:“朝夕纳诲,以辅台德。”《尚书·禹贡》:“祗台德先。”(祗:敬。)②何;什么。《法言·问道》:“闵氏之孙其如台?”③通“怡”。愉悦。《史记·太史公自序》:“唐尧逊位,虞舜不台。”

    古:

    ①往昔;历时久远。与“今”相对。《周易·系辞下》:“上古穴居野处,后世圣人易之以宫室。”(易:换。宫室:房舍。)苏轼《水调歌头》:“人有悲欢离合,月有阴晴圆缺,此事古难全。”②指古代的事物;旧;原来。《古诗十九首》之十六:“良人惟古欢,枉驾惠前绥。”③久远;古老。赵与时《宾退录》卷三:“客土二字,其来甚古。”④古体诗的简称。或称古风、古诗。与近体诗相对,不受平仄、对仗等格律的限制,形式比较自由。《诗薮·古体上》:“歌至五、七言古,全不入乐矣。”

    制:

    ①裁制;切割。《韩非子·难二》:“管仲善制割,宾胥无善削缝,隰朋善纯缘,衣成,君举而服之。”(宾胥无、隰朋:人名。削缝:缝纫。纯缘:镶边,绲边。)②制造;制作。《孟子·梁惠王上》:“可使制梃(tǐng)以挞秦楚之坚甲利兵矣。”(梃:棍棒。挞:打击。)《诗经· 豳风· 东山》:“制彼裳衣。”(做那件衣裳。)③规划;制订。《商君书·更法》:“及至文武,各当时而立法,因事而制礼,礼法以时而定。”④禁止;遏制。《史记·陈涉世家》:“楚虽胜秦,不敢制赵。”《书经· 吕刑》:“制以刑。”(以:用)⑤控制;掌握。《荀子·天论》:“从天而颂之,孰与制天命而用之。”⑥规章;制度。《左传· 隐公元年》:“今京不度,非制也。”⑦规模。范仲淹《岳阳楼记》:“乃重修岳阳楼,增其旧制。”⑧帝王的命令。《史记·秦始皇本纪》:“命为‘制’,令为‘诏’。”⑨古代长度名。一丈八尺为一制。《管子·乘马》:“季绢三十三制当一镒。”(季:下等。)⑩加工。《战国策·齐策四》:“夫玉生于山,制则破焉。”(11)写作。蔡琰《胡笳十八拍》诗:“制兹八拍兮拟俳优。”

    全:

    ①纯色玉。《周礼·考工记·玉人》:“天子用全。”②完备;完整无缺。《庄子·养生主》:“三年之后,未尝见全牛也。”③保全;使完好。《韩非子·解考》:“今举动而与天下之为雠,非全身长生之道也。”④病愈,后写作“痊”。《周礼·天官·医师》:“岁终,则稽其医事,以制其食,十全为上,十失一次之。”⑤副词。完全;全都。《史记·扁鹊仓公列传》:“诊病决死生,能全无失乎?”


  • xiang bei chun guang man ,lou tai gu zhi quan 。

    “xiang bei chun guang man ,lou tai gu zhi quan 。”shi gou chu chu :《feng he du gu zhong cheng you fa hua si 》;shi tang chao shi ren huang fu ran de zuo pin 。

    xie jun lin jun fu ,yue guo jiu shan chuan 。fang dao san qian jie ,dang ren wu bai nian 。
    yan kong zou yu xiang ,shu mi pei jing lian 。ge ying ling kong bi ,song sheng zhu luan quan 。
    kai men de chu de ,fu jian jie zhu tian 。xiang bei chun guang man ,lou tai gu zhi quan 。
    qun feng zheng cai cui ,bai gu hui feng yan 。xiang xiang sui seng jiu ,xiang diao bao ke xian 。
    qing xin cheng xia ri ,ji shou mu liang yuan 。fa zheng mo sheng ji ,shi cheng da ya pian 。
    cang sheng wang yi jiu ,hui jia du yi ran 。

    【zhu shi 】:

    xiang :

    ①chao bei de chuang hu 。《shui wen 》:“xiang ,bei chu you ye 。”②dui zhao ;chao xiang 。《sun zi ·jun zheng 》:“gu yong bing zhi fa ,gao ling wu xiang 。”③qu xiang ;ben xiang 。《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“(xi bai )xiu yi er ren xiang zhi ,cu wei tian xia huan 。”④fang xiang ;mu biao 。liu zong yuan 《song xiong xu 》:“jin bu zhi xiang ,tui bu zhi shou 。”⑤jiang jin ;jie jin 。tao qian 《sui mu he zhang chang shi 》:“xiang xi chang feng qi ,han yun mei xi shan 。”⑥yang mu ;gui xiang 。shen zuo zhe 《yu jian 》juan er :“chao zhe jun zi suo hui ,shi zhe xiao ren suo ji ,yi yu xiang jun zi er bei xiao ren ye 。”⑦pian ai ;pian tan 。《xi you ji 》di san shi ba hui :“hang zhe dao :‘ba jie sheng de ben ,ni you xie pian xiang ta 。’”⑧yuan xian ;cong qian 。《zhuang zi · shan mu 》:“xiang ye bu nu ,er jin ye nu 。”⑨yuan lai de ;jiu de 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“tai shou ji qian ren sui ji wang ,xun xiang suo zhi 。”(zhi :ji 。)⑩fu ci 。xiang dang yu “gang cai ”。《zhuang zi ·da sheng 》:“xiang zhe xiu lai ,wu gao zhi yi zhi ren zhi de 。”(xiu :ren ming 。zhi ren :you zhi de zhi ren 。)(11)jie ci 。biao shi fang xiang 、dui xiang 。li yu 《yu mei ren 》:“wen jun neng you ji duo chou ,qia shi yi jiang chun shui xiang dong liu 。”(12)lian ci “jia shi ”。xiang dang yu “ru guo ”。《lun heng ·ding xian 》:“xiang ling han xin yong quan bian zhi cai ,wei fang shu tong zhi shi ,an de mou fan zhu si zhi huo zai ?”

    bei :

    ①ji bei 。《yan tie lun ·li yi 》:“yi lun mo suo yi ,ru xi yang er sao bei 。”(yi :gen ju 。)②bei mian ;fan mian 。③bei dui zhao 。《zhou li ·qiu guan ·si yi 》:“bu zheng ji zhu mian ,yi bu bei ke 。”④wei fan ;wei bei 。gu yi 《zhi an ce 》:“re ji ta bei li er shang dao zhe ,nan bian cong shu ju 。”(shu ju :fen tiao lie ju 。)⑤bei pan 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“bu guo bei chu 。”(bu :ren ming 。guo :guo ran 。)⑥qi qu ;li kai 。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“shi min jin zhan guo ,jie bei ben qu mo 。”

    chun :

    ①chun tian ,chun ji 。《xun zi ·wang zhi 》:“chun geng 、xia yun 、qiu shou 、dong cang ,si zhe bu shi shi ,gu wu gu bu jue 。”②nian ;sui 。gao kuo 《ren ri ji du er she wei 》shi :“yi wo dong shan san shi chun 。”③sheng ji ;sheng ming 。ou yang xiu 《feng shi dao zhong ji yuan shi 》:“sai yuan chun ku ji xue liu ,sha li wei nu huang yun chou 。”(sai yuan :zhi chang cheng 。liu :liu shui 。)④zhi nian qing nv zi de xing tai 。cui jue (jué)《you zeng 》:“liang lian wai tao cong jing fa ,yi mou chun shui zhao ren han 。”(chun shui :zhi nv zi de yan jing 。)⑤chun se ;xi se 。tian ru cheng 《xi hu you lan zhi yu ·xi chao le shi 》:“yan yun :‘peng kai xian bai cao ,dai le chun bu lao 。’”⑥chun qing ;qing yu 。《shi jing ·shao na ·ye you si jun 》:“you nv huai chun ,ji shi you zhi 。”⑦zhi jiu 。si kong tu 《shi pin ·dian ya 》:“yu hu mai chun ,shang yu mao wu 。”

    guang :

    ①guang liang ;guang hui 。《mo zi ·shang xian zhong 》:“re ri zhi guang ,re yue zhi ming 。”li bai 《jing ye sai 》:“chuang qian ming yue guang ,yi shi de shang shuang 。”②ming liang ;guang ming 。《chu ci ·jiu zhang ·she jiang 》:“yu tian de xi tong shou ,yu ri yue xi ji guang 。”③guang cai ;feng cai 。《zhuang zi ·dao zhi 》:“shen chang ba che er cun ,mian mu you guang 。”ye zhi hua mei 。《shi jing ·da ya ·han yi 》:“bai liang peng peng ,ba luan qiang qiang ,bu xian ji guang 。”④guang rong ;rong yao 。《han shu ·li le zhi 》:“xia min zhi le ,zi sun bao guang 。”si ma qian 《bao ren an shu 》:“qu zun guan hou lu ,yi wei zong zu jiao you guang chong 。”⑤shi guang ;guang yin 。li bai 《qian you yi zun jiu hang er shou 》zhi yi :“qing xuan tao li neng ji he ?liu guang qi ren hu cuo tuo 。”(qing xuan :guan yuan zuo de you qing chou zhang bi de che 。)⑥jing wu ;jing se 。xin qi ji 《na xiang zi · deng jing kou bei gu ting you huai 》:“he chu wang shen zhou ,man yan feng guang bei gu lou 。”⑦fa yang guang da 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“cheng yi kai zhang sheng ting ,yi guang xian di wei de 。”⑧guang hua 。han yu 《jin xue jie 》:“pa luo ti jue (jué),gua gou mo guang 。”(jue :tiao chu ,ti chu 。)⑨zhi li le wen wu 。《zhou yi ·guan 》:“guan guo zhi guang ,li yong bin yu wang 。”

    lou :

    ①liang ceng huo liang ceng yi shang de fang wu 。du fu 《deng yue yang lou 》:“xi wen dong ting shui ,jin shang yue yang lou 。”②she zai gao chu de jian zhu ,duo yong zuo 瞭wang 。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“deng zhu lou che ,shi hu song er gao zhi 。”

    tai :

    (yi )xing ming ,ji san tai (liu ke xing )。gu dai yi “san tai ”bi “san gong ”(gu dai zui gao de guan wei )。 (er )yí ①dai ci 。wo ;wo de 。《shang shu ·shui ming shang 》:“chao xi na hui ,yi fu tai de 。”《shang shu ·yu gong 》:“zhi tai de xian 。”(zhi :jing 。)②he ;shen me 。《fa yan ·wen dao 》:“min shi zhi sun ji ru tai ?”③tong “yi ”。yu yue 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“tang yao xun wei ,yu shun bu tai 。”

    gu :

    ①wang xi ;li shi jiu yuan 。yu “jin ”xiang dui 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu xue ju ye chu ,hou shi sheng ren yi zhi yi gong shi 。”(yi :huan 。gong shi :fang she 。)su shi 《shui diao ge tou 》:“ren you bei huan li ge ,yue you yin qing yuan que ,ci shi gu nan quan 。”②zhi gu dai de shi wu ;jiu ;yuan lai 。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi liu :“liang ren wei gu huan ,wang jia hui qian sui 。”③jiu yuan ;gu lao 。zhao yu shi 《bin tui lu 》juan san :“ke tu er zi ,ji lai shen gu 。”④gu ti shi de jian chen 。huo chen gu feng 、gu shi 。yu jin ti shi xiang dui ,bu shou ping ze 、dui zhang deng ge lv de xian zhi ,xing shi bi jiao zi you 。《shi sou ·gu ti shang 》:“ge zhi wu 、qi yan gu ,quan bu ru le yi 。”

    zhi :

    ①cai zhi ;qie ge 。《han fei zi ·nan er 》:“guan zhong shan zhi ge ,bin xu mo shan xiao feng ,xi peng shan chun yuan ,yi cheng ,jun ju er fu zhi 。”(bin xu mo 、xi peng :ren ming 。xiao feng :feng ren 。chun yuan :rang bian ,gun bian 。)②zhi zao ;zhi zuo 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ke shi zhi ting (tǐng)yi ta qin chu zhi jian jia li bing yi 。”(ting :gun bang 。ta :da ji 。)《shi jing · bin feng · dong shan 》:“zhi bi chang yi 。”(zuo na jian yi chang 。)③gui hua ;zhi ding 。《shang jun shu ·geng fa 》:“ji zhi wen wu ,ge dang shi er li fa ,yin shi er zhi li ,li fa yi shi er ding 。”④jin zhi ;e zhi 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“chu sui sheng qin ,bu gan zhi zhao 。”《shu jing · lv xing 》:“zhi yi xing 。”(yi :yong )⑤kong zhi ;zhang wo 。《xun zi ·tian lun 》:“cong tian er song zhi ,shu yu zhi tian ming er yong zhi 。”⑥gui zhang ;zhi du 。《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“jin jing bu du ,fei zhi ye 。”⑦gui mo 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“nai chong xiu yue yang lou ,zeng ji jiu zhi 。”⑧di wang de ming ling 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“ming wei ‘zhi ’,ling wei ‘zhao ’。”⑨gu dai chang du ming 。yi zhang ba che wei yi zhi 。《guan zi ·cheng ma 》:“ji juan san shi san zhi dang yi yi 。”(ji :xia deng 。)⑩jia gong 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“fu yu sheng yu shan ,zhi ze po yan 。”(11)xie zuo 。cai yan 《hu jia shi ba pai 》shi :“zhi ci ba pai xi ni pai you 。”

    quan :

    ①chun se yu 。《zhou li ·kao gong ji ·yu ren 》:“tian zi yong quan 。”②wan bei ;wan zheng mo que 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“san nian zhi hou ,wei chang jian quan niu ye 。”③bao quan ;shi wan hao 。《han fei zi ·jie kao 》:“jin ju dong er yu tian xia zhi wei chou ,fei quan shen chang sheng zhi dao ye 。”④bing yu ,hou xie zuo “quan ”。《zhou li ·tian guan ·yi shi 》:“sui zhong ,ze ji ji yi shi ,yi zhi ji shi ,shi quan wei shang ,shi shi yi ci zhi 。”⑤fu ci 。wan quan ;quan dou 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“zhen bing jue si sheng ,neng quan mo shi hu ?”