• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 前期或不顧,知爾隳常格。

    “前期或不顧,知爾隳常格。”詩句出處:《妙喜寺高房期靈澈上人不至,重招之一首》;是唐朝詩人皎然的作品。

    晨起峰頂心,懷人望空碧。掃雪開寺門,灑水凈僧席。
    言笑形外阻,風儀想中覿。馳心驚葉動,傾耳聞泉滴。
    豈慮咆虎逢,乍疑崩湍隔。前期或不顧,知爾隳常格。
    如今誰山下,秋霖步淅瀝。吾亦聊自得,行禪荷輕策。
    松聲暢幽情,山意導遐跡。舉目無世人,題詩足奇石。
    貧山何所有,特此邀來客。

    【註釋】:

    前:

    (一)①前進;向前。《左傳·昭公元年》:“二執戈者前矣。”②跟“後”相對。1.表示方位在前。李白《望廬山瀑佈二首》之二:“日照香爐生紫煙,遙看瀑佈掛前川。”2.表示次序在前。《聊齋志異·狼三則》:“(屠)復投之,後狼止而前狼又至。”3.表示時間在先。《禮記·檀弓上》:“子夏曰:‘我未之前聞也。’”③引導。《儀禮·士虞禮》:“祝前屍出戶。” (二)jiǎn 同“剪”。消滅。《吳子·論將》:“進道易,退道難,可來而前;進道險,退道易,可薄而擊。”(薄:迫近;逼近。)

    期:

    (一)①約會。《詩經·鄘風·桑中》:“期我乎桑中。”又約定。《谷梁傳·隱公八年》:“不期而會曰遇。”②預定的時日;期限。《史記 · 陳涉世傢》:“失期,法皆斬。”③限量;限度。《詩經·小雅·南山有臺》:“樂隻君子,萬壽無期。”(隻:語氣詞。)④期望;要求。《韓非子·五蠹》:“不期修古,不法常可。”⑤必;必定。《左傳·哀公十六年》:“期死,非勇也。” (二)jī 同“朞”。一周年、一整月或一晝夜。《左傳·襄公九年》:“行之期年,國乃有節。”(節:節餘。)

    或:

    ①有的人;有的(物)。《史記·陳涉世傢》:“或以為死,或以為亡。”(亡:逃亡。)《論語·先進》:“如或知爾,則何以哉?”②副詞。1. 或許;也許。范縝《神滅論》:“刃之與利,或如來說。”2.又。《詩經·小雅·賓之初筵》:“既立之監,或佐之史。”(監:酒監。史:席間禦史。)《史記·李將軍列傳》:“軍之導,或失道,後大將軍。”③連詞。1.或者。《荀子·修身》:“則千裡雖遠,亦或遲或速,或先或後,胡為乎其不可以相及也。”(及:到。)2. 如果。《水經註·江水》:“或王命急宣,有時朝發白帝,暮到江陵。”④助詞。用在否定句中。《詩經·小雅·天保》:“如松柏之茂,無不爾或承。”(承:繼承。)⑤通“惑”。迷惑。《孟子·告子上》:“無或乎王之不智也。”《淮南子·汜論》:“論事如此,豈不或哉!”⑥疑怪。《孟子·告子上》:“無或乎王之不智也。”

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    顧:

    ①轉過頭看。辛棄疾《永遇樂 · 京口北固亭懷古》:“元嘉草草,封狼居胥,贏得倉皇北顧。”②看。《新五代史·秦王從榮傳》:“君臣相顧。”③看望;拜訪。諸葛亮《前出師表》:“三顧臣於草廬之中。”④照顧。司馬光《資治通鑒》卷六十五:“子佈、元表諸人各顧妻子,挾持私慮,深失所望。”⑤副詞。1.相當於“反而”、“卻”。《漢書·賈誼傳》:“足反居上,首顧居下。”2.不過;隻是。范曄《後漢書·王昌傳》:“光武曰:‘顧得全身可矣。’”3.難道。彭端淑《為學》:“人之立志,顧不如蜀鄙之僧哉。”⑥連詞。相當於“但是”。諸葛亮《後出師表》:“臣非不自惜也,顧王業不可偏安於蜀都。”

    知:

    ①知道。《論語·為政》:“知之為知之,不知為不知,是知也。”王充《論衡·知實》:“不學自知,不問自曉,古今行事,未之有也。”(未之有也:沒有這樣的事。)②知覺;感覺。范縝《神滅論》:“手等有痛癢之知。”③見解;知識。《商君書·更法》:“有獨知之慮者。”(慮:思慮。)④知識。《列子· 湯問》:“兩小兒笑曰:‘孰為汝多知乎?’”(孰:誰。為:通“謂”,說。)⑤瞭解。《史記·管晏列傳》:“知我者鮑子也。”(鮑子:鮑叔牙。)⑥交好;相親。司馬遷《報任安書》:“絕賓客之知。”⑦知己;知心的人。鮑照《詠雙燕》:“悲歌辭舊愛,銜淚覓新知。”(銜淚:噙著淚。覓:找尋。)⑧主持。《左傳·襄公二十六年》:“子產其將知政矣。”

    爾:

    ①代詞。相當於“你”、“你的”。《左傳·宣公十五年》:“我無爾詐,爾無我虞。”②指示代詞。相當於“這”、“那”。《禮記·檀弓上》:“夫子何善爾也?”《晉書·桓溫傳》:“果爾,後將易吾姓也。”③用在詞尾,表示“……的樣子”。《古詩十九首》之十九:“相去萬餘裡,故人心尚爾。”④近;淺近。後作“邇(邇)”。《詩經·大雅·行葦》:“戚戚兄弟,莫遠具爾。”(戚戚:親愛。具:通“俱”。)《周禮·地官·肆長》:“實相近者相爾也。”⑤形容詞或副詞後綴。表示“……的樣子。”《史記·仲尼弟子列傳》:“孔子喟爾嘆曰:……”《論語·陽貨》:“夫子莞爾而笑。”⑥語氣詞。1. 表示限止。相當於“而已”、“罷瞭”。《戰國策·魏策四》:“佈衣之怒,亦免冠徒跣,以頭搶城爾。”2. 表示判斷和肯定。相當於“瞭”、“呢”。《公羊傳·宣公十五年》:“莊王圍宋,軍有七日之糧爾;盡此不勝,將去而歸爾。”⑦通“薾”。 花繁盛的樣子。《詩經·小雅·采薇》:“彼爾維何? 維常之華。”

    隳:

    ①毀;毀壞。《鹽鐵論·備胡》:“季桓隳其都城。”(季桓:人名。)賈誼《過秦論》:“一夫作難而七廟隳。”②通“惰(duò)”。懈怠。《韓非子·六反》:“凡人之生也,財用足則隳於用力。”[隳突]破壞;沖撞。柳宗元《捕蛇者說》:“(悍吏)叫囂乎東西,隳突乎南北。”

    常:

    ①恒久不變的;固定的。《孫子·虛實》:“四時無常位。”(四時:四季。)《韓非子·五蠹》:“不期修古,不法常可。”②一定的準則或制度。《周易·系辭上》:“動靜有常。”《國語·楚語上》:“民不廢時務,官不易朝常。”③指由習慣而形成的常規、慣例。《管子·幼官》:“明法審數,立常備能,則治。”④特指封建社會倫理道德的最高準則。《論衡·問孔》:“五常之道,仁、義、禮、智、信也。”⑤平凡的;普通的。《史記·扁鵲傳》:“扁鵲,非常人也。”⑥日常;平時。《晉書·何曾傳》:“未嘗聞經國遠圖,惟說平生常事。”(經:治理。)⑦副詞。經常;常常。《列子·天瑞》:“常生常化者,無時不生,無時不化。”⑧古代長度單位。八尺為尋,兩尋為常。《韓非子·揚權》:“上失扶寸,下得尋常。”⑨通“嘗”。曾經。《荀子·天論》:“夫日月之有蝕,風雨之不時,怪星之黨(tǎng)見(xiàn),是無世而不常有之。”(黨:偶然。)

    格:

    ①樹木的長枝條。庾信《小園賦》:“草樹混淆,枝格相交。”②木柵欄。杜甫《潼關吏》:“連雲列戰格,飛鳥不能逾。”(戰格:阻擋敵人的柵欄。)③方形的框子;格子。楊炯《臥讀書架賦》:“伊國工而嘗巧,度山林以為格。”④規格;格式。《宋史·選舉志一》:“春考試,合格及第者,列名放榜於尚書省。”(尚書省:官署名。)⑤法律條文;法則;制度。《舊唐書·刑法志》:“武德二年,頒新格五十三條。”《新唐書·刑法志》:“唐之刑書有四:曰律、令、格、式……格者,百官有司之所常行之事也。”(有司:官吏。)⑥品質;風度。杜甫《壯遊》:“吾觀鴟(chī)夷子,才格出尋常。”(鴟夷子:即范蠡。)⑦推究;研究。《禮記·大學》:“致知在格物,物格而後知至。”⑧止;阻止。《說苑·君道》:“毋格其言,博采其辭。”晁錯《言兵事疏》:“勁弩長戟,射疏及遠,則匈奴之弓弗能格也。”⑨擊;打。《後漢書·鐘離意傳》:“乃解衣就格。”⑩正;糾正。《孟子·離婁上》:“惟大人為能格君心之非。”(大人:大德之人。)(11)至;到。《尚書·堯典》:“光被四表,格於上下。”(被:覆蓋。四表:四方。上下:天地。)(12)支架。《呂氏春秋 ·過理》:“糟丘酒地,肉圃為格。”(13)木柵欄。杜甫《潼關吏》:“連雲列戰格。”


  • 前期或不顾,知尔隳常格。

    “前期或不顾,知尔隳常格。”诗句出处:《妙喜寺高房期灵澈上人不至,重招之一首》;是唐朝诗人皎然的作品。

    晨起峰顶心,怀人望空碧。扫雪开寺门,洒水净僧席。
    言笑形外阻,风仪想中觌。驰心惊叶动,倾耳闻泉滴。
    岂虑咆虎逢,乍疑崩湍隔。前期或不顾,知尔隳常格。
    如今谁山下,秋霖步淅沥。吾亦聊自得,行禅荷轻策。
    松声畅幽情,山意导遐迹。举目无世人,题诗足奇石。
    贫山何所有,特此邀来客。

    【注释】:

    前:

    (一)①前进;向前。《左传·昭公元年》:“二执戈者前矣。”②跟“后”相对。1.表示方位在前。李白《望庐山瀑布二首》之二:“日照香炉生紫烟,遥看瀑布挂前川。”2.表示次序在前。《聊斋志异·狼三则》:“(屠)复投之,后狼止而前狼又至。”3.表示时间在先。《礼记·檀弓上》:“子夏曰:‘我未之前闻也。’”③引导。《仪礼·士虞礼》:“祝前尸出户。” (二)jiǎn 同“剪”。消灭。《吴子·论将》:“进道易,退道难,可来而前;进道险,退道易,可薄而击。”(薄:迫近;逼近。)

    期:

    (一)①约会。《诗经·鄘风·桑中》:“期我乎桑中。”又约定。《谷梁传·隐公八年》:“不期而会曰遇。”②预定的时日;期限。《史记 · 陈涉世家》:“失期,法皆斩。”③限量;限度。《诗经·小雅·南山有台》:“乐只君子,万寿无期。”(只:语气词。)④期望;要求。《韩非子·五蠹》:“不期修古,不法常可。”⑤必;必定。《左传·哀公十六年》:“期死,非勇也。” (二)jī 同“朞”。一周年、一整月或一昼夜。《左传·襄公九年》:“行之期年,国乃有节。”(节:节余。)

    或:

    ①有的人;有的(物)。《史记·陈涉世家》:“或以为死,或以为亡。”(亡:逃亡。)《论语·先进》:“如或知尔,则何以哉?”②副词。1. 或许;也许。范缜《神灭论》:“刃之与利,或如来说。”2.又。《诗经·小雅·宾之初筵》:“既立之监,或佐之史。”(监:酒监。史:席间御史。)《史记·李将军列传》:“军之导,或失道,后大将军。”③连词。1.或者。《荀子·修身》:“则千里虽远,亦或迟或速,或先或后,胡为乎其不可以相及也。”(及:到。)2. 如果。《水经注·江水》:“或王命急宣,有时朝发白帝,暮到江陵。”④助词。用在否定句中。《诗经·小雅·天保》:“如松柏之茂,无不尔或承。”(承:继承。)⑤通“惑”。迷惑。《孟子·告子上》:“无或乎王之不智也。”《淮南子·汜论》:“论事如此,岂不或哉!”⑥疑怪。《孟子·告子上》:“无或乎王之不智也。”

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    顾:

    ①转过头看。辛弃疾《永遇乐 · 京口北固亭怀古》:“元嘉草草,封狼居胥,赢得仓皇北顾。”②看。《新五代史·秦王从荣传》:“君臣相顾。”③看望;拜访。诸葛亮《前出师表》:“三顾臣于草庐之中。”④照顾。司马光《资治通鉴》卷六十五:“子布、元表诸人各顾妻子,挟持私虑,深失所望。”⑤副词。1.相当于“反而”、“却”。《汉书·贾谊传》:“足反居上,首顾居下。”2.不过;只是。范晔《后汉书·王昌传》:“光武曰:‘顾得全身可矣。’”3.难道。彭端淑《为学》:“人之立志,顾不如蜀鄙之僧哉。”⑥连词。相当于“但是”。诸葛亮《后出师表》:“臣非不自惜也,顾王业不可偏安于蜀都。”

    知:

    ①知道。《论语·为政》:“知之为知之,不知为不知,是知也。”王充《论衡·知实》:“不学自知,不问自晓,古今行事,未之有也。”(未之有也:没有这样的事。)②知觉;感觉。范缜《神灭论》:“手等有痛痒之知。”③见解;知识。《商君书·更法》:“有独知之虑者。”(虑:思虑。)④知识。《列子· 汤问》:“两小儿笑曰:‘孰为汝多知乎?’”(孰:谁。为:通“谓”,说。)⑤了解。《史记·管晏列传》:“知我者鲍子也。”(鲍子:鲍叔牙。)⑥交好;相亲。司马迁《报任安书》:“绝宾客之知。”⑦知己;知心的人。鲍照《咏双燕》:“悲歌辞旧爱,衔泪觅新知。”(衔泪:噙着泪。觅:找寻。)⑧主持。《左传·襄公二十六年》:“子产其将知政矣。”

    尔:

    ①代词。相当于“你”、“你的”。《左传·宣公十五年》:“我无尔诈,尔无我虞。”②指示代词。相当于“这”、“那”。《礼记·檀弓上》:“夫子何善尔也?”《晋书·桓温传》:“果尔,后将易吾姓也。”③用在词尾,表示“……的样子”。《古诗十九首》之十九:“相去万余里,故人心尚尔。”④近;浅近。后作“迩(邇)”。《诗经·大雅·行苇》:“戚戚兄弟,莫远具尔。”(戚戚:亲爱。具:通“俱”。)《周礼·地官·肆长》:“实相近者相尔也。”⑤形容词或副词后缀。表示“……的样子。”《史记·仲尼弟子列传》:“孔子喟尔叹曰:……”《论语·阳货》:“夫子莞尔而笑。”⑥语气词。1. 表示限止。相当于“而已”、“罢了”。《战国策·魏策四》:“布衣之怒,亦免冠徒跣,以头抢城尔。”2. 表示判断和肯定。相当于“了”、“呢”。《公羊传·宣公十五年》:“庄王围宋,军有七日之粮尔;尽此不胜,将去而归尔。”⑦通“薾”。 花繁盛的样子。《诗经·小雅·采薇》:“彼尔维何? 维常之华。”

    隳:

    ①毁;毁坏。《盐铁论·备胡》:“季桓隳其都城。”(季桓:人名。)贾谊《过秦论》:“一夫作难而七庙隳。”②通“惰(duò)”。懈怠。《韩非子·六反》:“凡人之生也,财用足则隳于用力。”[隳突]破坏;冲撞。柳宗元《捕蛇者说》:“(悍吏)叫嚣乎东西,隳突乎南北。”

    常:

    ①恒久不变的;固定的。《孙子·虚实》:“四时无常位。”(四时:四季。)《韩非子·五蠹》:“不期修古,不法常可。”②一定的准则或制度。《周易·系辞上》:“动静有常。”《国语·楚语上》:“民不废时务,官不易朝常。”③指由习惯而形成的常规、惯例。《管子·幼官》:“明法审数,立常备能,则治。”④特指封建社会伦理道德的最高准则。《论衡·问孔》:“五常之道,仁、义、礼、智、信也。”⑤平凡的;普通的。《史记·扁鹊传》:“扁鹊,非常人也。”⑥日常;平时。《晋书·何曾传》:“未尝闻经国远图,惟说平生常事。”(经:治理。)⑦副词。经常;常常。《列子·天瑞》:“常生常化者,无时不生,无时不化。”⑧古代长度单位。八尺为寻,两寻为常。《韩非子·扬权》:“上失扶寸,下得寻常。”⑨通“尝”。曾经。《荀子·天论》:“夫日月之有蚀,风雨之不时,怪星之党(tǎng)见(xiàn),是无世而不常有之。”(党:偶然。)

    格:

    ①树木的长枝条。庾信《小园赋》:“草树混淆,枝格相交。”②木栅栏。杜甫《潼关吏》:“连云列战格,飞鸟不能逾。”(战格:阻挡敌人的栅栏。)③方形的框子;格子。杨炯《卧读书架赋》:“伊国工而尝巧,度山林以为格。”④规格;格式。《宋史·选举志一》:“春考试,合格及第者,列名放榜于尚书省。”(尚书省:官署名。)⑤法律条文;法则;制度。《旧唐书·刑法志》:“武德二年,颁新格五十三条。”《新唐书·刑法志》:“唐之刑书有四:曰律、令、格、式……格者,百官有司之所常行之事也。”(有司:官吏。)⑥品质;风度。杜甫《壮游》:“吾观鸱(chī)夷子,才格出寻常。”(鸱夷子:即范蠡。)⑦推究;研究。《礼记·大学》:“致知在格物,物格而后知至。”⑧止;阻止。《说苑·君道》:“毋格其言,博采其辞。”晁错《言兵事疏》:“劲弩长戟,射疏及远,则匈奴之弓弗能格也。”⑨击;打。《后汉书·钟离意传》:“乃解衣就格。”⑩正;纠正。《孟子·离娄上》:“惟大人为能格君心之非。”(大人:大德之人。)(11)至;到。《尚书·尧典》:“光被四表,格于上下。”(被:覆盖。四表:四方。上下:天地。)(12)支架。《吕氏春秋 ·过理》:“糟丘酒地,肉圃为格。”(13)木栅栏。杜甫《潼关吏》:“连云列战格。”


  • qian ji huo bu gu ,zhi er hui chang ge 。

    “qian ji huo bu gu ,zhi er hui chang ge 。”shi gou chu chu :《miao xi si gao fang ji ling che shang ren bu zhi ,chong qiao zhi yi shou 》;shi tang chao shi ren jiao ran de zuo pin 。

    chen qi feng ding xin ,huai ren wang kong bi 。sao xue kai si men ,sa shui jing seng xi 。
    yan xiao xing wai zu ,feng yi xiang zhong di 。chi xin jing xie dong ,qing er wen quan di 。
    qi lv pao hu feng ,zha yi beng tuan ge 。qian ji huo bu gu ,zhi er hui chang ge 。
    ru jin shei shan xia ,qiu lin bu xi li 。wu yi liao zi de ,hang chan he qing ce 。
    song sheng chang you qing ,shan yi dao xia ji 。ju mu mo shi ren ,ti shi zu ji dan 。
    pin shan he suo you ,te ci yao lai ke 。

    【zhu shi 】:

    qian :

    (yi )①qian jin ;xiang qian 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“er zhi ge zhe qian yi 。”②gen “hou ”xiang dui 。1.biao shi fang wei zai qian 。li bai 《wang lu shan bao bu er shou 》zhi er :“ri zhao xiang lu sheng zi yan ,yao kan bao bu gua qian chuan 。”2.biao shi ci xu zai qian 。《liao zhai zhi yi ·lang san ze 》:“(tu )fu tou zhi ,hou lang zhi er qian lang you zhi 。”3.biao shi shi jian zai xian 。《li ji ·tan gong shang 》:“zi xia yue :‘wo wei zhi qian wen ye 。’”③yin dao 。《yi li ·shi yu li 》:“zhu qian shi chu hu 。” (er )jiǎn tong “jian ”。xiao mie 。《wu zi ·lun jiang 》:“jin dao yi ,tui dao nan ,ke lai er qian ;jin dao xian ,tui dao yi ,ke bao er ji 。”(bao :pai jin ;bi jin 。)

    ji :

    (yi )①yao hui 。《shi jing ·yong feng ·sang zhong 》:“ji wo hu sang zhong 。”you yao ding 。《gu liang chuan ·yin gong ba nian 》:“bu ji er hui yue yu 。”②yu ding de shi ri ;ji xian 。《shi ji · chen she shi jia 》:“shi ji ,fa jie zhan 。”③xian liang ;xian du 。《shi jing ·xiao ya ·na shan you tai 》:“le zhi jun zi ,mo shou mo ji 。”(zhi :yu qi ci 。)④ji wang ;yao qiu 。《han fei zi ·wu du 》:“bu ji xiu gu ,bu fa chang ke 。”⑤bi ;bi ding 。《zuo chuan ·ai gong shi liu nian 》:“ji si ,fei yong ye 。” (er )jī tong “qi ”。yi zhou nian 、yi zheng yue huo yi zhou ye 。《zuo chuan ·xiang gong jiu nian 》:“hang zhi ji nian ,guo nai you jie 。”(jie :jie yu 。)

    huo :

    ①you de ren ;you de (wu )。《shi ji ·chen she shi jia 》:“huo yi wei si ,huo yi wei wang 。”(wang :tao wang 。)《lun yu ·xian jin 》:“ru huo zhi er ,ze he yi zai ?”②fu ci 。1. huo hu ;ye hu 。fan zhen 《shen mie lun 》:“ren zhi yu li ,huo ru lai shui 。”2.you 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“ji li zhi jian ,huo zuo zhi shi 。”(jian :jiu jian 。shi :xi jian yu shi 。)《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“jun zhi dao ,huo shi dao ,hou da jiang jun 。”③lian ci 。1.huo zhe 。《xun zi ·xiu shen 》:“ze qian li sui yuan ,yi huo chi huo su ,huo xian huo hou ,hu wei hu ji bu ke yi xiang ji ye 。”(ji :dao 。)2. ru guo 。《shui jing zhu ·jiang shui 》:“huo wang ming ji xuan ,you shi chao fa bai di ,mu dao jiang ling 。”④zhu ci 。yong zai fou ding gou zhong 。《shi jing ·xiao ya ·tian bao 》:“ru song bai zhi mao ,mo bu er huo cheng 。”(cheng :ji cheng 。)⑤tong “huo ”。mi huo 。《meng zi ·gao zi shang 》:“mo huo hu wang zhi bu zhi ye 。”《huai na zi ·si lun 》:“lun shi ru ci ,qi bu huo zai !”⑥yi guai 。《meng zi ·gao zi shang 》:“mo huo hu wang zhi bu zhi ye 。”

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    gu :

    ①zhuai guo tou kan 。xin qi ji 《yong yu le · jing kou bei gu ting huai gu 》:“yuan jia cao cao ,feng lang ju xu ,ying de cang huang bei gu 。”②kan 。《xin wu dai shi ·qin wang cong rong chuan 》:“jun chen xiang gu 。”③kan wang ;bai fang 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“san gu chen yu cao lu zhi zhong 。”④zhao gu 。si ma guang 《zi zhi tong jian 》juan liu shi wu :“zi bu 、yuan biao zhu ren ge gu qi zi ,jia chi si lv ,shen shi suo wang 。”⑤fu ci 。1.xiang dang yu “fan er ”、“que ”。《han shu ·gu yi chuan 》:“zu fan ju shang ,shou gu ju xia 。”2.bu guo ;zhi shi 。fan ye 《hou han shu ·wang chang chuan 》:“guang wu yue :‘gu de quan shen ke yi 。’”3.nan dao 。peng duan shu 《wei xue 》:“ren zhi li zhi ,gu bu ru shu bi zhi seng zai 。”⑥lian ci 。xiang dang yu “dan shi ”。zhu ge liang 《hou chu shi biao 》:“chen fei bu zi xi ye ,gu wang ye bu ke pian an yu shu dou 。”

    zhi :

    ①zhi dao 。《lun yu ·wei zheng 》:“zhi zhi wei zhi zhi ,bu zhi wei bu zhi ,shi zhi ye 。”wang chong 《lun heng ·zhi shi 》:“bu xue zi zhi ,bu wen zi xiao ,gu jin hang shi ,wei zhi you ye 。”(wei zhi you ye :mei you zhe yang de shi 。)②zhi jiao ;gan jiao 。fan zhen 《shen mie lun 》:“shou deng you tong yang zhi zhi 。”③jian jie ;zhi shi 。《shang jun shu ·geng fa 》:“you du zhi zhi lv zhe 。”(lv :sai lv 。)④zhi shi 。《lie zi · shang wen 》:“liang xiao er xiao yue :‘shu wei ru duo zhi hu ?’”(shu :shei 。wei :tong “wei ”,shui 。)⑤le jie 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“zhi wo zhe bao zi ye 。”(bao zi :bao shu ya 。)⑥jiao hao ;xiang qin 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“jue bin ke zhi zhi 。”⑦zhi ji ;zhi xin de ren 。bao zhao 《yong shuang yan 》:“bei ge ci jiu ai ,xian lei mi xin zhi 。”(xian lei :qin zhao lei 。mi :zhao xun 。)⑧zhu chi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“zi chan ji jiang zhi zheng yi 。”

    er :

    ①dai ci 。xiang dang yu “ni ”、“ni de ”。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“wo mo er zha ,er mo wo yu 。”②zhi shi dai ci 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”。《li ji ·tan gong shang 》:“fu zi he shan er ye ?”《jin shu ·huan wen chuan 》:“guo er ,hou jiang yi wu xing ye 。”③yong zai ci wei ,biao shi “……de yang zi ”。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi jiu :“xiang qu mo yu li ,gu ren xin shang er 。”④jin ;jian jin 。hou zuo “er (邇)”。《shi jing ·da ya ·hang wei 》:“qi qi xiong di ,mo yuan ju er 。”(qi qi :qin ai 。ju :tong “ju ”。)《zhou li ·de guan ·si chang 》:“shi xiang jin zhe xiang er ye 。”⑤xing rong ci huo fu ci hou chuo 。biao shi “……de yang zi 。”《shi ji ·zhong ni di zi lie chuan 》:“kong zi kui er tan yue :……”《lun yu ·yang huo 》:“fu zi guan er er xiao 。”⑥yu qi ci 。1. biao shi xian zhi 。xiang dang yu “er yi ”、“ba le ”。《zhan guo ce ·wei ce si 》:“bu yi zhi nu ,yi mian guan tu xian ,yi tou qiang cheng er 。”2. biao shi pan duan he ken ding 。xiang dang yu “le ”、“ne ”。《gong yang chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“zhuang wang wei song ,jun you qi ri zhi liang er ;jin ci bu sheng ,jiang qu er gui er 。”⑦tong “er ”。 hua fan cheng de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·cai wei 》:“bi er wei he ? wei chang zhi hua 。”

    hui :

    ①hui ;hui huai 。《yan tie lun ·bei hu 》:“ji huan hui ji dou cheng 。”(ji huan :ren ming 。)gu yi 《guo qin lun 》:“yi fu zuo nan er qi miao hui 。”②tong “duo (duò)”。xie dai 。《han fei zi ·liu fan 》:“fan ren zhi sheng ye ,cai yong zu ze hui yu yong li 。”[hui tu ]po huai ;chong zhuang 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“(han li )jiao ao hu dong xi ,hui tu hu na bei 。”

    chang :

    ①heng jiu bu bian de ;gu ding de 。《sun zi ·xu shi 》:“si shi mo chang wei 。”(si shi :si ji 。)《han fei zi ·wu du 》:“bu ji xiu gu ,bu fa chang ke 。”②yi ding de zhun ze huo zhi du 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“dong jing you chang 。”《guo yu ·chu yu shang 》:“min bu fei shi wu ,guan bu yi chao chang 。”③zhi you xi guan er xing cheng de chang gui 、guan li 。《guan zi ·you guan 》:“ming fa shen shu ,li chang bei neng ,ze zhi 。”④te zhi feng jian she hui lun li dao de de zui gao zhun ze 。《lun heng ·wen kong 》:“wu chang zhi dao ,ren 、yi 、li 、zhi 、xin ye 。”⑤ping fan de ;pu tong de 。《shi ji ·bian que chuan 》:“bian que ,fei chang ren ye 。”⑥ri chang ;ping shi 。《jin shu ·he ceng chuan 》:“wei chang wen jing guo yuan tu ,wei shui ping sheng chang shi 。”(jing :zhi li 。)⑦fu ci 。jing chang ;chang chang 。《lie zi ·tian rui 》:“chang sheng chang hua zhe ,mo shi bu sheng ,mo shi bu hua 。”⑧gu dai chang du chan wei 。ba che wei xun ,liang xun wei chang 。《han fei zi ·yang quan 》:“shang shi fu cun ,xia de xun chang 。”⑨tong “chang ”。ceng jing 。《xun zi ·tian lun 》:“fu ri yue zhi you shi ,feng yu zhi bu shi ,guai xing zhi dang (tǎng)jian (xiàn),shi mo shi er bu chang you zhi 。”(dang :ou ran 。)

    ge :

    ①shu mu de chang zhi tiao 。yu xin 《xiao yuan fu 》:“cao shu hun xiao ,zhi ge xiang jiao 。”②mu shan lan 。du fu 《tong guan li 》:“lian yun lie zhan ge ,fei diao bu neng yu 。”(zhan ge :zu dang di ren de shan lan 。)③fang xing de kuang zi ;ge zi 。yang jiong 《wo dou shu jia fu 》:“yi guo gong er chang qiao ,du shan lin yi wei ge 。”④gui ge ;ge shi 。《song shi ·shua ju zhi yi 》:“chun kao shi ,ge ge ji di zhe ,lie ming fang bang yu shang shu sheng 。”(shang shu sheng :guan shu ming 。)⑤fa lv tiao wen ;fa ze ;zhi du 。《jiu tang shu ·xing fa zhi 》:“wu de er nian ,ban xin ge wu shi san tiao 。”《xin tang shu ·xing fa zhi 》:“tang zhi xing shu you si :yue lv 、ling 、ge 、shi ……ge zhe ,bai guan you si zhi suo chang hang zhi shi ye 。”(you si :guan li 。)⑥pin zhi ;feng du 。du fu 《zhuang you 》:“wu guan chi (chī)yi zi ,cai ge chu xun chang 。”(chi yi zi :ji fan li 。)⑦tui jiu ;yan jiu 。《li ji ·da xue 》:“zhi zhi zai ge wu ,wu ge er hou zhi zhi 。”⑧zhi ;zu zhi 。《shui yuan ·jun dao 》:“wu ge ji yan ,bo cai ji ci 。”chao cuo 《yan bing shi shu 》:“jin nu chang ji ,she shu ji yuan ,ze xiong nu zhi gong fu neng ge ye 。”⑨ji ;da 。《hou han shu ·zhong li yi chuan 》:“nai jie yi jiu ge 。”⑩zheng ;jiu zheng 。《meng zi ·li lou shang 》:“wei da ren wei neng ge jun xin zhi fei 。”(da ren :da de zhi ren 。)(11)zhi ;dao 。《shang shu ·yao dian 》:“guang bei si biao ,ge yu shang xia 。”(bei :fu gai 。si biao :si fang 。shang xia :tian de 。)(12)zhi jia 。《lv shi chun qiu ·guo li 》:“zao qiu jiu de ,rou pu wei ge 。”(13)mu shan lan 。du fu 《tong guan li 》:“lian yun lie zhan ge 。”