- 繁体
- 简体
- 拼音
-
成天造地,不昏不圯。
“成天造地,不昏不圯。”詩句出處:《聖政紀頌》;是唐朝詩人來鵠的作品。
生來死止。無典無法,頑肩奡比。三皇實作,五帝實治。
成天造地,不昏不圯。言得非排,文得聖齒。表表如見者,
莫若乎史。是知樸繩休結,正簡斯若。君誥臣箴,
觚編毫絡。前書後經,規善鑒惡。國之大章,如何寢略。
嗚呼!貞觀多籲,永徽多俞。廷日發論,殿日發謨。
牙孽不作,鳥鼠不除。論出不蓋,謨行不紆。楹然史臣,
蛇然史裾。瞠瞠而視,逶逶而窶。翹筆當面,決防納污。
不梏爾智,不息我愚。執言直註,史文直敷。
故得粲粲朝典,落落廷謇。聖牘既多,堯風不淺。
頌編坦軸,君出臣顯。若儼見旒,若俯見冕。無閑殿曠廷,
無屍安素宴。三皇不亡,五帝不翦。太宗得之,史焉斯展。
暨乎後相圖身,天子專問。我獨以言,史不得近。
丘明見嫌,倚相在擯。秉筆如今,隨班不進。班退史歸,
惘然疇依。奏問莫睹,嘉謨固稀。取彼誥命,祿為國肥。
炯哉時皇,言必成章。德宣五帝,道奧三皇。如何翌臣,
嚵肉嗜
亡皿。觜距磨抉,楅衡拘長。控截僚位,占護陽光。
垣私藩已,遠史廋唐。俾德音嘉訪,默縮暗亡。咽典噤法,
蓋聖籠昌。曷以致此,史文不張。後必非笑,將來否臧。
謂乎殿空扆逸,朝懵廷荒。不知奸蔽,文失汪洋。
有貞觀業,有永徽綱。亦匿匪見,亦寢匪彰。賴有後臣,
斯言不佞。伊尹真心,太甲須聖。事既可書,史何不命。
乃具前欺,大陳不敬。曰逐史之喻,請以物並。
且十夫樹楊,一夫欲競。栽既未牢,摒豈能盛!帝業似栽,
逐史似摒。穆宗憮然,若疚若茜。昔何臣斯,隱我祖正。
不傳親問,不寫密諍。孰示來朝,以光神政。
由是天呼震吸,征奔召急。史題筆來,叱廷而入。
端耳抗目,不撝不挹。獬豸側頭,螭虯擺濕。握管絕怡,
當殿而立。君也盡問,臣也倒誠。磊磊其事,鏜鏜其聲。
大何不顯,細何不明。語未絕緒,史已錄成。謂之何書,
以政紀名。伊紀清芳,可昭典墳。古師官鳥,昔聖官雲。
方之我後,錄裡書分。錄有君法,書有君文。君法君文,
在聖政紀雲。殿無閑時,廷無曠日。雲諏波訪,倦編刓筆。
君劬臣勞,上討下述。惟勤惟明,在聖政紀出。至德何比,
至教焉如?孰窺孰測,外夷內儲。謂君有道乎,臣有謨歟?
有道有謨,在聖政紀書。一體列秩,同力翼戴。祈福去邪,
絕防無礙。國章可披,唐文可愛。善咨不偷,嘉論不蓋。
不偷不蓋,在聖政紀載。諒夫!總斯不朽,可懸魏闕。
愚得是言,非訕非伐。實謂醫臣渾沌,開君日月。
妖物雰死,天文光發。惟我之有頌兮,奚斯躍而董狐蹶。
【註釋】:
成:
①完成;實現。李斯《諫逐客書》:“使秦成帝業。”②幫助實現;成全。《論語·顏淵》:“君子成人之美,不成人之惡。”③成為;變為。《禮記·學記》:“玉不琢,不成器。”劉向《說苑·奉使》:“齊之臨淄三百閭,張袂(mèi)成帷,揮汗成雨。”(閭:裡巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大鐘銘》:“少蘊才略,壯而有成。”(蘊:蓄。)⑤成長;成熟。《荀子·天論》:“(萬物)各得其養以成。”⑥和解;交好。《左傳·成公十一年》:“秦晉為成。”《史記·張儀列傳》:“哀王於是倍從(zòng)約而因儀請成於秦。”(倍:違背。從:指合縱。儀:人名。)⑦已定的;定型的;現成的。《詩經·周頌·昊天有成命》:“昊天有成命,二後受之。”《三國志·蜀書·蔣琬費禕薑維傳論》:“咸承諸葛之成規,因循而不革。”(咸:都。革:改變。)⑧層;重(chóng)。《史記·李斯列傳》:“刑者相半於道,而死人日成積於市。”《呂氏春秋·音初》:“為九成之臺。”⑨古代十裡見方為一成。《漢書·刑法志》:“成方十裡。”天:
①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”造:
①至;到……去。《戰國策·宋策》:“造大國之城下。”②達到某種境界。《詩經·大雅·思齊》:“小子有造。”③培養。葉適《宏詞》:“自熙寧之以經術造士也,固患天下之習為詞賦之浮華而不適於實用。”④參與訴訟的雙方。《書·呂刑》:“兩造具備,師聽五辭。”⑤制作。《詩經·鄭風·緇衣》:“敝,予又改造兮。”⑥編撰;著述。《後漢書·王充傳》:“年漸七十,志力衰耗,乃造《養性書》十六篇,裁節嗜欲,頤(yí)神自守。”(頤:養。)地:
①大地。與“天”相對。《管子·形勢解》:“地生養萬物。”②陸地;地面。《左傳·僖公四年》:“公(晉獻公)至,毒而獻之。公祭之地,地墳(fèn);與犬,犬斃。”(墳:隆起。)③土地;田地。《周禮·地官·載師》:“以廛裡任國中之地,以場圃任園地。”(廛:城市中的空地。國中:指王城之內。)④領土;疆土。《孟子·離婁上》:“爭地以戰,殺人盈野。”⑤地方;場所。《孫子兵法·虛實》:“先處戰地而待敵者佚。”⑥處境;地位。《史記·李斯列傳》:“久處卑賤之位,困苦之地。”⑦指境界。齊己《移居西湖作》:“隻待秋聲滌心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交廣》:“議論有餘地,公侯來未遲。”⑨路程。李白《妾薄命》:“長門一步地,不肯暫回車。”⑩通“第”。副詞。但;隻。《漢書·丙吉傳》:“西曹地忍之,此不過污丞相車茵耳。”不:
(一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)昏:
①天剛黑的時候;黃昏。《左傳·哀公二十三年》:“昏而受命。”《詩經·陳風· 東門之楊》:“昏以為期”。②結婚。後作“婚”。《詩經·邶風·谷風》:“宴爾新昏,如兄如弟。”《左傳·隱公七年》:“鄭伯許之,乃成昏。”③昏暗。歸有光《項脊軒志》:“日過午已昏。”④糊塗;昏憒。《詩經·小雅·小宛》:“彼昏不知。”《莊子· 天地》:“若愚若昏。”⑤迷亂;昏花。《三國志·吳書·賀邵傳》:“偶有逆迕,昏醉之言耳。”⑥通“暋(mǐn)”。勉力。潘嶽《藉田賦》:“情欣樂於昏作兮。”不:
(一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)圯:
橋。《史記·留侯世傢》:“有一老父,衣(yì)褐,至良所,直墮其履圯下。”(衣:穿衣。褐:粗佈衣服。) -
成天造地,不昏不圯。
“成天造地,不昏不圯。”诗句出处:《圣政纪颂》;是唐朝诗人来鹄的作品。
生来死止。无典无法,顽肩奡比。三皇实作,五帝实治。
成天造地,不昏不圯。言得非排,文得圣齿。表表如见者,
莫若乎史。是知朴绳休结,正简斯若。君诰臣箴,
觚编毫络。前书后经,规善鉴恶。国之大章,如何寝略。
呜呼!贞观多吁,永徽多俞。廷日发论,殿日发谟。
牙孽不作,鸟鼠不除。论出不盖,谟行不纡。楹然史臣,
蛇然史裾。瞠瞠而视,逶逶而窭。翘笔当面,决防纳污。
不梏尔智,不息我愚。执言直注,史文直敷。
故得粲粲朝典,落落廷謇。圣牍既多,尧风不浅。
颂编坦轴,君出臣显。若俨见旒,若俯见冕。无闲殿旷廷,
无尸安素宴。三皇不亡,五帝不翦。太宗得之,史焉斯展。
暨乎后相图身,天子专问。我独以言,史不得近。
丘明见嫌,倚相在摈。秉笔如今,随班不进。班退史归,
惘然畴依。奏问莫睹,嘉谟固稀。取彼诰命,禄为国肥。
炯哉时皇,言必成章。德宣五帝,道奥三皇。如何翌臣,
嚵肉嗜
亡皿。觜距磨抉,楅衡拘长。控截僚位,占护阳光。
垣私藩已,远史廋唐。俾德音嘉访,默缩暗亡。咽典噤法,
盖圣笼昌。曷以致此,史文不张。后必非笑,将来否臧。
谓乎殿空扆逸,朝懵廷荒。不知奸蔽,文失汪洋。
有贞观业,有永徽纲。亦匿匪见,亦寝匪彰。赖有后臣,
斯言不佞。伊尹真心,太甲须圣。事既可书,史何不命。
乃具前欺,大陈不敬。曰逐史之喻,请以物并。
且十夫树杨,一夫欲竞。栽既未牢,摒岂能盛!帝业似栽,
逐史似摒。穆宗怃然,若疚若茜。昔何臣斯,隐我祖正。
不传亲问,不写密诤。孰示来朝,以光神政。
由是天呼震吸,征奔召急。史题笔来,叱廷而入。
端耳抗目,不撝不挹。獬豸侧头,螭虬摆湿。握管绝怡,
当殿而立。君也尽问,臣也倒诚。磊磊其事,镗镗其声。
大何不显,细何不明。语未绝绪,史已录成。谓之何书,
以政纪名。伊纪清芳,可昭典坟。古师官鸟,昔圣官云。
方之我后,录里书分。录有君法,书有君文。君法君文,
在圣政纪云。殿无闲时,廷无旷日。云诹波访,倦编刓笔。
君劬臣劳,上讨下述。惟勤惟明,在圣政纪出。至德何比,
至教焉如?孰窥孰测,外夷内储。谓君有道乎,臣有谟欤?
有道有谟,在圣政纪书。一体列秩,同力翼戴。祈福去邪,
绝防无碍。国章可披,唐文可爱。善咨不偷,嘉论不盖。
不偷不盖,在圣政纪载。谅夫!总斯不朽,可悬魏阙。
愚得是言,非讪非伐。实谓医臣浑沌,开君日月。
妖物雰死,天文光发。惟我之有颂兮,奚斯跃而董狐蹶。
【注释】:
成:
①完成;实现。李斯《谏逐客书》:“使秦成帝业。”②帮助实现;成全。《论语·颜渊》:“君子成人之美,不成人之恶。”③成为;变为。《礼记·学记》:“玉不琢,不成器。”刘向《说苑·奉使》:“齐之临淄三百闾,张袂(mèi)成帷,挥汗成雨。”(闾:里巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大钟铭》:“少蕴才略,壮而有成。”(蕴:蓄。)⑤成长;成熟。《荀子·天论》:“(万物)各得其养以成。”⑥和解;交好。《左传·成公十一年》:“秦晋为成。”《史记·张仪列传》:“哀王于是倍从(zòng)约而因仪请成于秦。”(倍:违背。从:指合纵。仪:人名。)⑦已定的;定型的;现成的。《诗经·周颂·昊天有成命》:“昊天有成命,二后受之。”《三国志·蜀书·蒋琬费祎姜维传论》:“咸承诸葛之成规,因循而不革。”(咸:都。革:改变。)⑧层;重(chóng)。《史记·李斯列传》:“刑者相半于道,而死人日成积于市。”《吕氏春秋·音初》:“为九成之台。”⑨古代十里见方为一成。《汉书·刑法志》:“成方十里。”天:
①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”造:
①至;到……去。《战国策·宋策》:“造大国之城下。”②达到某种境界。《诗经·大雅·思齐》:“小子有造。”③培养。叶适《宏词》:“自熙宁之以经术造士也,固患天下之习为词赋之浮华而不适于实用。”④参与诉讼的双方。《书·吕刑》:“两造具备,师听五辞。”⑤制作。《诗经·郑风·缁衣》:“敝,予又改造兮。”⑥编撰;著述。《后汉书·王充传》:“年渐七十,志力衰耗,乃造《养性书》十六篇,裁节嗜欲,颐(yí)神自守。”(颐:养。)地:
①大地。与“天”相对。《管子·形势解》:“地生养万物。”②陆地;地面。《左传·僖公四年》:“公(晋献公)至,毒而献之。公祭之地,地坟(fèn);与犬,犬斃。”(坟:隆起。)③土地;田地。《周礼·地官·载师》:“以廛里任国中之地,以场圃任园地。”(廛:城市中的空地。国中:指王城之内。)④领土;疆土。《孟子·离娄上》:“争地以战,杀人盈野。”⑤地方;场所。《孙子兵法·虚实》:“先处战地而待敌者佚。”⑥处境;地位。《史记·李斯列传》:“久处卑贱之位,困苦之地。”⑦指境界。齐己《移居西湖作》:“只待秋声涤心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交广》:“议论有余地,公侯来未迟。”⑨路程。李白《妾薄命》:“长门一步地,不肯暂回车。”⑩通“第”。副词。但;只。《汉书·丙吉传》:“西曹地忍之,此不过污丞相车茵耳。”不:
(一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)昏:
①天刚黑的时候;黄昏。《左传·哀公二十三年》:“昏而受命。”《诗经·陈风· 东门之杨》:“昏以为期”。②结婚。后作“婚”。《诗经·邶风·谷风》:“宴尔新昏,如兄如弟。”《左传·隐公七年》:“郑伯许之,乃成昏。”③昏暗。归有光《项脊轩志》:“日过午已昏。”④糊涂;昏愦。《诗经·小雅·小宛》:“彼昏不知。”《庄子· 天地》:“若愚若昏。”⑤迷乱;昏花。《三国志·吴书·贺邵传》:“偶有逆迕,昏醉之言耳。”⑥通“暋(mǐn)”。勉力。潘岳《藉田赋》:“情欣乐于昏作兮。”不:
(一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)圯:
桥。《史记·留侯世家》:“有一老父,衣(yì)褐,至良所,直堕其履圯下。”(衣:穿衣。褐:粗布衣服。) -
cheng tian zao de ,bu hun bu yi 。
“cheng tian zao de ,bu hun bu yi 。”shi gou chu chu :《sheng zheng ji song 》;shi tang chao shi ren lai gu de zuo pin 。
sheng lai si zhi 。mo dian mo fa ,wan jian ao bi 。san huang shi zuo ,wu di shi zhi 。
cheng tian zao de ,bu hun bu yi 。yan de fei pai ,wen de sheng chi 。biao biao ru jian zhe ,
mo re hu shi 。shi zhi piao sheng xiu jie ,zheng jian si re 。jun gao chen zhen ,
gu bian hao lao 。qian shu hou jing ,gui shan jian e 。guo zhi da zhang ,ru he qin lve 。
wu hu !zhen guan duo xu ,yong hui duo shu 。ting ri fa lun ,dian ri fa mo 。
ya nie bu zuo ,diao shu bu chu 。lun chu bu gai ,mo hang bu yu 。ying ran shi chen ,
she ran shi ju 。cheng cheng er shi ,wei wei er ju 。qiao bi dang mian ,jue fang na wu 。
bu gu er zhi ,bu xi wo yu 。zhi yan zhi zhu ,shi wen zhi fu 。
gu de can can chao dian ,la la ting jian 。sheng du ji duo ,yao feng bu jian 。
song bian tan zhou ,jun chu chen xian 。re yan jian liu ,re fu jian mian 。mo xian dian kuang ting ,
mo shi an su yan 。san huang bu wang ,wu di bu jian 。tai zong de zhi ,shi yan si zhan 。
ji hu hou xiang tu shen ,tian zi zhuan wen 。wo du yi yan ,shi bu de jin 。
qiu ming jian xian ,yi xiang zai bin 。bing bi ru jin ,sui ban bu jin 。ban tui shi gui ,
wang ran chou yi 。zou wen mo du ,jia mo gu xi 。qu bi gao ming ,lu wei guo fei 。
jiong zai shi huang ,yan bi cheng zhang 。de xuan wu di ,dao ao san huang 。ru he yi chen ,
chan rou shi
wang min 。zi ju mo jue ,bi heng ju chang 。kong jie liao wei ,zhan hu yang guang 。
yuan si fan yi ,yuan shi sou tang 。bi de yin jia fang ,mo su an wang 。yan dian jin fa ,
gai sheng long chang 。he yi zhi ci ,shi wen bu zhang 。hou bi fei xiao ,jiang lai fou zang 。
wei hu dian kong yi yi ,chao meng ting huang 。bu zhi jian bi ,wen shi wang xiang 。
you zhen guan ye ,you yong hui gang 。yi ni fei jian ,yi qin fei zhang 。lai you hou chen ,
si yan bu ning 。yi yin zhen xin ,tai jia xu sheng 。shi ji ke shu ,shi he bu ming 。
nai ju qian qi ,da chen bu jing 。yue zhu shi zhi yu ,qing yi wu bing 。
ju shi fu shu yang ,yi fu yu jing 。zai ji wei lao ,bing qi neng cheng !di ye shi zai ,
zhu shi shi bing 。mu zong wu ran ,re jiu re qian 。xi he chen si ,yin wo zu zheng 。
bu chuan qin wen ,bu xie mi zheng 。shu shi lai chao ,yi guang shen zheng 。
you shi tian hu zhen xi ,zheng ben shao ji 。shi ti bi lai ,chi ting er ru 。
duan er kang mu ,bu hui bu yi 。xie zhi ce tou ,chi qiu bai shi 。wo guan jue yi ,
dang dian er li 。jun ye jin wen ,chen ye dao cheng 。lei lei ji shi ,tang tang ji sheng 。
da he bu xian ,xi he bu ming 。yu wei jue xu ,shi yi lu cheng 。wei zhi he shu ,
yi zheng ji ming 。yi ji qing fang ,ke zhao dian fen 。gu shi guan diao ,xi sheng guan yun 。
fang zhi wo hou ,lu li shu fen 。lu you jun fa ,shu you jun wen 。jun fa jun wen ,
zai sheng zheng ji yun 。dian mo xian shi ,ting mo kuang ri 。yun zou bo fang ,juan bian wan bi 。
jun qu chen lao ,shang tao xia shu 。wei qin wei ming ,zai sheng zheng ji chu 。zhi de he bi ,
zhi jiao yan ru ?shu kui shu ce ,wai yi nei chu 。wei jun you dao hu ,chen you mo yu ?
you dao you mo ,zai sheng zheng ji shu 。yi ti lie zhi ,tong li yi dai 。qi fu qu xie ,
jue fang mo ai 。guo zhang ke pi ,tang wen ke ai 。shan zi bu tou ,jia lun bu gai 。
bu tou bu gai ,zai sheng zheng ji zai 。liang fu !zong si bu xiu ,ke xuan wei que 。
yu de shi yan ,fei shan fei fa 。shi wei yi chen hun dun ,kai jun ri yue 。
yao wu fen si ,tian wen guang fa 。wei wo zhi you song xi ,xi si yue er dong hu jue 。
【zhu shi 】:
cheng :
①wan cheng ;shi xian 。li si 《jian zhu ke shu 》:“shi qin cheng di ye 。”②bang zhu shi xian ;cheng quan 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi cheng ren zhi mei ,bu cheng ren zhi e 。”③cheng wei ;bian wei 。《li ji ·xue ji 》:“yu bu zhuo ,bu cheng qi 。”liu xiang 《shui yuan ·feng shi 》:“ji zhi lin zi san bai lv ,zhang mei (mèi)cheng wei ,hui han cheng yu 。”(lv :li hang 。mei :xiu zi 。wei :wei mu 。)④cheng guo ;cheng jiu 。li bai 《hua cheng si da zhong ming 》:“shao wen cai lve ,zhuang er you cheng 。”(wen :xu 。)⑤cheng chang ;cheng shou 。《xun zi ·tian lun 》:“(mo wu )ge de ji yang yi cheng 。”⑥he jie ;jiao hao 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“qin jin wei cheng 。”《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“ai wang yu shi bei cong (zòng)yao er yin yi qing cheng yu qin 。”(bei :wei bei 。cong :zhi ge zong 。yi :ren ming 。)⑦yi ding de ;ding xing de ;xian cheng de 。《shi jing ·zhou song ·hao tian you cheng ming 》:“hao tian you cheng ming ,er hou shou zhi 。”《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan fei yi jiang wei chuan lun 》:“xian cheng zhu ge zhi cheng gui ,yin xun er bu ge 。”(xian :dou 。ge :gai bian 。)⑧ceng ;chong (chóng)。《shi ji ·li si lie chuan 》:“xing zhe xiang ban yu dao ,er si ren ri cheng ji yu shi 。”《lv shi chun qiu ·yin chu 》:“wei jiu cheng zhi tai 。”⑨gu dai shi li jian fang wei yi cheng 。《han shu ·xing fa zhi 》:“cheng fang shi li 。”tian :
①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”zao :
①zhi ;dao ……qu 。《zhan guo ce ·song ce 》:“zao da guo zhi cheng xia 。”②da dao mou chong jing jie 。《shi jing ·da ya ·sai ji 》:“xiao zi you zao 。”③pei yang 。xie kuo 《hong ci 》:“zi xi ning zhi yi jing shu zao shi ye ,gu huan tian xia zhi xi wei ci fu zhi fu hua er bu kuo yu shi yong 。”④can yu su song de shuang fang 。《shu ·lv xing 》:“liang zao ju bei ,shi ting wu ci 。”⑤zhi zuo 。《shi jing ·zheng feng ·zi yi 》:“bi ,yu you gai zao xi 。”⑥bian zhuan ;zhe shu 。《hou han shu ·wang chong chuan 》:“nian jian qi shi ,zhi li cui hao ,nai zao 《yang xing shu 》shi liu pian ,cai jie shi yu ,yi (yí)shen zi shou 。”(yi :yang 。)de :
①da de 。yu “tian ”xiang dui 。《guan zi ·xing shi jie 》:“de sheng yang mo wu 。”②liu de ;de mian 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“gong (jin suo gong )zhi ,du er suo zhi 。gong ji zhi de ,de fen (fèn);yu quan ,quan 斃。”(fen :long qi 。)③tu de ;tian de 。《zhou li ·de guan ·zai shi 》:“yi chan li ren guo zhong zhi de ,yi chang pu ren yuan de 。”(chan :cheng shi zhong de kong de 。guo zhong :zhi wang cheng zhi nei 。)④ling tu ;jiang tu 。《meng zi ·li lou shang 》:“zheng de yi zhan ,sha ren ying ye 。”⑤de fang ;chang suo 。《sun zi bing fa ·xu shi 》:“xian chu zhan de er dai di zhe yi 。”⑥chu jing ;de wei 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“jiu chu bei jian zhi wei ,kun ku zhi de 。”⑦zhi jing jie 。ji ji 《yi ju xi hu zuo 》:“zhi dai qiu sheng di xin de ,na yi xin xi jian xing rong 。”(na yi :seng yi 。)⑧de bu 。du fu 《feng song wei liu zhang you shao fu zhi jiao an 》:“yi lun you yu de ,gong hou lai wei chi 。”⑨lu cheng 。li bai 《qie bao ming 》:“chang men yi bu de ,bu ken zan hui che 。”⑩tong “di ”。fu ci 。dan ;zhi 。《han shu ·bing ji chuan 》:“xi cao de ren zhi ,ci bu guo wu cheng xiang che yin er 。”bu :
(yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)hun :
①tian gang hei de shi hou ;huang hun 。《zuo chuan ·ai gong er shi san nian 》:“hun er shou ming 。”《shi jing ·chen feng · dong men zhi yang 》:“hun yi wei ji ”。②jie hun 。hou zuo “hun ”。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“yan er xin hun ,ru xiong ru di 。”《zuo chuan ·yin gong qi nian 》:“zheng bai hu zhi ,nai cheng hun 。”③hun an 。gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“ri guo wu yi hun 。”④hu tu ;hun kui 。《shi jing ·xiao ya ·xiao wan 》:“bi hun bu zhi 。”《zhuang zi · tian de 》:“re yu re hun 。”⑤mi luan ;hun hua 。《san guo zhi ·wu shu ·he shao chuan 》:“ou you ni wu ,hun zui zhi yan er 。”⑥tong “min (mǐn)”。mian li 。pan yue 《ji tian fu 》:“qing xin le yu hun zuo xi 。”bu :
(yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)yi :
qiao 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“you yi lao fu ,yi (yì)he ,zhi liang suo ,zhi duo ji lv yi xia 。”(yi :chuan yi 。he :cu bu yi fu 。)
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]