• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 感悟遂晚,事往日遷。

    “感悟遂晚,事往日遷。”詩句出處:《雪讒詩贈友人》;是唐朝詩人李白的作品。

    嗟予沉迷,猖獗已久。五十知非,古人嘗有。立言補過,
    庶存不朽。包荒匿瑕,蓄此頑醜。月出致譏,貽愧皓首。
    感悟遂晚,事往日遷。白璧何辜,青蠅屢前。群輕折軸,
    下沉黃泉。眾毛飛骨,上凌青天。萋斐暗成,貝錦粲然。
    泥沙聚埃,珠玉不鮮。洪焰爍山,發自纖煙。蒼波蕩日,
    起於微涓。交亂四國,播於八埏。拾塵掇蜂,疑聖猜賢。
    哀哉悲夫,誰察予之貞堅。彼婦人之猖狂,
    不如鵲之強強。彼婦人之淫昏,不如鶉之奔奔。
    坦蕩君子,無悅簧言。擢發續罪,罪乃孔多。傾海流惡,
    惡無以過。人生實難,逢此織羅。積毀銷金,沉憂作歌。
    天未喪文,其如餘何。妲己滅紂,褒女惑周。天維蕩覆,
    職此之由。漢祖呂氏,食其在傍。秦皇太後,毒亦淫荒。
    螮蝀作昏,遂掩太陽。萬乘尚爾,匹夫何傷。辭殫意窮,
    心切理直。如或妄談,昊天是殛。子野善聽,離婁至明。
    神靡遁響,鬼無逃形。不我遐棄,庶昭忠誠。

    【註釋】:

    感:

    ①感動。《荀子·樂論》:“其感人深。”《漢書·禮樂志》:“音聲足以動耳,詩語足以感心。”②感慨;情感。范仲淹《嶽陽樓記》:“滿目蕭然,感極而悲者矣。”曹植《洛神賦序》:“感宋玉對楚王神女之事,遂作斯賦。”③感覺。《莊子·刻意》:“感而後應,迫而後動。”④通“憾(hàn)”。遺憾。《漢書·杜鄴傳》:“內無感恨之隙(xì),外無侵侮之羞。”(隙:指人際關系上的隔閡。)⑤通“撼(hàn)”。動;搖。《詩經·召南·野有死麕》:“舒而脫脫兮,無感我帨兮。”(舒:徐緩。脫脫:腳步輕緩的樣子。帨:系在腰帶上的佩巾。)

    悟:

    ①理解;明白。班彪《王命論》:“悟戍卒之言,斷懷土之情。”②醒悟;覺悟。《史紀·秦始皇本紀》:“三主惑而終身不悟,亡不亦宜呼!”③使醒悟。司馬相如《長門賦序》:“而相如為文以悟主上。”④通“寤”。睡醒。《論語·問孔》:“適有臥厭不悟者。”

    遂:

    ①前往;前進。《周易·大壯》:“羝(dī)羊觸藩,不能退,不能遂。”(羝:公羊。藩:籬笆。)②通達。《禮記·緇衣》:“禹立三年,百姓以仁遂焉。”(立:即位。)③成功;順利地做到。《鹽鐵論·大論》:“(孔子)治魯不遂;見逐於齊。”④生長;養育;成長。《墨子·尚同中》:“五谷不孰,六畜不遂。”⑤順心;順適;滿足。《魏書·張彝傳》:“才輕任重,多不遂心。”(任:擔子。)王韜《淞濱瑣話·顧慧仙》:“今日郎已遂欲,何竟忘我耶?”⑥路;通道。柳宗元《罵屍蟲文》:“以通行直遂為顛蹶,以逆施反鬥為安佚。”⑦田間排水小溝。《周禮·遂人》:“夫間有遂,遂上有徑。”⑧先秦時在遠郊設立的一種行政區劃。《禮記·王制》:“不變,移之遂,如初禮。”⑨詳盡;詳究。《荀子·議兵》:“臣請遂道王者諸侯強弱存亡之效,安危之勢。”⑩副詞。1.相當於“於是”、“就”。韓邦靖《關中》:“饑荒失撫禦,盜賊遂縱橫。”2.相當於“竟然”、“終於”。《韓非子·外儲說左上》:“及反,市罷,遂不得履。”

    晚:

    ①日暮;傍晚。《楚辭·九辯》:“白日晼(wǎn)晚其將入兮。”(晼:日落。)《漢書·天文志》:“伏見蚤晚。”②時間靠後。沈括《夢溪筆談·藥議》:“一丘之禾,則後種者晚實。”③接近終瞭,特指老年。杜甫《羌村三首》之二:“晚歲迫偷生,還傢少歡趣。”(偷生:茍且生活。)④後來的。《後漢書·蔡邕傳》:“邕乃自書丹於碑……於是後儒晚學咸取正焉。”(書丹:指用朱筆書寫。取正:用作典范。)

    事:

    ①職位;職務;官職。《左傳·莊公十四年》:“吾皆許之上大夫之事。”②職業。《史記·樊酈滕灌列傳》:“舞陽侯樊噲(kuài)者,沛人也,以屠狗為事。”(沛:江蘇沛縣。)③事情。《論語·子路》:“言不順則事不成。”④變故;意外事故。《史記·刺客列傳》:“秦有荊軻之事。”蘇軾《徐州上皇帝書》:“今臣於無事之時,屢以盜賊為言……不然,事至而圖之,則已晚矣。”(圖:謀。)⑤實行;從事;做。《論語·顏淵》:“回雖不敏,請事斯語矣。”⑥侍奉;服事。《左傳·隱公元年》:“欲與大叔,巨請事之 ”⑦從師求學。《史記·老子韓非列傳》:“[非]與李斯俱事荀卿,斯自以為不如非。”⑧量詞。用於器物或衣服,相當於“件”。白居易《張常侍池涼夜閑宴贈諸公》:“管弦三兩事。”

    往:

    ①到……去;去。與“來”、“返”相對。《孟子·梁惠王下》:“今燕虐其民,王往而征之。”(燕:國名。)《莊子·山木》:“其送往而迎來,來者勿禁,往者勿止。”②以往;過去;從前。《史記·老子韓非列傳》:“觀往者得失之變。”《列子·說符》:“觀往以知來。”(來:未來。)③送去(某種東西)。秦嘉《留郡贈婦詩三首》之三:“愧彼贈我厚,慚此往物輕。”④以後;以下。《呂氏春秋·察微》:“自今以往,魯人不贖人矣。”⑤死;死者。《左傳· 僖公九年》:“送往事居。”(居:活著的人。)

    遷:

    ①登;上升。《詩經·小雅·伐木》:“出自幽谷,遷於喬木。”(喬木:高大的樹木。)②遷移;轉移。《詩經·衛風·氓》:“以爾車來,以我賄遷。”③變更;變動。《禮記·大傳》:“有百世不遷之宗。”④調動官職(多指提升)。《後漢書·張衡傳》:“再遷為太史令。”⑤貶謫;放逐。《漢書·文帝紀》:“長沙王長謀反,廢,遷蜀嚴道。”(嚴道:舊縣名,今四川榮經縣地。)


  • 感悟遂晚,事往日迁。

    “感悟遂晚,事往日迁。”诗句出处:《雪谗诗赠友人》;是唐朝诗人李白的作品。

    嗟予沉迷,猖獗已久。五十知非,古人尝有。立言补过,
    庶存不朽。包荒匿瑕,蓄此顽丑。月出致讥,贻愧皓首。
    感悟遂晚,事往日迁。白璧何辜,青蝇屡前。群轻折轴,
    下沉黄泉。众毛飞骨,上凌青天。萋斐暗成,贝锦粲然。
    泥沙聚埃,珠玉不鲜。洪焰烁山,发自纤烟。苍波荡日,
    起于微涓。交乱四国,播于八埏。拾尘掇蜂,疑圣猜贤。
    哀哉悲夫,谁察予之贞坚。彼妇人之猖狂,
    不如鹊之强强。彼妇人之淫昏,不如鹑之奔奔。
    坦荡君子,无悦簧言。擢发续罪,罪乃孔多。倾海流恶,
    恶无以过。人生实难,逢此织罗。积毁销金,沉忧作歌。
    天未丧文,其如余何。妲己灭纣,褒女惑周。天维荡覆,
    职此之由。汉祖吕氏,食其在傍。秦皇太后,毒亦淫荒。
    螮蝀作昏,遂掩太阳。万乘尚尔,匹夫何伤。辞殚意穷,
    心切理直。如或妄谈,昊天是殛。子野善听,离娄至明。
    神靡遁响,鬼无逃形。不我遐弃,庶昭忠诚。

    【注释】:

    感:

    ①感动。《荀子·乐论》:“其感人深。”《汉书·礼乐志》:“音声足以动耳,诗语足以感心。”②感慨;情感。范仲淹《岳阳楼记》:“满目萧然,感极而悲者矣。”曹植《洛神赋序》:“感宋玉对楚王神女之事,遂作斯赋。”③感觉。《庄子·刻意》:“感而后应,迫而后动。”④通“憾(hàn)”。遗憾。《汉书·杜邺传》:“内无感恨之隙(xì),外无侵侮之羞。”(隙:指人际关系上的隔阂。)⑤通“撼(hàn)”。动;摇。《诗经·召南·野有死麕》:“舒而脱脱兮,无感我帨兮。”(舒:徐缓。脱脱:脚步轻缓的样子。帨:系在腰带上的佩巾。)

    悟:

    ①理解;明白。班彪《王命论》:“悟戍卒之言,断怀土之情。”②醒悟;觉悟。《史纪·秦始皇本纪》:“三主惑而终身不悟,亡不亦宜呼!”③使醒悟。司马相如《长门赋序》:“而相如为文以悟主上。”④通“寤”。睡醒。《论语·问孔》:“适有卧厌不悟者。”

    遂:

    ①前往;前进。《周易·大壮》:“羝(dī)羊触藩,不能退,不能遂。”(羝:公羊。藩:篱笆。)②通达。《礼记·缁衣》:“禹立三年,百姓以仁遂焉。”(立:即位。)③成功;顺利地做到。《盐铁论·大论》:“(孔子)治鲁不遂;见逐于齐。”④生长;养育;成长。《墨子·尚同中》:“五谷不孰,六畜不遂。”⑤顺心;顺适;满足。《魏书·张彝传》:“才轻任重,多不遂心。”(任:担子。)王韬《淞滨琐话·顾慧仙》:“今日郎已遂欲,何竟忘我耶?”⑥路;通道。柳宗元《骂尸虫文》:“以通行直遂为颠蹶,以逆施反斗为安佚。”⑦田间排水小沟。《周礼·遂人》:“夫间有遂,遂上有径。”⑧先秦时在远郊设立的一种行政区划。《礼记·王制》:“不变,移之遂,如初礼。”⑨详尽;详究。《荀子·议兵》:“臣请遂道王者诸侯强弱存亡之效,安危之势。”⑩副词。1.相当于“于是”、“就”。韩邦靖《关中》:“饥荒失抚御,盗贼遂纵横。”2.相当于“竟然”、“终于”。《韩非子·外储说左上》:“及反,市罢,遂不得履。”

    晚:

    ①日暮;傍晚。《楚辞·九辩》:“白日晼(wǎn)晚其将入兮。”(晼:日落。)《汉书·天文志》:“伏见蚤晚。”②时间靠后。沈括《梦溪笔谈·药议》:“一丘之禾,则后种者晚实。”③接近终了,特指老年。杜甫《羌村三首》之二:“晚岁迫偷生,还家少欢趣。”(偷生:苟且生活。)④后来的。《后汉书·蔡邕传》:“邕乃自书丹于碑……于是后儒晚学咸取正焉。”(书丹:指用朱笔书写。取正:用作典范。)

    事:

    ①职位;职务;官职。《左传·庄公十四年》:“吾皆许之上大夫之事。”②职业。《史记·樊郦滕灌列传》:“舞阳侯樊哙(kuài)者,沛人也,以屠狗为事。”(沛:江苏沛县。)③事情。《论语·子路》:“言不顺则事不成。”④变故;意外事故。《史记·刺客列传》:“秦有荆轲之事。”苏轼《徐州上皇帝书》:“今臣于无事之时,屡以盗贼为言……不然,事至而图之,则已晚矣。”(图:谋。)⑤实行;从事;做。《论语·颜渊》:“回虽不敏,请事斯语矣。”⑥侍奉;服事。《左传·隐公元年》:“欲与大叔,巨请事之 ”⑦从师求学。《史记·老子韩非列传》:“[非]与李斯俱事荀卿,斯自以为不如非。”⑧量词。用于器物或衣服,相当于“件”。白居易《张常侍池凉夜闲宴赠诸公》:“管弦三两事。”

    往:

    ①到……去;去。与“来”、“返”相对。《孟子·梁惠王下》:“今燕虐其民,王往而征之。”(燕:国名。)《庄子·山木》:“其送往而迎来,来者勿禁,往者勿止。”②以往;过去;从前。《史记·老子韩非列传》:“观往者得失之变。”《列子·说符》:“观往以知来。”(来:未来。)③送去(某种东西)。秦嘉《留郡赠妇诗三首》之三:“愧彼赠我厚,惭此往物轻。”④以后;以下。《吕氏春秋·察微》:“自今以往,鲁人不赎人矣。”⑤死;死者。《左传· 僖公九年》:“送往事居。”(居:活着的人。)

    迁:

    ①登;上升。《诗经·小雅·伐木》:“出自幽谷,迁于乔木。”(乔木:高大的树木。)②迁移;转移。《诗经·卫风·氓》:“以尔车来,以我贿迁。”③变更;变动。《礼记·大传》:“有百世不迁之宗。”④调动官职(多指提升)。《后汉书·张衡传》:“再迁为太史令。”⑤贬谪;放逐。《汉书·文帝纪》:“长沙王长谋反,废,迁蜀严道。”(严道:旧县名,今四川荣经县地。)


  • gan wu sui wan ,shi wang ri qian 。

    “gan wu sui wan ,shi wang ri qian 。”shi gou chu chu :《xue chan shi zeng you ren 》;shi tang chao shi ren li bai de zuo pin 。

    jie yu chen mi ,chang jue yi jiu 。wu shi zhi fei ,gu ren chang you 。li yan bu guo ,
    shu cun bu xiu 。bao huang ni xia ,xu ci wan chou 。yue chu zhi ji ,yi kui hao shou 。
    gan wu sui wan ,shi wang ri qian 。bai bi he gu ,qing ying lv qian 。qun qing she zhou ,
    xia chen huang quan 。zhong mao fei gu ,shang ling qing tian 。qi fei an cheng ,bei jin can ran 。
    ni sha ju ai ,zhu yu bu xian 。hong yan shuo shan ,fa zi qian yan 。cang bo dang ri ,
    qi yu wei juan 。jiao luan si guo ,bo yu ba shan 。she chen duo feng ,yi sheng cai xian 。
    ai zai bei fu ,shei cha yu zhi zhen jian 。bi fu ren zhi chang kuang ,
    bu ru que zhi jiang jiang 。bi fu ren zhi yin hun ,bu ru chun zhi ben ben 。
    tan dang jun zi ,mo yue huang yan 。zhuo fa xu zui ,zui nai kong duo 。qing hai liu e ,
    e mo yi guo 。ren sheng shi nan ,feng ci zhi luo 。ji hui xiao jin ,chen you zuo ge 。
    tian wei sang wen ,ji ru yu he 。da ji mie zhou ,bao nv huo zhou 。tian wei dang fu ,
    zhi ci zhi you 。han zu lv shi ,shi ji zai bang 。qin huang tai hou ,du yi yin huang 。
    dai dong zuo hun ,sui yan tai yang 。mo cheng shang er ,pi fu he shang 。ci dan yi qiong ,
    xin qie li zhi 。ru huo wang tan ,hao tian shi ji 。zi ye shan ting ,li lou zhi ming 。
    shen mi dun xiang ,gui mo tao xing 。bu wo xia qi ,shu zhao zhong cheng 。

    【zhu shi 】:

    gan :

    ①gan dong 。《xun zi ·le lun 》:“ji gan ren shen 。”《han shu ·li le zhi 》:“yin sheng zu yi dong er ,shi yu zu yi gan xin 。”②gan kai ;qing gan 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“man mu xiao ran ,gan ji er bei zhe yi 。”cao zhi 《luo shen fu xu 》:“gan song yu dui chu wang shen nv zhi shi ,sui zuo si fu 。”③gan jiao 。《zhuang zi ·ke yi 》:“gan er hou ying ,pai er hou dong 。”④tong “han (hàn)”。wei han 。《han shu ·du ye chuan 》:“nei mo gan hen zhi xi (xì),wai mo qin wu zhi xiu 。”(xi :zhi ren ji guan ji shang de ge he 。)⑤tong “han (hàn)”。dong ;yao 。《shi jing ·shao na ·ye you si jun 》:“shu er tuo tuo xi ,mo gan wo shui xi 。”(shu :xu huan 。tuo tuo :jiao bu qing huan de yang zi 。shui :ji zai yao dai shang de pei jin 。)

    wu :

    ①li jie ;ming bai 。ban biao 《wang ming lun 》:“wu shu cu zhi yan ,duan huai tu zhi qing 。”②xing wu ;jiao wu 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“san zhu huo er zhong shen bu wu ,wang bu yi yi hu !”③shi xing wu 。si ma xiang ru 《chang men fu xu 》:“er xiang ru wei wen yi wu zhu shang 。”④tong “wu ”。shui xing 。《lun yu ·wen kong 》:“kuo you wo ya bu wu zhe 。”

    sui :

    ①qian wang ;qian jin 。《zhou yi ·da zhuang 》:“di (dī)yang chu fan ,bu neng tui ,bu neng sui 。”(di :gong yang 。fan :li ba 。)②tong da 。《li ji ·zi yi 》:“yu li san nian ,bai xing yi ren sui yan 。”(li :ji wei 。)③cheng gong ;shun li de zuo dao 。《yan tie lun ·da lun 》:“(kong zi )zhi lu bu sui ;jian zhu yu ji 。”④sheng chang ;yang yo ;cheng chang 。《mo zi ·shang tong zhong 》:“wu gu bu shu ,liu chu bu sui 。”⑤shun xin ;shun kuo ;man zu 。《wei shu ·zhang yi chuan 》:“cai qing ren chong ,duo bu sui xin 。”(ren :dan zi 。)wang tao 《song bin suo hua ·gu hui xian 》:“jin ri lang yi sui yu ,he jing wang wo ye ?”⑥lu ;tong dao 。liu zong yuan 《ma shi chong wen 》:“yi tong hang zhi sui wei dian jue ,yi ni shi fan dou wei an yi 。”⑦tian jian pai shui xiao gou 。《zhou li ·sui ren 》:“fu jian you sui ,sui shang you jing 。”⑧xian qin shi zai yuan jiao she li de yi chong hang zheng ou hua 。《li ji ·wang zhi 》:“bu bian ,yi zhi sui ,ru chu li 。”⑨xiang jin ;xiang jiu 。《xun zi ·yi bing 》:“chen qing sui dao wang zhe zhu hou jiang ruo cun wang zhi xiao ,an wei zhi shi 。”⑩fu ci 。1.xiang dang yu “yu shi ”、“jiu ”。han bang jing 《guan zhong 》:“ji huang shi fu yu ,dao zei sui zong heng 。”2.xiang dang yu “jing ran ”、“zhong yu ”。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“ji fan ,shi ba ,sui bu de lv 。”

    wan :

    ①ri mu ;bang wan 。《chu ci ·jiu bian 》:“bai ri wan (wǎn)wan ji jiang ru xi 。”(wan :ri la 。)《han shu ·tian wen zhi 》:“fu jian zao wan 。”②shi jian kao hou 。shen gua 《meng xi bi tan ·yao yi 》:“yi qiu zhi he ,ze hou chong zhe wan shi 。”③jie jin zhong le ,te zhi lao nian 。du fu 《qiang cun san shou 》zhi er :“wan sui pai tou sheng ,hai jia shao huan qu 。”(tou sheng :gou ju sheng huo 。)④hou lai de 。《hou han shu ·cai yong chuan 》:“yong nai zi shu dan yu bei ……yu shi hou ru wan xue xian qu zheng yan 。”(shu dan :zhi yong zhu bi shu xie 。qu zheng :yong zuo dian fan 。)

    shi :

    ①zhi wei ;zhi wu ;guan zhi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi si nian 》:“wu jie hu zhi shang da fu zhi shi 。”②zhi ye 。《shi ji ·fan li teng guan lie chuan 》:“wu yang hou fan kuai (kuài)zhe ,pei ren ye ,yi tu gou wei shi 。”(pei :jiang su pei xian 。)③shi qing 。《lun yu ·zi lu 》:“yan bu shun ze shi bu cheng 。”④bian gu ;yi wai shi gu 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“qin you jing ke zhi shi 。”su shi 《xu zhou shang huang di shu 》:“jin chen yu mo shi zhi shi ,lv yi dao zei wei yan ……bu ran ,shi zhi er tu zhi ,ze yi wan yi 。”(tu :mou 。)⑤shi hang ;cong shi ;zuo 。《lun yu ·yan yuan 》:“hui sui bu min ,qing shi si yu yi 。”⑥shi feng ;fu shi 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“yu yu da shu ,ju qing shi zhi ”⑦cong shi qiu xue 。《shi ji ·lao zi han fei lie chuan 》:“[fei ]yu li si ju shi xun qing ,si zi yi wei bu ru fei 。”⑧liang ci 。yong yu qi wu huo yi fu ,xiang dang yu “jian ”。bai ju yi 《zhang chang shi chi liang ye xian yan zeng zhu gong 》:“guan xian san liang shi 。”

    wang :

    ①dao ……qu ;qu 。yu “lai ”、“fan ”xiang dui 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“jin yan nve ji min ,wang wang er zheng zhi 。”(yan :guo ming 。)《zhuang zi ·shan mu 》:“ji song wang er ying lai ,lai zhe wu jin ,wang zhe wu zhi 。”②yi wang ;guo qu ;cong qian 。《shi ji ·lao zi han fei lie chuan 》:“guan wang zhe de shi zhi bian 。”《lie zi ·shui fu 》:“guan wang yi zhi lai 。”(lai :wei lai 。)③song qu (mou chong dong xi )。qin jia 《liu jun zeng fu shi san shou 》zhi san :“kui bi zeng wo hou ,can ci wang wu qing 。”④yi hou ;yi xia 。《lv shi chun qiu ·cha wei 》:“zi jin yi wang ,lu ren bu shu ren yi 。”⑤si ;si zhe 。《zuo chuan · xi gong jiu nian 》:“song wang shi ju 。”(ju :huo zhao de ren 。)

    qian :

    ①deng ;shang sheng 。《shi jing ·xiao ya ·fa mu 》:“chu zi you gu ,qian yu qiao mu 。”(qiao mu :gao da de shu mu 。)②qian yi ;zhuai yi 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“yi er che lai ,yi wo hui qian 。”③bian geng ;bian dong 。《li ji ·da chuan 》:“you bai shi bu qian zhi zong 。”④diao dong guan zhi (duo zhi di sheng )。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“zai qian wei tai shi ling 。”⑤bian zhe ;fang zhu 。《han shu ·wen di ji 》:“chang sha wang chang mou fan ,fei ,qian shu yan dao 。”(yan dao :jiu xian ming ,jin si chuan rong jing xian de 。)