• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 丹井歲深生草木,芝田春廢臥牛羊。

    “丹井歲深生草木,芝田春廢臥牛羊。”詩句出處:《題魏壇二首》;是唐朝詩人李建勛的作品。

    不遇至真傳道要,曾看真誥亦何為。
    舊碑經亂沈荒澗,靈篆因耕出故基。
    蛙黽自喧澆藥井,牛羊閑過放生池。
    蕭條夕景空壇畔,朽檜枝斜綠蔓垂。

    一尋遺跡到仙鄉,雲鶴沈沈思渺茫。
    丹井歲深生草木,芝田春廢臥牛羊。
    雨淋殘畫摧荒壁,鼠引饑蛇落壞梁。
    薄暮欲歸仍佇立,菖蒲風起水泱泱。

    【註釋】:

    丹:

    ①丹砂的省稱。俗稱朱砂。一種紅色礦物,從中可提煉汞(gǒng),即水銀。《史記·貨殖列傳》:“巴蜀寡婦清,其先得丹穴,而擅其利數世。”②赤色。杜甫《垂老別》詩:“積屍草木腥,流血川原丹。”③比喻赤誠。文天祥《過零丁洋》:“人生自古誰無死,留取丹心照汗青。”(汗青:喻史冊。)④古代道傢以丹砂煉藥,所煉秘藥稱“丹”。江淹《別賦》:“守丹灶而不顧。”

    井:

    ①水井。《擊壤歌》:“鑿井而飲,耕田而食。”《漢書· 貨殖列傳》:“擅鹽井之利。”(擅:專有。)②井田。《天工開物·作咸·井鹽》:“鹽井周圍不過數寸,其上口一小盂覆之有餘。”③星宿名。二十八宿之一。李白《蜀道難》:“捫參歷井仰脅息,以手撫膺坐長嘆。”④人口聚居地;鄉裡。《孟子·萬章下》:“在國曰市井之臣,在野曰草莽之臣。”《史記·刺客列傳》:“臣所以降志辱身,居市井屠者,徒幸以養老母。”[井田]相傳我國殷周時代的一種土地制度。《孟子·滕文公上》:“方裡而井,井九百畝,其中為公田。八傢皆私百畝,同養公田,公事畢,然後敢治私事。”(方裡:縱橫各一裡。)

    歲:

    ①星名。即木星。《左傳·襄公二十八年》:“歲在星紀。”②年。《尚書·堯典》:“期,三百有六旬有六日,以閏月定四時成年。”③光陰;時間;時光。元稹《遣春十首》之七:“莫倚顏似花,君看歲如水。”④年齡。崔顥《江畔老人愁》:“少年欲知老人歲,豈知今年一百五。”⑤年景;年成;收成。《鹽鐵論·力耕》:“豐年歲登,則儲積以備乏絕。”(登:莊稼豐收。)

    深:

    ①水深。與“淺”相對。《詩經·小雅·小旻(mín)》:“如臨深淵,如履薄冰。”②從上到下或從外到裡距離遠。《左傳·襄公二十一年》:“深山大澤,實生龍蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“請為父老歌,艱難愧深情。”④深入;深刻。《戰國策·趙策四》:“父母之愛子,則為之計深遠。”又精到。⑤精深;深奧。《論衡· 自紀》:“何以為辯? 喻深以淺。”⑥厲害;深重。《韓非子·喻老》:“君之病在肌膚,不治將益深。”⑦刻毒;殘酷。《戰國策·燕策三》:“秦之遇將軍,可謂深矣:父母宗族皆為戮沒。”(將軍:指樊於[wū]期。遇:對待。)⑧色彩濃重。白居易《買花》:“一叢深色花,十戶中人賦。”⑨時間久。陸遊《入蜀記》:“是日風靜,舟行頗遲,又深秋潦(lǎo)縮。”(潦縮:積水下降。)⑩副詞。表示程度較高,相當於“很”、“非常”。《史記·汲黯鄭當時列傳》:“然至其輔少主,守城深堅,招之不來。”

    生:

    ①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”

    草:

    ①草本植物的總稱。柳宗元《段太尉逸事狀》:“是歲大旱,野無草。”(是歲:這年。)②未開墾過的荒地。《韓非子·顯學》:“耕田墾草以厚民產也。”(厚民產:增加人民的財產。)③粗劣。《史記·陳丞相世傢》:“以惡草具進楚使。”④創始;起稿。《南史·蔡景歷傳》:“召令草檄,景歷援筆立成。”⑤底稿;稿子。杜甫《晚出左掖》:“避人焚諫草,騎馬欲雞棲。”⑥漢字形體的一種。陸遊《作字》詩:“書成半行草,眼倦正昏花。”⑦雌性的(傢畜)。《三國志·魏書·杜畿傳》:“漸課民畜牸牛,草馬,下逮雞豚犬豕。”[草草]憂慮勞神貌。《詩經·小雅·巷伯》:“勞人草草。”(勞:憂。)

    木:

    ①樹木。《詩經·周南·漢廣》:“南有喬木。”②樹葉。韓駒《念奴嬌·月》:“木落山高真個是,一雨秋容新沐。”③木材;木料。《孟子·梁惠王下》:“為巨室,則必使工師求大木。”④用木料制成的。《三國志 · 蜀書·諸葛亮傳》:“亮復出祁山,以木牛運,糧盡退軍。”⑤特指棺材。《左傳·僖公二十三年》:“我二十五年矣,又如是而嫁,則就木焉。”⑥古代八音之一,指木制的樂器。《周禮·春官·大師》:“皆播之以八音:金、石、土、革、絲、木、匏、竹。”⑦五行之一。⑧質樸;樸實。《論語·子路》:“剛毅木訥,近仁。”

    芝:

    ①靈芝草。屬菌類植物,生於枯木根部,色彩各異,入藥,有滋補作用。王充《論衡·驗符》:“芝生於土。”②通“芷”。香草。《荀子·王制》:“其民之親我也,歡若父母;好我,芳若芝蘭。”

    田:

    ①種植作物的土地。陶淵明《桃花源記》:“有良田美池桑竹之屬。”②耕種田地。《漢書·高帝紀》:“故秦苑囿園池,令民得田之。”③通“畋”。打獵。《韓非子·難一》:“焚林而田,偷取多獸,後必無獸。”④春季打獵和習兵之禮。《周禮 · 春官 · 甸祝》:“甸祝掌四時之田。”⑤古代主管農事的官員,即田峻。《禮記·月令》:“王命佈農事,命田舍東郊。”⑥大鼓。《詩經 · 周頌·有瞽》:“應田縣鼓。”(應:小鼓。)

    春:

    ①春天,春季。《荀子·王制》:“春耕、夏耘、秋收、冬藏,四者不失時,故五谷不絕。”②年;歲。高適《人日寄杜二拾遺》詩:“一臥東山三十春。”③生機;生命。歐陽修《奉使道中寄垣師》:“塞垣春枯積雪溜,沙礫威怒黃雲愁。”(塞垣:指長城。溜:流水。)④指年輕女子的形態。崔玨(jué)《有贈》:“兩臉夭桃從鏡發,一眸春水照人寒。”(春水:指女子的眼睛。)⑤春色;喜色。田汝成《西湖遊覽志餘·熙朝樂事》:“諺雲:‘蓬開先百草,戴瞭春不老。’”⑥春情;情欲。《詩經·召南·野有死麕》:“有女懷春,吉士誘之。”⑦指酒。司空圖《詩品·典雅》:“玉壺買春,賞雨茅屋。”

    廢:

    ①廢棄;廢弛。《論語·衛靈公》:“君子不以言舉人,不以人廢言。”也指廢棄不用的事物。《史記·太史公自序》:“孔子修舊起廢。”②廢黜;貶退。《晉書 · 桓溫傳》:“溫乃廢帝而立簡文帝。”③衰敗;淪亡。《史記·儒林列傳序》:“(故)孔子閔(憫)王路廢而邪道興。”(王路:王道。)④衰頹;精神委靡。《莊子·德充符》:“而適先生之所,則廢然而反(返)。”(適:到。)⑤殘疾。《呂氏春秋·審為》:“左手攫之則右手廢。”⑥倒塌。《淮南子·覽冥》:“往古之時,四極廢,九州裂。”⑦放置;擱置。《顏氏傢訓·勉學》:“所誦經書,一月廢置,便至荒蕪矣。”⑧懾服;偃伏。《史記·淮陰侯列傳》:“項王喑惡叱吒,千人皆廢。”

    臥:

    ①伏幾休息。《荀子·解蔽》:“心,臥則夢。”②睡。王翰《涼州詞》:“醉臥沙場君莫笑,古來征戰幾人回?”③躺著。《世說新語·尤梅》:“桓公臥語曰。”④寢室。《漢書·韓信傳》:“張耳、韓信未起,(漢王)即其臥,奪其印符。”(即:就在。符:調兵的憑證。)⑤禽獸趴伏。李白《尋雍尊師隱居》詩:“花暖青牛臥。”⑥平放著。杜甫《重過何氏五首》之四:“雨拋金鎖甲,苔臥綠沉槍。”(綠沉槍:用深綠漆過的長柄槍。)⑦隱居。李白《送梁回歸東平》:“莫學東山臥,參差老謝安。”


  • 丹井岁深生草木,芝田春废卧牛羊。

    “丹井岁深生草木,芝田春废卧牛羊。”诗句出处:《题魏坛二首》;是唐朝诗人李建勋的作品。

    不遇至真传道要,曾看真诰亦何为。
    旧碑经乱沈荒涧,灵篆因耕出故基。
    蛙黾自喧浇药井,牛羊闲过放生池。
    萧条夕景空坛畔,朽桧枝斜绿蔓垂。

    一寻遗迹到仙乡,云鹤沈沈思渺茫。
    丹井岁深生草木,芝田春废卧牛羊。
    雨淋残画摧荒壁,鼠引饥蛇落坏梁。
    薄暮欲归仍伫立,菖蒲风起水泱泱。

    【注释】:

    丹:

    ①丹砂的省称。俗称朱砂。一种红色矿物,从中可提炼汞(gǒng),即水银。《史记·货殖列传》:“巴蜀寡妇清,其先得丹穴,而擅其利数世。”②赤色。杜甫《垂老别》诗:“积尸草木腥,流血川原丹。”③比喻赤诚。文天祥《过零丁洋》:“人生自古谁无死,留取丹心照汗青。”(汗青:喻史册。)④古代道家以丹砂炼药,所炼秘药称“丹”。江淹《别赋》:“守丹灶而不顾。”

    井:

    ①水井。《击壤歌》:“凿井而饮,耕田而食。”《汉书· 货殖列传》:“擅盐井之利。”(擅:专有。)②井田。《天工开物·作咸·井盐》:“盐井周围不过数寸,其上口一小盂覆之有余。”③星宿名。二十八宿之一。李白《蜀道难》:“扪参历井仰胁息,以手抚膺坐长叹。”④人口聚居地;乡里。《孟子·万章下》:“在国曰市井之臣,在野曰草莽之臣。”《史记·刺客列传》:“臣所以降志辱身,居市井屠者,徒幸以养老母。”[井田]相传我国殷周时代的一种土地制度。《孟子·滕文公上》:“方里而井,井九百亩,其中为公田。八家皆私百亩,同养公田,公事毕,然后敢治私事。”(方里:纵横各一里。)

    岁:

    ①星名。即木星。《左传·襄公二十八年》:“岁在星纪。”②年。《尚书·尧典》:“期,三百有六旬有六日,以闰月定四时成年。”③光阴;时间;时光。元稹《遣春十首》之七:“莫倚颜似花,君看岁如水。”④年龄。崔颢《江畔老人愁》:“少年欲知老人岁,岂知今年一百五。”⑤年景;年成;收成。《盐铁论·力耕》:“丰年岁登,则储积以备乏绝。”(登:庄稼丰收。)

    深:

    ①水深。与“浅”相对。《诗经·小雅·小旻(mín)》:“如临深渊,如履薄冰。”②从上到下或从外到里距离远。《左传·襄公二十一年》:“深山大泽,实生龙蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“请为父老歌,艰难愧深情。”④深入;深刻。《战国策·赵策四》:“父母之爱子,则为之计深远。”又精到。⑤精深;深奥。《论衡· 自纪》:“何以为辩? 喻深以浅。”⑥厉害;深重。《韩非子·喻老》:“君之病在肌肤,不治将益深。”⑦刻毒;残酷。《战国策·燕策三》:“秦之遇将军,可谓深矣:父母宗族皆为戮没。”(将军:指樊於[wū]期。遇:对待。)⑧色彩浓重。白居易《买花》:“一丛深色花,十户中人赋。”⑨时间久。陆游《入蜀记》:“是日风静,舟行颇迟,又深秋潦(lǎo)缩。”(潦缩:积水下降。)⑩副词。表示程度较高,相当于“很”、“非常”。《史记·汲黯郑当时列传》:“然至其辅少主,守城深坚,招之不来。”

    生:

    ①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”

    草:

    ①草本植物的总称。柳宗元《段太尉逸事状》:“是岁大旱,野无草。”(是岁:这年。)②未开垦过的荒地。《韩非子·显学》:“耕田垦草以厚民产也。”(厚民产:增加人民的财产。)③粗劣。《史记·陈丞相世家》:“以恶草具进楚使。”④创始;起稿。《南史·蔡景历传》:“召令草檄,景历援笔立成。”⑤底稿;稿子。杜甫《晚出左掖》:“避人焚谏草,骑马欲鸡栖。”⑥汉字形体的一种。陆游《作字》诗:“书成半行草,眼倦正昏花。”⑦雌性的(家畜)。《三国志·魏书·杜畿传》:“渐课民畜牸牛,草马,下逮鸡豚犬豕。”[草草]忧虑劳神貌。《诗经·小雅·巷伯》:“劳人草草。”(劳:忧。)

    木:

    ①树木。《诗经·周南·汉广》:“南有乔木。”②树叶。韩驹《念奴娇·月》:“木落山高真个是,一雨秋容新沐。”③木材;木料。《孟子·梁惠王下》:“为巨室,则必使工师求大木。”④用木料制成的。《三国志 · 蜀书·诸葛亮传》:“亮复出祁山,以木牛运,粮尽退军。”⑤特指棺材。《左传·僖公二十三年》:“我二十五年矣,又如是而嫁,则就木焉。”⑥古代八音之一,指木制的乐器。《周礼·春官·大师》:“皆播之以八音:金、石、土、革、丝、木、匏、竹。”⑦五行之一。⑧质朴;朴实。《论语·子路》:“刚毅木讷,近仁。”

    芝:

    ①灵芝草。属菌类植物,生于枯木根部,色彩各异,入药,有滋补作用。王充《论衡·验符》:“芝生于土。”②通“芷”。香草。《荀子·王制》:“其民之亲我也,欢若父母;好我,芳若芝兰。”

    田:

    ①种植作物的土地。陶渊明《桃花源记》:“有良田美池桑竹之属。”②耕种田地。《汉书·高帝纪》:“故秦苑囿园池,令民得田之。”③通“畋”。打猎。《韩非子·难一》:“焚林而田,偷取多兽,后必无兽。”④春季打猎和习兵之礼。《周礼 · 春官 · 甸祝》:“甸祝掌四时之田。”⑤古代主管农事的官员,即田峻。《礼记·月令》:“王命布农事,命田舍东郊。”⑥大鼓。《诗经 · 周颂·有瞽》:“应田县鼓。”(应:小鼓。)

    春:

    ①春天,春季。《荀子·王制》:“春耕、夏耘、秋收、冬藏,四者不失时,故五谷不绝。”②年;岁。高适《人日寄杜二拾遗》诗:“一卧东山三十春。”③生机;生命。欧阳修《奉使道中寄垣师》:“塞垣春枯积雪溜,沙砾威怒黄云愁。”(塞垣:指长城。溜:流水。)④指年轻女子的形态。崔珏(jué)《有赠》:“两脸夭桃从镜发,一眸春水照人寒。”(春水:指女子的眼睛。)⑤春色;喜色。田汝成《西湖游览志余·熙朝乐事》:“谚云:‘蓬开先百草,戴了春不老。’”⑥春情;情欲。《诗经·召南·野有死麕》:“有女怀春,吉士诱之。”⑦指酒。司空图《诗品·典雅》:“玉壶买春,赏雨茅屋。”

    废:

    ①废弃;废弛。《论语·卫灵公》:“君子不以言举人,不以人废言。”也指废弃不用的事物。《史记·太史公自序》:“孔子修旧起废。”②废黜;贬退。《晋书 · 桓温传》:“温乃废帝而立简文帝。”③衰败;沦亡。《史记·儒林列传序》:“(故)孔子闵(悯)王路废而邪道兴。”(王路:王道。)④衰颓;精神委靡。《庄子·德充符》:“而适先生之所,则废然而反(返)。”(适:到。)⑤残疾。《吕氏春秋·审为》:“左手攫之则右手废。”⑥倒塌。《淮南子·览冥》:“往古之时,四极废,九州裂。”⑦放置;搁置。《颜氏家训·勉学》:“所诵经书,一月废置,便至荒芜矣。”⑧慑服;偃伏。《史记·淮阴侯列传》:“项王喑恶叱咤,千人皆废。”

    卧:

    ①伏几休息。《荀子·解蔽》:“心,卧则梦。”②睡。王翰《凉州词》:“醉卧沙场君莫笑,古来征战几人回?”③躺着。《世说新语·尤梅》:“桓公卧语曰。”④寝室。《汉书·韩信传》:“张耳、韩信未起,(汉王)即其卧,夺其印符。”(即:就在。符:调兵的凭证。)⑤禽兽趴伏。李白《寻雍尊师隐居》诗:“花暖青牛卧。”⑥平放着。杜甫《重过何氏五首》之四:“雨抛金锁甲,苔卧绿沉枪。”(绿沉枪:用深绿漆过的长柄枪。)⑦隐居。李白《送梁回归东平》:“莫学东山卧,参差老谢安。”


  • dan jing sui shen sheng cao mu ,zhi tian chun fei wo niu yang 。

    “dan jing sui shen sheng cao mu ,zhi tian chun fei wo niu yang 。”shi gou chu chu :《ti wei tan er shou 》;shi tang chao shi ren li jian xun de zuo pin 。

    bu yu zhi zhen chuan dao yao ,ceng kan zhen gao yi he wei 。
    jiu bei jing luan shen huang jian ,ling zhuan yin geng chu gu ji 。
    wa mian zi xuan jiao yao jing ,niu yang xian guo fang sheng chi 。
    xiao tiao xi jing kong tan pan ,xiu gui zhi xie lu man chui 。

    yi xun wei ji dao xian xiang ,yun he shen shen sai miao mang 。
    dan jing sui shen sheng cao mu ,zhi tian chun fei wo niu yang 。
    yu lin can hua cui huang bi ,shu yin ji she la huai liang 。
    bao mu yu gui reng zhu li ,chang pu feng qi shui yang yang 。

    【zhu shi 】:

    dan :

    ①dan sha de sheng chen 。su chen zhu sha 。yi chong gong se kuang wu ,cong zhong ke di lian gong (gǒng),ji shui yin 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“ba shu gua fu qing ,ji xian de dan xue ,er shan ji li shu shi 。”②chi se 。du fu 《chui lao bie 》shi :“ji shi cao mu xing ,liu xie chuan yuan dan 。”③bi yu chi cheng 。wen tian xiang 《guo ling ding xiang 》:“ren sheng zi gu shei mo si ,liu qu dan xin zhao han qing 。”(han qing :yu shi ce 。)④gu dai dao jia yi dan sha lian yao ,suo lian bi yao chen “dan ”。jiang yan 《bie fu 》:“shou dan zao er bu gu 。”

    jing :

    ①shui jing 。《ji rang ge 》:“zao jing er yin ,geng tian er shi 。”《han shu · huo shi lie chuan 》:“shan yan jing zhi li 。”(shan :zhuan you 。)②jing tian 。《tian gong kai wu ·zuo xian ·jing yan 》:“yan jing zhou wei bu guo shu cun ,ji shang kou yi xiao yu fu zhi you yu 。”③xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。li bai 《shu dao nan 》:“men can li jing yang xie xi ,yi shou fu ying zuo chang tan 。”④ren kou ju ju de ;xiang li 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“zai guo yue shi jing zhi chen ,zai ye yue cao mang zhi chen 。”《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“chen suo yi jiang zhi ru shen ,ju shi jing tu zhe ,tu xing yi yang lao mu 。”[jing tian ]xiang chuan wo guo yan zhou shi dai de yi chong tu de zhi du 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“fang li er jing ,jing jiu bai mu ,ji zhong wei gong tian 。ba jia jie si bai mu ,tong yang gong tian ,gong shi bi ,ran hou gan zhi si shi 。”(fang li :zong heng ge yi li 。)

    sui :

    ①xing ming 。ji mu xing 。《zuo chuan ·xiang gong er shi ba nian 》:“sui zai xing ji 。”②nian 。《shang shu ·yao dian 》:“ji ,san bai you liu xun you liu ri ,yi run yue ding si shi cheng nian 。”③guang yin ;shi jian ;shi guang 。yuan zhen 《qian chun shi shou 》zhi qi :“mo yi yan shi hua ,jun kan sui ru shui 。”④nian ling 。cui hao 《jiang pan lao ren chou 》:“shao nian yu zhi lao ren sui ,qi zhi jin nian yi bai wu 。”⑤nian jing ;nian cheng ;shou cheng 。《yan tie lun ·li geng 》:“feng nian sui deng ,ze chu ji yi bei fa jue 。”(deng :zhuang jia feng shou 。)

    shen :

    ①shui shen 。yu “jian ”xiang dui 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min (mín)》:“ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”②cong shang dao xia huo cong wai dao li ju li yuan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi yi nian 》:“shen shan da ze ,shi sheng long she 。”③shen hou ;mi qie 。du fu 《qiang cun san shou 》zhi san :“qing wei fu lao ge ,jian nan kui shen qing 。”④shen ru ;shen ke 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“fu mu zhi ai zi ,ze wei zhi ji shen yuan 。”you jing dao 。⑤jing shen ;shen ao 。《lun heng · zi ji 》:“he yi wei bian ? yu shen yi jian 。”⑥li hai ;shen chong 。《han fei zi ·yu lao 》:“jun zhi bing zai ji fu ,bu zhi jiang yi shen 。”⑦ke du ;can ku 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“qin zhi yu jiang jun ,ke wei shen yi :fu mu zong zu jie wei lu mei 。”(jiang jun :zhi fan wu [wū]ji 。yu :dui dai 。)⑧se cai nong chong 。bai ju yi 《mai hua 》:“yi cong shen se hua ,shi hu zhong ren fu 。”⑨shi jian jiu 。liu you 《ru shu ji 》:“shi ri feng jing ,zhou hang po chi ,you shen qiu lao (lǎo)su 。”(lao su :ji shui xia jiang 。)⑩fu ci 。biao shi cheng du jiao gao ,xiang dang yu “hen ”、“fei chang ”。《shi ji ·ji an zheng dang shi lie chuan 》:“ran zhi ji fu shao zhu ,shou cheng shen jian ,qiao zhi bu lai 。”

    sheng :

    ①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”

    cao :

    ①cao ben zhi wu de zong chen 。liu zong yuan 《duan tai wei yi shi zhuang 》:“shi sui da han ,ye mo cao 。”(shi sui :zhe nian 。)②wei kai ken guo de huang de 。《han fei zi ·xian xue 》:“geng tian ken cao yi hou min chan ye 。”(hou min chan :zeng jia ren min de cai chan 。)③cu lie 。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“yi e cao ju jin chu shi 。”④chuang shi ;qi gao 。《na shi ·cai jing li chuan 》:“shao ling cao xi ,jing li yuan bi li cheng 。”⑤de gao ;gao zi 。du fu 《wan chu zuo ye 》:“bi ren fen jian cao ,ji ma yu ji qi 。”⑥han zi xing ti de yi chong 。liu you 《zuo zi 》shi :“shu cheng ban hang cao ,yan juan zheng hun hua 。”⑦ci xing de (jia chu )。《san guo zhi ·wei shu ·du ji chuan 》:“jian ke min chu zi niu ,cao ma ,xia dai ji tun quan shi 。”[cao cao ]you lv lao shen mao 。《shi jing ·xiao ya ·hang bai 》:“lao ren cao cao 。”(lao :you 。)

    mu :

    ①shu mu 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“na you qiao mu 。”②shu xie 。han ju 《nian nu jiao ·yue 》:“mu la shan gao zhen ge shi ,yi yu qiu rong xin mu 。”③mu cai ;mu liao 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“wei ju shi ,ze bi shi gong shi qiu da mu 。”④yong mu liao zhi cheng de 。《san guo zhi · shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang fu chu qi shan ,yi mu niu yun ,liang jin tui jun 。”⑤te zhi guan cai 。《zuo chuan ·xi gong er shi san nian 》:“wo er shi wu nian yi ,you ru shi er jia ,ze jiu mu yan 。”⑥gu dai ba yin zhi yi ,zhi mu zhi de le qi 。《zhou li ·chun guan ·da shi 》:“jie bo zhi yi ba yin :jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao 、zhu 。”⑦wu hang zhi yi 。⑧zhi piao ;piao shi 。《lun yu ·zi lu 》:“gang yi mu ne ,jin ren 。”

    zhi :

    ①ling zhi cao 。shu jun lei zhi wu ,sheng yu ku mu gen bu ,se cai ge yi ,ru yao ,you zi bu zuo yong 。wang chong 《lun heng ·yan fu 》:“zhi sheng yu tu 。”②tong “zhi ”。xiang cao 。《xun zi ·wang zhi 》:“ji min zhi qin wo ye ,huan re fu mu ;hao wo ,fang re zhi lan 。”

    tian :

    ①chong zhi zuo wu de tu de 。tao yuan ming 《tao hua yuan ji 》:“you liang tian mei chi sang zhu zhi shu 。”②geng chong tian de 。《han shu ·gao di ji 》:“gu qin yuan you yuan chi ,ling min de tian zhi 。”③tong “tian ”。da lie 。《han fei zi ·nan yi 》:“fen lin er tian ,tou qu duo shou ,hou bi mo shou 。”④chun ji da lie he xi bing zhi li 。《zhou li · chun guan · dian zhu 》:“dian zhu zhang si shi zhi tian 。”⑤gu dai zhu guan nong shi de guan yuan ,ji tian jun 。《li ji ·yue ling 》:“wang ming bu nong shi ,ming tian she dong jiao 。”⑥da gu 。《shi jing · zhou song ·you gu 》:“ying tian xian gu 。”(ying :xiao gu 。)

    chun :

    ①chun tian ,chun ji 。《xun zi ·wang zhi 》:“chun geng 、xia yun 、qiu shou 、dong cang ,si zhe bu shi shi ,gu wu gu bu jue 。”②nian ;sui 。gao kuo 《ren ri ji du er she wei 》shi :“yi wo dong shan san shi chun 。”③sheng ji ;sheng ming 。ou yang xiu 《feng shi dao zhong ji yuan shi 》:“sai yuan chun ku ji xue liu ,sha li wei nu huang yun chou 。”(sai yuan :zhi chang cheng 。liu :liu shui 。)④zhi nian qing nv zi de xing tai 。cui jue (jué)《you zeng 》:“liang lian wai tao cong jing fa ,yi mou chun shui zhao ren han 。”(chun shui :zhi nv zi de yan jing 。)⑤chun se ;xi se 。tian ru cheng 《xi hu you lan zhi yu ·xi chao le shi 》:“yan yun :‘peng kai xian bai cao ,dai le chun bu lao 。’”⑥chun qing ;qing yu 。《shi jing ·shao na ·ye you si jun 》:“you nv huai chun ,ji shi you zhi 。”⑦zhi jiu 。si kong tu 《shi pin ·dian ya 》:“yu hu mai chun ,shang yu mao wu 。”

    fei :

    ①fei qi ;fei chi 。《lun yu ·wei ling gong 》:“jun zi bu yi yan ju ren ,bu yi ren fei yan 。”ye zhi fei qi bu yong de shi wu 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“kong zi xiu jiu qi fei 。”②fei chu ;bian tui 。《jin shu · huan wen chuan 》:“wen nai fei di er li jian wen di 。”③cui bai ;lun wang 。《shi ji ·ru lin lie chuan xu 》:“(gu )kong zi min (min )wang lu fei er xie dao xing 。”(wang lu :wang dao 。)④cui tui ;jing shen wei mi 。《zhuang zi ·de chong fu 》:“er kuo xian sheng zhi suo ,ze fei ran er fan (fan )。”(kuo :dao 。)⑤can ji 。《lv shi chun qiu ·shen wei 》:“zuo shou jue zhi ze you shou fei 。”⑥dao ta 。《huai na zi ·lan ming 》:“wang gu zhi shi ,si ji fei ,jiu zhou lie 。”⑦fang zhi ;ge zhi 。《yan shi jia xun ·mian xue 》:“suo song jing shu ,yi yue fei zhi ,bian zhi huang wu yi 。”⑧she fu ;yan fu 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“xiang wang yin e chi zha ,qian ren jie fei 。”

    wo :

    ①fu ji xiu xi 。《xun zi ·jie bi 》:“xin ,wo ze meng 。”②shui 。wang han 《liang zhou ci 》:“zui wo sha chang jun mo xiao ,gu lai zheng zhan ji ren hui ?”③tang zhao 。《shi shui xin yu ·you mei 》:“huan gong wo yu yue 。”④qin shi 。《han shu ·han xin chuan 》:“zhang er 、han xin wei qi ,(han wang )ji ji wo ,duo ji yin fu 。”(ji :jiu zai 。fu :diao bing de ping zheng 。)⑤qin shou pa fu 。li bai 《xun yong zun shi yin ju 》shi :“hua nuan qing niu wo 。”⑥ping fang zhao 。du fu 《chong guo he shi wu shou 》zhi si :“yu pao jin suo jia ,tai wo lu chen qiang 。”(lu chen qiang :yong shen lu qi guo de chang bing qiang 。)⑦yin ju 。li bai 《song liang hui gui dong ping 》:“mo xue dong shan wo ,can cha lao xie an 。”