- 繁体
- 简体
- 拼音
-
五營夾道列容衛,三河縱觀空裡閭。
“五營夾道列容衛,三河縱觀空裡閭。”詩句出處:《汾陰行》;是唐朝詩人李嶠的作品。
齋宮宿寢設儲供,撞鐘鳴鼓樹羽旂。漢傢五葉才且雄,
賓延萬靈朝九戎。柏梁賦詩高宴罷,詔書法駕幸河東。
河東太守親掃除,奉迎至尊導鑾輿。五營夾道列容衛,
三河縱觀空裡閭。回旌駐蹕降靈場,焚香奠醑邀百祥。
金鼎發色正焜煌,靈祇煒燁攄景光。埋玉陳牲禮神畢,
舉麾上馬乘輿出。彼汾這曲嘉可遊,木蘭為楫桂為舟。
棹歌微吟彩鷁浮,簫鼓哀鳴白雲秋。歡娛宴洽賜群後,
傢傢復除戶牛酒。聲明動天樂無有,千秋萬歲南山壽。
自從天子向秦關,玉輦金車不復還。珠簾羽扇長寂寞,
鼎湖龍髯安可攀。千齡人事一朝空,四海為傢此路窮。
豪雄意氣今何在,壇場宮館盡蒿蓬。路逢故老長嘆息,
世事回環不可測。昔時青樓對歌舞,今日黃埃聚荊棘。
山川滿目淚沾衣,富貴榮華能幾時。不見隻今汾水上,
唯有年年秋雁飛。
第五十八卷
【註釋】:
五:
①基數,五。《孟子·梁惠王上》:“五畝之宅。”②表序數第五。李白《與史郎中欽聽黃鶴樓上吹笛》:“黃鶴樓中吹玉笛,江城五月落梅花。”③隊伍行列。後來寫作“伍”。《呂氏春秋·必己》:“孟賁過於河,先其五。”④我國民族音樂記音符號之一。營:
①圍繞聚居。《公羊傳·莊公二十五年》:“以朱絲營社。”②軍營;營壘。《三國志·魏志·武帝紀》:“賊夜攻營,伏兵擊破之。”③紮營。庾信《哀江南賦》:“營軍梁溠,搜乘巴渝。”(搜乘:檢閱兵車。)④建造。王維《贈房盧氏琯》:“茅茨(cí)君試營。”(茅茨:茅屋。)⑤經營;料理。《禮記·儒行》:“營道同術。”⑥謀求。陶潛《飲酒》詩之十一:“傾身營一飽,少許便有馀。”⑦迷惑。《孫臏兵法·威王問》:“營而離之,我並卒而擊之。”(離:分散。並卒:集中兵力。)[營營]1.象聲詞。《詩經·小雅·青蠅》:“營營青蠅,止於樊。”(樊:籬笆。)2.往來不絕的樣子。白居易《白牡丹》:“城中看花客,旦暮走營營。”3.勞而不息的樣子。《莊子·庚桑楚》:“全汝形,抱汝生,無使汝思慮營營。”4.紛亂錯雜的樣子。蕭大圜《言志》:“萬物營營,靡存其意。”5.焦躁不安的樣子。《聊齋志異·阿纖》:“中心營營,寢食都廢。”夾:
(一)①在兩旁相持。王維《桃源行》:“漁舟逐水愛山春,兩岸桃花夾古津。”陶潛《桃花源記》:“夾岸數百步,中無雜樹。”②來自左右兩邊的。《史記·淮陰侯列傳》:“於是漢兵夾擊,大破虜趙軍。”(虜:俘獲。)《左傳·僖公二十八年》:“狐毛、狐偃以上軍夾攻子西。”③用胳臂、手指或腿、腳等夾住。柳宗元《乞巧文》:“膠如鉗夾,誓死無遷。”④輔佐。《史記·魯周公世傢》:“周公把大鉞。召公把小鉞,以夾武王。”⑤港漢。陸遊《長歌行》:“朝浮杜若洲,暮宿蘆花夾。”⑥夾室。《尚書·顧命》:“西夾南面。” (二)jiá① 通“鋏”。劍柄。《莊子·說劍》:“天子之劍,以……周宋為鐔(xín),韓魏為夾。”(鐔:劍口。)②雙層的。後作“袷”、“(裌)”。 陸遊《示客》:“漠漠新寒試夾衣。” (三)xiá 通“狹”。狹窄。《後漢書·東夷傳》:“其地東西夾,南北長。”道:
(一)①道路。《史記·陳涉世傢》:“會天大雨,道不通。”②水流通行的途徑。《左傳·昭公十三年》:“秋,晉侯會吳子於良,水道不可,吳子辭,乃還。”(會:約會。良:地名。)③取道。文天祥《指南錄後序》:“道海安、如皋,凡三百裡。”④方法;途徑。《論語·裡仁》:“富與貴,是人之所欲也;不以其道得之,不處也。”⑤技藝。《論語·子張》:“雖小道,必有可觀者焉。”⑥宇宙萬物的本原。《周易·系辭上》:“一陰一陽之謂道。”⑦規律;道理。《荀子·天論》:“循道而不貳,則天不能禍。”(循:遵照。貳:不專一。)⑧政治主張或思想學說。《論語·裡仁》:“吾道一以貫之哉。”⑨好的政治局面。《論語·季氏》:“天下有道,則禮樂征伐自天子出。”⑩道德;道義。徐階《送司封仲芳楊子赴留都》:“古道日淪替,群諛紛追隨。”(淪:淪亡。替:衰落。諛:阿諛,奉承。)(11)道傢。上古思想流派之一。(12)指道術。孫光憲《北夢瑣言》卷十二:“子若學道,即有仙分。”(13)行政區劃名。1. 唐初分天下為十道,開元二十一年增至十五道。2. 清代和民國初年曾在省以下設若幹分守道。(14)說;講述。《鹽鐵論·遵道》:“飾虛言以亂實,道古以害今。”(15)量詞。用於命令、題目等。《新唐書·選舉志》:“進士試詩、賦及時務策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左傳·襄公三十一年》:“大決所犯,傷人必多,吾不克救也。不如小決使道。”(決:河流決口。克:能。)2. 引導。《漢書·張騫傳》:“唯王使人道送我。”②治理。《論語·為政》:“道之以政,齊之以刑,民免而無恥。”(政:政令。齊:整頓。免:免於犯罪。)③介詞。從;由。《漢書·淮南王安傳》:“諸使者道長安來,為妄妖言。”列:
①分解;割裂;分割。後作“裂”。《管子·五輔》:“博帶梨,大袂(mèi)列。”(梨:割。)《荀子·哀公問》:“東野畢之馬佚,兩驂列。”②行列;隊列。《荀子·議兵》:“聚則成卒,散則成列。”又位次。《史記·廉頗藺相如列傳》:“相如每朝時,常稱病,不欲與廉頗爭列。”③陳列;排列。《呂氏春秋·孝行》:“樹五色,施五采,列文章,養目之道也。”④類別;范圍。韓愈《答呂毉山人書》:“不當在弟子之列。”《史記·李斯列傳》:“不然,斯之功且與周、召列矣。”⑤安排到某類之中。《史記·孟嘗君列傳》:“始孟嘗君列此二人於賓客。”⑥眾;諸。梅堯臣《送京西轉運李刑部》:“列藩環王都。”(藩:藩國。)鄒陽《上書吳王》:“列郡不相親,萬室不相救也。”⑦通“烈”。1.為正義而死難的。《史記·屈原賈生列傳》:“貪夫徇財兮,列士徇名。”2.猛烈;強烈。《漢書·王莽傳上》:“列風雷雨不迷。”容:
①包含;容納。《莊子·外物》:“地非不廣且大也,人之所用容足耳。”②容忍;寬容。《史記·汲黯鄭當時列傳》:“不能容人之過。”③允許;許可。《左傳·昭公元年》:“五降之後,不容彈矣。”④容顏;儀表。《宋史·田錫傳》:“居公庭,危坐終日,無懈容。”⑤樣子;狀態。李白《古風五十九首》之一:“一百四十年,國容何赫然!”(一百四十年:指唐朝建國至天寶十四年共有一百四十年。)⑥修飾;打扮。《詩經·衛風·伯兮》:“豈無膏沐,誰適為容?”⑦副詞。或許;可能。《後漢書·李固傳》:“宮省之內,容有陰謀。”[容與]1.自由自在、逍遙從容的樣子。屈原《九歌·湘夫人》:“聊逍遙兮容與。”2. 徘徊不前的樣子。《楚辭· 九章·涉江》:“船容與而不進兮。”衛:
①保衛;守衛。《左傳 · 成公十三年》:“將社稷是衛。”《戰國策·趙策四》:“以衛王宮。”②衛士;衛兵。《左傳·文公七年》:“文公之入也無衛。”《左傳·僖公二十四年》:“秦伯送衛於晉三千人。”③箭上的羽毛。《儀禮·既夕禮》:“骨鏃短衛。”④驢的別名。《聊齋志異·嬰寧》:“食方竟,傢中人捉雙衛來尋生。”(竟:完畢。)⑤明代軍隊的編制名。於要害地區設衛,衛有五千六百人。一般駐地在某地即稱某衛。《明史·兵制志》:“明以武功定天下,革元舊制,自京師達於郡縣,皆立衛、所。外統之都司,內統於五軍都督府。”⑥周代諸侯國。轄地在今河北省南部和河南省北部一帶。《左傳·隱公元年》:“公孫滑出奔衛。”三:
(一)(sān)①數目。二加一所得。②代表多次或多數。如:三反四覆;三令五申。參見“三折肱”。(二)(sān,舊讀sàn)再三。見“三思”、“三復”。三河:
①漢人稱河東、河內、河南三郡為三河,與三輔弘農同視為畿輔之地。《史記·貨殖列傳》:“昔唐人都河東,殷人都河內,周人都河南。夫三河在天下之中,若鼎足,王者所更居也。”②指黃河、賜支河、湟河。《後漢書·西羌傳》:“〔爰劍〕與劓女遇於野……遂俱亡入三河間。”李賢註:“今此言三河,即黃河、賜支河、湟河也。”河:
①黃河的專稱。《尚書·禹貢》:“浮於濟(jǐ)漯(tà),達於河。”(濟、漯:都是水名。)《世說新語· 言語》:“風景不殊,正自有山河之異。”②河流的通稱。陸遊《十一月一日風雨大作》:“夜闌臥聽風吹雨,鐵馬冰河入夢來。”(鐵馬:披甲的戰馬。)《三國志·吳書·吳主傳》:“信著金石,義蓋山河。”③指銀河;天河。杜甫《一百五日夜對月》:“牛女漫愁思,秋期猶渡河。”《古詩十九首·迢迢牽牛星》:“迢迢牽牛星,皎皎河漢女。”縱:
(一)[縱臾rǒng]鼓動別人作壞事。《漢書·衡山王劉賜傳》:“日夜縱臾王謀反事。” (二)zòng ①放;發。《史記·吳太伯世傢》:“於是吳王遂縱兵追之。”《淮南子·人間》:“秦西巴弗忍,縱而予之。”②釋放;放走。《舊唐書·楊恭仁傳》:“縱所俘還之。”③放任;不加約束。《左傳·僖公三十三年》:“縱敵,患生。”《荀子·富國》:“天下害生縱欲。”④騰躍。王充《論衡·道虛》:“若士者舉臂而縱身,遂入雲中。”⑤即使。《左傳·莊公十四年》:“縱弗能死,其又奚言?”《呂氏春秋·下賢》:“縱夫子驁祿爵,吾庸敢驁霸王乎?”⑥縱;豎;與“橫”相對。《呂氏春秋·辯土》:“衡行必得,縱行必術。”(術:直。)東方朔《七諫·沉江》:“不別橫之與縱。”⑦戰國時期六國的合縱。《淮南子·要略》:“故縱橫修短生焉。”⑧蹤跡。《史記·酷吏列傳》:“言變事縱跡安起?”觀:
(一)①看;觀看。《周易·系辭下》:“仰則觀象於天,俯則觀法於地。”姚鼐《登泰山記》:“是日觀道中石刻。”泛指看。②觀察;細看。《論語·顏淵》:“質直而好義,察顏而觀色。”(質:品質。)③觀賞。范仲淹《嶽陽樓記》:“餘觀夫巴陵勝狀,在洞庭一湖。”《韓非子·存韓》:“秦王飲食不甘,遊觀不樂。”④顯示;給人看。《左傳·襄公十一年》:“圍鄭,觀兵於南門。”《國語·周語上》:“先王不耀德不觀兵。”⑤景觀或景象。范仲淹《嶽陽樓記》:“此則嶽陽樓之大觀也。” (二)guàn ①古代宗廟或宮門外兩旁的高建築物。亦稱闕。《左傳·僖公五年》:“遂登觀臺以望。”②臺榭。《後漢書·梁冀傳》:“修繕樓觀,數年乃成。”③京觀的省稱。古代戰勝者為誇耀武功,而把敵人屍骨收集起來,封土成為高大土堆,稱為京觀。許敬業《唐並州都督鄂國公尉遲恭碑》:“封屍築觀,王城於是乂安。”(乂安:太平無事。)④道觀;道教的廟宇。劉禹錫《玄都觀桃花》詩:“玄都觀裡桃千樹,盡是劉郎去後栽。”空:
(一)①空虛;什麼也沒有。《韓非子·初見秦》:“囷倉空虛。”宋玉《風賦》:“空穴來風。”王維《鹿砦》:“空山不見人。”②不實;空泛。《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦貪,負其強,以空言求璧。”③白白地。《漢書·匈奴傳》:“兵不空出。”④天空;空中。李白《送孟浩然之廣陵》:“孤帆遠影碧空盡。”⑤佛教用語。佛教認為一切事物的現象並無實體,都是空的。《般若心經》:“色即是空,空即是色。”(色:指物質現象。) (二)kǒng 孔;洞穴。《周禮· 考工記·函人》:“眡(shì)其鉆空。”(眡:視。)《史記·五帝本紀》:“舜穿井為匿空旁出。”(三)kòng ①窮困。《詩經·小雅·節南山》:“不宜空我師。”(空:用如使動,使……窮困。師:眾;眾人。)《論語·先進》:“回也其庶乎,屢空。”(回:顏回。庶:庶幾;差不多。)②缺少。《法言·問神》:“昔之說《書》者序以百,而《酒誥》之篇俄空焉。”(《酒誥》:《尚書》中的篇名。)白居易《春憶二林寺舊遊》:“最慚僧社題橋處,十八人名空一人。”③間隙;空子。《三國志·吳書·周魴傳》:“看伺空隙,欲復為亂。”④閑著;未被利用的。《史記·蕭相國世傢》:“上林中多空地。”(上林:苑囿名。)《論衡·命義》:“伯牛空居,而遭惡疾。”(伯牛:冉耕,字伯牛。空居:閑居在傢。)裡:
①古時鄉村居民聚居的地方;村落。《孟子·盡心上》:“制其田裡,教之樹畜。”②故鄉;傢鄉。江 淹《別賦》:“割慈忍愛,離邦去裡。”③古代的居民組織。其編制以二十五傢或五十傢或百傢為一裡。《詩經·鄭風·將仲子》:“將仲子兮,無踰我裡。”④裡巷;裡弄。《周禮·地官·載師》:“以廛裡任國中之地。”⑤長度單位。市制五百米為一裡。李白《早發白帝城》:“千裡江陵一日還。”閭:
①裡巷的大門。《周禮·地官·鄉大夫》:“國有大故,則令民各守其閭。”②古代二十五傢為一閭。《周禮·地官·大司徒》:“閭胥每閭中士一人。”(閭胥:官名。)③泛指鄉裡;裡巷。白居易《村居苦寒》:“回觀村閭間,十室八九貧。”《荀子·富國》:“窮閭漏屋。” -
五营夹道列容卫,三河纵观空里闾。
“五营夹道列容卫,三河纵观空里闾。”诗句出处:《汾阴行》;是唐朝诗人李峤的作品。
斋宫宿寝设储供,撞钟鸣鼓树羽旂。汉家五叶才且雄,
宾延万灵朝九戎。柏梁赋诗高宴罢,诏书法驾幸河东。
河东太守亲扫除,奉迎至尊导銮舆。五营夹道列容卫,
三河纵观空里闾。回旌驻跸降灵场,焚香奠醑邀百祥。
金鼎发色正焜煌,灵祇炜烨摅景光。埋玉陈牲礼神毕,
举麾上马乘舆出。彼汾这曲嘉可游,木兰为楫桂为舟。
棹歌微吟彩鹢浮,箫鼓哀鸣白云秋。欢娱宴洽赐群后,
家家复除户牛酒。声明动天乐无有,千秋万岁南山寿。
自从天子向秦关,玉辇金车不复还。珠帘羽扇长寂寞,
鼎湖龙髯安可攀。千龄人事一朝空,四海为家此路穷。
豪雄意气今何在,坛场宫馆尽蒿蓬。路逢故老长叹息,
世事回环不可测。昔时青楼对歌舞,今日黄埃聚荆棘。
山川满目泪沾衣,富贵荣华能几时。不见只今汾水上,
唯有年年秋雁飞。
第五十八卷
【注释】:
五:
①基数,五。《孟子·梁惠王上》:“五亩之宅。”②表序数第五。李白《与史郎中钦听黄鹤楼上吹笛》:“黄鹤楼中吹玉笛,江城五月落梅花。”③队伍行列。后来写作“伍”。《吕氏春秋·必己》:“孟贲过于河,先其五。”④我国民族音乐记音符号之一。营:
①围绕聚居。《公羊传·庄公二十五年》:“以朱丝营社。”②军营;营垒。《三国志·魏志·武帝纪》:“贼夜攻营,伏兵击破之。”③扎营。庾信《哀江南赋》:“营军梁溠,搜乘巴渝。”(搜乘:检阅兵车。)④建造。王维《赠房卢氏琯》:“茅茨(cí)君试营。”(茅茨:茅屋。)⑤经营;料理。《礼记·儒行》:“营道同术。”⑥谋求。陶潜《饮酒》诗之十一:“倾身营一饱,少许便有馀。”⑦迷惑。《孙膑兵法·威王问》:“营而离之,我并卒而击之。”(离:分散。并卒:集中兵力。)[营营]1.象声词。《诗经·小雅·青蝇》:“营营青蝇,止于樊。”(樊:篱笆。)2.往来不绝的样子。白居易《白牡丹》:“城中看花客,旦暮走营营。”3.劳而不息的样子。《庄子·庚桑楚》:“全汝形,抱汝生,无使汝思虑营营。”4.纷乱错杂的样子。萧大圜《言志》:“万物营营,靡存其意。”5.焦躁不安的样子。《聊斋志异·阿纤》:“中心营营,寝食都废。”夹:
(一)①在两旁相持。王维《桃源行》:“渔舟逐水爱山春,两岸桃花夹古津。”陶潜《桃花源记》:“夹岸数百步,中无杂树。”②来自左右两边的。《史记·淮阴侯列传》:“于是汉兵夹击,大破虏赵军。”(虏:俘获。)《左传·僖公二十八年》:“狐毛、狐偃以上军夹攻子西。”③用胳臂、手指或腿、脚等夹住。柳宗元《乞巧文》:“胶如钳夹,誓死无迁。”④辅佐。《史记·鲁周公世家》:“周公把大钺。召公把小钺,以夹武王。”⑤港汉。陆游《长歌行》:“朝浮杜若洲,暮宿芦花夹。”⑥夹室。《尚书·顾命》:“西夹南面。” (二)jiá① 通“铗”。剑柄。《庄子·说剑》:“天子之剑,以……周宋为镡(xín),韩魏为夹。”(镡:剑口。)②双层的。后作“袷”、“(裌)”。 陆游《示客》:“漠漠新寒试夹衣。” (三)xiá 通“狭”。狭窄。《后汉书·东夷传》:“其地东西夹,南北长。”道:
(一)①道路。《史记·陈涉世家》:“会天大雨,道不通。”②水流通行的途径。《左传·昭公十三年》:“秋,晋侯会吴子于良,水道不可,吴子辞,乃还。”(会:约会。良:地名。)③取道。文天祥《指南录后序》:“道海安、如皋,凡三百里。”④方法;途径。《论语·里仁》:“富与贵,是人之所欲也;不以其道得之,不处也。”⑤技艺。《论语·子张》:“虽小道,必有可观者焉。”⑥宇宙万物的本原。《周易·系辞上》:“一阴一阳之谓道。”⑦规律;道理。《荀子·天论》:“循道而不贰,则天不能祸。”(循:遵照。贰:不专一。)⑧政治主张或思想学说。《论语·里仁》:“吾道一以贯之哉。”⑨好的政治局面。《论语·季氏》:“天下有道,则礼乐征伐自天子出。”⑩道德;道义。徐阶《送司封仲芳杨子赴留都》:“古道日沦替,群谀纷追随。”(沦:沦亡。替:衰落。谀:阿谀,奉承。)(11)道家。上古思想流派之一。(12)指道术。孙光宪《北梦琐言》卷十二:“子若学道,即有仙分。”(13)行政区划名。1. 唐初分天下为十道,开元二十一年增至十五道。2. 清代和民国初年曾在省以下设若干分守道。(14)说;讲述。《盐铁论·遵道》:“饰虚言以乱实,道古以害今。”(15)量词。用于命令、题目等。《新唐书·选举志》:“进士试诗、赋及时务策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左传·襄公三十一年》:“大决所犯,伤人必多,吾不克救也。不如小决使道。”(决:河流决口。克:能。)2. 引导。《汉书·张骞传》:“唯王使人道送我。”②治理。《论语·为政》:“道之以政,齐之以刑,民免而无耻。”(政:政令。齐:整顿。免:免于犯罪。)③介词。从;由。《汉书·淮南王安传》:“诸使者道长安来,为妄妖言。”列:
①分解;割裂;分割。后作“裂”。《管子·五辅》:“博带梨,大袂(mèi)列。”(梨:割。)《荀子·哀公问》:“东野毕之马佚,两骖列。”②行列;队列。《荀子·议兵》:“聚则成卒,散则成列。”又位次。《史记·廉颇蔺相如列传》:“相如每朝时,常称病,不欲与廉颇争列。”③陈列;排列。《吕氏春秋·孝行》:“树五色,施五采,列文章,养目之道也。”④类别;范围。韩愈《答吕毉山人书》:“不当在弟子之列。”《史记·李斯列传》:“不然,斯之功且与周、召列矣。”⑤安排到某类之中。《史记·孟尝君列传》:“始孟尝君列此二人于宾客。”⑥众;诸。梅尧臣《送京西转运李刑部》:“列藩环王都。”(藩:藩国。)邹阳《上书吴王》:“列郡不相亲,万室不相救也。”⑦通“烈”。1.为正义而死难的。《史记·屈原贾生列传》:“贪夫徇财兮,列士徇名。”2.猛烈;强烈。《汉书·王莽传上》:“列风雷雨不迷。”容:
①包含;容纳。《庄子·外物》:“地非不广且大也,人之所用容足耳。”②容忍;宽容。《史记·汲黯郑当时列传》:“不能容人之过。”③允许;许可。《左传·昭公元年》:“五降之后,不容弹矣。”④容颜;仪表。《宋史·田锡传》:“居公庭,危坐终日,无懈容。”⑤样子;状态。李白《古风五十九首》之一:“一百四十年,国容何赫然!”(一百四十年:指唐朝建国至天宝十四年共有一百四十年。)⑥修饰;打扮。《诗经·卫风·伯兮》:“岂无膏沐,谁适为容?”⑦副词。或许;可能。《后汉书·李固传》:“宫省之内,容有阴谋。”[容与]1.自由自在、逍遥从容的样子。屈原《九歌·湘夫人》:“聊逍遥兮容与。”2. 徘徊不前的样子。《楚辞· 九章·涉江》:“船容与而不进兮。”卫:
①保卫;守卫。《左传 · 成公十三年》:“将社稷是卫。”《战国策·赵策四》:“以卫王宫。”②卫士;卫兵。《左传·文公七年》:“文公之入也无卫。”《左传·僖公二十四年》:“秦伯送卫于晋三千人。”③箭上的羽毛。《仪礼·既夕礼》:“骨镞短卫。”④驴的别名。《聊斋志异·婴宁》:“食方竟,家中人捉双卫来寻生。”(竟:完毕。)⑤明代军队的编制名。于要害地区设卫,卫有五千六百人。一般驻地在某地即称某卫。《明史·兵制志》:“明以武功定天下,革元旧制,自京师达于郡县,皆立卫、所。外统之都司,内统于五军都督府。”⑥周代诸侯国。辖地在今河北省南部和河南省北部一带。《左传·隐公元年》:“公孙滑出奔卫。”三:
(一)(sān)①数目。二加一所得。②代表多次或多数。如:三反四覆;三令五申。参见“三折肱”。(二)(sān,旧读sàn)再三。见“三思”、“三复”。三河:
①汉人称河东、河内、河南三郡为三河,与三辅弘农同视为畿辅之地。《史记·货殖列传》:“昔唐人都河东,殷人都河内,周人都河南。夫三河在天下之中,若鼎足,王者所更居也。”②指黄河、赐支河、湟河。《后汉书·西羌传》:“〔爰剑〕与劓女遇于野……遂俱亡入三河间。”李贤注:“今此言三河,即黄河、赐支河、湟河也。”河:
①黄河的专称。《尚书·禹贡》:“浮于济(jǐ)漯(tà),达于河。”(济、漯:都是水名。)《世说新语· 言语》:“风景不殊,正自有山河之异。”②河流的通称。陆游《十一月一日风雨大作》:“夜阑卧听风吹雨,铁马冰河入梦来。”(铁马:披甲的战马。)《三国志·吴书·吴主传》:“信著金石,义盖山河。”③指银河;天河。杜甫《一百五日夜对月》:“牛女漫愁思,秋期犹渡河。”《古诗十九首·迢迢牵牛星》:“迢迢牵牛星,皎皎河汉女。”纵:
(一)[纵臾rǒng]鼓动别人作坏事。《汉书·衡山王刘赐传》:“日夜纵臾王谋反事。” (二)zòng ①放;发。《史记·吴太伯世家》:“于是吴王遂纵兵追之。”《淮南子·人间》:“秦西巴弗忍,纵而予之。”②释放;放走。《旧唐书·杨恭仁传》:“纵所俘还之。”③放任;不加约束。《左传·僖公三十三年》:“纵敌,患生。”《荀子·富国》:“天下害生纵欲。”④腾跃。王充《论衡·道虚》:“若士者举臂而纵身,遂入云中。”⑤即使。《左传·庄公十四年》:“纵弗能死,其又奚言?”《吕氏春秋·下贤》:“纵夫子骜禄爵,吾庸敢骜霸王乎?”⑥纵;竖;与“横”相对。《吕氏春秋·辩土》:“衡行必得,纵行必术。”(术:直。)东方朔《七谏·沉江》:“不别横之与纵。”⑦战国时期六国的合纵。《淮南子·要略》:“故纵横修短生焉。”⑧踪迹。《史记·酷吏列传》:“言变事纵迹安起?”观:
(一)①看;观看。《周易·系辞下》:“仰则观象于天,俯则观法于地。”姚鼐《登泰山记》:“是日观道中石刻。”泛指看。②观察;细看。《论语·颜渊》:“质直而好义,察颜而观色。”(质:品质。)③观赏。范仲淹《岳阳楼记》:“余观夫巴陵胜状,在洞庭一湖。”《韩非子·存韩》:“秦王饮食不甘,游观不乐。”④显示;给人看。《左传·襄公十一年》:“围郑,观兵于南门。”《国语·周语上》:“先王不耀德不观兵。”⑤景观或景象。范仲淹《岳阳楼记》:“此则岳阳楼之大观也。” (二)guàn ①古代宗庙或宫门外两旁的高建筑物。亦称阙。《左传·僖公五年》:“遂登观台以望。”②台榭。《后汉书·梁冀传》:“修缮楼观,数年乃成。”③京观的省称。古代战胜者为夸耀武功,而把敌人尸骨收集起来,封土成为高大土堆,称为京观。许敬业《唐并州都督鄂国公尉迟恭碑》:“封尸筑观,王城于是乂安。”(乂安:太平无事。)④道观;道教的庙宇。刘禹锡《玄都观桃花》诗:“玄都观里桃千树,尽是刘郎去后栽。”空:
(一)①空虚;什么也没有。《韩非子·初见秦》:“囷仓空虚。”宋玉《风赋》:“空穴来风。”王维《鹿砦》:“空山不见人。”②不实;空泛。《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦贪,负其强,以空言求璧。”③白白地。《汉书·匈奴传》:“兵不空出。”④天空;空中。李白《送孟浩然之广陵》:“孤帆远影碧空尽。”⑤佛教用语。佛教认为一切事物的现象并无实体,都是空的。《般若心经》:“色即是空,空即是色。”(色:指物质现象。) (二)kǒng 孔;洞穴。《周礼· 考工记·函人》:“眡(shì)其钻空。”(眡:视。)《史记·五帝本纪》:“舜穿井为匿空旁出。”(三)kòng ①穷困。《诗经·小雅·节南山》:“不宜空我师。”(空:用如使动,使……穷困。师:众;众人。)《论语·先进》:“回也其庶乎,屡空。”(回:颜回。庶:庶几;差不多。)②缺少。《法言·问神》:“昔之说《书》者序以百,而《酒诰》之篇俄空焉。”(《酒诰》:《尚书》中的篇名。)白居易《春忆二林寺旧游》:“最惭僧社题桥处,十八人名空一人。”③间隙;空子。《三国志·吴书·周鲂传》:“看伺空隙,欲复为乱。”④闲着;未被利用的。《史记·萧相国世家》:“上林中多空地。”(上林:苑囿名。)《论衡·命义》:“伯牛空居,而遭恶疾。”(伯牛:冉耕,字伯牛。空居:闲居在家。)里:
①古时乡村居民聚居的地方;村落。《孟子·尽心上》:“制其田里,教之树畜。”②故乡;家乡。江 淹《别赋》:“割慈忍爱,离邦去里。”③古代的居民组织。其编制以二十五家或五十家或百家为一里。《诗经·郑风·将仲子》:“将仲子兮,无踰我里。”④里巷;里弄。《周礼·地官·载师》:“以廛里任国中之地。”⑤长度单位。市制五百米为一里。李白《早发白帝城》:“千里江陵一日还。”闾:
①里巷的大门。《周礼·地官·乡大夫》:“国有大故,则令民各守其闾。”②古代二十五家为一闾。《周礼·地官·大司徒》:“闾胥每闾中士一人。”(闾胥:官名。)③泛指乡里;里巷。白居易《村居苦寒》:“回观村闾间,十室八九贫。”《荀子·富国》:“穷闾漏屋。” -
wu ying ga dao lie rong wei ,san he zong guan kong li lv 。
“wu ying ga dao lie rong wei ,san he zong guan kong li lv 。”shi gou chu chu :《fen yin hang 》;shi tang chao shi ren li jiao de zuo pin 。
zhai gong su qin she chu gong ,zhuang zhong ming gu shu yu 旂。han jia wu xie cai ju xiong ,
bin yan mo ling chao jiu rong 。bai liang fu shi gao yan ba ,zhao shu fa jia xing he dong 。
he dong tai shou qin sao chu ,feng ying zhi zun dao luan yu 。wu ying ga dao lie rong wei ,
san he zong guan kong li lv 。hui jing zhu bi jiang ling chang ,fen xiang dian xu yao bai xiang 。
jin ding fa se zheng kun huang ,ling 祇wei ye shu jing guang 。mai yu chen sheng li shen bi ,
ju hui shang ma cheng yu chu 。bi fen zhe qu jia ke you ,mu lan wei ji gui wei zhou 。
zhao ge wei yin cai yi fu ,xiao gu ai ming bai yun qiu 。huan yu yan qia ci qun hou ,
jia jia fu chu hu niu jiu 。sheng ming dong tian le mo you ,qian qiu mo sui na shan shou 。
zi cong tian zi xiang qin guan ,yu nian jin che bu fu hai 。zhu lian yu shan chang ji mo ,
ding hu long ran an ke pan 。qian ling ren shi yi chao kong ,si hai wei jia ci lu qiong 。
hao xiong yi qi jin he zai ,tan chang gong guan jin hao peng 。lu feng gu lao chang tan xi ,
shi shi hui huan bu ke ce 。xi shi qing lou dui ge wu ,jin ri huang ai ju jing ji 。
shan chuan man mu lei zhan yi ,fu gui rong hua neng ji shi 。bu jian zhi jin fen shui shang ,
wei you nian nian qiu yan fei 。
di wu shi ba juan
【zhu shi 】:
wu :
①ji shu ,wu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu mu zhi zhai 。”②biao xu shu di wu 。li bai 《yu shi lang zhong qin ting huang he lou shang chui di 》:“huang he lou zhong chui yu di ,jiang cheng wu yue la mei hua 。”③dui wu hang lie 。hou lai xie zuo “wu ”。《lv shi chun qiu ·bi ji 》:“meng ben guo yu he ,xian ji wu 。”④wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。ying :
①wei rao ju ju 。《gong yang chuan ·zhuang gong er shi wu nian 》:“yi zhu si ying she 。”②jun ying ;ying lei 。《san guo zhi ·wei zhi ·wu di ji 》:“zei ye gong ying ,fu bing ji po zhi 。”③za ying 。yu xin 《ai jiang na fu 》:“ying jun liang zha ,sou cheng ba yu 。”(sou cheng :jian yue bing che 。)④jian zao 。wang wei 《zeng fang lu shi guan 》:“mao ci (cí)jun shi ying 。”(mao ci :mao wu 。)⑤jing ying ;liao li 。《li ji ·ru hang 》:“ying dao tong shu 。”⑥mou qiu 。tao qian 《yin jiu 》shi zhi shi yi :“qing shen ying yi bao ,shao hu bian you yu 。”⑦mi huo 。《sun bin bing fa ·wei wang wen 》:“ying er li zhi ,wo bing cu er ji zhi 。”(li :fen san 。bing cu :ji zhong bing li 。)[ying ying ]1.xiang sheng ci 。《shi jing ·xiao ya ·qing ying 》:“ying ying qing ying ,zhi yu fan 。”(fan :li ba 。)2.wang lai bu jue de yang zi 。bai ju yi 《bai mu dan 》:“cheng zhong kan hua ke ,dan mu zou ying ying 。”3.lao er bu xi de yang zi 。《zhuang zi ·geng sang chu 》:“quan ru xing ,bao ru sheng ,mo shi ru sai lv ying ying 。”4.fen luan cuo za de yang zi 。xiao da huan 《yan zhi 》:“mo wu ying ying ,mi cun ji yi 。”5.jiao zao bu an de yang zi 。《liao zhai zhi yi ·a qian 》:“zhong xin ying ying ,qin shi dou fei 。”ga :
(yi )①zai liang pang xiang chi 。wang wei 《tao yuan hang 》:“yu zhou zhu shui ai shan chun ,liang an tao hua ga gu jin 。”tao qian 《tao hua yuan ji 》:“ga an shu bai bu ,zhong mo za shu 。”②lai zi zuo you liang bian de 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“yu shi han bing ga ji ,da po lu zhao jun 。”(lu :fu huo 。)《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“hu mao 、hu yan yi shang jun ga gong zi xi 。”③yong ga bei 、shou zhi huo tui 、jiao deng ga zhu 。liu zong yuan 《qi qiao wen 》:“jiao ru qian ga ,shi si mo qian 。”④fu zuo 。《shi ji ·lu zhou gong shi jia 》:“zhou gong ba da yue 。shao gong ba xiao yue ,yi ga wu wang 。”⑤gang han 。liu you 《chang ge hang 》:“chao fu du re zhou ,mu su lu hua ga 。”⑥ga shi 。《shang shu ·gu ming 》:“xi ga na mian 。” (er )jiá① tong “jia ”。jian bing 。《zhuang zi ·shui jian 》:“tian zi zhi jian ,yi ……zhou song wei chan (xín),han wei wei ga 。”(chan :jian kou 。)②shuang ceng de 。hou zuo “jia ”、“(jia )”。 liu you 《shi ke 》:“mo mo xin han shi ga yi 。” (san )xiá tong “xia ”。xia zhai 。《hou han shu ·dong yi chuan 》:“ji de dong xi ga ,na bei chang 。”dao :
(yi )①dao lu 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“hui tian da yu ,dao bu tong 。”②shui liu tong hang de tu jing 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“qiu ,jin hou hui wu zi yu liang ,shui dao bu ke ,wu zi ci ,nai hai 。”(hui :yao hui 。liang :de ming 。)③qu dao 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“dao hai an 、ru gao ,fan san bai li 。”④fang fa ;tu jing 。《lun yu ·li ren 》:“fu yu gui ,shi ren zhi suo yu ye ;bu yi ji dao de zhi ,bu chu ye 。”⑤ji yi 。《lun yu ·zi zhang 》:“sui xiao dao ,bi you ke guan zhe yan 。”⑥yu zhou mo wu de ben yuan 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yi yin yi yang zhi wei dao 。”⑦gui lv ;dao li 。《xun zi ·tian lun 》:“xun dao er bu er ,ze tian bu neng huo 。”(xun :zun zhao 。er :bu zhuan yi 。)⑧zheng zhi zhu zhang huo sai xiang xue shui 。《lun yu ·li ren 》:“wu dao yi yi guan zhi zai 。”⑨hao de zheng zhi ju mian 。《lun yu ·ji shi 》:“tian xia you dao ,ze li le zheng fa zi tian zi chu 。”⑩dao de ;dao yi 。xu jie 《song si feng zhong fang yang zi fu liu dou 》:“gu dao ri lun ti ,qun yu fen zhui sui 。”(lun :lun wang 。ti :cui la 。yu :a yu ,feng cheng 。)(11)dao jia 。shang gu sai xiang liu pa zhi yi 。(12)zhi dao shu 。sun guang xian 《bei meng suo yan 》juan shi er :“zi re xue dao ,ji you xian fen 。”(13)hang zheng ou hua ming 。1. tang chu fen tian xia wei shi dao ,kai yuan er shi yi nian zeng zhi shi wu dao 。2. qing dai he min guo chu nian ceng zai sheng yi xia she re gan fen shou dao 。(14)shui ;jiang shu 。《yan tie lun ·zun dao 》:“shi xu yan yi luan shi ,dao gu yi hai jin 。”(15)liang ci 。yong yu ming ling 、ti mu deng 。《xin tang shu ·shua ju zhi 》:“jin shi shi shi 、fu ji shi wu ce wu dao 。”(er )dǎo ①tong “導”。1.shu tong 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“da jue suo fan ,shang ren bi duo ,wu bu ke jiu ye 。bu ru xiao jue shi dao 。”(jue :he liu jue kou 。ke :neng 。)2. yin dao 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“wei wang shi ren dao song wo 。”②zhi li 。《lun yu ·wei zheng 》:“dao zhi yi zheng ,ji zhi yi xing ,min mian er mo chi 。”(zheng :zheng ling 。ji :zheng du 。mian :mian yu fan zui 。)③jie ci 。cong ;you 。《han shu ·huai na wang an chuan 》:“zhu shi zhe dao chang an lai ,wei wang yao yan 。”lie :
①fen jie ;ge lie ;fen ge 。hou zuo “lie ”。《guan zi ·wu fu 》:“bo dai li ,da mei (mèi)lie 。”(li :ge 。)《xun zi ·ai gong wen 》:“dong ye bi zhi ma yi ,liang can lie 。”②hang lie ;dui lie 。《xun zi ·yi bing 》:“ju ze cheng cu ,san ze cheng lie 。”you wei ci 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“xiang ru mei chao shi ,chang chen bing ,bu yu yu lian po zheng lie 。”③chen lie ;pai lie 。《lv shi chun qiu ·xiao hang 》:“shu wu se ,shi wu cai ,lie wen zhang ,yang mu zhi dao ye 。”④lei bie ;fan wei 。han yu 《da lv yi shan ren shu 》:“bu dang zai di zi zhi lie 。”《shi ji ·li si lie chuan 》:“bu ran ,si zhi gong ju yu zhou 、shao lie yi 。”⑤an pai dao mou lei zhi zhong 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi meng chang jun lie ci er ren yu bin ke 。”⑥zhong ;zhu 。mei yao chen 《song jing xi zhuai yun li xing bu 》:“lie fan huan wang dou 。”(fan :fan guo 。)ju yang 《shang shu wu wang 》:“lie jun bu xiang qin ,mo shi bu xiang jiu ye 。”⑦tong “lie ”。1.wei zheng yi er si nan de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“tan fu xun cai xi ,lie shi xun ming 。”2.meng lie ;jiang lie 。《han shu ·wang mang chuan shang 》:“lie feng lei yu bu mi 。”rong :
①bao han ;rong na 。《zhuang zi ·wai wu 》:“de fei bu an ju da ye ,ren zhi suo yong rong zu er 。”②rong ren ;kuan rong 。《shi ji ·ji an zheng dang shi lie chuan 》:“bu neng rong ren zhi guo 。”③yun hu ;hu ke 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“wu jiang zhi hou ,bu rong dan yi 。”④rong yan ;yi biao 。《song shi ·tian xi chuan 》:“ju gong ting ,wei zuo zhong ri ,mo xie rong 。”⑤yang zi ;zhuang tai 。li bai 《gu feng wu shi jiu shou 》zhi yi :“yi bai si shi nian ,guo rong he he ran !”(yi bai si shi nian :zhi tang chao jian guo zhi tian bao shi si nian gong you yi bai si shi nian 。)⑥xiu shi ;da ban 。《shi jing ·wei feng ·bai xi 》:“qi mo gao mu ,shei kuo wei rong ?”⑦fu ci 。huo hu ;ke neng 。《hou han shu ·li gu chuan 》:“gong sheng zhi nei ,rong you yin mou 。”[rong yu ]1.zi you zi zai 、xiao yao cong rong de yang zi 。qu yuan 《jiu ge ·xiang fu ren 》:“liao xiao yao xi rong yu 。”2. pai huai bu qian de yang zi 。《chu ci · jiu zhang ·she jiang 》:“chuan rong yu er bu jin xi 。”wei :
①bao wei ;shou wei 。《zuo chuan · cheng gong shi san nian 》:“jiang she ji shi wei 。”《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“yi wei wang gong 。”②wei shi ;wei bing 。《zuo chuan ·wen gong qi nian 》:“wen gong zhi ru ye mo wei 。”《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“qin bai song wei yu jin san qian ren 。”③jian shang de yu mao 。《yi li ·ji xi li 》:“gu chuo duan wei 。”④lv de bie ming 。《liao zhai zhi yi ·ying ning 》:“shi fang jing ,jia zhong ren zhuo shuang wei lai xun sheng 。”(jing :wan bi 。)⑤ming dai jun dui de bian zhi ming 。yu yao hai de ou she wei ,wei you wu qian liu bai ren 。yi ban zhu de zai mou de ji chen mou wei 。《ming shi ·bing zhi zhi 》:“ming yi wu gong ding tian xia ,ge yuan jiu zhi ,zi jing shi da yu jun xian ,jie li wei 、suo 。wai tong zhi dou si ,nei tong yu wu jun dou du fu 。”⑥zhou dai zhu hou guo 。he de zai jin he bei sheng na bu he he na sheng bei bu yi dai 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“gong sun hua chu ben wei 。”san :
(yi )(sān)①shu mu 。er jia yi suo de 。②dai biao duo ci huo duo shu 。ru :san fan si fu ;san ling wu shen 。can jian “san she gong ”。(er )(sān,jiu dou sàn)zai san 。jian “san sai ”、“san fu ”。san he :
①han ren chen he dong 、he nei 、he na san jun wei san he ,yu san fu hong nong tong shi wei ji fu zhi de 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“xi tang ren dou he dong ,yan ren dou he nei ,zhou ren dou he na 。fu san he zai tian xia zhi zhong ,re ding zu ,wang zhe suo geng ju ye 。”②zhi huang he 、ci zhi he 、huang he 。《hou han shu ·xi qiang chuan 》:“〔yuan jian 〕yu yi nv yu yu ye ……sui ju wang ru san he jian 。”li xian zhu :“jin ci yan san he ,ji huang he 、ci zhi he 、huang he ye 。”he :
①huang he de zhuan chen 。《shang shu ·yu gong 》:“fu yu ji (jǐ)luo (tà),da yu he 。”(ji 、luo :dou shi shui ming 。)《shi shui xin yu · yan yu 》:“feng jing bu shu ,zheng zi you shan he zhi yi 。”②he liu de tong chen 。liu you 《shi yi yue yi ri feng yu da zuo 》:“ye lan wo ting feng chui yu ,tie ma bing he ru meng lai 。”(tie ma :pi jia de zhan ma 。)《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“xin zhe jin dan ,yi gai shan he 。”③zhi yin he ;tian he 。du fu 《yi bai wu ri ye dui yue 》:“niu nv man chou sai ,qiu ji you du he 。”《gu shi shi jiu shou ·tiao tiao qian niu xing 》:“tiao tiao qian niu xing ,jiao jiao he han nv 。”zong :
(yi )[zong yu rǒng]gu dong bie ren zuo huai shi 。《han shu ·heng shan wang liu ci chuan 》:“ri ye zong yu wang mou fan shi 。” (er )zòng ①fang ;fa 。《shi ji ·wu tai bai shi jia 》:“yu shi wu wang sui zong bing zhui zhi 。”《huai na zi ·ren jian 》:“qin xi ba fu ren ,zong er yu zhi 。”②shi fang ;fang zou 。《jiu tang shu ·yang gong ren chuan 》:“zong suo fu hai zhi 。”③fang ren ;bu jia yao shu 。《zuo chuan ·xi gong san shi san nian 》:“zong di ,huan sheng 。”《xun zi ·fu guo 》:“tian xia hai sheng zong yu 。”④teng yue 。wang chong 《lun heng ·dao xu 》:“re shi zhe ju bei er zong shen ,sui ru yun zhong 。”⑤ji shi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi si nian 》:“zong fu neng si ,ji you xi yan ?”《lv shi chun qiu ·xia xian 》:“zong fu zi ao lu jue ,wu yong gan ao ba wang hu ?”⑥zong ;shu ;yu “heng ”xiang dui 。《lv shi chun qiu ·bian tu 》:“heng hang bi de ,zong hang bi shu 。”(shu :zhi 。)dong fang shuo 《qi jian ·chen jiang 》:“bu bie heng zhi yu zong 。”⑦zhan guo shi ji liu guo de ge zong 。《huai na zi ·yao lve 》:“gu zong heng xiu duan sheng yan 。”⑧zong ji 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“yan bian shi zong ji an qi ?”guan :
(yi )①kan ;guan kan 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“yang ze guan xiang yu tian ,fu ze guan fa yu de 。”yao nai 《deng tai shan ji 》:“shi ri guan dao zhong dan ke 。”fan zhi kan 。②guan cha ;xi kan 。《lun yu ·yan yuan 》:“zhi zhi er hao yi ,cha yan er guan se 。”(zhi :pin zhi 。)③guan shang 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu guan fu ba ling sheng zhuang ,zai dong ting yi hu 。”《han fei zi ·cun han 》:“qin wang yin shi bu gan ,you guan bu le 。”④xian shi ;gei ren kan 。《zuo chuan ·xiang gong shi yi nian 》:“wei zheng ,guan bing yu na men 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“xian wang bu yao de bu guan bing 。”⑤jing guan huo jing xiang 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ci ze yue yang lou zhi da guan ye 。” (er )guàn ①gu dai zong miao huo gong men wai liang pang de gao jian zhu wu 。yi chen que 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“sui deng guan tai yi wang 。”②tai xie 。《hou han shu ·liang ji chuan 》:“xiu shan lou guan ,shu nian nai cheng 。”③jing guan de sheng chen 。gu dai zhan sheng zhe wei kua yao wu gong ,er ba di ren shi gu shou ji qi lai ,feng tu cheng wei gao da tu dui ,chen wei jing guan 。hu jing ye 《tang bing zhou dou du e guo gong wei chi gong bei 》:“feng shi zhu guan ,wang cheng yu shi 乂an 。”(乂an :tai ping mo shi 。)④dao guan ;dao jiao de miao yu 。liu yu xi 《xuan dou guan tao hua 》shi :“xuan dou guan li tao qian shu ,jin shi liu lang qu hou zai 。”kong :
(yi )①kong xu ;shen me ye mei you 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“qun cang kong xu 。”song yu 《feng fu 》:“kong xue lai feng 。”wang wei 《lu zhai 》:“kong shan bu jian ren 。”②bu shi ;kong fan 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin tan ,fu ji jiang ,yi kong yan qiu bi 。”③bai bai de 。《han shu ·xiong nu chuan 》:“bing bu kong chu 。”④tian kong ;kong zhong 。li bai 《song meng hao ran zhi an ling 》:“gu fan yuan ying bi kong jin 。”⑤fo jiao yong yu 。fo jiao ren wei yi qie shi wu de xian xiang bing mo shi ti ,dou shi kong de 。《ban re xin jing 》:“se ji shi kong ,kong ji shi se 。”(se :zhi wu zhi xian xiang 。) (er )kǒng kong ;dong xue 。《zhou li · kao gong ji ·han ren 》:“shi (shì)ji zuan kong 。”(shi :shi 。)《shi ji ·wu di ben ji 》:“shun chuan jing wei ni kong pang chu 。”(san )kòng ①qiong kun 。《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“bu yi kong wo shi 。”(kong :yong ru shi dong ,shi ……qiong kun 。shi :zhong ;zhong ren 。)《lun yu ·xian jin 》:“hui ye ji shu hu ,lv kong 。”(hui :yan hui 。shu :shu ji ;cha bu duo 。)②que shao 。《fa yan ·wen shen 》:“xi zhi shui 《shu 》zhe xu yi bai ,er 《jiu gao 》zhi pian e kong yan 。”(《jiu gao 》:《shang shu 》zhong de pian ming 。)bai ju yi 《chun yi er lin si jiu you 》:“zui can seng she ti qiao chu ,shi ba ren ming kong yi ren 。”③jian xi ;kong zi 。《san guo zhi ·wu shu ·zhou fang chuan 》:“kan ci kong xi ,yu fu wei luan 。”④xian zhao ;wei bei li yong de 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“shang lin zhong duo kong de 。”(shang lin :yuan you ming 。)《lun heng ·ming yi 》:“bai niu kong ju ,er zao e ji 。”(bai niu :ran geng ,zi bai niu 。kong ju :xian ju zai jia 。)li :
①gu shi xiang cun ju min ju ju de de fang ;cun la 。《meng zi ·jin xin shang 》:“zhi ji tian li ,jiao zhi shu chu 。”②gu xiang ;jia xiang 。jiang yan 《bie fu 》:“ge ci ren ai ,li bang qu li 。”③gu dai de ju min zu zhi 。ji bian zhi yi er shi wu jia huo wu shi jia huo bai jia wei yi li 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“jiang zhong zi xi ,mo yao wo li 。”④li hang ;li long 。《zhou li ·de guan ·zai shi 》:“yi chan li ren guo zhong zhi de 。”⑤chang du chan wei 。shi zhi wu bai mi wei yi li 。li bai 《zao fa bai di cheng 》:“qian li jiang ling yi ri hai 。”lv :
①li hang de da men 。《zhou li ·de guan ·xiang da fu 》:“guo you da gu ,ze ling min ge shou ji lv 。”②gu dai er shi wu jia wei yi lv 。《zhou li ·de guan ·da si tu 》:“lv xu mei lv zhong shi yi ren 。”(lv xu :guan ming 。)③fan zhi xiang li ;li hang 。bai ju yi 《cun ju ku han 》:“hui guan cun lv jian ,shi shi ba jiu pin 。”《xun zi ·fu guo 》:“qiong lv lou wu 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]