• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 焉知腸車轉,一夕巡九方。

    “焉知腸車轉,一夕巡九方。”詩句出處:《感諷六首》;是唐朝詩人李賀的作品。

    人間春蕩蕩,帳暖香揚揚。飛光染幽紅,誇嬌來洞房。
    舞席泥金蛇,桐竹羅花床。眼逐春瞑醉,粉隨淚色黃。
    王子下馬來,曲沼鳴鴛鴦。焉知腸車轉,一夕巡九方。

    苦風吹朔寒,沙驚秦木折。舞影逐空天,畫鼓馀清節。
    蜀書秋信斷,黑水朝波咽。嬌魂從回風,死處懸鄉月。

    雜雜胡馬塵,森森邊士戟。天教胡馬戰,曉雲皆血色。
    婦人攜漢卒,箭箙囊巾幗。不慚金印重,踉蹌腰鞬力。
    恂恂鄉門老,昨夜試鋒鏑。走馬遣書勛,誰能分粉墨。

    青門放彈去,馬色連空郊。何年帝傢物,玉裝鞍上搖。
    去去走犬歸,來來坐烹羔。千金不瞭饌,狢肉稱盤臊。
    試問誰傢子,乃老能佩刀。西山白蓋下,賢俊寒蕭蕭。
    曉菊泫寒露,似悲團扇風。秋涼經漢殿,班子泣衰紅。
    本無辭輦意,豈見入空宮。腰衱珮珠斷,灰蝶生陰松。

    蝶飛紅粉臺,柳掃吹笙道。十日懸戶庭,九秋無衰草。
    調歌送風轉,杯池白魚小。水宴截香腴,菱科映青罩。
    蒙梨花滿,春昏弄長嘯。唯愁苦花落,不悟世衰到。
    撫舊唯銷魂,南山坐悲峭。

    【註釋】:

    焉:

    ①指示代詞,相當於“之”。《論語·陽貨》:“信則人任焉。”②疑問代詞,相當於“哪裡”、“怎麼”。《論語·陽貨》:“割雞焉用牛刀?”③於彼,於此。兼有介詞“於”加代詞“此”的語法功能。《孟子·梁惠王上》:“晉國,天下莫強焉。”④副詞。相當於“乃”、“則”、“才”。《呂氏春秋·季春》:“乃告舟備具於天子,天子焉始乘舟。”⑤介詞。相當於“於”。《孟子·盡心上》:“人莫大焉亡親戚君臣上下。”(亡:無。)⑥連詞。表示承接。多與“乃”連用,相當於“於是”。《荀子·議兵》:“若赴水火,入焉焦沒耳。”⑦助詞。1. 表示結構,用於前置的賓語之後。相當於“是”。《左傳·隱公六年》:“我周之東遷,晉鄭焉依。”2. 表示狀態,用於形容詞、副詞之後,相當於“然”、“樣子”。《詩經·小雅·大樂》:“睠言顧之,潸焉出涕。”⑧語氣詞。1.用於句中,表示停頓。《史記·范雎蔡澤列傳》:“且以五帝之聖焉而死,三王之仁焉而死。”2. 用於句尾,表示陳述或肯定。《左傳·僖公三十二年》:“擊之,必大捷焉。”3. 用於句尾,表示疑問。《詩經·唐風·杕杜》:“人無兄弟,胡不佽(cì)焉?”(胡:為什麼。佽:幫助。)4. 用於句尾,表示感嘆。《論語·泰伯》:“巍巍乎,舜、禹之有天下也,而不與(yù)焉!”(與:參與,享有。)

    知:

    ①知道。《論語·為政》:“知之為知之,不知為不知,是知也。”王充《論衡·知實》:“不學自知,不問自曉,古今行事,未之有也。”(未之有也:沒有這樣的事。)②知覺;感覺。范縝《神滅論》:“手等有痛癢之知。”③見解;知識。《商君書·更法》:“有獨知之慮者。”(慮:思慮。)④知識。《列子· 湯問》:“兩小兒笑曰:‘孰為汝多知乎?’”(孰:誰。為:通“謂”,說。)⑤瞭解。《史記·管晏列傳》:“知我者鮑子也。”(鮑子:鮑叔牙。)⑥交好;相親。司馬遷《報任安書》:“絕賓客之知。”⑦知己;知心的人。鮑照《詠雙燕》:“悲歌辭舊愛,銜淚覓新知。”(銜淚:噙著淚。覓:找尋。)⑧主持。《左傳·襄公二十六年》:“子產其將知政矣。”

    車:

    ①車子。《禮記· 中庸》:“今天下車同軌,書同文。”②特指兵車。杜甫《兵車行》:“車轔轔,馬蕭蕭,行人弓箭各在腰。”③指用輪子轉動的工具。《宋史·河渠志五》:“地高則用水車。”④用水車戽(hù)水。范成大《圍田嘆四絕》之二:“六七月間天不雨,若為車水到山邊。”⑤牙床骨。《左傳·僖公五年》:“輔車相依,唇亡齒寒。”(輔:面頰。)⑥量詞。白居易《賣炭翁》:“一車炭重千餘斤。”

    轉:

    (一)①轉動。《詩經·邶風·柏舟》:“我心匪石,不可轉也。”(匪:非。)②轉運;用車運輸。《史記·項羽本紀》:“丁壯苦軍旅,老弱罷轉漕。”③轉移;輾轉。《漢書·晁錯傳》:“往來轉徙,時至時去,此胡人之生業也。”(徙:遷移。)④改變方向或情勢。《莊子·田子方》:“千轉萬變而不窮。”⑤以舞伴歌。《淮南子·齊俗》:“古者歌樂而無轉。”⑥轉送。⑦舊時詩文結構章法的術語。⑧反而;反倒。《詩經·小雅·谷風》:“將安將樂,女轉棄予。”(女:你。予:我。)⑨愈益;漸趨。《宋書·王景文傳》:“吾逾忝轉深,足以致謗。”(逾忝:指蒙受過分的恩寵。)(二)zhuàn ①旋轉。李白《夢遊天姥吟留別》:“千巖萬轉路不定。”②量詞。相當於“回”、“次”。《木蘭辭》:“策勛十二轉,賞賜百千強。”(策勛:記功。)

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    夕:

    ①傍晚;日落的時候。《詩經·王風·君子於役》:“日之夕矣,羊牛下來。”②夜晚。《詩經·唐風·綢繆》:“今夕何夕,見此良人。”③古代傍晚時朝見君主。《左傳·成公十二年》:“百官承事,朝而不夕。”④祭祀月亮。《國語·周語上》:“古者先王既有天下……是乎有朝日、夕月以教民事君。”

    巡:

    ①巡視;巡行。《史記·秦始皇本經》:“三十有七年,親巡天下。”②量詞。多用於飲酒。《左傳·桓公十二年》:“使伯嘉諜之,三巡數之。”

    九:

    ①數詞。《淮南子·天文》:“三三如九。”②泛指多數。《楚辭·離騷》:“雖九死其猶未悔。”《左傳·襄公十一年》:“八年之中,九合諸侯。”(合:盟會。)司馬遷《報任安書》:“假令仆伏法受誅,若九牛亡一毛。”

    方:

    (一)①並列。《莊子·山木》:“方舟而濟於河。”也指竹木編成的筏子。《詩經·周南·漢廣》:“江之永矣,不可方思。”②方圓。表面積。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“(孫權)割據江東,地方數千裡。”③正方;方形。與圓相對。《周禮·考工記·輿人》:“圜者中規,方者中矩。”④方向;方位。《墨子·公輸》:“北方有侮臣者,願借子殺之。”⑤方面。《楚辭·九辯》:“心怵惕而震蕩兮,何所憂之多方?”(怵惕:戒懼。)⑥正直。《新語·慎微》:“然後忠良方直之人,則得容於世而施於政。”⑦地區;區域。黃宗羲《柳敬亭傳》:“且五方土音,鄉俗好尚,習見習聞。”⑧指地。古人以為天圓地方,故稱地為方。《淮南子·本經》:“戴圓履方。”⑨方法;辦法。《荀子·大略》:“博學而無方。”⑩藥方;處方。《後漢書·華佗傳》:“精於方藥。”(11)道理。《荀子·君道》:“尚賢使能,則民知方。”(尚:尊崇。)(12)比擬;比方。《漢書·衛青霍去病傳贊》:“票(piāo)騎亦方此意,為將如此。”(票騎:指霍去病。)(13)副詞。1.正在。《漢書·高帝紀》:“沛公、項羽方攻陳留。”2. 剛剛。方苞《左忠毅公逸事》:“廡下一生伏案臥,方成草。”3. 就要。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“今治水軍八十萬眾,方與將軍會獵於吳。”(治:訓練。會獵:一同打獵,是交戰的婉辭。)(14)介詞。正當。《莊子·養生主》:“方此之時,臣以神遇而不以目視。” (二)páng [方羊]徘徊。《左傳·哀公十七年》:“如魚窺尾,衡流而方羊。”


  • 焉知肠车转,一夕巡九方。

    “焉知肠车转,一夕巡九方。”诗句出处:《感讽六首》;是唐朝诗人李贺的作品。

    人间春荡荡,帐暖香扬扬。飞光染幽红,夸娇来洞房。
    舞席泥金蛇,桐竹罗花床。眼逐春瞑醉,粉随泪色黄。
    王子下马来,曲沼鸣鸳鸯。焉知肠车转,一夕巡九方。

    苦风吹朔寒,沙惊秦木折。舞影逐空天,画鼓馀清节。
    蜀书秋信断,黑水朝波咽。娇魂从回风,死处悬乡月。

    杂杂胡马尘,森森边士戟。天教胡马战,晓云皆血色。
    妇人携汉卒,箭箙囊巾帼。不惭金印重,踉跄腰鞬力。
    恂恂乡门老,昨夜试锋镝。走马遣书勋,谁能分粉墨。

    青门放弹去,马色连空郊。何年帝家物,玉装鞍上摇。
    去去走犬归,来来坐烹羔。千金不了馔,狢肉称盘臊。
    试问谁家子,乃老能佩刀。西山白盖下,贤俊寒萧萧。
    晓菊泫寒露,似悲团扇风。秋凉经汉殿,班子泣衰红。
    本无辞辇意,岂见入空宫。腰衱珮珠断,灰蝶生阴松。

    蝶飞红粉台,柳扫吹笙道。十日悬户庭,九秋无衰草。
    调歌送风转,杯池白鱼小。水宴截香腴,菱科映青罩。
    蒙梨花满,春昏弄长啸。唯愁苦花落,不悟世衰到。
    抚旧唯销魂,南山坐悲峭。

    【注释】:

    焉:

    ①指示代词,相当于“之”。《论语·阳货》:“信则人任焉。”②疑问代词,相当于“哪里”、“怎么”。《论语·阳货》:“割鸡焉用牛刀?”③于彼,于此。兼有介词“于”加代词“此”的语法功能。《孟子·梁惠王上》:“晋国,天下莫强焉。”④副词。相当于“乃”、“则”、“才”。《吕氏春秋·季春》:“乃告舟备具于天子,天子焉始乘舟。”⑤介词。相当于“于”。《孟子·尽心上》:“人莫大焉亡亲戚君臣上下。”(亡:无。)⑥连词。表示承接。多与“乃”连用,相当于“于是”。《荀子·议兵》:“若赴水火,入焉焦没耳。”⑦助词。1. 表示结构,用于前置的宾语之后。相当于“是”。《左传·隐公六年》:“我周之东迁,晋郑焉依。”2. 表示状态,用于形容词、副词之后,相当于“然”、“样子”。《诗经·小雅·大乐》:“睠言顾之,潸焉出涕。”⑧语气词。1.用于句中,表示停顿。《史记·范雎蔡泽列传》:“且以五帝之圣焉而死,三王之仁焉而死。”2. 用于句尾,表示陈述或肯定。《左传·僖公三十二年》:“击之,必大捷焉。”3. 用于句尾,表示疑问。《诗经·唐风·杕杜》:“人无兄弟,胡不佽(cì)焉?”(胡:为什么。佽:帮助。)4. 用于句尾,表示感叹。《论语·泰伯》:“巍巍乎,舜、禹之有天下也,而不与(yù)焉!”(与:参与,享有。)

    知:

    ①知道。《论语·为政》:“知之为知之,不知为不知,是知也。”王充《论衡·知实》:“不学自知,不问自晓,古今行事,未之有也。”(未之有也:没有这样的事。)②知觉;感觉。范缜《神灭论》:“手等有痛痒之知。”③见解;知识。《商君书·更法》:“有独知之虑者。”(虑:思虑。)④知识。《列子· 汤问》:“两小儿笑曰:‘孰为汝多知乎?’”(孰:谁。为:通“谓”,说。)⑤了解。《史记·管晏列传》:“知我者鲍子也。”(鲍子:鲍叔牙。)⑥交好;相亲。司马迁《报任安书》:“绝宾客之知。”⑦知己;知心的人。鲍照《咏双燕》:“悲歌辞旧爱,衔泪觅新知。”(衔泪:噙着泪。觅:找寻。)⑧主持。《左传·襄公二十六年》:“子产其将知政矣。”

    车:

    ①车子。《礼记· 中庸》:“今天下车同轨,书同文。”②特指兵车。杜甫《兵车行》:“车辚辚,马萧萧,行人弓箭各在腰。”③指用轮子转动的工具。《宋史·河渠志五》:“地高则用水车。”④用水车戽(hù)水。范成大《围田叹四绝》之二:“六七月间天不雨,若为车水到山边。”⑤牙床骨。《左传·僖公五年》:“辅车相依,唇亡齿寒。”(辅:面颊。)⑥量词。白居易《卖炭翁》:“一车炭重千余斤。”

    转:

    (一)①转动。《诗经·邶风·柏舟》:“我心匪石,不可转也。”(匪:非。)②转运;用车运输。《史记·项羽本纪》:“丁壮苦军旅,老弱罢转漕。”③转移;辗转。《汉书·晁错传》:“往来转徙,时至时去,此胡人之生业也。”(徙:迁移。)④改变方向或情势。《庄子·田子方》:“千转万变而不穷。”⑤以舞伴歌。《淮南子·齐俗》:“古者歌乐而无转。”⑥转送。⑦旧时诗文结构章法的术语。⑧反而;反倒。《诗经·小雅·谷风》:“将安将乐,女转弃予。”(女:你。予:我。)⑨愈益;渐趋。《宋书·王景文传》:“吾逾忝转深,足以致谤。”(逾忝:指蒙受过分的恩宠。)(二)zhuàn ①旋转。李白《梦游天姥吟留别》:“千岩万转路不定。”②量词。相当于“回”、“次”。《木兰辞》:“策勋十二转,赏赐百千强。”(策勋:记功。)

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    夕:

    ①傍晚;日落的时候。《诗经·王风·君子于役》:“日之夕矣,羊牛下来。”②夜晚。《诗经·唐风·绸缪》:“今夕何夕,见此良人。”③古代傍晚时朝见君主。《左传·成公十二年》:“百官承事,朝而不夕。”④祭祀月亮。《国语·周语上》:“古者先王既有天下……是乎有朝日、夕月以教民事君。”

    巡:

    ①巡视;巡行。《史记·秦始皇本经》:“三十有七年,亲巡天下。”②量词。多用于饮酒。《左传·桓公十二年》:“使伯嘉谍之,三巡数之。”

    九:

    ①数词。《淮南子·天文》:“三三如九。”②泛指多数。《楚辞·离骚》:“虽九死其犹未悔。”《左传·襄公十一年》:“八年之中,九合诸侯。”(合:盟会。)司马迁《报任安书》:“假令仆伏法受诛,若九牛亡一毛。”

    方:

    (一)①并列。《庄子·山木》:“方舟而济于河。”也指竹木编成的筏子。《诗经·周南·汉广》:“江之永矣,不可方思。”②方圆。表面积。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“(孙权)割据江东,地方数千里。”③正方;方形。与圆相对。《周礼·考工记·舆人》:“圜者中规,方者中矩。”④方向;方位。《墨子·公输》:“北方有侮臣者,愿借子杀之。”⑤方面。《楚辞·九辩》:“心怵惕而震荡兮,何所忧之多方?”(怵惕:戒惧。)⑥正直。《新语·慎微》:“然后忠良方直之人,则得容于世而施于政。”⑦地区;区域。黄宗羲《柳敬亭传》:“且五方土音,乡俗好尚,习见习闻。”⑧指地。古人以为天圆地方,故称地为方。《淮南子·本经》:“戴圆履方。”⑨方法;办法。《荀子·大略》:“博学而无方。”⑩药方;处方。《后汉书·华佗传》:“精于方药。”(11)道理。《荀子·君道》:“尚贤使能,则民知方。”(尚:尊崇。)(12)比拟;比方。《汉书·卫青霍去病传赞》:“票(piāo)骑亦方此意,为将如此。”(票骑:指霍去病。)(13)副词。1.正在。《汉书·高帝纪》:“沛公、项羽方攻陈留。”2. 刚刚。方苞《左忠毅公逸事》:“庑下一生伏案卧,方成草。”3. 就要。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“今治水军八十万众,方与将军会猎于吴。”(治:训练。会猎:一同打猎,是交战的婉辞。)(14)介词。正当。《庄子·养生主》:“方此之时,臣以神遇而不以目视。” (二)páng [方羊]徘徊。《左传·哀公十七年》:“如鱼窥尾,衡流而方羊。”


  • yan zhi chang che zhuai ,yi xi xun jiu fang 。

    “yan zhi chang che zhuai ,yi xi xun jiu fang 。”shi gou chu chu :《gan feng liu shou 》;shi tang chao shi ren li he de zuo pin 。

    ren jian chun dang dang ,zhang nuan xiang yang yang 。fei guang ran you gong ,kua jiao lai dong fang 。
    wu xi ni jin she ,tong zhu luo hua chuang 。yan zhu chun ming zui ,fen sui lei se huang 。
    wang zi xia ma lai ,qu zhao ming yuan yang 。yan zhi chang che zhuai ,yi xi xun jiu fang 。

    ku feng chui shuo han ,sha jing qin mu she 。wu ying zhu kong tian ,hua gu yu qing jie 。
    shu shu qiu xin duan ,hei shui chao bo yan 。jiao hun cong hui feng ,si chu xuan xiang yue 。

    za za hu ma chen ,sen sen bian shi ji 。tian jiao hu ma zhan ,xiao yun jie xie se 。
    fu ren xie han cu ,jian fu nang jin guo 。bu can jin yin chong ,liang qiang yao jian li 。
    xun xun xiang men lao ,zuo ye shi feng di 。zou ma qian shu xun ,shei neng fen fen mo 。

    qing men fang dan qu ,ma se lian kong jiao 。he nian di jia wu ,yu zhuang an shang yao 。
    qu qu zou quan gui ,lai lai zuo peng gao 。qian jin bu le zhuan ,he rou chen pan sao 。
    shi wen shei jia zi ,nai lao neng pei dao 。xi shan bai gai xia ,xian jun han xiao xiao 。
    xiao ju xuan han lou ,shi bei tuan shan feng 。qiu liang jing han dian ,ban zi qi cui gong 。
    ben mo ci nian yi ,qi jian ru kong gong 。yao jie 珮zhu duan ,hui die sheng yin song 。

    die fei gong fen tai ,liu sao chui sheng dao 。shi ri xuan hu ting ,jiu qiu mo cui cao 。
    diao ge song feng zhuai ,bei chi bai yu xiao 。shui yan jie xiang yu ,ling ke ying qing zhao 。
    meng li hua man ,chun hun long chang xiao 。wei chou ku hua la ,bu wu shi cui dao 。
    fu jiu wei xiao hun ,na shan zuo bei qiao 。

    【zhu shi 】:

    yan :

    ①zhi shi dai ci ,xiang dang yu “zhi ”。《lun yu ·yang huo 》:“xin ze ren ren yan 。”②yi wen dai ci ,xiang dang yu “na li ”、“zen me ”。《lun yu ·yang huo 》:“ge ji yan yong niu dao ?”③yu bi ,yu ci 。jian you jie ci “yu ”jia dai ci “ci ”de yu fa gong neng 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jin guo ,tian xia mo jiang yan 。”④fu ci 。xiang dang yu “nai ”、“ze ”、“cai ”。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“nai gao zhou bei ju yu tian zi ,tian zi yan shi cheng zhou 。”⑤jie ci 。xiang dang yu “yu ”。《meng zi ·jin xin shang 》:“ren mo da yan wang qin qi jun chen shang xia 。”(wang :mo 。)⑥lian ci 。biao shi cheng jie 。duo yu “nai ”lian yong ,xiang dang yu “yu shi ”。《xun zi ·yi bing 》:“re fu shui huo ,ru yan jiao mei er 。”⑦zhu ci 。1. biao shi jie gou ,yong yu qian zhi de bin yu zhi hou 。xiang dang yu “shi ”。《zuo chuan ·yin gong liu nian 》:“wo zhou zhi dong qian ,jin zheng yan yi 。”2. biao shi zhuang tai ,yong yu xing rong ci 、fu ci zhi hou ,xiang dang yu “ran ”、“yang zi ”。《shi jing ·xiao ya ·da le 》:“juan yan gu zhi ,shan yan chu ti 。”⑧yu qi ci 。1.yong yu gou zhong ,biao shi ting du 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“ju yi wu di zhi sheng yan er si ,san wang zhi ren yan er si 。”2. yong yu gou wei ,biao shi chen shu huo ken ding 。《zuo chuan ·xi gong san shi er nian 》:“ji zhi ,bi da jie yan 。”3. yong yu gou wei ,biao shi yi wen 。《shi jing ·tang feng ·di du 》:“ren mo xiong di ,hu bu ci (cì)yan ?”(hu :wei shen me 。ci :bang zhu 。)4. yong yu gou wei ,biao shi gan tan 。《lun yu ·tai bai 》:“wei wei hu ,shun 、yu zhi you tian xia ye ,er bu yu (yù)yan !”(yu :can yu ,xiang you 。)

    zhi :

    ①zhi dao 。《lun yu ·wei zheng 》:“zhi zhi wei zhi zhi ,bu zhi wei bu zhi ,shi zhi ye 。”wang chong 《lun heng ·zhi shi 》:“bu xue zi zhi ,bu wen zi xiao ,gu jin hang shi ,wei zhi you ye 。”(wei zhi you ye :mei you zhe yang de shi 。)②zhi jiao ;gan jiao 。fan zhen 《shen mie lun 》:“shou deng you tong yang zhi zhi 。”③jian jie ;zhi shi 。《shang jun shu ·geng fa 》:“you du zhi zhi lv zhe 。”(lv :sai lv 。)④zhi shi 。《lie zi · shang wen 》:“liang xiao er xiao yue :‘shu wei ru duo zhi hu ?’”(shu :shei 。wei :tong “wei ”,shui 。)⑤le jie 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“zhi wo zhe bao zi ye 。”(bao zi :bao shu ya 。)⑥jiao hao ;xiang qin 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“jue bin ke zhi zhi 。”⑦zhi ji ;zhi xin de ren 。bao zhao 《yong shuang yan 》:“bei ge ci jiu ai ,xian lei mi xin zhi 。”(xian lei :qin zhao lei 。mi :zhao xun 。)⑧zhu chi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“zi chan ji jiang zhi zheng yi 。”

    che :

    ①che zi 。《li ji · zhong yong 》:“jin tian xia che tong gui ,shu tong wen 。”②te zhi bing che 。du fu 《bing che hang 》:“che lin lin ,ma xiao xiao ,hang ren gong jian ge zai yao 。”③zhi yong lun zi zhuai dong de gong ju 。《song shi ·he qu zhi wu 》:“de gao ze yong shui che 。”④yong shui che hu (hù)shui 。fan cheng da 《wei tian tan si jue 》zhi er :“liu qi yue jian tian bu yu ,re wei che shui dao shan bian 。”⑤ya chuang gu 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“fu che xiang yi ,chun wang chi han 。”(fu :mian jia 。)⑥liang ci 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“yi che tan chong qian yu jin 。”

    zhuai :

    (yi )①zhuai dong 。《shi jing ·bei feng ·bai zhou 》:“wo xin fei dan ,bu ke zhuai ye 。”(fei :fei 。)②zhuai yun ;yong che yun shu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“ding zhuang ku jun lv ,lao ruo ba zhuai cao 。”③zhuai yi ;nian zhuai 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“wang lai zhuai xi ,shi zhi shi qu ,ci hu ren zhi sheng ye ye 。”(xi :qian yi 。)④gai bian fang xiang huo qing shi 。《zhuang zi ·tian zi fang 》:“qian zhuai mo bian er bu qiong 。”⑤yi wu ban ge 。《huai na zi ·ji su 》:“gu zhe ge le er mo zhuai 。”⑥zhuai song 。⑦jiu shi shi wen jie gou zhang fa de shu yu 。⑧fan er ;fan dao 。《shi jing ·xiao ya ·gu feng 》:“jiang an jiang le ,nv zhuai qi yu 。”(nv :ni 。yu :wo 。)⑨yu yi ;jian qu 。《song shu ·wang jing wen chuan 》:“wu yu tian zhuai shen ,zu yi zhi bang 。”(yu tian :zhi meng shou guo fen de en chong 。)(er )zhuàn ①xuan zhuai 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“qian yan mo zhuai lu bu ding 。”②liang ci 。xiang dang yu “hui ”、“ci ”。《mu lan ci 》:“ce xun shi er zhuai ,shang ci bai qian jiang 。”(ce xun :ji gong 。)

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    xi :

    ①bang wan ;ri la de shi hou 。《shi jing ·wang feng ·jun zi yu yi 》:“ri zhi xi yi ,yang niu xia lai 。”②ye wan 。《shi jing ·tang feng ·chou miao 》:“jin xi he xi ,jian ci liang ren 。”③gu dai bang wan shi chao jian jun zhu 。《zuo chuan ·cheng gong shi er nian 》:“bai guan cheng shi ,chao er bu xi 。”④ji si yue liang 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“gu zhe xian wang ji you tian xia ……shi hu you chao ri 、xi yue yi jiao min shi jun 。”

    xun :

    ①xun shi ;xun hang 。《shi ji ·qin shi huang ben jing 》:“san shi you qi nian ,qin xun tian xia 。”②liang ci 。duo yong yu yin jiu 。《zuo chuan ·huan gong shi er nian 》:“shi bai jia die zhi ,san xun shu zhi 。”

    jiu :

    ①shu ci 。《huai na zi ·tian wen 》:“san san ru jiu 。”②fan zhi duo shu 。《chu ci ·li sao 》:“sui jiu si ji you wei hui 。”《zuo chuan ·xiang gong shi yi nian 》:“ba nian zhi zhong ,jiu ge zhu hou 。”(ge :meng hui 。)si ma qian 《bao ren an shu 》:“jia ling pu fu fa shou zhu ,re jiu niu wang yi mao 。”

    fang :

    (yi )①bing lie 。《zhuang zi ·shan mu 》:“fang zhou er ji yu he 。”ye zhi zhu mu bian cheng de fa zi 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“jiang zhi yong yi ,bu ke fang sai 。”②fang yuan 。biao mian ji 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“(sun quan )ge ju jiang dong ,de fang shu qian li 。”③zheng fang ;fang xing 。yu yuan xiang dui 。《zhou li ·kao gong ji ·yu ren 》:“huan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”④fang xiang ;fang wei 。《mo zi ·gong shu 》:“bei fang you wu chen zhe ,yuan jie zi sha zhi 。”⑤fang mian 。《chu ci ·jiu bian 》:“xin chu ti er zhen dang xi ,he suo you zhi duo fang ?”(chu ti :jie ju 。)⑥zheng zhi 。《xin yu ·shen wei 》:“ran hou zhong liang fang zhi zhi ren ,ze de rong yu shi er shi yu zheng 。”⑦de ou ;ou yu 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“ju wu fang tu yin ,xiang su hao shang ,xi jian xi wen 。”⑧zhi de 。gu ren yi wei tian yuan de fang ,gu chen de wei fang 。《huai na zi ·ben jing 》:“dai yuan lv fang 。”⑨fang fa ;ban fa 。《xun zi ·da lve 》:“bo xue er mo fang 。”⑩yao fang ;chu fang 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“jing yu fang yao 。”(11)dao li 。《xun zi ·jun dao 》:“shang xian shi neng ,ze min zhi fang 。”(shang :zun chong 。)(12)bi ni ;bi fang 。《han shu ·wei qing huo qu bing chuan zan 》:“piao (piāo)ji yi fang ci yi ,wei jiang ru ci 。”(piao ji :zhi huo qu bing 。)(13)fu ci 。1.zheng zai 。《han shu ·gao di ji 》:“pei gong 、xiang yu fang gong chen liu 。”2. gang gang 。fang bao 《zuo zhong yi gong yi shi 》:“wu xia yi sheng fu an wo ,fang cheng cao 。”3. jiu yao 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jin zhi shui jun ba shi mo zhong ,fang yu jiang jun hui lie yu wu 。”(zhi :xun lian 。hui lie :yi tong da lie ,shi jiao zhan de wan ci 。)(14)jie ci 。zheng dang 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“fang ci zhi shi ,chen yi shen yu er bu yi mu shi 。” (er )páng [fang yang ]pai huai 。《zuo chuan ·ai gong shi qi nian 》:“ru yu kui wei ,heng liu er fang yang 。”