• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 顧循承丕構,怵惕多憂虞。

    “顧循承丕構,怵惕多憂虞。”詩句出處:《過晉陽宮》;是唐朝詩人李隆基的作品。

    緬想封唐處,實惟建國初。俯察伊晉野,仰觀乃參虛。
    井邑龍斯躍,城池鳳翔餘。林塘猶沛澤,臺榭宛舊居。
    運革祚中否,時遷命茲符。顧循承丕構,怵惕多憂虞。
    尚恐威不逮,復慮化未孚。豈徒勞轍跡,所期訓戎車。
    習俗問黎人,親巡慰裡閭。永言念成功,頌德臨康衢。
    長懷經綸日,嘆息履庭隅。艱難安可忘,欲去良踟躕。

    【註釋】:

    顧:

    ①轉過頭看。辛棄疾《永遇樂 · 京口北固亭懷古》:“元嘉草草,封狼居胥,贏得倉皇北顧。”②看。《新五代史·秦王從榮傳》:“君臣相顧。”③看望;拜訪。諸葛亮《前出師表》:“三顧臣於草廬之中。”④照顧。司馬光《資治通鑒》卷六十五:“子佈、元表諸人各顧妻子,挾持私慮,深失所望。”⑤副詞。1.相當於“反而”、“卻”。《漢書·賈誼傳》:“足反居上,首顧居下。”2.不過;隻是。范曄《後漢書·王昌傳》:“光武曰:‘顧得全身可矣。’”3.難道。彭端淑《為學》:“人之立志,顧不如蜀鄙之僧哉。”⑥連詞。相當於“但是”。諸葛亮《後出師表》:“臣非不自惜也,顧王業不可偏安於蜀都。”

    循:

    ①順著;沿著。《左傳·昭公二十三年》:“循山而南。”②遵循;沿襲。《淮南子·氾論》:“茍周於事,不必循舊。”③順從;服從。《荀子·性惡》:“上不循於亂世之君。”④撫摩。《漢書·李陵傳》:“自循其發。”⑤通“巡”。巡視;巡察。《漢書·宣帝紀》:“遣大中大夫強等十二人循行天下。”⑥安慰;慰問。《漢書·蕭何傳》:“拊循勉百姓。”[循環]周而復始地環繞運行。《史記·高祖本紀贊》:“三王之道若循環,終而復始。”(三王:指夏、商、周。)

    承:

    ①捧著;托著。《左傳·成公十六年》:“使行人執榼(kè)承飲。”(榼:酒器。)范曄《後漢書·張衡傳》:“下有蟾蜍,張口承之。”②奉;敬奉。《魏書·楊播傳》:“承候安否。”(候:問候。)《新唐書·百官志二》:“四夷朝見,則承詔勞問。”(四夷:四方部族。詔:皇帝的詔令。勞:慰勞。)③受;接受。《左傳·僖公十五年》:“茍列定矣,敢不承命?”④敬詞。蒙;蒙受。《儒林外史》第四回:“極承老先生厚愛。”⑤承擔;擔負。方苞《獄中雜記》:“其鄉人有殺人者,因代承之。”⑥繼承;繼續。司馬光《訓儉示康》:“吾本寒傢,世以清白相承。”《後漢書·班彪傳》:“漢承秦制,改立郡縣。”陸機《梁甫吟》:“四運循環轉,寒暑自相承。”(四運:四季。)⑦通“乘”。趁著。《荀子·王制》:“伺強大之間,承強大之敝。”(伺:觀察。間:縫隙。敝:指衰敗。)⑧通“丞”。輔助。《左傳·哀公十八年》:“使帥師而行,請承。”[承乏]在任官吏常用的謙辭。言所任職位一時無適當人選,暫由自己充數。潘嶽《秋興賦》:“攝官承乏,猥廁朝列。”[承風]1.接受教化。班固《漢書·王莽傳》:“於是小大鄉和,承風從化。”2.言迎合上官的意圖。《後漢書·龐參傳》:“參名忠直,數為左右所陷毀,以所舉用忤帝旨,司隸承風案之。”

    丕:

    ①大;宏大。《尚書·大禹謨》:“嘉乃丕績。”(乃:汝。績:功績。)《宋史·樂志七》:“明德惟馨,以介丕祉。”(馨:香。介:佑助。祉:福。)②連詞。乃;於是。《尚書·盤庚》:“先後丕降與汝罪疾。”③助詞。用於句首或句中。《尚書·君牙》:“丕顯哉,文王謨!丕承哉,武王烈!”(謨:謀略。承:繼承。烈:功業。)又《康誥》:“女(汝)丕遠惟商耇(gǒu)成人,宅心知訓。”(惟:思考。耇:老。耇成人:老成人,德高望重者。宅心知訓:揣度民心的明智教訓。)

    構:

    ①構架房屋。《韓非子· 五蠹》:“構木為巢以避群害。”又房屋。何晏明《景福殿賦》:“故其增構如積,植木如林。”②構成;造成。徐宏祖《徐霞客遊記·滇遊日記》:“不意殊方反得此神構也。”杜甫《彭衙行》:“別來歲月周,胡羯仍構患。”(胡羯:此指安史之亂叛軍。)③交接;交合。《孔子傢語·賢君》:“怨讎並存於國,鄰敵構兵於郊。”(讎:同“仇”。)④羅織罪名陷害。《左傳·桓公十六年》:“宣薑與公子朔構急子。”

    怵:

    (一)①恐懼;害怕。《莊子·應帝王》:“勞形怵心者也。”②警惕。《莊子·養生主》:“怵然為戒。”《孟子·公孫醜上》:“今人乍見孺子將入於井,皆有怵惕惻隱之心。”杜甫《北征》詩:“拜辭詣闕下,怵惕久未出。” (二)xù(恤)。誘惑;引誘。《漢書·食貨志下》:“善人怵而為奸邪。”(好人被引誘去做壞事。)

    惕:

    ①警懼;謹慎。《左傳·襄公二十二年》:“無日不惕,豈敢忘職?”《晉書·禮志下》:“朕在位累載,如臨深川,夙興夕惕。”(累載:多年。夙:早晨。興:起。)②憂傷。《魏書·李彪傳》:“無情之人,父兄系獄,子弟無慘惕之容。”③疾速。《國語·吳語》:“一日惕一日留。”(留:徐緩。)

    多:

    ①數量大,與“少”相對。《孟子·公孫醜下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治國之道,即行仁政。寡:少。)王維《相思》:“願君多采擷。”②勝過;超過。湯顯祖《紫簫記·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司馬相如,漢辭賦傢。王粲:漢魏間人,貌美多才。)③稱贊;著重。《史記·季佈欒佈列傳》:“諸公皆多季佈能摧剛為柔,朱傢以此名聞當世。”《史記·魏其武安侯列傳》:“士亦以此多之。”④過分的;多餘的。《莊子·漁父》:“今子既上無君侯有司之勢,而下無大臣職事之官,而擅飭(chì)禮樂,選人倫以化齊民,不泰多事乎?”(飭:整頓。泰:太,過於,過分。)劉劭《人物志·體別》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天論》:“因物而多之,孰與騁能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正則雅,多哇則鄭。”(哇:淫邪的樂聲。)⑦副詞。表示限定。約相當於“隻”、“僅僅”。朱浮《為幽州牧與彭寵書》:“此猶河濱之民捧土以塞孟津,多見其不知量也。”《論語·子張》:“人雖欲自絕,其何傷於日月乎? 多見其不知量也。”

    憂:

    ①擔憂;發愁。《鹽鐵論·伐功》:“憂人之患者,民一心而歸之,湯武是也。”(湯武:商湯王和周武王。)白居易《賣炭翁》:“心憂炭賤願天寒。”②困厄;憂患。《新書·禮》:“憂民之憂者,民必憂其憂。”蘇軾《貧士》:“未能遣一力,分汝薪水憂。”③特指父母的喪事。《魏書·李彪傳》:“朝臣丁父憂者假滿赴職。”(丁:遭遇。)

    虞:

    ①預料;料想。《詩經·大雅·抑》:“謹爾侯度,用戒不虞。”(侯:君;諸侯。度:法度。)《左傳·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(涉:指進入。)②事先有準備;防備。《孫子·謀攻》:“以虞待不虞者勝。”葉適《葉嶺書房記》:“補樓船器甲之壞,以虞寇至。”③憂慮;憂患。《左傳·昭公四年》:“君若茍無四方之虞。”馬中錫《中山狼傳》:“前虞跋胡,後恐疐尾。”(跋:踏;踩。胡:獸頸下的垂肉。疐zhì:壓著;絆倒。)④企望;期待。《左傳·桓公十一年》:“且日虞四邑之至也。”又《昭公六年》:“始吾有虞於子,今則已矣。”⑤欺騙。《左傳·宣公十五年》:“我無爾詐,爾無我虞。”⑥通“娛”。快樂。《管子·七臣七主》:“故主虞而安。”《漢書· 王褒傳》:“皆以此虞說耳目。”(虞、說:都用如使動。使快樂喜悅。)⑦古代一種祭祀名。葬後舉行的祭祀,有安神靈之意。《禮記·檀弓下》:“有司以幾筵舍奠於墓左,反,日中而虞。”(有司:主管官吏。反:返回。)⑧古代掌管山澤田獵的官。《史記·貨殖列傳序》:“虞不出則財匱少。”(匱:缺乏。)[虞人]掌山澤田獵的官。《左傳·昭公二十年》:“齊侯田於沛,招虞人以弓。”(田:打獵。沛:澤名。)馬中錫《中山狼傳》:“趙簡子大獵於中山,虞人道前,鷹犬羅後。”(道dǎo:引導。羅:羅列。)⑨傳說中舜所建的朝代。《左傳·莊公三十二年》:“虞、夏、商、周皆有之。”⑩周代諸侯國,武王所封,開國君主為古公亶父之子虞仲的後代,在今山西省平陸縣東北。《左傳·僖公五年》:“晉侯復假道於虞以伐虢。”(假:借。虢guó:周代諸侯國。)


  • 顾循承丕构,怵惕多忧虞。

    “顾循承丕构,怵惕多忧虞。”诗句出处:《过晋阳宫》;是唐朝诗人李隆基的作品。

    缅想封唐处,实惟建国初。俯察伊晋野,仰观乃参虚。
    井邑龙斯跃,城池凤翔余。林塘犹沛泽,台榭宛旧居。
    运革祚中否,时迁命兹符。顾循承丕构,怵惕多忧虞。
    尚恐威不逮,复虑化未孚。岂徒劳辙迹,所期训戎车。
    习俗问黎人,亲巡慰里闾。永言念成功,颂德临康衢。
    长怀经纶日,叹息履庭隅。艰难安可忘,欲去良踟蹰。

    【注释】:

    顾:

    ①转过头看。辛弃疾《永遇乐 · 京口北固亭怀古》:“元嘉草草,封狼居胥,赢得仓皇北顾。”②看。《新五代史·秦王从荣传》:“君臣相顾。”③看望;拜访。诸葛亮《前出师表》:“三顾臣于草庐之中。”④照顾。司马光《资治通鉴》卷六十五:“子布、元表诸人各顾妻子,挟持私虑,深失所望。”⑤副词。1.相当于“反而”、“却”。《汉书·贾谊传》:“足反居上,首顾居下。”2.不过;只是。范晔《后汉书·王昌传》:“光武曰:‘顾得全身可矣。’”3.难道。彭端淑《为学》:“人之立志,顾不如蜀鄙之僧哉。”⑥连词。相当于“但是”。诸葛亮《后出师表》:“臣非不自惜也,顾王业不可偏安于蜀都。”

    循:

    ①顺着;沿着。《左传·昭公二十三年》:“循山而南。”②遵循;沿袭。《淮南子·氾论》:“苟周于事,不必循旧。”③顺从;服从。《荀子·性恶》:“上不循于乱世之君。”④抚摩。《汉书·李陵传》:“自循其发。”⑤通“巡”。巡视;巡察。《汉书·宣帝纪》:“遣大中大夫强等十二人循行天下。”⑥安慰;慰问。《汉书·萧何传》:“拊循勉百姓。”[循环]周而复始地环绕运行。《史记·高祖本纪赞》:“三王之道若循环,终而复始。”(三王:指夏、商、周。)

    承:

    ①捧着;托着。《左传·成公十六年》:“使行人执榼(kè)承饮。”(榼:酒器。)范晔《后汉书·张衡传》:“下有蟾蜍,张口承之。”②奉;敬奉。《魏书·杨播传》:“承候安否。”(候:问候。)《新唐书·百官志二》:“四夷朝见,则承诏劳问。”(四夷:四方部族。诏:皇帝的诏令。劳:慰劳。)③受;接受。《左传·僖公十五年》:“苟列定矣,敢不承命?”④敬词。蒙;蒙受。《儒林外史》第四回:“极承老先生厚爱。”⑤承担;担负。方苞《狱中杂记》:“其乡人有杀人者,因代承之。”⑥继承;继续。司马光《训俭示康》:“吾本寒家,世以清白相承。”《后汉书·班彪传》:“汉承秦制,改立郡县。”陆机《梁甫吟》:“四运循环转,寒暑自相承。”(四运:四季。)⑦通“乘”。趁着。《荀子·王制》:“伺强大之间,承强大之敝。”(伺:观察。间:缝隙。敝:指衰败。)⑧通“丞”。辅助。《左传·哀公十八年》:“使帅师而行,请承。”[承乏]在任官吏常用的谦辞。言所任职位一时无适当人选,暂由自己充数。潘岳《秋兴赋》:“摄官承乏,猥厕朝列。”[承风]1.接受教化。班固《汉书·王莽传》:“于是小大乡和,承风从化。”2.言迎合上官的意图。《后汉书·庞参传》:“参名忠直,数为左右所陷毁,以所举用忤帝旨,司隶承风案之。”

    丕:

    ①大;宏大。《尚书·大禹谟》:“嘉乃丕绩。”(乃:汝。绩:功绩。)《宋史·乐志七》:“明德惟馨,以介丕祉。”(馨:香。介:佑助。祉:福。)②连词。乃;于是。《尚书·盘庚》:“先后丕降与汝罪疾。”③助词。用于句首或句中。《尚书·君牙》:“丕显哉,文王谟!丕承哉,武王烈!”(谟:谋略。承:继承。烈:功业。)又《康诰》:“女(汝)丕远惟商耇(gǒu)成人,宅心知训。”(惟:思考。耇:老。耇成人:老成人,德高望重者。宅心知训:揣度民心的明智教训。)

    构:

    ①构架房屋。《韩非子· 五蠹》:“构木为巢以避群害。”又房屋。何晏明《景福殿赋》:“故其增构如积,植木如林。”②构成;造成。徐宏祖《徐霞客游记·滇游日记》:“不意殊方反得此神构也。”杜甫《彭衙行》:“别来岁月周,胡羯仍构患。”(胡羯:此指安史之乱叛军。)③交接;交合。《孔子家语·贤君》:“怨雠并存于国,邻敌构兵于郊。”(雠:同“仇”。)④罗织罪名陷害。《左传·桓公十六年》:“宣姜与公子朔构急子。”

    怵:

    (一)①恐惧;害怕。《庄子·应帝王》:“劳形怵心者也。”②警惕。《庄子·养生主》:“怵然为戒。”《孟子·公孙丑上》:“今人乍见孺子将入于井,皆有怵惕恻隐之心。”杜甫《北征》诗:“拜辞诣阙下,怵惕久未出。” (二)xù(恤)。诱惑;引诱。《汉书·食货志下》:“善人怵而为奸邪。”(好人被引诱去做坏事。)

    惕:

    ①警惧;谨慎。《左传·襄公二十二年》:“无日不惕,岂敢忘职?”《晋书·礼志下》:“朕在位累载,如临深川,夙兴夕惕。”(累载:多年。夙:早晨。兴:起。)②忧伤。《魏书·李彪传》:“无情之人,父兄系狱,子弟无惨惕之容。”③疾速。《国语·吴语》:“一日惕一日留。”(留:徐缓。)

    多:

    ①数量大,与“少”相对。《孟子·公孙丑下》:“得道者多助,失道者寡助。”(得道:指得治国之道,即行仁政。寡:少。)王维《相思》:“愿君多采撷。”②胜过;超过。汤显祖《紫箫记·巧探》:“想他才似相如,貌多王粲。”(相如:司马相如,汉辞赋家。王粲:汉魏间人,貌美多才。)③称赞;着重。《史记·季布栾布列传》:“诸公皆多季布能摧刚为柔,朱家以此名闻当世。”《史记·魏其武安侯列传》:“士亦以此多之。”④过分的;多余的。《庄子·渔父》:“今子既上无君侯有司之势,而下无大臣职事之官,而擅饬(chì)礼乐,选人伦以化齐民,不泰多事乎?”(饬:整顿。泰:太,过于,过分。)刘劭《人物志·体别》:“夫在多疑。”⑤增多。《荀子·天论》:“因物而多之,孰与骋能而化之?”⑥通“哆”,不正。《法言·吾子》:“中正则雅,多哇则郑。”(哇:淫邪的乐声。)⑦副词。表示限定。约相当于“只”、“仅仅”。朱浮《为幽州牧与彭宠书》:“此犹河滨之民捧土以塞孟津,多见其不知量也。”《论语·子张》:“人虽欲自绝,其何伤于日月乎? 多见其不知量也。”

    忧:

    ①担忧;发愁。《盐铁论·伐功》:“忧人之患者,民一心而归之,汤武是也。”(汤武:商汤王和周武王。)白居易《卖炭翁》:“心忧炭贱愿天寒。”②困厄;忧患。《新书·礼》:“忧民之忧者,民必忧其忧。”苏轼《贫士》:“未能遣一力,分汝薪水忧。”③特指父母的丧事。《魏书·李彪传》:“朝臣丁父忧者假满赴职。”(丁:遭遇。)

    虞:

    ①预料;料想。《诗经·大雅·抑》:“谨尔侯度,用戒不虞。”(侯:君;诸侯。度:法度。)《左传·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(涉:指进入。)②事先有准备;防备。《孙子·谋攻》:“以虞待不虞者胜。”叶适《叶岭书房记》:“补楼船器甲之坏,以虞寇至。”③忧虑;忧患。《左传·昭公四年》:“君若苟无四方之虞。”马中锡《中山狼传》:“前虞跋胡,后恐疐尾。”(跋:踏;踩。胡:兽颈下的垂肉。疐zhì:压着;绊倒。)④企望;期待。《左传·桓公十一年》:“且日虞四邑之至也。”又《昭公六年》:“始吾有虞于子,今则已矣。”⑤欺骗。《左传·宣公十五年》:“我无尔诈,尔无我虞。”⑥通“娱”。快乐。《管子·七臣七主》:“故主虞而安。”《汉书· 王褒传》:“皆以此虞说耳目。”(虞、说:都用如使动。使快乐喜悦。)⑦古代一种祭祀名。葬后举行的祭祀,有安神灵之意。《礼记·檀弓下》:“有司以几筵舍奠于墓左,反,日中而虞。”(有司:主管官吏。反:返回。)⑧古代掌管山泽田猎的官。《史记·货殖列传序》:“虞不出则财匮少。”(匮:缺乏。)[虞人]掌山泽田猎的官。《左传·昭公二十年》:“齐侯田于沛,招虞人以弓。”(田:打猎。沛:泽名。)马中锡《中山狼传》:“赵简子大猎于中山,虞人道前,鹰犬罗后。”(道dǎo:引导。罗:罗列。)⑨传说中舜所建的朝代。《左传·庄公三十二年》:“虞、夏、商、周皆有之。”⑩周代诸侯国,武王所封,开国君主为古公亶父之子虞仲的后代,在今山西省平陆县东北。《左传·僖公五年》:“晋侯复假道于虞以伐虢。”(假:借。虢guó:周代诸侯国。)


  • gu xun cheng pi gou ,chu ti duo you yu 。

    “gu xun cheng pi gou ,chu ti duo you yu 。”shi gou chu chu :《guo jin yang gong 》;shi tang chao shi ren li long ji de zuo pin 。

    mian xiang feng tang chu ,shi wei jian guo chu 。fu cha yi jin ye ,yang guan nai can xu 。
    jing yi long si yue ,cheng chi feng xiang yu 。lin tang you pei ze ,tai xie wan jiu ju 。
    yun ge zuo zhong fou ,shi qian ming ci fu 。gu xun cheng pi gou ,chu ti duo you yu 。
    shang kong wei bu dai ,fu lv hua wei fu 。qi tu lao zhe ji ,suo ji xun rong che 。
    xi su wen li ren ,qin xun wei li lv 。yong yan nian cheng gong ,song de lin kang qu 。
    chang huai jing guan ri ,tan xi lv ting yu 。jian nan an ke wang ,yu qu liang chi chu 。

    【zhu shi 】:

    gu :

    ①zhuai guo tou kan 。xin qi ji 《yong yu le · jing kou bei gu ting huai gu 》:“yuan jia cao cao ,feng lang ju xu ,ying de cang huang bei gu 。”②kan 。《xin wu dai shi ·qin wang cong rong chuan 》:“jun chen xiang gu 。”③kan wang ;bai fang 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“san gu chen yu cao lu zhi zhong 。”④zhao gu 。si ma guang 《zi zhi tong jian 》juan liu shi wu :“zi bu 、yuan biao zhu ren ge gu qi zi ,jia chi si lv ,shen shi suo wang 。”⑤fu ci 。1.xiang dang yu “fan er ”、“que ”。《han shu ·gu yi chuan 》:“zu fan ju shang ,shou gu ju xia 。”2.bu guo ;zhi shi 。fan ye 《hou han shu ·wang chang chuan 》:“guang wu yue :‘gu de quan shen ke yi 。’”3.nan dao 。peng duan shu 《wei xue 》:“ren zhi li zhi ,gu bu ru shu bi zhi seng zai 。”⑥lian ci 。xiang dang yu “dan shi ”。zhu ge liang 《hou chu shi biao 》:“chen fei bu zi xi ye ,gu wang ye bu ke pian an yu shu dou 。”

    xun :

    ①shun zhao ;yan zhao 。《zuo chuan ·zhao gong er shi san nian 》:“xun shan er na 。”②zun xun ;yan xi 。《huai na zi ·氾lun 》:“gou zhou yu shi ,bu bi xun jiu 。”③shun cong ;fu cong 。《xun zi ·xing e 》:“shang bu xun yu luan shi zhi jun 。”④fu ma 。《han shu ·li ling chuan 》:“zi xun ji fa 。”⑤tong “xun ”。xun shi ;xun cha 。《han shu ·xuan di ji 》:“qian da zhong da fu jiang deng shi er ren xun hang tian xia 。”⑥an wei ;wei wen 。《han shu ·xiao he chuan 》:“fu xun mian bai xing 。”[xun huan ]zhou er fu shi de huan rao yun hang 。《shi ji ·gao zu ben ji zan 》:“san wang zhi dao re xun huan ,zhong er fu shi 。”(san wang :zhi xia 、shang 、zhou 。)

    cheng :

    ①peng zhao ;tuo zhao 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“shi hang ren zhi ke (kè)cheng yin 。”(ke :jiu qi 。)fan ye 《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“xia you chan chu ,zhang kou cheng zhi 。”②feng ;jing feng 。《wei shu ·yang bo chuan 》:“cheng hou an fou 。”(hou :wen hou 。)《xin tang shu ·bai guan zhi er 》:“si yi chao jian ,ze cheng zhao lao wen 。”(si yi :si fang bu zu 。zhao :huang di de zhao ling 。lao :wei lao 。)③shou ;jie shou 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“gou lie ding yi ,gan bu cheng ming ?”④jing ci 。meng ;meng shou 。《ru lin wai shi 》di si hui :“ji cheng lao xian sheng hou ai 。”⑤cheng dan ;dan fu 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“ji xiang ren you sha ren zhe ,yin dai cheng zhi 。”⑥ji cheng ;ji xu 。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“wu ben han jia ,shi yi qing bai xiang cheng 。”《hou han shu ·ban biao chuan 》:“han cheng qin zhi ,gai li jun xian 。”liu ji 《liang fu yin 》:“si yun xun huan zhuai ,han shu zi xiang cheng 。”(si yun :si ji 。)⑦tong “cheng ”。chen zhao 。《xun zi ·wang zhi 》:“ci jiang da zhi jian ,cheng jiang da zhi bi 。”(ci :guan cha 。jian :feng xi 。bi :zhi cui bai 。)⑧tong “cheng ”。fu zhu 。《zuo chuan ·ai gong shi ba nian 》:“shi shuai shi er hang ,qing cheng 。”[cheng fa ]zai ren guan li chang yong de qian ci 。yan suo ren zhi wei yi shi mo kuo dang ren shua ,zan you zi ji chong shu 。pan yue 《qiu xing fu 》:“she guan cheng fa ,wei ce chao lie 。”[cheng feng ]1.jie shou jiao hua 。ban gu 《han shu ·wang mang chuan 》:“yu shi xiao da xiang he ,cheng feng cong hua 。”2.yan ying ge shang guan de yi tu 。《hou han shu ·pang can chuan 》:“can ming zhong zhi ,shu wei zuo you suo xian hui ,yi suo ju yong wu di zhi ,si li cheng feng an zhi 。”

    pi :

    ①da ;hong da 。《shang shu ·da yu mo 》:“jia nai pi ji 。”(nai :ru 。ji :gong ji 。)《song shi ·le zhi qi 》:“ming de wei xin ,yi jie pi zhi 。”(xin :xiang 。jie :you zhu 。zhi :fu 。)②lian ci 。nai ;yu shi 。《shang shu ·pan geng 》:“xian hou pi jiang yu ru zui ji 。”③zhu ci 。yong yu gou shou huo gou zhong 。《shang shu ·jun ya 》:“pi xian zai ,wen wang mo !pi cheng zai ,wu wang lie !”(mo :mou lve 。cheng :ji cheng 。lie :gong ye 。)you 《kang gao 》:“nv (ru )pi yuan wei shang gou (gǒu)cheng ren ,zhai xin zhi xun 。”(wei :sai kao 。gou :lao 。gou cheng ren :lao cheng ren ,de gao wang chong zhe 。zhai xin zhi xun :chuai du min xin de ming zhi jiao xun 。)

    gou :

    ①gou jia fang wu 。《han fei zi · wu du 》:“gou mu wei chao yi bi qun hai 。”you fang wu 。he yan ming 《jing fu dian fu 》:“gu ji zeng gou ru ji ,zhi mu ru lin 。”②gou cheng ;zao cheng 。xu hong zu 《xu xia ke you ji ·dian you ri ji 》:“bu yi shu fang fan de ci shen gou ye 。”du fu 《peng ya hang 》:“bie lai sui yue zhou ,hu jie reng gou huan 。”(hu jie :ci zhi an shi zhi luan pan jun 。)③jiao jie ;jiao ge 。《kong zi jia yu ·xian jun 》:“yuan chou bing cun yu guo ,lin di gou bing yu jiao 。”(chou :tong “chou ”。)④luo zhi zui ming xian hai 。《zuo chuan ·huan gong shi liu nian 》:“xuan jiang yu gong zi shuo gou ji zi 。”

    chu :

    (yi )①kong ju ;hai pa 。《zhuang zi ·ying di wang 》:“lao xing chu xin zhe ye 。”②jing ti 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“chu ran wei jie 。”《meng zi ·gong sun chou shang 》:“jin ren zha jian ru zi jiang ru yu jing ,jie you chu ti ce yin zhi xin 。”du fu 《bei zheng 》shi :“bai ci yi que xia ,chu ti jiu wei chu 。” (er )xù(xu )。you huo ;yin you 。《han shu ·shi huo zhi xia 》:“shan ren chu er wei jian xie 。”(hao ren bei yin you qu zuo huai shi 。)

    ti :

    ①jing ju ;jin shen 。《zuo chuan ·xiang gong er shi er nian 》:“mo ri bu ti ,qi gan wang zhi ?”《jin shu ·li zhi xia 》:“zhen zai wei lei zai ,ru lin shen chuan ,su xing xi ti 。”(lei zai :duo nian 。su :zao chen 。xing :qi 。)②you shang 。《wei shu ·li biao chuan 》:“mo qing zhi ren ,fu xiong ji yu ,zi di mo can ti zhi rong 。”③ji su 。《guo yu ·wu yu 》:“yi ri ti yi ri liu 。”(liu :xu huan 。)

    duo :

    ①shu liang da ,yu “shao ”xiang dui 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“de dao zhe duo zhu ,shi dao zhe gua zhu 。”(de dao :zhi de zhi guo zhi dao ,ji hang ren zheng 。gua :shao 。)wang wei 《xiang sai 》:“yuan jun duo cai xie 。”②sheng guo ;chao guo 。shang xian zu 《zi xiao ji ·qiao tan 》:“xiang ta cai shi xiang ru ,mao duo wang can 。”(xiang ru :si ma xiang ru ,han ci fu jia 。wang can :han wei jian ren ,mao mei duo cai 。)③chen zan ;zhao chong 。《shi ji ·ji bu luan bu lie chuan 》:“zhu gong jie duo ji bu neng cui gang wei rou ,zhu jia yi ci ming wen dang shi 。”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“shi yi yi ci duo zhi 。”④guo fen de ;duo yu de 。《zhuang zi ·yu fu 》:“jin zi ji shang mo jun hou you si zhi shi ,er xia mo da chen zhi shi zhi guan ,er shan chi (chì)li le ,shua ren lun yi hua ji min ,bu tai duo shi hu ?”(chi :zheng du 。tai :tai ,guo yu ,guo fen 。)liu shao 《ren wu zhi ·ti bie 》:“fu zai duo yi 。”⑤zeng duo 。《xun zi ·tian lun 》:“yin wu er duo zhi ,shu yu cheng neng er hua zhi ?”⑥tong “chi ”,bu zheng 。《fa yan ·wu zi 》:“zhong zheng ze ya ,duo wa ze zheng 。”(wa :yin xie de le sheng 。)⑦fu ci 。biao shi xian ding 。yao xiang dang yu “zhi ”、“jin jin ”。zhu fu 《wei you zhou mu yu peng chong shu 》:“ci you he bin zhi min peng tu yi sai meng jin ,duo jian ji bu zhi liang ye 。”《lun yu ·zi zhang 》:“ren sui yu zi jue ,ji he shang yu ri yue hu ? duo jian ji bu zhi liang ye 。”

    you :

    ①dan you ;fa chou 。《yan tie lun ·fa gong 》:“you ren zhi huan zhe ,min yi xin er gui zhi ,shang wu shi ye 。”(shang wu :shang shang wang he zhou wu wang 。)bai ju yi 《mai tan weng 》:“xin you tan jian yuan tian han 。”②kun e ;you huan 。《xin shu ·li 》:“you min zhi you zhe ,min bi you ji you 。”su shi 《pin shi 》:“wei neng qian yi li ,fen ru xin shui you 。”③te zhi fu mu de sang shi 。《wei shu ·li biao chuan 》:“chao chen ding fu you zhe jia man fu zhi 。”(ding :zao yu 。)

    yu :

    ①yu liao ;liao xiang 。《shi jing ·da ya ·yi 》:“jin er hou du ,yong jie bu yu 。”(hou :jun ;zhu hou 。du :fa du 。)《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“bu yu jun zhi she wu de ye 。”(she :zhi jin ru 。)②shi xian you zhun bei ;fang bei 。《sun zi ·mou gong 》:“yi yu dai bu yu zhe sheng 。”xie kuo 《xie ling shu fang ji 》:“bu lou chuan qi jia zhi huai ,yi yu kou zhi 。”③you lv ;you huan 。《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“jun re gou mo si fang zhi yu 。”ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“qian yu ba hu ,hou kong di wei 。”(ba :ta ;cai 。hu :shou geng xia de chui rou 。di zhì:ya zhao ;ban dao 。)④qi wang ;ji dai 。《zuo chuan ·huan gong shi yi nian 》:“ju ri yu si yi zhi zhi ye 。”you 《zhao gong liu nian 》:“shi wu you yu yu zi ,jin ze yi yi 。”⑤qi pian 。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“wo mo er zha ,er mo wo yu 。”⑥tong “yu ”。kuai le 。《guan zi ·qi chen qi zhu 》:“gu zhu yu er an 。”《han shu · wang bao chuan 》:“jie yi ci yu shui er mu 。”(yu 、shui :dou yong ru shi dong 。shi kuai le xi yue 。)⑦gu dai yi chong ji si ming 。zang hou ju hang de ji si ,you an shen ling zhi yi 。《li ji ·tan gong xia 》:“you si yi ji yan she dian yu mu zuo ,fan ,ri zhong er yu 。”(you si :zhu guan guan li 。fan :fan hui 。)⑧gu dai zhang guan shan ze tian lie de guan 。《shi ji ·huo shi lie chuan xu 》:“yu bu chu ze cai kui shao 。”(kui :que fa 。)[yu ren ]zhang shan ze tian lie de guan 。《zuo chuan ·zhao gong er shi nian 》:“ji hou tian yu pei ,qiao yu ren yi gong 。”(tian :da lie 。pei :ze ming 。)ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“zhao jian zi da lie yu zhong shan ,yu ren dao qian ,ying quan luo hou 。”(dao dǎo:yin dao 。luo :luo lie 。)⑨chuan shui zhong shun suo jian de chao dai 。《zuo chuan ·zhuang gong san shi er nian 》:“yu 、xia 、shang 、zhou jie you zhi 。”⑩zhou dai zhu hou guo ,wu wang suo feng ,kai guo jun zhu wei gu gong dan fu zhi zi yu zhong de hou dai ,zai jin shan xi sheng ping liu xian dong bei 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin hou fu jia dao yu yu yi fa guo 。”(jia :jie 。guo guó:zhou dai zhu hou guo 。)