- 繁体
- 简体
- 拼音
-
業就功成見明主,擊鐘鼎食坐華堂。
“業就功成見明主,擊鐘鼎食坐華堂。”詩句出處:《雜曲歌辭·緩歌行》;是唐朝詩人李頎的作品。
朝將出入銅龍樓。結交杜陵輕薄子,謂言可生復可死。
一沉一浮會有時,棄我翻然如脫屣。男兒立身須自強,
十五閉戶潁水陽。業就功成見明主,擊鐘鼎食坐華堂。
二八蛾眉梳墮馬,美酒清歌曲房下。文昌宮中賜錦衣,
長安陌上退朝歸。五侯賓從莫敢視,三省官僚揖者稀。
早知今日讀書是,悔作從來任俠非。
【註釋】:
業:
①古代懸鐘磬用的大木板。《詩經·周頌·有瞽》:“設業設虡(jù)。”(虡:懸鐘磬的木架。)②書寫用的木板。《禮記·玉藻》:“手執業,則投之。”③事業;功業。諸葛亮《草廬對》:“高祖因之以成帝業。”④職業。陶潛《桃花源記》:“武陵人捕魚為業。”⑤產業;傢業。《鹽鐵論·論誹》:“久喪以害生,厚葬以傷業。”⑥學業。韓愈《進學解》:“業精於勤,荒於嬉。”⑦創始。《史記·太史公自序》:“項梁業之,子羽接之。”⑧次序;次第。《國語·晉語四》:“信於事,則民從事有業。”⑨副詞。已經。袁枚《黃生借書說》:“若業為吾所有,必高束焉。”就:
①趨向。《孟子·告子上》:“人性之善也,猶水之就下也。”《後漢書·隗囂傳》:“去愚就義,功名並著。”(去:離開。)又為靠近。《荀子·勸學》:“金就礪則利。”(礪:磨刀石。)②到;達到。《禮記·曲禮上》:“主人就東階,客就西階。”③登上。司馬遷《史記·魏公子列傳》:“侯生視公子色終不變,乃謝客就車。”④就職;赴任。李密《陳情表》:“臣具以表聞,辭不就職。”⑤承受;接受。班固《詠史》:“太倉令有罪,就逮長安城。”⑥參加;參與。周容《芋老人傳》:“老人延入坐,知從郡城就童子試歸。”⑦效法;擇取。韓愈《原毀》:“去其不如舜者,就其如舜者。”⑧成就;成功。《戰國策·燕策三》:“軻自知事不就,倚柱而笑,箕踞以罵。”⑨看;觀賞。孟浩然《過故人莊》:“待到重陽日,還來就菊花。”⑩使成功。《戰國策·魏策一》:“敢問就功成名,亦有術乎?”(11)變成;造成。陶淵明《歸去來兮辭》:“三徑就荒,松菊猶存。”(12)產生;生成。王充《論衡·異虛》:“妖出,禍安得不就?”(13)假如;即使。陳壽《三國志·蜀書·法正傳》:“法孝直若在,則能制主上令不東行;就復東行,必不傾危矣。”(14)向;從;跟。辛延年《羽林郎》:“就我求清酒,絲繩提玉壺。”(15)就著;根據。《芋老人傳》:“然就其不忘一芋,固已賢夫並老人而芋視之者。”(16)即;便。《晉書·景帝紀》:“必以‘文武’為謚,請依何等,就加詔許之,謚曰‘忠武’。”功:
①功勞;業績。《戰國策·趙策四》:“不及今令有功於國。”②成就;功效。《莊子· 天運》:“勞而無功。”《晉書·謝安傳》:“妙算有遺,良圖不果,降齡何促,功敗垂成。”(降齡:上天給予的壽齡。垂成:將成。)嵇康《養生論》:“田種一也,至於樹養不同,則功收相懸。”③工作。《呂氏春秋·仲春》:“無作大事,以妨農功。”④功能。《荀子·天論》:“以全其天功。”⑤工程。葛洪《抱樸子·外篇·崇教》:“民力竭於功役,儲蓄靡於不急,起土山以準嵩霍,決渠水以象九河。”(靡:浪費。嵩霍:二山名,被稱為中嶽與南嶽。)⑥精善;堅固;精良。《管子·七法》:“有蓄積,則久而不匱;器械功,則伐而不費。”⑦通“攻”。治理。《水經註·巨洋水》:“中有古壇,參差相對,後人微加功飾,以為嬉遊之處。”⑧喪服通稱。《禮記·服問》:“絰服之絰,服其功衰。”成:
①完成;實現。李斯《諫逐客書》:“使秦成帝業。”②幫助實現;成全。《論語·顏淵》:“君子成人之美,不成人之惡。”③成為;變為。《禮記·學記》:“玉不琢,不成器。”劉向《說苑·奉使》:“齊之臨淄三百閭,張袂(mèi)成帷,揮汗成雨。”(閭:裡巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大鐘銘》:“少蘊才略,壯而有成。”(蘊:蓄。)⑤成長;成熟。《荀子·天論》:“(萬物)各得其養以成。”⑥和解;交好。《左傳·成公十一年》:“秦晉為成。”《史記·張儀列傳》:“哀王於是倍從(zòng)約而因儀請成於秦。”(倍:違背。從:指合縱。儀:人名。)⑦已定的;定型的;現成的。《詩經·周頌·昊天有成命》:“昊天有成命,二後受之。”《三國志·蜀書·蔣琬費禕薑維傳論》:“咸承諸葛之成規,因循而不革。”(咸:都。革:改變。)⑧層;重(chóng)。《史記·李斯列傳》:“刑者相半於道,而死人日成積於市。”《呂氏春秋·音初》:“為九成之臺。”⑨古代十裡見方為一成。《漢書·刑法志》:“成方十裡。”見:
(一)①看;看到。《詩經·小雅·何人斯》:“我聞其聲,不見其身。”《戰國策·楚策四》:“見兔而顧犬。”《石鐘山記》:“事不目見耳聞,而臆斷有無,可乎?”②拜見;謁見。《墨子·公輸》:“子墨子見王。”③會見。《史記·項羽本紀》:“項伯即入見沛公。”白居易《琵琶行》:“移船相近邀相見。”④見解;見識。《晉書·王渾傳》:“敢陳愚見。”⑤表示被動,相當於“被”。《史記·屈原賈生列傳》:“信而見疑,忠而被謗,能無怨乎?”《楚辭·漁父》:“舉世皆濁而我獨清,眾人皆醉而我獨醒,是以見放。”(放:放逐。)⑥放在動詞前,有稱代自我作用。王安石《答司馬諫議書》:“冀君實或見恕也。”李密《陳情表》:“生孩六月,慈父見背。” (二)xiàn ①顯露;出現。《敕勒歌》:“天蒼蒼,野茫茫,風吹草低見牛羊。”②介紹;引見。《墨子·公輸》:“胡不見我於王?”(胡:為何。)③現成的。《史記·項羽本紀》:“軍無見糧。”明:
①明亮;光明。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“子興視夜,明星有爛。”②照亮。王安石《遊褒禪山記》:“火尚足以明也。”③明顯;明白。《戰國策·齊策一》:“則秦不能害齊,亦已明矣。”④公開。《戰國策·趙策四》:“太後明謂左右。”又顯露。柳宗元《小石潭記》:“明滅可見。”⑤說明;表明。張溥《五人墓碑記》:“亦以明死生之大。”⑥賢明;英明。諸葛亮《前出師表》:“恐托付不效,以傷先帝之明。”⑦聰明;智慧。《老子》:“知人者智,自知者明。”韓愈《師說》:“小學而大遺,吾未見其明也。”(遺:放棄。)⑧視力;眼力。又視力好。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”⑨白天。張煌言《擬古》之二:“晦明本如轂(gǔ),日日相推移。”(晦:黑夜。轂:車輪的中心。)⑩舊指陽世間。顏延之《和謝監靈運一首》:“人神幽明絕。”(幽:指陰間。絕:指時亂不得祭祀。)(11)次(日或年)。彭端淑《為學一首示子侄》:“越明年,貧者自南海還,以告富者。”(南海:指浙江佛教勝地普陀山。)(12)朝代名。朱元璋建於公元1368年,1661年為清王朝所代替。[明堂]古代天子舉行朝會、祭祀、慶賞等大典的地方。古樂府《木蘭詩》:“歸來見天子,天子坐明堂。”[明器]即“冥器”。古代殉葬用的器物。石德玉《曲江池》第二折:“今日有個大人傢出殯,擺設明器,好生齊整。”(大人傢:大戶人傢。)主:
①君;國君。《荀子·王霸》:“主能治近,則遠者理;主能治明,則幽者化;主能當一,則百事正。”(理:治理。幽:暗處。化:感化。當:主管。)《商君書·君臣》:“故國治而地廣,兵強而主尊。”②皇帝的女兒。《後漢書·宋弘傳》:“弘被引見,帝令主坐屏風後。”③春秋戰國時稱大夫為主。《左傳·昭公元年》:“趙孟曰:‘誰當良臣?’對曰:‘主是謂矣。’”(趙孟:晉國卿大夫。當:相當於。)④主人。杜甫《秋興八首》之四:“王侯第宅皆新主。”(第:貴族的大宅子。)劉義慶《世說新語·簡傲》:“主已知子猷當往,乃灑掃施設,在聽事坐相待。”(子猷:王徽之字。)⑤死者的牌位。《春秋·文公二年》:“作僖公主。”⑥根本;首要的。曹丕《典論·論文》:“文以氣為主。”⑦掌管;主持。《墨子·備高臨》:“十人主此車。”⑧預兆。范仲淹《奏乞宣諭大臣定河東捍禦》:“河東地震數年,占書亦主城陷。”擊:
①敲擊;敲打。《楚辭·九歌·國殤》:“援玉枹(fú)兮擊鳴鼓。”(枹:鼓槌。)蘇軾《石鐘山記》:“而陋者以斧斤考擊而求之,自以為得其實。”②攻打;攻擊。《左傳·隱公九年》:“祝聃逐之,衷戎師,前後擊之,盡殪。”(祝聃:鄭大夫。衷:同“中”,中斷。)蘇洵《六國論》:“後秦擊趙者再,李牧連卻之。”③擊殺。《史記·項羽本紀》:“壽畢,請以劍舞,因擊沛公於坐。”④觸及;碰撞。《史記·廉頗藺相如列傳》:“相如持其璧睨(nì)柱,欲以擊柱。”(睨:斜視。)《戰國策·齊策一》:“臨淄之途,車轂擊,人肩摩。”鐘:
一種打擊樂器。《管子·任法》:“鐘鼓竽瑟。”鼎:
①古代煮或盛食之器。一般為圓腹三足兩耳,有的為方形四足,大小不一。《莊子·徐無鬼》:“吾能冬爨(cuàn)鼎而夏造冰矣。”②(鼎有三足)比喻三方分立。《三國志·吳書·吳主傳》:“近者漢之衰末,三傢鼎立。”③上古以鼎為傳國之寶,陳列於宗廟,後世遂以鼎象征國傢政權和王位。《宋書·武帝紀中》:“鼎祚(zuò)再隆。”④比喻三公及卿相等最高官爵,像三足托鼎,肩負國傢重任。《後漢書·謝夷吾傳》:“宜當拔擢,使登鼎司。”(拔擢:選拔。司:官府。)⑤盛大;顯貴。左思《吳都賦》:“其居則高門鼎貴。”⑥副詞。正;正在。《漢書· 匡衡傳》:“無說《詩》,匡鼎來。”食:
(一)①飯食;糧食。《韓非子·十過》:“財食將盡。”②食物。《左傳·隱公元年》:“小人有母,皆嘗小人之食矣。”③吃。《史記·陳涉世傢》:“卒買魚烹食,得魚腹中書。”④受納。《鹽鐵論·相刺》:“賢聖不能正不食諫諍之君。”⑤日、月虧缺的現象。後作“蝕”。《論語·子張》:“君子之過也,如日月之食焉。”[食言]失信;不信守諾言。《史記·殷本紀》:“女(rǔ)毋不信,朕不食言。”(女:你。) (二)sì 拿東西給人吃;供養。《史記·淮陰侯列傳》:“解衣衣我,推食(shí)食(sì)我。” (三)yì人名用字。漢朝有酈食其(jī)。坐:
①坐。古人席地而坐;兩膝著地;臀部放在腳跟上。《左傳·宣公二年》:“坐而假寐。”《呂氏春秋·離俗》:“終日坐,不自快。”②座位。後來寫作“座”。《韓非子·外儲說左上》:“鄭人有且置履者,先自度其足而置之其坐。”《史記·項羽本紀》:“請以舞劍,因擊沛公於坐。”又比喻容易,不費力。《孟子·離婁下》:“天之高也,星辰之遠也,茍求其敵,千歲之日至,可坐而致也。”(日至:指冬至。)③據守;堅守。《左傳·桓公十二年》:“楚人坐其北門。”④訴訟人對質;對證。《左傳·僖公二十八年》:“莊子為坐。”(莊子:人名。)⑤犯罪;囚犯……獲罪。《晏子春秋·雜下》:“王曰:‘何坐?’曰:‘坐盜’”《史記·魏其武安侯列傳》:“數歲,坐法去官,傢居長安。”也指判罪,定罪。《漢書·霍光傳》:“敢有毀者,坐之!”⑥徒然;白白地。李白《蜀道難》:“以手撫膺坐長嘆。”⑦因為;由於。古詩《陌上桑》:“來歸相怨怒,但坐觀羅敷。”(羅敷:美女名。)杜牧《山行》:“停車坐愛楓林晚。”⑧居住;停留。歸莊《黃孝子傳》:“父子坐旅中倘怳(tǎng huǎng)累月,因留過歲。”(惝怳:失意。累:數。)華:
(一)①草木所開的花。後作“花”。《詩經·召南·何彼穠矣》:“華如桃李。”《詩經· 周南·桃夭》:“桃之夭夭,灼灼其華。”又指開花。《禮記·月令》:“桃始華。”②從中間剖開。《禮記·曲禮上》:“為天子削瓜者副之,巾以絺;為國君者華之,巾以绤。”(二)huá ①光彩;光輝。謝莊《月賦》:“增華臺室,揚采軒宮。”(臺室、軒宮:皆星座名。)又輝映。何遜《秋夕仰贈從兄寘南》:“高樹北風響,空庭秋月華。”②出現在太陽或月亮周圍的彩色光環,古人以為吉兆。李程《日五色賦》:“祥開日華。”(祥:吉祥。)③華麗;華美。曹植《洛神賦》:“華容婀娜,令我忘餐。”又指人物美麗有風采。陸機《贈紀士》:“華顏婉如玉。”④精華。王勃《滕王閣序》:“物華天寶,龍光射牛鬥之墟。”⑤才學。韓愈《送鄭十校理得洛字》:“才子富文華。”又指文采。杜甫《贈比部蕭郎中十兄》:“詞華傾後輩。”(傾:使欽佩。)⑥聲譽;名聲。張九齡《和許給事中直夜簡諸公》:“聲華大國寶。”⑦繁盛。劉得仁《樂遊原春望》:“始覺繁華地,應無不醉人。”⑧顯貴。王績《策杖尋隱士》:“歲歲長如此,方知輕世華。”⑨浮華。《後漢書·周舉傳》:“但務其華,不求其實。”⑩歲月;時光。沈佺期《春閨》:“歲華空自擲。”又年輕;年少。李商隱《錦瑟》:“錦瑟無端五十弦,一弦一柱思華年。”(11)(頭發)花白。蘇軾《念奴嬌·赤壁懷古》:“故國神遊,多情應笑我,早生華發。”(12)中國古稱華夏,省稱“華”。亦專指漢族。《左傳·定公十年》:“夷不亂華。”(夷:古稱少數民族名。)(13)通“嘩”。喧嘩。《晏子春秋·內篇問上二十》:“不掩君過,諫乎前,不華乎外。”(乎:於。) (三)huà 通“樺”。司馬相如《上林賦》:“華楓枰櫨。”堂:
①殿堂。《荀子·儒效》:“諸侯趨走堂下。”②正屋,即廳堂。杜甫《贈衛八處士》:“焉知二十載,重上君子堂。”③舊時官府議事或審案的地方。李商隱《行次西效作》:“巍巍政事堂。”④指某些有專門用途的房屋、廳堂或居室。柳宗元《盩厔(zhōu zhì)縣新食堂記》:“新作食堂於縣內之右。”⑤父系、母系同祖的親屬。《世說新語·賞譽》:“羊長和父繇與太傅祜同堂相善。”(羊長和:人名。)[堂堂]1.宏大。《晏子春秋·外篇重而異者二》:“寡人將去此堂堂國而死乎?”(去:離開。)2. 光明正大。《法言·重黎》:“堂堂乎忠,難矣哉!”3. 容貌魁偉不凡。《後漢書·伏湛傳》:“湛容貌堂堂。”4.公然;無顧慮的樣子。陸遊《涉白馬渡慨然有懷》:“袁曹百戰相持處,犬羊堂堂自來去。” -
业就功成见明主,击钟鼎食坐华堂。
“业就功成见明主,击钟鼎食坐华堂。”诗句出处:《杂曲歌辞·缓歌行》;是唐朝诗人李颀的作品。
朝将出入铜龙楼。结交杜陵轻薄子,谓言可生复可死。
一沉一浮会有时,弃我翻然如脱屣。男儿立身须自强,
十五闭户颍水阳。业就功成见明主,击钟鼎食坐华堂。
二八蛾眉梳堕马,美酒清歌曲房下。文昌宫中赐锦衣,
长安陌上退朝归。五侯宾从莫敢视,三省官僚揖者稀。
早知今日读书是,悔作从来任侠非。
【注释】:
业:
①古代悬钟磬用的大木板。《诗经·周颂·有瞽》:“设业设虡(jù)。”(虡:悬钟磬的木架。)②书写用的木板。《礼记·玉藻》:“手执业,则投之。”③事业;功业。诸葛亮《草庐对》:“高祖因之以成帝业。”④职业。陶潜《桃花源记》:“武陵人捕鱼为业。”⑤产业;家业。《盐铁论·论诽》:“久丧以害生,厚葬以伤业。”⑥学业。韩愈《进学解》:“业精于勤,荒于嬉。”⑦创始。《史记·太史公自序》:“项梁业之,子羽接之。”⑧次序;次第。《国语·晋语四》:“信于事,则民从事有业。”⑨副词。已经。袁枚《黄生借书说》:“若业为吾所有,必高束焉。”就:
①趋向。《孟子·告子上》:“人性之善也,犹水之就下也。”《后汉书·隗嚣传》:“去愚就义,功名并著。”(去:离开。)又为靠近。《荀子·劝学》:“金就砺则利。”(砺:磨刀石。)②到;达到。《礼记·曲礼上》:“主人就东阶,客就西阶。”③登上。司马迁《史记·魏公子列传》:“侯生视公子色终不变,乃谢客就车。”④就职;赴任。李密《陈情表》:“臣具以表闻,辞不就职。”⑤承受;接受。班固《咏史》:“太仓令有罪,就逮长安城。”⑥参加;参与。周容《芋老人传》:“老人延入坐,知从郡城就童子试归。”⑦效法;择取。韩愈《原毁》:“去其不如舜者,就其如舜者。”⑧成就;成功。《战国策·燕策三》:“轲自知事不就,倚柱而笑,箕踞以骂。”⑨看;观赏。孟浩然《过故人庄》:“待到重阳日,还来就菊花。”⑩使成功。《战国策·魏策一》:“敢问就功成名,亦有术乎?”(11)变成;造成。陶渊明《归去来兮辞》:“三径就荒,松菊犹存。”(12)产生;生成。王充《论衡·异虚》:“妖出,祸安得不就?”(13)假如;即使。陈寿《三国志·蜀书·法正传》:“法孝直若在,则能制主上令不东行;就复东行,必不倾危矣。”(14)向;从;跟。辛延年《羽林郎》:“就我求清酒,丝绳提玉壶。”(15)就着;根据。《芋老人传》:“然就其不忘一芋,固已贤夫并老人而芋视之者。”(16)即;便。《晋书·景帝纪》:“必以‘文武’为谥,请依何等,就加诏许之,谥曰‘忠武’。”功:
①功劳;业绩。《战国策·赵策四》:“不及今令有功于国。”②成就;功效。《庄子· 天运》:“劳而无功。”《晋书·谢安传》:“妙算有遗,良图不果,降龄何促,功败垂成。”(降龄:上天给予的寿龄。垂成:将成。)嵇康《养生论》:“田种一也,至于树养不同,则功收相悬。”③工作。《吕氏春秋·仲春》:“无作大事,以妨农功。”④功能。《荀子·天论》:“以全其天功。”⑤工程。葛洪《抱朴子·外篇·崇教》:“民力竭于功役,储蓄靡于不急,起土山以准嵩霍,决渠水以象九河。”(靡:浪费。嵩霍:二山名,被称为中岳与南岳。)⑥精善;坚固;精良。《管子·七法》:“有蓄积,则久而不匮;器械功,则伐而不费。”⑦通“攻”。治理。《水经注·巨洋水》:“中有古坛,参差相对,后人微加功饰,以为嬉游之处。”⑧丧服通称。《礼记·服问》:“绖服之绖,服其功衰。”成:
①完成;实现。李斯《谏逐客书》:“使秦成帝业。”②帮助实现;成全。《论语·颜渊》:“君子成人之美,不成人之恶。”③成为;变为。《礼记·学记》:“玉不琢,不成器。”刘向《说苑·奉使》:“齐之临淄三百闾,张袂(mèi)成帷,挥汗成雨。”(闾:里巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大钟铭》:“少蕴才略,壮而有成。”(蕴:蓄。)⑤成长;成熟。《荀子·天论》:“(万物)各得其养以成。”⑥和解;交好。《左传·成公十一年》:“秦晋为成。”《史记·张仪列传》:“哀王于是倍从(zòng)约而因仪请成于秦。”(倍:违背。从:指合纵。仪:人名。)⑦已定的;定型的;现成的。《诗经·周颂·昊天有成命》:“昊天有成命,二后受之。”《三国志·蜀书·蒋琬费祎姜维传论》:“咸承诸葛之成规,因循而不革。”(咸:都。革:改变。)⑧层;重(chóng)。《史记·李斯列传》:“刑者相半于道,而死人日成积于市。”《吕氏春秋·音初》:“为九成之台。”⑨古代十里见方为一成。《汉书·刑法志》:“成方十里。”见:
(一)①看;看到。《诗经·小雅·何人斯》:“我闻其声,不见其身。”《战国策·楚策四》:“见兔而顾犬。”《石钟山记》:“事不目见耳闻,而臆断有无,可乎?”②拜见;谒见。《墨子·公输》:“子墨子见王。”③会见。《史记·项羽本纪》:“项伯即入见沛公。”白居易《琵琶行》:“移船相近邀相见。”④见解;见识。《晋书·王浑传》:“敢陈愚见。”⑤表示被动,相当于“被”。《史记·屈原贾生列传》:“信而见疑,忠而被谤,能无怨乎?”《楚辞·渔父》:“举世皆浊而我独清,众人皆醉而我独醒,是以见放。”(放:放逐。)⑥放在动词前,有称代自我作用。王安石《答司马谏议书》:“冀君实或见恕也。”李密《陈情表》:“生孩六月,慈父见背。” (二)xiàn ①显露;出现。《敕勒歌》:“天苍苍,野茫茫,风吹草低见牛羊。”②介绍;引见。《墨子·公输》:“胡不见我于王?”(胡:为何。)③现成的。《史记·项羽本纪》:“军无见粮。”明:
①明亮;光明。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“子兴视夜,明星有烂。”②照亮。王安石《游褒禅山记》:“火尚足以明也。”③明显;明白。《战国策·齐策一》:“则秦不能害齐,亦已明矣。”④公开。《战国策·赵策四》:“太后明谓左右。”又显露。柳宗元《小石潭记》:“明灭可见。”⑤说明;表明。张溥《五人墓碑记》:“亦以明死生之大。”⑥贤明;英明。诸葛亮《前出师表》:“恐托付不效,以伤先帝之明。”⑦聪明;智慧。《老子》:“知人者智,自知者明。”韩愈《师说》:“小学而大遗,吾未见其明也。”(遗:放弃。)⑧视力;眼力。又视力好。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”⑨白天。张煌言《拟古》之二:“晦明本如毂(gǔ),日日相推移。”(晦:黑夜。毂:车轮的中心。)⑩旧指阳世间。颜延之《和谢监灵运一首》:“人神幽明绝。”(幽:指阴间。绝:指时乱不得祭祀。)(11)次(日或年)。彭端淑《为学一首示子侄》:“越明年,贫者自南海还,以告富者。”(南海:指浙江佛教胜地普陀山。)(12)朝代名。朱元璋建于公元1368年,1661年为清王朝所代替。[明堂]古代天子举行朝会、祭祀、庆赏等大典的地方。古乐府《木兰诗》:“归来见天子,天子坐明堂。”[明器]即“冥器”。古代殉葬用的器物。石德玉《曲江池》第二折:“今日有个大人家出殡,摆设明器,好生齐整。”(大人家:大户人家。)主:
①君;国君。《荀子·王霸》:“主能治近,则远者理;主能治明,则幽者化;主能当一,则百事正。”(理:治理。幽:暗处。化:感化。当:主管。)《商君书·君臣》:“故国治而地广,兵强而主尊。”②皇帝的女儿。《后汉书·宋弘传》:“弘被引见,帝令主坐屏风后。”③春秋战国时称大夫为主。《左传·昭公元年》:“赵孟曰:‘谁当良臣?’对曰:‘主是谓矣。’”(赵孟:晋国卿大夫。当:相当于。)④主人。杜甫《秋兴八首》之四:“王侯第宅皆新主。”(第:贵族的大宅子。)刘义庆《世说新语·简傲》:“主已知子猷当往,乃洒扫施设,在听事坐相待。”(子猷:王徽之字。)⑤死者的牌位。《春秋·文公二年》:“作僖公主。”⑥根本;首要的。曹丕《典论·论文》:“文以气为主。”⑦掌管;主持。《墨子·备高临》:“十人主此车。”⑧预兆。范仲淹《奏乞宣谕大臣定河东捍御》:“河东地震数年,占书亦主城陷。”击:
①敲击;敲打。《楚辞·九歌·国殇》:“援玉枹(fú)兮击鸣鼓。”(枹:鼓槌。)苏轼《石钟山记》:“而陋者以斧斤考击而求之,自以为得其实。”②攻打;攻击。《左传·隐公九年》:“祝聃逐之,衷戎师,前后击之,尽殪。”(祝聃:郑大夫。衷:同“中”,中断。)苏洵《六国论》:“后秦击赵者再,李牧连却之。”③击杀。《史记·项羽本纪》:“寿毕,请以剑舞,因击沛公于坐。”④触及;碰撞。《史记·廉颇蔺相如列传》:“相如持其璧睨(nì)柱,欲以击柱。”(睨:斜视。)《战国策·齐策一》:“临淄之途,车毂击,人肩摩。”钟:
一种打击乐器。《管子·任法》:“钟鼓竽瑟。”鼎:
①古代煮或盛食之器。一般为圆腹三足两耳,有的为方形四足,大小不一。《庄子·徐无鬼》:“吾能冬爨(cuàn)鼎而夏造冰矣。”②(鼎有三足)比喻三方分立。《三国志·吴书·吴主传》:“近者汉之衰末,三家鼎立。”③上古以鼎为传国之宝,陈列于宗庙,后世遂以鼎象征国家政权和王位。《宋书·武帝纪中》:“鼎祚(zuò)再隆。”④比喻三公及卿相等最高官爵,像三足托鼎,肩负国家重任。《后汉书·谢夷吾传》:“宜当拔擢,使登鼎司。”(拔擢:选拔。司:官府。)⑤盛大;显贵。左思《吴都赋》:“其居则高门鼎贵。”⑥副词。正;正在。《汉书· 匡衡传》:“无说《诗》,匡鼎来。”食:
(一)①饭食;粮食。《韩非子·十过》:“财食将尽。”②食物。《左传·隐公元年》:“小人有母,皆尝小人之食矣。”③吃。《史记·陈涉世家》:“卒买鱼烹食,得鱼腹中书。”④受纳。《盐铁论·相刺》:“贤圣不能正不食谏诤之君。”⑤日、月亏缺的现象。后作“蚀”。《论语·子张》:“君子之过也,如日月之食焉。”[食言]失信;不信守诺言。《史记·殷本纪》:“女(rǔ)毋不信,朕不食言。”(女:你。) (二)sì 拿东西给人吃;供养。《史记·淮阴侯列传》:“解衣衣我,推食(shí)食(sì)我。” (三)yì人名用字。汉朝有郦食其(jī)。坐:
①坐。古人席地而坐;两膝着地;臀部放在脚跟上。《左传·宣公二年》:“坐而假寐。”《吕氏春秋·离俗》:“终日坐,不自快。”②座位。后来写作“座”。《韩非子·外储说左上》:“郑人有且置履者,先自度其足而置之其坐。”《史记·项羽本纪》:“请以舞剑,因击沛公于坐。”又比喻容易,不费力。《孟子·离娄下》:“天之高也,星辰之远也,苟求其敌,千岁之日至,可坐而致也。”(日至:指冬至。)③据守;坚守。《左传·桓公十二年》:“楚人坐其北门。”④诉讼人对质;对证。《左传·僖公二十八年》:“庄子为坐。”(庄子:人名。)⑤犯罪;囚犯……获罪。《晏子春秋·杂下》:“王曰:‘何坐?’曰:‘坐盗’”《史记·魏其武安侯列传》:“数岁,坐法去官,家居长安。”也指判罪,定罪。《汉书·霍光传》:“敢有毁者,坐之!”⑥徒然;白白地。李白《蜀道难》:“以手抚膺坐长叹。”⑦因为;由于。古诗《陌上桑》:“来归相怨怒,但坐观罗敷。”(罗敷:美女名。)杜牧《山行》:“停车坐爱枫林晚。”⑧居住;停留。归庄《黄孝子传》:“父子坐旅中倘怳(tǎng huǎng)累月,因留过岁。”(惝怳:失意。累:数。)华:
(一)①草木所开的花。后作“花”。《诗经·召南·何彼秾矣》:“华如桃李。”《诗经· 周南·桃夭》:“桃之夭夭,灼灼其华。”又指开花。《礼记·月令》:“桃始华。”②从中间剖开。《礼记·曲礼上》:“为天子削瓜者副之,巾以絺;为国君者华之,巾以绤。”(二)huá ①光彩;光辉。谢庄《月赋》:“增华台室,扬采轩宫。”(台室、轩宫:皆星座名。)又辉映。何逊《秋夕仰赠从兄寘南》:“高树北风响,空庭秋月华。”②出现在太阳或月亮周围的彩色光环,古人以为吉兆。李程《日五色赋》:“祥开日华。”(祥:吉祥。)③华丽;华美。曹植《洛神赋》:“华容婀娜,令我忘餐。”又指人物美丽有风采。陆机《赠纪士》:“华颜婉如玉。”④精华。王勃《滕王阁序》:“物华天宝,龙光射牛斗之墟。”⑤才学。韩愈《送郑十校理得洛字》:“才子富文华。”又指文采。杜甫《赠比部萧郎中十兄》:“词华倾后辈。”(倾:使钦佩。)⑥声誉;名声。张九龄《和许给事中直夜简诸公》:“声华大国宝。”⑦繁盛。刘得仁《乐游原春望》:“始觉繁华地,应无不醉人。”⑧显贵。王绩《策杖寻隐士》:“岁岁长如此,方知轻世华。”⑨浮华。《后汉书·周举传》:“但务其华,不求其实。”⑩岁月;时光。沈佺期《春闺》:“岁华空自掷。”又年轻;年少。李商隐《锦瑟》:“锦瑟无端五十弦,一弦一柱思华年。”(11)(头发)花白。苏轼《念奴娇·赤壁怀古》:“故国神游,多情应笑我,早生华发。”(12)中国古称华夏,省称“华”。亦专指汉族。《左传·定公十年》:“夷不乱华。”(夷:古称少数民族名。)(13)通“哗”。喧哗。《晏子春秋·内篇问上二十》:“不掩君过,谏乎前,不华乎外。”(乎:于。) (三)huà 通“桦”。司马相如《上林赋》:“华枫枰栌。”堂:
①殿堂。《荀子·儒效》:“诸侯趋走堂下。”②正屋,即厅堂。杜甫《赠卫八处士》:“焉知二十载,重上君子堂。”③旧时官府议事或审案的地方。李商隐《行次西效作》:“巍巍政事堂。”④指某些有专门用途的房屋、厅堂或居室。柳宗元《盩厔(zhōu zhì)县新食堂记》:“新作食堂于县内之右。”⑤父系、母系同祖的亲属。《世说新语·赏誉》:“羊长和父繇与太傅祜同堂相善。”(羊长和:人名。)[堂堂]1.宏大。《晏子春秋·外篇重而异者二》:“寡人将去此堂堂国而死乎?”(去:离开。)2. 光明正大。《法言·重黎》:“堂堂乎忠,难矣哉!”3. 容貌魁伟不凡。《后汉书·伏湛传》:“湛容貌堂堂。”4.公然;无顾虑的样子。陆游《涉白马渡慨然有怀》:“袁曹百战相持处,犬羊堂堂自来去。” -
ye jiu gong cheng jian ming zhu ,ji zhong ding shi zuo hua tang 。
“ye jiu gong cheng jian ming zhu ,ji zhong ding shi zuo hua tang 。”shi gou chu chu :《za qu ge ci ·huan ge hang 》;shi tang chao shi ren li qi de zuo pin 。
chao jiang chu ru tong long lou 。jie jiao du ling qing bao zi ,wei yan ke sheng fu ke si 。
yi chen yi fu hui you shi ,qi wo fan ran ru tuo xi 。nan er li shen xu zi jiang ,
shi wu bi hu ying shui yang 。ye jiu gong cheng jian ming zhu ,ji zhong ding shi zuo hua tang 。
er ba e mei shu duo ma ,mei jiu qing ge qu fang xia 。wen chang gong zhong ci jin yi ,
chang an mo shang tui chao gui 。wu hou bin cong mo gan shi ,san sheng guan liao yi zhe xi 。
zao zhi jin ri dou shu shi ,hui zuo cong lai ren xia fei 。
【zhu shi 】:
ye :
①gu dai xuan zhong qing yong de da mu ban 。《shi jing ·zhou song ·you gu 》:“she ye she ju (jù)。”(ju :xuan zhong qing de mu jia 。)②shu xie yong de mu ban 。《li ji ·yu zao 》:“shou zhi ye ,ze tou zhi 。”③shi ye ;gong ye 。zhu ge liang 《cao lu dui 》:“gao zu yin zhi yi cheng di ye 。”④zhi ye 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“wu ling ren bu yu wei ye 。”⑤chan ye ;jia ye 。《yan tie lun ·lun fei 》:“jiu sang yi hai sheng ,hou zang yi shang ye 。”⑥xue ye 。han yu 《jin xue jie 》:“ye jing yu qin ,huang yu xi 。”⑦chuang shi 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“xiang liang ye zhi ,zi yu jie zhi 。”⑧ci xu ;ci di 。《guo yu ·jin yu si 》:“xin yu shi ,ze min cong shi you ye 。”⑨fu ci 。yi jing 。yuan mei 《huang sheng jie shu shui 》:“re ye wei wu suo you ,bi gao shu yan 。”jiu :
①qu xiang 。《meng zi ·gao zi shang 》:“ren xing zhi shan ye ,you shui zhi jiu xia ye 。”《hou han shu ·kui ao chuan 》:“qu yu jiu yi ,gong ming bing zhe 。”(qu :li kai 。)you wei kao jin 。《xun zi ·quan xue 》:“jin jiu li ze li 。”(li :mo dao dan 。)②dao ;da dao 。《li ji ·qu li shang 》:“zhu ren jiu dong jie ,ke jiu xi jie 。”③deng shang 。si ma qian 《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“hou sheng shi gong zi se zhong bu bian ,nai xie ke jiu che 。”④jiu zhi ;fu ren 。li mi 《chen qing biao 》:“chen ju yi biao wen ,ci bu jiu zhi 。”⑤cheng shou ;jie shou 。ban gu 《yong shi 》:“tai cang ling you zui ,jiu dai chang an cheng 。”⑥can jia ;can yu 。zhou rong 《yu lao ren chuan 》:“lao ren yan ru zuo ,zhi cong jun cheng jiu tong zi shi gui 。”⑦xiao fa ;ze qu 。han yu 《yuan hui 》:“qu ji bu ru shun zhe ,jiu ji ru shun zhe 。”⑧cheng jiu ;cheng gong 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“ke zi zhi shi bu jiu ,yi zhu er xiao ,ji ju yi ma 。”⑨kan ;guan shang 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“dai dao chong yang ri ,hai lai jiu ju hua 。”⑩shi cheng gong 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“gan wen jiu gong cheng ming ,yi you shu hu ?”(11)bian cheng ;zao cheng 。tao yuan ming 《gui qu lai xi ci 》:“san jing jiu huang ,song ju you cun 。”(12)chan sheng ;sheng cheng 。wang chong 《lun heng ·yi xu 》:“yao chu ,huo an de bu jiu ?”(13)jia ru ;ji shi 。chen shou 《san guo zhi ·shu shu ·fa zheng chuan 》:“fa xiao zhi re zai ,ze neng zhi zhu shang ling bu dong hang ;jiu fu dong hang ,bi bu qing wei yi 。”(14)xiang ;cong ;gen 。xin yan nian 《yu lin lang 》:“jiu wo qiu qing jiu ,si sheng di yu hu 。”(15)jiu zhao ;gen ju 。《yu lao ren chuan 》:“ran jiu ji bu wang yi yu ,gu yi xian fu bing lao ren er yu shi zhi zhe 。”(16)ji ;bian 。《jin shu ·jing di ji 》:“bi yi ‘wen wu ’wei shi ,qing yi he deng ,jiu jia zhao hu zhi ,shi yue ‘zhong wu ’。”gong :
①gong lao ;ye ji 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“bu ji jin ling you gong yu guo 。”②cheng jiu ;gong xiao 。《zhuang zi · tian yun 》:“lao er mo gong 。”《jin shu ·xie an chuan 》:“miao suan you wei ,liang tu bu guo ,jiang ling he cu ,gong bai chui cheng 。”(jiang ling :shang tian gei yu de shou ling 。chui cheng :jiang cheng 。)ji kang 《yang sheng lun 》:“tian chong yi ye ,zhi yu shu yang bu tong ,ze gong shou xiang xuan 。”③gong zuo 。《lv shi chun qiu ·zhong chun 》:“mo zuo da shi ,yi fang nong gong 。”④gong neng 。《xun zi ·tian lun 》:“yi quan ji tian gong 。”⑤gong cheng 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian ·chong jiao 》:“min li jie yu gong yi ,chu xu mi yu bu ji ,qi tu shan yi zhun song huo ,jue qu shui yi xiang jiu he 。”(mi :lang fei 。song huo :er shan ming ,bei chen wei zhong yue yu na yue 。)⑥jing shan ;jian gu ;jing liang 。《guan zi ·qi fa 》:“you xu ji ,ze jiu er bu kui ;qi xie gong ,ze fa er bu fei 。”⑦tong “gong ”。zhi li 。《shui jing zhu ·ju xiang shui 》:“zhong you gu tan ,can cha xiang dui ,hou ren wei jia gong shi ,yi wei xi you zhi chu 。”⑧sang fu tong chen 。《li ji ·fu wen 》:“die fu zhi die ,fu ji gong cui 。”cheng :
①wan cheng ;shi xian 。li si 《jian zhu ke shu 》:“shi qin cheng di ye 。”②bang zhu shi xian ;cheng quan 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi cheng ren zhi mei ,bu cheng ren zhi e 。”③cheng wei ;bian wei 。《li ji ·xue ji 》:“yu bu zhuo ,bu cheng qi 。”liu xiang 《shui yuan ·feng shi 》:“ji zhi lin zi san bai lv ,zhang mei (mèi)cheng wei ,hui han cheng yu 。”(lv :li hang 。mei :xiu zi 。wei :wei mu 。)④cheng guo ;cheng jiu 。li bai 《hua cheng si da zhong ming 》:“shao wen cai lve ,zhuang er you cheng 。”(wen :xu 。)⑤cheng chang ;cheng shou 。《xun zi ·tian lun 》:“(mo wu )ge de ji yang yi cheng 。”⑥he jie ;jiao hao 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“qin jin wei cheng 。”《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“ai wang yu shi bei cong (zòng)yao er yin yi qing cheng yu qin 。”(bei :wei bei 。cong :zhi ge zong 。yi :ren ming 。)⑦yi ding de ;ding xing de ;xian cheng de 。《shi jing ·zhou song ·hao tian you cheng ming 》:“hao tian you cheng ming ,er hou shou zhi 。”《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan fei yi jiang wei chuan lun 》:“xian cheng zhu ge zhi cheng gui ,yin xun er bu ge 。”(xian :dou 。ge :gai bian 。)⑧ceng ;chong (chóng)。《shi ji ·li si lie chuan 》:“xing zhe xiang ban yu dao ,er si ren ri cheng ji yu shi 。”《lv shi chun qiu ·yin chu 》:“wei jiu cheng zhi tai 。”⑨gu dai shi li jian fang wei yi cheng 。《han shu ·xing fa zhi 》:“cheng fang shi li 。”jian :
(yi )①kan ;kan dao 。《shi jing ·xiao ya ·he ren si 》:“wo wen ji sheng ,bu jian ji shen 。”《zhan guo ce ·chu ce si 》:“jian tu er gu quan 。”《dan zhong shan ji 》:“shi bu mu jian er wen ,er yi duan you mo ,ke hu ?”②bai jian ;ye jian 。《mo zi ·gong shu 》:“zi mo zi jian wang 。”③hui jian 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang bai ji ru jian pei gong 。”bai ju yi 《pi pa hang 》:“yi chuan xiang jin yao xiang jian 。”④jian jie ;jian shi 。《jin shu ·wang hun chuan 》:“gan chen yu jian 。”⑤biao shi bei dong ,xiang dang yu “bei ”。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“xin er jian yi ,zhong er bei bang ,neng mo yuan hu ?”《chu ci ·yu fu 》:“ju shi jie zhuo er wo du qing ,zhong ren jie zui er wo du xing ,shi yi jian fang 。”(fang :fang zhu 。)⑥fang zai dong ci qian ,you chen dai zi wo zuo yong 。wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“ji jun shi huo jian shu ye 。”li mi 《chen qing biao 》:“sheng hai liu yue ,ci fu jian bei 。” (er )xiàn ①xian lou ;chu xian 。《chi le ge 》:“tian cang cang ,ye mang mang ,feng chui cao di jian niu yang 。”②jie shao ;yin jian 。《mo zi ·gong shu 》:“hu bu jian wo yu wang ?”(hu :wei he 。)③xian cheng de 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jun mo jian liang 。”ming :
①ming liang ;guang ming 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“zi xing shi ye ,ming xing you lan 。”②zhao liang 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“huo shang zu yi ming ye 。”③ming xian ;ming bai 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“ze qin bu neng hai ji ,yi yi ming yi 。”④gong kai 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou ming wei zuo you 。”you xian lou 。liu zong yuan 《xiao dan tan ji 》:“ming mie ke jian 。”⑤shui ming ;biao ming 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“yi yi ming si sheng zhi da 。”⑥xian ming ;ying ming 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“kong tuo fu bu xiao ,yi shang xian di zhi ming 。”⑦cong ming ;zhi hui 。《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”han yu 《shi shui 》:“xiao xue er da wei ,wu wei jian ji ming ye 。”(wei :fang qi 。)⑧shi li ;yan li 。you shi li hao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ming zu yi cha qiu hao zhi mo 。”⑨bai tian 。zhang huang yan 《ni gu 》zhi er :“hui ming ben ru gu (gǔ),ri ri xiang tui yi 。”(hui :hei ye 。gu :che lun de zhong xin 。)⑩jiu zhi yang shi jian 。yan yan zhi 《he xie jian ling yun yi shou 》:“ren shen you ming jue 。”(you :zhi yin jian 。jue :zhi shi luan bu de ji si 。)(11)ci (ri huo nian )。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“yue ming nian ,pin zhe zi na hai hai ,yi gao fu zhe 。”(na hai :zhi zhe jiang fo jiao sheng de pu tuo shan 。)(12)chao dai ming 。zhu yuan zhang jian yu gong yuan 1368nian ,1661nian wei qing wang chao suo dai ti 。[ming tang ]gu dai tian zi ju hang chao hui 、ji si 、qing shang deng da dian de de fang 。gu le fu 《mu lan shi 》:“gui lai jian tian zi ,tian zi zuo ming tang 。”[ming qi ]ji “ming qi ”。gu dai xun zang yong de qi wu 。dan de yu 《qu jiang chi 》di er she :“jin ri you ge da ren jia chu bin ,bai she ming qi ,hao sheng ji zheng 。”(da ren jia :da hu ren jia 。)zhu :
①jun ;guo jun 。《xun zi ·wang ba 》:“zhu neng zhi jin ,ze yuan zhe li ;zhu neng zhi ming ,ze you zhe hua ;zhu neng dang yi ,ze bai shi zheng 。”(li :zhi li 。you :an chu 。hua :gan hua 。dang :zhu guan 。)《shang jun shu ·jun chen 》:“gu guo zhi er de an ,bing jiang er zhu zun 。”②huang di de nv er 。《hou han shu ·song hong chuan 》:“hong bei yin jian ,di ling zhu zuo bing feng hou 。”③chun qiu zhan guo shi chen da fu wei zhu 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“zhao meng yue :‘shei dang liang chen ?’dui yue :‘zhu shi wei yi 。’”(zhao meng :jin guo qing da fu 。dang :xiang dang yu 。)④zhu ren 。du fu 《qiu xing ba shou 》zhi si :“wang hou di zhai jie xin zhu 。”(di :gui zu de da zhai zi 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·jian ao 》:“zhu yi zhi zi you dang wang ,nai sa sao shi she ,zai ting shi zuo xiang dai 。”(zi you :wang hui zhi zi 。)⑤si zhe de pai wei 。《chun qiu ·wen gong er nian 》:“zuo xi gong zhu 。”⑥gen ben ;shou yao de 。cao pi 《dian lun ·lun wen 》:“wen yi qi wei zhu 。”⑦zhang guan ;zhu chi 。《mo zi ·bei gao lin 》:“shi ren zhu ci che 。”⑧yu zhao 。fan zhong yan 《zou qi xuan yu da chen ding he dong han yu 》:“he dong de zhen shu nian ,zhan shu yi zhu cheng xian 。”ji :
①qiao ji ;qiao da 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“yuan yu bao (fú)xi ji ming gu 。”(bao :gu chui 。)su shi 《dan zhong shan ji 》:“er lou zhe yi fu jin kao ji er qiu zhi ,zi yi wei de ji shi 。”②gong da ;gong ji 。《zuo chuan ·yin gong jiu nian 》:“zhu dan zhu zhi ,zhong rong shi ,qian hou ji zhi ,jin yi 。”(zhu dan :zheng da fu 。zhong :tong “zhong ”,zhong duan 。)su xun 《liu guo lun 》:“hou qin ji zhao zhe zai ,li mu lian que zhi 。”③ji sha 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shou bi ,qing yi jian wu ,yin ji pei gong yu zuo 。”④chu ji ;peng zhuang 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“xiang ru chi ji bi ni (nì)zhu ,yu yi ji zhu 。”(ni :xie shi 。)《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“lin zi zhi tu ,che gu ji ,ren jian ma 。”zhong :
yi chong da ji le qi 。《guan zi ·ren fa 》:“zhong gu yu se 。”ding :
①gu dai zhu huo cheng shi zhi qi 。yi ban wei yuan fu san zu liang er ,you de wei fang xing si zu ,da xiao bu yi 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“wu neng dong cuan (cuàn)ding er xia zao bing yi 。”②(ding you san zu )bi yu san fang fen li 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“jin zhe han zhi cui mo ,san jia ding li 。”③shang gu yi ding wei chuan guo zhi bao ,chen lie yu zong miao ,hou shi sui yi ding xiang zheng guo jia zheng quan he wang wei 。《song shu ·wu di ji zhong 》:“ding zuo (zuò)zai long 。”④bi yu san gong ji qing xiang deng zui gao guan jue ,xiang san zu tuo ding ,jian fu guo jia chong ren 。《hou han shu ·xie yi wu chuan 》:“yi dang ba zhuo ,shi deng ding si 。”(ba zhuo :shua ba 。si :guan fu 。)⑤cheng da ;xian gui 。zuo sai 《wu dou fu 》:“ji ju ze gao men ding gui 。”⑥fu ci 。zheng ;zheng zai 。《han shu · kuang heng chuan 》:“mo shui 《shi 》,kuang ding lai 。”shi :
(yi )①fan shi ;liang shi 。《han fei zi ·shi guo 》:“cai shi jiang jin 。”②shi wu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“xiao ren you mu ,jie chang xiao ren zhi shi yi 。”③chi 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“cu mai yu peng shi ,de yu fu zhong shu 。”④shou na 。《yan tie lun ·xiang ci 》:“xian sheng bu neng zheng bu shi jian zheng zhi jun 。”⑤ri 、yue kui que de xian xiang 。hou zuo “shi ”。《lun yu ·zi zhang 》:“jun zi zhi guo ye ,ru ri yue zhi shi yan 。”[shi yan ]shi xin ;bu xin shou nuo yan 。《shi ji ·yan ben ji 》:“nv (rǔ)wu bu xin ,zhen bu shi yan 。”(nv :ni 。) (er )sì na dong xi gei ren chi ;gong yang 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“jie yi yi wo ,tui shi (shí)shi (sì)wo 。” (san )yìren ming yong zi 。han chao you li shi ji (jī)。zuo :
①zuo 。gu ren xi de er zuo ;liang xi zhao de ;tun bu fang zai jiao gen shang 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“zuo er jia mei 。”《lv shi chun qiu ·li su 》:“zhong ri zuo ,bu zi kuai 。”②zuo wei 。hou lai xie zuo “zuo ”。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“zheng ren you ju zhi lv zhe ,xian zi du ji zu er zhi zhi ji zuo 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“qing yi wu jian ,yin ji pei gong yu zuo 。”you bi yu rong yi ,bu fei li 。《meng zi ·li lou xia 》:“tian zhi gao ye ,xing chen zhi yuan ye ,gou qiu ji di ,qian sui zhi ri zhi ,ke zuo er zhi ye 。”(ri zhi :zhi dong zhi 。)③ju shou ;jian shou 。《zuo chuan ·huan gong shi er nian 》:“chu ren zuo ji bei men 。”④su song ren dui zhi ;dui zheng 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“zhuang zi wei zuo 。”(zhuang zi :ren ming 。)⑤fan zui ;qiu fan ……huo zui 。《yan zi chun qiu ·za xia 》:“wang yue :‘he zuo ?’yue :‘zuo dao ’”《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“shu sui ,zuo fa qu guan ,jia ju chang an 。”ye zhi pan zui ,ding zui 。《han shu ·huo guang chuan 》:“gan you hui zhe ,zuo zhi !”⑥tu ran ;bai bai de 。li bai 《shu dao nan 》:“yi shou fu ying zuo chang tan 。”⑦yin wei ;you yu 。gu shi 《mo shang sang 》:“lai gui xiang yuan nu ,dan zuo guan luo fu 。”(luo fu :mei nv ming 。)du mu 《shan hang 》:“ting che zuo ai feng lin wan 。”⑧ju zhu ;ting liu 。gui zhuang 《huang xiao zi chuan 》:“fu zi zuo lv zhong chang huang (tǎng huǎng)lei yue ,yin liu guo sui 。”(chang huang :shi yi 。lei :shu 。)hua :
(yi )①cao mu suo kai de hua 。hou zuo “hua ”。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“hua ru tao li 。”《shi jing · zhou na ·tao wai 》:“tao zhi wai wai ,zhuo zhuo ji hua 。”you zhi kai hua 。《li ji ·yue ling 》:“tao shi hua 。”②cong zhong jian pou kai 。《li ji ·qu li shang 》:“wei tian zi xiao gua zhe fu zhi ,jin yi chi ;wei guo jun zhe hua zhi ,jin yi xi 。”(er )huá ①guang cai ;guang hui 。xie zhuang 《yue fu 》:“zeng hua tai shi ,yang cai xuan gong 。”(tai shi 、xuan gong :jie xing zuo ming 。)you hui ying 。he xun 《qiu xi yang zeng cong xiong tian na 》:“gao shu bei feng xiang ,kong ting qiu yue hua 。”②chu xian zai tai yang huo yue liang zhou wei de cai se guang huan ,gu ren yi wei ji zhao 。li cheng 《ri wu se fu 》:“xiang kai ri hua 。”(xiang :ji xiang 。)③hua li ;hua mei 。cao zhi 《luo shen fu 》:“hua rong e na ,ling wo wang can 。”you zhi ren wu mei li you feng cai 。liu ji 《zeng ji shi 》:“hua yan wan ru yu 。”④jing hua 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“wu hua tian bao ,long guang she niu dou zhi xu 。”⑤cai xue 。han yu 《song zheng shi jiao li de luo zi 》:“cai zi fu wen hua 。”you zhi wen cai 。du fu 《zeng bi bu xiao lang zhong shi xiong 》:“ci hua qing hou bei 。”(qing :shi qin pei 。)⑥sheng yu ;ming sheng 。zhang jiu ling 《he hu gei shi zhong zhi ye jian zhu gong 》:“sheng hua da guo bao 。”⑦fan cheng 。liu de ren 《le you yuan chun wang 》:“shi jiao fan hua de ,ying mo bu zui ren 。”⑧xian gui 。wang ji 《ce zhang xun yin shi 》:“sui sui chang ru ci ,fang zhi qing shi hua 。”⑨fu hua 。《hou han shu ·zhou ju chuan 》:“dan wu ji hua ,bu qiu ji shi 。”⑩sui yue ;shi guang 。shen quan ji 《chun gui 》:“sui hua kong zi zhi 。”you nian qing ;nian shao 。li shang yin 《jin se 》:“jin se mo duan wu shi xian ,yi xian yi zhu sai hua nian 。”(11)(tou fa )hua bai 。su shi 《nian nu jiao ·chi bi huai gu 》:“gu guo shen you ,duo qing ying xiao wo ,zao sheng hua fa 。”(12)zhong guo gu chen hua xia ,sheng chen “hua ”。yi zhuan zhi han zu 。《zuo chuan ·ding gong shi nian 》:“yi bu luan hua 。”(yi :gu chen shao shu min zu ming 。)(13)tong “hua ”。xuan hua 。《yan zi chun qiu ·nei pian wen shang er shi 》:“bu yan jun guo ,jian hu qian ,bu hua hu wai 。”(hu :yu 。) (san )huà tong “hua ”。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“hua feng ping lu 。”tang :
①dian tang 。《xun zi ·ru xiao 》:“zhu hou qu zou tang xia 。”②zheng wu ,ji ting tang 。du fu 《zeng wei ba chu shi 》:“yan zhi er shi zai ,chong shang jun zi tang 。”③jiu shi guan fu yi shi huo shen an de de fang 。li shang yin 《hang ci xi xiao zuo 》:“wei wei zheng shi tang 。”④zhi mou xie you zhuan men yong tu de fang wu 、ting tang huo ju shi 。liu zong yuan 《chou shi (zhōu zhì)xian xin shi tang ji 》:“xin zuo shi tang yu xian nei zhi you 。”⑤fu ji 、mu ji tong zu de qin shu 。《shi shui xin yu ·shang yu 》:“yang chang he fu yao yu tai fu hu tong tang xiang shan 。”(yang chang he :ren ming 。)[tang tang ]1.hong da 。《yan zi chun qiu ·wai pian chong er yi zhe er 》:“gua ren jiang qu ci tang tang guo er si hu ?”(qu :li kai 。)2. guang ming zheng da 。《fa yan ·chong li 》:“tang tang hu zhong ,nan yi zai !”3. rong mao kui wei bu fan 。《hou han shu ·fu zhan chuan 》:“zhan rong mao tang tang 。”4.gong ran ;mo gu lv de yang zi 。liu you 《she bai ma du kai ran you huai 》:“yuan cao bai zhan xiang chi chu ,quan yang tang tang zi lai qu 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]