• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 蒸黎今得請,宇宙昨還淳。

    “蒸黎今得請,宇宙昨還淳。”詩句出處:《送從翁東川弘農尚書幕》;是唐朝詩人李商隱的作品。

    昔帝回沖眷,維皇惻上仁。三靈迷赤氣,萬匯叫蒼旻。
    刊木方隆禹,陛陑始創殷。夏臺曾圮閉,汜水敢逡巡。
    拯溺休規步,防虞要徙薪。蒸黎今得請,宇宙昨還淳。
    纘祖功宜急,貽孫計甚勤。降災雖代有,稔惡不無因。
    宮掖方為蠱,邊隅忽遘迍。獻書秦逐客,間諜漢名臣。
    北伐將誰使,南征決此辰。中原重板蕩,玄象失鉤陳。
    詰旦違清道,銜枚別紫宸。茲行殊厭勝,故老遂分新。
    去異封於鞏,來寧避處豳。永嘉幾失墜,宣政遽酸辛。
    元子當傳啟,皇孫合授詢。時非三揖讓,表請再陶鈞。
    舊好盟還在,中樞策屢遵。蒼黃傳國璽,違遠屬車塵。
    雛虎如憑怒,漦龍性漫馴。封崇自何等,流落乃斯民。
    逗撓官軍亂,優容敗將頻。早朝披草莽,夜縋達絲綸。
    忘戰追無及,長驅氣益振。婦言終未易,廟算況非神。
    日馭難淹蜀,星旄要定秦。人心誠未去,天道亦無親。
    錦水湔雲浪,黃山掃地春。斯文虛夢鳥,吾道欲悲麟。
    斷續殊鄉淚,存亡滿席珍。魂銷季羔竇,衣化子張紳。
    建議庸何所,通班昔濫臻。浮生見開泰,獨得詠汀蘋。

    【註釋】:

    蒸:

    ①細小的柴火。《淮南子·主術訓》:“冬伐薪蒸。”②氣體上升。《國語·周語上》:“陽氣俱蒸。”③用熱氣蒸。賈思勰《齊民要術·蒸缹》:“著甑中蒸之取熟。”(著:置,放。甑:做飯的一種瓦器。)④悶熱。《魏書·崔浩傳》:“夏月蒸暑。”⑤通“烝”。眾;多。應璩《與從弟君苗君胄書》:“濟蒸人於塗炭。”

    黎:

    ①眾;多。《詩經·小雅·天保》:“群黎百姓。”②民眾。《宋書·袁豹傳》:“積弊之黎,難用克振。”(用:以。克:能。)③黑色,也作“黧”。《尚書·禹貢》:“厥土青黎。”《荀子·堯問》:“顏色黎黑而不失其所。”④通“耆”。老。《國語·吳語》:“今王播棄黎老。”⑤通“遲”。比及;等到。《史記·高祖本紀》:“黎明,圍宛城三匝。”⑥古國名。殷代諸侯國,為周文王所滅。在今山西省長治縣西南。

    今:

    ①此時;現在。《歸去來兮辭》:“實迷途其未遠,覺今是而昨非。”《戰國策·趙策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左傳·襄公二年》:“(崔子)今不來矣。”②現代。與“古”相對。《禮記·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:違反。)《論語·子罕》:“後生可畏,焉知來者之不如今也?”③今日。《詩經·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④當今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜殺人者也。”⑤將要;將會。司馬遷《史記·項羽本紀》:“豎子不足與謀,奪項王天下者必沛公也。吾屬今為之虜矣。”⑥不久。《史記·申屠嘉列傳》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史記·項羽本紀》:“今不急下,吾烹太公。”

    得:

    ①獲取;得到。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“賢明之士思得明君。”②捉得;找到。《聊齋志異·促織》:“逐而得之。”③得意。《史記·管晏列傳》:“意氣洋洋,甚自得也。”④得到的莊稼;收獲;思想上獲得;心得。漢·晁錯《論貴粟疏》:“亡(wú)農夫之苦,有仟伯之得。”宋·王安石《遊褒禪山記》:“古人之觀於天地、山川、草木、蟲魚、鳥獸,往往有得。”⑤能;能夠《史記·項羽本紀》:“沛公軍霸上,未得與項羽相見。”⑥表示某種動作能做或可以做。前蜀·杜光庭《神仙感遇傳·羅公遠》:“試令羅公取,取不得則羅公輸,取得則僧輸。”⑦需要;應該;必須。《史記·項羽本紀》:“君為我呼入,吾得兄事之。”⑧合適;正確。明· 馬中錫《中山狼傳》:“於彼計則得。”《漢書·敘傳上》:“歷古今之得失。”⑨完成;完瞭。唐·白居易《琵琶行》:“十三學得琵琶成。”⑩通“德”。感激恩德。《孟子·告子上》:“為宮室之美,妻妾之奉,所識窮乏者得我歟?”

    請:

    ①謁見;拜見。《漢書·張湯傳》:“其造請諸公,不避寒暑。”②特指漢代諸侯朝見天子,春天叫朝,秋天叫請。這個意義舊讀qìng。《史記·魏其武安侯列傳》:“太後除竇嬰門籍,不得入朝請。”(門籍:出入宮門的名籍。)《漢書·吳王劉濞傳》:“及後使人為秋請,上復責問吳使者。”③問;請示。《韓非子·喻老》:“今在骨髓,臣是以無請也。”張溥《五人墓碑記》:“既而以吳民之亂請於朝。”④告訴。《儀禮·鄉射禮》:“主人答,再拜,乃請。”⑤請求。1. 請人做某事。《左傳·隱公元年》:“亟請於武公。”2.請人允許自己做某事。《孟子·梁惠王上》:“王好戰,請以戰喻。”⑥邀請。《史記·魏公子列傳》:“於是公子請朱亥。”⑦副詞。表敬意,無實義。《史記·廉頗藺相如列傳》:“臣請完璧歸趙。”⑧通“情”。1.實情。《墨子·非命下》:“察眾之耳目之請。”《荀子·成相》:“聽之經,明其請。”(聽:指聽獄。)2. 確實;的確。《墨子·明鬼下》:“若使鬼神請亡,是乃費其所為酒醴粢盛之財耳。”(亡:無。粢盛:祭品。)

    宇:

    ①屋簷。《左傳·昭公十三年》:“況衛在君之宇下,而敢有異志?”(衛:衛國。)②房屋。《史記·秦始皇本紀》:“各安其宇。”③國傢。《史記·秦始皇本紀》:“皇帝休烈,平一宇內,德惠脩長。”(休:美。烈:事業。)④上下四方,天下。《荀子·富國》:“萬物同宇而異體。”⑤儀容;風度。劉義慶《世說新語·雅量》:“世以此定二王神宇。”(世:世人。二王:指王徽之和王獻之。神:神情。)[宇宙]1.屋宇棟梁。《鹽鐵論·復古》:“宇宙之間,燕雀不知天地之高也。”2. 所有的空間和時間。《淮南子·原道》:“纮(hóng)宇宙而章三光。”(纮:本指繩帶,此指維系、總領。章:明。三光:日、月、星。)

    宙:

    古往今來的所有時間。《莊子·庚桑楚》:“有長而無本剽者宙也。”(本剽:本末,指開端和盡頭。)

    還:

    (一)①返回;回到原地或恢復原位。《左傳·僖公二十四年》:“宋成公如楚,還,入於鄭,鄭伯將享之。”(鄭伯:指鄭文公。享:設宴招待。)《史記·項羽本紀》:“還軍霸上。”②恢復。《魏書·顯祖紀》:“諸非勞超遷者,亦各還初。”(勞:功勞。遷:晉升。)③交還;歸還。《荀子·堯問》:“然而吾所執贄而見者十人,還贄而見者三十人。”也指交納。杜甫《歲晏行》:“割慈忍愛還租庸。”(庸:抵償勞役的佈帛。)④顧;回頭。潘嶽《傷弱子辭》:“還眺兮墳瘞(yì),草莽莽兮木森森。”(瘞:埋葬物。)《史記·滑稽列傳》:“疾步數還顧。”⑤償還。江淹《恨賦》:“裂帛系書,誓還漢恩。”(系:綁。書:信。)⑥通“環”。環繞。陳亮《念奴嬌·登多景樓》:“危樓還望,嘆此意,今古幾人曾會。”⑦《漢書·食貨志上》:“還廬樹桑。”(廬:房舍。) (二)xuán ①旋轉。《國語·吳語》:“大夫種(zhǒng)勇而善謀,將還玩吳國於股掌之上,以得其志。”(種:指越大夫文種。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是則舜禹還至,王業還起。”③輕盈快捷的樣子。《詩經·齊風·還》:“子之還兮,遭我乎峱(náo)之間兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副詞。①仍;尚。杜甫《泛江》詩:“亂離還奏樂,漂泊且聽歌。”②再;又。孟浩然《過故人莊》:“待到重陽日,還來就菊花。”③更。杜甫《奉待嚴大夫》詩:“殊方又喜故人來,重鎮還須濟世才。”

    淳:

    (一)①質樸;敦厚。《墨子·所染》:“其友皆好仁義,淳謹畏令。”《新論·風俗》:“風有厚薄,俗有淳澆。”(澆:刻薄。)②味道濃厚。《論衡·自然》:“淳酒味甘,飲之者醉不相知。”③精純;純凈。王屮《頭陀寺碑文》:“法師釋曇珍,業行淳修,理懷淵遠。”(釋:加在僧尼名字前以示身分。)《夢溪筆談·雜志一》:“顏似淳漆,然之如麻,但煙甚濃。”(顏:色。然:燃。)④成對。《左傳·襄公十一年》:“鄭人賂晉侯以廣車、軘車,淳十五乘。”⑤通“焞tūn”。光明。陸機《皇太子宴玄圃宣猷堂有令賦詩》:“淳曜六合,皇慶攸興。”(六合:指天地四方。)楊炯《庭菊賦》:“含天地之精氣,吸日月之淳光。”(二)zhūn澆灌。《周禮· 考工記· 鐘氏》:“鐘氏染羽……淳而漬(zì)之。”(漬:浸泡。)


  • 蒸黎今得请,宇宙昨还淳。

    “蒸黎今得请,宇宙昨还淳。”诗句出处:《送从翁东川弘农尚书幕》;是唐朝诗人李商隐的作品。

    昔帝回冲眷,维皇恻上仁。三灵迷赤气,万汇叫苍旻。
    刊木方隆禹,陛陑始创殷。夏台曾圮闭,汜水敢逡巡。
    拯溺休规步,防虞要徙薪。蒸黎今得请,宇宙昨还淳。
    缵祖功宜急,贻孙计甚勤。降灾虽代有,稔恶不无因。
    宫掖方为蛊,边隅忽遘迍。献书秦逐客,间谍汉名臣。
    北伐将谁使,南征决此辰。中原重板荡,玄象失钩陈。
    诘旦违清道,衔枚别紫宸。兹行殊厌胜,故老遂分新。
    去异封于巩,来宁避处豳。永嘉几失坠,宣政遽酸辛。
    元子当传启,皇孙合授询。时非三揖让,表请再陶钧。
    旧好盟还在,中枢策屡遵。苍黄传国玺,违远属车尘。
    雏虎如凭怒,漦龙性漫驯。封崇自何等,流落乃斯民。
    逗挠官军乱,优容败将频。早朝披草莽,夜缒达丝纶。
    忘战追无及,长驱气益振。妇言终未易,庙算况非神。
    日驭难淹蜀,星旄要定秦。人心诚未去,天道亦无亲。
    锦水湔云浪,黄山扫地春。斯文虚梦鸟,吾道欲悲麟。
    断续殊乡泪,存亡满席珍。魂销季羔窦,衣化子张绅。
    建议庸何所,通班昔滥臻。浮生见开泰,独得咏汀蘋。

    【注释】:

    蒸:

    ①细小的柴火。《淮南子·主术训》:“冬伐薪蒸。”②气体上升。《国语·周语上》:“阳气俱蒸。”③用热气蒸。贾思勰《齐民要术·蒸缹》:“著甑中蒸之取熟。”(著:置,放。甑:做饭的一种瓦器。)④闷热。《魏书·崔浩传》:“夏月蒸暑。”⑤通“烝”。众;多。应璩《与从弟君苗君胄书》:“济蒸人于涂炭。”

    黎:

    ①众;多。《诗经·小雅·天保》:“群黎百姓。”②民众。《宋书·袁豹传》:“积弊之黎,难用克振。”(用:以。克:能。)③黑色,也作“黧”。《尚书·禹贡》:“厥土青黎。”《荀子·尧问》:“颜色黎黑而不失其所。”④通“耆”。老。《国语·吴语》:“今王播弃黎老。”⑤通“迟”。比及;等到。《史记·高祖本纪》:“黎明,围宛城三匝。”⑥古国名。殷代诸侯国,为周文王所灭。在今山西省长治县西南。

    今:

    ①此时;现在。《归去来兮辞》:“实迷途其未远,觉今是而昨非。”《战国策·赵策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左传·襄公二年》:“(崔子)今不来矣。”②现代。与“古”相对。《礼记·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:违反。)《论语·子罕》:“后生可畏,焉知来者之不如今也?”③今日。《诗经·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④当今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜杀人者也。”⑤将要;将会。司马迁《史记·项羽本纪》:“竖子不足与谋,夺项王天下者必沛公也。吾属今为之虏矣。”⑥不久。《史记·申屠嘉列传》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史记·项羽本纪》:“今不急下,吾烹太公。”

    得:

    ①获取;得到。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“贤明之士思得明君。”②捉得;找到。《聊斋志异·促织》:“逐而得之。”③得意。《史记·管晏列传》:“意气洋洋,甚自得也。”④得到的庄稼;收获;思想上获得;心得。汉·晁错《论贵粟疏》:“亡(wú)农夫之苦,有仟伯之得。”宋·王安石《游褒禅山记》:“古人之观于天地、山川、草木、虫鱼、鸟兽,往往有得。”⑤能;能够《史记·项羽本纪》:“沛公军霸上,未得与项羽相见。”⑥表示某种动作能做或可以做。前蜀·杜光庭《神仙感遇传·罗公远》:“试令罗公取,取不得则罗公输,取得则僧输。”⑦需要;应该;必须。《史记·项羽本纪》:“君为我呼入,吾得兄事之。”⑧合适;正确。明· 马中锡《中山狼传》:“于彼计则得。”《汉书·叙传上》:“历古今之得失。”⑨完成;完了。唐·白居易《琵琶行》:“十三学得琵琶成。”⑩通“德”。感激恩德。《孟子·告子上》:“为宫室之美,妻妾之奉,所识穷乏者得我欤?”

    请:

    ①谒见;拜见。《汉书·张汤传》:“其造请诸公,不避寒暑。”②特指汉代诸侯朝见天子,春天叫朝,秋天叫请。这个意义旧读qìng。《史记·魏其武安侯列传》:“太后除窦婴门籍,不得入朝请。”(门籍:出入宫门的名籍。)《汉书·吴王刘濞传》:“及后使人为秋请,上复责问吴使者。”③问;请示。《韩非子·喻老》:“今在骨髓,臣是以无请也。”张溥《五人墓碑记》:“既而以吴民之乱请于朝。”④告诉。《仪礼·乡射礼》:“主人答,再拜,乃请。”⑤请求。1. 请人做某事。《左传·隐公元年》:“亟请于武公。”2.请人允许自己做某事。《孟子·梁惠王上》:“王好战,请以战喻。”⑥邀请。《史记·魏公子列传》:“于是公子请朱亥。”⑦副词。表敬意,无实义。《史记·廉颇蔺相如列传》:“臣请完璧归赵。”⑧通“情”。1.实情。《墨子·非命下》:“察众之耳目之请。”《荀子·成相》:“听之经,明其请。”(听:指听狱。)2. 确实;的确。《墨子·明鬼下》:“若使鬼神请亡,是乃费其所为酒醴粢盛之财耳。”(亡:无。粢盛:祭品。)

    宇:

    ①屋檐。《左传·昭公十三年》:“况卫在君之宇下,而敢有异志?”(卫:卫国。)②房屋。《史记·秦始皇本纪》:“各安其宇。”③国家。《史记·秦始皇本纪》:“皇帝休烈,平一宇内,德惠脩长。”(休:美。烈:事业。)④上下四方,天下。《荀子·富国》:“万物同宇而异体。”⑤仪容;风度。刘义庆《世说新语·雅量》:“世以此定二王神宇。”(世:世人。二王:指王徽之和王献之。神:神情。)[宇宙]1.屋宇栋梁。《盐铁论·复古》:“宇宙之间,燕雀不知天地之高也。”2. 所有的空间和时间。《淮南子·原道》:“纮(hóng)宇宙而章三光。”(纮:本指绳带,此指维系、总领。章:明。三光:日、月、星。)

    宙:

    古往今来的所有时间。《庄子·庚桑楚》:“有长而无本剽者宙也。”(本剽:本末,指开端和尽头。)

    还:

    (一)①返回;回到原地或恢复原位。《左传·僖公二十四年》:“宋成公如楚,还,入于郑,郑伯将享之。”(郑伯:指郑文公。享:设宴招待。)《史记·项羽本纪》:“还军霸上。”②恢复。《魏书·显祖纪》:“诸非劳超迁者,亦各还初。”(劳:功劳。迁:晋升。)③交还;归还。《荀子·尧问》:“然而吾所执贽而见者十人,还贽而见者三十人。”也指交纳。杜甫《岁晏行》:“割慈忍爱还租庸。”(庸:抵偿劳役的布帛。)④顾;回头。潘岳《伤弱子辞》:“还眺兮坟瘗(yì),草莽莽兮木森森。”(瘗:埋葬物。)《史记·滑稽列传》:“疾步数还顾。”⑤偿还。江淹《恨赋》:“裂帛系书,誓还汉恩。”(系:绑。书:信。)⑥通“环”。环绕。陈亮《念奴娇·登多景楼》:“危楼还望,叹此意,今古几人曾会。”⑦《汉书·食货志上》:“还庐树桑。”(庐:房舍。) (二)xuán ①旋转。《国语·吴语》:“大夫种(zhǒng)勇而善谋,将还玩吴国于股掌之上,以得其志。”(种:指越大夫文种。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是则舜禹还至,王业还起。”③轻盈快捷的样子。《诗经·齐风·还》:“子之还兮,遭我乎峱(náo)之间兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副词。①仍;尚。杜甫《泛江》诗:“乱离还奏乐,漂泊且听歌。”②再;又。孟浩然《过故人庄》:“待到重阳日,还来就菊花。”③更。杜甫《奉待严大夫》诗:“殊方又喜故人来,重镇还须济世才。”

    淳:

    (一)①质朴;敦厚。《墨子·所染》:“其友皆好仁义,淳谨畏令。”《新论·风俗》:“风有厚薄,俗有淳浇。”(浇:刻薄。)②味道浓厚。《论衡·自然》:“淳酒味甘,饮之者醉不相知。”③精纯;纯净。王屮《头陀寺碑文》:“法师释昙珍,业行淳修,理怀渊远。”(释:加在僧尼名字前以示身分。)《梦溪笔谈·杂志一》:“颜似淳漆,然之如麻,但烟甚浓。”(颜:色。然:燃。)④成对。《左传·襄公十一年》:“郑人赂晋侯以广车、軘车,淳十五乘。”⑤通“焞tūn”。光明。陆机《皇太子宴玄圃宣猷堂有令赋诗》:“淳曜六合,皇庆攸兴。”(六合:指天地四方。)杨炯《庭菊赋》:“含天地之精气,吸日月之淳光。”(二)zhūn浇灌。《周礼· 考工记· 钟氏》:“钟氏染羽……淳而渍(zì)之。”(渍:浸泡。)


  • zheng li jin de qing ,yu zhou zuo hai chun 。

    “zheng li jin de qing ,yu zhou zuo hai chun 。”shi gou chu chu :《song cong weng dong chuan hong nong shang shu mu 》;shi tang chao shi ren li shang yin de zuo pin 。

    xi di hui chong juan ,wei huang ce shang ren 。san ling mi chi qi ,mo hui jiao cang min 。
    kan mu fang long yu ,bi er shi chuang yan 。xia tai ceng pi bi ,si shui gan qun xun 。
    zheng ni xiu gui bu ,fang yu yao xi xin 。zheng li jin de qing ,yu zhou zuo hai chun 。
    zuan zu gong yi ji ,yi sun ji shen qin 。jiang zai sui dai you ,ren e bu mo yin 。
    gong ye fang wei gu ,bian yu hu gou zhun 。suo shu qin zhu ke ,jian die han ming chen 。
    bei fa jiang shei shi ,na zheng jue ci chen 。zhong yuan chong ban dang ,xuan xiang shi gou chen 。
    jie dan wei qing dao ,xian mei bie zi chen 。ci hang shu ya sheng ,gu lao sui fen xin 。
    qu yi feng yu gong ,lai ning bi chu bin 。yong jia ji shi zhui ,xuan zheng ju suan xin 。
    yuan zi dang chuan qi ,huang sun ge shou xun 。shi fei san yi rang ,biao qing zai tao jun 。
    jiu hao meng hai zai ,zhong shu ce lv zun 。cang huang chuan guo xi ,wei yuan shu che chen 。
    chu hu ru ping nu ,chi long xing man xun 。feng chong zi he deng ,liu la nai si min 。
    dou nao guan jun luan ,you rong bai jiang pin 。zao chao pi cao mang ,ye zhui da si guan 。
    wang zhan zhui mo ji ,chang qu qi yi zhen 。fu yan zhong wei yi ,miao suan kuang fei shen 。
    ri yu nan yan shu ,xing mao yao ding qin 。ren xin cheng wei qu ,tian dao yi mo qin 。
    jin shui jian yun lang ,huang shan sao de chun 。si wen xu meng diao ,wu dao yu bei lin 。
    duan xu shu xiang lei ,cun wang man xi zhen 。hun xiao ji gao dou ,yi hua zi zhang shen 。
    jian yi yong he suo ,tong ban xi lan zhen 。fu sheng jian kai tai ,du de yong ting 蘋。

    【zhu shi 】:

    zheng :

    ①xi xiao de chai huo 。《huai na zi ·zhu shu xun 》:“dong fa xin zheng 。”②qi ti shang sheng 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“yang qi ju zheng 。”③yong re qi zheng 。gu sai xie 《ji min yao shu ·zheng fou 》:“zhe zeng zhong zheng zhi qu shou 。”(zhe :zhi ,fang 。zeng :zuo fan de yi chong wa qi 。)④men re 。《wei shu ·cui hao chuan 》:“xia yue zheng shu 。”⑤tong “zheng ”。zhong ;duo 。ying qu 《yu cong di jun miao jun zhou shu 》:“ji zheng ren yu tu tan 。”

    li :

    ①zhong ;duo 。《shi jing ·xiao ya ·tian bao 》:“qun li bai xing 。”②min zhong 。《song shu ·yuan bao chuan 》:“ji bi zhi li ,nan yong ke zhen 。”(yong :yi 。ke :neng 。)③hei se ,ye zuo “li ”。《shang shu ·yu gong 》:“jue tu qing li 。”《xun zi ·yao wen 》:“yan se li hei er bu shi ji suo 。”④tong “qi ”。lao 。《guo yu ·wu yu 》:“jin wang bo qi li lao 。”⑤tong “chi ”。bi ji ;deng dao 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“li ming ,wei wan cheng san za 。”⑥gu guo ming 。yan dai zhu hou guo ,wei zhou wen wang suo mie 。zai jin shan xi sheng chang zhi xian xi na 。

    jin :

    ①ci shi ;xian zai 。《gui qu lai xi ci 》:“shi mi tu ji wei yuan ,jiao jin shi er zuo fei 。”《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao fu jin zhe shu bu yu shi 。”《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“(cui zi )jin bu lai yi 。”②xian dai 。yu “gu ”xiang dui 。《li ji ·zhong yong 》:“sheng hu jin zhi shi ,fan gu zhi dao 。”(fan :wei fan 。)《lun yu ·zi han 》:“hou sheng ke wei ,yan zhi lai zhe zhi bu ru jin ye ?”③jin ri 。《shi jing ·shao na ·biao you mei 》:“qiu wo shu shi ,dai ji jin xi 。”(shu :duo 。shi :zhi wei hun nan zi 。dai dài:ji ;dao 。)④dang jin 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jin fu tian xia zhi ren mu ,wei you bu shi sha ren zhe ye 。”⑤jiang yao ;jiang hui 。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shu zi bu zu yu mou ,duo xiang wang tian xia zhe bi pei gong ye 。wu shu jin wei zhi lu yi 。”⑥bu jiu 。《shi ji ·shen tu jia lie chuan 》:“ru di wang ,wu jin shi ren shao re 。”⑦jia ru ;ru guo 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin bu ji xia ,wu peng tai gong 。”

    de :

    ①huo qu ;de dao 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xian ming zhi shi sai de ming jun 。”②zhuo de ;zhao dao 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“zhu er de zhi 。”③de yi 。《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“yi qi xiang xiang ,shen zi de ye 。”④de dao de zhuang jia ;shou huo ;sai xiang shang huo de ;xin de 。han ·chao cuo 《lun gui su shu 》:“wang (wú)nong fu zhi ku ,you qian bai zhi de 。”song ·wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gu ren zhi guan yu tian de 、shan chuan 、cao mu 、chong yu 、diao shou ,wang wang you de 。”⑤neng ;neng gou 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong jun ba shang ,wei de yu xiang yu xiang jian 。”⑥biao shi mou chong dong zuo neng zuo huo ke yi zuo 。qian shu ·du guang ting 《shen xian gan yu chuan ·luo gong yuan 》:“shi ling luo gong qu ,qu bu de ze luo gong shu ,qu de ze seng shu 。”⑦xu yao ;ying gai ;bi xu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jun wei wo hu ru ,wu de xiong shi zhi 。”⑧ge kuo ;zheng que 。ming · ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“yu bi ji ze de 。”《han shu ·xu chuan shang 》:“li gu jin zhi de shi 。”⑨wan cheng ;wan le 。tang ·bai ju yi 《pi pa hang 》:“shi san xue de pi pa cheng 。”⑩tong “de ”。gan ji en de 。《meng zi ·gao zi shang 》:“wei gong shi zhi mei ,qi qie zhi feng ,suo shi qiong fa zhe de wo yu ?”

    qing :

    ①ye jian ;bai jian 。《han shu ·zhang shang chuan 》:“ji zao qing zhu gong ,bu bi han shu 。”②te zhi han dai zhu hou chao jian tian zi ,chun tian jiao chao ,qiu tian jiao qing 。zhe ge yi yi jiu dou qìng。《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“tai hou chu dou ying men ji ,bu de ru chao qing 。”(men ji :chu ru gong men de ming ji 。)《han shu ·wu wang liu bi chuan 》:“ji hou shi ren wei qiu qing ,shang fu ze wen wu shi zhe 。”③wen ;qing shi 。《han fei zi ·yu lao 》:“jin zai gu sui ,chen shi yi mo qing ye 。”zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“ji er yi wu min zhi luan qing yu chao 。”④gao su 。《yi li ·xiang she li 》:“zhu ren da ,zai bai ,nai qing 。”⑤qing qiu 。1. qing ren zuo mou shi 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“ji qing yu wu gong 。”2.qing ren yun hu zi ji zuo mou shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang hao zhan ,qing yi zhan yu 。”⑥yao qing 。《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“yu shi gong zi qing zhu hai 。”⑦fu ci 。biao jing yi ,mo shi yi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“chen qing wan bi gui zhao 。”⑧tong “qing ”。1.shi qing 。《mo zi ·fei ming xia 》:“cha zhong zhi er mu zhi qing 。”《xun zi ·cheng xiang 》:“ting zhi jing ,ming ji qing 。”(ting :zhi ting yu 。)2. que shi ;de que 。《mo zi ·ming gui xia 》:“re shi gui shen qing wang ,shi nai fei ji suo wei jiu li ci cheng zhi cai er 。”(wang :mo 。ci cheng :ji pin 。)

    yu :

    ①wu yan 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“kuang wei zai jun zhi yu xia ,er gan you yi zhi ?”(wei :wei guo 。)②fang wu 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“ge an ji yu 。”③guo jia 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“huang di xiu lie ,ping yi yu nei ,de hui 脩chang 。”(xiu :mei 。lie :shi ye 。)④shang xia si fang ,tian xia 。《xun zi ·fu guo 》:“mo wu tong yu er yi ti 。”⑤yi rong ;feng du 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ya liang 》:“shi yi ci ding er wang shen yu 。”(shi :shi ren 。er wang :zhi wang hui zhi he wang suo zhi 。shen :shen qing 。)[yu zhou ]1.wu yu dong liang 。《yan tie lun ·fu gu 》:“yu zhou zhi jian ,yan qiao bu zhi tian de zhi gao ye 。”2. suo you de kong jian he shi jian 。《huai na zi ·yuan dao 》:“hong (hóng)yu zhou er zhang san guang 。”(hong :ben zhi sheng dai ,ci zhi wei ji 、zong ling 。zhang :ming 。san guang :ri 、yue 、xing 。)

    zhou :

    gu wang jin lai de suo you shi jian 。《zhuang zi ·geng sang chu 》:“you chang er mo ben piao zhe zhou ye 。”(ben piao :ben mo ,zhi kai duan he jin tou 。)

    hai :

    (yi )①fan hui ;hui dao yuan de huo hui fu yuan wei 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“song cheng gong ru chu ,hai ,ru yu zheng ,zheng bai jiang xiang zhi 。”(zheng bai :zhi zheng wen gong 。xiang :she yan qiao dai 。)《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“hai jun ba shang 。”②hui fu 。《wei shu ·xian zu ji 》:“zhu fei lao chao qian zhe ,yi ge hai chu 。”(lao :gong lao 。qian :jin sheng 。)③jiao hai ;gui hai 。《xun zi ·yao wen 》:“ran er wu suo zhi zhi er jian zhe shi ren ,hai zhi er jian zhe san shi ren 。”ye zhi jiao na 。du fu 《sui yan hang 》:“ge ci ren ai hai zu yong 。”(yong :di chang lao yi de bu bo 。)④gu ;hui tou 。pan yue 《shang ruo zi ci 》:“hai tiao xi fen yi (yì),cao mang mang xi mu sen sen 。”(yi :mai zang wu 。)《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“ji bu shu hai gu 。”⑤chang hai 。jiang yan 《hen fu 》:“lie bo ji shu ,shi hai han en 。”(ji :bang 。shu :xin 。)⑥tong “huan ”。huan rao 。chen liang 《nian nu jiao ·deng duo jing lou 》:“wei lou hai wang ,tan ci yi ,jin gu ji ren ceng hui 。”⑦《han shu ·shi huo zhi shang 》:“hai lu shu sang 。”(lu :fang she 。) (er )xuán ①xuan zhuai 。《guo yu ·wu yu 》:“da fu chong (zhǒng)yong er shan mou ,jiang hai wan wu guo yu gu zhang zhi shang ,yi de ji zhi 。”(chong :zhi yue da fu wen chong 。wan :wan long 。)②li ji ;xun su 。《xun zi ·wang ba 》:“ru shi ze shun yu hai zhi ,wang ye hai qi 。”③qing ying kuai jie de yang zi 。《shi jing ·ji feng ·hai 》:“zi zhi hai xi ,zao wo hu nao (náo)zhi jian xi 。”(nao :gu shan ming 。) (san )hái fu ci 。①reng ;shang 。du fu 《fan jiang 》shi :“luan li hai zou le ,piao bo ju ting ge 。”②zai ;you 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“dai dao chong yang ri ,hai lai jiu ju hua 。”③geng 。du fu 《feng dai yan da fu 》shi :“shu fang you xi gu ren lai ,chong zhen hai xu ji shi cai 。”

    chun :

    (yi )①zhi piao ;dui hou 。《mo zi ·suo ran 》:“ji you jie hao ren yi ,chun jin wei ling 。”《xin lun ·feng su 》:“feng you hou bao ,su you chun jiao 。”(jiao :ke bao 。)②wei dao nong hou 。《lun heng ·zi ran 》:“chun jiu wei gan ,yin zhi zhe zui bu xiang zhi 。”③jing chun ;chun jing 。wang cao 《tou tuo si bei wen 》:“fa shi shi tan zhen ,ye hang chun xiu ,li huai yuan yuan 。”(shi :jia zai seng ni ming zi qian yi shi shen fen 。)《meng xi bi tan ·za zhi yi 》:“yan shi chun qi ,ran zhi ru ma ,dan yan shen nong 。”(yan :se 。ran :ran 。)④cheng dui 。《zuo chuan ·xiang gong shi yi nian 》:“zheng ren lu jin hou yi an che 、tun che ,chun shi wu cheng 。”⑤tong “tui tūn”。guang ming 。liu ji 《huang tai zi yan xuan pu xuan you tang you ling fu shi 》:“chun yao liu ge ,huang qing you xing 。”(liu ge :zhi tian de si fang 。)yang jiong 《ting ju fu 》:“han tian de zhi jing qi ,xi ri yue zhi chun guang 。”(er )zhūnjiao guan 。《zhou li · kao gong ji · zhong shi 》:“zhong shi ran yu ……chun er zi (zì)zhi 。”(zi :jin pao 。)