- 繁体
- 简体
- 拼音
-
明珠可貫須為佩,白璧堪裁且作環。
“明珠可貫須為佩,白璧堪裁且作環。”詩句出處:《和友人戲贈二首》;是唐朝詩人李商隱的作品。
玉女窗虛五夜風。翠袖自隨回雪轉,燭房尋類外庭空。
殷勤莫使清香透,牢合金魚鎖桂叢。
迢遞青門有幾關,柳梢樓角見南山。明珠可貫須為佩,
白璧堪裁且作環。子夜休歌團扇掩,新正未破剪刀閑。
猿啼鶴怨終年事,未抵熏爐一夕間。
【註釋】:
明:
①明亮;光明。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“子興視夜,明星有爛。”②照亮。王安石《遊褒禪山記》:“火尚足以明也。”③明顯;明白。《戰國策·齊策一》:“則秦不能害齊,亦已明矣。”④公開。《戰國策·趙策四》:“太後明謂左右。”又顯露。柳宗元《小石潭記》:“明滅可見。”⑤說明;表明。張溥《五人墓碑記》:“亦以明死生之大。”⑥賢明;英明。諸葛亮《前出師表》:“恐托付不效,以傷先帝之明。”⑦聰明;智慧。《老子》:“知人者智,自知者明。”韓愈《師說》:“小學而大遺,吾未見其明也。”(遺:放棄。)⑧視力;眼力。又視力好。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”⑨白天。張煌言《擬古》之二:“晦明本如轂(gǔ),日日相推移。”(晦:黑夜。轂:車輪的中心。)⑩舊指陽世間。顏延之《和謝監靈運一首》:“人神幽明絕。”(幽:指陰間。絕:指時亂不得祭祀。)(11)次(日或年)。彭端淑《為學一首示子侄》:“越明年,貧者自南海還,以告富者。”(南海:指浙江佛教勝地普陀山。)(12)朝代名。朱元璋建於公元1368年,1661年為清王朝所代替。[明堂]古代天子舉行朝會、祭祀、慶賞等大典的地方。古樂府《木蘭詩》:“歸來見天子,天子坐明堂。”[明器]即“冥器”。古代殉葬用的器物。石德玉《曲江池》第二折:“今日有個大人傢出殯,擺設明器,好生齊整。”(大人傢:大戶人傢。)珠:
①蚌殼體內所生的圓粒,可作裝飾品。《國語·楚語下》:“龜、珠、角、齒、皮、革、羽、毛,所以備賦,以戒不虞者也。”(不虞:意料不到的事。)《莊子·胠篋》:“擿玉毀珠,小盜不起。”(擿:通“擲”,扔掉。)②珠狀物。李賀《龍夜吟》:“粉淚凝珠滴紅線。”③通“朱”。紅色。《後漢書·袁安傳附袁逢》:“賜以珠畫。”可:
(一)①同意。《左傳·隱公三年》:“公曰:不可。”②正確。《史記·范雎蔡澤列傳》:“使以臣之言為可,願行而利其道;以臣之言為不可,久留臣無為也。”(使:如果。)③值得。白居易《賣炭翁》:“可憐身上衣正單,心憂炭賤願天寒。”④能夠;可以。《論語·公冶長》:“朽木不可雕也。”《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“庶曰:‘此人可就見,不可屈致也。’”⑤著實。《史記·田單列傳》:“吾懼燕(yān)人掘吾城外塚墓,僇(lù)先人,可為寒心。”(僇:通“戮”。殺。此指戮屍。)⑥適合;適宜。張翰《杖賦》:“方圓適意,洪細可乎。”李漁《笠翁一傢言·笠翁偶集·種植部》:“芙蕖則不然:自荷錢出水之日,便為點綴綠波;及其莖葉既生,則又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西廂記諸宮調》卷三:“瘦得渾如削,百般醫療終難可。”(渾:簡直。)⑧當著,對著。周邦彥《南柯子》:“曉來階下按新聲,恰有一方明月可中庭。”(按:擊,奏。一方:一塊。)⑨副詞。1.表示估計,相當於“大約”。王維《洛陽女兒行》:“洛陽女兒對門居,才可容顏十五餘。”2. 表示轉折,相當於“卻”。李白《相逢行》:“相見情已深,未語可知心。”3. 表示反詰,相當於“豈”“哪”。《史記·項羽本紀》:“騅不逝兮可奈何!”方幹《山中言志》:“潛夫自有孤雲侶,可要王侯知姓名?”(潛夫:隱居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少數民族君主的稱號。古樂府《木蘭詩》:“昨夜見軍帖,可汗大點兵。”(軍帖:軍中文告。)貫:
(一)①穿錢的繩索。《史記·平準書》:“京師之錢累巨萬,貫朽而不可校。”(校:計算。)②引申為量詞。古代銅錢用繩子穿,一千個為一貫。《封氏聞見記· 道祭》:“大者費千餘貫,小者猶三四百貫。”③貫通;通曉。《左傳·成公二年》:“矢貫餘手及肘。”(及:達到。)《論語·裡仁》:“吾道一以貫之。”④穿;穿連。《楚辭·離騷》:“貫薜荔之落蕊。”(薜荔:蔓生的香草。)⑤條理。《荀子·天論》:“百王之無變,足以為道貫。”⑥侍奉;服事。《詩經 ·魏風·碩鼠》:“三歲貫女。”(女:你。)⑦祖籍;籍貫。白居易《新豐折臂翁》:“翁雲貫屬新豐縣,生逢聖代無征戰。”⑧學習;復習。《國語·魯語下》:“晝而講貫,夕而習復。”⑨習慣。後作“慣”。《孟子·滕文公下》:“我不貫與小人乘。” (二)wān 通“彎”。《鹽鐵論·論功》:“一旦有急,貫弓上馬而已。”《史記·陳涉世傢》:“士不敢貫弓而報怨。”須:
①胡子。《史記·高祖本紀》:“美須髯。”②等待;等候。《楚辭·九歌·少司命》:“君維須兮雲之際?”③需要;需。林逋《山園小梅》:“不須檀板共金尊。”④必須;應當。杜甫《聞官軍收河南河北》:“白日放歌須縱酒。”⑤須臾;片刻。《荀子·王制》:“罷不能,不待須而廢。”為:
(一)①做。《詩經·周頌·豐年》:“為酒為醴,烝畀祖妣。”(烝:進獻。畀:給予。)《論語·學而》:“其為人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友愛。)②制作;創作。《禮記·曲禮下》:“為宮室,不斬於丘木。”(丘木:墓地的樹。)《漢書·枚乘傳》:“司馬相如善為文而遲。”(遲:慢。)③治理。《商君書·農戰》:“善為國者,倉廩雖滿,不偷於農。”(偷:怠惰;忽視。)《論語·為政》:“為政以德。”④行為。范仲淹《嶽陽樓記》:“予嘗求古仁人之心,或異二者之為。”(嘗:曾經。)⑤充當。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”(溫:溫習。故:舊的知識。)⑥當作。李白《夢遊天姥吟留別》:“霓為衣兮風為馬。”⑦變為;成為。屈原《離騷》:“蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。”(蘭、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧認為。《孟子·公孫醜上》:“而子為我願之乎?”(子:你。)⑨是。《左傳·宣公三年》:“餘為伯儵,餘而祖也。”⑩介詞。1. 表被動。被。《三國志 · 吳書· 呂蒙傳》:“為張遼等所襲。”2.表對象。對;向。《戰國策·韓策二》:“(嚴仲子)因為聶政語曰:‘臣有仇。’”(11)連詞。如果。《戰國策·秦策四》:“秦為知之,必不救也。”(12)語氣詞。1. 與“何”相配,表疑問語氣。《論語·季氏》:“何以伐為?”(伐:進攻。)2. 多用於句未,表示反問語氣。《漢書·外戚傳下·趙皇後》:“今故告之,反怒為!”(故:故意。) (二)wèi ①幫助。《詩經·大雅·鳧鷖》:“公屍燕飲,福祿來為。”②介詞。1. 表對象。替。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”2. 表原因。因為。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”3. 表目的。為瞭。《孔雀東南飛》:“慎勿為婦死。”③通“偽”。假裝。《禮記·檀弓下》:“夫子為弗聞也者而過之。”佩:
①古代系於衣帶上的飾物。《詩經·鄭風·子矜》:“青青子佩,悠悠我思。”②玉佩。杜甫《更題》:“群公蒼玉佩,天子翠雲裘。”這個意義又寫作“珮”。③佩帶。屈原《離騷》:“謂幽蘭其不可佩。”④銘記在心;欽佩;感念。曹植《文帝誄》:“傢佩惠君,戶蒙慈父。”(惠君:仁愛的君主。)李商隱《上尚書范陽公第三啟》:“感佩私恩,不知所喻。”(喻:比喻。)⑤環繞;圍繞。《水經註·渭水》:“蘭渠川水出自北山,帶佩眾溪,南流註於渭。”⑥承受;擔負。《南史·蕭范傳》:“雖佩恩寵,還羞年鬢。”白:
①白色。《荀子·榮辱》:“目辨白黑美惡。”(辨:辨別。)②純潔。《韓非子·說疑》:“竦(sǒng)心白意。”(竦:恭敬。)③皎潔;明亮。白居易《琵琶行》:“唯見江心秋月白。”④彰明;顯赫。《荀子·天論》:“禮義不加於國傢,則功名不白。”⑤表明;陳述。《呂氏春秋·士節》:“吾將以死白之。”⑥稟告;報告。柳宗元《段太尉逸事狀》:“太尉自州以狀白府。”⑦徒然;平白地。李白《越女詞》五首之四:“相看月未墮,白地斷肝腸。”璧:
①平而圓,中心有孔的玉器。《史記·項羽本紀》:“我持白璧一雙,欲獻項王。”②用以喻美好的事物或人才。孔子龍《雜詩》之一:“浮雲誠易阻,白璧終見珍。”③指歸還贈禮或借物。張居正《答廉憲王鳳洲》:“厚惠概不敢當,仍璧諸使者。”堪:
①承受得起。《左傳·隱公元年》:“今京不度,非制也。君將不堪。”《後漢書·朱俊傳》:“副相國,非臣所堪也。”嵇康《與山巨源絕交書》:“吾直性狹中,多所不堪,偶與足下相知耳。”(狹中:心地狹窄。)②可以;能夠。《尚書·多方》:“惟爾多方,罔堪顧之。”陸遊《書憤》:“出師一表真名世,千載誰堪伯仲間?”(誰堪伯仲:伯仲,比喻不相上下。即誰能夠相比。)裁:
①裁制;剪裁。《鹽鐵論·詔聖》:“故衣弊而革裁,法弊而更制。”②削減;刪減。《漢書· 食貨志上》:“裁其賈(jià)以招民。”(賈:價格。)《文心雕龍·鎔裁》:“剪截浮詞謂之裁。”(截:去掉。)③衡量;判斷。《戰國策·秦策》:“臣願悉言所聞,大王裁其罪。”④制;控制。《楚辭·惜誓》:“神龍失水而陸居兮,為螻(lóu)蟻之所裁。”(螻:螻蛄。)⑤(文學的)體制,格式。張衡《西京賦》:“取殊裁於八都。”⑥通“才”。1.僅僅。表示數量小。《漢書·高惠高後文功臣表》:“時大城名都民人散亡,戶口可得而數裁什二三。”(什二三:十分之二三。)2. 剛剛。表示時間短。《聊齋志異·促織》:“手裁舉,則又超然而躍。”(超:高跳。)且:
(一)①副詞。1. 姑且;暫且。《史記·淮陰侯列傳》:“韓信謝曰:‘先生且休矣! 我將念之。’”(休:止。念:思考。)2. 將要;將近。《列子·湯問》:“北山愚公者,年且九十。”②連詞。1.表示並列,相當於“而且”、“並且”。《論語·述而》:“不義而富且貴,於我如浮雲。”2.[既……且……]相當於“又……又……”。《孫子兵法·謀攻》:“三軍且惑且疑。”3. [且……且……]表示相承,相當於“一邊……一邊……”。《史記·淮陰侯列傳》:“上且怒且喜。”4.表示遞進,相當於“況且”、“尚且”。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“且北方之人,不習水戰。”《孟子·梁惠王上》:“獸相食,且人惡(wù)之。”(惡:憎惡。)(二)jū 語氣詞。《詩經·鄭風·出其東門》:“匪我思且。”作:
①起;起立。《論語·先進》:“舍瑟而作。”②興起;產生。《史記·秦始皇本紀》:“古者天下散亂,莫之能一,是以諸侯並作。”(一:統一。)又起身。《管子·弟子職》:“夜寐蚤作。”(寐:睡。蚤:通“早”。)《孟子·公孫醜上》:“由湯至於武丁,賢聖之君六七作。”《韓非子·解老》:“大奸作則小盜隨。”③始。《尚書· 禹貢》:“萊夷作牧。”(萊夷:地名。牧:放牧。)④勞作;工作。《莊子·讓王》:“日出而作,日入而息。”楊惲《報孫會宗書》:“田傢作苦。”⑤創作;寫作。《孟子·梁惠王下》:“孔子懼,作《春秋》。”《呂氏春秋·勿躬》:“容成作歷。”(容成:傳說中黃帝臣,歷法的創造者。)王充《論衡·定賢》:“譬猶工匠之作器也。”⑥名詞,指作品。蕭統《文選序》:“則有‘憑虛’、‘亡是’之作。”⑦事務。鮑照《采桑》:“季春梅始落,女工事蠶作。”(事:從事。)⑧擔當;充任。《論語·子路》:“人而無恒,不可以作巫醫。”(而:假如。)劉義慶《世說新語·方正》:“敦槐作關中都督,甚得民情。”⑨當成;算做。羅公升《溪上》:“門前溪一發,我作五湖看。”(一發:一根頭發。)又成為。李賀《浩歌》:“南風吹山作平地。”⑩通“詛”。詛咒。《詩經·大雅·蕩》:“侯作侯祝。”(侯:語氣詞。)(11)通“詐”。欺騙。《史記·孟子荀卿列傳》:“作先合,然後引之大道。”[作色]臉上變色。指神情嚴肅起來或發怒。《禮記·哀公問》:“孔子愀(qiǎo)然作色。”(愀然:容色改變的樣子。)環:
①一種中間有孔的圓形玉器。《山海經·海外西經》:“夏後啟……左手操翳(yí),右手操環。”(翳:舞者所執幢蓋。)②泛指圓圈形的物體。《戰國策·齊策四》:“徹其環瑱。”③環繞;包圍。《徐霞客遊記·滇遊日記六》:“前環疏竹,右結松蓋為亭,亦蕭雅有致。”《孟子·公孫醜下》:“三裡之城,七裡之郭,環而攻之而不勝。”④周圍;四周。《漢書· 賈誼傳》:“動一親戚,天下環視而起。”[環玦]玉環與玉玦。蘇軾《虎跑泉》:“至今遊人灌濯罷,臥聽空階環玦響。”古以玦表示決絕,以環表示歸還。所以又用以表示對官員的內召與外貶。《後漢書·袁譚傳》:“願熟詳吉兇,以賜環玦。”(詳:知悉。) -
明珠可贯须为佩,白璧堪裁且作环。
“明珠可贯须为佩,白璧堪裁且作环。”诗句出处:《和友人戏赠二首》;是唐朝诗人李商隐的作品。
玉女窗虚五夜风。翠袖自随回雪转,烛房寻类外庭空。
殷勤莫使清香透,牢合金鱼锁桂丛。
迢递青门有几关,柳梢楼角见南山。明珠可贯须为佩,
白璧堪裁且作环。子夜休歌团扇掩,新正未破剪刀闲。
猿啼鹤怨终年事,未抵熏炉一夕间。
【注释】:
明:
①明亮;光明。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“子兴视夜,明星有烂。”②照亮。王安石《游褒禅山记》:“火尚足以明也。”③明显;明白。《战国策·齐策一》:“则秦不能害齐,亦已明矣。”④公开。《战国策·赵策四》:“太后明谓左右。”又显露。柳宗元《小石潭记》:“明灭可见。”⑤说明;表明。张溥《五人墓碑记》:“亦以明死生之大。”⑥贤明;英明。诸葛亮《前出师表》:“恐托付不效,以伤先帝之明。”⑦聪明;智慧。《老子》:“知人者智,自知者明。”韩愈《师说》:“小学而大遗,吾未见其明也。”(遗:放弃。)⑧视力;眼力。又视力好。《孟子·梁惠王上》:“明足以察秋毫之末。”⑨白天。张煌言《拟古》之二:“晦明本如毂(gǔ),日日相推移。”(晦:黑夜。毂:车轮的中心。)⑩旧指阳世间。颜延之《和谢监灵运一首》:“人神幽明绝。”(幽:指阴间。绝:指时乱不得祭祀。)(11)次(日或年)。彭端淑《为学一首示子侄》:“越明年,贫者自南海还,以告富者。”(南海:指浙江佛教胜地普陀山。)(12)朝代名。朱元璋建于公元1368年,1661年为清王朝所代替。[明堂]古代天子举行朝会、祭祀、庆赏等大典的地方。古乐府《木兰诗》:“归来见天子,天子坐明堂。”[明器]即“冥器”。古代殉葬用的器物。石德玉《曲江池》第二折:“今日有个大人家出殡,摆设明器,好生齐整。”(大人家:大户人家。)珠:
①蚌壳体内所生的圆粒,可作装饰品。《国语·楚语下》:“龟、珠、角、齿、皮、革、羽、毛,所以备赋,以戒不虞者也。”(不虞:意料不到的事。)《庄子·胠箧》:“擿玉毁珠,小盗不起。”(擿:通“掷”,扔掉。)②珠状物。李贺《龙夜吟》:“粉泪凝珠滴红线。”③通“朱”。红色。《后汉书·袁安传附袁逢》:“赐以珠画。”可:
(一)①同意。《左传·隐公三年》:“公曰:不可。”②正确。《史记·范雎蔡泽列传》:“使以臣之言为可,愿行而利其道;以臣之言为不可,久留臣无为也。”(使:如果。)③值得。白居易《卖炭翁》:“可怜身上衣正单,心忧炭贱愿天寒。”④能够;可以。《论语·公冶长》:“朽木不可雕也。”《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“庶曰:‘此人可就见,不可屈致也。’”⑤着实。《史记·田单列传》:“吾惧燕(yān)人掘吾城外冢墓,僇(lù)先人,可为寒心。”(僇:通“戮”。杀。此指戮尸。)⑥适合;适宜。张翰《杖赋》:“方圆适意,洪细可乎。”李渔《笠翁一家言·笠翁偶集·种植部》:“芙蕖则不然:自荷钱出水之日,便为点缀绿波;及其茎叶既生,则又日高日上……此皆言其可目者也。”⑦痊愈。董解元《西厢记诸宫调》卷三:“瘦得浑如削,百般医疗终难可。”(浑:简直。)⑧当着,对着。周邦彦《南柯子》:“晓来阶下按新声,恰有一方明月可中庭。”(按:击,奏。一方:一块。)⑨副词。1.表示估计,相当于“大约”。王维《洛阳女儿行》:“洛阳女儿对门居,才可容颜十五余。”2. 表示转折,相当于“却”。李白《相逢行》:“相见情已深,未语可知心。”3. 表示反诘,相当于“岂”“哪”。《史记·项羽本纪》:“骓不逝兮可奈何!”方干《山中言志》:“潜夫自有孤云侣,可要王侯知姓名?”(潜夫:隐居的人。) (二)kè [可汗(hán)]亦作“可罕”。古代北方一些少数民族君主的称号。古乐府《木兰诗》:“昨夜见军帖,可汗大点兵。”(军帖:军中文告。)贯:
(一)①穿钱的绳索。《史记·平准书》:“京师之钱累巨万,贯朽而不可校。”(校:计算。)②引申为量词。古代铜钱用绳子穿,一千个为一贯。《封氏闻见记· 道祭》:“大者费千余贯,小者犹三四百贯。”③贯通;通晓。《左传·成公二年》:“矢贯余手及肘。”(及:达到。)《论语·里仁》:“吾道一以贯之。”④穿;穿连。《楚辞·离骚》:“贯薜荔之落蕊。”(薜荔:蔓生的香草。)⑤条理。《荀子·天论》:“百王之无变,足以为道贯。”⑥侍奉;服事。《诗经 ·魏风·硕鼠》:“三岁贯女。”(女:你。)⑦祖籍;籍贯。白居易《新丰折臂翁》:“翁云贯属新丰县,生逢圣代无征战。”⑧学习;复习。《国语·鲁语下》:“昼而讲贯,夕而习复。”⑨习惯。后作“惯”。《孟子·滕文公下》:“我不贯与小人乘。” (二)wān 通“弯”。《盐铁论·论功》:“一旦有急,贯弓上马而已。”《史记·陈涉世家》:“士不敢贯弓而报怨。”须:
①胡子。《史记·高祖本纪》:“美须髯。”②等待;等候。《楚辞·九歌·少司命》:“君维须兮云之际?”③需要;需。林逋《山园小梅》:“不须檀板共金尊。”④必须;应当。杜甫《闻官军收河南河北》:“白日放歌须纵酒。”⑤须臾;片刻。《荀子·王制》:“罢不能,不待须而废。”为:
(一)①做。《诗经·周颂·丰年》:“为酒为醴,烝畀祖妣。”(烝:进献。畀:给予。)《论语·学而》:“其为人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友爱。)②制作;创作。《礼记·曲礼下》:“为宫室,不斩于丘木。”(丘木:墓地的树。)《汉书·枚乘传》:“司马相如善为文而迟。”(迟:慢。)③治理。《商君书·农战》:“善为国者,仓廪虽满,不偷于农。”(偷:怠惰;忽视。)《论语·为政》:“为政以德。”④行为。范仲淹《岳阳楼记》:“予尝求古仁人之心,或异二者之为。”(尝:曾经。)⑤充当。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”(温:温习。故:旧的知识。)⑥当作。李白《梦游天姥吟留别》:“霓为衣兮风为马。”⑦变为;成为。屈原《离骚》:“兰芷变而不芳兮,荃蕙化而为茅。”(兰、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧认为。《孟子·公孙丑上》:“而子为我愿之乎?”(子:你。)⑨是。《左传·宣公三年》:“余为伯儵,余而祖也。”⑩介词。1. 表被动。被。《三国志 · 吴书· 吕蒙传》:“为张辽等所袭。”2.表对象。对;向。《战国策·韩策二》:“(严仲子)因为聂政语曰:‘臣有仇。’”(11)连词。如果。《战国策·秦策四》:“秦为知之,必不救也。”(12)语气词。1. 与“何”相配,表疑问语气。《论语·季氏》:“何以伐为?”(伐:进攻。)2. 多用于句未,表示反问语气。《汉书·外戚传下·赵皇后》:“今故告之,反怒为!”(故:故意。) (二)wèi ①帮助。《诗经·大雅·凫鹥》:“公尸燕饮,福禄来为。”②介词。1. 表对象。替。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”2. 表原因。因为。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”3. 表目的。为了。《孔雀东南飞》:“慎勿为妇死。”③通“伪”。假装。《礼记·檀弓下》:“夫子为弗闻也者而过之。”佩:
①古代系于衣带上的饰物。《诗经·郑风·子矜》:“青青子佩,悠悠我思。”②玉佩。杜甫《更题》:“群公苍玉佩,天子翠云裘。”这个意义又写作“珮”。③佩带。屈原《离骚》:“谓幽兰其不可佩。”④铭记在心;钦佩;感念。曹植《文帝诔》:“家佩惠君,户蒙慈父。”(惠君:仁爱的君主。)李商隐《上尚书范阳公第三启》:“感佩私恩,不知所喻。”(喻:比喻。)⑤环绕;围绕。《水经注·渭水》:“兰渠川水出自北山,带佩众溪,南流注于渭。”⑥承受;担负。《南史·萧范传》:“虽佩恩宠,还羞年鬓。”白:
①白色。《荀子·荣辱》:“目辨白黑美恶。”(辨:辨别。)②纯洁。《韩非子·说疑》:“竦(sǒng)心白意。”(竦:恭敬。)③皎洁;明亮。白居易《琵琶行》:“唯见江心秋月白。”④彰明;显赫。《荀子·天论》:“礼义不加于国家,则功名不白。”⑤表明;陈述。《吕氏春秋·士节》:“吾将以死白之。”⑥禀告;报告。柳宗元《段太尉逸事状》:“太尉自州以状白府。”⑦徒然;平白地。李白《越女词》五首之四:“相看月未堕,白地断肝肠。”璧:
①平而圆,中心有孔的玉器。《史记·项羽本纪》:“我持白璧一双,欲献项王。”②用以喻美好的事物或人才。孔子龙《杂诗》之一:“浮云诚易阻,白璧终见珍。”③指归还赠礼或借物。张居正《答廉宪王凤洲》:“厚惠概不敢当,仍璧诸使者。”堪:
①承受得起。《左传·隐公元年》:“今京不度,非制也。君将不堪。”《后汉书·朱俊传》:“副相国,非臣所堪也。”嵇康《与山巨源绝交书》:“吾直性狭中,多所不堪,偶与足下相知耳。”(狭中:心地狭窄。)②可以;能够。《尚书·多方》:“惟尔多方,罔堪顾之。”陆游《书愤》:“出师一表真名世,千载谁堪伯仲间?”(谁堪伯仲:伯仲,比喻不相上下。即谁能够相比。)裁:
①裁制;剪裁。《盐铁论·诏圣》:“故衣弊而革裁,法弊而更制。”②削减;删减。《汉书· 食货志上》:“裁其贾(jià)以招民。”(贾:价格。)《文心雕龙·镕裁》:“剪截浮词谓之裁。”(截:去掉。)③衡量;判断。《战国策·秦策》:“臣愿悉言所闻,大王裁其罪。”④制;控制。《楚辞·惜誓》:“神龙失水而陆居兮,为蝼(lóu)蚁之所裁。”(蝼:蝼蛄。)⑤(文学的)体制,格式。张衡《西京赋》:“取殊裁于八都。”⑥通“才”。1.仅仅。表示数量小。《汉书·高惠高后文功臣表》:“时大城名都民人散亡,户口可得而数裁什二三。”(什二三:十分之二三。)2. 刚刚。表示时间短。《聊斋志异·促织》:“手裁举,则又超然而跃。”(超:高跳。)且:
(一)①副词。1. 姑且;暂且。《史记·淮阴侯列传》:“韩信谢曰:‘先生且休矣! 我将念之。’”(休:止。念:思考。)2. 将要;将近。《列子·汤问》:“北山愚公者,年且九十。”②连词。1.表示并列,相当于“而且”、“并且”。《论语·述而》:“不义而富且贵,于我如浮云。”2.[既……且……]相当于“又……又……”。《孙子兵法·谋攻》:“三军且惑且疑。”3. [且……且……]表示相承,相当于“一边……一边……”。《史记·淮阴侯列传》:“上且怒且喜。”4.表示递进,相当于“况且”、“尚且”。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“且北方之人,不习水战。”《孟子·梁惠王上》:“兽相食,且人恶(wù)之。”(恶:憎恶。)(二)jū 语气词。《诗经·郑风·出其东门》:“匪我思且。”作:
①起;起立。《论语·先进》:“舍瑟而作。”②兴起;产生。《史记·秦始皇本纪》:“古者天下散乱,莫之能一,是以诸侯并作。”(一:统一。)又起身。《管子·弟子职》:“夜寐蚤作。”(寐:睡。蚤:通“早”。)《孟子·公孙丑上》:“由汤至于武丁,贤圣之君六七作。”《韩非子·解老》:“大奸作则小盗随。”③始。《尚书· 禹贡》:“莱夷作牧。”(莱夷:地名。牧:放牧。)④劳作;工作。《庄子·让王》:“日出而作,日入而息。”杨恽《报孙会宗书》:“田家作苦。”⑤创作;写作。《孟子·梁惠王下》:“孔子惧,作《春秋》。”《吕氏春秋·勿躬》:“容成作历。”(容成:传说中黄帝臣,历法的创造者。)王充《论衡·定贤》:“譬犹工匠之作器也。”⑥名词,指作品。萧统《文选序》:“则有‘凭虚’、‘亡是’之作。”⑦事务。鲍照《采桑》:“季春梅始落,女工事蚕作。”(事:从事。)⑧担当;充任。《论语·子路》:“人而无恒,不可以作巫医。”(而:假如。)刘义庆《世说新语·方正》:“敦槐作关中都督,甚得民情。”⑨当成;算做。罗公升《溪上》:“门前溪一发,我作五湖看。”(一发:一根头发。)又成为。李贺《浩歌》:“南风吹山作平地。”⑩通“诅”。诅咒。《诗经·大雅·荡》:“侯作侯祝。”(侯:语气词。)(11)通“诈”。欺骗。《史记·孟子荀卿列传》:“作先合,然后引之大道。”[作色]脸上变色。指神情严肃起来或发怒。《礼记·哀公问》:“孔子愀(qiǎo)然作色。”(愀然:容色改变的样子。)环:
①一种中间有孔的圆形玉器。《山海经·海外西经》:“夏后启……左手操翳(yí),右手操环。”(翳:舞者所执幢盖。)②泛指圆圈形的物体。《战国策·齐策四》:“彻其环瑱。”③环绕;包围。《徐霞客游记·滇游日记六》:“前环疏竹,右结松盖为亭,亦萧雅有致。”《孟子·公孙丑下》:“三里之城,七里之郭,环而攻之而不胜。”④周围;四周。《汉书· 贾谊传》:“动一亲戚,天下环视而起。”[环玦]玉环与玉玦。苏轼《虎跑泉》:“至今游人灌濯罢,卧听空阶环玦响。”古以玦表示决绝,以环表示归还。所以又用以表示对官员的内召与外贬。《后汉书·袁谭传》:“愿熟详吉凶,以赐环玦。”(详:知悉。) -
ming zhu ke guan xu wei pei ,bai bi kan cai ju zuo huan 。
“ming zhu ke guan xu wei pei ,bai bi kan cai ju zuo huan 。”shi gou chu chu :《he you ren hu zeng er shou 》;shi tang chao shi ren li shang yin de zuo pin 。
yu nv chuang xu wu ye feng 。cui xiu zi sui hui xue zhuai ,zhu fang xun lei wai ting kong 。
yan qin mo shi qing xiang tou ,lao ge jin yu suo gui cong 。
tiao di qing men you ji guan ,liu sao lou jiao jian na shan 。ming zhu ke guan xu wei pei ,
bai bi kan cai ju zuo huan 。zi ye xiu ge tuan shan yan ,xin zheng wei po jian dao xian 。
yuan ti he yuan zhong nian shi ,wei di xun lu yi xi jian 。
【zhu shi 】:
ming :
①ming liang ;guang ming 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“zi xing shi ye ,ming xing you lan 。”②zhao liang 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“huo shang zu yi ming ye 。”③ming xian ;ming bai 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“ze qin bu neng hai ji ,yi yi ming yi 。”④gong kai 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou ming wei zuo you 。”you xian lou 。liu zong yuan 《xiao dan tan ji 》:“ming mie ke jian 。”⑤shui ming ;biao ming 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“yi yi ming si sheng zhi da 。”⑥xian ming ;ying ming 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“kong tuo fu bu xiao ,yi shang xian di zhi ming 。”⑦cong ming ;zhi hui 。《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”han yu 《shi shui 》:“xiao xue er da wei ,wu wei jian ji ming ye 。”(wei :fang qi 。)⑧shi li ;yan li 。you shi li hao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ming zu yi cha qiu hao zhi mo 。”⑨bai tian 。zhang huang yan 《ni gu 》zhi er :“hui ming ben ru gu (gǔ),ri ri xiang tui yi 。”(hui :hei ye 。gu :che lun de zhong xin 。)⑩jiu zhi yang shi jian 。yan yan zhi 《he xie jian ling yun yi shou 》:“ren shen you ming jue 。”(you :zhi yin jian 。jue :zhi shi luan bu de ji si 。)(11)ci (ri huo nian )。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“yue ming nian ,pin zhe zi na hai hai ,yi gao fu zhe 。”(na hai :zhi zhe jiang fo jiao sheng de pu tuo shan 。)(12)chao dai ming 。zhu yuan zhang jian yu gong yuan 1368nian ,1661nian wei qing wang chao suo dai ti 。[ming tang ]gu dai tian zi ju hang chao hui 、ji si 、qing shang deng da dian de de fang 。gu le fu 《mu lan shi 》:“gui lai jian tian zi ,tian zi zuo ming tang 。”[ming qi ]ji “ming qi ”。gu dai xun zang yong de qi wu 。dan de yu 《qu jiang chi 》di er she :“jin ri you ge da ren jia chu bin ,bai she ming qi ,hao sheng ji zheng 。”(da ren jia :da hu ren jia 。)zhu :
①bang ke ti nei suo sheng de yuan li ,ke zuo zhuang shi pin 。《guo yu ·chu yu xia 》:“gui 、zhu 、jiao 、chi 、pi 、ge 、yu 、mao ,suo yi bei fu ,yi jie bu yu zhe ye 。”(bu yu :yi liao bu dao de shi 。)《zhuang zi ·qu qie 》:“ti yu hui zhu ,xiao dao bu qi 。”(ti :tong “zhi ”,reng diao 。)②zhu zhuang wu 。li he 《long ye yin 》:“fen lei ning zhu di gong xian 。”③tong “zhu ”。gong se 。《hou han shu ·yuan an chuan fu yuan feng 》:“ci yi zhu hua 。”ke :
(yi )①tong yi 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“gong yue :bu ke 。”②zheng que 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“shi yi chen zhi yan wei ke ,yuan hang er li ji dao ;yi chen zhi yan wei bu ke ,jiu liu chen mo wei ye 。”(shi :ru guo 。)③zhi de 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“ke lian shen shang yi zheng chan ,xin you tan jian yuan tian han 。”④neng gou ;ke yi 。《lun yu ·gong ye chang 》:“xiu mu bu ke diao ye 。”《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“shu yue :‘ci ren ke jiu jian ,bu ke qu zhi ye 。’”⑤zhao shi 。《shi ji ·tian chan lie chuan 》:“wu ju yan (yān)ren jue wu cheng wai zhong mu ,僇(lù)xian ren ,ke wei han xin 。”(僇:tong “lu ”。sha 。ci zhi lu shi 。)⑥kuo ge ;kuo yi 。zhang han 《zhang fu 》:“fang yuan kuo yi ,hong xi ke hu 。”li yu 《li weng yi jia yan ·li weng ou ji ·chong zhi bu 》:“fu qu ze bu ran :zi he qian chu shui zhi ri ,bian wei dian chuo lu bo ;ji ji jing xie ji sheng ,ze you ri gao ri shang ……ci jie yan ji ke mu zhe ye 。”⑦quan yu 。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan san :“shou de hun ru xiao ,bai ban yi liao zhong nan ke 。”(hun :jian zhi 。)⑧dang zhao ,dui zhao 。zhou bang yan 《na ke zi 》:“xiao lai jie xia an xin sheng ,qia you yi fang ming yue ke zhong ting 。”(an :ji ,zou 。yi fang :yi kuai 。)⑨fu ci 。1.biao shi gu ji ,xiang dang yu “da yao ”。wang wei 《luo yang nv er hang 》:“luo yang nv er dui men ju ,cai ke rong yan shi wu yu 。”2. biao shi zhuai she ,xiang dang yu “que ”。li bai 《xiang feng hang 》:“xiang jian qing yi shen ,wei yu ke zhi xin 。”3. biao shi fan jie ,xiang dang yu “qi ”“na ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“zhui bu shi xi ke nai he !”fang gan 《shan zhong yan zhi 》:“qian fu zi you gu yun lv ,ke yao wang hou zhi xing ming ?”(qian fu :yin ju de ren 。) (er )kè [ke han (hán)]yi zuo “ke han ”。gu dai bei fang yi xie shao shu min zu jun zhu de chen hao 。gu le fu 《mu lan shi 》:“zuo ye jian jun tie ,ke han da dian bing 。”(jun tie :jun zhong wen gao 。)guan :
(yi )①chuan qian de sheng suo 。《shi ji ·ping zhun shu 》:“jing shi zhi qian lei ju mo ,guan xiu er bu ke jiao 。”(jiao :ji suan 。)②yin shen wei liang ci 。gu dai tong qian yong sheng zi chuan ,yi qian ge wei yi guan 。《feng shi wen jian ji · dao ji 》:“da zhe fei qian yu guan ,xiao zhe you san si bai guan 。”③guan tong ;tong xiao 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“shi guan yu shou ji zhou 。”(ji :da dao 。)《lun yu ·li ren 》:“wu dao yi yi guan zhi 。”④chuan ;chuan lian 。《chu ci ·li sao 》:“guan bi li zhi la rui 。”(bi li :man sheng de xiang cao 。)⑤tiao li 。《xun zi ·tian lun 》:“bai wang zhi mo bian ,zu yi wei dao guan 。”⑥shi feng ;fu shi 。《shi jing ·wei feng ·shuo shu 》:“san sui guan nv 。”(nv :ni 。)⑦zu ji ;ji guan 。bai ju yi 《xin feng she bei weng 》:“weng yun guan shu xin feng xian ,sheng feng sheng dai mo zheng zhan 。”⑧xue xi ;fu xi 。《guo yu ·lu yu xia 》:“zhou er jiang guan ,xi er xi fu 。”⑨xi guan 。hou zuo “guan ”。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“wo bu guan yu xiao ren cheng 。” (er )wān tong “wan ”。《yan tie lun ·lun gong 》:“yi dan you ji ,guan gong shang ma er yi 。”《shi ji ·chen she shi jia 》:“shi bu gan guan gong er bao yuan 。”xu :
①hu zi 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“mei xu ran 。”②deng dai ;deng hou 。《chu ci ·jiu ge ·shao si ming 》:“jun wei xu xi yun zhi ji ?”③xu yao ;xu 。lin bu 《shan yuan xiao mei 》:“bu xu tan ban gong jin zun 。”④bi xu ;ying dang 。du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“bai ri fang ge xu zong jiu 。”⑤xu yu ;pian ke 。《xun zi ·wang zhi 》:“ba bu neng ,bu dai xu er fei 。”wei :
(yi )①zuo 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“wei jiu wei li ,zheng bi zu bi 。”(zheng :jin suo 。bi :gei yu 。)《lun yu ·xue er 》:“ji wei ren ye xiao di (tì)。”(di :tong “ti ”。you ai 。)②zhi zuo ;chuang zuo 。《li ji ·qu li xia 》:“wei gong shi ,bu zhan yu qiu mu 。”(qiu mu :mu de de shu 。)《han shu ·mei cheng chuan 》:“si ma xiang ru shan wei wen er chi 。”(chi :man 。)③zhi li 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“shan wei guo zhe ,cang lin sui man ,bu tou yu nong 。”(tou :dai duo ;hu shi 。)《lun yu ·wei zheng 》:“wei zheng yi de 。”④hang wei 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu chang qiu gu ren ren zhi xin ,huo yi er zhe zhi wei 。”(chang :ceng jing 。)⑤chong dang 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”(wen :wen xi 。gu :jiu de zhi shi 。)⑥dang zuo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“ni wei yi xi feng wei ma 。”⑦bian wei ;cheng wei 。qu yuan 《li sao 》:“lan zhi bian er bu fang xi ,quan hui hua er wei mao 。”(lan 、zhi 、quan 、hui :jie xiang cao ming 。)⑧ren wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“er zi wei wo yuan zhi hu ?”(zi :ni 。)⑨shi 。《zuo chuan ·xuan gong san nian 》:“yu wei bai shu ,yu er zu ye 。”⑩jie ci 。1. biao bei dong 。bei 。《san guo zhi · wu shu · lv meng chuan 》:“wei zhang liao deng suo xi 。”2.biao dui xiang 。dui ;xiang 。《zhan guo ce ·han ce er 》:“(yan zhong zi )yin wei nie zheng yu yue :‘chen you chou 。’”(11)lian ci 。ru guo 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“qin wei zhi zhi ,bi bu jiu ye 。”(12)yu qi ci 。1. yu “he ”xiang pei ,biao yi wen yu qi 。《lun yu ·ji shi 》:“he yi fa wei ?”(fa :jin gong 。)2. duo yong yu gou wei ,biao shi fan wen yu qi 。《han shu ·wai qi chuan xia ·zhao huang hou 》:“jin gu gao zhi ,fan nu wei !”(gu :gu yi 。) (er )wèi ①bang zhu 。《shi jing ·da ya ·fu yi 》:“gong shi yan yin ,fu lu lai wei 。”②jie ci 。1. biao dui xiang 。ti 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”2. biao yuan yin 。yin wei 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”3. biao mu de 。wei le 。《kong qiao dong na fei 》:“shen wu wei fu si 。”③tong “wei ”。jia zhuang 。《li ji ·tan gong xia 》:“fu zi wei fu wen ye zhe er guo zhi 。”pei :
①gu dai ji yu yi dai shang de shi wu 。《shi jing ·zheng feng ·zi jin 》:“qing qing zi pei ,you you wo sai 。”②yu pei 。du fu 《geng ti 》:“qun gong cang yu pei ,tian zi cui yun qiu 。”zhe ge yi yi you xie zuo “珮”。③pei dai 。qu yuan 《li sao 》:“wei you lan ji bu ke pei 。”④ming ji zai xin ;qin pei ;gan nian 。cao zhi 《wen di lei 》:“jia pei hui jun ,hu meng ci fu 。”(hui jun :ren ai de jun zhu 。)li shang yin 《shang shang shu fan yang gong di san qi 》:“gan pei si en ,bu zhi suo yu 。”(yu :bi yu 。)⑤huan rao ;wei rao 。《shui jing zhu ·wei shui 》:“lan qu chuan shui chu zi bei shan ,dai pei zhong xi ,na liu zhu yu wei 。”⑥cheng shou ;dan fu 。《na shi ·xiao fan chuan 》:“sui pei en chong ,hai xiu nian bin 。”bai :
①bai se 。《xun zi ·rong ru 》:“mu bian bai hei mei e 。”(bian :bian bie 。)②chun jie 。《han fei zi ·shui yi 》:“song (sǒng)xin bai yi 。”(song :gong jing 。)③jiao jie ;ming liang 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“wei jian jiang xin qiu yue bai 。”④zhang ming ;xian he 。《xun zi ·tian lun 》:“li yi bu jia yu guo jia ,ze gong ming bu bai 。”⑤biao ming ;chen shu 。《lv shi chun qiu ·shi jie 》:“wu jiang yi si bai zhi 。”⑥bing gao ;bao gao 。liu zong yuan 《duan tai wei yi shi zhuang 》:“tai wei zi zhou yi zhuang bai fu 。”⑦tu ran ;ping bai de 。li bai 《yue nv ci 》wu shou zhi si :“xiang kan yue wei duo ,bai de duan gan chang 。”bi :
①ping er yuan ,zhong xin you kong de yu qi 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“wo chi bai bi yi shuang ,yu suo xiang wang 。”②yong yi yu mei hao de shi wu huo ren cai 。kong zi long 《za shi 》zhi yi :“fu yun cheng yi zu ,bai bi zhong jian zhen 。”③zhi gui hai zeng li huo jie wu 。zhang ju zheng 《da lian xian wang feng zhou 》:“hou hui gai bu gan dang ,reng bi zhu shi zhe 。”kan :
①cheng shou de qi 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“jin jing bu du ,fei zhi ye 。jun jiang bu kan 。”《hou han shu ·zhu jun chuan 》:“fu xiang guo ,fei chen suo kan ye 。”ji kang 《yu shan ju yuan jue jiao shu 》:“wu zhi xing xia zhong ,duo suo bu kan ,ou yu zu xia xiang zhi er 。”(xia zhong :xin de xia zhai 。)②ke yi ;neng gou 。《shang shu ·duo fang 》:“wei er duo fang ,wang kan gu zhi 。”liu you 《shu fen 》:“chu shi yi biao zhen ming shi ,qian zai shei kan bai zhong jian ?”(shei kan bai zhong :bai zhong ,bi yu bu xiang shang xia 。ji shei neng gou xiang bi 。)cai :
①cai zhi ;jian cai 。《yan tie lun ·zhao sheng 》:“gu yi bi er ge cai ,fa bi er geng zhi 。”②xiao jian ;shan jian 。《han shu · shi huo zhi shang 》:“cai ji gu (jià)yi qiao min 。”(gu :jia ge 。)《wen xin diao long ·rong cai 》:“jian jie fu ci wei zhi cai 。”(jie :qu diao 。)③heng liang ;pan duan 。《zhan guo ce ·qin ce 》:“chen yuan xi yan suo wen ,da wang cai ji zui 。”④zhi ;kong zhi 。《chu ci ·xi shi 》:“shen long shi shui er liu ju xi ,wei lou (lóu)yi zhi suo cai 。”(lou :lou gu 。)⑤(wen xue de )ti zhi ,ge shi 。zhang heng 《xi jing fu 》:“qu shu cai yu ba dou 。”⑥tong “cai ”。1.jin jin 。biao shi shu liang xiao 。《han shu ·gao hui gao hou wen gong chen biao 》:“shi da cheng ming dou min ren san wang ,hu kou ke de er shu cai shen er san 。”(shen er san :shi fen zhi er san 。)2. gang gang 。biao shi shi jian duan 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“shou cai ju ,ze you chao ran er yue 。”(chao :gao tiao 。)ju :
(yi )①fu ci 。1. gu ju ;zan ju 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“han xin xie yue :‘xian sheng ju xiu yi ! wo jiang nian zhi 。’”(xiu :zhi 。nian :sai kao 。)2. jiang yao ;jiang jin 。《lie zi ·shang wen 》:“bei shan yu gong zhe ,nian ju jiu shi 。”②lian ci 。1.biao shi bing lie ,xiang dang yu “er ju ”、“bing ju ”。《lun yu ·shu er 》:“bu yi er fu ju gui ,yu wo ru fu yun 。”2.[ji ……ju ……]xiang dang yu “you ……you ……”。《sun zi bing fa ·mou gong 》:“san jun ju huo ju yi 。”3. [ju ……ju ……]biao shi xiang cheng ,xiang dang yu “yi bian ……yi bian ……”。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shang ju nu ju xi 。”4.biao shi di jin ,xiang dang yu “kuang ju ”、“shang ju ”。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ju bei fang zhi ren ,bu xi shui zhan 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“shou xiang shi ,ju ren e (wù)zhi 。”(e :zeng e 。)(er )jū yu qi ci 。《shi jing ·zheng feng ·chu ji dong men 》:“fei wo sai ju 。”zuo :
①qi ;qi li 。《lun yu ·xian jin 》:“she se er zuo 。”②xing qi ;chan sheng 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“gu zhe tian xia san luan ,mo zhi neng yi ,shi yi zhu hou bing zuo 。”(yi :tong yi 。)you qi shen 。《guan zi ·di zi zhi 》:“ye mei zao zuo 。”(mei :shui 。zao :tong “zao ”。)《meng zi ·gong sun chou shang 》:“you shang zhi yu wu ding ,xian sheng zhi jun liu qi zuo 。”《han fei zi ·jie lao 》:“da jian zuo ze xiao dao sui 。”③shi 。《shang shu · yu gong 》:“lai yi zuo mu 。”(lai yi :de ming 。mu :fang mu 。)④lao zuo ;gong zuo 。《zhuang zi ·rang wang 》:“ri chu er zuo ,ri ru er xi 。”yang yun 《bao sun hui zong shu 》:“tian jia zuo ku 。”⑤chuang zuo ;xie zuo 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“kong zi ju ,zuo 《chun qiu 》。”《lv shi chun qiu ·wu gong 》:“rong cheng zuo li 。”(rong cheng :chuan shui zhong huang di chen ,li fa de chuang zao zhe 。)wang chong 《lun heng ·ding xian 》:“pi you gong jiang zhi zuo qi ye 。”⑥ming ci ,zhi zuo pin 。xiao tong 《wen shua xu 》:“ze you ‘ping xu ’、‘wang shi ’zhi zuo 。”⑦shi wu 。bao zhao 《cai sang 》:“ji chun mei shi la ,nv gong shi can zuo 。”(shi :cong shi 。)⑧dan dang ;chong ren 。《lun yu ·zi lu 》:“ren er mo heng ,bu ke yi zuo wu yi 。”(er :jia ru 。)liu yi qing 《shi shui xin yu ·fang zheng 》:“dui huai zuo guan zhong dou du ,shen de min qing 。”⑨dang cheng ;suan zuo 。luo gong sheng 《xi shang 》:“men qian xi yi fa ,wo zuo wu hu kan 。”(yi fa :yi gen tou fa 。)you cheng wei 。li he 《hao ge 》:“na feng chui shan zuo ping de 。”⑩tong “zu ”。zu zhou 。《shi jing ·da ya ·dang 》:“hou zuo hou zhu 。”(hou :yu qi ci 。)(11)tong “zha ”。qi pian 。《shi ji ·meng zi xun qing lie chuan 》:“zuo xian ge ,ran hou yin zhi da dao 。”[zuo se ]lian shang bian se 。zhi shen qing yan su qi lai huo fa nu 。《li ji ·ai gong wen 》:“kong zi qiao (qiǎo)ran zuo se 。”(qiao ran :rong se gai bian de yang zi 。)huan :
①yi chong zhong jian you kong de yuan xing yu qi 。《shan hai jing ·hai wai xi jing 》:“xia hou qi ……zuo shou cao yi (yí),you shou cao huan 。”(yi :wu zhe suo zhi chuang gai 。)②fan zhi yuan juan xing de wu ti 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“che ji huan tian 。”③huan rao ;bao wei 。《xu xia ke you ji ·dian you ri ji liu 》:“qian huan shu zhu ,you jie song gai wei ting ,yi xiao ya you zhi 。”《meng zi ·gong sun chou xia 》:“san li zhi cheng ,qi li zhi guo ,huan er gong zhi er bu sheng 。”④zhou wei ;si zhou 。《han shu · gu yi chuan 》:“dong yi qin qi ,tian xia huan shi er qi 。”[huan jue ]yu huan yu yu jue 。su shi 《hu pao quan 》:“zhi jin you ren guan zhuo ba ,wo ting kong jie huan jue xiang 。”gu yi jue biao shi jue jue ,yi huan biao shi gui hai 。suo yi you yong yi biao shi dui guan yuan de nei shao yu wai bian 。《hou han shu ·yuan tan chuan 》:“yuan shou xiang ji xiong ,yi ci huan jue 。”(xiang :zhi xi 。)
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]