• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 戒珠高臘護,心印祖僧傳。

    “戒珠高臘護,心印祖僧傳。”詩句出處:《題法華寺五言二十韻》;是唐朝詩人李紳的作品。

    花界無生地,慈宮有相天。化娥騰寶像,留影閟金仙。
    殿湧全身塔,池開半月泉。十峰排碧落,雙澗合清漣。
    藥草經行遍,香燈次第燃。戒珠高臘護,心印祖僧傳。
    瓶識先羅漢,衣存舊福田。幻身觀火宅,昏眼照青蓮。
    住覺超真境,依遊渡法船。化城珠百億,靈跡冠三千。
    蕭壁將沈影,梁薪尚綴煙。色塵知有數,劫燼豈無年。
    龍噴疑通海,鯨吞想漏川。磬疏聞啟梵,鐘息見安禪。
    指喻三車覺,開迷五陰纏。教通方便入,心達是非詮。
    貝葉千花藏,檀林萬寶篇。坐嚴獅子迅,幢飾網珠懸。
    極樂知無礙,分明應有緣。還將意功德,留偈法王前。

    【註釋】:

    戒:

    ①防備;警惕。《詩經·小雅· 采薇》:“豈不曰戒?��狁(xiǎn yǔn)孔棘。”(��狁:西周時北方的一個遊牧民族。孔棘:很緊急。)《荀子·儒效》:“勝敵而愈戒。”賈誼《新書·大政下》:“戒之哉! 離道而災至矣。”(道:道義。)②勸告;警告。後作“誡”。《呂氏春秋·異寶》:“孫叔敖疾,將死,戒其子曰。”《荀子·成相》:“不知戒,後必有。”(有:又。重復。)③戒除。《論語·季氏》:“少之時,血氣未定,戒之在色。”《三國志·魏書·管輅傳》:“使客節酒,戒肉,慎火。”《諫太宗十思疏》:“不念居安思危,戒奢以儉,斯亦伐根以求木茂,塞源而欲流長也。”④佛教的戒律。《晉書·會稽王道子傳》:“佛教以五戒為教,絕酒不淫。”⑤齋戒。《莊子·達生》:“十日戒,三日齋。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“於是趙王乃齋戒五日,使臣奉璧,拜送書於庭。”

    珠:

    ①蚌殼體內所生的圓粒,可作裝飾品。《國語·楚語下》:“龜、珠、角、齒、皮、革、羽、毛,所以備賦,以戒不虞者也。”(不虞:意料不到的事。)《莊子·胠篋》:“擿玉毀珠,小盜不起。”(擿:通“擲”,扔掉。)②珠狀物。李賀《龍夜吟》:“粉淚凝珠滴紅線。”③通“朱”。紅色。《後漢書·袁安傳附袁逢》:“賜以珠畫。”

    高:

    ①高。與“低”相對。《荀子·勸學》:“故不登高山,不知天之厚也。”杜荀鶴《春宮怨》:“風暖鳥聲碎,日高花影重。”(重:重疊。)②指高度。杜甫《將赴成都草堂途中有作五首》之四:“新松恨不高千尺,惡竹應須斬萬竿。”③高級;上等;優良。《對楚王問》:“是其曲彌高,其和彌寡。”④歲數大。《左傳·昭公十五年》:“且昔而高祖孫伯黶,司晉之典籍。”⑤高超;高明的。《漢書·晁錯傳》:“對策者百餘人,唯錯為高第。”(對策:對答寫在簡策上的考題。)⑥尊崇。《莊子· 盜蹠》:“世之所高,莫若黃帝。”⑦高尚。《韓非子·五蠹》:“輕辭天子,非高也,勢薄也。”

    臘:

    (一)①古代一種祭祀名。《韓非子·五蠹》:“夫山居而谷汲者,��臘而相遺以水。”②臘月。即陰歷十二月。尤袤《臘梅》:“破臘驚春意,凌寒試曉妝。”③劍的兩刃。《周禮·考工記·桃氏》:“桃氏為劍,臘廣二寸有半。”④佛教徒稱受戒後每度一年為一臘。《佛國記》:“比丘滿四十臘,然後得入。” (二)xī①幹肉。《儀禮·士昏禮》:“臘必用鮮,魚用鮒(fù)。”(鮒:魚名。)②制成幹肉。柳宗元《捕蛇者說》:“然得而臘之以為餌。”

    護:

    ①保護;衛護。《史記·蕭相國世傢》:“高祖為佈衣時,(蕭)何數以吏事護高祖。”柳宗元《童區寄傳》:“與衣裳,吏護還之鄉。”②掩蔽;庇護。嵇康《與山巨源絕交書》:“仲尼不假蓋於子夏,護其短也。”③監領;統轄。《晉書·羊祜傳》:“帝欲使祜臥護諸將。”(臥:指臥病。)

    心:

    ①心臟。《淮南子·原道》:“心者,五臟之主也。”②通常指思維器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官則思。”《國語·周語上》:“夫民慮之於心,而宣之於口。”③掛懷;關心。唐順之《與呂沃洲巡按書》:“兩公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:於。)④中央;中心。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之處。《三國志·蜀書·龐統法正傳》:“而敵傢數道並進,已入心腹。”2. 親信的人。

    印:

    (一)①圖章;印信。《墨子·號令》:“有能得若捕告者,以其所守邑,小大封之,守還授其印,尊寵官之。”(若:此。封:封賞。)②印子;痕跡。《文心雕龍·物色》:“故巧言切狀,如印之印泥。”③使物上留下痕跡。李商隱《齊宮詞》:“永壽兵來夜不扃(jiōng),金蓮無復印中庭。”(永壽:地名。扃:關門。)④印證;吻合。簡文帝《答湘東王書》:“皇情印可,今便奉行。”(可:認可。)(二)yì 同“抑”。按;壓。《馬王堆漢墓帛書·老子甲本·德經》:“高者印之。”

    祖:

    ①祖廟。《尚書·舜典》:“受終於文祖。”《周禮·春官·大祝》:“大師,宜於社,造於祖。”(大師:指大的軍事行動。造:到。)②祖先;祖父。《左傳·昭公十五年》:“籍父其無後乎?數典而忘其祖。”(籍:籍談。春秋晉人。數典:列舉國傢的禮制掌故。)③開國君主。《宋書·謝靈運傳》:“至於建安,曹氏基命,二祖、陳王,咸蓄盛藻。”(二祖:指魏武帝曹操,魏文帝曹丕。陳王:陳思王曹植。藻:詞藻。)④效法;模仿。司馬遷《屈原列傳》:“然皆祖屈原之從容辭令,終莫敢直諫。”⑤開始。《莊子·山木》:“浮遊乎萬物之祖。”⑥學派、技藝或宗教的創始人;佛祖;鼻祖。《宣和書譜》卷十餘:“羲、獻以字畫之妙出東晉,曠然為千古翰墨之祖。”(羲、獻:指晉代王羲之、王獻之父子。)⑦熟習。《國語·魯語下》:“祖識地德,日中考政。”⑧路神。《宋書·律歷志中》:“崔寔《四民月令》曰:祖者,道神。黃帝之子曰累祖,好遠遊,死道路,故祀以為道神。”⑨出行時祭祀路神。《晉書·謝安傳》:“帝出祖於西池。”⑩餞別;送行。《戰國策·荊軻刺秦王》:“至易水上,既祖取道。”(11)祭送死者。陶潛《祭從弟敬遠文》:“乃以園果時醪(láo),祖其將行。”(醪:酒。)

    傳:

    (一)①傳遞。司馬遷《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦王大喜,傳以示美人及左右。”②傳授。韓愈《師說》:“師者,所以傳道授業解惑也。”③流傳;傳播。桓寬《鹽鐵論·非鞅》:“功如丘山,名傳後世。”張籍《和左司元郎中秋居十首》之十:“新詩才上卷,已得滿城傳。”(卷:指書寫用的紙、帛。)④表達。江總《侍宴賦得起坐彈鳴琴詩》:“絲傳園客意,曲奏楚妃情。”(絲:指琴。)⑤臨摹。杜荀鶴《八駿圖》:“丹雘(huò)傳真未得真,那知筋骨與精神。”(丹雘:紅色顏料。真:原貌。)[傳道]1.轉述;傳說。杜甫《秦州雜詩》之十三:“傳道東柯谷,深藏數十傢。”2.傳授儒傢聖賢之道。韓愈《師說》:“師者,所以傳道授業解惑也。”後也指宗教宣傳教義。[傳燈]1.佛傢指宣傳佛法。佛法猶如明燈,可以消除迷惑,故稱。崔顥《贈懷一上人》:“傳燈遍都邑,杖錫遊王公。”2.指佛像前或人將死時置於腳後的長明燈。杜甫《望牛頭寺》:“傳燈無白日,佈地有黃金。”[傳衣]傳授師法;繼承師業。李商隱《謝書》:“自蒙半夜傳衣後,不羨王祥得佩刀。”(二)zhuàn ①驛站的房舍,供過往旅客及車馬中途休息的地方。《後漢書·陳忠傳》:“發人修道,繕理亭傳。”又泛指客舍。《史記·廉頗藺相如列傳》:“(秦王)舍相如廣成傳。”(舍:使居住。廣成:傳舍名。)②驛站所備的車馬。《左傳·成公五年》:“晉侯以傳召伯宗。”③出入關卡的憑證。《漢書·宣帝紀》:“民以車船載谷入關者,得毋用傳。”(毋:勿。)又泛指官府的憑證。《後漢書·陳蕃傳》:“以諫爭不合,投傳而去。”(投:棄擲。)④解說經義的文字。⑤傳記。如《二十五史》均有人物列傳。劉知幾《史通·列傳》:“傳之為體,大抵相同,而述者多方,有時而異。”


  • 戒珠高腊护,心印祖僧传。

    “戒珠高腊护,心印祖僧传。”诗句出处:《题法华寺五言二十韵》;是唐朝诗人李绅的作品。

    花界无生地,慈宫有相天。化娥腾宝像,留影閟金仙。
    殿涌全身塔,池开半月泉。十峰排碧落,双涧合清涟。
    药草经行遍,香灯次第燃。戒珠高腊护,心印祖僧传。
    瓶识先罗汉,衣存旧福田。幻身观火宅,昏眼照青莲。
    住觉超真境,依游渡法船。化城珠百亿,灵迹冠三千。
    萧壁将沈影,梁薪尚缀烟。色尘知有数,劫烬岂无年。
    龙喷疑通海,鲸吞想漏川。磬疏闻启梵,钟息见安禅。
    指喻三车觉,开迷五阴缠。教通方便入,心达是非诠。
    贝叶千花藏,檀林万宝篇。坐严狮子迅,幢饰网珠悬。
    极乐知无碍,分明应有缘。还将意功德,留偈法王前。

    【注释】:

    戒:

    ①防备;警惕。《诗经·小雅· 采薇》:“岂不曰戒?��狁(xiǎn yǔn)孔棘。”(��狁:西周时北方的一个游牧民族。孔棘:很紧急。)《荀子·儒效》:“胜敌而愈戒。”贾谊《新书·大政下》:“戒之哉! 离道而灾至矣。”(道:道义。)②劝告;警告。后作“诫”。《吕氏春秋·异宝》:“孙叔敖疾,将死,戒其子曰。”《荀子·成相》:“不知戒,后必有。”(有:又。重复。)③戒除。《论语·季氏》:“少之时,血气未定,戒之在色。”《三国志·魏书·管辂传》:“使客节酒,戒肉,慎火。”《谏太宗十思疏》:“不念居安思危,戒奢以俭,斯亦伐根以求木茂,塞源而欲流长也。”④佛教的戒律。《晋书·会稽王道子传》:“佛教以五戒为教,绝酒不淫。”⑤斋戒。《庄子·达生》:“十日戒,三日斋。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“于是赵王乃斋戒五日,使臣奉璧,拜送书于庭。”

    珠:

    ①蚌壳体内所生的圆粒,可作装饰品。《国语·楚语下》:“龟、珠、角、齿、皮、革、羽、毛,所以备赋,以戒不虞者也。”(不虞:意料不到的事。)《庄子·胠箧》:“擿玉毁珠,小盗不起。”(擿:通“掷”,扔掉。)②珠状物。李贺《龙夜吟》:“粉泪凝珠滴红线。”③通“朱”。红色。《后汉书·袁安传附袁逢》:“赐以珠画。”

    高:

    ①高。与“低”相对。《荀子·劝学》:“故不登高山,不知天之厚也。”杜荀鹤《春宫怨》:“风暖鸟声碎,日高花影重。”(重:重叠。)②指高度。杜甫《将赴成都草堂途中有作五首》之四:“新松恨不高千尺,恶竹应须斩万竿。”③高级;上等;优良。《对楚王问》:“是其曲弥高,其和弥寡。”④岁数大。《左传·昭公十五年》:“且昔而高祖孙伯黶,司晋之典籍。”⑤高超;高明的。《汉书·晁错传》:“对策者百余人,唯错为高第。”(对策:对答写在简策上的考题。)⑥尊崇。《庄子· 盗跖》:“世之所高,莫若黄帝。”⑦高尚。《韩非子·五蠹》:“轻辞天子,非高也,势薄也。”

    腊:

    (一)①古代一种祭祀名。《韩非子·五蠹》:“夫山居而谷汲者,��腊而相遗以水。”②腊月。即阴历十二月。尤袤《腊梅》:“破腊惊春意,凌寒试晓妆。”③剑的两刃。《周礼·考工记·桃氏》:“桃氏为剑,腊广二寸有半。”④佛教徒称受戒后每度一年为一腊。《佛国记》:“比丘满四十腊,然后得入。” (二)xī①干肉。《仪礼·士昏礼》:“腊必用鲜,鱼用鲋(fù)。”(鲋:鱼名。)②制成干肉。柳宗元《捕蛇者说》:“然得而腊之以为饵。”

    护:

    ①保护;卫护。《史记·萧相国世家》:“高祖为布衣时,(萧)何数以吏事护高祖。”柳宗元《童区寄传》:“与衣裳,吏护还之乡。”②掩蔽;庇护。嵇康《与山巨源绝交书》:“仲尼不假盖于子夏,护其短也。”③监领;统辖。《晋书·羊祜传》:“帝欲使祜卧护诸将。”(卧:指卧病。)

    心:

    ①心脏。《淮南子·原道》:“心者,五脏之主也。”②通常指思维器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官则思。”《国语·周语上》:“夫民虑之于心,而宣之于口。”③挂怀;关心。唐顺之《与吕沃洲巡按书》:“两公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:于。)④中央;中心。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之处。《三国志·蜀书·庞统法正传》:“而敌家数道并进,已入心腹。”2. 亲信的人。

    印:

    (一)①图章;印信。《墨子·号令》:“有能得若捕告者,以其所守邑,小大封之,守还授其印,尊宠官之。”(若:此。封:封赏。)②印子;痕迹。《文心雕龙·物色》:“故巧言切状,如印之印泥。”③使物上留下痕迹。李商隐《齐宫词》:“永寿兵来夜不扃(jiōng),金莲无复印中庭。”(永寿:地名。扃:关门。)④印证;吻合。简文帝《答湘东王书》:“皇情印可,今便奉行。”(可:认可。)(二)yì 同“抑”。按;压。《马王堆汉墓帛书·老子甲本·德经》:“高者印之。”

    祖:

    ①祖庙。《尚书·舜典》:“受终于文祖。”《周礼·春官·大祝》:“大师,宜于社,造于祖。”(大师:指大的军事行动。造:到。)②祖先;祖父。《左传·昭公十五年》:“籍父其无后乎?数典而忘其祖。”(籍:籍谈。春秋晋人。数典:列举国家的礼制掌故。)③开国君主。《宋书·谢灵运传》:“至于建安,曹氏基命,二祖、陈王,咸蓄盛藻。”(二祖:指魏武帝曹操,魏文帝曹丕。陈王:陈思王曹植。藻:词藻。)④效法;模仿。司马迁《屈原列传》:“然皆祖屈原之从容辞令,终莫敢直谏。”⑤开始。《庄子·山木》:“浮游乎万物之祖。”⑥学派、技艺或宗教的创始人;佛祖;鼻祖。《宣和书谱》卷十余:“羲、献以字画之妙出东晋,旷然为千古翰墨之祖。”(羲、献:指晋代王羲之、王献之父子。)⑦熟习。《国语·鲁语下》:“祖识地德,日中考政。”⑧路神。《宋书·律历志中》:“崔寔《四民月令》曰:祖者,道神。黄帝之子曰累祖,好远游,死道路,故祀以为道神。”⑨出行时祭祀路神。《晋书·谢安传》:“帝出祖于西池。”⑩饯别;送行。《战国策·荆轲刺秦王》:“至易水上,既祖取道。”(11)祭送死者。陶潜《祭从弟敬远文》:“乃以园果时醪(láo),祖其将行。”(醪:酒。)

    传:

    (一)①传递。司马迁《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦王大喜,传以示美人及左右。”②传授。韩愈《师说》:“师者,所以传道授业解惑也。”③流传;传播。桓宽《盐铁论·非鞅》:“功如丘山,名传后世。”张籍《和左司元郎中秋居十首》之十:“新诗才上卷,已得满城传。”(卷:指书写用的纸、帛。)④表达。江总《侍宴赋得起坐弹鸣琴诗》:“丝传园客意,曲奏楚妃情。”(丝:指琴。)⑤临摹。杜荀鹤《八骏图》:“丹雘(huò)传真未得真,那知筋骨与精神。”(丹雘:红色颜料。真:原貌。)[传道]1.转述;传说。杜甫《秦州杂诗》之十三:“传道东柯谷,深藏数十家。”2.传授儒家圣贤之道。韩愈《师说》:“师者,所以传道授业解惑也。”后也指宗教宣传教义。[传灯]1.佛家指宣传佛法。佛法犹如明灯,可以消除迷惑,故称。崔颢《赠怀一上人》:“传灯遍都邑,杖锡游王公。”2.指佛像前或人将死时置于脚后的长明灯。杜甫《望牛头寺》:“传灯无白日,布地有黄金。”[传衣]传授师法;继承师业。李商隐《谢书》:“自蒙半夜传衣后,不羡王祥得佩刀。”(二)zhuàn ①驿站的房舍,供过往旅客及车马中途休息的地方。《后汉书·陈忠传》:“发人修道,缮理亭传。”又泛指客舍。《史记·廉颇蔺相如列传》:“(秦王)舍相如广成传。”(舍:使居住。广成:传舍名。)②驿站所备的车马。《左传·成公五年》:“晋侯以传召伯宗。”③出入关卡的凭证。《汉书·宣帝纪》:“民以车船载谷入关者,得毋用传。”(毋:勿。)又泛指官府的凭证。《后汉书·陈蕃传》:“以谏争不合,投传而去。”(投:弃掷。)④解说经义的文字。⑤传记。如《二十五史》均有人物列传。刘知几《史通·列传》:“传之为体,大抵相同,而述者多方,有时而异。”


  • jie zhu gao la hu ,xin yin zu seng chuan 。

    “jie zhu gao la hu ,xin yin zu seng chuan 。”shi gou chu chu :《ti fa hua si wu yan er shi yun 》;shi tang chao shi ren li shen de zuo pin 。

    hua jie mo sheng de ,ci gong you xiang tian 。hua e teng bao xiang ,liu ying bi jin xian 。
    dian chong quan shen da ,chi kai ban yue quan 。shi feng pai bi la ,shuang jian ge qing lian 。
    yao cao jing hang bian ,xiang deng ci di ran 。jie zhu gao la hu ,xin yin zu seng chuan 。
    ping shi xian luo han ,yi cun jiu fu tian 。huan shen guan huo zhai ,hun yan zhao qing lian 。
    zhu jiao chao zhen jing ,yi you du fa chuan 。hua cheng zhu bai yi ,ling ji guan san qian 。
    xiao bi jiang shen ying ,liang xin shang chuo yan 。se chen zhi you shu ,jie jin qi mo nian 。
    long pen yi tong hai ,jing tun xiang lou chuan 。qing shu wen qi fan ,zhong xi jian an chan 。
    zhi yu san che jiao ,kai mi wu yin chan 。jiao tong fang bian ru ,xin da shi fei quan 。
    bei xie qian hua cang ,tan lin mo bao pian 。zuo yan shi zi xun ,chuang shi wang zhu xuan 。
    ji le zhi mo ai ,fen ming ying you yuan 。hai jiang yi gong de ,liu ji fa wang qian 。

    【zhu shi 】:

    jie :

    ①fang bei ;jing ti 。《shi jing ·xiao ya · cai wei 》:“qi bu yue jie ?��yun (xiǎn yǔn)kong ji 。”(��yun :xi zhou shi bei fang de yi ge you mu min zu 。kong ji :hen jin ji 。)《xun zi ·ru xiao 》:“sheng di er yu jie 。”gu yi 《xin shu ·da zheng xia 》:“jie zhi zai ! li dao er zai zhi yi 。”(dao :dao yi 。)②quan gao ;jing gao 。hou zuo “jie ”。《lv shi chun qiu ·yi bao 》:“sun shu ao ji ,jiang si ,jie ji zi yue 。”《xun zi ·cheng xiang 》:“bu zhi jie ,hou bi you 。”(you :you 。chong fu 。)③jie chu 。《lun yu ·ji shi 》:“shao zhi shi ,xie qi wei ding ,jie zhi zai se 。”《san guo zhi ·wei shu ·guan lu chuan 》:“shi ke jie jiu ,jie rou ,shen huo 。”《jian tai zong shi sai shu 》:“bu nian ju an sai wei ,jie she yi jian ,si yi fa gen yi qiu mu mao ,sai yuan er yu liu chang ye 。”④fo jiao de jie lv 。《jin shu ·hui ji wang dao zi chuan 》:“fo jiao yi wu jie wei jiao ,jue jiu bu yin 。”⑤zhai jie 。《zhuang zi ·da sheng 》:“shi ri jie ,san ri zhai 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“yu shi zhao wang nai zhai jie wu ri ,shi chen feng bi ,bai song shu yu ting 。”

    zhu :

    ①bang ke ti nei suo sheng de yuan li ,ke zuo zhuang shi pin 。《guo yu ·chu yu xia 》:“gui 、zhu 、jiao 、chi 、pi 、ge 、yu 、mao ,suo yi bei fu ,yi jie bu yu zhe ye 。”(bu yu :yi liao bu dao de shi 。)《zhuang zi ·qu qie 》:“ti yu hui zhu ,xiao dao bu qi 。”(ti :tong “zhi ”,reng diao 。)②zhu zhuang wu 。li he 《long ye yin 》:“fen lei ning zhu di gong xian 。”③tong “zhu ”。gong se 。《hou han shu ·yuan an chuan fu yuan feng 》:“ci yi zhu hua 。”

    gao :

    ①gao 。yu “di ”xiang dui 。《xun zi ·quan xue 》:“gu bu deng gao shan ,bu zhi tian zhi hou ye 。”du xun he 《chun gong yuan 》:“feng nuan diao sheng sui ,ri gao hua ying chong 。”(chong :chong die 。)②zhi gao du 。du fu 《jiang fu cheng dou cao tang tu zhong you zuo wu shou 》zhi si :“xin song hen bu gao qian che ,e zhu ying xu zhan mo gan 。”③gao ji ;shang deng ;you liang 。《dui chu wang wen 》:“shi ji qu mi gao ,ji he mi gua 。”④sui shu da 。《zuo chuan ·zhao gong shi wu nian 》:“ju xi er gao zu sun bai yan ,si jin zhi dian ji 。”⑤gao chao ;gao ming de 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“dui ce zhe bai yu ren ,wei cuo wei gao di 。”(dui ce :dui da xie zai jian ce shang de kao ti 。)⑥zun chong 。《zhuang zi · dao zhi 》:“shi zhi suo gao ,mo re huang di 。”⑦gao shang 。《han fei zi ·wu du 》:“qing ci tian zi ,fei gao ye ,shi bao ye 。”

    la :

    (yi )①gu dai yi chong ji si ming 。《han fei zi ·wu du 》:“fu shan ju er gu ji zhe ,��la er xiang wei yi shui 。”②la yue 。ji yin li shi er yue 。you mao 《la mei 》:“po la jing chun yi ,ling han shi xiao zhuang 。”③jian de liang ren 。《zhou li ·kao gong ji ·tao shi 》:“tao shi wei jian ,la an er cun you ban 。”④fo jiao tu chen shou jie hou mei du yi nian wei yi la 。《fo guo ji 》:“bi qiu man si shi la ,ran hou de ru 。” (er )xī①gan rou 。《yi li ·shi hun li 》:“la bi yong xian ,yu yong fu (fù)。”(fu :yu ming 。)②zhi cheng gan rou 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“ran de er la zhi yi wei er 。”

    hu :

    ①bao hu ;wei hu 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gao zu wei bu yi shi ,(xiao )he shu yi li shi hu gao zu 。”liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“yu yi chang ,li hu hai zhi xiang 。”②yan bi ;bi hu 。ji kang 《yu shan ju yuan jue jiao shu 》:“zhong ni bu jia gai yu zi xia ,hu ji duan ye 。”③jian ling ;tong he 。《jin shu ·yang hu chuan 》:“di yu shi hu wo hu zhu jiang 。”(wo :zhi wo bing 。)

    xin :

    ①xin zang 。《huai na zi ·yuan dao 》:“xin zhe ,wu zang zhi zhu ye 。”②tong chang zhi sai wei qi guan he sai xiang 、gan qing deng 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xin zhi guan ze sai 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“fu min lv zhi yu xin ,er xuan zhi yu kou 。”③gua huai ;guan xin 。tang shun zhi 《yu lv wo zhou xun an shu 》:“liang gong zhe ,yi ri ju hu ji wei ,yi ri xin hu ji min zhe ye 。”(hu :yu 。)④zhong yang ;zhong xin 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting hu yue sheng hu xin 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ji xia zhi yue ,ri zai liu ,hun xin zhong ,dan wei zhong 。”[xin fu ]1.yao hai zhi chu 。《san guo zhi ·shu shu ·pang tong fa zheng chuan 》:“er di jia shu dao bing jin ,yi ru xin fu 。”2. qin xin de ren 。

    yin :

    (yi )①tu zhang ;yin xin 。《mo zi ·hao ling 》:“you neng de re bu gao zhe ,yi ji suo shou yi ,xiao da feng zhi ,shou hai shou ji yin ,zun chong guan zhi 。”(re :ci 。feng :feng shang 。)②yin zi ;hen ji 。《wen xin diao long ·wu se 》:“gu qiao yan qie zhuang ,ru yin zhi yin ni 。”③shi wu shang liu xia hen ji 。li shang yin 《ji gong ci 》:“yong shou bing lai ye bu jiong (jiōng),jin lian mo fu yin zhong ting 。”(yong shou :de ming 。jiong :guan men 。)④yin zheng ;wen ge 。jian wen di 《da xiang dong wang shu 》:“huang qing yin ke ,jin bian feng hang 。”(ke :ren ke 。)(er )yì tong “yi ”。an ;ya 。《ma wang dui han mu bo shu ·lao zi jia ben ·de jing 》:“gao zhe yin zhi 。”

    zu :

    ①zu miao 。《shang shu ·shun dian 》:“shou zhong yu wen zu 。”《zhou li ·chun guan ·da zhu 》:“da shi ,yi yu she ,zao yu zu 。”(da shi :zhi da de jun shi hang dong 。zao :dao 。)②zu xian ;zu fu 。《zuo chuan ·zhao gong shi wu nian 》:“ji fu ji mo hou hu ?shu dian er wang ji zu 。”(ji :ji tan 。chun qiu jin ren 。shu dian :lie ju guo jia de li zhi zhang gu 。)③kai guo jun zhu 。《song shu ·xie ling yun chuan 》:“zhi yu jian an ,cao shi ji ming ,er zu 、chen wang ,xian xu cheng zao 。”(er zu :zhi wei wu di cao cao ,wei wen di cao pi 。chen wang :chen sai wang cao zhi 。zao :ci zao 。)④xiao fa ;mo fang 。si ma qian 《qu yuan lie chuan 》:“ran jie zu qu yuan zhi cong rong ci ling ,zhong mo gan zhi jian 。”⑤kai shi 。《zhuang zi ·shan mu 》:“fu you hu mo wu zhi zu 。”⑥xue pa 、ji yi huo zong jiao de chuang shi ren ;fo zu ;bi zu 。《xuan he shu pu 》juan shi yu :“xi 、suo yi zi hua zhi miao chu dong jin ,kuang ran wei qian gu han mo zhi zu 。”(xi 、suo :zhi jin dai wang xi zhi 、wang suo zhi fu zi 。)⑦shou xi 。《guo yu ·lu yu xia 》:“zu shi de de ,ri zhong kao zheng 。”⑧lu shen 。《song shu ·lv li zhi zhong 》:“cui shi 《si min yue ling 》yue :zu zhe ,dao shen 。huang di zhi zi yue lei zu ,hao yuan you ,si dao lu ,gu si yi wei dao shen 。”⑨chu hang shi ji si lu shen 。《jin shu ·xie an chuan 》:“di chu zu yu xi chi 。”⑩jian bie ;song hang 。《zhan guo ce ·jing ke ci qin wang 》:“zhi yi shui shang ,ji zu qu dao 。”(11)ji song si zhe 。tao qian 《ji cong di jing yuan wen 》:“nai yi yuan guo shi lao (láo),zu ji jiang hang 。”(lao :jiu 。)

    chuan :

    (yi )①chuan di 。si ma qian 《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin wang da xi ,chuan yi shi mei ren ji zuo you 。”②chuan shou 。han yu 《shi shui 》:“shi zhe ,suo yi chuan dao shou ye jie huo ye 。”③liu chuan ;chuan bo 。huan kuan 《yan tie lun ·fei yang 》:“gong ru qiu shan ,ming chuan hou shi 。”zhang ji 《he zuo si yuan lang zhong qiu ju shi shou 》zhi shi :“xin shi cai shang juan ,yi de man cheng chuan 。”(juan :zhi shu xie yong de zhi 、bo 。)④biao da 。jiang zong 《shi yan fu de qi zuo dan ming qin shi 》:“si chuan yuan ke yi ,qu zou chu fei qing 。”(si :zhi qin 。)⑤lin mo 。du xun he 《ba jun tu 》:“dan huo (huò)chuan zhen wei de zhen ,na zhi jin gu yu jing shen 。”(dan huo :gong se yan liao 。zhen :yuan mao 。)[chuan dao ]1.zhuai shu ;chuan shui 。du fu 《qin zhou za shi 》zhi shi san :“chuan dao dong ke gu ,shen cang shu shi jia 。”2.chuan shou ru jia sheng xian zhi dao 。han yu 《shi shui 》:“shi zhe ,suo yi chuan dao shou ye jie huo ye 。”hou ye zhi zong jiao xuan chuan jiao yi 。[chuan deng ]1.fo jia zhi xuan chuan fo fa 。fo fa you ru ming deng ,ke yi xiao chu mi huo ,gu chen 。cui hao 《zeng huai yi shang ren 》:“chuan deng bian dou yi ,zhang xi you wang gong 。”2.zhi fo xiang qian huo ren jiang si shi zhi yu jiao hou de chang ming deng 。du fu 《wang niu tou si 》:“chuan deng mo bai ri ,bu de you huang jin 。”[chuan yi ]chuan shou shi fa ;ji cheng shi ye 。li shang yin 《xie shu 》:“zi meng ban ye chuan yi hou ,bu xian wang xiang de pei dao 。”(er )zhuàn ①yi zhan de fang she ,gong guo wang lv ke ji che ma zhong tu xiu xi de de fang 。《hou han shu ·chen zhong chuan 》:“fa ren xiu dao ,shan li ting chuan 。”you fan zhi ke she 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“(qin wang )she xiang ru an cheng chuan 。”(she :shi ju zhu 。an cheng :chuan she ming 。)②yi zhan suo bei de che ma 。《zuo chuan ·cheng gong wu nian 》:“jin hou yi chuan shao bai zong 。”③chu ru guan ka de ping zheng 。《han shu ·xuan di ji 》:“min yi che chuan zai gu ru guan zhe ,de wu yong chuan 。”(wu :wu 。)you fan zhi guan fu de ping zheng 。《hou han shu ·chen fan chuan 》:“yi jian zheng bu ge ,tou chuan er qu 。”(tou :qi zhi 。)④jie shui jing yi de wen zi 。⑤chuan ji 。ru 《er shi wu shi 》jun you ren wu lie chuan 。liu zhi ji 《shi tong ·lie chuan 》:“chuan zhi wei ti ,da di xiang tong ,er shu zhe duo fang ,you shi er yi 。”