• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 挾書秦二世,壞宅漢諸王。

    “挾書秦二世,壞宅漢諸王。”詩句出處:《贈送前劉五經映三十四韻》;是唐朝詩人李商隱的作品。

    建國宜師古,興邦屬上庠。從來以儒戲,安得振朝綱。
    叔世何多難,茲基遂已亡。泣麟猶委吏,歌鳳更佯狂。
    屋壁餘無幾,焚坑逮可傷。挾書秦二世,壞宅漢諸王。
    草草臨盟誓,區區務富強。微茫金馬署,狼藉鬥雞場。
    盡欲心無竅,皆如面正墻。驚疑豹文鼠,貪竊虎皮羊。
    南渡宜終否,西遷冀小康。策非方正士,貢絕孝廉郎。
    海鳥悲鐘鼓,狙公畏服裳。多岐空擾擾,幽室竟倀倀。
    凝邈為時范,虛空作士常。何由羞五霸,直自呰三皇。
    別派驅楊墨,他鑣並老莊。詩書資破塚,法制困探囊。
    周禮仍存魯,隋師果禪唐。鼎新麾一舉,革故法三章。
    星宿森文雅,風雷起退藏。縲囚為學切,掌故受經忙。
    夫子時之彥,先生跡未荒。褐衣終不召,白首興難忘。
    感激殊非聖,棲遲到異粻。片辭褒有德,一字貶無良。
    燕地尊鄒衍,西河重卜商。式閭真道在,擁彗信謙光。
    獲預青衿列,叨來絳帳旁。雖從各言志,還要大為防。
    勿謂孤寒棄,深憂訐直妨。叔孫讒易得,盜蹠暴難當。
    雁下秦雲黑,蟬休隴葉黃。莫逾巾屨念,容許後升堂。

    【註釋】:

    挾:

    (一)①用胳膊夾往;夾持。《戰國策 · 楚策四》:“左挾彈,右攝丸。”②攜同。蘇軾《前赤壁賦》:“挾飛仙以遨遊。”③挾制;要挾。《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“今操已擁百萬之眾,挾天子以令諸侯。”④倚仗;仗恃。《孟子·萬章下》:“不挾長,不挾貴。”⑤懷著;隱藏。《鹽鐵論·世務》:“今匈奴挾不信之心,懷不測之詐。”⑥擁有。《戰國策·趙策四》:“位尊而無功,奉厚而勞,而挾重器多也。”(奉:通“俸”。重器:寶器。) (二)jiā ①同“夾”。夾取;夾住。《新五代史·盧文紀傳》:“以箸挾之。”(箸:筷子。)②通“浹”。達;周全。《荀子·王霸》:“制度以陳,政令以挾。”(以:已。)

    書:

    ①書寫;用文字記錄。《周易·系辭上》:“書不盡言,言不盡意。”《左傳·隱公七年》:“滕侯卒,不書名,未同盟也。”②書法。《新唐書·三宗諸子傳》:“(李)范好學,工書。”③書法的字體。《漢書·藝文志》:“六體者,古文、奇字、篆書、隸書、繆篆、蟲書。”④指文字。《南史·陳伯之傳》:“伯之不識書。”⑤書籍。《論語· 先進》:“何必讀書,然後為學?”⑥特指古代典籍《尚書》,為五經之一,內容主要是上古帝王的文誥。《孟子·盡心下》:“盡信《書》,則不如無《書》。”⑦書信。《左傳· 昭公六年》:“叔向使詒子產書。”⑧公文;文書。《漢書·刑法志》:“民知爭端矣,將棄禮而征於書。”(征:征引。書:指刑法。)古樂府《木蘭詩》:“軍書十二卷,卷卷有爺名。”⑨指帝王的詔書。《後漢書·禮儀志上》:“立春之日,下寬大之書曰……”⑩臣下的奏章。岑參《寄左省杜拾遺》:“聖朝無闕事,自覺諫書稀。”(闕:缺點。)

    秦:

    ①周代諸侯國名。戰國時成為七雄之一。公元前221年統一瞭各諸侯國,建立中央集權制國傢。②朝代名。公元前221年,秦始皇統一中國,建立秦王朝,定都咸陽(今陜西省咸陽市東)。③陜西省的別稱。古指今天陜西甘肅一帶。杜甫《奉送嚴公入朝十韻》:“此生那老蜀,不死會歸秦。”

    二:

    ①數目。一加一所得。②雙;比。如:獨一無二。《史記·淮陰侯列傳》:“此所謂功無二於天下。”③兩樣;別的。如:不二價。④再次。《南齊書·禮志上》:“醮酒二辭。”⑤次;副。如:二花臉。《禮記·坊記》:“唯卜之日稱二君。”

    世:

    ①古代稱三十年為一世。《論語 · 子路》:“如有王者,必世而後仁。”(仁:仁政成功。)②世代;父子相繼為一世。《戰國策·趙策四》:“今三世以前,至於趙之為趙。”③繼承。《公羊傳·昭公三十一年》:“大夫之義不得世。”④一代又一代;世代相承的。《漢書·樓護傳》:“父世醫也,護少隨父為醫長安。”⑤傢世;世系。《呂氏春秋·知化》:“殘其國,絕其世。”⑥人的一生;一輩子。王羲之《蘭亭集序》:“夫人之相與,俯仰一世。”(相與:交往。俯仰:生活。)⑦時代;朝代。陶潛《桃花源記》:“問今是何世,乃不知有漢,無論魏晉。”⑧人世;世界。《荀子·議兵》:“此世之所以亂也。”⑨當時的。《鹽鐵論·論儒》:“孟軻守舊術,不知世務。”

    壞:

    ①衰亡;失敗。賈誼《新書·大政上》:“國以民為興壞。”司馬遷《報任安書》:“網羅天下放失舊聞,略考其行事,綜其終始,稽其成敗興壞之紀。”(稽:考核。)②崩潰;失敗。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“(周)瑜等率輕銳繼其後,雷鼓大震,北軍大壞。”(北軍:指曹操的軍隊。)司馬遷《報任安書》:“稽其成敗興壞之紀。”③變質;變壞。《齊民要術·養羊》:“作幹酪法……得經數年不壞,以供遠行。”④毀壞;拆毀。《史記·秦始皇本紀》:“墮壞城郭,決通川防,夷去險阻。”

    宅:

    ①住所;住處。《左傳·昭公三年》:“景公欲更晏子之宅。”②居住。《詩經·大雅·文王有聲》:“宅是鎬(hào)京。”③墓穴;葬地。《禮記·雜記上》:“大夫卜宅與葬日。”

    漢:

    ①河流名。漢水,也稱漢江。為長江最長的支流,發源於陜西省寧強縣,流經陜西、湖北,在武漢市入長江。《孟子·滕文公上》:“決汝、漢,推淮、泗,而註之江。”②天河;銀河。《漢書·天文志》:“(王梁)旁有八星,絕漢,曰天橫。”《迢迢牽牛星》:“迢迢牽牛星,皎皎河漢女。”③男子。陸遊《雨夜不寐,觀壁間所張魏鄭公砥柱銘》:“世間豈無一好漢,叱吒喑(yīn)嗚氣吞虜。”(喑嗚:怒喝聲。)④朝代名。1. 劉邦建,公元前206~公元8年,史稱“西漢”;劉秀建,公元25~220年,史稱“東漢”。2.五代之一。劉知遠建,公元947~950年,史稱“後漢”。⑤民族名。漢族。《漢書·匈奴傳下》:“近西羌保塞,與漢人交通。”

    諸:

    ①眾;各。《詩經·邶風·泉水》:“問我諸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“亮身率諸軍攻祁山。”(身:親自。)②相當於“之於”。(“之”是代詞,相當於現代漢語的“他、她、它”。)《列子 · 湯問》:“投諸渤海之尾。”③介詞。相當於“於”。《禮記·祭義》:“孝弟發諸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左傳·昭公八年》:“子聞諸?”(聞諸:聞之乎,聽說過這件事情嗎?)⑤助詞。無義。《詩·邶風·日月》:“日居月諸,照臨下土。”(居:助詞。)

    王:

    (一)①夏商周時代最高統治者的稱號。秦始皇以後改稱皇帝。《尚書·盤庚上》:“王命眾,悉至於庭。”(悉:都;全。)②春秋戰國時期的諸侯。《孟子·梁惠王上》:“王好戰,請以戰喻。”③漢以後的最高封爵。《漢書·諸侯王表》:“武帝施主父之冊,下推恩之令,使諸侯王得分戶邑以封子弟,不行黜涉而藩國自析。”(主父:人名。冊:同“策”。析:削弱。)④諸侯或外族來朝見天子。《尚書·大禹謨》:“四夷來王。”⑤首領;同類中最特出或最大者。杜甫《前出塞》:“射人先射馬,擒賊先擒王。”⑥古代對祖父母輩的尊稱。《爾雅·釋親》:“父之考為王父,父之妣(bǐ)為王母。” (二)wàng ①統治同傢。《史記·項羽本紀》:“沛公欲王關中。”《商君書·更法》:“三代不同禮而王。”②成就王業。《孟子·梁惠王上》:“七十者衣(yì)帛(bó)食肉,黎民不饑不寒,然而不王者,未之有也。”


  • 挟书秦二世,坏宅汉诸王。

    “挟书秦二世,坏宅汉诸王。”诗句出处:《赠送前刘五经映三十四韵》;是唐朝诗人李商隐的作品。

    建国宜师古,兴邦属上庠。从来以儒戏,安得振朝纲。
    叔世何多难,兹基遂已亡。泣麟犹委吏,歌凤更佯狂。
    屋壁余无几,焚坑逮可伤。挟书秦二世,坏宅汉诸王。
    草草临盟誓,区区务富强。微茫金马署,狼藉斗鸡场。
    尽欲心无窍,皆如面正墙。惊疑豹文鼠,贪窃虎皮羊。
    南渡宜终否,西迁冀小康。策非方正士,贡绝孝廉郎。
    海鸟悲钟鼓,狙公畏服裳。多岐空扰扰,幽室竟伥伥。
    凝邈为时范,虚空作士常。何由羞五霸,直自呰三皇。
    别派驱杨墨,他镳并老庄。诗书资破冢,法制困探囊。
    周礼仍存鲁,隋师果禅唐。鼎新麾一举,革故法三章。
    星宿森文雅,风雷起退藏。缧囚为学切,掌故受经忙。
    夫子时之彦,先生迹未荒。褐衣终不召,白首兴难忘。
    感激殊非圣,栖迟到异粻。片辞褒有德,一字贬无良。
    燕地尊邹衍,西河重卜商。式闾真道在,拥彗信谦光。
    获预青衿列,叨来绛帐旁。虽从各言志,还要大为防。
    勿谓孤寒弃,深忧讦直妨。叔孙谗易得,盗跖暴难当。
    雁下秦云黑,蝉休陇叶黄。莫逾巾屦念,容许后升堂。

    【注释】:

    挟:

    (一)①用胳膊夹往;夹持。《战国策 · 楚策四》:“左挟弹,右摄丸。”②携同。苏轼《前赤壁赋》:“挟飞仙以遨游。”③挟制;要挟。《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“今操已拥百万之众,挟天子以令诸侯。”④倚仗;仗恃。《孟子·万章下》:“不挟长,不挟贵。”⑤怀着;隐藏。《盐铁论·世务》:“今匈奴挟不信之心,怀不测之诈。”⑥拥有。《战国策·赵策四》:“位尊而无功,奉厚而劳,而挟重器多也。”(奉:通“俸”。重器:宝器。) (二)jiā ①同“夹”。夹取;夹住。《新五代史·卢文纪传》:“以箸挟之。”(箸:筷子。)②通“浃”。达;周全。《荀子·王霸》:“制度以陈,政令以挟。”(以:已。)

    书:

    ①书写;用文字记录。《周易·系辞上》:“书不尽言,言不尽意。”《左传·隐公七年》:“滕侯卒,不书名,未同盟也。”②书法。《新唐书·三宗诸子传》:“(李)范好学,工书。”③书法的字体。《汉书·艺文志》:“六体者,古文、奇字、篆书、隶书、缪篆、虫书。”④指文字。《南史·陈伯之传》:“伯之不识书。”⑤书籍。《论语· 先进》:“何必读书,然后为学?”⑥特指古代典籍《尚书》,为五经之一,内容主要是上古帝王的文诰。《孟子·尽心下》:“尽信《书》,则不如无《书》。”⑦书信。《左传· 昭公六年》:“叔向使诒子产书。”⑧公文;文书。《汉书·刑法志》:“民知争端矣,将弃礼而征于书。”(征:征引。书:指刑法。)古乐府《木兰诗》:“军书十二卷,卷卷有爷名。”⑨指帝王的诏书。《后汉书·礼仪志上》:“立春之日,下宽大之书曰……”⑩臣下的奏章。岑参《寄左省杜拾遗》:“圣朝无阙事,自觉谏书稀。”(阙:缺点。)

    秦:

    ①周代诸侯国名。战国时成为七雄之一。公元前221年统一了各诸侯国,建立中央集权制国家。②朝代名。公元前221年,秦始皇统一中国,建立秦王朝,定都咸阳(今陕西省咸阳市东)。③陕西省的别称。古指今天陕西甘肃一带。杜甫《奉送严公入朝十韵》:“此生那老蜀,不死会归秦。”

    二:

    ①数目。一加一所得。②双;比。如:独一无二。《史记·淮阴侯列传》:“此所谓功无二于天下。”③两样;别的。如:不二价。④再次。《南齐书·礼志上》:“醮酒二辞。”⑤次;副。如:二花脸。《礼记·坊记》:“唯卜之日称二君。”

    世:

    ①古代称三十年为一世。《论语 · 子路》:“如有王者,必世而后仁。”(仁:仁政成功。)②世代;父子相继为一世。《战国策·赵策四》:“今三世以前,至于赵之为赵。”③继承。《公羊传·昭公三十一年》:“大夫之义不得世。”④一代又一代;世代相承的。《汉书·楼护传》:“父世医也,护少随父为医长安。”⑤家世;世系。《吕氏春秋·知化》:“残其国,绝其世。”⑥人的一生;一辈子。王羲之《兰亭集序》:“夫人之相与,俯仰一世。”(相与:交往。俯仰:生活。)⑦时代;朝代。陶潜《桃花源记》:“问今是何世,乃不知有汉,无论魏晋。”⑧人世;世界。《荀子·议兵》:“此世之所以乱也。”⑨当时的。《盐铁论·论儒》:“孟轲守旧术,不知世务。”

    坏:

    ①衰亡;失败。贾谊《新书·大政上》:“国以民为兴坏。”司马迁《报任安书》:“网罗天下放失旧闻,略考其行事,综其终始,稽其成败兴坏之纪。”(稽:考核。)②崩溃;失败。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“(周)瑜等率轻锐继其后,雷鼓大震,北军大坏。”(北军:指曹操的军队。)司马迁《报任安书》:“稽其成败兴坏之纪。”③变质;变坏。《齐民要术·养羊》:“作干酪法……得经数年不坏,以供远行。”④毁坏;拆毁。《史记·秦始皇本纪》:“堕坏城郭,决通川防,夷去险阻。”

    宅:

    ①住所;住处。《左传·昭公三年》:“景公欲更晏子之宅。”②居住。《诗经·大雅·文王有声》:“宅是镐(hào)京。”③墓穴;葬地。《礼记·杂记上》:“大夫卜宅与葬日。”

    汉:

    ①河流名。汉水,也称汉江。为长江最长的支流,发源于陕西省宁强县,流经陕西、湖北,在武汉市入长江。《孟子·滕文公上》:“决汝、汉,推淮、泗,而注之江。”②天河;银河。《汉书·天文志》:“(王梁)旁有八星,绝汉,曰天横。”《迢迢牵牛星》:“迢迢牵牛星,皎皎河汉女。”③男子。陆游《雨夜不寐,观壁间所张魏郑公砥柱铭》:“世间岂无一好汉,叱咤喑(yīn)呜气吞虏。”(喑呜:怒喝声。)④朝代名。1. 刘邦建,公元前206~公元8年,史称“西汉”;刘秀建,公元25~220年,史称“东汉”。2.五代之一。刘知远建,公元947~950年,史称“后汉”。⑤民族名。汉族。《汉书·匈奴传下》:“近西羌保塞,与汉人交通。”

    诸:

    ①众;各。《诗经·邶风·泉水》:“问我诸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“亮身率诸军攻祁山。”(身:亲自。)②相当于“之于”。(“之”是代词,相当于现代汉语的“他、她、它”。)《列子 · 汤问》:“投诸渤海之尾。”③介词。相当于“于”。《礼记·祭义》:“孝弟发诸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左传·昭公八年》:“子闻诸?”(闻诸:闻之乎,听说过这件事情吗?)⑤助词。无义。《诗·邶风·日月》:“日居月诸,照临下土。”(居:助词。)

    王:

    (一)①夏商周时代最高统治者的称号。秦始皇以后改称皇帝。《尚书·盘庚上》:“王命众,悉至于庭。”(悉:都;全。)②春秋战国时期的诸侯。《孟子·梁惠王上》:“王好战,请以战喻。”③汉以后的最高封爵。《汉书·诸侯王表》:“武帝施主父之册,下推恩之令,使诸侯王得分户邑以封子弟,不行黜涉而藩国自析。”(主父:人名。册:同“策”。析:削弱。)④诸侯或外族来朝见天子。《尚书·大禹谟》:“四夷来王。”⑤首领;同类中最特出或最大者。杜甫《前出塞》:“射人先射马,擒贼先擒王。”⑥古代对祖父母辈的尊称。《尔雅·释亲》:“父之考为王父,父之妣(bǐ)为王母。” (二)wàng ①统治同家。《史记·项羽本纪》:“沛公欲王关中。”《商君书·更法》:“三代不同礼而王。”②成就王业。《孟子·梁惠王上》:“七十者衣(yì)帛(bó)食肉,黎民不饥不寒,然而不王者,未之有也。”


  • jia shu qin er shi ,huai zhai han zhu wang 。

    “jia shu qin er shi ,huai zhai han zhu wang 。”shi gou chu chu :《zeng song qian liu wu jing ying san shi si yun 》;shi tang chao shi ren li shang yin de zuo pin 。

    jian guo yi shi gu ,xing bang shu shang xiang 。cong lai yi ru hu ,an de zhen chao gang 。
    shu shi he duo nan ,ci ji sui yi wang 。qi lin you wei li ,ge feng geng yang kuang 。
    wu bi yu mo ji ,fen keng dai ke shang 。jia shu qin er shi ,huai zhai han zhu wang 。
    cao cao lin meng shi ,ou ou wu fu jiang 。wei mang jin ma shu ,lang ji dou ji chang 。
    jin yu xin mo qiao ,jie ru mian zheng qiang 。jing yi bao wen shu ,tan qie hu pi yang 。
    na du yi zhong fou ,xi qian ji xiao kang 。ce fei fang zheng shi ,gong jue xiao lian lang 。
    hai diao bei zhong gu ,ju gong wei fu chang 。duo qi kong rao rao ,you shi jing chang chang 。
    ning miao wei shi fan ,xu kong zuo shi chang 。he you xiu wu ba ,zhi zi ci san huang 。
    bie pa qu yang mo ,ta biao bing lao zhuang 。shi shu zi po zhong ,fa zhi kun tan nang 。
    zhou li reng cun lu ,sui shi guo chan tang 。ding xin hui yi ju ,ge gu fa san zhang 。
    xing su sen wen ya ,feng lei qi tui cang 。lei qiu wei xue qie ,zhang gu shou jing mang 。
    fu zi shi zhi yan ,xian sheng ji wei huang 。he yi zhong bu shao ,bai shou xing nan wang 。
    gan ji shu fei sheng ,qi chi dao yi zhang 。pian ci bao you de ,yi zi bian mo liang 。
    yan de zun ju yan ,xi he chong bo shang 。shi lv zhen dao zai ,yong hui xin qian guang 。
    huo yu qing jin lie ,dao lai jiang zhang pang 。sui cong ge yan zhi ,hai yao da wei fang 。
    wu wei gu han qi ,shen you jie zhi fang 。shu sun chan yi de ,dao zhi bao nan dang 。
    yan xia qin yun hei ,chan xiu long xie huang 。mo yu jin ju nian ,rong hu hou sheng tang 。

    【zhu shi 】:

    jia :

    (yi )①yong ga bo ga wang ;ga chi 。《zhan guo ce · chu ce si 》:“zuo jia dan ,you she wan 。”②xie tong 。su shi 《qian chi bi fu 》:“jia fei xian yi ao you 。”③jia zhi ;yao jia 。《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“jin cao yi yong bai mo zhi zhong ,jia tian zi yi ling zhu hou 。”④yi zhang ;zhang shi 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“bu jia chang ,bu jia gui 。”⑤huai zhao ;yin cang 。《yan tie lun ·shi wu 》:“jin xiong nu jia bu xin zhi xin ,huai bu ce zhi zha 。”⑥yong you 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“wei zun er mo gong ,feng hou er lao ,er jia chong qi duo ye 。”(feng :tong “feng ”。chong qi :bao qi 。) (er )jiā ①tong “ga ”。ga qu ;ga zhu 。《xin wu dai shi ·lu wen ji chuan 》:“yi zhu jia zhi 。”(zhu :kuai zi 。)②tong “jia ”。da ;zhou quan 。《xun zi ·wang ba 》:“zhi du yi chen ,zheng ling yi jia 。”(yi :yi 。)

    shu :

    ①shu xie ;yong wen zi ji lu 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“shu bu jin yan ,yan bu jin yi 。”《zuo chuan ·yin gong qi nian 》:“teng hou cu ,bu shu ming ,wei tong meng ye 。”②shu fa 。《xin tang shu ·san zong zhu zi chuan 》:“(li )fan hao xue ,gong shu 。”③shu fa de zi ti 。《han shu ·yi wen zhi 》:“liu ti zhe ,gu wen 、ji zi 、zhuan shu 、li shu 、miao zhuan 、chong shu 。”④zhi wen zi 。《na shi ·chen bai zhi chuan 》:“bai zhi bu shi shu 。”⑤shu ji 。《lun yu · xian jin 》:“he bi dou shu ,ran hou wei xue ?”⑥te zhi gu dai dian ji 《shang shu 》,wei wu jing zhi yi ,nei rong zhu yao shi shang gu di wang de wen gao 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin 《shu 》,ze bu ru mo 《shu 》。”⑦shu xin 。《zuo chuan · zhao gong liu nian 》:“shu xiang shi dai zi chan shu 。”⑧gong wen ;wen shu 。《han shu ·xing fa zhi 》:“min zhi zheng duan yi ,jiang qi li er zheng yu shu 。”(zheng :zheng yin 。shu :zhi xing fa 。)gu le fu 《mu lan shi 》:“jun shu shi er juan ,juan juan you ye ming 。”⑨zhi di wang de zhao shu 。《hou han shu ·li yi zhi shang 》:“li chun zhi ri ,xia kuan da zhi shu yue ……”⑩chen xia de zou zhang 。cen can 《ji zuo sheng du she wei 》:“sheng chao mo que shi ,zi jiao jian shu xi 。”(que :que dian 。)

    qin :

    ①zhou dai zhu hou guo ming 。zhan guo shi cheng wei qi xiong zhi yi 。gong yuan qian 221nian tong yi le ge zhu hou guo ,jian li zhong yang ji quan zhi guo jia 。②chao dai ming 。gong yuan qian 221nian ,qin shi huang tong yi zhong guo ,jian li qin wang chao ,ding dou xian yang (jin shan xi sheng xian yang shi dong )。③shan xi sheng de bie chen 。gu zhi jin tian shan xi gan su yi dai 。du fu 《feng song yan gong ru chao shi yun 》:“ci sheng na lao shu ,bu si hui gui qin 。”

    er :

    ①shu mu 。yi jia yi suo de 。②shuang ;bi 。ru :du yi mo er 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“ci suo wei gong mo er yu tian xia 。”③liang yang ;bie de 。ru :bu er jia 。④zai ci 。《na ji shu ·li zhi shang 》:“jiao jiu er ci 。”⑤ci ;fu 。ru :er hua lian 。《li ji ·fang ji 》:“wei bo zhi ri chen er jun 。”

    shi :

    ①gu dai chen san shi nian wei yi shi 。《lun yu · zi lu 》:“ru you wang zhe ,bi shi er hou ren 。”(ren :ren zheng cheng gong 。)②shi dai ;fu zi xiang ji wei yi shi 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“jin san shi yi qian ,zhi yu zhao zhi wei zhao 。”③ji cheng 。《gong yang chuan ·zhao gong san shi yi nian 》:“da fu zhi yi bu de shi 。”④yi dai you yi dai ;shi dai xiang cheng de 。《han shu ·lou hu chuan 》:“fu shi yi ye ,hu shao sui fu wei yi chang an 。”⑤jia shi ;shi ji 。《lv shi chun qiu ·zhi hua 》:“can ji guo ,jue ji shi 。”⑥ren de yi sheng ;yi bei zi 。wang xi zhi 《lan ting ji xu 》:“fu ren zhi xiang yu ,fu yang yi shi 。”(xiang yu :jiao wang 。fu yang :sheng huo 。)⑦shi dai ;chao dai 。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“wen jin shi he shi ,nai bu zhi you han ,mo lun wei jin 。”⑧ren shi ;shi jie 。《xun zi ·yi bing 》:“ci shi zhi suo yi luan ye 。”⑨dang shi de 。《yan tie lun ·lun ru 》:“meng ke shou jiu shu ,bu zhi shi wu 。”

    huai :

    ①cui wang ;shi bai 。gu yi 《xin shu ·da zheng shang 》:“guo yi min wei xing huai 。”si ma qian 《bao ren an shu 》:“wang luo tian xia fang shi jiu wen ,lve kao ji hang shi ,zeng ji zhong shi ,ji ji cheng bai xing huai zhi ji 。”(ji :kao he 。)②beng hui ;shi bai 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“(zhou )yu deng lv qing rui ji ji hou ,lei gu da zhen ,bei jun da huai 。”(bei jun :zhi cao cao de jun dui 。)si ma qian 《bao ren an shu 》:“ji ji cheng bai xing huai zhi ji 。”③bian zhi ;bian huai 。《ji min yao shu ·yang yang 》:“zuo gan lao fa ……de jing shu nian bu huai ,yi gong yuan hang 。”④hui huai ;ca hui 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“duo huai cheng guo ,jue tong chuan fang ,yi qu xian zu 。”

    zhai :

    ①zhu suo ;zhu chu 。《zuo chuan ·zhao gong san nian 》:“jing gong yu geng yan zi zhi zhai 。”②ju zhu 。《shi jing ·da ya ·wen wang you sheng 》:“zhai shi gao (hào)jing 。”③mu xue ;zang de 。《li ji ·za ji shang 》:“da fu bo zhai yu zang ri 。”

    han :

    ①he liu ming 。han shui ,ye chen han jiang 。wei chang jiang zui chang de zhi liu ,fa yuan yu shan xi sheng ning jiang xian ,liu jing shan xi 、hu bei ,zai wu han shi ru chang jiang 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“jue ru 、han ,tui huai 、si ,er zhu zhi jiang 。”②tian he ;yin he 。《han shu ·tian wen zhi 》:“(wang liang )pang you ba xing ,jue han ,yue tian heng 。”《tiao tiao qian niu xing 》:“tiao tiao qian niu xing ,jiao jiao he han nv 。”③nan zi 。liu you 《yu ye bu mei ,guan bi jian suo zhang wei zheng gong di zhu ming 》:“shi jian qi mo yi hao han ,chi zha yin (yīn)wu qi tun lu 。”(yin wu :nu he sheng 。)④chao dai ming 。1. liu bang jian ,gong yuan qian 206~gong yuan 8nian ,shi chen “xi han ”;liu xiu jian ,gong yuan 25~220nian ,shi chen “dong han ”。2.wu dai zhi yi 。liu zhi yuan jian ,gong yuan 947~950nian ,shi chen “hou han ”。⑤min zu ming 。han zu 。《han shu ·xiong nu chuan xia 》:“jin xi qiang bao sai ,yu han ren jiao tong 。”

    zhu :

    ①zhong ;ge 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wen wo zhu gu ,sui ji bai zi 。”(bai zi :da jie 。)《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang shen lv zhu jun gong qi shan 。”(shen :qin zi 。)②xiang dang yu “zhi yu ”。(“zhi ”shi dai ci ,xiang dang yu xian dai han yu de “ta 、ta 、ta ”。)《lie zi · shang wen 》:“tou zhu bo hai zhi wei 。”③jie ci 。xiang dang yu “yu ”。《li ji ·ji yi 》:“xiao di fa zhu chao ting 。”(di :tong “ti ”。)④“zhi hu ”de ge yin 。《zuo chuan ·zhao gong ba nian 》:“zi wen zhu ?”(wen zhu :wen zhi hu ,ting shui guo zhe jian shi qing ma ?)⑤zhu ci 。mo yi 。《shi ·bei feng ·ri yue 》:“ri ju yue zhu ,zhao lin xia tu 。”(ju :zhu ci 。)

    wang :

    (yi )①xia shang zhou shi dai zui gao tong zhi zhe de chen hao 。qin shi huang yi hou gai chen huang di 。《shang shu ·pan geng shang 》:“wang ming zhong ,xi zhi yu ting 。”(xi :dou ;quan 。)②chun qiu zhan guo shi ji de zhu hou 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang hao zhan ,qing yi zhan yu 。”③han yi hou de zui gao feng jue 。《han shu ·zhu hou wang biao 》:“wu di shi zhu fu zhi ce ,xia tui en zhi ling ,shi zhu hou wang de fen hu yi yi feng zi di ,bu hang chu she er fan guo zi xi 。”(zhu fu :ren ming 。ce :tong “ce ”。xi :xiao ruo 。)④zhu hou huo wai zu lai chao jian tian zi 。《shang shu ·da yu mo 》:“si yi lai wang 。”⑤shou ling ;tong lei zhong zui te chu huo zui da zhe 。du fu 《qian chu sai 》:“she ren xian she ma ,qin zei xian qin wang 。”⑥gu dai dui zu fu mu bei de zun chen 。《er ya ·shi qin 》:“fu zhi kao wei wang fu ,fu zhi bi (bǐ)wei wang mu 。” (er )wàng ①tong zhi tong jia 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong yu wang guan zhong 。”《shang jun shu ·geng fa 》:“san dai bu tong li er wang 。”②cheng jiu wang ye 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“qi shi zhe yi (yì)bo (bó)shi rou ,li min bu ji bu han ,ran er bu wang zhe ,wei zhi you ye 。”