• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 深院梧桐夾金井,上有轆轤青絲索。

    “深院梧桐夾金井,上有轆轤青絲索。”詩句出處:《六嘆》;是唐朝詩人李涉的作品。

    綺羅香風翡翠車,清明獨傍芙蓉渠。上有雲鬟洞仙女,
    垂羅掩縠煙中語。風月頻驚桃李時,滄波久別鴛鴻侶。
    欲傳一札孤飛翼,山長水遠無消息。卻鎖重門一院深,
    半夜空庭明月色。
    深院梧桐夾金井,上有轆轤青絲索。美人清晝汲寒泉,
    寒泉欲上銀瓶落。迢迢碧甃千餘尺,竟日倚闌空嘆息。
    惆悵不來照明鏡,卻掩洞房抱寂寂。
    漢臣一沒丁零塞,牧羊西過陰沙外。朝憑南雁信難回,
    夜望北辰心獨在。漢傢茅土橫九州,高門長戟封王侯。
    但將鐘鼓悅私愛,肯以犬羊為國羞。夜宿寒雲臥冰雪,
    嚴風觸刃垂旌節。丁年奉使白頭歸,泣盡李陵衣上血。

    【註釋】:

    深:

    ①水深。與“淺”相對。《詩經·小雅·小旻(mín)》:“如臨深淵,如履薄冰。”②從上到下或從外到裡距離遠。《左傳·襄公二十一年》:“深山大澤,實生龍蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“請為父老歌,艱難愧深情。”④深入;深刻。《戰國策·趙策四》:“父母之愛子,則為之計深遠。”又精到。⑤精深;深奧。《論衡· 自紀》:“何以為辯? 喻深以淺。”⑥厲害;深重。《韓非子·喻老》:“君之病在肌膚,不治將益深。”⑦刻毒;殘酷。《戰國策·燕策三》:“秦之遇將軍,可謂深矣:父母宗族皆為戮沒。”(將軍:指樊於[wū]期。遇:對待。)⑧色彩濃重。白居易《買花》:“一叢深色花,十戶中人賦。”⑨時間久。陸遊《入蜀記》:“是日風靜,舟行頗遲,又深秋潦(lǎo)縮。”(潦縮:積水下降。)⑩副詞。表示程度較高,相當於“很”、“非常”。《史記·汲黯鄭當時列傳》:“然至其輔少主,守城深堅,招之不來。”

    梧:

    (一)①樹名。即梧桐。《莊子·齊物論》:“惠子之據梧也。”(據:依靠。)[梧桐]樹名。《詩經·大雅·卷阿》:“梧桐生矣,於彼朝陽。”②屋梁上的斜柱,支柱。司馬相如《長門賦》:“羅豐茸之遊樹兮,離樓梧而相撐。”何晏《景福殿賦》:“桁梧復疊,勢合神離。”(桁héng:屋梁上的橫木。)③支撐。《後漢書·方術傳下·徐登》:“炳乃故升茅屋,梧鼎而爨。”④抵觸。《漢書·司馬遷傳贊》:“甚多疏略,或有抵梧。”(二)wù [梧岸]雄偉的樣子。江淹《學梁王兔園賦》:“崩石梧岸。”

    桐:

    ①木名。落葉喬木。古書中多指梧桐。《禮記·月令》:“季春之月……桐始華。”《孟子·告子上》:“拱把之桐梓,人茍欲生之,皆知所以養之者。”②古代用桐木制琴瑟,因而代稱琴瑟。李賀《公莫舞歌》:“華筵鼓吹無桐竹。”③古地名。《尚書·太甲上》:“太甲既立,不明,伊尹放諸桐。”

    夾:

    (一)①在兩旁相持。王維《桃源行》:“漁舟逐水愛山春,兩岸桃花夾古津。”陶潛《桃花源記》:“夾岸數百步,中無雜樹。”②來自左右兩邊的。《史記·淮陰侯列傳》:“於是漢兵夾擊,大破虜趙軍。”(虜:俘獲。)《左傳·僖公二十八年》:“狐毛、狐偃以上軍夾攻子西。”③用胳臂、手指或腿、腳等夾住。柳宗元《乞巧文》:“膠如鉗夾,誓死無遷。”④輔佐。《史記·魯周公世傢》:“周公把大鉞。召公把小鉞,以夾武王。”⑤港漢。陸遊《長歌行》:“朝浮杜若洲,暮宿蘆花夾。”⑥夾室。《尚書·顧命》:“西夾南面。” (二)jiá① 通“鋏”。劍柄。《莊子·說劍》:“天子之劍,以……周宋為鐔(xín),韓魏為夾。”(鐔:劍口。)②雙層的。後作“袷”、“(裌)”。 陸遊《示客》:“漠漠新寒試夾衣。” (三)xiá 通“狹”。狹窄。《後漢書·東夷傳》:“其地東西夾,南北長。”

    金:

    ①金屬的通稱。《荀子·勸學》:“鍥而舍之,朽木不折;鍥而不舍,金石可鏤。”《周禮·秋官·職金》:“入其金錫於為兵器之府。”(為:制作。)②金黃色。《嶽陽樓記》:“浮光躍金。”《阿房宮賦》:“金塊珠礫,棄擲迤邐,秦人視之,亦不甚惜。”③錢財;錢。《史記·陳丞相世傢》:“臣聞(陳)平受諸將金,金多者得善處,金少者得惡處。”④金屬制的樂器或兵器。《禮記·樂記》:“金石絲竹,樂之器也。”《淮南子·說山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀劍。)⑤古代八音之一。《周禮·春官·大師》:“皆播之以八言,金、石、土、革、絲、木、匏、竹。”⑥古代計算貨幣的單位。以一鎰(二十四兩)為一金,或以一斤為一金。《史記·燕召公世傢》:“子之因遺(wèi)蘇代百金。”(子之:人名。遺:贈與。)《五人墓碑記》:“有賢士大夫發五十金,買五人之脰而函之。”(脰dòu:頸項;頭臚。)《獄中雜記》:“富者賂數百金。”⑦比喻堅固。《過秦論》:“始皇之心,自以為關中之地,金城千裡。”⑧五行之一。《尚書·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完顏部首領阿骨打所建。

    井:

    ①水井。《擊壤歌》:“鑿井而飲,耕田而食。”《漢書· 貨殖列傳》:“擅鹽井之利。”(擅:專有。)②井田。《天工開物·作咸·井鹽》:“鹽井周圍不過數寸,其上口一小盂覆之有餘。”③星宿名。二十八宿之一。李白《蜀道難》:“捫參歷井仰脅息,以手撫膺坐長嘆。”④人口聚居地;鄉裡。《孟子·萬章下》:“在國曰市井之臣,在野曰草莽之臣。”《史記·刺客列傳》:“臣所以降志辱身,居市井屠者,徒幸以養老母。”[井田]相傳我國殷周時代的一種土地制度。《孟子·滕文公上》:“方裡而井,井九百畝,其中為公田。八傢皆私百畝,同養公田,公事畢,然後敢治私事。”(方裡:縱橫各一裡。)

    上:

    (一)①位置在高處的。與“下”相對。《孟子·梁惠王上》:“王坐於堂上,有牽牛而過堂下者。”②等級高或質量好的。《天工開物·飴餳》:“色以白者為上。”③次序或時間在前的。《墨子·七患》:“故雖上世之聖王,豈能使五谷常收,而旱水不至哉?”古樂府《日出東南隅行》:“東方千餘騎,夫婿居上頭。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其長上。”⑤由低處往高處。《莊子·逍遙遊》:“摶(tuán)扶搖而上者九萬裡。”⑥去;往。黃宗羲《柳敬亭傳》:“始復上街頭理其故業。”⑦向前。《戰國策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:終。)⑧進呈;進獻;送上。《漢書·東方朔傳》:“四方士多上書言得失。”⑨出場。王實甫《西廂記》第一本楔子:“正旦扮鶯鶯上。”⑩加;添加。《論語·顏淵》:“草上之風必偃。”(11)塗染。《天工開物·造竹紙》:“先以白礬水染過,後上紅花汁雲。”(12)通“尚”。崇尚。《呂氏春秋·長見》:“尊賢上功。” (二)shǎng 上聲,漢語四聲之一。鐘嶸《詩品序》:“至平上去人,則餘病未能。”

    有:

    (一)①與“無”相對。1. 表示占有、具有、領有。《論語·公冶長》:“陳文子有馬十乘(shèng)。”(乘:四匹。)諸葛亮《草廬對》:“孫權據有江東。”2.表示存在。曹丕《雜詩》:“西北有浮雲,亭亭如車蓋。”3. 表示發生。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“天下有變,則命一上將將荊州之軍以向宛、洛。”②豐收。儲光羲《觀競渡》:“能令秋大有,鼓吹遠相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩薩蠻》:“暝色入高樓,有人樓上愁。”④助詞。1. 多用於朝代名稱的前面。《詩經·大雅·文王》:“有周不顯,帝命不時。”2. 用於形容詞前面。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“明星有爛。”(爛:燦爛。) (二)yòu 通“又”。用於整數與零數之間。《論語·為政》:“吾十有五而志於學。”《史記·秦始皇本紀》:“三十有七年,親巡天下。”

    青:

    ①深綠色。劉禹錫《陋室銘》:“草色入簾青。”②藍色。《荀子·勸學》:“青,取之於藍而青於藍。”③黑色。《尚書·禹貢》:“厥土青黎。”④青色的東西。《漢書·成帝紀》:“青綠,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦為九州之一。在今山東境內。

    絲:

    ①蠶絲。《詩經 · 衛風·氓》:“抱佈貿絲。”(佈:古幣名。貿:交易。)②像絲一樣的東西。湯顯祖《牡丹亭·驚夢》:“雨絲風片,煙波畫船。”(畫船:華麗的船。)③絲織品。《漢書·公孫弘傳》:“妾不衣絲。”④比喻事物極細微。《新唐書·辛雲京傳》:“雲京治謹於法,下有犯,雖絲毫比,不肯貸。”(治:為政。謹:慎重。比:牽連。貸:寬恕。)⑤八音之一,指弦樂器。《呂氏春秋·侈樂》:“為絲竹歌舞之聲則若噪。”⑥量詞。《孫子算經》卷上:“蠶吐絲為忽,十忽為一絲,十絲為一毫。”

    索:

    ①大繩;粗繩子,泛指繩子。賈誼《惜誓》:“並紉茅絲以為索。”(紉:搓。)②絞成索;使……成繩狀。王充《論衡·語增》:“傳語又稱紂力能索鐵伸鉤。”③法度。《左傳·定公四年》:“啟以商政,疆以周索。”(疆:疆理土地。)④尋找;搜尋;求取。屈原《離騷》:“路曼曼其修遠兮,吾將上下而求索。”《韓非子·孤憤》:“求索不得,貨賂不至。”⑤索取;要。杜甫《兵車行》:“縣官急索租,租稅從何出?”⑥盡;完結。《韓非子·初見秦》:“士民病,蓄積索。”⑦單;孤獨。陶潛《祭程氏妹文》:“兄弟索居,乖隔楚越。”(乖隔:分離。)


  • 深院梧桐夹金井,上有辘轳青丝索。

    “深院梧桐夹金井,上有辘轳青丝索。”诗句出处:《六叹》;是唐朝诗人李涉的作品。

    绮罗香风翡翠车,清明独傍芙蓉渠。上有云鬟洞仙女,
    垂罗掩縠烟中语。风月频惊桃李时,沧波久别鸳鸿侣。
    欲传一札孤飞翼,山长水远无消息。却锁重门一院深,
    半夜空庭明月色。
    深院梧桐夹金井,上有辘轳青丝索。美人清昼汲寒泉,
    寒泉欲上银瓶落。迢迢碧甃千余尺,竟日倚阑空叹息。
    惆怅不来照明镜,却掩洞房抱寂寂。
    汉臣一没丁零塞,牧羊西过阴沙外。朝凭南雁信难回,
    夜望北辰心独在。汉家茅土横九州,高门长戟封王侯。
    但将钟鼓悦私爱,肯以犬羊为国羞。夜宿寒云卧冰雪,
    严风触刃垂旌节。丁年奉使白头归,泣尽李陵衣上血。

    【注释】:

    深:

    ①水深。与“浅”相对。《诗经·小雅·小旻(mín)》:“如临深渊,如履薄冰。”②从上到下或从外到里距离远。《左传·襄公二十一年》:“深山大泽,实生龙蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“请为父老歌,艰难愧深情。”④深入;深刻。《战国策·赵策四》:“父母之爱子,则为之计深远。”又精到。⑤精深;深奥。《论衡· 自纪》:“何以为辩? 喻深以浅。”⑥厉害;深重。《韩非子·喻老》:“君之病在肌肤,不治将益深。”⑦刻毒;残酷。《战国策·燕策三》:“秦之遇将军,可谓深矣:父母宗族皆为戮没。”(将军:指樊於[wū]期。遇:对待。)⑧色彩浓重。白居易《买花》:“一丛深色花,十户中人赋。”⑨时间久。陆游《入蜀记》:“是日风静,舟行颇迟,又深秋潦(lǎo)缩。”(潦缩:积水下降。)⑩副词。表示程度较高,相当于“很”、“非常”。《史记·汲黯郑当时列传》:“然至其辅少主,守城深坚,招之不来。”

    梧:

    (一)①树名。即梧桐。《庄子·齐物论》:“惠子之据梧也。”(据:依靠。)[梧桐]树名。《诗经·大雅·卷阿》:“梧桐生矣,于彼朝阳。”②屋梁上的斜柱,支柱。司马相如《长门赋》:“罗丰茸之游树兮,离楼梧而相撑。”何晏《景福殿赋》:“桁梧复叠,势合神离。”(桁héng:屋梁上的横木。)③支撑。《后汉书·方术传下·徐登》:“炳乃故升茅屋,梧鼎而爨。”④抵触。《汉书·司马迁传赞》:“甚多疏略,或有抵梧。”(二)wù [梧岸]雄伟的样子。江淹《学梁王兔园赋》:“崩石梧岸。”

    桐:

    ①木名。落叶乔木。古书中多指梧桐。《礼记·月令》:“季春之月……桐始华。”《孟子·告子上》:“拱把之桐梓,人苟欲生之,皆知所以养之者。”②古代用桐木制琴瑟,因而代称琴瑟。李贺《公莫舞歌》:“华筵鼓吹无桐竹。”③古地名。《尚书·太甲上》:“太甲既立,不明,伊尹放诸桐。”

    夹:

    (一)①在两旁相持。王维《桃源行》:“渔舟逐水爱山春,两岸桃花夹古津。”陶潜《桃花源记》:“夹岸数百步,中无杂树。”②来自左右两边的。《史记·淮阴侯列传》:“于是汉兵夹击,大破虏赵军。”(虏:俘获。)《左传·僖公二十八年》:“狐毛、狐偃以上军夹攻子西。”③用胳臂、手指或腿、脚等夹住。柳宗元《乞巧文》:“胶如钳夹,誓死无迁。”④辅佐。《史记·鲁周公世家》:“周公把大钺。召公把小钺,以夹武王。”⑤港汉。陆游《长歌行》:“朝浮杜若洲,暮宿芦花夹。”⑥夹室。《尚书·顾命》:“西夹南面。” (二)jiá① 通“铗”。剑柄。《庄子·说剑》:“天子之剑,以……周宋为镡(xín),韩魏为夹。”(镡:剑口。)②双层的。后作“袷”、“(裌)”。 陆游《示客》:“漠漠新寒试夹衣。” (三)xiá 通“狭”。狭窄。《后汉书·东夷传》:“其地东西夹,南北长。”

    金:

    ①金属的通称。《荀子·劝学》:“锲而舍之,朽木不折;锲而不舍,金石可镂。”《周礼·秋官·职金》:“入其金锡于为兵器之府。”(为:制作。)②金黄色。《岳阳楼记》:“浮光跃金。”《阿房宫赋》:“金块珠砾,弃掷迤逦,秦人视之,亦不甚惜。”③钱财;钱。《史记·陈丞相世家》:“臣闻(陈)平受诸将金,金多者得善处,金少者得恶处。”④金属制的乐器或兵器。《礼记·乐记》:“金石丝竹,乐之器也。”《淮南子·说山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀剑。)⑤古代八音之一。《周礼·春官·大师》:“皆播之以八言,金、石、土、革、丝、木、匏、竹。”⑥古代计算货币的单位。以一镒(二十四两)为一金,或以一斤为一金。《史记·燕召公世家》:“子之因遗(wèi)苏代百金。”(子之:人名。遗:赠与。)《五人墓碑记》:“有贤士大夫发五十金,买五人之脰而函之。”(脰dòu:颈项;头胪。)《狱中杂记》:“富者赂数百金。”⑦比喻坚固。《过秦论》:“始皇之心,自以为关中之地,金城千里。”⑧五行之一。《尚书·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完颜部首领阿骨打所建。

    井:

    ①水井。《击壤歌》:“凿井而饮,耕田而食。”《汉书· 货殖列传》:“擅盐井之利。”(擅:专有。)②井田。《天工开物·作咸·井盐》:“盐井周围不过数寸,其上口一小盂覆之有余。”③星宿名。二十八宿之一。李白《蜀道难》:“扪参历井仰胁息,以手抚膺坐长叹。”④人口聚居地;乡里。《孟子·万章下》:“在国曰市井之臣,在野曰草莽之臣。”《史记·刺客列传》:“臣所以降志辱身,居市井屠者,徒幸以养老母。”[井田]相传我国殷周时代的一种土地制度。《孟子·滕文公上》:“方里而井,井九百亩,其中为公田。八家皆私百亩,同养公田,公事毕,然后敢治私事。”(方里:纵横各一里。)

    上:

    (一)①位置在高处的。与“下”相对。《孟子·梁惠王上》:“王坐于堂上,有牵牛而过堂下者。”②等级高或质量好的。《天工开物·饴饧》:“色以白者为上。”③次序或时间在前的。《墨子·七患》:“故虽上世之圣王,岂能使五谷常收,而旱水不至哉?”古乐府《日出东南隅行》:“东方千余骑,夫婿居上头。”④在上位的君主。《孟子·梁惠王上》:“入以事其父兄,出以事其长上。”⑤由低处往高处。《庄子·逍遥游》:“抟(tuán)扶摇而上者九万里。”⑥去;往。黄宗羲《柳敬亭传》:“始复上街头理其故业。”⑦向前。《战国策·秦策二》:“三鼓之而卒不上。”(卒:终。)⑧进呈;进献;送上。《汉书·东方朔传》:“四方士多上书言得失。”⑨出场。王实甫《西厢记》第一本楔子:“正旦扮莺莺上。”⑩加;添加。《论语·颜渊》:“草上之风必偃。”(11)涂染。《天工开物·造竹纸》:“先以白矾水染过,后上红花汁云。”(12)通“尚”。崇尚。《吕氏春秋·长见》:“尊贤上功。” (二)shǎng 上声,汉语四声之一。钟嵘《诗品序》:“至平上去人,则余病未能。”

    有:

    (一)①与“无”相对。1. 表示占有、具有、领有。《论语·公冶长》:“陈文子有马十乘(shèng)。”(乘:四匹。)诸葛亮《草庐对》:“孙权据有江东。”2.表示存在。曹丕《杂诗》:“西北有浮云,亭亭如车盖。”3. 表示发生。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“天下有变,则命一上将将荆州之军以向宛、洛。”②丰收。储光羲《观竞渡》:“能令秋大有,鼓吹远相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩萨蛮》:“暝色入高楼,有人楼上愁。”④助词。1. 多用于朝代名称的前面。《诗经·大雅·文王》:“有周不显,帝命不时。”2. 用于形容词前面。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“明星有烂。”(烂:灿烂。) (二)yòu 通“又”。用于整数与零数之间。《论语·为政》:“吾十有五而志于学。”《史记·秦始皇本纪》:“三十有七年,亲巡天下。”

    青:

    ①深绿色。刘禹锡《陋室铭》:“草色入簾青。”②蓝色。《荀子·劝学》:“青,取之于蓝而青于蓝。”③黑色。《尚书·禹贡》:“厥土青黎。”④青色的东西。《汉书·成帝纪》:“青绿,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦为九州之一。在今山东境内。

    丝:

    ①蚕丝。《诗经 · 卫风·氓》:“抱布贸丝。”(布:古币名。贸:交易。)②像丝一样的东西。汤显祖《牡丹亭·惊梦》:“雨丝风片,烟波画船。”(画船:华丽的船。)③丝织品。《汉书·公孙弘传》:“妾不衣丝。”④比喻事物极细微。《新唐书·辛云京传》:“云京治谨于法,下有犯,虽丝毫比,不肯贷。”(治:为政。谨:慎重。比:牵连。贷:宽恕。)⑤八音之一,指弦乐器。《吕氏春秋·侈乐》:“为丝竹歌舞之声则若噪。”⑥量词。《孙子算经》卷上:“蚕吐丝为忽,十忽为一丝,十丝为一毫。”

    索:

    ①大绳;粗绳子,泛指绳子。贾谊《惜誓》:“并纫茅丝以为索。”(纫:搓。)②绞成索;使……成绳状。王充《论衡·语增》:“传语又称纣力能索铁伸钩。”③法度。《左传·定公四年》:“启以商政,疆以周索。”(疆:疆理土地。)④寻找;搜寻;求取。屈原《离骚》:“路曼曼其修远兮,吾将上下而求索。”《韩非子·孤愤》:“求索不得,货赂不至。”⑤索取;要。杜甫《兵车行》:“县官急索租,租税从何出?”⑥尽;完结。《韩非子·初见秦》:“士民病,蓄积索。”⑦单;孤独。陶潜《祭程氏妹文》:“兄弟索居,乖隔楚越。”(乖隔:分离。)


  • shen yuan wu tong ga jin jing ,shang you lu lu qing si suo 。

    “shen yuan wu tong ga jin jing ,shang you lu lu qing si suo 。”shi gou chu chu :《liu tan 》;shi tang chao shi ren li she de zuo pin 。

    qi luo xiang feng fei cui che ,qing ming du bang fu rong qu 。shang you yun huan dong xian nv ,
    chui luo yan hu yan zhong yu 。feng yue pin jing tao li shi ,cang bo jiu bie yuan hong lv 。
    yu chuan yi zha gu fei yi ,shan chang shui yuan mo xiao xi 。que suo chong men yi yuan shen ,
    ban ye kong ting ming yue se 。
    shen yuan wu tong ga jin jing ,shang you lu lu qing si suo 。mei ren qing zhou ji han quan ,
    han quan yu shang yin ping la 。tiao tiao bi zhou qian yu che ,jing ri yi lan kong tan xi 。
    chou chang bu lai zhao ming jing ,que yan dong fang bao ji ji 。
    han chen yi mei ding ling sai ,mu yang xi guo yin sha wai 。chao ping na yan xin nan hui ,
    ye wang bei chen xin du zai 。han jia mao tu heng jiu zhou ,gao men chang ji feng wang hou 。
    dan jiang zhong gu yue si ai ,ken yi quan yang wei guo xiu 。ye su han yun wo bing xue ,
    yan feng chu ren chui jing jie 。ding nian feng shi bai tou gui ,qi jin li ling yi shang xie 。

    【zhu shi 】:

    shen :

    ①shui shen 。yu “jian ”xiang dui 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min (mín)》:“ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”②cong shang dao xia huo cong wai dao li ju li yuan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi yi nian 》:“shen shan da ze ,shi sheng long she 。”③shen hou ;mi qie 。du fu 《qiang cun san shou 》zhi san :“qing wei fu lao ge ,jian nan kui shen qing 。”④shen ru ;shen ke 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“fu mu zhi ai zi ,ze wei zhi ji shen yuan 。”you jing dao 。⑤jing shen ;shen ao 。《lun heng · zi ji 》:“he yi wei bian ? yu shen yi jian 。”⑥li hai ;shen chong 。《han fei zi ·yu lao 》:“jun zhi bing zai ji fu ,bu zhi jiang yi shen 。”⑦ke du ;can ku 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“qin zhi yu jiang jun ,ke wei shen yi :fu mu zong zu jie wei lu mei 。”(jiang jun :zhi fan wu [wū]ji 。yu :dui dai 。)⑧se cai nong chong 。bai ju yi 《mai hua 》:“yi cong shen se hua ,shi hu zhong ren fu 。”⑨shi jian jiu 。liu you 《ru shu ji 》:“shi ri feng jing ,zhou hang po chi ,you shen qiu lao (lǎo)su 。”(lao su :ji shui xia jiang 。)⑩fu ci 。biao shi cheng du jiao gao ,xiang dang yu “hen ”、“fei chang ”。《shi ji ·ji an zheng dang shi lie chuan 》:“ran zhi ji fu shao zhu ,shou cheng shen jian ,qiao zhi bu lai 。”

    wu :

    (yi )①shu ming 。ji wu tong 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“hui zi zhi ju wu ye 。”(ju :yi kao 。)[wu tong ]shu ming 。《shi jing ·da ya ·juan a 》:“wu tong sheng yi ,yu bi chao yang 。”②wu liang shang de xie zhu ,zhi zhu 。si ma xiang ru 《chang men fu 》:“luo feng rong zhi you shu xi ,li lou wu er xiang cheng 。”he yan 《jing fu dian fu 》:“heng wu fu die ,shi ge shen li 。”(heng héng:wu liang shang de heng mu 。)③zhi cheng 。《hou han shu ·fang shu chuan xia ·xu deng 》:“bing nai gu sheng mao wu ,wu ding er cuan 。”④di chu 。《han shu ·si ma qian chuan zan 》:“shen duo shu lve ,huo you di wu 。”(er )wù [wu an ]xiong wei de yang zi 。jiang yan 《xue liang wang tu yuan fu 》:“beng dan wu an 。”

    tong :

    ①mu ming 。la xie qiao mu 。gu shu zhong duo zhi wu tong 。《li ji ·yue ling 》:“ji chun zhi yue ……tong shi hua 。”《meng zi ·gao zi shang 》:“gong ba zhi tong zi ,ren gou yu sheng zhi ,jie zhi suo yi yang zhi zhe 。”②gu dai yong tong mu zhi qin se ,yin er dai chen qin se 。li he 《gong mo wu ge 》:“hua yan gu chui mo tong zhu 。”③gu de ming 。《shang shu ·tai jia shang 》:“tai jia ji li ,bu ming ,yi yin fang zhu tong 。”

    ga :

    (yi )①zai liang pang xiang chi 。wang wei 《tao yuan hang 》:“yu zhou zhu shui ai shan chun ,liang an tao hua ga gu jin 。”tao qian 《tao hua yuan ji 》:“ga an shu bai bu ,zhong mo za shu 。”②lai zi zuo you liang bian de 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“yu shi han bing ga ji ,da po lu zhao jun 。”(lu :fu huo 。)《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“hu mao 、hu yan yi shang jun ga gong zi xi 。”③yong ga bei 、shou zhi huo tui 、jiao deng ga zhu 。liu zong yuan 《qi qiao wen 》:“jiao ru qian ga ,shi si mo qian 。”④fu zuo 。《shi ji ·lu zhou gong shi jia 》:“zhou gong ba da yue 。shao gong ba xiao yue ,yi ga wu wang 。”⑤gang han 。liu you 《chang ge hang 》:“chao fu du re zhou ,mu su lu hua ga 。”⑥ga shi 。《shang shu ·gu ming 》:“xi ga na mian 。” (er )jiá① tong “jia ”。jian bing 。《zhuang zi ·shui jian 》:“tian zi zhi jian ,yi ……zhou song wei chan (xín),han wei wei ga 。”(chan :jian kou 。)②shuang ceng de 。hou zuo “jia ”、“(jia )”。 liu you 《shi ke 》:“mo mo xin han shi ga yi 。” (san )xiá tong “xia ”。xia zhai 。《hou han shu ·dong yi chuan 》:“ji de dong xi ga ,na bei chang 。”

    jin :

    ①jin shu de tong chen 。《xun zi ·quan xue 》:“qie er she zhi ,xiu mu bu she ;qie er bu she ,jin dan ke lou 。”《zhou li ·qiu guan ·zhi jin 》:“ru ji jin xi yu wei bing qi zhi fu 。”(wei :zhi zuo 。)②jin huang se 。《yue yang lou ji 》:“fu guang yue jin 。”《a fang gong fu 》:“jin kuai zhu li ,qi zhi yi li ,qin ren shi zhi ,yi bu shen xi 。”③qian cai ;qian 。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“chen wen (chen )ping shou zhu jiang jin ,jin duo zhe de shan chu ,jin shao zhe de e chu 。”④jin shu zhi de le qi huo bing qi 。《li ji ·le ji 》:“jin dan si zhu ,le zhi qi ye 。”《huai na zi ·shui shan 》:“di dan bu li ,er ke yi li jin 。”(li jin :mo li dao jian 。)⑤gu dai ba yin zhi yi 。《zhou li ·chun guan ·da shi 》:“jie bo zhi yi ba yan ,jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao 、zhu 。”⑥gu dai ji suan huo bi de chan wei 。yi yi yi (er shi si liang )wei yi jin ,huo yi yi jin wei yi jin 。《shi ji ·yan shao gong shi jia 》:“zi zhi yin wei (wèi)su dai bai jin 。”(zi zhi :ren ming 。wei :zeng yu 。)《wu ren mu bei ji 》:“you xian shi da fu fa wu shi jin ,mai wu ren zhi dou er han zhi 。”(dou dòu:geng xiang ;tou lu 。)《yu zhong za ji 》:“fu zhe lu shu bai jin 。”⑦bi yu jian gu 。《guo qin lun 》:“shi huang zhi xin ,zi yi wei guan zhong zhi de ,jin cheng qian li 。”⑧wu hang zhi yi 。《shang shu ·hong fan 》:“wu hang :yi yue shui ,er yue huo ,san yue mu ,si yue jin ,wu yue tu 。”⑨chao dai ming (gong yuan 1115—1234nian )。nv zhen zu wan yan bu shou ling a gu da suo jian 。

    jing :

    ①shui jing 。《ji rang ge 》:“zao jing er yin ,geng tian er shi 。”《han shu · huo shi lie chuan 》:“shan yan jing zhi li 。”(shan :zhuan you 。)②jing tian 。《tian gong kai wu ·zuo xian ·jing yan 》:“yan jing zhou wei bu guo shu cun ,ji shang kou yi xiao yu fu zhi you yu 。”③xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。li bai 《shu dao nan 》:“men can li jing yang xie xi ,yi shou fu ying zuo chang tan 。”④ren kou ju ju de ;xiang li 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“zai guo yue shi jing zhi chen ,zai ye yue cao mang zhi chen 。”《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“chen suo yi jiang zhi ru shen ,ju shi jing tu zhe ,tu xing yi yang lao mu 。”[jing tian ]xiang chuan wo guo yan zhou shi dai de yi chong tu de zhi du 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“fang li er jing ,jing jiu bai mu ,ji zhong wei gong tian 。ba jia jie si bai mu ,tong yang gong tian ,gong shi bi ,ran hou gan zhi si shi 。”(fang li :zong heng ge yi li 。)

    shang :

    (yi )①wei zhi zai gao chu de 。yu “xia ”xiang dui 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang zuo yu tang shang ,you qian niu er guo tang xia zhe 。”②deng ji gao huo zhi liang hao de 。《tian gong kai wu ·yi tang 》:“se yi bai zhe wei shang 。”③ci xu huo shi jian zai qian de 。《mo zi ·qi huan 》:“gu sui shang shi zhi sheng wang ,qi neng shi wu gu chang shou ,er han shui bu zhi zai ?”gu le fu 《ri chu dong na yu hang 》:“dong fang qian yu ji ,fu xu ju shang tou 。”④zai shang wei de jun zhu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ru yi shi ji fu xiong ,chu yi shi ji chang shang 。”⑤you di chu wang gao chu 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tuan (tuán)fu yao er shang zhe jiu mo li 。”⑥qu ;wang 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“shi fu shang jie tou li ji gu ye 。”⑦xiang qian 。《zhan guo ce ·qin ce er 》:“san gu zhi er cu bu shang 。”(cu :zhong 。)⑧jin cheng ;jin suo ;song shang 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“si fang shi duo shang shu yan de shi 。”⑨chu chang 。wang shi fu 《xi xiang ji 》di yi ben xie zi :“zheng dan ban ying ying shang 。”⑩jia ;tian jia 。《lun yu ·yan yuan 》:“cao shang zhi feng bi yan 。”(11)tu ran 。《tian gong kai wu ·zao zhu zhi 》:“xian yi bai fan shui ran guo ,hou shang gong hua zhi yun 。”(12)tong “shang ”。chong shang 。《lv shi chun qiu ·chang jian 》:“zun xian shang gong 。” (er )shǎng shang sheng ,han yu si sheng zhi yi 。zhong rong 《shi pin xu 》:“zhi ping shang qu ren ,ze yu bing wei neng 。”

    you :

    (yi )①yu “mo ”xiang dui 。1. biao shi zhan you 、ju you 、ling you 。《lun yu ·gong ye chang 》:“chen wen zi you ma shi cheng (shèng)。”(cheng :si pi 。)zhu ge liang 《cao lu dui 》:“sun quan ju you jiang dong 。”2.biao shi cun zai 。cao pi 《za shi 》:“xi bei you fu yun ,ting ting ru che gai 。”3. biao shi fa sheng 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“tian xia you bian ,ze ming yi shang jiang jiang jing zhou zhi jun yi xiang wan 、luo 。”②feng shou 。chu guang xi 《guan jing du 》:“neng ling qiu da you ,gu chui yuan xiang cui 。”③biao shi bu ding zhi 。gen “mou ”xiang jin 。li bai 《pu sa man 》:“ming se ru gao lou ,you ren lou shang chou 。”④zhu ci 。1. duo yong yu chao dai ming chen de qian mian 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“you zhou bu xian ,di ming bu shi 。”2. yong yu xing rong ci qian mian 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“ming xing you lan 。”(lan :can lan 。) (er )yòu tong “you ”。yong yu zheng shu yu ling shu zhi jian 。《lun yu ·wei zheng 》:“wu shi you wu er zhi yu xue 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“san shi you qi nian ,qin xun tian xia 。”

    qing :

    ①shen lu se 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“cao se ru 簾qing 。”②lan se 。《xun zi ·quan xue 》:“qing ,qu zhi yu lan er qing yu lan 。”③hei se 。《shang shu ·yu gong 》:“jue tu qing li 。”④qing se de dong xi 。《han shu ·cheng di ji 》:“qing lu ,min suo chang fu 。”⑤qing zhou ,gu zhou ming 。xian qin wei jiu zhou zhi yi 。zai jin shan dong jing nei 。

    si :

    ①can si 。《shi jing · wei feng ·mang 》:“bao bu mao si 。”(bu :gu bi ming 。mao :jiao yi 。)②xiang si yi yang de dong xi 。shang xian zu 《mu dan ting ·jing meng 》:“yu si feng pian ,yan bo hua chuan 。”(hua chuan :hua li de chuan 。)③si zhi pin 。《han shu ·gong sun hong chuan 》:“qie bu yi si 。”④bi yu shi wu ji xi wei 。《xin tang shu ·xin yun jing chuan 》:“yun jing zhi jin yu fa ,xia you fan ,sui si hao bi ,bu ken dai 。”(zhi :wei zheng 。jin :shen chong 。bi :qian lian 。dai :kuan shu 。)⑤ba yin zhi yi ,zhi xian le qi 。《lv shi chun qiu ·chi le 》:“wei si zhu ge wu zhi sheng ze re zao 。”⑥liang ci 。《sun zi suan jing 》juan shang :“can tu si wei hu ,shi hu wei yi si ,shi si wei yi hao 。”

    suo :

    ①da sheng ;cu sheng zi ,fan zhi sheng zi 。gu yi 《xi shi 》:“bing ren mao si yi wei suo 。”(ren :cuo 。)②jiao cheng suo ;shi ……cheng sheng zhuang 。wang chong 《lun heng ·yu zeng 》:“chuan yu you chen zhou li neng suo tie shen gou 。”③fa du 。《zuo chuan ·ding gong si nian 》:“qi yi shang zheng ,jiang yi zhou suo 。”(jiang :jiang li tu de 。)④xun zhao ;sou xun ;qiu qu 。qu yuan 《li sao 》:“lu man man ji xiu yuan xi ,wu jiang shang xia er qiu suo 。”《han fei zi ·gu fen 》:“qiu suo bu de ,huo lu bu zhi 。”⑤suo qu ;yao 。du fu 《bing che hang 》:“xian guan ji suo zu ,zu shui cong he chu ?”⑥jin ;wan jie 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“shi min bing ,xu ji suo 。”⑦chan ;gu du 。tao qian 《ji cheng shi mei wen 》:“xiong di suo ju ,guai ge chu yue 。”(guai ge :fen li 。)