- 繁体
- 简体
- 拼音
-
石露山木焦,鱗窮水泉涸。
“石露山木焦,鱗窮水泉涸。”詩句出處:《雜曲歌辭·太行苦熱行》;是唐朝詩人劉長卿的作品。
火雲從中起,仰視飛鳥落。汗馬臥高原,危旌倚長薄。
清風何不至,赤日方煎爍。石露山木焦,鱗窮水泉涸。
九重今旰食,萬裡傳明略。諸將候軒車,元兇愁鼎鑊。
何勞短兵接,自有長纓縛。通越事豈難,渡瀘功未博。
朝辭羊腸坂,夕望貝丘郭。漳水斜繞營,常山遙入幕。
永懷姑蘇下,因寄建安作。白雪和誠難,滄波意空托。
陳琳書記好,王粲從軍樂。早晚歸漢庭,隨君上麟閣。
【註釋】:
石:
(一)①石頭;石塊。《列子·湯問》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陸機《文賦》:“被金石以廣德,流管弦而日新。”③石磬,古樂器名,八音之一。《韓非子·說疑》:“不聽鐘石之聲。”④古代用以治病的石針。《韓非子·喻老》:“(病)在肌膚,針石所及也。” (二)dàn (舊讀shí) ①古代重量單位。一百二十斤為一石。《墨子·魯問》:“而任五十石之重。”②容量單位。十鬥為一石。韓愈《雜說》四:“馬之千裡者,一食或盡粟一石。”露:
①露水。《詩經·召南·行露》:“畏行多露。”白居易《暮江吟》:“露似真珠月似弓。”引申為潤澤。《漢書·晁錯傳》:“覆露萬民。”②露天;在屋外。《史記·平準書》:“太倉之粟,陳陳相因,充溢露積於外,至腐敗不可食。”(太倉:京都谷倉。陳:指陳舊的谷物。因:積壓。)文天祥《指南錄後序》:“草行露宿,日與北騎相出沒於長淮間。”③顯露;泄露。《論衡·對作》:“文露而旨直。”《後漢書·蔡邕傳》:“事遂漏露。”④敗壞。《荀子·富國》:“入其境,其田疇穢,都邑露。”⑤羸弱;疲憊。《左傳·昭公元年》:“於是乎節宣其氣,勿使有所壅閉湫底以露其體。”(湫底:閉塞不通。)《戰國策·秦策三》:“諸侯見齊之罷露,君臣之不親,舉兵而伐之。”⑥通“輅”。車子。《史記·楚世傢》:“昔我先王熊繹,辟在荊山,蓽露藍蔞,以處草莽。”(辟:避。藍蔞:衣服破舊。)木:
①樹木。《詩經·周南·漢廣》:“南有喬木。”②樹葉。韓駒《念奴嬌·月》:“木落山高真個是,一雨秋容新沐。”③木材;木料。《孟子·梁惠王下》:“為巨室,則必使工師求大木。”④用木料制成的。《三國志 · 蜀書·諸葛亮傳》:“亮復出祁山,以木牛運,糧盡退軍。”⑤特指棺材。《左傳·僖公二十三年》:“我二十五年矣,又如是而嫁,則就木焉。”⑥古代八音之一,指木制的樂器。《周禮·春官·大師》:“皆播之以八音:金、石、土、革、絲、木、匏、竹。”⑦五行之一。⑧質樸;樸實。《論語·子路》:“剛毅木訥,近仁。”焦:
①物體燒焦。《莊子·逍遙遊》:“大旱,金石流,土山焦而不熱。”②酥;脆。周紫芝《五禽言·婆餅焦》:“婆餅欲焦新麥香。”③燒焦。《左傳·哀公二年》:“卜戰,龜焦。”杜牧《阿房宮賦》:“楚人一炬,可憐焦土。”④幹燥;幹枯。《墨子·非攻下》:“寒暑雜至,五谷焦死。”《荀子·富國》:“既以伐其木,竭其原,而焦天下矣。”王維《苦熱》:“草木盡焦卷,川澤皆竭涸。”⑤焦急;煩躁。阮籍《詠懷》之六十三:“終身履薄冰,誰知我心焦。”葛洪《抱樸子·內篇·勤求》:“空自焦愁,無益於事。”⑥中醫指人體內的某些部位。《難經·三十一難》:“三焦者,水谷之道路,氣之所終始也。”⑦西周初年國名,故治在今河南省三門峽市附近。⑧春秋時晉邑名。故治在今河南省陜縣附近。窮:
①窮盡;完結;盡頭。《楚辭 ·九歌·雲中君》:“橫四海兮焉窮。”(橫:充滿。)《呂氏春秋·審分》:“意觀乎無窮,譽流乎無止。”②極度;極端。《墨子·天志上》:“故天子者,天下之窮貴也,天下之窮富也。”③極力推究;深究。《禮記 · 樂記》:“窮本知變,樂之情也。”④阻塞不通。《漢書·趙廣漢傳》:“長安少年數人會窮裡空舍謀共劫人。”⑤走投無路。《荀子·哀公》:“鳥窮則啄,獸窮則攫。”⑥困厄;不得志。與“達”相對。李康《運命論》:“是以聖人處窮達如一也。”⑦貧困;生活困難。《戰國策 · 齊策四》:“振困窮,補不足。”泉:
①泉水,一種地下水。《周易·蒙卦》:“山下出泉。”②泉下;墓穴。錢孫貽《虔臺寒食怨詩》:“幾人江上共招魂,瘴海青蠅吊泉戶。”(瘴海:舊指嶺南有瘴霧的海域。戶:門。)③陰間。駱賓王《樂大夫挽辭》:“忽見泉臺路,猶疑水鏡懸。”④古錢幣名。《管子·輕重丁》:“凡稱貸之傢,出泉參千萬,出粟參數千萬鐘。”涸:
水幹;枯竭。《孟子·離婁下》:“茍為無本,七八月之間雨集,溝澮(kuài)皆盈,其涸也可立而待也。”(本:本源。澮:田間水溝。)《禮記·月令》:“(仲秋之月)水始涸。”《淮南子·主術訓》:“不涸澤而魚,不焚林而獵。” -
石露山木焦,鳞穷水泉涸。
“石露山木焦,鳞穷水泉涸。”诗句出处:《杂曲歌辞·太行苦热行》;是唐朝诗人刘长卿的作品。
火云从中起,仰视飞鸟落。汗马卧高原,危旌倚长薄。
清风何不至,赤日方煎烁。石露山木焦,鳞穷水泉涸。
九重今旰食,万里传明略。诸将候轩车,元凶愁鼎镬。
何劳短兵接,自有长缨缚。通越事岂难,渡泸功未博。
朝辞羊肠坂,夕望贝丘郭。漳水斜绕营,常山遥入幕。
永怀姑苏下,因寄建安作。白雪和诚难,沧波意空托。
陈琳书记好,王粲从军乐。早晚归汉庭,随君上麟阁。
【注释】:
石:
(一)①石头;石块。《列子·汤问》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陆机《文赋》:“被金石以广德,流管弦而日新。”③石磬,古乐器名,八音之一。《韩非子·说疑》:“不听钟石之声。”④古代用以治病的石针。《韩非子·喻老》:“(病)在肌肤,针石所及也。” (二)dàn (旧读shí) ①古代重量单位。一百二十斤为一石。《墨子·鲁问》:“而任五十石之重。”②容量单位。十斗为一石。韩愈《杂说》四:“马之千里者,一食或尽粟一石。”露:
①露水。《诗经·召南·行露》:“畏行多露。”白居易《暮江吟》:“露似真珠月似弓。”引申为润泽。《汉书·晁错传》:“覆露万民。”②露天;在屋外。《史记·平准书》:“太仓之粟,陈陈相因,充溢露积于外,至腐败不可食。”(太仓:京都谷仓。陈:指陈旧的谷物。因:积压。)文天祥《指南录后序》:“草行露宿,日与北骑相出没于长淮间。”③显露;泄露。《论衡·对作》:“文露而旨直。”《后汉书·蔡邕传》:“事遂漏露。”④败坏。《荀子·富国》:“入其境,其田畴秽,都邑露。”⑤羸弱;疲惫。《左传·昭公元年》:“于是乎节宣其气,勿使有所壅闭湫底以露其体。”(湫底:闭塞不通。)《战国策·秦策三》:“诸侯见齐之罢露,君臣之不亲,举兵而伐之。”⑥通“辂”。车子。《史记·楚世家》:“昔我先王熊绎,辟在荆山,荜露蓝蒌,以处草莽。”(辟:避。蓝蒌:衣服破旧。)木:
①树木。《诗经·周南·汉广》:“南有乔木。”②树叶。韩驹《念奴娇·月》:“木落山高真个是,一雨秋容新沐。”③木材;木料。《孟子·梁惠王下》:“为巨室,则必使工师求大木。”④用木料制成的。《三国志 · 蜀书·诸葛亮传》:“亮复出祁山,以木牛运,粮尽退军。”⑤特指棺材。《左传·僖公二十三年》:“我二十五年矣,又如是而嫁,则就木焉。”⑥古代八音之一,指木制的乐器。《周礼·春官·大师》:“皆播之以八音:金、石、土、革、丝、木、匏、竹。”⑦五行之一。⑧质朴;朴实。《论语·子路》:“刚毅木讷,近仁。”焦:
①物体烧焦。《庄子·逍遥游》:“大旱,金石流,土山焦而不热。”②酥;脆。周紫芝《五禽言·婆饼焦》:“婆饼欲焦新麦香。”③烧焦。《左传·哀公二年》:“卜战,龟焦。”杜牧《阿房宫赋》:“楚人一炬,可怜焦土。”④干燥;干枯。《墨子·非攻下》:“寒暑杂至,五谷焦死。”《荀子·富国》:“既以伐其木,竭其原,而焦天下矣。”王维《苦热》:“草木尽焦卷,川泽皆竭涸。”⑤焦急;烦躁。阮籍《咏怀》之六十三:“终身履薄冰,谁知我心焦。”葛洪《抱朴子·内篇·勤求》:“空自焦愁,无益于事。”⑥中医指人体内的某些部位。《难经·三十一难》:“三焦者,水谷之道路,气之所终始也。”⑦西周初年国名,故治在今河南省三门峡市附近。⑧春秋时晋邑名。故治在今河南省陕县附近。穷:
①穷尽;完结;尽头。《楚辞 ·九歌·云中君》:“横四海兮焉穷。”(横:充满。)《吕氏春秋·审分》:“意观乎无穷,誉流乎无止。”②极度;极端。《墨子·天志上》:“故天子者,天下之穷贵也,天下之穷富也。”③极力推究;深究。《礼记 · 乐记》:“穷本知变,乐之情也。”④阻塞不通。《汉书·赵广汉传》:“长安少年数人会穷里空舍谋共劫人。”⑤走投无路。《荀子·哀公》:“鸟穷则啄,兽穷则攫。”⑥困厄;不得志。与“达”相对。李康《运命论》:“是以圣人处穷达如一也。”⑦贫困;生活困难。《战国策 · 齐策四》:“振困穷,补不足。”泉:
①泉水,一种地下水。《周易·蒙卦》:“山下出泉。”②泉下;墓穴。钱孙贻《虔台寒食怨诗》:“几人江上共招魂,瘴海青蝇吊泉户。”(瘴海:旧指岭南有瘴雾的海域。户:门。)③阴间。骆宾王《乐大夫挽辞》:“忽见泉台路,犹疑水镜悬。”④古钱币名。《管子·轻重丁》:“凡称贷之家,出泉参千万,出粟参数千万钟。”涸:
水干;枯竭。《孟子·离娄下》:“苟为无本,七八月之间雨集,沟浍(kuài)皆盈,其涸也可立而待也。”(本:本源。浍:田间水沟。)《礼记·月令》:“(仲秋之月)水始涸。”《淮南子·主术训》:“不涸泽而鱼,不焚林而猎。” -
dan lou shan mu jiao ,lin qiong shui quan he 。
“dan lou shan mu jiao ,lin qiong shui quan he 。”shi gou chu chu :《za qu ge ci ·tai hang ku re hang 》;shi tang chao shi ren liu chang qing de zuo pin 。
huo yun cong zhong qi ,yang shi fei diao la 。han ma wo gao yuan ,wei jing yi chang bao 。
qing feng he bu zhi ,chi ri fang jian shuo 。dan lou shan mu jiao ,lin qiong shui quan he 。
jiu chong jin gan shi ,mo li chuan ming lve 。zhu jiang hou xuan che ,yuan xiong chou ding huo 。
he lao duan bing jie ,zi you chang ying fu 。tong yue shi qi nan ,du lu gong wei bo 。
chao ci yang chang ban ,xi wang bei qiu guo 。zhang shui xie rao ying ,chang shan yao ru mu 。
yong huai gu su xia ,yin ji jian an zuo 。bai xue he cheng nan ,cang bo yi kong tuo 。
chen lin shu ji hao ,wang can cong jun le 。zao wan gui han ting ,sui jun shang lin ge 。
【zhu shi 】:
dan :
(yi )①dan tou ;dan kuai 。《lie zi ·shang wen 》:“ju yan zhi tu dan ?”②bei jie ;dan ke 。liu ji 《wen fu 》:“bei jin dan yi an de ,liu guan xian er ri xin 。”③dan qing ,gu le qi ming ,ba yin zhi yi 。《han fei zi ·shui yi 》:“bu ting zhong dan zhi sheng 。”④gu dai yong yi zhi bing de dan zhen 。《han fei zi ·yu lao 》:“(bing )zai ji fu ,zhen dan suo ji ye 。” (er )dàn (jiu dou shí) ①gu dai chong liang chan wei 。yi bai er shi jin wei yi dan 。《mo zi ·lu wen 》:“er ren wu shi dan zhi chong 。”②rong liang chan wei 。shi dou wei yi dan 。han yu 《za shui 》si :“ma zhi qian li zhe ,yi shi huo jin su yi dan 。”lou :
①lou shui 。《shi jing ·shao na ·hang lou 》:“wei hang duo lou 。”bai ju yi 《mu jiang yin 》:“lou shi zhen zhu yue shi gong 。”yin shen wei run ze 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“fu lou mo min 。”②lou tian ;zai wu wai 。《shi ji ·ping zhun shu 》:“tai cang zhi su ,chen chen xiang yin ,chong yi lou ji yu wai ,zhi fu bai bu ke shi 。”(tai cang :jing dou gu cang 。chen :zhi chen jiu de gu wu 。yin :ji ya 。)wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“cao hang lou su ,ri yu bei ji xiang chu mei yu chang huai jian 。”③xian lou ;xie lou 。《lun heng ·dui zuo 》:“wen lou er zhi zhi 。”《hou han shu ·cai yong chuan 》:“shi sui lou lou 。”④bai huai 。《xun zi ·fu guo 》:“ru ji jing ,ji tian chou hui ,dou yi lou 。”⑤lei ruo ;pi bei 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“yu shi hu jie xuan ji qi ,wu shi you suo yong bi jiao de yi lou ji ti 。”(jiao de :bi sai bu tong 。)《zhan guo ce ·qin ce san 》:“zhu hou jian ji zhi ba lou ,jun chen zhi bu qin ,ju bing er fa zhi 。”⑥tong “lu ”。che zi 。《shi ji ·chu shi jia 》:“xi wo xian wang xiong yi ,bi zai jing shan ,bi lou lan lou ,yi chu cao mang 。”(bi :bi 。lan lou :yi fu po jiu 。)mu :
①shu mu 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“na you qiao mu 。”②shu xie 。han ju 《nian nu jiao ·yue 》:“mu la shan gao zhen ge shi ,yi yu qiu rong xin mu 。”③mu cai ;mu liao 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“wei ju shi ,ze bi shi gong shi qiu da mu 。”④yong mu liao zhi cheng de 。《san guo zhi · shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang fu chu qi shan ,yi mu niu yun ,liang jin tui jun 。”⑤te zhi guan cai 。《zuo chuan ·xi gong er shi san nian 》:“wo er shi wu nian yi ,you ru shi er jia ,ze jiu mu yan 。”⑥gu dai ba yin zhi yi ,zhi mu zhi de le qi 。《zhou li ·chun guan ·da shi 》:“jie bo zhi yi ba yin :jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao 、zhu 。”⑦wu hang zhi yi 。⑧zhi piao ;piao shi 。《lun yu ·zi lu 》:“gang yi mu ne ,jin ren 。”jiao :
①wu ti shao jiao 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“da han ,jin dan liu ,tu shan jiao er bu re 。”②su ;cui 。zhou zi zhi 《wu qin yan ·po bing jiao 》:“po bing yu jiao xin mai xiang 。”③shao jiao 。《zuo chuan ·ai gong er nian 》:“bo zhan ,gui jiao 。”du mu 《a fang gong fu 》:“chu ren yi ju ,ke lian jiao tu 。”④gan zao ;gan ku 。《mo zi ·fei gong xia 》:“han shu za zhi ,wu gu jiao si 。”《xun zi ·fu guo 》:“ji yi fa ji mu ,jie ji yuan ,er jiao tian xia yi 。”wang wei 《ku re 》:“cao mu jin jiao juan ,chuan ze jie jie he 。”⑤jiao ji ;fan zao 。ruan ji 《yong huai 》zhi liu shi san :“zhong shen lv bao bing ,shei zhi wo xin jiao 。”ge hong 《bao piao zi ·nei pian ·qin qiu 》:“kong zi jiao chou ,mo yi yu shi 。”⑥zhong yi zhi ren ti nei de mou xie bu wei 。《nan jing ·san shi yi nan 》:“san jiao zhe ,shui gu zhi dao lu ,qi zhi suo zhong shi ye 。”⑦xi zhou chu nian guo ming ,gu zhi zai jin he na sheng san men xia shi fu jin 。⑧chun qiu shi jin yi ming 。gu zhi zai jin he na sheng shan xian fu jin 。qiong :
①qiong jin ;wan jie ;jin tou 。《chu ci ·jiu ge ·yun zhong jun 》:“heng si hai xi yan qiong 。”(heng :chong man 。)《lv shi chun qiu ·shen fen 》:“yi guan hu mo qiong ,yu liu hu mo zhi 。”②ji du ;ji duan 。《mo zi ·tian zhi shang 》:“gu tian zi zhe ,tian xia zhi qiong gui ye ,tian xia zhi qiong fu ye 。”③ji li tui jiu ;shen jiu 。《li ji · le ji 》:“qiong ben zhi bian ,le zhi qing ye 。”④zu sai bu tong 。《han shu ·zhao an han chuan 》:“chang an shao nian shu ren hui qiong li kong she mou gong jie ren 。”⑤zou tou mo lu 。《xun zi ·ai gong 》:“diao qiong ze zhuo ,shou qiong ze jue 。”⑥kun e ;bu de zhi 。yu “da ”xiang dui 。li kang 《yun ming lun 》:“shi yi sheng ren chu qiong da ru yi ye 。”⑦pin kun ;sheng huo kun nan 。《zhan guo ce · ji ce si 》:“zhen kun qiong ,bu bu zu 。”quan :
①quan shui ,yi chong de xia shui 。《zhou yi ·meng gua 》:“shan xia chu quan 。”②quan xia ;mu xue 。qian sun yi 《qian tai han shi yuan shi 》:“ji ren jiang shang gong qiao hun ,zhang hai qing ying diao quan hu 。”(zhang hai :jiu zhi ling na you zhang wu de hai yu 。hu :men 。)③yin jian 。jia bin wang 《le da fu wan ci 》:“hu jian quan tai lu ,you yi shui jing xuan 。”④gu qian bi ming 。《guan zi ·qing chong ding 》:“fan chen dai zhi jia ,chu quan can qian mo ,chu su can shu qian mo zhong 。”he :
shui gan ;ku jie 。《meng zi ·li lou xia 》:“gou wei mo ben ,qi ba yue zhi jian yu ji ,gou hui (kuài)jie ying ,ji he ye ke li er dai ye 。”(ben :ben yuan 。hui :tian jian shui gou 。)《li ji ·yue ling 》:“(zhong qiu zhi yue )shui shi he 。”《huai na zi ·zhu shu xun 》:“bu he ze er yu ,bu fen lin er lie 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]