• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 負恩殊鳥獸,流毒遍黎氓。

    “負恩殊鳥獸,流毒遍黎氓。”詩句出處:《至德三年春正月,時謬蒙差攝海鹽令》;是唐朝詩人劉長卿的作品。

    天上胡星孛,人間反氣橫。風塵生汗馬,河洛縱長鯨。
    本謂才非據,誰知禍已萌。食參將可待,誅錯輒為名。
    萬裡兵鋒接,三時羽檄驚。負恩殊鳥獸,流毒遍黎氓。
    朝市成蕪沒,幹戈起戰爭。人心懸反覆,天道暫虛盈。
    略地侵中土,傳烽到上京。王師陷魑魅,帝座逼欃槍。
    渭水嘶胡馬,秦山泣漢兵。關原馳萬騎,煙火亂千甍。
    鳳駕瞻西幸,龍樓議北征。自將行破竹,誰學去吹笙。
    白日重輪慶,玄穹再造榮。鬼神潛釋憤,夷狄遠輸誠。
    海內戎衣卷,關中賊壘平。山川隨轉戰,草木困橫行。
    區宇神功立,謳歌帝業成。天回萬象慶,龍見五雲迎。
    小苑春猶在,長安日更明。星辰歸正位,雷雨發殘生。
    文物登前古,簫韶下太清。未央新柳色,長樂舊鐘聲。
    八使推邦彥,中司案國程。蒼生屬伊呂,明主仗韓彭。
    兇醜將除蔓,奸豪已負荊。世危看柱石,時難識忠貞。
    薄伐征貔虎,長驅擁旆旌。吳山依重鎮,江月帶行營。
    金石懸詞律,煙雲動筆精。運籌初減灶,調鼎未和羹。
    北虜傳初解,東人望已傾。池塘催謝客,花木待春卿。
    昔忝登龍首,能傷困驥鳴。艱難悲伏劍,提握喜懸衡。
    巴曲誰堪聽,秦臺自有情。遂令辭短褐,仍欲請長纓。
    久客田園廢,初官印綬輕。榛蕪上國路,苔蘚北山楹。
    懶慢羞趨府,驅馳憶退耕。榴花無暇醉,蓬發帶愁縈。
    地僻方言異,身微俗慮並。傢憐雙鯉斷,才愧小鱗烹。
    滄海今猶滯,青陽歲又更。洲香生杜若,溪暖戲䴔䴖。
    煙水宜春候,褰關值晚晴。潮聲來萬井,山色映孤城。
    旅夢親喬木,歸心亂早鶯。倘無知己在,今已訪蓬瀛。

    【註釋】:

    負:

    ①憑仗;倚靠。《左傳·襄公十四年》:“昔秦人負恃其眾,貪於土地,逐我諸戎。”②依靠;倚仗。《禮記·孔子閑居》:“負墻而立。”③用肩、背來負載東西。《孔子傢語·致思》:“(子路)為親負米百裡之外。”杜牧《阿房宮賦》:“使負棟之柱,多於南畝之農夫。”④擔負;承擔。《莊子·逍遙遊》:“風之積也不厚,則其負大翼也無力。”⑤具有。劉禹錫《學阮公體三首》之一:“少年負志氣,信道不從時。”⑥蒙受;遭受。《管子·法禁》:“廢上之法制者,必負以恥。”⑦違背;背棄。《史記·廉頗藺相如列傳》:“相如度秦王雖齋,決負約不償城。”⑧辜負;對不起。《史記·廉頗藺相如列傳》:“臣誠恐見欺於王而負趙,故令人持璧歸。”⑨失敗;失利。與“勝”相對。蘇洵《六國論》:“故不戰而強弱勝負已判矣。”⑩虧欠(錢)《漢書·鄧通傳》:“盡沒入之,通傢尚負責(zhài)數巨萬。”(責:同“債”。)(11)通“婦”。老婦。《史記·陳丞相世傢》:“戶牖富人有張負。”

    恩:

    ①恩惠;德惠。諸葛亮《出師表》:“臣不勝受恩感激。”②有情義。蘇武《詩四首》之三:“結發為夫妻,恩愛兩不疑。”《韓非子·六反》:“不養恩愛之心而增威嚴之勢。”

    殊:

    ①斬殺;死亡。《莊子·在宥》:“今世殊死者相枕也。”《漢書·淮南王安傳》:“太子即自剄,不殊。”②斷絕。嵇康《琴賦》:“或相凌而不亂,或相離而不殊。”(凌:迫近。)③差異;不同。《周易·系辭下》:“天下同歸而殊塗。”④特別;特殊;出眾。諸葛亮《前出師表》:“蓋追先帝之殊遇,欲報之於陛下也。”⑤超過;異常。《後漢書·梁統傳》:“母氏年殊七十。”⑥副詞。1.表示程度。非常;極;甚。《戰國策·趙策四》:“老臣今者殊不欲食。”2.還;猶。孟浩然《題融公蘭若》:“談玄殊未已,歸騎夕陽催。”

    獸:

    ①狩獵。後作“狩”。《詩經·小雅·車攻》:“建旐(zhào)設旄(máo),搏獸於敖。”(旐:畫有龜蛇的旗子。旄:用犛牛尾裝飾的旗子。)②四足哺乳動物。多指野獸。《左傳·襄公四年》:“獸有茂草。”③比喻野蠻的,愚昧不開化的。《列子·黃帝》:“有七尺之骸,手足之異,戴發含齒;倚而趣(qū)者,謂之人,而人未必無獸心。”(趣:同“趨”,趨赴,行走。)

    流:

    ①水流動。《詩經·衛風·碩人》:“河水洋洋,北流活(guō)活。”(活活:流水聲。)②泛指液體流動。《戰國策·魏策四》:“若士必怒,伏屍二人,流血五步,天下縞素。”(伏屍二人:指殺死國王和自己。縞素:穿白色孝服。)③水流;河流。《荀子·勸學》:“不積小流,無以成江海。”又河流的主幹。屈原《九章·哀郢》:“順風波以從流兮。”④運動不停;移動不定。杜牧《秋夕》:“紅燭秋光冷畫屏,輕羅小扇撲流螢。”⑤漂泊;流亡。劉禹錫《謝分司東都表》:“閭裡獲安,流庸盡復。”(庸:受雇用的人。)《列女傳》:“今水旱連年,民流滿道。”⑥流放;放逐。舊時遣往邊遠地區服役的刑罰。《續資治通鑒·宋高宗建炎四年》:“自今官吏犯贓,雖未加誅戮,若杖脊流配,不可貸也。”《尚書·舜典》:“流共工於幽州。”⑦流傳;散播。《孟子·公孫醜上》:“德之流行,速於置郵而傳命。”⑧變化,演變(多指向不好的方面轉變);放縱。宋濂《答章秀才論詩書》:“陰子堅涉於淺易,何仲言流於瑣碎。”(陰子堅:陰鏗。何仲言:何遜。)⑨流派;派別;品類。劉基《賣柑者言》:“退而思其言,類東方生滑稽之流。”《齊民要術·序》:“花草之流,可以悅目。”[流連]1.耽於遊樂而忘歸。《孟子·梁惠王下》:“流連荒亡,為諸侯憂。”(荒亡:沉迷於田獵酒色,縱欲無度。)2. 依戀不舍。傅亮《為宋公修張良廟教》:“遊九京者,亦流連於隨會。”(九京:即九原,春秋時晉大夫的墓地。隨會:晉大夫。)3. 滯留。《三國志·魏書·劉靖傳》:“封符指期,無流連之吏。”4. 流徙離散。《漢書·師丹傳》:“百姓流連,無所歸心。”5. 哭泣流淚的樣子。《後漢書·翟酺傳》:“言無所及,唯涕泣流連。”

    毒:

    ①有害之物。《三國志·蜀書·關羽傳》:“刮骨去毒,然後此患乃除耳。”《周易·噬嗑》:“六三,噬臘肉,遇毒。”②放毒;毒死;下毒。《北史·長孫晟傳》:“突厥飲泉,易可行毒,因取諸藥毒水上流,達頭人畜飲之多死。”③毒害;危害。蘇軾《教戰守策》:“是故寒暑不能為之毒。”④痛恨。《後漢書·袁紹傳》:“令人憤毒。”柳宗元《捕蛇者說》:“若毒之乎?”

    遍:

    ①普遍;全面。《詩經·小雅·天保》:“群黎百姓,遍為爾德。”(群黎:眾庶;黎民。)《荀子·性惡》:“足可以遍行天下。”(足:腳。)②量詞。表示次數,相當於“次”、“回”。《三國志· 魏書· 賈逵傳》註引《魏略》:“最好《春秋左傳》,乃為牧守,常自課讀之,月常一遍。”

    黎:

    ①眾;多。《詩經·小雅·天保》:“群黎百姓。”②民眾。《宋書·袁豹傳》:“積弊之黎,難用克振。”(用:以。克:能。)③黑色,也作“黧”。《尚書·禹貢》:“厥土青黎。”《荀子·堯問》:“顏色黎黑而不失其所。”④通“耆”。老。《國語·吳語》:“今王播棄黎老。”⑤通“遲”。比及;等到。《史記·高祖本紀》:“黎明,圍宛城三匝。”⑥古國名。殷代諸侯國,為周文王所滅。在今山西省長治縣西南。

    氓:

    ①外地遷來的百姓。《孟子·滕文公上》:“遠方之人,聞君行仁政,願受一廛(chán)而為氓。”(廛:一傢所居的房地。)②民;百姓。《詩經·衛風·氓》:“氓之蚩蚩,抱佈貿絲。”(蚩蚩:同“嗤嗤”。笑嘻嘻地。佈:一種古代貨幣。貿:交易。)③通“泯”。滅。《韓非子·有度》:“莊王之氓社稷也,而荊以王。”


  • 负恩殊鸟兽,流毒遍黎氓。

    “负恩殊鸟兽,流毒遍黎氓。”诗句出处:《至德三年春正月,时谬蒙差摄海盐令》;是唐朝诗人刘长卿的作品。

    天上胡星孛,人间反气横。风尘生汗马,河洛纵长鲸。
    本谓才非据,谁知祸已萌。食参将可待,诛错辄为名。
    万里兵锋接,三时羽檄惊。负恩殊鸟兽,流毒遍黎氓。
    朝市成芜没,干戈起战争。人心悬反覆,天道暂虚盈。
    略地侵中土,传烽到上京。王师陷魑魅,帝座逼欃枪。
    渭水嘶胡马,秦山泣汉兵。关原驰万骑,烟火乱千甍。
    凤驾瞻西幸,龙楼议北征。自将行破竹,谁学去吹笙。
    白日重轮庆,玄穹再造荣。鬼神潜释愤,夷狄远输诚。
    海内戎衣卷,关中贼垒平。山川随转战,草木困横行。
    区宇神功立,讴歌帝业成。天回万象庆,龙见五云迎。
    小苑春犹在,长安日更明。星辰归正位,雷雨发残生。
    文物登前古,箫韶下太清。未央新柳色,长乐旧钟声。
    八使推邦彦,中司案国程。苍生属伊吕,明主仗韩彭。
    凶丑将除蔓,奸豪已负荆。世危看柱石,时难识忠贞。
    薄伐征貔虎,长驱拥旆旌。吴山依重镇,江月带行营。
    金石悬词律,烟云动笔精。运筹初减灶,调鼎未和羹。
    北虏传初解,东人望已倾。池塘催谢客,花木待春卿。
    昔忝登龙首,能伤困骥鸣。艰难悲伏剑,提握喜悬衡。
    巴曲谁堪听,秦台自有情。遂令辞短褐,仍欲请长缨。
    久客田园废,初官印绶轻。榛芜上国路,苔藓北山楹。
    懒慢羞趋府,驱驰忆退耕。榴花无暇醉,蓬发带愁萦。
    地僻方言异,身微俗虑并。家怜双鲤断,才愧小鳞烹。
    沧海今犹滞,青阳岁又更。洲香生杜若,溪暖戏䴔䴖。
    烟水宜春候,褰关值晚晴。潮声来万井,山色映孤城。
    旅梦亲乔木,归心乱早莺。倘无知己在,今已访蓬瀛。

    【注释】:

    负:

    ①凭仗;倚靠。《左传·襄公十四年》:“昔秦人负恃其众,贪于土地,逐我诸戎。”②依靠;倚仗。《礼记·孔子闲居》:“负墙而立。”③用肩、背来负载东西。《孔子家语·致思》:“(子路)为亲负米百里之外。”杜牧《阿房宫赋》:“使负栋之柱,多于南亩之农夫。”④担负;承担。《庄子·逍遥游》:“风之积也不厚,则其负大翼也无力。”⑤具有。刘禹锡《学阮公体三首》之一:“少年负志气,信道不从时。”⑥蒙受;遭受。《管子·法禁》:“废上之法制者,必负以耻。”⑦违背;背弃。《史记·廉颇蔺相如列传》:“相如度秦王虽斋,决负约不偿城。”⑧辜负;对不起。《史记·廉颇蔺相如列传》:“臣诚恐见欺于王而负赵,故令人持璧归。”⑨失败;失利。与“胜”相对。苏洵《六国论》:“故不战而强弱胜负已判矣。”⑩亏欠(钱)《汉书·邓通传》:“尽没入之,通家尚负责(zhài)数巨万。”(责:同“债”。)(11)通“妇”。老妇。《史记·陈丞相世家》:“户牖富人有张负。”

    恩:

    ①恩惠;德惠。诸葛亮《出师表》:“臣不胜受恩感激。”②有情义。苏武《诗四首》之三:“结发为夫妻,恩爱两不疑。”《韩非子·六反》:“不养恩爱之心而增威严之势。”

    殊:

    ①斩杀;死亡。《庄子·在宥》:“今世殊死者相枕也。”《汉书·淮南王安传》:“太子即自刭,不殊。”②断绝。嵇康《琴赋》:“或相凌而不乱,或相离而不殊。”(凌:迫近。)③差异;不同。《周易·系辞下》:“天下同归而殊涂。”④特别;特殊;出众。诸葛亮《前出师表》:“盖追先帝之殊遇,欲报之于陛下也。”⑤超过;异常。《后汉书·梁统传》:“母氏年殊七十。”⑥副词。1.表示程度。非常;极;甚。《战国策·赵策四》:“老臣今者殊不欲食。”2.还;犹。孟浩然《题融公兰若》:“谈玄殊未已,归骑夕阳催。”

    兽:

    ①狩猎。后作“狩”。《诗经·小雅·车攻》:“建旐(zhào)设旄(máo),搏兽于敖。”(旐:画有龟蛇的旗子。旄:用牦牛尾装饰的旗子。)②四足哺乳动物。多指野兽。《左传·襄公四年》:“兽有茂草。”③比喻野蛮的,愚昧不开化的。《列子·黄帝》:“有七尺之骸,手足之异,戴发含齿;倚而趣(qū)者,谓之人,而人未必无兽心。”(趣:同“趋”,趋赴,行走。)

    流:

    ①水流动。《诗经·卫风·硕人》:“河水洋洋,北流活(guō)活。”(活活:流水声。)②泛指液体流动。《战国策·魏策四》:“若士必怒,伏尸二人,流血五步,天下缟素。”(伏尸二人:指杀死国王和自己。缟素:穿白色孝服。)③水流;河流。《荀子·劝学》:“不积小流,无以成江海。”又河流的主干。屈原《九章·哀郢》:“顺风波以从流兮。”④运动不停;移动不定。杜牧《秋夕》:“红烛秋光冷画屏,轻罗小扇扑流萤。”⑤漂泊;流亡。刘禹锡《谢分司东都表》:“闾里获安,流庸尽复。”(庸:受雇用的人。)《列女传》:“今水旱连年,民流满道。”⑥流放;放逐。旧时遣往边远地区服役的刑罚。《续资治通鉴·宋高宗建炎四年》:“自今官吏犯赃,虽未加诛戮,若杖脊流配,不可贷也。”《尚书·舜典》:“流共工于幽州。”⑦流传;散播。《孟子·公孙丑上》:“德之流行,速于置邮而传命。”⑧变化,演变(多指向不好的方面转变);放纵。宋濂《答章秀才论诗书》:“阴子坚涉于浅易,何仲言流于琐碎。”(阴子坚:阴铿。何仲言:何逊。)⑨流派;派别;品类。刘基《卖柑者言》:“退而思其言,类东方生滑稽之流。”《齐民要术·序》:“花草之流,可以悦目。”[流连]1.耽于游乐而忘归。《孟子·梁惠王下》:“流连荒亡,为诸侯忧。”(荒亡:沉迷于田猎酒色,纵欲无度。)2. 依恋不舍。傅亮《为宋公修张良庙教》:“游九京者,亦流连于随会。”(九京:即九原,春秋时晋大夫的墓地。随会:晋大夫。)3. 滞留。《三国志·魏书·刘靖传》:“封符指期,无流连之吏。”4. 流徙离散。《汉书·师丹传》:“百姓流连,无所归心。”5. 哭泣流泪的样子。《后汉书·翟酺传》:“言无所及,唯涕泣流连。”

    毒:

    ①有害之物。《三国志·蜀书·关羽传》:“刮骨去毒,然后此患乃除耳。”《周易·噬嗑》:“六三,噬腊肉,遇毒。”②放毒;毒死;下毒。《北史·长孙晟传》:“突厥饮泉,易可行毒,因取诸药毒水上流,达头人畜饮之多死。”③毒害;危害。苏轼《教战守策》:“是故寒暑不能为之毒。”④痛恨。《后汉书·袁绍传》:“令人愤毒。”柳宗元《捕蛇者说》:“若毒之乎?”

    遍:

    ①普遍;全面。《诗经·小雅·天保》:“群黎百姓,遍为尔德。”(群黎:众庶;黎民。)《荀子·性恶》:“足可以遍行天下。”(足:脚。)②量词。表示次数,相当于“次”、“回”。《三国志· 魏书· 贾逵传》注引《魏略》:“最好《春秋左传》,乃为牧守,常自课读之,月常一遍。”

    黎:

    ①众;多。《诗经·小雅·天保》:“群黎百姓。”②民众。《宋书·袁豹传》:“积弊之黎,难用克振。”(用:以。克:能。)③黑色,也作“黧”。《尚书·禹贡》:“厥土青黎。”《荀子·尧问》:“颜色黎黑而不失其所。”④通“耆”。老。《国语·吴语》:“今王播弃黎老。”⑤通“迟”。比及;等到。《史记·高祖本纪》:“黎明,围宛城三匝。”⑥古国名。殷代诸侯国,为周文王所灭。在今山西省长治县西南。

    氓:

    ①外地迁来的百姓。《孟子·滕文公上》:“远方之人,闻君行仁政,愿受一廛(chán)而为氓。”(廛:一家所居的房地。)②民;百姓。《诗经·卫风·氓》:“氓之蚩蚩,抱布贸丝。”(蚩蚩:同“嗤嗤”。笑嘻嘻地。布:一种古代货币。贸:交易。)③通“泯”。灭。《韩非子·有度》:“庄王之氓社稷也,而荆以王。”


  • fu en shu diao shou ,liu du bian li mang 。

    “fu en shu diao shou ,liu du bian li mang 。”shi gou chu chu :《zhi de san nian chun zheng yue ,shi miu meng cha she hai yan ling 》;shi tang chao shi ren liu chang qing de zuo pin 。

    tian shang hu xing bei ,ren jian fan qi heng 。feng chen sheng han ma ,he luo zong chang jing 。
    ben wei cai fei ju ,shei zhi huo yi meng 。shi can jiang ke dai ,zhu cuo zhe wei ming 。
    mo li bing feng jie ,san shi yu xi jing 。fu en shu diao shou ,liu du bian li mang 。
    chao shi cheng wu mei ,gan ge qi zhan zheng 。ren xin xuan fan fu ,tian dao zan xu ying 。
    lve de qin zhong tu ,chuan feng dao shang jing 。wang shi xian chi mei ,di zuo bi chan qiang 。
    wei shui si hu ma ,qin shan qi han bing 。guan yuan chi mo ji ,yan huo luan qian meng 。
    feng jia zhan xi xing ,long lou yi bei zheng 。zi jiang hang po zhu ,shei xue qu chui sheng 。
    bai ri chong lun qing ,xuan qiong zai zao rong 。gui shen qian shi fen ,yi di yuan shu cheng 。
    hai nei rong yi juan ,guan zhong zei lei ping 。shan chuan sui zhuai zhan ,cao mu kun heng hang 。
    ou yu shen gong li ,ou ge di ye cheng 。tian hui mo xiang qing ,long jian wu yun ying 。
    xiao yuan chun you zai ,chang an ri geng ming 。xing chen gui zheng wei ,lei yu fa can sheng 。
    wen wu deng qian gu ,xiao shao xia tai qing 。wei yang xin liu se ,chang le jiu zhong sheng 。
    ba shi tui bang yan ,zhong si an guo cheng 。cang sheng shu yi lv ,ming zhu zhang han peng 。
    xiong chou jiang chu man ,jian hao yi fu jing 。shi wei kan zhu dan ,shi nan shi zhong zhen 。
    bao fa zheng pi hu ,chang qu yong pei jing 。wu shan yi chong zhen ,jiang yue dai hang ying 。
    jin dan xuan ci lv ,yan yun dong bi jing 。yun chou chu jian zao ,diao ding wei he geng 。
    bei lu chuan chu jie ,dong ren wang yi qing 。chi tang cui xie ke ,hua mu dai chun qing 。
    xi tian deng long shou ,neng shang kun ji ming 。jian nan bei fu jian ,di wo xi xuan heng 。
    ba qu shei kan ting ,qin tai zi you qing 。sui ling ci duan he ,reng yu qing chang ying 。
    jiu ke tian yuan fei ,chu guan yin shou qing 。zhen wu shang guo lu ,tai xian bei shan ying 。
    lan man xiu qu fu ,qu chi yi tui geng 。liu hua mo xia zui ,peng fa dai chou ying 。
    de pi fang yan yi ,shen wei su lv bing 。jia lian shuang li duan ,cai kui xiao lin peng 。
    cang hai jin you zhi ,qing yang sui you geng 。zhou xiang sheng du re ,xi nuan hu 䴔䴖。
    yan shui yi chun hou ,qian guan zhi wan qing 。chao sheng lai mo jing ,shan se ying gu cheng 。
    lv meng qin qiao mu ,gui xin luan zao ying 。chang mo zhi ji zai ,jin yi fang peng ying 。

    【zhu shi 】:

    fu :

    ①ping zhang ;yi kao 。《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“xi qin ren fu shi ji zhong ,tan yu tu de ,zhu wo zhu rong 。”②yi kao ;yi zhang 。《li ji ·kong zi xian ju 》:“fu qiang er li 。”③yong jian 、bei lai fu zai dong xi 。《kong zi jia yu ·zhi sai 》:“(zi lu )wei qin fu mi bai li zhi wai 。”du mu 《a fang gong fu 》:“shi fu dong zhi zhu ,duo yu na mu zhi nong fu 。”④dan fu ;cheng dan 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“feng zhi ji ye bu hou ,ze ji fu da yi ye mo li 。”⑤ju you 。liu yu xi 《xue ruan gong ti san shou 》zhi yi :“shao nian fu zhi qi ,xin dao bu cong shi 。”⑥meng shou ;zao shou 。《guan zi ·fa jin 》:“fei shang zhi fa zhi zhe ,bi fu yi chi 。”⑦wei bei ;bei qi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“xiang ru du qin wang sui zhai ,jue fu yao bu chang cheng 。”⑧gu fu ;dui bu qi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“chen cheng kong jian qi yu wang er fu zhao ,gu ling ren chi bi gui 。”⑨shi bai ;shi li 。yu “sheng ”xiang dui 。su xun 《liu guo lun 》:“gu bu zhan er jiang ruo sheng fu yi pan yi 。”⑩kui qian (qian )《han shu ·deng tong chuan 》:“jin mei ru zhi ,tong jia shang fu ze (zhài)shu ju mo 。”(ze :tong “zhai ”。)(11)tong “fu ”。lao fu 。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“hu you fu ren you zhang fu 。”

    en :

    ①en hui ;de hui 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“chen bu sheng shou en gan ji 。”②you qing yi 。su wu 《shi si shou 》zhi san :“jie fa wei fu qi ,en ai liang bu yi 。”《han fei zi ·liu fan 》:“bu yang en ai zhi xin er zeng wei yan zhi shi 。”

    shu :

    ①zhan sha ;si wang 。《zhuang zi ·zai you 》:“jin shi shu si zhe xiang zhen ye 。”《han shu ·huai na wang an chuan 》:“tai zi ji zi jing ,bu shu 。”②duan jue 。ji kang 《qin fu 》:“huo xiang ling er bu luan ,huo xiang li er bu shu 。”(ling :pai jin 。)③cha yi ;bu tong 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“tian xia tong gui er shu tu 。”④te bie ;te shu ;chu zhong 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“gai zhui xian di zhi shu yu ,yu bao zhi yu bi xia ye 。”⑤chao guo ;yi chang 。《hou han shu ·liang tong chuan 》:“mu shi nian shu qi shi 。”⑥fu ci 。1.biao shi cheng du 。fei chang ;ji ;shen 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen jin zhe shu bu yu shi 。”2.hai ;you 。meng hao ran 《ti rong gong lan re 》:“tan xuan shu wei yi ,gui ji xi yang cui 。”

    shou :

    ①shou lie 。hou zuo “shou ”。《shi jing ·xiao ya ·che gong 》:“jian zhao (zhào)she mao (máo),bo shou yu ao 。”(zhao :hua you gui she de qi zi 。mao :yong mao niu wei zhuang shi de qi zi 。)②si zu bu ru dong wu 。duo zhi ye shou 。《zuo chuan ·xiang gong si nian 》:“shou you mao cao 。”③bi yu ye man de ,yu mei bu kai hua de 。《lie zi ·huang di 》:“you qi che zhi hai ,shou zu zhi yi ,dai fa han chi ;yi er qu (qū)zhe ,wei zhi ren ,er ren wei bi mo shou xin 。”(qu :tong “qu ”,qu fu ,hang zou 。)

    liu :

    ①shui liu dong 。《shi jing ·wei feng ·shuo ren 》:“he shui xiang xiang ,bei liu huo (guō)huo 。”(huo huo :liu shui sheng 。)②fan zhi ye ti liu dong 。《zhan guo ce ·wei ce si 》:“re shi bi nu ,fu shi er ren ,liu xie wu bu ,tian xia gao su 。”(fu shi er ren :zhi sha si guo wang he zi ji 。gao su :chuan bai se xiao fu 。)③shui liu ;he liu 。《xun zi ·quan xue 》:“bu ji xiao liu ,mo yi cheng jiang hai 。”you he liu de zhu gan 。qu yuan 《jiu zhang ·ai ying 》:“shun feng bo yi cong liu xi 。”④yun dong bu ting ;yi dong bu ding 。du mu 《qiu xi 》:“gong zhu qiu guang leng hua bing ,qing luo xiao shan pu liu ying 。”⑤piao bo ;liu wang 。liu yu xi 《xie fen si dong dou biao 》:“lv li huo an ,liu yong jin fu 。”(yong :shou gu yong de ren 。)《lie nv chuan 》:“jin shui han lian nian ,min liu man dao 。”⑥liu fang ;fang zhu 。jiu shi qian wang bian yuan de ou fu yi de xing fa 。《xu zi zhi tong jian ·song gao zong jian yan si nian 》:“zi jin guan li fan zang ,sui wei jia zhu lu ,re zhang ji liu pei ,bu ke dai ye 。”《shang shu ·shun dian 》:“liu gong gong yu you zhou 。”⑦liu chuan ;san bo 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“de zhi liu hang ,su yu zhi you er chuan ming 。”⑧bian hua ,yan bian (duo zhi xiang bu hao de fang mian zhuai bian );fang zong 。song lian 《da zhang xiu cai lun shi shu 》:“yin zi jian she yu jian yi ,he zhong yan liu yu suo sui 。”(yin zi jian :yin keng 。he zhong yan :he xun 。)⑨liu pa ;pa bie ;pin lei 。liu ji 《mai gan zhe yan 》:“tui er sai ji yan ,lei dong fang sheng hua ji zhi liu 。”《ji min yao shu ·xu 》:“hua cao zhi liu ,ke yi yue mu 。”[liu lian ]1.dan yu you le er wang gui 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“liu lian huang wang ,wei zhu hou you 。”(huang wang :chen mi yu tian lie jiu se ,zong yu mo du 。)2. yi lian bu she 。fu liang 《wei song gong xiu zhang liang miao jiao 》:“you jiu jing zhe ,yi liu lian yu sui hui 。”(jiu jing :ji jiu yuan ,chun qiu shi jin da fu de mu de 。sui hui :jin da fu 。)3. zhi liu 。《san guo zhi ·wei shu ·liu jing chuan 》:“feng fu zhi ji ,mo liu lian zhi li 。”4. liu xi li san 。《han shu ·shi dan chuan 》:“bai xing liu lian ,mo suo gui xin 。”5. ku qi liu lei de yang zi 。《hou han shu ·di pu chuan 》:“yan mo suo ji ,wei ti qi liu lian 。”

    du :

    ①you hai zhi wu 。《san guo zhi ·shu shu ·guan yu chuan 》:“gua gu qu du ,ran hou ci huan nai chu er 。”《zhou yi ·shi ke 》:“liu san ,shi la rou ,yu du 。”②fang du ;du si ;xia du 。《bei shi ·chang sun cheng chuan 》:“tu jue yin quan ,yi ke hang du ,yin qu zhu yao du shui shang liu ,da tou ren chu yin zhi duo si 。”③du hai ;wei hai 。su shi 《jiao zhan shou ce 》:“shi gu han shu bu neng wei zhi du 。”④tong hen 。《hou han shu ·yuan shao chuan 》:“ling ren fen du 。”liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“re du zhi hu ?”

    bian :

    ①pu bian ;quan mian 。《shi jing ·xiao ya ·tian bao 》:“qun li bai xing ,bian wei er de 。”(qun li :zhong shu ;li min 。)《xun zi ·xing e 》:“zu ke yi bian hang tian xia 。”(zu :jiao 。)②liang ci 。biao shi ci shu ,xiang dang yu “ci ”、“hui ”。《san guo zhi · wei shu · gu kui chuan 》zhu yin 《wei lve 》:“zui hao 《chun qiu zuo chuan 》,nai wei mu shou ,chang zi ke dou zhi ,yue chang yi bian 。”

    li :

    ①zhong ;duo 。《shi jing ·xiao ya ·tian bao 》:“qun li bai xing 。”②min zhong 。《song shu ·yuan bao chuan 》:“ji bi zhi li ,nan yong ke zhen 。”(yong :yi 。ke :neng 。)③hei se ,ye zuo “li ”。《shang shu ·yu gong 》:“jue tu qing li 。”《xun zi ·yao wen 》:“yan se li hei er bu shi ji suo 。”④tong “qi ”。lao 。《guo yu ·wu yu 》:“jin wang bo qi li lao 。”⑤tong “chi ”。bi ji ;deng dao 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“li ming ,wei wan cheng san za 。”⑥gu guo ming 。yan dai zhu hou guo ,wei zhou wen wang suo mie 。zai jin shan xi sheng chang zhi xian xi na 。

    mang :

    ①wai de qian lai de bai xing 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“yuan fang zhi ren ,wen jun hang ren zheng ,yuan shou yi chan (chán)er wei mang 。”(chan :yi jia suo ju de fang de 。)②min ;bai xing 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“mang zhi chi chi ,bao bu mao si 。”(chi chi :tong “chi chi ”。xiao xi xi de 。bu :yi chong gu dai huo bi 。mao :jiao yi 。)③tong “min ”。mie 。《han fei zi ·you du 》:“zhuang wang zhi mang she ji ye ,er jing yi wang 。”