• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 泊舟悲且泣,使我亦沾衣。

    “泊舟悲且泣,使我亦沾衣。”詩句出處:《越中問海客》;是唐朝詩人劉昚虛的作品。

    風雨滄洲暮,一帆今始歸。自雲發南海,萬裡速如飛。
    初謂落何處,永將無所依。冥茫漸西見,山色越中微。
    誰念去時遠,人經此路稀。泊舟悲且泣,使我亦沾衣。
    浮海焉用說,憶鄉難久違。縱為魯連子,山路有柴扉。

    【註釋】:

    泊:

    (一)①停船靠岸。《晉書·王濬傳》:“風利不得泊也。”②棲止;停留。杜牧《泊秦淮》:“煙籠寒水月籠紗,夜泊秦淮近酒傢。”③淡泊;恬靜。嵇康《養生論》:“愛憎不棲於情,憂喜不留於意,泊然無感,而體氣和平。”④通“薄”。不濃。《論衡·率性》:“故其操行不及善人,猶或厚或泊也。” (二)pō 湖。梁山泊。《元史·河渠志》:“黃河退涸之時,舊水泊污池多為勢傢所據。”

    悲:

    ①哀痛;悲傷。《禮記· 問喪》:“夫悲哀在中,故形變於外也。”《韓非子·和氏獻璧》:“子奚哭之悲也?”(奚:為何。)②同情;憐憫。柳宗元《捕蛇者說》:“(蔣氏)言之,貌若甚戚者。餘悲之。”(戚:悲哀。)③眷戀。《漢書·高祖紀下》:“遊子悲故鄉。”

    且:

    (一)①副詞。1. 姑且;暫且。《史記·淮陰侯列傳》:“韓信謝曰:‘先生且休矣! 我將念之。’”(休:止。念:思考。)2. 將要;將近。《列子·湯問》:“北山愚公者,年且九十。”②連詞。1.表示並列,相當於“而且”、“並且”。《論語·述而》:“不義而富且貴,於我如浮雲。”2.[既……且……]相當於“又……又……”。《孫子兵法·謀攻》:“三軍且惑且疑。”3. [且……且……]表示相承,相當於“一邊……一邊……”。《史記·淮陰侯列傳》:“上且怒且喜。”4.表示遞進,相當於“況且”、“尚且”。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“且北方之人,不習水戰。”《孟子·梁惠王上》:“獸相食,且人惡(wù)之。”(惡:憎惡。)(二)jū 語氣詞。《詩經·鄭風·出其東門》:“匪我思且。”

    泣:

    ①無聲或低聲哭。《周易·中孚》:“得敵,或鼓或罷,或泣或歌。”②泛指哭。《尚書·益稷》:“啟呱呱而泣。”③眼淚。《韓非子·和氏》:“泣盡而繼之以血。”④通“澀”。滯澀不暢。《素問·五藏生成篇》:“凝於脈者為泣。”

    使:

    ①命令;派遣。《左傳·僖公四年》:“楚子使屈完如師。”《史記·李將軍列傳》:“天子以為李氏世將,而使將(jiàng)八百騎。”(將:帶兵。)②役使;使用。《論語·學而》:“使民以時。”《孟子·盡心下》:“使人不以道。”(道:道理。)③出使。《晏子春秋·內篇雜下九》:“晏子使楚。”④令;讓;致使。《公羊傳·僖公二十八年》:“使人兄弟相疑。”⑤任;放縱。《宋書·劉瑀傳》:“瑀使氣尚人。”⑥表假設的連詞。假使;如果。《史記·平原君虞卿列傳》:“使(毛)遂蚤得處囊中,乃穎脫而出。”(蚤:通“早”。穎:指錐尖。)[使命]1. 使者所接受的指令。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“下官奉使命,言談大有緣。”2.使者。《宋史·田景咸傳》:“每使命至,惟設肉一器,賓主共食。”

    亦:

    ①副詞。1. 相當於“也”、“也是”。《詩經·鄭風·將仲子》:“仲可懷也,人之多言,亦可畏也。”(仲:老二。懷:懷念。)《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦亦不以城予趙,趙亦終不予秦璧。”2. 表示語氣的減弱。相當於“不過”、“隻是”。《戰國策·齊策四》:“王亦不好士也,何患無士?”(好:喜歡。患:擔憂。)②語氣詞。《詩經·召南·草蟲》:“亦既見止,亦既覯止。”(止:語氣詞。覯gòu:相遇。)[不亦]用於反問句。表示委婉語氣。《論語·學而》:“學而時習之,不亦樂乎?”

    沾:

    ①古水名。淇水支流。②浸濕;浸潤。《莊子·齊物論》:“麗之姬,艾封人之子也,晉國之始得之也,涕泣沾襟。”《後漢書·諒輔傳》:“未及日中時,而天陰晦合,須臾澍(shù)雨,一郡沾潤。”(澍:及時的雨。)③施與或分享恩澤。《宋書·文帝紀》:“二千石官長並勤勞王務,宜有沾錫。”④熏陶;感化。《後漢書·張酺傳》:“賞賜殊特,莫不沾沾。”⑤接觸;沾染。薑夔《月下笛》:“春衣都是柔荑翦,尚沾惹、殘茸半縷。”(柔荑:指美人的手。)[沾醉]大醉。《資治通鑒》卷二五五:“從者皆沾醉。”

    衣:

    (一)①上衣。《詩經·邶風·綠衣》:“綠衣黃裳。”(裳:裙子;下衣。)②泛指衣服。《詩經·豳風·七月》:“無衣無褐,何以卒歲?”(褐:用粗毛做的短衣。卒:終。)③遮蔽身體局部的東西。《晉書·惠帝紀》:“帝墜馬傷足,尚書高光進面衣,帝嘉之。”④器物的外罩。歐陽修《六一居士詩話》:“蘇子瞻學士,蜀人也,嘗於淯井監得西南夷人所賣蠻佈弓衣,其文織成梅聖俞春雪詩。”⑤指果實的皮、膜。齊丘《陪遊鳳皇臺獻詩》:“金桃帶葉摘,綠李和衣嚼。”⑥指覆在地皮表面上的某些東西。白居易《營閑事》:“暖變墻衣色。”⑦鳥羽蟲翅。陸遊《小園獨立》:“新泥添燕戶,細雨濕鶯衣。”張耒《夏日》:“蝶衣曬粉花枝舞。”[衣缽]亦作“衣缽”。原指佛教中師父傳授給徒弟的袈裟和缽盂,後泛指傳授下來的思想、學術、技能等。楊萬裡《贈王婿時可》:“兩傢不是無傢法,何須外人問衣缽。” (二)yì①穿(衣服)。《孟子·滕文公上》:“許子必織佈然後衣乎?”(許子:許行。)②給人衣服穿。《左傳·昭公十三年》:“寒者衣之,饑者食之。”③覆蓋。《周易·系辭下》:“古之葬者,厚衣之以薪。”(薪:柴草。)④包裹。柳宗元《段太尉逸事狀》:“裂裳衣瘡,手註善藥。”


  • 泊舟悲且泣,使我亦沾衣。

    “泊舟悲且泣,使我亦沾衣。”诗句出处:《越中问海客》;是唐朝诗人刘昚虚的作品。

    风雨沧洲暮,一帆今始归。自云发南海,万里速如飞。
    初谓落何处,永将无所依。冥茫渐西见,山色越中微。
    谁念去时远,人经此路稀。泊舟悲且泣,使我亦沾衣。
    浮海焉用说,忆乡难久违。纵为鲁连子,山路有柴扉。

    【注释】:

    泊:

    (一)①停船靠岸。《晋书·王濬传》:“风利不得泊也。”②栖止;停留。杜牧《泊秦淮》:“烟笼寒水月笼纱,夜泊秦淮近酒家。”③淡泊;恬静。嵇康《养生论》:“爱憎不栖于情,忧喜不留于意,泊然无感,而体气和平。”④通“薄”。不浓。《论衡·率性》:“故其操行不及善人,犹或厚或泊也。” (二)pō 湖。梁山泊。《元史·河渠志》:“黄河退涸之时,旧水泊污池多为势家所据。”

    悲:

    ①哀痛;悲伤。《礼记· 问丧》:“夫悲哀在中,故形变于外也。”《韩非子·和氏献璧》:“子奚哭之悲也?”(奚:为何。)②同情;怜悯。柳宗元《捕蛇者说》:“(蒋氏)言之,貌若甚戚者。余悲之。”(戚:悲哀。)③眷恋。《汉书·高祖纪下》:“游子悲故乡。”

    且:

    (一)①副词。1. 姑且;暂且。《史记·淮阴侯列传》:“韩信谢曰:‘先生且休矣! 我将念之。’”(休:止。念:思考。)2. 将要;将近。《列子·汤问》:“北山愚公者,年且九十。”②连词。1.表示并列,相当于“而且”、“并且”。《论语·述而》:“不义而富且贵,于我如浮云。”2.[既……且……]相当于“又……又……”。《孙子兵法·谋攻》:“三军且惑且疑。”3. [且……且……]表示相承,相当于“一边……一边……”。《史记·淮阴侯列传》:“上且怒且喜。”4.表示递进,相当于“况且”、“尚且”。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“且北方之人,不习水战。”《孟子·梁惠王上》:“兽相食,且人恶(wù)之。”(恶:憎恶。)(二)jū 语气词。《诗经·郑风·出其东门》:“匪我思且。”

    泣:

    ①无声或低声哭。《周易·中孚》:“得敌,或鼓或罢,或泣或歌。”②泛指哭。《尚书·益稷》:“启呱呱而泣。”③眼泪。《韩非子·和氏》:“泣尽而继之以血。”④通“涩”。滞涩不畅。《素问·五藏生成篇》:“凝于脉者为泣。”

    使:

    ①命令;派遣。《左传·僖公四年》:“楚子使屈完如师。”《史记·李将军列传》:“天子以为李氏世将,而使将(jiàng)八百骑。”(将:带兵。)②役使;使用。《论语·学而》:“使民以时。”《孟子·尽心下》:“使人不以道。”(道:道理。)③出使。《晏子春秋·内篇杂下九》:“晏子使楚。”④令;让;致使。《公羊传·僖公二十八年》:“使人兄弟相疑。”⑤任;放纵。《宋书·刘瑀传》:“瑀使气尚人。”⑥表假设的连词。假使;如果。《史记·平原君虞卿列传》:“使(毛)遂蚤得处囊中,乃颖脱而出。”(蚤:通“早”。颖:指锥尖。)[使命]1. 使者所接受的指令。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“下官奉使命,言谈大有缘。”2.使者。《宋史·田景咸传》:“每使命至,惟设肉一器,宾主共食。”

    亦:

    ①副词。1. 相当于“也”、“也是”。《诗经·郑风·将仲子》:“仲可怀也,人之多言,亦可畏也。”(仲:老二。怀:怀念。)《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦亦不以城予赵,赵亦终不予秦璧。”2. 表示语气的减弱。相当于“不过”、“只是”。《战国策·齐策四》:“王亦不好士也,何患无士?”(好:喜欢。患:担忧。)②语气词。《诗经·召南·草虫》:“亦既见止,亦既觏止。”(止:语气词。觏gòu:相遇。)[不亦]用于反问句。表示委婉语气。《论语·学而》:“学而时习之,不亦乐乎?”

    沾:

    ①古水名。淇水支流。②浸湿;浸润。《庄子·齐物论》:“丽之姬,艾封人之子也,晋国之始得之也,涕泣沾襟。”《后汉书·谅辅传》:“未及日中时,而天阴晦合,须臾澍(shù)雨,一郡沾润。”(澍:及时的雨。)③施与或分享恩泽。《宋书·文帝纪》:“二千石官长并勤劳王务,宜有沾锡。”④熏陶;感化。《后汉书·张酺传》:“赏赐殊特,莫不沾沾。”⑤接触;沾染。姜夔《月下笛》:“春衣都是柔荑翦,尚沾惹、残茸半缕。”(柔荑:指美人的手。)[沾醉]大醉。《资治通鉴》卷二五五:“从者皆沾醉。”

    衣:

    (一)①上衣。《诗经·邶风·绿衣》:“绿衣黄裳。”(裳:裙子;下衣。)②泛指衣服。《诗经·豳风·七月》:“无衣无褐,何以卒岁?”(褐:用粗毛做的短衣。卒:终。)③遮蔽身体局部的东西。《晋书·惠帝纪》:“帝坠马伤足,尚书高光进面衣,帝嘉之。”④器物的外罩。欧阳修《六一居士诗话》:“苏子瞻学士,蜀人也,尝于淯井监得西南夷人所卖蛮布弓衣,其文织成梅圣俞春雪诗。”⑤指果实的皮、膜。齐丘《陪游凤皇台献诗》:“金桃带叶摘,绿李和衣嚼。”⑥指覆在地皮表面上的某些东西。白居易《营闲事》:“暖变墙衣色。”⑦鸟羽虫翅。陆游《小园独立》:“新泥添燕户,细雨湿莺衣。”张耒《夏日》:“蝶衣晒粉花枝舞。”[衣钵]亦作“衣缽”。原指佛教中师父传授给徒弟的袈裟和钵盂,后泛指传授下来的思想、学术、技能等。杨万里《赠王婿时可》:“两家不是无家法,何须外人问衣钵。” (二)yì①穿(衣服)。《孟子·滕文公上》:“许子必织布然后衣乎?”(许子:许行。)②给人衣服穿。《左传·昭公十三年》:“寒者衣之,饥者食之。”③覆盖。《周易·系辞下》:“古之葬者,厚衣之以薪。”(薪:柴草。)④包裹。柳宗元《段太尉逸事状》:“裂裳衣疮,手注善药。”


  • bo zhou bei ju qi ,shi wo yi zhan yi 。

    “bo zhou bei ju qi ,shi wo yi zhan yi 。”shi gou chu chu :《yue zhong wen hai ke 》;shi tang chao shi ren liu shen xu de zuo pin 。

    feng yu cang zhou mu ,yi fan jin shi gui 。zi yun fa na hai ,mo li su ru fei 。
    chu wei la he chu ,yong jiang mo suo yi 。ming mang jian xi jian ,shan se yue zhong wei 。
    shei nian qu shi yuan ,ren jing ci lu xi 。bo zhou bei ju qi ,shi wo yi zhan yi 。
    fu hai yan yong shui ,yi xiang nan jiu wei 。zong wei lu lian zi ,shan lu you chai fei 。

    【zhu shi 】:

    bo :

    (yi )①ting chuan kao an 。《jin shu ·wang jun chuan 》:“feng li bu de bo ye 。”②qi zhi ;ting liu 。du mu 《bo qin huai 》:“yan long han shui yue long sha ,ye bo qin huai jin jiu jia 。”③dan bo ;tian jing 。ji kang 《yang sheng lun 》:“ai zeng bu qi yu qing ,you xi bu liu yu yi ,bo ran mo gan ,er ti qi he ping 。”④tong “bao ”。bu nong 。《lun heng ·lv xing 》:“gu ji cao hang bu ji shan ren ,you huo hou huo bo ye 。” (er )pō hu 。liang shan bo 。《yuan shi ·he qu zhi 》:“huang he tui he zhi shi ,jiu shui bo wu chi duo wei shi jia suo ju 。”

    bei :

    ①ai tong ;bei shang 。《li ji · wen sang 》:“fu bei ai zai zhong ,gu xing bian yu wai ye 。”《han fei zi ·he shi suo bi 》:“zi xi ku zhi bei ye ?”(xi :wei he 。)②tong qing ;lian min 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“(jiang shi )yan zhi ,mao re shen qi zhe 。yu bei zhi 。”(qi :bei ai 。)③juan lian 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“you zi bei gu xiang 。”

    ju :

    (yi )①fu ci 。1. gu ju ;zan ju 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“han xin xie yue :‘xian sheng ju xiu yi ! wo jiang nian zhi 。’”(xiu :zhi 。nian :sai kao 。)2. jiang yao ;jiang jin 。《lie zi ·shang wen 》:“bei shan yu gong zhe ,nian ju jiu shi 。”②lian ci 。1.biao shi bing lie ,xiang dang yu “er ju ”、“bing ju ”。《lun yu ·shu er 》:“bu yi er fu ju gui ,yu wo ru fu yun 。”2.[ji ……ju ……]xiang dang yu “you ……you ……”。《sun zi bing fa ·mou gong 》:“san jun ju huo ju yi 。”3. [ju ……ju ……]biao shi xiang cheng ,xiang dang yu “yi bian ……yi bian ……”。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shang ju nu ju xi 。”4.biao shi di jin ,xiang dang yu “kuang ju ”、“shang ju ”。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ju bei fang zhi ren ,bu xi shui zhan 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“shou xiang shi ,ju ren e (wù)zhi 。”(e :zeng e 。)(er )jū yu qi ci 。《shi jing ·zheng feng ·chu ji dong men 》:“fei wo sai ju 。”

    qi :

    ①mo sheng huo di sheng ku 。《zhou yi ·zhong fu 》:“de di ,huo gu huo ba ,huo qi huo ge 。”②fan zhi ku 。《shang shu ·yi ji 》:“qi gu gu er qi 。”③yan lei 。《han fei zi ·he shi 》:“qi jin er ji zhi yi xie 。”④tong “se ”。zhi se bu chang 。《su wen ·wu cang sheng cheng pian 》:“ning yu mai zhe wei qi 。”

    shi :

    ①ming ling ;pa qian 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“chu zi shi qu wan ru shi 。”《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“tian zi yi wei li shi shi jiang ,er shi jiang (jiàng)ba bai ji 。”(jiang :dai bing 。)②yi shi ;shi yong 。《lun yu ·xue er 》:“shi min yi shi 。”《meng zi ·jin xin xia 》:“shi ren bu yi dao 。”(dao :dao li 。)③chu shi 。《yan zi chun qiu ·nei pian za xia jiu 》:“yan zi shi chu 。”④ling ;rang ;zhi shi 。《gong yang chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“shi ren xiong di xiang yi 。”⑤ren ;fang zong 。《song shu ·liu yu chuan 》:“yu shi qi shang ren 。”⑥biao jia she de lian ci 。jia shi ;ru guo 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“shi (mao )sui zao de chu nang zhong ,nai ying tuo er chu 。”(zao :tong “zao ”。ying :zhi zhui jian 。)[shi ming ]1. shi zhe suo jie shou de zhi ling 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“xia guan feng shi ming ,yan tan da you yuan 。”2.shi zhe 。《song shi ·tian jing xian chuan 》:“mei shi ming zhi ,wei she rou yi qi ,bin zhu gong shi 。”

    yi :

    ①fu ci 。1. xiang dang yu “ye ”、“ye shi ”。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“zhong ke huai ye ,ren zhi duo yan ,yi ke wei ye 。”(zhong :lao er 。huai :huai nian 。)《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin yi bu yi cheng yu zhao ,zhao yi zhong bu yu qin bi 。”2. biao shi yu qi de jian ruo 。xiang dang yu “bu guo ”、“zhi shi ”。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“wang yi bu hao shi ye ,he huan mo shi ?”(hao :xi huan 。huan :dan you 。)②yu qi ci 。《shi jing ·shao na ·cao chong 》:“yi ji jian zhi ,yi ji gou zhi 。”(zhi :yu qi ci 。gou gòu:xiang yu 。)[bu yi ]yong yu fan wen gou 。biao shi wei wan yu qi 。《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi ,bu yi le hu ?”

    zhan :

    ①gu shui ming 。qi shui zhi liu 。②jin shi ;jin run 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“li zhi ji ,ai feng ren zhi zi ye ,jin guo zhi shi de zhi ye ,ti qi zhan jin 。”《hou han shu ·liang fu chuan 》:“wei ji ri zhong shi ,er tian yin hui ge ,xu yu shu (shù)yu ,yi jun zhan run 。”(shu :ji shi de yu 。)③shi yu huo fen xiang en ze 。《song shu ·wen di ji 》:“er qian dan guan chang bing qin lao wang wu ,yi you zhan xi 。”④xun tao ;gan hua 。《hou han shu ·zhang pu chuan 》:“shang ci shu te ,mo bu zhan zhan 。”⑤jie chu ;zhan ran 。jiang kui 《yue xia di 》:“chun yi dou shi rou ti jian ,shang zhan re 、can rong ban lv 。”(rou ti :zhi mei ren de shou 。)[zhan zui ]da zui 。《zi zhi tong jian 》juan er wu wu :“cong zhe jie zhan zui 。”

    yi :

    (yi )①shang yi 。《shi jing ·bei feng ·lu yi 》:“lu yi huang chang 。”(chang :qun zi ;xia yi 。)②fan zhi yi fu 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“mo yi mo he ,he yi cu sui ?”(he :yong cu mao zuo de duan yi 。cu :zhong 。)③zhe bi shen ti ju bu de dong xi 。《jin shu ·hui di ji 》:“di zhui ma shang zu ,shang shu gao guang jin mian yi ,di jia zhi 。”④qi wu de wai zhao 。ou yang xiu 《liu yi ju shi shi hua 》:“su zi zhan xue shi ,shu ren ye ,chang yu yu jing jian de xi na yi ren suo mai man bu gong yi ,ji wen zhi cheng mei sheng shu chun xue shi 。”⑤zhi guo shi de pi 、mo 。ji qiu 《pei you feng huang tai suo shi 》:“jin tao dai xie zhai ,lu li he yi jiao 。”⑥zhi fu zai de pi biao mian shang de mou xie dong xi 。bai ju yi 《ying xian shi 》:“nuan bian qiang yi se 。”⑦diao yu chong chi 。liu you 《xiao yuan du li 》:“xin ni tian yan hu ,xi yu shi ying yi 。”zhang lei 《xia ri 》:“die yi shai fen hua zhi wu 。”[yi bo ]yi zuo “yi 缽”。yuan zhi fo jiao zhong shi fu chuan shou gei tu di de jia sha he bo yu ,hou fan zhi chuan shou xia lai de sai xiang 、xue shu 、ji neng deng 。yang mo li 《zeng wang xu shi ke 》:“liang jia bu shi mo jia fa ,he xu wai ren wen yi bo 。” (er )yì①chuan (yi fu )。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“hu zi bi zhi bu ran hou yi hu ?”(hu zi :hu hang 。)②gei ren yi fu chuan 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“han zhe yi zhi ,ji zhe shi zhi 。”③fu gai 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“gu zhi zang zhe ,hou yi zhi yi xin 。”(xin :chai cao 。)④bao guo 。liu zong yuan 《duan tai wei yi shi zhuang 》:“lie chang yi chuang ,shou zhu shan yao 。”