• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 漸入機險中,危思難太行。

    “漸入機險中,危思難太行。”詩句出處:《初下東周贈孟郊》;是唐朝詩人劉言史的作品。

    鶴老身更卬,龜死殼亦靈。正信非外沿,終始全本情。
    童子不戲塵,積書就巖扃。身著木葉衣,養鹿兼牸耕。
    偶隨下山雲,荏苒失故程。漸入機險中,危思難太行。
    十發九縷絲,悠然東周城。言詞野麋態,出口多累形。
    因依漢元寮,未似羈細輕。冷灶助新熱,靜砧與寒聲。
    斷蓬在門欄,豈當桃李榮。寄食若蠹蟲,侵損利微生。
    固非拙為強,懦劣外療並。素堅冰蘗心,潔持保堅貞。
    修文返正風,刊字齊古經。慚將衰末分,高棲喧世名。

    【註釋】:

    漸:

    (一)①水名。②漸進,逐步發展。《周易· 漸》:“鴻漸於幹。”(鴻:鴻鵠,天鵝。幹:水濱,岸邊。)③端倪,開端。蘇軾《教戰守》:“士大夫亦未嘗言兵,以為生事擾民,漸不可長。”④加重。《列子·力命》:“季梁得疾,七日大漸。”(季梁:人名。)⑤副詞。逐漸;慢慢發展。《漢書·東方朔傳》:“故淫亂之漸,其變為篡。”《徐霞客遊記·黃山遊日記》:“日漸暮,遂前其足,手向後據地,坐而下脫。”⑥次序。《史記·吳太伯世傢》:“今以漸致焉。”《宋史·河渠志二》:“禦河自懷、衛經北京,漸歷邊郡。”⑦《周易》卦名。卦形為艮下巽上。《周易·漸》:“漸,女歸吉。”⑧通“潛(qián)”。潛伏。《漢書·谷永傳》:“意豈將軍忘湛漸之義,委曲從順。”(湛chén:沉密。)⑨通“巉(chán)”。[漸漸]高峻的樣瞭。《詩經·小雅·漸漸之石》:“漸漸之石,維其高矣。” (二)jiān ①浸;沾濕。《詩經·衛風·氓》:“淇水湯(shāng)湯,漸車帷裳。”(湯湯:水勢很盛的樣子。帷裳:車上的佈幔。)②薰染,影響。《論衡·本性》:“一歲嬰兒無爭奪之心,長大之後,或漸利色,狂心悖行由此生也。”《史記·貨殖列傳》:“俗之漸民久矣。”③流入;入。《尚書·禹貢》:“東漸於海。”《法言·學行》:“滿而後漸者其水乎?”④疏導。《史記·越王勾踐世傢》:“禹之功大矣,漸九川,定九州。”⑤詐;欺詐。葉適《〈東溪先生集〉序》:“不步曲捷以漸巧取之。”(曲捷:曲線,捷徑。)《荀子·不茍》:“知則攫盜而漸,愚則毒賊而亂。”(知:智。)《韓非子·詭使》:“下漸行如此,入則亂民。”

    入:

    ①進入;由外面到裡面。《論語·八佾》:“子入太廟,每事問。”②泛指進入某種境界。李白《王右軍》:“筆精妙入神。”③特指入朝為官。傅亮《為宋公求加贈劉前軍表》:“出征入輔,幸不辱命。”④接受;收入。《左傳·宣公元年》:“驟諫而不入。”(驟:屢次。)《新五代史·楚世傢》:“歲入萬計。”⑤上交;交納。《墨子·貴義》:“今農夫入其稅於大人。”⑥參加;加入。《戰國策·魏策一》:“入子之事者,吾為子殺之亡之。”⑦合於;相合;符合。朱慶餘《近試上張籍水部》:“畫眉深淺入時無?”(時:時髦。)⑧入聲。古漢語有平、上、去、入四種聲調。

    機:

    ①弓弩上發射箭的機關。《呂氏春秋·察微》:“夫弩機差以米則不發。”②機械;機器。《戰國策·宋衛策》:“公輸般為楚設機,將以攻宋。”(公輸般:即魯班。)《史記·酈生陸賈列傳》:“農夫釋耒,工女下機。”③要點;關鍵。《戰國策·秦策二》:“計者,事之本也;聽者,存亡之機。”(聽:聽取建議。)④重要事務。《貞觀政要·求諫》:“一日萬機,一人聽斷,雖復憂勞,安能盡善?”又重要的。《漢書·霍光傳》:“光自後元秉持萬機。”⑤機會;時機。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“成敗之機,在於今日。”⑥機靈;靈巧多能的人。《世說新語·言語》:“此子珪璋特達,機警有鋒。”

    險:

    ①險峻之處。《周易·坎》:“王公設險,以守其國。”②險要。《孟子·公孫醜下》:“固國不以山溪之險,威天下不以兵革之利。”③險惡。《荀子·天論》:“政險失民。”④邪惡。《商君書·開塞》:“愛私則險。”(私:私利。)⑤危險。韓愈《南山》:“脫險逾避臭。”

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    危:

    ①憂懼。《戰國策 ·西周策》:“竊為君危之。”(竊:私下。)②危險;危急。《左傳·僖公三十年》:“國危矣,若使燭之武見秦君,師必退。”③危險;使遭受危險。《韓非子·外儲說右上》:“此危吾位者也。”④屋脊。《史記·魏世傢》:“上屋騎危。”⑤端正;正。嵇康《與山巨源絕交書》:“危坐一時,痹不得搖。”(痹:麻木。搖:動。)⑥高;高峻。《莊子·盜蹠》:“使子路去其危冠,解其長劍。”李白《夜宿山寺》:“危樓高百尺,手可摘星辰。”⑦星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·仲夏》:“仲夏之月,日在東井,昏亢中,旦危中。”⑧通“詭”。險詐。《史記·李斯列傳》:“今高有邪佚之志,危反之行。”

    思:

    ①思考;想。《論語·為政》:“學而不思則罔。”《荀子·勸學》:“吾嘗終日而思矣,不如須臾之所學也。”②思念;懷念。《詩經·邶風·泉水》:“靡(mǐ)日不思。”(靡:無。)李白《靜夜思》:“低頭思故鄉。”③愁思。張華《勵志詩》:“吉士思秋。”(吉士:對男子的美稱。)④心情;情緒。李煜《虞美人》:“清霜殘雪思難任。”(清霜殘雪:指鬢發已白。)柳宗元《登柳州城樓》:“海天愁思正茫茫。”⑤助詞。可用於句首或句中,調整音節。《詩經·大雅 ·思齊》:“思齊大任,文王之母。”(齊:通“齋”。莊敬。大任:即太任。王季之妻,文王之母。)⑥語氣詞,啊。《詩經·周南·漢廣》:“南有喬木,不可休思。”(喬:高大。休:休息。)

    難:

    (一)nán 困難;艱難。與“易”相對。《老子》第二章:“故有無相生,難易相成。”李白《蜀道難》:“蜀道之難,難於上青天。” (二)nàn ①災難;禍患。《孫子·謀攻》:“三軍既惑且疑,則諸侯之難至矣。”《韓非子·五蠹》:“堅甲厲兵以備難。”(厲兵:磨快兵器。)特指兵難,反抗或叛亂。賈誼《過秦論》:“一夫作難而七廟隳。”(七廟:天子的宗廟。隳 :毀壞。)蘇軾《晁錯論》:“惟仁人君子豪傑之士,能出身為天下犯大難,以求成大功。”②怨仇。《戰國策·秦策一》:“以與周武為難。”(周武:周武王。)《史記·張儀列傳》:“楚嘗與秦構難,戰於漢中。”③責備;責難。《孟子·離婁下》:“於禽獸又何難焉?”又詰問;反駁。《論衡·問孔》:“造難孔子,何傷於義?”王安石《答司馬諫議書》:“辟邪說,難壬人。”(壬人:佞人,巧言諂媚的小人。)又辯駁的觀點,論點。《漢書·高帝紀》:“(漢王)以問張良,良發八難。” (三)nuó ①茂盛的樣子。《詩經·小雅·隰桑》:“隰桑有阿,其葉有難。”(阿:通“婀”,柔美的樣子。)②驅逐疫鬼。後來寫作“儺”。《周禮·夏官·方相氏》:“帥百隸而時難,以索室驅疫。”

    太:

    ①極大。《淮南子·詮言》:“洞同天地,渾沌為樸,未造而成物,謂之太一。”②極遠。《荀子 · 正論》:“太古薄葬,棺厚三寸,衣衾三領,葬田不妨田。”(不妨田:指無墳丘。)③超過一定數量的。《史記·項羽本紀》:“漢有天下太半,而諸侯皆附之。楚兵罷(pí)食盡,此天亡楚之時也。”(罷:同“疲”。)④對年長、位尊或輩分高的人的尊稱。《漢書·李廣蘇建傳附蘇武》:“來時太夫人已不幸。”《史記·高祖本紀》:“高祖五日一朝太公。”⑤過於;過分。《晉書·夏侯湛傳》:“吾子所以褒飾之太矣。斟酌之喻,非小醜之所堪也。”⑥同“泰”。安泰。《老子》第三十五章:“執大象,天下往,往而不害安平太。”(大象:指事物的本原。)《呂氏春秋·大樂》:“天下太平,萬物安寧。”

    行:

    (一)①路。《詩經·小雅·小弁》:“行有死人。”②排列而成的行列。杜甫《贈衛八處士》:“昔別君未婚,兒女忽成行。”又為成行的東西的量詞。李群玉《九日》:“一行斜雁向人來。”③行輩;輩份。《漢書·李廣蘇建傳附蘇武》:“漢天子,我丈人行也。”④古代軍事編制。二十五人為行。揚雄《羽獵賦》:“各按行伍。”(伍:五人為伍。) (二)xíng ①行走;兩腳交替前進。《列子·說符》:“譬之出不由門,行不從徑也。”(徑:路。)泛指運行;前進。《論語·述而》:“三人行,必有我師焉。”②引申為離開;離去。《左傳· 僖公五年》:“宮之奇以其族行。”古樂府《木蘭詩》:“同行十二年,不知木蘭是女郎。”又指與出門在外有關的事物。杜甫《奉簡高三十五使君》:“行色秋將晚。”③行程;路程。《老子》第六十四章:“千裡之行,始於足下。”④疏通;疏導。《孟子·滕文公下》:“水逆行,泛濫於中國。”又指流動的或臨時的。⑤做;實施。《孟子·梁惠王下》:“夫人幼而學之,壯而欲行之。”(夫:語氣詞。)《左傳·隱公元年》:“多行不義,必自斃。”⑥行為。《論語·公冶長》:“聽其言而觀其行。”⑦品行。屈原《九章·橘頌》:“行比伯夷。”《三國志·吳書·吳主傳》:“陸遜陳其素行。”⑧唐、宋官制,小官兼代大官的事做守某官,大官兼管小官的事叫行某官。歐陽修《瀧岡阡表》:“觀文殿學士特進行兵部尚書。”(特進:官名。)⑨古詩詩體之一。屬樂府詩類。⑩漢字字體之一行書的省稱。字體較楷書簡易,較草書規范,漢代以來即流行。陸遊《作字》:“書成半行草。”(11)副詞。將要。陶潛《歸去來兮辭》:“感吾生之行休。”(休:指死。)


  • 渐入机险中,危思难太行。

    “渐入机险中,危思难太行。”诗句出处:《初下东周赠孟郊》;是唐朝诗人刘言史的作品。

    鹤老身更卬,龟死壳亦灵。正信非外沿,终始全本情。
    童子不戏尘,积书就岩扃。身著木叶衣,养鹿兼牸耕。
    偶随下山云,荏苒失故程。渐入机险中,危思难太行。
    十发九缕丝,悠然东周城。言词野麋态,出口多累形。
    因依汉元寮,未似羁细轻。冷灶助新热,静砧与寒声。
    断蓬在门栏,岂当桃李荣。寄食若蠹虫,侵损利微生。
    固非拙为强,懦劣外疗并。素坚冰蘖心,洁持保坚贞。
    修文返正风,刊字齐古经。惭将衰末分,高栖喧世名。

    【注释】:

    渐:

    (一)①水名。②渐进,逐步发展。《周易· 渐》:“鸿渐于干。”(鸿:鸿鹄,天鹅。干:水滨,岸边。)③端倪,开端。苏轼《教战守》:“士大夫亦未尝言兵,以为生事扰民,渐不可长。”④加重。《列子·力命》:“季梁得疾,七日大渐。”(季梁:人名。)⑤副词。逐渐;慢慢发展。《汉书·东方朔传》:“故淫乱之渐,其变为篡。”《徐霞客游记·黄山游日记》:“日渐暮,遂前其足,手向后据地,坐而下脱。”⑥次序。《史记·吴太伯世家》:“今以渐致焉。”《宋史·河渠志二》:“御河自怀、卫经北京,渐历边郡。”⑦《周易》卦名。卦形为艮下巽上。《周易·渐》:“渐,女归吉。”⑧通“潜(qián)”。潜伏。《汉书·谷永传》:“意岂将军忘湛渐之义,委曲从顺。”(湛chén:沉密。)⑨通“巉(chán)”。[渐渐]高峻的样了。《诗经·小雅·渐渐之石》:“渐渐之石,维其高矣。” (二)jiān ①浸;沾湿。《诗经·卫风·氓》:“淇水汤(shāng)汤,渐车帷裳。”(汤汤:水势很盛的样子。帷裳:车上的布幔。)②薰染,影响。《论衡·本性》:“一岁婴儿无争夺之心,长大之后,或渐利色,狂心悖行由此生也。”《史记·货殖列传》:“俗之渐民久矣。”③流入;入。《尚书·禹贡》:“东渐于海。”《法言·学行》:“满而后渐者其水乎?”④疏导。《史记·越王勾践世家》:“禹之功大矣,渐九川,定九州。”⑤诈;欺诈。叶适《〈东溪先生集〉序》:“不步曲捷以渐巧取之。”(曲捷:曲线,捷径。)《荀子·不苟》:“知则攫盗而渐,愚则毒贼而乱。”(知:智。)《韩非子·诡使》:“下渐行如此,入则乱民。”

    入:

    ①进入;由外面到里面。《论语·八佾》:“子入太庙,每事问。”②泛指进入某种境界。李白《王右军》:“笔精妙入神。”③特指入朝为官。傅亮《为宋公求加赠刘前军表》:“出征入辅,幸不辱命。”④接受;收入。《左传·宣公元年》:“骤谏而不入。”(骤:屡次。)《新五代史·楚世家》:“岁入万计。”⑤上交;交纳。《墨子·贵义》:“今农夫入其税于大人。”⑥参加;加入。《战国策·魏策一》:“入子之事者,吾为子杀之亡之。”⑦合于;相合;符合。朱庆余《近试上张籍水部》:“画眉深浅入时无?”(时:时髦。)⑧入声。古汉语有平、上、去、入四种声调。

    机:

    ①弓弩上发射箭的机关。《吕氏春秋·察微》:“夫弩机差以米则不发。”②机械;机器。《战国策·宋卫策》:“公输般为楚设机,将以攻宋。”(公输般:即鲁班。)《史记·郦生陆贾列传》:“农夫释耒,工女下机。”③要点;关键。《战国策·秦策二》:“计者,事之本也;听者,存亡之机。”(听:听取建议。)④重要事务。《贞观政要·求谏》:“一日万机,一人听断,虽复忧劳,安能尽善?”又重要的。《汉书·霍光传》:“光自后元秉持万机。”⑤机会;时机。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“成败之机,在于今日。”⑥机灵;灵巧多能的人。《世说新语·言语》:“此子珪璋特达,机警有锋。”

    险:

    ①险峻之处。《周易·坎》:“王公设险,以守其国。”②险要。《孟子·公孙丑下》:“固国不以山溪之险,威天下不以兵革之利。”③险恶。《荀子·天论》:“政险失民。”④邪恶。《商君书·开塞》:“爱私则险。”(私:私利。)⑤危险。韩愈《南山》:“脱险逾避臭。”

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    危:

    ①忧惧。《战国策 ·西周策》:“窃为君危之。”(窃:私下。)②危险;危急。《左传·僖公三十年》:“国危矣,若使烛之武见秦君,师必退。”③危险;使遭受危险。《韩非子·外储说右上》:“此危吾位者也。”④屋脊。《史记·魏世家》:“上屋骑危。”⑤端正;正。嵇康《与山巨源绝交书》:“危坐一时,痹不得摇。”(痹:麻木。摇:动。)⑥高;高峻。《庄子·盗跖》:“使子路去其危冠,解其长剑。”李白《夜宿山寺》:“危楼高百尺,手可摘星辰。”⑦星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·仲夏》:“仲夏之月,日在东井,昏亢中,旦危中。”⑧通“诡”。险诈。《史记·李斯列传》:“今高有邪佚之志,危反之行。”

    思:

    ①思考;想。《论语·为政》:“学而不思则罔。”《荀子·劝学》:“吾尝终日而思矣,不如须臾之所学也。”②思念;怀念。《诗经·邶风·泉水》:“靡(mǐ)日不思。”(靡:无。)李白《静夜思》:“低头思故乡。”③愁思。张华《励志诗》:“吉士思秋。”(吉士:对男子的美称。)④心情;情绪。李煜《虞美人》:“清霜残雪思难任。”(清霜残雪:指鬓发已白。)柳宗元《登柳州城楼》:“海天愁思正茫茫。”⑤助词。可用于句首或句中,调整音节。《诗经·大雅 ·思齐》:“思齐大任,文王之母。”(齐:通“斋”。庄敬。大任:即太任。王季之妻,文王之母。)⑥语气词,啊。《诗经·周南·汉广》:“南有乔木,不可休思。”(乔:高大。休:休息。)

    难:

    (一)nán 困难;艰难。与“易”相对。《老子》第二章:“故有无相生,难易相成。”李白《蜀道难》:“蜀道之难,难于上青天。” (二)nàn ①灾难;祸患。《孙子·谋攻》:“三军既惑且疑,则诸侯之难至矣。”《韩非子·五蠹》:“坚甲厉兵以备难。”(厉兵:磨快兵器。)特指兵难,反抗或叛乱。贾谊《过秦论》:“一夫作难而七庙隳。”(七庙:天子的宗庙。隳 :毁坏。)苏轼《晁错论》:“惟仁人君子豪杰之士,能出身为天下犯大难,以求成大功。”②怨仇。《战国策·秦策一》:“以与周武为难。”(周武:周武王。)《史记·张仪列传》:“楚尝与秦构难,战于汉中。”③责备;责难。《孟子·离娄下》:“于禽兽又何难焉?”又诘问;反驳。《论衡·问孔》:“造难孔子,何伤于义?”王安石《答司马谏议书》:“辟邪说,难壬人。”(壬人:佞人,巧言谄媚的小人。)又辩驳的观点,论点。《汉书·高帝纪》:“(汉王)以问张良,良发八难。” (三)nuó ①茂盛的样子。《诗经·小雅·隰桑》:“隰桑有阿,其叶有难。”(阿:通“婀”,柔美的样子。)②驱逐疫鬼。后来写作“傩”。《周礼·夏官·方相氏》:“帅百隶而时难,以索室驱疫。”

    太:

    ①极大。《淮南子·诠言》:“洞同天地,浑沌为朴,未造而成物,谓之太一。”②极远。《荀子 · 正论》:“太古薄葬,棺厚三寸,衣衾三领,葬田不妨田。”(不妨田:指无坟丘。)③超过一定数量的。《史记·项羽本纪》:“汉有天下太半,而诸侯皆附之。楚兵罢(pí)食尽,此天亡楚之时也。”(罢:同“疲”。)④对年长、位尊或辈分高的人的尊称。《汉书·李广苏建传附苏武》:“来时太夫人已不幸。”《史记·高祖本纪》:“高祖五日一朝太公。”⑤过于;过分。《晋书·夏侯湛传》:“吾子所以褒饰之太矣。斟酌之喻,非小丑之所堪也。”⑥同“泰”。安泰。《老子》第三十五章:“执大象,天下往,往而不害安平太。”(大象:指事物的本原。)《吕氏春秋·大乐》:“天下太平,万物安宁。”

    行:

    (一)①路。《诗经·小雅·小弁》:“行有死人。”②排列而成的行列。杜甫《赠卫八处士》:“昔别君未婚,儿女忽成行。”又为成行的东西的量词。李群玉《九日》:“一行斜雁向人来。”③行辈;辈份。《汉书·李广苏建传附苏武》:“汉天子,我丈人行也。”④古代军事编制。二十五人为行。扬雄《羽猎赋》:“各按行伍。”(伍:五人为伍。) (二)xíng ①行走;两脚交替前进。《列子·说符》:“譬之出不由门,行不从径也。”(径:路。)泛指运行;前进。《论语·述而》:“三人行,必有我师焉。”②引申为离开;离去。《左传· 僖公五年》:“宫之奇以其族行。”古乐府《木兰诗》:“同行十二年,不知木兰是女郎。”又指与出门在外有关的事物。杜甫《奉简高三十五使君》:“行色秋将晚。”③行程;路程。《老子》第六十四章:“千里之行,始于足下。”④疏通;疏导。《孟子·滕文公下》:“水逆行,泛滥于中国。”又指流动的或临时的。⑤做;实施。《孟子·梁惠王下》:“夫人幼而学之,壮而欲行之。”(夫:语气词。)《左传·隐公元年》:“多行不义,必自毙。”⑥行为。《论语·公冶长》:“听其言而观其行。”⑦品行。屈原《九章·橘颂》:“行比伯夷。”《三国志·吴书·吴主传》:“陆逊陈其素行。”⑧唐、宋官制,小官兼代大官的事做守某官,大官兼管小官的事叫行某官。欧阳修《泷冈阡表》:“观文殿学士特进行兵部尚书。”(特进:官名。)⑨古诗诗体之一。属乐府诗类。⑩汉字字体之一行书的省称。字体较楷书简易,较草书规范,汉代以来即流行。陆游《作字》:“书成半行草。”(11)副词。将要。陶潜《归去来兮辞》:“感吾生之行休。”(休:指死。)


  • jian ru ji xian zhong ,wei sai nan tai hang 。

    “jian ru ji xian zhong ,wei sai nan tai hang 。”shi gou chu chu :《chu xia dong zhou zeng meng jiao 》;shi tang chao shi ren liu yan shi de zuo pin 。

    he lao shen geng ang ,gui si ke yi ling 。zheng xin fei wai yan ,zhong shi quan ben qing 。
    tong zi bu hu chen ,ji shu jiu yan jiong 。shen zhe mu xie yi ,yang lu jian zi geng 。
    ou sui xia shan yun ,ren ran shi gu cheng 。jian ru ji xian zhong ,wei sai nan tai hang 。
    shi fa jiu lv si ,you ran dong zhou cheng 。yan ci ye mi tai ,chu kou duo lei xing 。
    yin yi han yuan liao ,wei shi ji xi qing 。leng zao zhu xin re ,jing zhen yu han sheng 。
    duan peng zai men lan ,qi dang tao li rong 。ji shi re du chong ,qin sun li wei sheng 。
    gu fei zhuo wei jiang ,nuo lie wai liao bing 。su jian bing nie xin ,jie chi bao jian zhen 。
    xiu wen fan zheng feng ,kan zi ji gu jing 。can jiang cui mo fen ,gao qi xuan shi ming 。

    【zhu shi 】:

    jian :

    (yi )①shui ming 。②jian jin ,zhu bu fa zhan 。《zhou yi · jian 》:“hong jian yu gan 。”(hong :hong gu ,tian e 。gan :shui bin ,an bian 。)③duan ni ,kai duan 。su shi 《jiao zhan shou 》:“shi da fu yi wei chang yan bing ,yi wei sheng shi rao min ,jian bu ke chang 。”④jia chong 。《lie zi ·li ming 》:“ji liang de ji ,qi ri da jian 。”(ji liang :ren ming 。)⑤fu ci 。zhu jian ;man man fa zhan 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“gu yin luan zhi jian ,ji bian wei cuan 。”《xu xia ke you ji ·huang shan you ri ji 》:“ri jian mu ,sui qian ji zu ,shou xiang hou ju de ,zuo er xia tuo 。”⑥ci xu 。《shi ji ·wu tai bai shi jia 》:“jin yi jian zhi yan 。”《song shi ·he qu zhi er 》:“yu he zi huai 、wei jing bei jing ,jian li bian jun 。”⑦《zhou yi 》gua ming 。gua xing wei gen xia xun shang 。《zhou yi ·jian 》:“jian ,nv gui ji 。”⑧tong “qian (qián)”。qian fu 。《han shu ·gu yong chuan 》:“yi qi jiang jun wang zhan jian zhi yi ,wei qu cong shun 。”(zhan chén:chen mi 。)⑨tong “chan (chán)”。[jian jian ]gao jun de yang le 。《shi jing ·xiao ya ·jian jian zhi dan 》:“jian jian zhi dan ,wei ji gao yi 。” (er )jiān ①jin ;zhan shi 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“qi shui shang (shāng)shang ,jian che wei chang 。”(shang shang :shui shi hen cheng de yang zi 。wei chang :che shang de bu man 。)②xun ran ,ying xiang 。《lun heng ·ben xing 》:“yi sui ying er mo zheng duo zhi xin ,chang da zhi hou ,huo jian li se ,kuang xin bei hang you ci sheng ye 。”《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“su zhi jian min jiu yi 。”③liu ru ;ru 。《shang shu ·yu gong 》:“dong jian yu hai 。”《fa yan ·xue hang 》:“man er hou jian zhe ji shui hu ?”④shu dao 。《shi ji ·yue wang gou jian shi jia 》:“yu zhi gong da yi ,jian jiu chuan ,ding jiu zhou 。”⑤zha ;qi zha 。xie kuo 《〈dong xi xian sheng ji 〉xu 》:“bu bu qu jie yi jian qiao qu zhi 。”(qu jie :qu xian ,jie jing 。)《xun zi ·bu gou 》:“zhi ze jue dao er jian ,yu ze du zei er luan 。”(zhi :zhi 。)《han fei zi ·gui shi 》:“xia jian hang ru ci ,ru ze luan min 。”

    ru :

    ①jin ru ;you wai mian dao li mian 。《lun yu ·ba yi 》:“zi ru tai miao ,mei shi wen 。”②fan zhi jin ru mou chong jing jie 。li bai 《wang you jun 》:“bi jing miao ru shen 。”③te zhi ru chao wei guan 。fu liang 《wei song gong qiu jia zeng liu qian jun biao 》:“chu zheng ru fu ,xing bu ru ming 。”④jie shou ;shou ru 。《zuo chuan ·xuan gong yuan nian 》:“zhou jian er bu ru 。”(zhou :lv ci 。)《xin wu dai shi ·chu shi jia 》:“sui ru mo ji 。”⑤shang jiao ;jiao na 。《mo zi ·gui yi 》:“jin nong fu ru ji shui yu da ren 。”⑥can jia ;jia ru 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“ru zi zhi shi zhe ,wu wei zi sha zhi wang zhi 。”⑦ge yu ;xiang ge ;fu ge 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“hua mei shen jian ru shi mo ?”(shi :shi mao 。)⑧ru sheng 。gu han yu you ping 、shang 、qu 、ru si chong sheng diao 。

    ji :

    ①gong nu shang fa she jian de ji guan 。《lv shi chun qiu ·cha wei 》:“fu nu ji cha yi mi ze bu fa 。”②ji xie ;ji qi 。《zhan guo ce ·song wei ce 》:“gong shu ban wei chu she ji ,jiang yi gong song 。”(gong shu ban :ji lu ban 。)《shi ji ·li sheng liu gu lie chuan 》:“nong fu shi lei ,gong nv xia ji 。”③yao dian ;guan jian 。《zhan guo ce ·qin ce er 》:“ji zhe ,shi zhi ben ye ;ting zhe ,cun wang zhi ji 。”(ting :ting qu jian yi 。)④chong yao shi wu 。《zhen guan zheng yao ·qiu jian 》:“yi ri mo ji ,yi ren ting duan ,sui fu you lao ,an neng jin shan ?”you chong yao de 。《han shu ·huo guang chuan 》:“guang zi hou yuan bing chi mo ji 。”⑤ji hui ;shi ji 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“cheng bai zhi ji ,zai yu jin ri 。”⑥ji ling ;ling qiao duo neng de ren 。《shi shui xin yu ·yan yu 》:“ci zi gui zhang te da ,ji jing you feng 。”

    xian :

    ①xian jun zhi chu 。《zhou yi ·kan 》:“wang gong she xian ,yi shou ji guo 。”②xian yao 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“gu guo bu yi shan xi zhi xian ,wei tian xia bu yi bing ge zhi li 。”③xian e 。《xun zi ·tian lun 》:“zheng xian shi min 。”④xie e 。《shang jun shu ·kai sai 》:“ai si ze xian 。”(si :si li 。)⑤wei xian 。han yu 《na shan 》:“tuo xian yu bi chou 。”

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    wei :

    ①you ju 。《zhan guo ce ·xi zhou ce 》:“qie wei jun wei zhi 。”(qie :si xia 。)②wei xian ;wei ji 。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“guo wei yi ,re shi zhu zhi wu jian qin jun ,shi bi tui 。”③wei xian ;shi zao shou wei xian 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“ci wei wu wei zhe ye 。”④wu ji 。《shi ji ·wei shi jia 》:“shang wu ji wei 。”⑤duan zheng ;zheng 。ji kang 《yu shan ju yuan jue jiao shu 》:“wei zuo yi shi ,bi bu de yao 。”(bi :ma mu 。yao :dong 。)⑥gao ;gao jun 。《zhuang zi ·dao zhi 》:“shi zi lu qu ji wei guan ,jie ji chang jian 。”li bai 《ye su shan si 》:“wei lou gao bai che ,shou ke zhai xing chen 。”⑦xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·zhong xia 》:“zhong xia zhi yue ,ri zai dong jing ,hun kang zhong ,dan wei zhong 。”⑧tong “gui ”。xian zha 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“jin gao you xie yi zhi zhi ,wei fan zhi hang 。”

    sai :

    ①sai kao ;xiang 。《lun yu ·wei zheng 》:“xue er bu sai ze wang 。”《xun zi ·quan xue 》:“wu chang zhong ri er sai yi ,bu ru xu yu zhi suo xue ye 。”②sai nian ;huai nian 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“mi (mǐ)ri bu sai 。”(mi :mo 。)li bai 《jing ye sai 》:“di tou sai gu xiang 。”③chou sai 。zhang hua 《li zhi shi 》:“ji shi sai qiu 。”(ji shi :dui nan zi de mei chen 。)④xin qing ;qing xu 。li yu 《yu mei ren 》:“qing shuang can xue sai nan ren 。”(qing shuang can xue :zhi bin fa yi bai 。)liu zong yuan 《deng liu zhou cheng lou 》:“hai tian chou sai zheng mang mang 。”⑤zhu ci 。ke yong yu gou shou huo gou zhong ,diao zheng yin jie 。《shi jing ·da ya ·sai ji 》:“sai ji da ren ,wen wang zhi mu 。”(ji :tong “zhai ”。zhuang jing 。da ren :ji tai ren 。wang ji zhi qi ,wen wang zhi mu 。)⑥yu qi ci ,a 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“na you qiao mu ,bu ke xiu sai 。”(qiao :gao da 。xiu :xiu xi 。)

    nan :

    (yi )nán kun nan ;jian nan 。yu “yi ”xiang dui 。《lao zi 》di er zhang :“gu you mo xiang sheng ,nan yi xiang cheng 。”li bai 《shu dao nan 》:“shu dao zhi nan ,nan yu shang qing tian 。” (er )nàn ①zai nan ;huo huan 。《sun zi ·mou gong 》:“san jun ji huo ju yi ,ze zhu hou zhi nan zhi yi 。”《han fei zi ·wu du 》:“jian jia li bing yi bei nan 。”(li bing :mo kuai bing qi 。)te zhi bing nan ,fan kang huo pan luan 。gu yi 《guo qin lun 》:“yi fu zuo nan er qi miao hui 。”(qi miao :tian zi de zong miao 。hui :hui huai 。)su shi 《chao cuo lun 》:“wei ren ren jun zi hao jie zhi shi ,neng chu shen wei tian xia fan da nan ,yi qiu cheng da gong 。”②yuan chou 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yi yu zhou wu wei nan 。”(zhou wu :zhou wu wang 。)《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“chu chang yu qin gou nan ,zhan yu han zhong 。”③ze bei ;ze nan 。《meng zi ·li lou xia 》:“yu qin shou you he nan yan ?”you jie wen ;fan bo 。《lun heng ·wen kong 》:“zao nan kong zi ,he shang yu yi ?”wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“bi xie shui ,nan ren ren 。”(ren ren :ning ren ,qiao yan chan mei de xiao ren 。)you bian bo de guan dian ,lun dian 。《han shu ·gao di ji 》:“(han wang )yi wen zhang liang ,liang fa ba nan 。” (san )nuó ①mao cheng de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·xi sang 》:“xi sang you a ,ji xie you nan 。”(a :tong “e ”,rou mei de yang zi 。)②qu zhu yi gui 。hou lai xie zuo “nuo ”。《zhou li ·xia guan ·fang xiang shi 》:“shuai bai li er shi nan ,yi suo shi qu yi 。”

    tai :

    ①ji da 。《huai na zi ·quan yan 》:“dong tong tian de ,hun dun wei piao ,wei zao er cheng wu ,wei zhi tai yi 。”②ji yuan 。《xun zi · zheng lun 》:“tai gu bao zang ,guan hou san cun ,yi qin san ling ,zang tian bu fang tian 。”(bu fang tian :zhi mo fen qiu 。)③chao guo yi ding shu liang de 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“han you tian xia tai ban ,er zhu hou jie fu zhi 。chu bing ba (pí)shi jin ,ci tian wang chu zhi shi ye 。”(ba :tong “pi ”。)④dui nian chang 、wei zun huo bei fen gao de ren de zun chen 。《han shu ·li an su jian chuan fu su wu 》:“lai shi tai fu ren yi bu xing 。”《shi ji ·gao zu ben ji 》:“gao zu wu ri yi chao tai gong 。”⑤guo yu ;guo fen 。《jin shu ·xia hou zhan chuan 》:“wu zi suo yi bao shi zhi tai yi 。zhen zhuo zhi yu ,fei xiao chou zhi suo kan ye 。”⑥tong “tai ”。an tai 。《lao zi 》di san shi wu zhang :“zhi da xiang ,tian xia wang ,wang er bu hai an ping tai 。”(da xiang :zhi shi wu de ben yuan 。)《lv shi chun qiu ·da le 》:“tian xia tai ping ,mo wu an ning 。”

    hang :

    (yi )①lu 。《shi jing ·xiao ya ·xiao bian 》:“hang you si ren 。”②pai lie er cheng de hang lie 。du fu 《zeng wei ba chu shi 》:“xi bie jun wei hun ,er nv hu cheng hang 。”you wei cheng hang de dong xi de liang ci 。li qun yu 《jiu ri 》:“yi hang xie yan xiang ren lai 。”③hang bei ;bei fen 。《han shu ·li an su jian chuan fu su wu 》:“han tian zi ,wo zhang ren hang ye 。”④gu dai jun shi bian zhi 。er shi wu ren wei hang 。yang xiong 《yu lie fu 》:“ge an hang wu 。”(wu :wu ren wei wu 。) (er )xíng ①hang zou ;liang jiao jiao ti qian jin 。《lie zi ·shui fu 》:“pi zhi chu bu you men ,hang bu cong jing ye 。”(jing :lu 。)fan zhi yun hang ;qian jin 。《lun yu ·shu er 》:“san ren hang ,bi you wo shi yan 。”②yin shen wei li kai ;li qu 。《zuo chuan · xi gong wu nian 》:“gong zhi ji yi ji zu hang 。”gu le fu 《mu lan shi 》:“tong hang shi er nian ,bu zhi mu lan shi nv lang 。”you zhi yu chu men zai wai you guan de shi wu 。du fu 《feng jian gao san shi wu shi jun 》:“hang se qiu jiang wan 。”③hang cheng ;lu cheng 。《lao zi 》di liu shi si zhang :“qian li zhi hang ,shi yu zu xia 。”④shu tong ;shu dao 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“shui ni hang ,fan lan yu zhong guo 。”you zhi liu dong de huo lin shi de 。⑤zuo ;shi shi 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“fu ren you er xue zhi ,zhuang er yu hang zhi 。”(fu :yu qi ci 。)《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“duo hang bu yi ,bi zi bi 。”⑥hang wei 。《lun yu ·gong ye chang 》:“ting ji yan er guan ji hang 。”⑦pin hang 。qu yuan 《jiu zhang ·ju song 》:“hang bi bai yi 。”《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“liu xun chen ji su hang 。”⑧tang 、song guan zhi ,xiao guan jian dai da guan de shi zuo shou mou guan ,da guan jian guan xiao guan de shi jiao hang mou guan 。ou yang xiu 《long gang qian biao 》:“guan wen dian xue shi te jin hang bing bu shang shu 。”(te jin :guan ming 。)⑨gu shi shi ti zhi yi 。shu le fu shi lei 。⑩han zi zi ti zhi yi hang shu de sheng chen 。zi ti jiao kai shu jian yi ,jiao cao shu gui fan ,han dai yi lai ji liu hang 。liu you 《zuo zi 》:“shu cheng ban hang cao 。”(11)fu ci 。jiang yao 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“gan wu sheng zhi hang xiu 。”(xiu :zhi si 。)