• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 寒山斂輕靄,霽野澄初旭。

    “寒山斂輕靄,霽野澄初旭。”詩句出處:《酬鄭沁州》;是唐朝詩人劉禕之的作品。

    麒閣一代良,熊軒千裡躅。緝圖昭國典,按部留宸矚。
    匪厭承明廬,佇兼司隸局。蕓書暫輟載,竹使方臨俗。
    節變風緒高,秋深露華溽。寒山斂輕靄,霽野澄初旭。
    已切長年悲,誰堪岐路促。遙林征馬迅,別館嘶驂跼。
    雅贈響摐金,索居睽倚玉。淒斷離鴻引,勞歌思足曲。

    【註釋】:

    寒:

    ①冷。《禮記·月令》:“寒熱不節,民多虐疾。”《呂氏春秋·察今》:“見瓶水之冰,而知天下之寒。”②貧窮;貧寒。杜甫《自京赴奉先縣詠懷》:“彤庭所分帛,本自寒女出。”(彤庭:指富貴人傢。)《晉書·劉毅傳》:“是以上品無寒門,下品無士族。”③害怕;畏懼。《聊齋志異·辛十四娘》:“誤入澗谷,狼奔鴟(chī)叫,豎毛寒心。”(鴟:貓頭鷹。)

    斂:

    ①收集;聚集。《周禮· 夏官· 繕人》:“掌詔王射……既射則斂之。”(詔:告。)《詩經·小雅·大田》:“此有不斂。”②征收;索取。 柳宗元《捕蛇者說》:“孰知賦斂之毒有甚是蛇者乎!”張溥《五人墓碑記》:“為之聲義,斂貲財以送其行。”(貲:同“資”,資財。)《韓非子·顯學》:“今上征斂於富人。”③整肅;約束;收束。《戰國策·楚策》:“一國之眾,見君莫不斂衽而拜。”④裝斂。後作“殮(liàn)”。《 禮記·喪服大記》:“斂者既斂,必哭。”⑤不足。《史記·趙世傢》:“去沙丘、鉅鹿斂三百裡。”

    輕:

    ①重量小。與“重”相對。《孟子· 梁惠王上》:“權,然後知輕重。”(權:衡量。)②輕微;微薄;淺薄。諸葛亮《與參軍掾屬教》:“任重才輕。”③輕率;不穩重。劉炎《邇言》:“輕躁寡謀,不必皆年少。”④輕便。《漢書·食貨志上》:“夫寒之於衣,不待輕暖。”⑤輕視;看不起。《老子》:“禍莫大於輕敵。”⑥輕易;隨便。《鹽鐵論·刑德》:“千仞之高,人不輕凌。”⑦使……變輕;減輕。王維《送元中丞傳運江淮》:“薄稅歸天府,輕徭賴使臣。”(天府:朝廷的倉庫。徭:勞役。)⑧用力小。白居易《琵琶行》:“輕攏慢捻(niǎn)抹復挑。”⑨輕快。王維《觀獵》:“雪盡馬蹄輕。”

    靄:

    ①雲霧氣。王維《終南山》:“白雲回望合,青靄入看無。”②籠罩的樣子。倪瓚《六月五日偶成》:“坐看青苔欲上衣,一池春水靄餘暉。”

    霽:

    ①雪止,雲霧散,天放晴。宋玉《高唐賦》:“風止雨霽,雲無所處(chǔ)。”(處:居住。)《尚書·洪范》:“乃命卜筮,曰雨曰霽。”王勃《滕王閣序》:“雲銷雨霽,彩徹區明。”②明朗。黃庭堅《濂溪詩序》:“周茂叔人品甚高,胸中灑落,如光風霽月。”③怒氣消除。《宋史·范純仁傳》:“哲宗為之少(shǎo)霽。”《漢書·魏相傳》:“相心善其言,為霽威嚴。”

    野:

    ①郊外。《詩經 · 邶風 · 燕燕》:“之子於歸,遠送於野。”②田野;原野。杜甫《旅夜書懷》:“星垂平野闊,月湧大江流。”③朝廷之外;民間。與“朝”相對。指不在朝,不當政。《尚書·大禹謨》:“君子在野,小人在位。”④非人工畜養或培植的(動植物)。李白《訪戴天山道士不遇》詩:“野竹分青靄。”(青靄:山中雲氣。)⑤粗鄙;野蠻。《說苑·修文》:“小人失之野,救野莫如敬。”⑥質樸;缺乏文采。《論語·雍也》:“質勝文則野。”

    澄:

    (一)①水清。王安石《桂枝香·登臨送目》:“千裡澄江似練。”(練:一種白色的絲織品。)②靜;使安靜。呂巖《水龍吟》:“萬事澄心定志,聚真陽、都歸一處。”(真陽:即真陽之氣,是道傢追求的。) (二)dèng 澄清。讓液體中的雜質沉下去。《三國志·吳書·孫靜傳》:“頃連雨水濁,兵飲之多腹痛,令促具罌(yīng)缶(fǒu)數百口澄水。”

    初:

    ①開始。《史記·賈誼傳》:“年少初學。”柳宗元《封建論》:“天地果無初乎?”②當初;原先。《後漢書·華佗傳》:“初,軍吏李成苦欬(ké),盡夜不寐……”③從前;往日。《三國志·蜀書·黃權傳》:“先主曰:‘孤負黃權,權不負孤也。’待之如初。”④表示序次的第一。《史記·秦本紀》:“二年初伏,以狗禦蠱。”白居易《暮江吟》:“可憐九月初三夜,露似珍珠月似弓。”⑤才;剛剛。《史記·秦始皇本紀》:“天下初定,又復立國,是樹兵也。”[初無]從來沒有,並沒有。《後漢書·蓋勛傳》:“群臣初無是言也。”

    旭:

    ①太陽初出。陶潛《歸園田居五首》之五:“歡來苦夕短,已復至天旭。”②陽光。《晉書·郭璞傳》:“熙冰之采不羨旭晞。”③光亮;明亮。佚名《處士張興墓志銘》:“玄門一掩,寒燈無旭。”[旭日]初升的太陽。《詩經·邶風·匏有苦葉》:“旭日始旦。”[旭旭]1. 太陽剛出來的樣子。《新書·修政語下》:“旭旭然如日之始出也。”2.自得的樣子。《漢書·揚雄傳上》:“嘻嘻旭旭,天地稠㟼。”


  • 寒山敛轻霭,霁野澄初旭。

    “寒山敛轻霭,霁野澄初旭。”诗句出处:《酬郑沁州》;是唐朝诗人刘祎之的作品。

    麒阁一代良,熊轩千里躅。缉图昭国典,按部留宸瞩。
    匪厌承明庐,伫兼司隶局。芸书暂辍载,竹使方临俗。
    节变风绪高,秋深露华溽。寒山敛轻霭,霁野澄初旭。
    已切长年悲,谁堪岐路促。遥林征马迅,别馆嘶骖跼。
    雅赠响摐金,索居睽倚玉。凄断离鸿引,劳歌思足曲。

    【注释】:

    寒:

    ①冷。《礼记·月令》:“寒热不节,民多虐疾。”《吕氏春秋·察今》:“见瓶水之冰,而知天下之寒。”②贫穷;贫寒。杜甫《自京赴奉先县咏怀》:“彤庭所分帛,本自寒女出。”(彤庭:指富贵人家。)《晋书·刘毅传》:“是以上品无寒门,下品无士族。”③害怕;畏惧。《聊斋志异·辛十四娘》:“误入涧谷,狼奔鸱(chī)叫,竖毛寒心。”(鸱:猫头鹰。)

    敛:

    ①收集;聚集。《周礼· 夏官· 缮人》:“掌诏王射……既射则敛之。”(诏:告。)《诗经·小雅·大田》:“此有不敛。”②征收;索取。 柳宗元《捕蛇者说》:“孰知赋敛之毒有甚是蛇者乎!”张溥《五人墓碑记》:“为之声义,敛赀财以送其行。”(赀:同“资”,资财。)《韩非子·显学》:“今上征敛于富人。”③整肃;约束;收束。《战国策·楚策》:“一国之众,见君莫不敛衽而拜。”④装敛。后作“殓(liàn)”。《 礼记·丧服大记》:“敛者既敛,必哭。”⑤不足。《史记·赵世家》:“去沙丘、钜鹿敛三百里。”

    轻:

    ①重量小。与“重”相对。《孟子· 梁惠王上》:“权,然后知轻重。”(权:衡量。)②轻微;微薄;浅薄。诸葛亮《与参军掾属教》:“任重才轻。”③轻率;不稳重。刘炎《迩言》:“轻躁寡谋,不必皆年少。”④轻便。《汉书·食货志上》:“夫寒之于衣,不待轻暖。”⑤轻视;看不起。《老子》:“祸莫大于轻敌。”⑥轻易;随便。《盐铁论·刑德》:“千仞之高,人不轻凌。”⑦使……变轻;减轻。王维《送元中丞传运江淮》:“薄税归天府,轻徭赖使臣。”(天府:朝廷的仓库。徭:劳役。)⑧用力小。白居易《琵琶行》:“轻拢慢捻(niǎn)抹复挑。”⑨轻快。王维《观猎》:“雪尽马蹄轻。”

    霭:

    ①云雾气。王维《终南山》:“白云回望合,青霭入看无。”②笼罩的样子。倪瓒《六月五日偶成》:“坐看青苔欲上衣,一池春水霭余晖。”

    霁:

    ①雪止,云雾散,天放晴。宋玉《高唐赋》:“风止雨霁,云无所处(chǔ)。”(处:居住。)《尚书·洪范》:“乃命卜筮,曰雨曰霁。”王勃《滕王阁序》:“云销雨霁,彩彻区明。”②明朗。黄庭坚《濂溪诗序》:“周茂叔人品甚高,胸中洒落,如光风霁月。”③怒气消除。《宋史·范纯仁传》:“哲宗为之少(shǎo)霁。”《汉书·魏相传》:“相心善其言,为霁威严。”

    野:

    ①郊外。《诗经 · 邶风 · 燕燕》:“之子于归,远送于野。”②田野;原野。杜甫《旅夜书怀》:“星垂平野阔,月涌大江流。”③朝廷之外;民间。与“朝”相对。指不在朝,不当政。《尚书·大禹谟》:“君子在野,小人在位。”④非人工畜养或培植的(动植物)。李白《访戴天山道士不遇》诗:“野竹分青霭。”(青霭:山中云气。)⑤粗鄙;野蛮。《说苑·修文》:“小人失之野,救野莫如敬。”⑥质朴;缺乏文采。《论语·雍也》:“质胜文则野。”

    澄:

    (一)①水清。王安石《桂枝香·登临送目》:“千里澄江似练。”(练:一种白色的丝织品。)②静;使安静。吕岩《水龙吟》:“万事澄心定志,聚真阳、都归一处。”(真阳:即真阳之气,是道家追求的。) (二)dèng 澄清。让液体中的杂质沉下去。《三国志·吴书·孙静传》:“顷连雨水浊,兵饮之多腹痛,令促具罂(yīng)缶(fǒu)数百口澄水。”

    初:

    ①开始。《史记·贾谊传》:“年少初学。”柳宗元《封建论》:“天地果无初乎?”②当初;原先。《后汉书·华佗传》:“初,军吏李成苦欬(ké),尽夜不寐……”③从前;往日。《三国志·蜀书·黄权传》:“先主曰:‘孤负黄权,权不负孤也。’待之如初。”④表示序次的第一。《史记·秦本纪》:“二年初伏,以狗御蛊。”白居易《暮江吟》:“可怜九月初三夜,露似珍珠月似弓。”⑤才;刚刚。《史记·秦始皇本纪》:“天下初定,又复立国,是树兵也。”[初无]从来没有,并没有。《后汉书·盖勋传》:“群臣初无是言也。”

    旭:

    ①太阳初出。陶潜《归园田居五首》之五:“欢来苦夕短,已复至天旭。”②阳光。《晋书·郭璞传》:“熙冰之采不羡旭晞。”③光亮;明亮。佚名《处士张兴墓志铭》:“玄门一掩,寒灯无旭。”[旭日]初升的太阳。《诗经·邶风·匏有苦叶》:“旭日始旦。”[旭旭]1. 太阳刚出来的样子。《新书·修政语下》:“旭旭然如日之始出也。”2.自得的样子。《汉书·扬雄传上》:“嘻嘻旭旭,天地稠㟼。”


  • han shan lian qing ai ,ji ye cheng chu xu 。

    “han shan lian qing ai ,ji ye cheng chu xu 。”shi gou chu chu :《chou zheng qin zhou 》;shi tang chao shi ren liu yi zhi de zuo pin 。

    qi ge yi dai liang ,xiong xuan qian li zhu 。ji tu zhao guo dian ,an bu liu chen zhu 。
    fei ya cheng ming lu ,zhu jian si li ju 。yun shu zan chuo zai ,zhu shi fang lin su 。
    jie bian feng xu gao ,qiu shen lou hua ru 。han shan lian qing ai ,ji ye cheng chu xu 。
    yi qie chang nian bei ,shei kan qi lu cu 。yao lin zheng ma xun ,bie guan si can 跼。
    ya zeng xiang chuang jin ,suo ju kui yi yu 。qi duan li hong yin ,lao ge sai zu qu 。

    【zhu shi 】:

    han :

    ①leng 。《li ji ·yue ling 》:“han re bu jie ,min duo nve ji 。”《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“jian ping shui zhi bing ,er zhi tian xia zhi han 。”②pin qiong ;pin han 。du fu 《zi jing fu feng xian xian yong huai 》:“tong ting suo fen bo ,ben zi han nv chu 。”(tong ting :zhi fu gui ren jia 。)《jin shu ·liu yi chuan 》:“shi yi shang pin mo han men ,xia pin mo shi zu 。”③hai pa ;wei ju 。《liao zhai zhi yi ·xin shi si niang 》:“wu ru jian gu ,lang ben chi (chī)jiao ,shu mao han xin 。”(chi :mao tou ying 。)

    lian :

    ①shou ji ;ju ji 。《zhou li · xia guan · shan ren 》:“zhang zhao wang she ……ji she ze lian zhi 。”(zhao :gao 。)《shi jing ·xiao ya ·da tian 》:“ci you bu lian 。”②zheng shou ;suo qu 。 liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“shu zhi fu lian zhi du you shen shi she zhe hu !”zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“wei zhi sheng yi ,lian zi cai yi song ji hang 。”(zi :tong “zi ”,zi cai 。)《han fei zi ·xian xue 》:“jin shang zheng lian yu fu ren 。”③zheng su ;yao shu ;shou shu 。《zhan guo ce ·chu ce 》:“yi guo zhi zhong ,jian jun mo bu lian ren er bai 。”④zhuang lian 。hou zuo “lian (liàn)”。《 li ji ·sang fu da ji 》:“lian zhe ji lian ,bi ku 。”⑤bu zu 。《shi ji ·zhao shi jia 》:“qu sha qiu 、ju lu lian san bai li 。”

    qing :

    ①chong liang xiao 。yu “chong ”xiang dui 。《meng zi · liang hui wang shang 》:“quan ,ran hou zhi qing chong 。”(quan :heng liang 。)②qing wei ;wei bao ;jian bao 。zhu ge liang 《yu can jun yuan shu jiao 》:“ren chong cai qing 。”③qing lv ;bu wen chong 。liu yan 《er yan 》:“qing zao gua mou ,bu bi jie nian shao 。”④qing bian 。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“fu han zhi yu yi ,bu dai qing nuan 。”⑤qing shi ;kan bu qi 。《lao zi 》:“huo mo da yu qing di 。”⑥qing yi ;sui bian 。《yan tie lun ·xing de 》:“qian ren zhi gao ,ren bu qing ling 。”⑦shi ……bian qing ;jian qing 。wang wei 《song yuan zhong cheng chuan yun jiang huai 》:“bao shui gui tian fu ,qing yao lai shi chen 。”(tian fu :chao ting de cang ku 。yao :lao yi 。)⑧yong li xiao 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“qing long man nian (niǎn)ma fu tiao 。”⑨qing kuai 。wang wei 《guan lie 》:“xue jin ma ti qing 。”

    ai :

    ①yun wu qi 。wang wei 《zhong na shan 》:“bai yun hui wang ge ,qing ai ru kan mo 。”②long zhao de yang zi 。ni zan 《liu yue wu ri ou cheng 》:“zuo kan qing tai yu shang yi ,yi chi chun shui ai yu hui 。”

    ji :

    ①xue zhi ,yun wu san ,tian fang qing 。song yu 《gao tang fu 》:“feng zhi yu ji ,yun mo suo chu (chǔ)。”(chu :ju zhu 。)《shang shu ·hong fan 》:“nai ming bo shi ,yue yu yue ji 。”wang bo 《teng wang ge xu 》:“yun xiao yu ji ,cai che ou ming 。”②ming lang 。huang ting jian 《lian xi shi xu 》:“zhou mao shu ren pin shen gao ,xiong zhong sa la ,ru guang feng ji yue 。”③nu qi xiao chu 。《song shi ·fan chun ren chuan 》:“zhe zong wei zhi shao (shǎo)ji 。”《han shu ·wei xiang chuan 》:“xiang xin shan ji yan ,wei ji wei yan 。”

    ye :

    ①jiao wai 。《shi jing · bei feng · yan yan 》:“zhi zi yu gui ,yuan song yu ye 。”②tian ye ;yuan ye 。du fu 《lv ye shu huai 》:“xing chui ping ye kuo ,yue chong da jiang liu 。”③chao ting zhi wai ;min jian 。yu “chao ”xiang dui 。zhi bu zai chao ,bu dang zheng 。《shang shu ·da yu mo 》:“jun zi zai ye ,xiao ren zai wei 。”④fei ren gong chu yang huo pei zhi de (dong zhi wu )。li bai 《fang dai tian shan dao shi bu yu 》shi :“ye zhu fen qing ai 。”(qing ai :shan zhong yun qi 。)⑤cu bi ;ye man 。《shui yuan ·xiu wen 》:“xiao ren shi zhi ye ,jiu ye mo ru jing 。”⑥zhi piao ;que fa wen cai 。《lun yu ·yong ye 》:“zhi sheng wen ze ye 。”

    cheng :

    (yi )①shui qing 。wang an dan 《gui zhi xiang ·deng lin song mu 》:“qian li cheng jiang shi lian 。”(lian :yi chong bai se de si zhi pin 。)②jing ;shi an jing 。lv yan 《shui long yin 》:“mo shi cheng xin ding zhi ,ju zhen yang 、dou gui yi chu 。”(zhen yang :ji zhen yang zhi qi ,shi dao jia zhui qiu de 。) (er )dèng cheng qing 。rang ye ti zhong de za zhi chen xia qu 。《san guo zhi ·wu shu ·sun jing chuan 》:“qing lian yu shui zhuo ,bing yin zhi duo fu tong ,ling cu ju ying (yīng)fou (fǒu)shu bai kou cheng shui 。”

    chu :

    ①kai shi 。《shi ji ·gu yi chuan 》:“nian shao chu xue 。”liu zong yuan 《feng jian lun 》:“tian de guo mo chu hu ?”②dang chu ;yuan xian 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“chu ,jun li li cheng ku kai (ké),jin ye bu mei ……”③cong qian ;wang ri 。《san guo zhi ·shu shu ·huang quan chuan 》:“xian zhu yue :‘gu fu huang quan ,quan bu fu gu ye 。’dai zhi ru chu 。”④biao shi xu ci de di yi 。《shi ji ·qin ben ji 》:“er nian chu fu ,yi gou yu gu 。”bai ju yi 《mu jiang yin 》:“ke lian jiu yue chu san ye ,lou shi zhen zhu yue shi gong 。”⑤cai ;gang gang 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“tian xia chu ding ,you fu li guo ,shi shu bing ye 。”[chu mo ]cong lai mei you ,bing mei you 。《hou han shu ·gai xun chuan 》:“qun chen chu mo shi yan ye 。”

    xu :

    ①tai yang chu chu 。tao qian 《gui yuan tian ju wu shou 》zhi wu :“huan lai ku xi duan ,yi fu zhi tian xu 。”②yang guang 。《jin shu ·guo pu chuan 》:“xi bing zhi cai bu xian xu 晞。”③guang liang ;ming liang 。yi ming 《chu shi zhang xing mu zhi ming 》:“xuan men yi yan ,han deng mo xu 。”[xu ri ]chu sheng de tai yang 。《shi jing ·bei feng ·pao you ku xie 》:“xu ri shi dan 。”[xu xu ]1. tai yang gang chu lai de yang zi 。《xin shu ·xiu zheng yu xia 》:“xu xu ran ru ri zhi shi chu ye 。”2.zi de de yang zi 。《han shu ·yang xiong chuan shang 》:“xi xi xu xu ,tian de chou 㟼。”