- 繁体
- 简体
- 拼音
-
寂寂無何鄉,密爾天地隔。
“寂寂無何鄉,密爾天地隔。”詩句出處:《遊桃源一百韻》;是唐朝詩人劉禹錫的作品。
昏旦遞明媚,煙嵐分委積。香蔓垂綠潭,暴龍照孤磧。
淵明著前志,子驥思遠蹠。寂寂無何鄉,密爾天地隔。
金行太元歲,漁者偶探賾。尋花得幽蹤,窺洞穿暗隙。
依微聞雞犬,豁達值阡陌。居人互將迎,笑語如平昔。
廣樂雖交奏,海禽心不懌。揮手一來歸,故溪無處覓。
綿綿五百載,市朝幾遷革。有路在壺中,無人知地脈。
皇傢感至道,聖祚自天錫。金闕傳本枝,玉函留寶歷。
禁山開秘宇,復戶潔靈宅。蕊檢香氛氳,醮壇煙冪冪。
我來塵外躅,瑩若朝星析。崖轉對翠屏,水窮留畫鷁。
三休俯喬木,千級扳峭壁。旭日聞撞鐘,彩雲迎躡屐。
遂登最高頂,縱目還楚澤。平湖見草青,遠岸連霞赤。
幽尋如夢想,綿思屬空闃。夤緣且忘疲,耽玩近成癖。
清猿伺曉發,瑤草凌寒坼。祥禽舞蔥蘢,珠樹搖玓瓅。
羽人顧我笑,勸我稅歸軛。霓裳何飄颻,童顏潔白皙。
重巖是藩屏,馴鹿受羈靮。樓居彌清霄,蘿蔦成翠帟。
仙翁遺竹杖,王母留桃核。姹女飛丹砂,青童護金液。
寶氣浮鼎耳,神光生劍脊。虛無天樂來,僁窣鬼兵役。
丹丘肅朝禮,玉札工紬繹。枕中淮南方,床下阜鄉舄。
明燈坐遙夜,幽籟聽淅瀝。因話近世仙,聳然心神惕。
乃言瞿氏子,骨狀非凡格。往事黃先生,群兒多侮劇。
謷然不屑意,元氣貯肝膈。往往遊不歸,洞中觀博弈。
言高未易信,猶復加訶責。一旦前致辭,自雲仙期迫。
言師有道骨,前事常被謫。如今三山上,名字在真籍。
悠然謝主人,後歲當來覿。言畢依庭樹,如煙去無跡。
觀者皆失次,驚追紛絡繹。日暮山徑窮,松風自蕭槭。
適逢修蛇見,瞋目光激射。如嚴三清居,不使恣搜索。
唯馀步綱勢,八趾在沙礫。至今東北隅,表以壇上石。
列仙徒有名,世人非目擊。如何庭廡際,白日振飛翮。
洞天豈幽遠,得道如咫尺。一氣無死生,三光自遷易。
因思人間世,前路何狹窄。瞥然此生中,善祝期滿百。
大方播群類,秀氣肖翕辟。性靜本同和,物牽成阻厄。
是非鬥方寸,葷血昏精魄。遂令多夭傷,猶喜見斑白。
喧喧車馬馳,苒苒桑榆夕。共安緹繡榮,不悟泥途適。
紛吾本孤賤,世葉在逢掖。九流宗指歸,百氏旁捃摭。
公卿偶慰薦,鄉曲繆推擇。居安白社貧,志傲玄纁辟。
功名希自取,簪組俟揚歷。書府蚤懷鉛,射宮曾發的。
起草香生帳,坐曹烏集柏。賜燕聆簫韶,侍祠閱琮璧。
嘗聞履忠信,可以行蠻貊。自述希古心,忘恃幹時畫。
巧言忽成錦,苦志徒食蘗。平地生峰巒,深心有矛戟。
層波一震蕩,弱植忽淪溺。北渚吊靈均,長岑思亭伯。
禍來昧幾兆,事去空嘆息。塵累與時深,流年隨漏滴。
才能疑木雁,報施迷夷蹠。楚奏縶鐘儀,商歌勞甯戚。
稟生非懸解,對鏡方感激。自從嬰網羅,每事問龜策。
王正降雷雨,環玦賜遷斥。倘伏夷平人,誓將依羽客。
買山構精舍,領徒開講席。冀無身外憂,自有閑中益。
道芽期日就,塵慮乃冰釋。且欲遺姓名,安能慕竹帛。
長生尚學致,一溉豈虛擲。芝朮資餱糧,煙霞拂巾幘。
黃石履看墮,洪崖肩可拍。聊復嗟蜉蝣,何煩哀虺蜴。
青囊既深味,瓊葩亦屢摘。縱無西山資,猶免長戚戚。
【註釋】:
寂:
①寂靜;沒有聲音。《老子》第二十五章:“寂兮寥兮。”(寥:空曠高遠。)韓愈《明水賦》:“夜寂天清。”②孤單;冷清。元稹《行宮》:“宮花寂寞紅。”無:
①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”何:
(一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。鄉:
(一)①行政區劃名。1.古代鄉的建制,大小不一。周代一萬二千五百傢為鄉,漢代十亭為鄉。《周禮·地官·大司徒》:“五州為鄉。”(州:二千五百傢為州。)《漢書·百官公卿表上》:“大率十裡一亭,亭有長。十亭一鄉。”(大率:大概。)2.唐、宋以來為縣以下的行政區劃。《宋史·袁燮傳》:“合保為都,合都為鄉,合鄉為縣。”(保:十傢為保,五十傢為大保。)②城鎮以外的地方,指農村。翁卷《鄉村四月》:“鄉村四月閑人少。”③傢鄉,指自己的傢庭世代居住的地方。賀知章《回鄉偶書》:“鄉音無改鬢毛衰。”④地方;地區。曹鄴《奉命齊州推事畢寄本府尚書》:“孤飛入齊鄉。”(齊:州名。)⑤境界。許渾《與裴三十秀才自越西歸望亭阻凍登虎丘山寺精舍》:“酒鄉逢客病,詩境遇僧閑。” ⑥通“享(xiǎng)”、“饗(饗)”。享受。《漢書·文帝紀》:“夫以朕之不德,而專鄉獨美其福,百姓不與(yù)焉。”(夫:句首助詞。專: 獨。與: 參與。) ⑦通“響(xiǎng)”。回聲。《漢書 · 天文志》:“猶景之象形,鄉之應聲。” (二)xiàng ①窗戶。《儀禮·土虞禮》:“啟牖鄉如初。”(牖yǒu:窗戶。)②同“向”。朝著;面向。《荀子·大略》:“父南鄉而立。”《史記·魏公子列傳》:“侯生果北鄉自剄。”(自剄:自殺。)又方位;方向。《荀子·賦篇》:“天地易位,四時易鄉。”《韓非子·內儲說上》:“夫矢來有純鄉。”③同“向”。趨向;向往。《墨子·耕樁》:“夫倍義而鄉祿者,我常聞之矣。”(倍:通“背”。違背。)《荀子·大略》:“天下鄉善矣。”④接近;將近。《漢書·外戚傳下·孝成趙皇後》:“鄉晨,傅絝襪。”(傅:通“附”,著,穿。絝:套褲。)⑤同“向”。從前。《孟子·告子上》:“鄉為身死而不受,今為宮室之美為之。”《荀子·儒效》:“鄉有天下,今無天下。”⑥剛才。《論語·顏淵》:“鄉也吾見於夫子而問知。”(知:智。)《史記·高祖本紀》:“鄉者夫人嬰兒皆似君。”⑦同“向”。表示事後的假設,可譯為“假如”、“如果”。《史記·平津侯主父列傳》:“鄉使秦緩其開罰,薄賦斂……則世世必安矣。”《漢書·五行志下》:“鄉亡桓公,星遂至地,中國其良絕矣。”密:
①細密;周密。《周易·系辭上》:“君不密則失臣,臣不密則失身。”②精致。《北史·崔光傳》:“極宇崇麗,壇築工密。”(極宇:本指房屋的脊和簷,此代稱房屋。)③緊密;稠密。《鹽鐵論·刑德》:“而網密於凝脂。”李中《寄左偃》:“閒留好鳥庭柯密。”(柯:樹枝。)④秘密。《北史·韓鳳傳》:“軍國要密,無不經手。”⑤親密;貼近。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“(劉備)於是與亮情好日密。”⑥寂靜;靜默。《莊子·達生》:“公密而不應。”爾:
①代詞。相當於“你”、“你的”。《左傳·宣公十五年》:“我無爾詐,爾無我虞。”②指示代詞。相當於“這”、“那”。《禮記·檀弓上》:“夫子何善爾也?”《晉書·桓溫傳》:“果爾,後將易吾姓也。”③用在詞尾,表示“……的樣子”。《古詩十九首》之十九:“相去萬餘裡,故人心尚爾。”④近;淺近。後作“邇(邇)”。《詩經·大雅·行葦》:“戚戚兄弟,莫遠具爾。”(戚戚:親愛。具:通“俱”。)《周禮·地官·肆長》:“實相近者相爾也。”⑤形容詞或副詞後綴。表示“……的樣子。”《史記·仲尼弟子列傳》:“孔子喟爾嘆曰:……”《論語·陽貨》:“夫子莞爾而笑。”⑥語氣詞。1. 表示限止。相當於“而已”、“罷瞭”。《戰國策·魏策四》:“佈衣之怒,亦免冠徒跣,以頭搶城爾。”2. 表示判斷和肯定。相當於“瞭”、“呢”。《公羊傳·宣公十五年》:“莊王圍宋,軍有七日之糧爾;盡此不勝,將去而歸爾。”⑦通“薾”。 花繁盛的樣子。《詩經·小雅·采薇》:“彼爾維何? 維常之華。”天:
①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”地:
①大地。與“天”相對。《管子·形勢解》:“地生養萬物。”②陸地;地面。《左傳·僖公四年》:“公(晉獻公)至,毒而獻之。公祭之地,地墳(fèn);與犬,犬斃。”(墳:隆起。)③土地;田地。《周禮·地官·載師》:“以廛裡任國中之地,以場圃任園地。”(廛:城市中的空地。國中:指王城之內。)④領土;疆土。《孟子·離婁上》:“爭地以戰,殺人盈野。”⑤地方;場所。《孫子兵法·虛實》:“先處戰地而待敵者佚。”⑥處境;地位。《史記·李斯列傳》:“久處卑賤之位,困苦之地。”⑦指境界。齊己《移居西湖作》:“隻待秋聲滌心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交廣》:“議論有餘地,公侯來未遲。”⑨路程。李白《妾薄命》:“長門一步地,不肯暫回車。”⑩通“第”。副詞。但;隻。《漢書·丙吉傳》:“西曹地忍之,此不過污丞相車茵耳。”隔:
①阻開;隔離。《戰國策·趙策二》:“秦無韓魏之隔。”②間隔;距離。杜甫《奉待嚴大夫》:“不知旌節隔年回。”李白《江行寄遠》:“疾風吹片帆,日暮千裡隔。”③隔閡。李白《君馬黃》:“馬色雖不同,人心本無隔。”④通“膈”。隔膜,腹腔和胸腔之內的肌肉膜。《管子·水地》:“脾生隔,肺生骨。”⑤格子。周邦彥《六醜》:“多情是誰追惜,但蜂媒蝶使,時叩窗隔。” -
寂寂无何乡,密尔天地隔。
“寂寂无何乡,密尔天地隔。”诗句出处:《游桃源一百韵》;是唐朝诗人刘禹锡的作品。
昏旦递明媚,烟岚分委积。香蔓垂绿潭,暴龙照孤碛。
渊明著前志,子骥思远蹠。寂寂无何乡,密尔天地隔。
金行太元岁,渔者偶探赜。寻花得幽踪,窥洞穿暗隙。
依微闻鸡犬,豁达值阡陌。居人互将迎,笑语如平昔。
广乐虽交奏,海禽心不怿。挥手一来归,故溪无处觅。
绵绵五百载,市朝几迁革。有路在壶中,无人知地脉。
皇家感至道,圣祚自天锡。金阙传本枝,玉函留宝历。
禁山开秘宇,复户洁灵宅。蕊检香氛氲,醮坛烟幂幂。
我来尘外躅,莹若朝星析。崖转对翠屏,水穷留画鹢。
三休俯乔木,千级扳峭壁。旭日闻撞钟,彩云迎蹑屐。
遂登最高顶,纵目还楚泽。平湖见草青,远岸连霞赤。
幽寻如梦想,绵思属空阒。夤缘且忘疲,耽玩近成癖。
清猿伺晓发,瑶草凌寒坼。祥禽舞葱茏,珠树摇玓瓅。
羽人顾我笑,劝我税归轭。霓裳何飘飖,童颜洁白皙。
重岩是藩屏,驯鹿受羁靮。楼居弥清霄,萝茑成翠帟。
仙翁遗竹杖,王母留桃核。姹女飞丹砂,青童护金液。
宝气浮鼎耳,神光生剑脊。虚无天乐来,僁窣鬼兵役。
丹丘肃朝礼,玉札工紬绎。枕中淮南方,床下阜乡舄。
明灯坐遥夜,幽籁听淅沥。因话近世仙,耸然心神惕。
乃言瞿氏子,骨状非凡格。往事黄先生,群儿多侮剧。
謷然不屑意,元气贮肝膈。往往游不归,洞中观博弈。
言高未易信,犹复加诃责。一旦前致辞,自云仙期迫。
言师有道骨,前事常被谪。如今三山上,名字在真籍。
悠然谢主人,后岁当来觌。言毕依庭树,如烟去无迹。
观者皆失次,惊追纷络绎。日暮山径穷,松风自萧槭。
适逢修蛇见,瞋目光激射。如严三清居,不使恣搜索。
唯馀步纲势,八趾在沙砾。至今东北隅,表以坛上石。
列仙徒有名,世人非目击。如何庭庑际,白日振飞翮。
洞天岂幽远,得道如咫尺。一气无死生,三光自迁易。
因思人间世,前路何狭窄。瞥然此生中,善祝期满百。
大方播群类,秀气肖翕辟。性静本同和,物牵成阻厄。
是非斗方寸,荤血昏精魄。遂令多夭伤,犹喜见斑白。
喧喧车马驰,苒苒桑榆夕。共安缇绣荣,不悟泥途适。
纷吾本孤贱,世叶在逢掖。九流宗指归,百氏旁捃摭。
公卿偶慰荐,乡曲缪推择。居安白社贫,志傲玄纁辟。
功名希自取,簪组俟扬历。书府蚤怀铅,射宫曾发的。
起草香生帐,坐曹乌集柏。赐燕聆箫韶,侍祠阅琮璧。
尝闻履忠信,可以行蛮貊。自述希古心,忘恃干时画。
巧言忽成锦,苦志徒食蘖。平地生峰峦,深心有矛戟。
层波一震荡,弱植忽沦溺。北渚吊灵均,长岑思亭伯。
祸来昧几兆,事去空叹息。尘累与时深,流年随漏滴。
才能疑木雁,报施迷夷跖。楚奏絷钟仪,商歌劳甯戚。
禀生非悬解,对镜方感激。自从婴网罗,每事问龟策。
王正降雷雨,环玦赐迁斥。倘伏夷平人,誓将依羽客。
买山构精舍,领徒开讲席。冀无身外忧,自有闲中益。
道芽期日就,尘虑乃冰释。且欲遗姓名,安能慕竹帛。
长生尚学致,一溉岂虚掷。芝朮资糇粮,烟霞拂巾帻。
黄石履看堕,洪崖肩可拍。聊复嗟蜉蝣,何烦哀虺蜴。
青囊既深味,琼葩亦屡摘。纵无西山资,犹免长戚戚。
【注释】:
寂:
①寂静;没有声音。《老子》第二十五章:“寂兮寥兮。”(寥:空旷高远。)韩愈《明水赋》:“夜寂天清。”②孤单;冷清。元稹《行宫》:“宫花寂寞红。”无:
①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”何:
(一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。乡:
(一)①行政区划名。1.古代乡的建制,大小不一。周代一万二千五百家为乡,汉代十亭为乡。《周礼·地官·大司徒》:“五州为乡。”(州:二千五百家为州。)《汉书·百官公卿表上》:“大率十里一亭,亭有长。十亭一乡。”(大率:大概。)2.唐、宋以来为县以下的行政区划。《宋史·袁燮传》:“合保为都,合都为乡,合乡为县。”(保:十家为保,五十家为大保。)②城镇以外的地方,指农村。翁卷《乡村四月》:“乡村四月闲人少。”③家乡,指自己的家庭世代居住的地方。贺知章《回乡偶书》:“乡音无改鬓毛衰。”④地方;地区。曹邺《奉命齐州推事毕寄本府尚书》:“孤飞入齐乡。”(齐:州名。)⑤境界。许浑《与裴三十秀才自越西归望亭阻冻登虎丘山寺精舍》:“酒乡逢客病,诗境遇僧闲。” ⑥通“享(xiǎng)”、“飨(饗)”。享受。《汉书·文帝纪》:“夫以朕之不德,而专乡独美其福,百姓不与(yù)焉。”(夫:句首助词。专: 独。与: 参与。) ⑦通“响(xiǎng)”。回声。《汉书 · 天文志》:“犹景之象形,乡之应声。” (二)xiàng ①窗户。《仪礼·土虞礼》:“启牖乡如初。”(牖yǒu:窗户。)②同“向”。朝着;面向。《荀子·大略》:“父南乡而立。”《史记·魏公子列传》:“侯生果北乡自刭。”(自刭:自杀。)又方位;方向。《荀子·赋篇》:“天地易位,四时易乡。”《韩非子·内储说上》:“夫矢来有纯乡。”③同“向”。趋向;向往。《墨子·耕桩》:“夫倍义而乡禄者,我常闻之矣。”(倍:通“背”。违背。)《荀子·大略》:“天下乡善矣。”④接近;将近。《汉书·外戚传下·孝成赵皇后》:“乡晨,傅绔袜。”(傅:通“附”,着,穿。绔:套裤。)⑤同“向”。从前。《孟子·告子上》:“乡为身死而不受,今为宫室之美为之。”《荀子·儒效》:“乡有天下,今无天下。”⑥刚才。《论语·颜渊》:“乡也吾见于夫子而问知。”(知:智。)《史记·高祖本纪》:“乡者夫人婴儿皆似君。”⑦同“向”。表示事后的假设,可译为“假如”、“如果”。《史记·平津侯主父列传》:“乡使秦缓其开罚,薄赋敛……则世世必安矣。”《汉书·五行志下》:“乡亡桓公,星遂至地,中国其良绝矣。”密:
①细密;周密。《周易·系辞上》:“君不密则失臣,臣不密则失身。”②精致。《北史·崔光传》:“极宇崇丽,坛筑工密。”(极宇:本指房屋的脊和檐,此代称房屋。)③紧密;稠密。《盐铁论·刑德》:“而网密于凝脂。”李中《寄左偃》:“閒留好鸟庭柯密。”(柯:树枝。)④秘密。《北史·韩凤传》:“军国要密,无不经手。”⑤亲密;贴近。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“(刘备)于是与亮情好日密。”⑥寂静;静默。《庄子·达生》:“公密而不应。”尔:
①代词。相当于“你”、“你的”。《左传·宣公十五年》:“我无尔诈,尔无我虞。”②指示代词。相当于“这”、“那”。《礼记·檀弓上》:“夫子何善尔也?”《晋书·桓温传》:“果尔,后将易吾姓也。”③用在词尾,表示“……的样子”。《古诗十九首》之十九:“相去万余里,故人心尚尔。”④近;浅近。后作“迩(邇)”。《诗经·大雅·行苇》:“戚戚兄弟,莫远具尔。”(戚戚:亲爱。具:通“俱”。)《周礼·地官·肆长》:“实相近者相尔也。”⑤形容词或副词后缀。表示“……的样子。”《史记·仲尼弟子列传》:“孔子喟尔叹曰:……”《论语·阳货》:“夫子莞尔而笑。”⑥语气词。1. 表示限止。相当于“而已”、“罢了”。《战国策·魏策四》:“布衣之怒,亦免冠徒跣,以头抢城尔。”2. 表示判断和肯定。相当于“了”、“呢”。《公羊传·宣公十五年》:“庄王围宋,军有七日之粮尔;尽此不胜,将去而归尔。”⑦通“薾”。 花繁盛的样子。《诗经·小雅·采薇》:“彼尔维何? 维常之华。”天:
①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”地:
①大地。与“天”相对。《管子·形势解》:“地生养万物。”②陆地;地面。《左传·僖公四年》:“公(晋献公)至,毒而献之。公祭之地,地坟(fèn);与犬,犬斃。”(坟:隆起。)③土地;田地。《周礼·地官·载师》:“以廛里任国中之地,以场圃任园地。”(廛:城市中的空地。国中:指王城之内。)④领土;疆土。《孟子·离娄上》:“争地以战,杀人盈野。”⑤地方;场所。《孙子兵法·虚实》:“先处战地而待敌者佚。”⑥处境;地位。《史记·李斯列传》:“久处卑贱之位,困苦之地。”⑦指境界。齐己《移居西湖作》:“只待秋声涤心地,衲衣新洗健形容。”(衲衣:僧衣。)⑧地步。杜甫《奉送魏六丈佑少府之交广》:“议论有余地,公侯来未迟。”⑨路程。李白《妾薄命》:“长门一步地,不肯暂回车。”⑩通“第”。副词。但;只。《汉书·丙吉传》:“西曹地忍之,此不过污丞相车茵耳。”隔:
①阻开;隔离。《战国策·赵策二》:“秦无韩魏之隔。”②间隔;距离。杜甫《奉待严大夫》:“不知旌节隔年回。”李白《江行寄远》:“疾风吹片帆,日暮千里隔。”③隔阂。李白《君马黄》:“马色虽不同,人心本无隔。”④通“膈”。隔膜,腹腔和胸腔之内的肌肉膜。《管子·水地》:“脾生隔,肺生骨。”⑤格子。周邦彦《六丑》:“多情是谁追惜,但蜂媒蝶使,时叩窗隔。” -
ji ji mo he xiang ,mi er tian de ge 。
“ji ji mo he xiang ,mi er tian de ge 。”shi gou chu chu :《you tao yuan yi bai yun 》;shi tang chao shi ren liu yu xi de zuo pin 。
hun dan di ming mei ,yan lan fen wei ji 。xiang man chui lu tan ,bao long zhao gu qi 。
yuan ming zhe qian zhi ,zi ji sai yuan 蹠。ji ji mo he xiang ,mi er tian de ge 。
jin hang tai yuan sui ,yu zhe ou tan ze 。xun hua de you zong ,kui dong chuan an xi 。
yi wei wen ji quan ,hua da zhi qian mo 。ju ren hu jiang ying ,xiao yu ru ping xi 。
an le sui jiao zou ,hai qin xin bu yi 。hui shou yi lai gui ,gu xi mo chu mi 。
mian mian wu bai zai ,shi chao ji qian ge 。you lu zai hu zhong ,mo ren zhi de mai 。
huang jia gan zhi dao ,sheng zuo zi tian xi 。jin que chuan ben zhi ,yu han liu bao li 。
jin shan kai bi yu ,fu hu jie ling zhai 。rui jian xiang fen yun ,jiao tan yan mi mi 。
wo lai chen wai zhu ,ying re chao xing xi 。ya zhuai dui cui bing ,shui qiong liu hua yi 。
san xiu fu qiao mu ,qian ji ban qiao bi 。xu ri wen zhuang zhong ,cai yun ying nie ji 。
sui deng zui gao ding ,zong mu hai chu ze 。ping hu jian cao qing ,yuan an lian xia chi 。
you xun ru meng xiang ,mian sai shu kong qu 。yin yuan ju wang pi ,dan wan jin cheng pi 。
qing yuan ci xiao fa ,yao cao ling han che 。xiang qin wu cong long ,zhu shu yao di li 。
yu ren gu wo xiao ,quan wo shui gui e 。ni chang he piao yao ,tong yan jie bai xi 。
chong yan shi fan bing ,xun lu shou ji di 。lou ju mi qing xiao ,luo niao cheng cui yi 。
xian weng wei zhu zhang ,wang mu liu tao he 。cha nv fei dan sha ,qing tong hu jin ye 。
bao qi fu ding er ,shen guang sheng jian ji 。xu mo tian le lai ,xie su gui bing yi 。
dan qiu su chao li ,yu zha gong chou yi 。zhen zhong huai na fang ,chuang xia fu xiang xi 。
ming deng zuo yao ye ,you lai ting xi li 。yin hua jin shi xian ,song ran xin shen ti 。
nai yan ju shi zi ,gu zhuang fei fan ge 。wang shi huang xian sheng ,qun er duo wu ju 。
ao ran bu xie yi ,yuan qi zhu gan ge 。wang wang you bu gui ,dong zhong guan bo yi 。
yan gao wei yi xin ,you fu jia he ze 。yi dan qian zhi ci ,zi yun xian ji pai 。
yan shi you dao gu ,qian shi chang bei zhe 。ru jin san shan shang ,ming zi zai zhen ji 。
you ran xie zhu ren ,hou sui dang lai di 。yan bi yi ting shu ,ru yan qu mo ji 。
guan zhe jie shi ci ,jing zhui fen lao yi 。ri mu shan jing qiong ,song feng zi xiao qi 。
kuo feng xiu she jian ,chen mu guang ji she 。ru yan san qing ju ,bu shi zi sou suo 。
wei yu bu gang shi ,ba zhi zai sha li 。zhi jin dong bei yu ,biao yi tan shang dan 。
lie xian tu you ming ,shi ren fei mu ji 。ru he ting wu ji ,bai ri zhen fei he 。
dong tian qi you yuan ,de dao ru zhi che 。yi qi mo si sheng ,san guang zi qian yi 。
yin sai ren jian shi ,qian lu he xia zhai 。pie ran ci sheng zhong ,shan zhu ji man bai 。
da fang bo qun lei ,xiu qi xiao xi bi 。xing jing ben tong he ,wu qian cheng zu e 。
shi fei dou fang cun ,hun xie hun jing bo 。sui ling duo wai shang ,you xi jian ban bai 。
xuan xuan che ma chi ,ran ran sang yu xi 。gong an ti xiu rong ,bu wu ni tu kuo 。
fen wu ben gu jian ,shi xie zai feng ye 。jiu liu zong zhi gui ,bai shi pang jun zhi 。
gong qing ou wei jian ,xiang qu miao tui ze 。ju an bai she pin ,zhi ao xuan xun bi 。
gong ming xi zi qu ,zan zu qi yang li 。shu fu zao huai qian ,she gong ceng fa de 。
qi cao xiang sheng zhang ,zuo cao wu ji bai 。ci yan ling xiao shao ,shi ci yue cong bi 。
chang wen lv zhong xin ,ke yi hang man mo 。zi shu xi gu xin ,wang shi gan shi hua 。
qiao yan hu cheng jin ,ku zhi tu shi nie 。ping de sheng feng luan ,shen xin you mao ji 。
ceng bo yi zhen dang ,ruo zhi hu lun ni 。bei zhu diao ling jun ,chang cen sai ting bai 。
huo lai mei ji zhao ,shi qu kong tan xi 。chen lei yu shi shen ,liu nian sui lou di 。
cai neng yi mu yan ,bao shi mi yi zhi 。chu zou zhi zhong yi ,shang ge lao ning qi 。
bing sheng fei xuan jie ,dui jing fang gan ji 。zi cong ying wang luo ,mei shi wen gui ce 。
wang zheng jiang lei yu ,huan jue ci qian chi 。chang fu yi ping ren ,shi jiang yi yu ke 。
mai shan gou jing she ,ling tu kai jiang xi 。ji mo shen wai you ,zi you xian zhong yi 。
dao ya ji ri jiu ,chen lv nai bing shi 。ju yu wei xing ming ,an neng mu zhu bo 。
chang sheng shang xue zhi ,yi gai qi xu zhi 。zhi 朮zi hou liang ,yan xia bi jin ze 。
huang dan lv kan duo ,hong ya jian ke pai 。liao fu jie fu you ,he fan ai hui yi 。
qing nang ji shen wei ,qiong pa yi lv zhai 。zong mo xi shan zi ,you mian chang qi qi 。
【zhu shi 】:
ji :
①ji jing ;mei you sheng yin 。《lao zi 》di er shi wu zhang :“ji xi liao xi 。”(liao :kong kuang gao yuan 。)han yu 《ming shui fu 》:“ye ji tian qing 。”②gu chan ;leng qing 。yuan zhen 《hang gong 》:“gong hua ji mo gong 。”mo :
①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”he :
(yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。xiang :
(yi )①hang zheng ou hua ming 。1.gu dai xiang de jian zhi ,da xiao bu yi 。zhou dai yi mo er qian wu bai jia wei xiang ,han dai shi ting wei xiang 。《zhou li ·de guan ·da si tu 》:“wu zhou wei xiang 。”(zhou :er qian wu bai jia wei zhou 。)《han shu ·bai guan gong qing biao shang 》:“da lv shi li yi ting ,ting you chang 。shi ting yi xiang 。”(da lv :da gai 。)2.tang 、song yi lai wei xian yi xia de hang zheng ou hua 。《song shi ·yuan xie chuan 》:“ge bao wei dou ,ge dou wei xiang ,ge xiang wei xian 。”(bao :shi jia wei bao ,wu shi jia wei da bao 。)②cheng zhen yi wai de de fang ,zhi nong cun 。weng juan 《xiang cun si yue 》:“xiang cun si yue xian ren shao 。”③jia xiang ,zhi zi ji de jia ting shi dai ju zhu de de fang 。he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“xiang yin mo gai bin mao cui 。”④de fang ;de ou 。cao ye 《feng ming ji zhou tui shi bi ji ben fu shang shu 》:“gu fei ru ji xiang 。”(ji :zhou ming 。)⑤jing jie 。hu hun 《yu pei san shi xiu cai zi yue xi gui wang ting zu dong deng hu qiu shan si jing she 》:“jiu xiang feng ke bing ,shi jing yu seng xian 。” ⑥tong “xiang (xiǎng)”、“xiang (饗)”。xiang shou 。《han shu ·wen di ji 》:“fu yi zhen zhi bu de ,er zhuan xiang du mei ji fu ,bai xing bu yu (yù)yan 。”(fu :gou shou zhu ci 。zhuan : du 。yu : can yu 。) ⑦tong “xiang (xiǎng)”。hui sheng 。《han shu · tian wen zhi 》:“you jing zhi xiang xing ,xiang zhi ying sheng 。” (er )xiàng ①chuang hu 。《yi li ·tu yu li 》:“qi you xiang ru chu 。”(you yǒu:chuang hu 。)②tong “xiang ”。chao zhao ;mian xiang 。《xun zi ·da lve 》:“fu na xiang er li 。”《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“hou sheng guo bei xiang zi jing 。”(zi jing :zi sha 。)you fang wei ;fang xiang 。《xun zi ·fu pian 》:“tian de yi wei ,si shi yi xiang 。”《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“fu shi lai you chun xiang 。”③tong “xiang ”。qu xiang ;xiang wang 。《mo zi ·geng zhuang 》:“fu bei yi er xiang lu zhe ,wo chang wen zhi yi 。”(bei :tong “bei ”。wei bei 。)《xun zi ·da lve 》:“tian xia xiang shan yi 。”④jie jin ;jiang jin 。《han shu ·wai qi chuan xia ·xiao cheng zhao huang hou 》:“xiang chen ,fu ku wa 。”(fu :tong “fu ”,zhao ,chuan 。ku :tao ku 。)⑤tong “xiang ”。cong qian 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xiang wei shen si er bu shou ,jin wei gong shi zhi mei wei zhi 。”《xun zi ·ru xiao 》:“xiang you tian xia ,jin mo tian xia 。”⑥gang cai 。《lun yu ·yan yuan 》:“xiang ye wu jian yu fu zi er wen zhi 。”(zhi :zhi 。)《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiang zhe fu ren ying er jie shi jun 。”⑦tong “xiang ”。biao shi shi hou de jia she ,ke yi wei “jia ru ”、“ru guo ”。《shi ji ·ping jin hou zhu fu lie chuan 》:“xiang shi qin huan ji kai fa ,bao fu lian ……ze shi shi bi an yi 。”《han shu ·wu hang zhi xia 》:“xiang wang huan gong ,xing sui zhi de ,zhong guo ji liang jue yi 。”mi :
①xi mi ;zhou mi 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“jun bu mi ze shi chen ,chen bu mi ze shi shen 。”②jing zhi 。《bei shi ·cui guang chuan 》:“ji yu chong li ,tan zhu gong mi 。”(ji yu :ben zhi fang wu de ji he yan ,ci dai chen fang wu 。)③jin mi ;chou mi 。《yan tie lun ·xing de 》:“er wang mi yu ning zhi 。”li zhong 《ji zuo yan 》:“閒liu hao diao ting ke mi 。”(ke :shu zhi 。)④bi mi 。《bei shi ·han feng chuan 》:“jun guo yao mi ,mo bu jing shou 。”⑤qin mi ;tie jin 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“(liu bei )yu shi yu liang qing hao ri mi 。”⑥ji jing ;jing mo 。《zhuang zi ·da sheng 》:“gong mi er bu ying 。”er :
①dai ci 。xiang dang yu “ni ”、“ni de ”。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“wo mo er zha ,er mo wo yu 。”②zhi shi dai ci 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”。《li ji ·tan gong shang 》:“fu zi he shan er ye ?”《jin shu ·huan wen chuan 》:“guo er ,hou jiang yi wu xing ye 。”③yong zai ci wei ,biao shi “……de yang zi ”。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi jiu :“xiang qu mo yu li ,gu ren xin shang er 。”④jin ;jian jin 。hou zuo “er (邇)”。《shi jing ·da ya ·hang wei 》:“qi qi xiong di ,mo yuan ju er 。”(qi qi :qin ai 。ju :tong “ju ”。)《zhou li ·de guan ·si chang 》:“shi xiang jin zhe xiang er ye 。”⑤xing rong ci huo fu ci hou chuo 。biao shi “……de yang zi 。”《shi ji ·zhong ni di zi lie chuan 》:“kong zi kui er tan yue :……”《lun yu ·yang huo 》:“fu zi guan er er xiao 。”⑥yu qi ci 。1. biao shi xian zhi 。xiang dang yu “er yi ”、“ba le ”。《zhan guo ce ·wei ce si 》:“bu yi zhi nu ,yi mian guan tu xian ,yi tou qiang cheng er 。”2. biao shi pan duan he ken ding 。xiang dang yu “le ”、“ne ”。《gong yang chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“zhuang wang wei song ,jun you qi ri zhi liang er ;jin ci bu sheng ,jiang qu er gui er 。”⑦tong “er ”。 hua fan cheng de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·cai wei 》:“bi er wei he ? wei chang zhi hua 。”tian :
①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”de :
①da de 。yu “tian ”xiang dui 。《guan zi ·xing shi jie 》:“de sheng yang mo wu 。”②liu de ;de mian 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“gong (jin suo gong )zhi ,du er suo zhi 。gong ji zhi de ,de fen (fèn);yu quan ,quan 斃。”(fen :long qi 。)③tu de ;tian de 。《zhou li ·de guan ·zai shi 》:“yi chan li ren guo zhong zhi de ,yi chang pu ren yuan de 。”(chan :cheng shi zhong de kong de 。guo zhong :zhi wang cheng zhi nei 。)④ling tu ;jiang tu 。《meng zi ·li lou shang 》:“zheng de yi zhan ,sha ren ying ye 。”⑤de fang ;chang suo 。《sun zi bing fa ·xu shi 》:“xian chu zhan de er dai di zhe yi 。”⑥chu jing ;de wei 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“jiu chu bei jian zhi wei ,kun ku zhi de 。”⑦zhi jing jie 。ji ji 《yi ju xi hu zuo 》:“zhi dai qiu sheng di xin de ,na yi xin xi jian xing rong 。”(na yi :seng yi 。)⑧de bu 。du fu 《feng song wei liu zhang you shao fu zhi jiao an 》:“yi lun you yu de ,gong hou lai wei chi 。”⑨lu cheng 。li bai 《qie bao ming 》:“chang men yi bu de ,bu ken zan hui che 。”⑩tong “di ”。fu ci 。dan ;zhi 。《han shu ·bing ji chuan 》:“xi cao de ren zhi ,ci bu guo wu cheng xiang che yin er 。”ge :
①zu kai ;ge li 。《zhan guo ce ·zhao ce er 》:“qin mo han wei zhi ge 。”②jian ge ;ju li 。du fu 《feng dai yan da fu 》:“bu zhi jing jie ge nian hui 。”li bai 《jiang hang ji yuan 》:“ji feng chui pian fan ,ri mu qian li ge 。”③ge he 。li bai 《jun ma huang 》:“ma se sui bu tong ,ren xin ben mo ge 。”④tong “ge ”。ge mo ,fu qiang he xiong qiang zhi nei de ji rou mo 。《guan zi ·shui de 》:“pi sheng ge ,fei sheng gu 。”⑤ge zi 。zhou bang yan 《liu chou 》:“duo qing shi shei zhui xi ,dan feng mei die shi ,shi kou chuang ge 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]