• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 勢入柴桑渚,陰開彭蠡壑。

    “勢入柴桑渚,陰開彭蠡壑。”詩句出處:《經廬嶽回望江州想洛川有作》;是唐朝詩人劉允濟的作品。

    龜山帝始營,龍門禹初鑿。出入經變化,俯仰憑寥廓。
    未若茲山功,連延並巫霍。東北疏艮象,西南距坤絡。
    宏阜自鬱盤,高標復回薄。勢入柴桑渚,陰開彭蠡壑。
    九江杳無際,七澤紛相錯。雲雨散吳會,風波騰鄬鄀。
    跡隨造化久,利與乾坤博。肸蚃精氣通,紛綸潛怪作。
    石渠忽見踐,金房安可托。地入天子都,巖有仙人藥。
    二門幾迢遞,三宮何倏爚。咫尺窮杳冥,跬步皆恬漠。
    仙才驚羽翰,幽居靜龍蠖。明牧振雄詞,棣華殊灼灼。
    盛葉匡西夏,深謀贊禹亳。黃雲覆鼎飛,絳氣橫川躍。
    佐歷符賢運,人期茂天爵。禮樂富垂髫,詩書成舞勺。
    清輝靖巖電,利器騰霜鍔。遊聖挹衢尊,鄰畿恭木鐸。
    巖仞包武侯,波瀾控文若。旋聞刈薪楚,遽睹升葵藿。
    稷契序揆圖,良平公輔略。重地資出守,英藩諒求瘼。
    豫章觀偉材,江州訪靈崿。陽岫曉氛氳,陰崖暮蕭索。
    潛伏屢鯨奔,雄飛更鷙搏。驚透煙霞,騰猿亂枝格。
    故園有歸夢,他山飛賞樂。帝鄉徒可遊,湟澗終旅泊。
    景物觀淮海,雲霄望河洛。城闕紫微星,圖書玄扈閣。
    神功多粉繢,元氣猶斟酌。丞相下南宮,將軍趨北落。
    橫簪並附蟬,列鼎俱調鶴。四郊時迷路,五月先投龠。
    池榭宣瓊管,風花亂珠箔。舊遊勞夢寐,新知無悅樂。
    天寒欲贈言,歲暮期交約。夜琴清玉柱,秋灰變緹幕。
    風雲動翰林,宮徵調文籥。言泉激為浪,思緒飛成繳。
    千裡輝珠璣,五采含丹雘。鐘鼓旋驚鷃,瑾瑜俄抵鵲。
    竊價慚庸怠,叨聲逾寂寞。長望限南溟,居然翳東郭。

    【註釋】:

    勢:

    ①勢力;權勢。《韓非子·八說》:“任人者,使有勢也。”辛延年《羽林郎》:“依倚將軍勢。”②依附權勢的;勢利。元稹《出門行》:“仁兄捧屍哭,勢友掉頭諱。”③力量;氣力。《淮南子·脩務》:“(鳥獸蟲等受制於人)各有其自然之勢,無稟受於外,故力竭功沮。”(稟:承受,此指學習。沮:敗。)④氣勢;力量的趨向。曹操《讓縣自明本志令》:“兵勢強盛。”⑤情勢;形勢;態勢。《史記·廉頗藺相如列傳贊》:“方藺相如引璧睨柱,及叱秦王左右,勢不過誅。”賈誼《過秦論》:“仁義不施,而攻守之勢異也。”⑥時機。《孟子·公孫醜上》:“雖有智慧,不如乘勢。”⑦方式;姿勢。《淮南子·脩務》:“夫墨子跌蹄而趍千裡以存楚宋,段幹木闔門不出以安秦魏:夫行與止,其勢相反,而皆可以存國。”(趍:同“趨”,奔向。闔:關閉。)魏學洢《核舟記》:“罔不因勢象形,各具情態。”⑧男性生殖器。《晉書·刑法志》:“淫者割其勢。”

    入:

    ①進入;由外面到裡面。《論語·八佾》:“子入太廟,每事問。”②泛指進入某種境界。李白《王右軍》:“筆精妙入神。”③特指入朝為官。傅亮《為宋公求加贈劉前軍表》:“出征入輔,幸不辱命。”④接受;收入。《左傳·宣公元年》:“驟諫而不入。”(驟:屢次。)《新五代史·楚世傢》:“歲入萬計。”⑤上交;交納。《墨子·貴義》:“今農夫入其稅於大人。”⑥參加;加入。《戰國策·魏策一》:“入子之事者,吾為子殺之亡之。”⑦合於;相合;符合。朱慶餘《近試上張籍水部》:“畫眉深淺入時無?”(時:時髦。)⑧入聲。古漢語有平、上、去、入四種聲調。

    柴:

    (一)①燒火用的草木。《漢書·溝洫志》:“是時東郡燒草,以故薪柴少。”《莊子·達生》:“無人而藏,無出而陽,柴立其中央。”②燒柴祭天。《漢書·郊祀志上》:“柴,望秩於山川。”③堵塞。《三國志·吳書·吳主傳》:“分遣三百人柴斷險路。” (二)zhài 通“寨”。樹枝編成的籬柵。《三國志·吳書·甘寧傳》:“羽聞之,往不渡,而結柴營。”

    渚:

    ①小洲,水中小塊陸地。《詩經·召南·江有汜》:“江有渚。”②水涯,水邊。明華《過江》:“江渚風高酒乍醒,川途渺渺正揚舲(líng)。”(舲:有窗戶的船。)

    陰:

    (一)①山的北面或水的南面。《孟子·萬章上》:“益避禹之子於箕山之陰。”《韓非子·說林上》:“夏居山之陰。”②陽光、月亮、星星被遮擋的天氣。李東陽《蜀葵》:“縱教雨黑天陰夜,不是南枝不放花。”③背面。吳曾《能改齋漫錄·樂府一》:“政和中,一中貴人使越州回,得詞於古碑陰,無名無譜,不知何人作也。”④陰影;樹陰。辛棄疾《水龍吟· 甲辰歲壽韓南澗尚書》:“對桐陰滿庭清晝。”⑤陰森;陰冷。龔鼎孳《遊七星巖》:“花月炎蒸偏五嶺,乍來陰洞逼秋看。”⑥暗中;暗地裡。《三國志·魏志·武帝紀》:“備之未東也,陰與董承等謀反。”⑦詭詐。《新唐書·李林甫傳》:“性陰密,忍誅殺,不見喜怒。”⑧男女生殖器的通稱。《史記· 呂不韋列傳》:“私求大陰人嫪毐為舍人。”⑨古代哲學概念。 與“陽”相對。用以概括諸事物兩大對立面的一個方面。柳宗元《天說》:“寒而暑者,世謂之陰陽。”⑩時光。《晉書·陶侃傳》:“大禹聖者,乃惜寸陰;至於眾人當惜分陰。”(11)通“蔭yìn”。庇蔭;庇護。《詩經·大雅·桑柔》:“既之陰女,反予來赫。”(予:我。赫:拒絕。) (二)ān [亮陰]指帝王居喪。《尚書·說命上》:“王宅憂,亮陰三祀。”(祀:年。)又《無逸》:“乃或亮陰,三年不言。”

    開:

    ①開門。《呂氏春秋·愛類》:“昔上古龍門未開。”《老子》第二十七章:“善閉,無關楗而不可開。”(關楗:門閂。)②打開;張開。孟浩然《過故人莊》:“開軒面場圃,把酒話桑麻。”(軒:窗。)③舒展;開放。岑參《白雪歌送武判官歸京》:“忽如一夜春風來,千樹萬樹梨花開。”引申為舒展。李白《夢遊天姥吟留別》:“安能摧眉折腰事權貴,使我不得開心顏。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,涇渭開愁容。”(火:戰火。)崔玨《哭李商隱》:“一生襟抱未曾開。”(襟抱:抱負。)⑤分開;分離。《呂氏春秋·貴信》:“地不剛,則凍閉不開。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合開。”(六合:天地四方。)引申為散開。杜甫《梅雨》:“雲霧密難開。”杜甫《雨》:“蛟龍鬥不開。”⑥切;割。⑦開辟;開發。《韓非子·初見秦》:“開地數千裡,此其大功也。”《晉書· 羊祜傳》:“辟土開疆。”又為開通。《漢書·張騫傳》:“騫開外國道。”李白《望天門山》:“天門中斷楚江開。”引申為擴大,擴展。《荀子·富國》:“節其流,開其源。”杜甫《兵車行》:“武皇開邊意未已。”《史記·秦本紀》:“開地千裡。”《徐霞客遊記·滇遊日記十一》:“南逾山脊,為新開道。”⑧開創。《史記·秦本紀》:“為後世開業。”⑨開始。《詩經·周頌· 武》:“允文文王,克開厥後。”(允文:確實有文德。克:能夠。厥:其。)《論衡·書解》:“商鞅相孝公,為秦開帝業。”《後漢書·馮衍傳下》:“開歲發春兮,百卉含英。”⑩發動或操縱。杜甫《登白馬潭》:“水生春纜沒,日出野船開。”魏源《道光洋艘征撫記上》:“關天培開炮應之,擊斷洋船頭鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《嶽陽樓記》:“若夫淫雨霏霏,連月不開。”

    蠡:

    (一)器物磨損將斷的樣子。《孟子·盡心下》:“以追蠡。”(以:介詞,因為。追:鐘鈕。) (二)lí 匏瓢。《漢書·東方朔傳》:“語曰:以管窺天,以蠡測海。” (三)luó 螺。《酉陽雜俎·語資》:“海蠡蜿蜒,尾翅皆張。”

    壑:

    ①深溝;山谷。《孟子·滕文公上》:“蓋上世嘗有不葬其親者,其親死,則舉而委之於壑。”(蓋:大概。委:丟棄。)王維《終南山》:“陰晴眾壑殊。”②人工開掘的溝;護城河。杜甫《乾元中寓居同谷縣作歌》之六:“嗚呼六歌兮思遲,溪壑為我回春姿。”(嗚呼:嘆詞。回:返還。姿:容貌。)


  • 势入柴桑渚,阴开彭蠡壑。

    “势入柴桑渚,阴开彭蠡壑。”诗句出处:《经庐岳回望江州想洛川有作》;是唐朝诗人刘允济的作品。

    龟山帝始营,龙门禹初凿。出入经变化,俯仰凭寥廓。
    未若兹山功,连延并巫霍。东北疏艮象,西南距坤络。
    宏阜自郁盘,高标复回薄。势入柴桑渚,阴开彭蠡壑。
    九江杳无际,七泽纷相错。云雨散吴会,风波腾鄬鄀。
    迹随造化久,利与乾坤博。肸蚃精气通,纷纶潜怪作。
    石渠忽见践,金房安可托。地入天子都,岩有仙人药。
    二门几迢递,三宫何倏爚。咫尺穷杳冥,跬步皆恬漠。
    仙才惊羽翰,幽居静龙蠖。明牧振雄词,棣华殊灼灼。
    盛叶匡西夏,深谋赞禹亳。黄云覆鼎飞,绛气横川跃。
    佐历符贤运,人期茂天爵。礼乐富垂髫,诗书成舞勺。
    清辉靖岩电,利器腾霜锷。游圣挹衢尊,邻畿恭木铎。
    岩仞包武侯,波澜控文若。旋闻刈薪楚,遽睹升葵藿。
    稷契序揆图,良平公辅略。重地资出守,英藩谅求瘼。
    豫章观伟材,江州访灵崿。阳岫晓氛氲,阴崖暮萧索。
    潜伏屡鲸奔,雄飞更鸷搏。惊透烟霞,腾猿乱枝格。
    故园有归梦,他山飞赏乐。帝乡徒可游,湟涧终旅泊。
    景物观淮海,云霄望河洛。城阙紫微星,图书玄扈阁。
    神功多粉缋,元气犹斟酌。丞相下南宫,将军趋北落。
    横簪并附蝉,列鼎俱调鹤。四郊时迷路,五月先投龠。
    池榭宣琼管,风花乱珠箔。旧游劳梦寐,新知无悦乐。
    天寒欲赠言,岁暮期交约。夜琴清玉柱,秋灰变缇幕。
    风云动翰林,宫徵调文籥。言泉激为浪,思绪飞成缴。
    千里辉珠玑,五采含丹雘。钟鼓旋惊鷃,瑾瑜俄抵鹊。
    窃价惭庸怠,叨声逾寂寞。长望限南溟,居然翳东郭。

    【注释】:

    势:

    ①势力;权势。《韩非子·八说》:“任人者,使有势也。”辛延年《羽林郎》:“依倚将军势。”②依附权势的;势利。元稹《出门行》:“仁兄捧尸哭,势友掉头讳。”③力量;气力。《淮南子·脩务》:“(鸟兽虫等受制于人)各有其自然之势,无禀受于外,故力竭功沮。”(禀:承受,此指学习。沮:败。)④气势;力量的趋向。曹操《让县自明本志令》:“兵势强盛。”⑤情势;形势;态势。《史记·廉颇蔺相如列传赞》:“方蔺相如引璧睨柱,及叱秦王左右,势不过诛。”贾谊《过秦论》:“仁义不施,而攻守之势异也。”⑥时机。《孟子·公孙丑上》:“虽有智慧,不如乘势。”⑦方式;姿势。《淮南子·脩务》:“夫墨子跌蹄而趍千里以存楚宋,段干木阖门不出以安秦魏:夫行与止,其势相反,而皆可以存国。”(趍:同“趋”,奔向。阖:关闭。)魏学洢《核舟记》:“罔不因势象形,各具情态。”⑧男性生殖器。《晋书·刑法志》:“淫者割其势。”

    入:

    ①进入;由外面到里面。《论语·八佾》:“子入太庙,每事问。”②泛指进入某种境界。李白《王右军》:“笔精妙入神。”③特指入朝为官。傅亮《为宋公求加赠刘前军表》:“出征入辅,幸不辱命。”④接受;收入。《左传·宣公元年》:“骤谏而不入。”(骤:屡次。)《新五代史·楚世家》:“岁入万计。”⑤上交;交纳。《墨子·贵义》:“今农夫入其税于大人。”⑥参加;加入。《战国策·魏策一》:“入子之事者,吾为子杀之亡之。”⑦合于;相合;符合。朱庆余《近试上张籍水部》:“画眉深浅入时无?”(时:时髦。)⑧入声。古汉语有平、上、去、入四种声调。

    柴:

    (一)①烧火用的草木。《汉书·沟洫志》:“是时东郡烧草,以故薪柴少。”《庄子·达生》:“无人而藏,无出而阳,柴立其中央。”②烧柴祭天。《汉书·郊祀志上》:“柴,望秩于山川。”③堵塞。《三国志·吴书·吴主传》:“分遣三百人柴断险路。” (二)zhài 通“寨”。树枝编成的篱栅。《三国志·吴书·甘宁传》:“羽闻之,往不渡,而结柴营。”

    渚:

    ①小洲,水中小块陆地。《诗经·召南·江有汜》:“江有渚。”②水涯,水边。明华《过江》:“江渚风高酒乍醒,川途渺渺正扬舲(líng)。”(舲:有窗户的船。)

    阴:

    (一)①山的北面或水的南面。《孟子·万章上》:“益避禹之子于箕山之阴。”《韩非子·说林上》:“夏居山之阴。”②阳光、月亮、星星被遮挡的天气。李东阳《蜀葵》:“纵教雨黑天阴夜,不是南枝不放花。”③背面。吴曾《能改斋漫录·乐府一》:“政和中,一中贵人使越州回,得词于古碑阴,无名无谱,不知何人作也。”④阴影;树阴。辛弃疾《水龙吟· 甲辰岁寿韩南涧尚书》:“对桐阴满庭清昼。”⑤阴森;阴冷。龚鼎孳《游七星岩》:“花月炎蒸偏五岭,乍来阴洞逼秋看。”⑥暗中;暗地里。《三国志·魏志·武帝纪》:“备之未东也,阴与董承等谋反。”⑦诡诈。《新唐书·李林甫传》:“性阴密,忍诛杀,不见喜怒。”⑧男女生殖器的通称。《史记· 吕不韦列传》:“私求大阴人嫪毐为舍人。”⑨古代哲学概念。 与“阳”相对。用以概括诸事物两大对立面的一个方面。柳宗元《天说》:“寒而暑者,世谓之阴阳。”⑩时光。《晋书·陶侃传》:“大禹圣者,乃惜寸阴;至于众人当惜分阴。”(11)通“荫yìn”。庇荫;庇护。《诗经·大雅·桑柔》:“既之阴女,反予来赫。”(予:我。赫:拒绝。) (二)ān [亮阴]指帝王居丧。《尚书·说命上》:“王宅忧,亮阴三祀。”(祀:年。)又《无逸》:“乃或亮阴,三年不言。”

    开:

    ①开门。《吕氏春秋·爱类》:“昔上古龙门未开。”《老子》第二十七章:“善闭,无关楗而不可开。”(关楗:门闩。)②打开;张开。孟浩然《过故人庄》:“开轩面场圃,把酒话桑麻。”(轩:窗。)③舒展;开放。岑参《白雪歌送武判官归京》:“忽如一夜春风来,千树万树梨花开。”引申为舒展。李白《梦游天姥吟留别》:“安能摧眉折腰事权贵,使我不得开心颜。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,泾渭开愁容。”(火:战火。)崔珏《哭李商隐》:“一生襟抱未曾开。”(襟抱:抱负。)⑤分开;分离。《吕氏春秋·贵信》:“地不刚,则冻闭不开。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合开。”(六合:天地四方。)引申为散开。杜甫《梅雨》:“云雾密难开。”杜甫《雨》:“蛟龙斗不开。”⑥切;割。⑦开辟;开发。《韩非子·初见秦》:“开地数千里,此其大功也。”《晋书· 羊祜传》:“辟土开疆。”又为开通。《汉书·张骞传》:“骞开外国道。”李白《望天门山》:“天门中断楚江开。”引申为扩大,扩展。《荀子·富国》:“节其流,开其源。”杜甫《兵车行》:“武皇开边意未已。”《史记·秦本纪》:“开地千里。”《徐霞客游记·滇游日记十一》:“南逾山脊,为新开道。”⑧开创。《史记·秦本纪》:“为后世开业。”⑨开始。《诗经·周颂· 武》:“允文文王,克开厥后。”(允文:确实有文德。克:能够。厥:其。)《论衡·书解》:“商鞅相孝公,为秦开帝业。”《后汉书·冯衍传下》:“开岁发春兮,百卉含英。”⑩发动或操纵。杜甫《登白马潭》:“水生春缆没,日出野船开。”魏源《道光洋艘征抚记上》:“关天培开炮应之,击断洋船头鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《岳阳楼记》:“若夫淫雨霏霏,连月不开。”

    蠡:

    (一)器物磨损将断的样子。《孟子·尽心下》:“以追蠡。”(以:介词,因为。追:钟钮。) (二)lí 匏瓢。《汉书·东方朔传》:“语曰:以管窥天,以蠡测海。” (三)luó 螺。《酉阳杂俎·语资》:“海蠡蜿蜒,尾翅皆张。”

    壑:

    ①深沟;山谷。《孟子·滕文公上》:“盖上世尝有不葬其亲者,其亲死,则举而委之于壑。”(盖:大概。委:丢弃。)王维《终南山》:“阴晴众壑殊。”②人工开掘的沟;护城河。杜甫《乾元中寓居同谷县作歌》之六:“呜呼六歌兮思迟,溪壑为我回春姿。”(呜呼:叹词。回:返还。姿:容貌。)


  • shi ru chai sang zhu ,yin kai peng li he 。

    “shi ru chai sang zhu ,yin kai peng li he 。”shi gou chu chu :《jing lu yue hui wang jiang zhou xiang luo chuan you zuo 》;shi tang chao shi ren liu yun ji de zuo pin 。

    gui shan di shi ying ,long men yu chu zao 。chu ru jing bian hua ,fu yang ping liao kuo 。
    wei re ci shan gong ,lian yan bing wu huo 。dong bei shu gen xiang ,xi na ju kun lao 。
    hong fu zi yu pan ,gao biao fu hui bao 。shi ru chai sang zhu ,yin kai peng li he 。
    jiu jiang yao mo ji ,qi ze fen xiang cuo 。yun yu san wu hui ,feng bo teng wei ruo 。
    ji sui zao hua jiu ,li yu gan kun bo 。bi xiang jing qi tong ,fen guan qian guai zuo 。
    dan qu hu jian jian ,jin fang an ke tuo 。de ru tian zi dou ,yan you xian ren yao 。
    er men ji tiao di ,san gong he shu yue 。zhi che qiong yao ming ,kui bu jie tian mo 。
    xian cai jing yu han ,you ju jing long huo 。ming mu zhen xiong ci ,di hua shu zhuo zhuo 。
    cheng xie kuang xi xia ,shen mou zan yu bo 。huang yun fu ding fei ,jiang qi heng chuan yue 。
    zuo li fu xian yun ,ren ji mao tian jue 。li le fu chui tiao ,shi shu cheng wu shao 。
    qing hui jing yan dian ,li qi teng shuang e 。you sheng yi qu zun ,lin ji gong mu duo 。
    yan ren bao wu hou ,bo lan kong wen re 。xuan wen yi xin chu ,ju du sheng kui huo 。
    ji qi xu kui tu ,liang ping gong fu lve 。chong de zi chu shou ,ying fan liang qiu mo 。
    yu zhang guan wei cai ,jiang zhou fang ling e 。yang xiu xiao fen yun ,yin ya mu xiao suo 。
    qian fu lv jing ben ,xiong fei geng zhi bo 。jing tou yan xia ,teng yuan luan zhi ge 。
    gu yuan you gui meng ,ta shan fei shang le 。di xiang tu ke you ,huang jian zhong lv bo 。
    jing wu guan huai hai ,yun xiao wang he luo 。cheng que zi wei xing ,tu shu xuan hu ge 。
    shen gong duo fen hui ,yuan qi you zhen zhuo 。cheng xiang xia na gong ,jiang jun qu bei la 。
    heng zan bing fu chan ,lie ding ju diao he 。si jiao shi mi lu ,wu yue xian tou yue 。
    chi xie xuan qiong guan ,feng hua luan zhu bo 。jiu you lao meng mei ,xin zhi mo yue le 。
    tian han yu zeng yan ,sui mu ji jiao yao 。ye qin qing yu zhu ,qiu hui bian ti mu 。
    feng yun dong han lin ,gong zheng diao wen 籥。yan quan ji wei lang ,sai xu fei cheng jiao 。
    qian li hui zhu ji ,wu cai han dan huo 。zhong gu xuan jing yan ,jin yu e di que 。
    qie jia can yong dai ,dao sheng yu ji mo 。chang wang xian na ming ,ju ran yi dong guo 。

    【zhu shi 】:

    shi :

    ①shi li ;quan shi 。《han fei zi ·ba shui 》:“ren ren zhe ,shi you shi ye 。”xin yan nian 《yu lin lang 》:“yi yi jiang jun shi 。”②yi fu quan shi de ;shi li 。yuan zhen 《chu men hang 》:“ren xiong peng shi ku ,shi you diao tou hui 。”③li liang ;qi li 。《huai na zi ·脩wu 》:“(diao shou chong deng shou zhi yu ren )ge you ji zi ran zhi shi ,mo bing shou yu wai ,gu li jie gong ju 。”(bing :cheng shou ,ci zhi xue xi 。ju :bai 。)④qi shi ;li liang de qu xiang 。cao cao 《rang xian zi ming ben zhi ling 》:“bing shi jiang cheng 。”⑤qing shi ;xing shi ;tai shi 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan zan 》:“fang lin xiang ru yin bi ni zhu ,ji chi qin wang zuo you ,shi bu guo zhu 。”gu yi 《guo qin lun 》:“ren yi bu shi ,er gong shou zhi shi yi ye 。”⑥shi ji 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“sui you zhi hui ,bu ru cheng shi 。”⑦fang shi ;zi shi 。《huai na zi ·脩wu 》:“fu mo zi die ti er chi qian li yi cun chu song ,duan gan mu he men bu chu yi an qin wei :fu hang yu zhi ,ji shi xiang fan ,er jie ke yi cun guo 。”(chi :tong “qu ”,ben xiang 。he :guan bi 。)wei xue yi 《he zhou ji 》:“wang bu yin shi xiang xing ,ge ju qing tai 。”⑧nan xing sheng shi qi 。《jin shu ·xing fa zhi 》:“yin zhe ge ji shi 。”

    ru :

    ①jin ru ;you wai mian dao li mian 。《lun yu ·ba yi 》:“zi ru tai miao ,mei shi wen 。”②fan zhi jin ru mou chong jing jie 。li bai 《wang you jun 》:“bi jing miao ru shen 。”③te zhi ru chao wei guan 。fu liang 《wei song gong qiu jia zeng liu qian jun biao 》:“chu zheng ru fu ,xing bu ru ming 。”④jie shou ;shou ru 。《zuo chuan ·xuan gong yuan nian 》:“zhou jian er bu ru 。”(zhou :lv ci 。)《xin wu dai shi ·chu shi jia 》:“sui ru mo ji 。”⑤shang jiao ;jiao na 。《mo zi ·gui yi 》:“jin nong fu ru ji shui yu da ren 。”⑥can jia ;jia ru 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“ru zi zhi shi zhe ,wu wei zi sha zhi wang zhi 。”⑦ge yu ;xiang ge ;fu ge 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“hua mei shen jian ru shi mo ?”(shi :shi mao 。)⑧ru sheng 。gu han yu you ping 、shang 、qu 、ru si chong sheng diao 。

    chai :

    (yi )①shao huo yong de cao mu 。《han shu ·gou xu zhi 》:“shi shi dong jun shao cao ,yi gu xin chai shao 。”《zhuang zi ·da sheng 》:“mo ren er cang ,mo chu er yang ,chai li ji zhong yang 。”②shao chai ji tian 。《han shu ·jiao si zhi shang 》:“chai ,wang zhi yu shan chuan 。”③du sai 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“fen qian san bai ren chai duan xian lu 。” (er )zhài tong “zhai ”。shu zhi bian cheng de li shan 。《san guo zhi ·wu shu ·gan ning chuan 》:“yu wen zhi ,wang bu du ,er jie chai ying 。”

    zhu :

    ①xiao zhou ,shui zhong xiao kuai liu de 。《shi jing ·shao na ·jiang you si 》:“jiang you zhu 。”②shui ya ,shui bian 。ming hua 《guo jiang 》:“jiang zhu feng gao jiu zha xing ,chuan tu miao miao zheng yang ling (líng)。”(ling :you chuang hu de chuan 。)

    yin :

    (yi )①shan de bei mian huo shui de na mian 。《meng zi ·mo zhang shang 》:“yi bi yu zhi zi yu ji shan zhi yin 。”《han fei zi ·shui lin shang 》:“xia ju shan zhi yin 。”②yang guang 、yue liang 、xing xing bei zhe dang de tian qi 。li dong yang 《shu kui 》:“zong jiao yu hei tian yin ye ,bu shi na zhi bu fang hua 。”③bei mian 。wu ceng 《neng gai zhai man lu ·le fu yi 》:“zheng he zhong ,yi zhong gui ren shi yue zhou hui ,de ci yu gu bei yin ,mo ming mo pu ,bu zhi he ren zuo ye 。”④yin ying ;shu yin 。xin qi ji 《shui long yin · jia chen sui shou han na jian shang shu 》:“dui tong yin man ting qing zhou 。”⑤yin sen ;yin leng 。gong ding zi 《you qi xing yan 》:“hua yue yan zheng pian wu ling ,zha lai yin dong bi qiu kan 。”⑥an zhong ;an de li 。《san guo zhi ·wei zhi ·wu di ji 》:“bei zhi wei dong ye ,yin yu dong cheng deng mou fan 。”⑦gui zha 。《xin tang shu ·li lin fu chuan 》:“xing yin mi ,ren zhu sha ,bu jian xi nu 。”⑧nan nv sheng shi qi de tong chen 。《shi ji · lv bu wei lie chuan 》:“si qiu da yin ren lao ai wei she ren 。”⑨gu dai zhe xue gai nian 。 yu “yang ”xiang dui 。yong yi gai gua zhu shi wu liang da dui li mian de yi ge fang mian 。liu zong yuan 《tian shui 》:“han er shu zhe ,shi wei zhi yin yang 。”⑩shi guang 。《jin shu ·tao kan chuan 》:“da yu sheng zhe ,nai xi cun yin ;zhi yu zhong ren dang xi fen yin 。”(11)tong “yin yìn”。bi yin ;bi hu 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“ji zhi yin nv ,fan yu lai he 。”(yu :wo 。he :ju jue 。) (er )ān [liang yin ]zhi di wang ju sang 。《shang shu ·shui ming shang 》:“wang zhai you ,liang yin san si 。”(si :nian 。)you 《mo yi 》:“nai huo liang yin ,san nian bu yan 。”

    kai :

    ①kai men 。《lv shi chun qiu ·ai lei 》:“xi shang gu long men wei kai 。”《lao zi 》di er shi qi zhang :“shan bi ,mo guan jian er bu ke kai 。”(guan jian :men shuan 。)②da kai ;zhang kai 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“kai xuan mian chang pu ,ba jiu hua sang ma 。”(xuan :chuang 。)③shu zhan ;kai fang 。cen can 《bai xue ge song wu pan guan gui jing 》:“hu ru yi ye chun feng lai ,qian shu mo shu li hua kai 。”yin shen wei shu zhan 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“an neng cui mei she yao shi quan gui ,shi wo bu de kai xin yan 。”④shen zhan 。du fu 《wang zai 》:“jing dou bu zai huo ,jing wei kai chou rong 。”(huo :zhan huo 。)cui jue 《ku li shang yin 》:“yi sheng jin bao wei ceng kai 。”(jin bao :bao fu 。)⑤fen kai ;fen li 。《lv shi chun qiu ·gui xin 》:“de bu gang ,ze dong bi bu kai 。”ruan ji 《da ren xian sheng ge 》:“tian de jie xi liu ge kai 。”(liu ge :tian de si fang 。)yin shen wei san kai 。du fu 《mei yu 》:“yun wu mi nan kai 。”du fu 《yu 》:“jiao long dou bu kai 。”⑥qie ;ge 。⑦kai bi ;kai fa 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“kai de shu qian li ,ci ji da gong ye 。”《jin shu · yang hu chuan 》:“bi tu kai jiang 。”you wei kai tong 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“jian kai wai guo dao 。”li bai 《wang tian men shan 》:“tian men zhong duan chu jiang kai 。”yin shen wei kuo da ,kuo zhan 。《xun zi ·fu guo 》:“jie ji liu ,kai ji yuan 。”du fu 《bing che hang 》:“wu huang kai bian yi wei yi 。”《shi ji ·qin ben ji 》:“kai de qian li 。”《xu xia ke you ji ·dian you ri ji shi yi 》:“na yu shan ji ,wei xin kai dao 。”⑧kai chuang 。《shi ji ·qin ben ji 》:“wei hou shi kai ye 。”⑨kai shi 。《shi jing ·zhou song · wu 》:“yun wen wen wang ,ke kai jue hou 。”(yun wen :que shi you wen de 。ke :neng gou 。jue :ji 。)《lun heng ·shu jie 》:“shang yang xiang xiao gong ,wei qin kai di ye 。”《hou han shu ·feng yan chuan xia 》:“kai sui fa chun xi ,bai hui han ying 。”⑩fa dong huo cao zong 。du fu 《deng bai ma tan 》:“shui sheng chun lan mei ,ri chu ye chuan kai 。”wei yuan 《dao guang xiang sou zheng fu ji shang 》:“guan tian pei kai bao ying zhi ,ji duan xiang chuan tou bi ,xi bing duo la hai si 。”(11)xiao san 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“re fu yin yu fei fei ,lian yue bu kai 。”

    li :

    (yi )qi wu mo sun jiang duan de yang zi 。《meng zi ·jin xin xia 》:“yi zhui li 。”(yi :jie ci ,yin wei 。zhui :zhong niu 。) (er )lí pao piao 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“yu yue :yi guan kui tian ,yi li ce hai 。” (san )luó luo 。《you yang za zu ·yu zi 》:“hai li wan yan ,wei chi jie zhang 。”

    he :

    ①shen gou ;shan gu 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“gai shang shi chang you bu zang ji qin zhe ,ji qin si ,ze ju er wei zhi yu he 。”(gai :da gai 。wei :diu qi 。)wang wei 《zhong na shan 》:“yin qing zhong he shu 。”②ren gong kai jue de gou ;hu cheng he 。du fu 《gan yuan zhong yu ju tong gu xian zuo ge 》zhi liu :“wu hu liu ge xi sai chi ,xi he wei wo hui chun zi 。”(wu hu :tan ci 。hui :fan hai 。zi :rong mao 。)